Podsumowanie Dokumentu Konsultacyjnego dotyczącego wskaźników referencyjnych rynku pieniężnego

Transkrypt

1 Podsumowanie Dokumentu Konsultacyjnego dotyczącego wskaźników referencyjnych rynku pieniężnego 1. Pytania ogólne a) Ciągłość stosowania stawek referencyjnych WIBID i WIBOR w umowach i instrumentach finansowych Uczestnicy Fixingu są zgodni, że konieczne jest uwzględnienie aspektu transakcyjnego w celu dostosowania WIBOR-u do BMR. W odpowiedziach na pytania zawarte w dokumencie konsultacyjnym wskazali oni na gotowość wspierania GPW Benchmark w dążeniu do modyfikacji metodologii opracowywania wskaźników referencyjnych WIBID i WIBOR, aby jednocześnie osiągnąć zgodność z rozporządzeniem. Kluczowe z punktu widzenia sektora jest zapewnienie ciągłości obowiązujących umów, w których znajduje się odniesienie do WIBOR-u. Definicja stawek referencyjnych WIBID i WIBOR, w tym odniesienie do rynku bazowego, który mierzy, jest kluczowa z punktu widzenia Uczestników Fixingu. Uwzględnienie ewentualnej zmiany lub rozszerzenia zakresu segmentów rynku depozytowego w celu wzmocnienia aspektu transakcyjnego w ramach metody kaskadowej, będzie stanowiło istotną zmianę metodologii i z punktu widzenia zachowania ciągłości stawek może wymagać decyzji na poziomie centralnym (zmiany ustawowej) gwarantującej ciągłość stosowania stawek referencyjnych WIBID i WIBOR w obowiązujących umowach i instrumentach finansowych. Ocena wpływu rozszerzonego aspektu transakcyjnego znajduje odniesienie w odpowiedziach banