EKO-HERKULES. przykład programu aktywnej edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju W imieniu zespołu Instytutu na rzecz Ekorozwoju Andrzej Kassenberg

Transkrypt

1 EKO-HERKULES przykład programu aktywnej edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju W imieniu zespołu Instytutu na rzecz Ekorozwoju Andrzej Kassenberg Program EkoHerkules jest dofinansowany ze środków: Patron medialny:

2 Przesłanki podjęcia programu Eko-herkules Dekada ogłoszona została przez UNESCO jako 10-lecie edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju; Polityka ekologiczna państwa na lata z uwzględnieniem perspektywy na lata ; W okresie , łącznie ze środkami krajowymi, do dyspozycji będzie w ramach funduszy UE ok. 100 mld euro.

3 Cel i termin realizacji E k o - H E R K U L E S Program aktywnej edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju Cel: Kształtowanie holistycznego myślenia o wzroście gospodarczym, jakości życia i ochronie środowiska przyrodniczego dla potrzeb praktyki zrównoważonego rozwoju. Termin realizacji: luty 2007 listopad 2009

4 Bloki tematyczne A. Przeciwdziałanie zmianom klimatycznym B. Natura 2000 skarbem Europy C. Innowacyjność w gospodarowaniu zasobami naturalnymi D. Obserwatorium postępów we wdrażaniu zrównoważonego rozwoju

5 Blok A -Przeciwdziałanie zmianom klimatu Cel:Dostarczenie wiedzy i umiejętności, aby pobudzić myślenie i działania służące ochronie klimatu globalnego, ze szczególnym uwzględnieniem energetyki i funduszy UE Trzy zadania A1. Przygotowanie Alternatywnej Polityki Energetycznej do roku 2030 dla Polski (APE). A2. Wykorzystanie Funduszy UE na lata do działań przyjaznych klimatowi. A3. Wzmocnienie społecznego oddziaływania na podejmowanie działań na rzecz ochrony klimatu.

6 Przeciwdziałanie zmianom klimatu podstawowe efekty I Wypracowanie nowego podejścia do budowania dokumentów strategicznych tzn. od limitów środowiskowych tzn.: dostępnych zasobów (przeznaczonych) dla danej dziedziny gospodarki czy obszaru; limitów zanieczyszczeń dla danej dziedziny gospodarki lub obszaru, wynikających ze zdolności środowiska do absorpcji zanieczyszczeń oraz potrzeb zapewnienia wysokiej jakości życia. Wskazanie sposobu włączania społeczeństwa w proces tworzenia dokumentów strategicznych (ok. 500 osób zaangażowanych); Wskazanie na możliwości oraz zagrożenia dla ochrony klimatu związane z wykorzystaniem funduszy UE;

7 Przeciwdziałanie zmianom klimatu podstawowe efekty II Dostarczanie wiedzy nt. problematyki zmian klimatu internetowy biuletyn klimatyczny (kwartalnik) i broszury tematyczne (klimat a: miasto, energetyka, rolnictwo, turystyka, gospodarowanie wodą); Pobudzenie zainteresowania tematyką ochrony klimatu dziennikarzy szkolenie; Poszerzenie wiedzy pozarządowych organizacji ekologicznych przed COP 15 w Poznaniu szkolenie.

8 Warsztaty (organizacje pozarządowe, związki zawodowe, administracja publiczna i eksperci oraz przedstawiciele przedsiębiorców) słuŝące identyfikacji podstawowych problemów i dylematów polityki energetycznej. Konferencja i warsztaty p.t. Przyszłość energetyki. Rozwiązania opłacalne dla Polski słuŝące dyskusji na zaproponowanymi scenariuszami APE wraz z wyborem najbardziej korzystnego. Diagnoza stanu Scenariusze obecnego elektroenergetyki energetyki Podstawowe problemy/dylematy Wybór najbardziej energetyki korzystnego scenariusza Robocza wersja raportu APE Spotkanie wybranego grona ekspertów celem przedyskutowania wstępnej wersji raportu APE. Uwagi i zalecenia do raportu APE Spotkania konsultacyjne ze społeczeństwem w Krakowie, Katowicach, Wrocławiu i Gdańsku celem zasięgnięcia opinii o projekcie raportu APE. Projekt raportu APE Opinie o projekcie raportu APE Konferencja podsumowująca p.t. Alternatywna polityka energetyczna Polski do roku Nowy paradygmat tworzenia dokumentów strategicznych. Materiały końcowe prac nad APE ZESPÓŁ PISZĄCY EKSPERT KLUCZOWY I EKSPERCI WSPOMAGAJĄCY ZESPÓŁ KONSULTANTÓW Trzy publikacje: Raport dla podejmujących decyzje. Raport techniczno - metodyczny Broszura dla społeczeństwa Proces tworzenia Alternatywnej Polityki Energetycznej dla Polski do roku 2030 (APE)

9 Blok B -Natura 2000 skarbem Europy Cel:Wsparcie wdrażania acquis communautairew dziedzinie ochrony środowiska, ze szczególnym naciskiem na dyrektywy -"ptasią" (79/409/EWG) i "siedliskową" (92/43/EWG). Dwa zadania B1 Natura 2000 szansą rozwoju. B2 Zaprzyjaźnij się z Naturą 2000.

10 Natura 2000 skarbem Europy podstawowe efekty Dostarczanie wiedzy i umiejętności nt. obszarów Natura 2000 Portal Natura 2000 a turystyka (aktualizacja) - od uruchomienia portalu (sierpień 2005 r.) do końca listopada 2007 r. miało miejsce ok. 114 tys. odwiedzin i obejrzano łącznie ok. 971 tys. jego stron Poradnik metodyczny dla nauczycieli nt. Natury 2000 Materiały edukacyjne na Portalu Pobudzenie zainteresowania i kształtowanie zrozumienia, że obszary Natura 2000 są szansą dla rozwoju lokalnego poprzez turystykę zrównoważoną Seminarium szkoleniowe dla branży turystycznej (ROT yi LOT y) o uwarunkowaniach rozwoju turystyki w europejskiej sieci obszarów Natura 200 (wsparcie Ministerstwa Gospodarki)

11 Natura 2000 motorem zrównoważonego rozwoju kontynuacja I 1. Portal Natura 2000 a turystyka weryfikacja, aktualizacja oraz rozbudowa opisane obszary Natura 2000 przykłady ekorozwoju e-szkolenia E-1: Ochrona przyrody w Polsce E-2: Sieć obszarów Natura 2000 w Polsce E-3: Podstawy prawne tworzenia i funkcjonowania sieci Natura 2000 E-4: Zagrożenia dla przyrody obszarów Natura 2000 E-5: Zrównoważony rozwój obszarów Natura 2000 E-6: Proekologiczny produkt turystyczny E-7: Społeczeństwo obywatelskie

12 Natura 2000 motorem zrównoważonego rozwoju kontynuacja II 2. Program edukacyjny nt. Natura 2000 propozycja scenariuszy zajęć lekcyjnych, propozycja sprawdzianów osiągnięć uczniów, propozycja listy przedmiotów, w ramach których prezentowane będą treści Natura Konkurs Natura 2000 skarbem regionu III edycja tym razem dla uczniów szkół gimnazjalnych rok szkolny 2009/2010

13 Natura 2000 motorem zrównoważonego rozwoju kontynuacja III 4. Broszura Natura 2000 ABC dla turystyki podstawowe informacje o sieci Natura 2000, informacje o zasadach zrównoważonego gospodarowania na tych obszarach, relacje pomiędzy turystyką a ochroną przyrody ekopolitykaw turystyce. 5. Szkolenia regionalne branży turystycznej Produkt turystyczny na bazie Natura 2000, Promocja proekologicznych form turystyki realizowanych na obszarach Natura 2000, Szanse i bariery rozwoju turystyki zrównoważonej. 6. Konferencja końcowa - planowana na VI.2010 w Warszawie

14 Blok C -Innowacyjność w gospodarowaniu zasobami naturalnymi Cel:Wywołanie dyskusji na temat możliwości zintegrowanego, łączącego aspekty ekologiczne, społeczne i ekonomiczne, podejścia do rozwoju Polski. Dwa zadania: C1. Innowacyjne myślenie kluczem do zrównoważonego rozwoju. C2. Siedem strategii tematycznych UE.

15 Innowacyjność w gospodarowaniu zasobami naturalnymi - podstawowe efekty Pobudzenie w wyniku debat i szeregu publikacji do zintegrowanego oraz innowacyjnego myślenia o energetyce, transporcie, obszarach zurbanizowanych i obszarach otwartych. Dostarczenie wiedzy celem zrozumienia roli i znaczenia 7 strategii tematycznych VI Programu ochrony środowiska UE

16 Blok D -Obserwatorium postępów we wdrażaniu zrównoważonego rozwoju Cel:Identyfikacja i rejestracja bieżących problemów związanych z wdrażaniem zrównoważonego rozwoju do wykorzystania na potrzeby tego i innych programów edukacji na rzecz zrównoważonego. Dwa zadania D.1. Świadomość ekologiczna Polaków w XXI w. D.2 Barometr zrównoważonego rozwoju.

17 Obserwatorium postępów we wdrażaniu zrównoważonego rozwoju podstawowe efekty Ocena potrzeb edukacyjnych w zakresie budowania świadomości ekologicznej (badania socjologiczne 2008 i 2009) Dostarczanie krytycznej wiedzy nt. wdrażania zrównoważonego rozwoju (społeczni informatorzy, kwartalne oceny, panele informacyjno-edukacyjne) Prezentowanie corocznych postępów we wdrażaniu zrównoważonego rozwoju tzw. Barometr

18 Działania promocyjne Główny patronat medialny EKOS Strona WWW Wywiadów w prasie, radiu i TV Patronaty medialne nad poszczególnymi imprezami Konferencje prasowe i informacje dla prasy Zamawiane teksty w regionalnych gazetach i czasopismach

19 Zespół realizujący program Główny koordynator Andrzej Kassenberg Asystent koordynatora Ewa Świerkula Blok A koordynacja Zbigniew Karaczun, współdziałanie Aleksandra Arcipowskai Aleksandra Stępnika; Kluczowy ekspert APE prof. Krzysztof Żmijewski wspomagany przez 4 ekspertów i 10 konsultantów; kilkunastu autorów tekstów Blok B koordynacja Bożenna Wójcik i Jolanta Kamienicka; współdziałanie Franciszek Jackl; 2 konsultantów metodycznych Blok C koordynacja Jolanta Kamieniecka; współdziałanie Franciszek Jackl; współpraca z ok. 20 ekspertami Blok D koordynacja Krzysztof Kamieniecki; współdziałanie Bożenna Wójcik; 8 społecznych informatorów; 2 ekspertów ds. świadomości ; ok. 10 referentów na panelach Rada Programu składająca się z 4 ekspertów (Tomasz Chruszczow, Anna Kalinowska, Katarzyna Klich i Jacek Zyśk) Kilkudziesięciu -pracowników, współpracowników i woluntariuszy w tym osoba do promocji (Iwona Teodorczuk-Możdżyńska)

20 Eko-Herkules w liczbach Wydarzenia liczba - 36; osób uczestniczących ok Ilość miejscowości gdzie odbywały się wydarzenia Publikacje liczba 15+3; nakład = Kwartalne raporty regionalne i krajowe o wdrażaniu zrównoważonego rozwoju 54 opracowania i dwa raport o świadomości ekologicznej (wersje elektroniczne na stronie WWW) Biuletyn elektroniczny 9 numerów; adresów 500 Artykuły zamawiane 24 Wiele artykułów, wywiadów prasowych, radiowych i TV (informacje do ok dziennikarzy) Szacunek osób (statystycznych), do których dodarł program bezpośrednio ok i pośrednio co najmniej ½ miliona, a może nawet kilka milionów

21 Wnioski z Programu Eko-Herkules I 1. Pilna konieczność dalszego upowszechniania nowego paradygmatu tworzenia dokumentów strategicznych: Limity środowiskowe Partycypacja społeczeństwa poprzez współtworzenie Weryfikacja poprzez strategiczne oceny Decyzja polityczna na końcu 2. Niezbędność zmiany obszaru dyskusji o problematyce zmian klimatu z czy człowiek wpływa na nie na to co należy robić. 3. Dalsza integracja problematyki ochrony klimatu z rozwojem kraju, poszczególnych sektorów.

22 Wnioski z Programu Eko-Herkules II 4. Wzięcie na siebie -przez administrację publiczną i pozarządowe organizacje (nie tylko ekologiczne) obowiązku organizowania dyskusji na forum UE. 5. Badania świadomość ekologicznej w zbyt małym stopniu są wykorzystywane do budowania programów edukacyjnych, podejmowania działań informacyjnych poprzez administrację publiczną. 6. Niezbędne staje się badanie skuteczności programów edukacyjnych. 7. Z jednej strony zmniejsza się grupa proekologiczna a z drugiej społeczeństwo ujawnia swoją gotowość do działań proekologicznych, która przez administrację publiczną nie jest zagospodarowywana.

23 Wnioski z Programu Eko-Herkules III 8. Pojawia się wiele inicjatyw lokalnych, w drobnej skali, które w zbyt małym stopniu są upowszechniane. 9. Zrównoważony rozwój stał się bardziej słowem wytrychem niż oznaczeniem nowego podejścia. 10. Niezbędnym jest wprowadzenie rzetelnych ocen postępów we wdrażaniu zrównoważonego rozwoju i to nie tylko jakościowych.

24 Dziękuje za uwagę! Andrzej Kassenberg Instytut na rzecz Ekorozwoju ul. Nabielaka 15 lok Warszawa tel. (22) fax. (22) a.kassenberg@ine-isd.org.pl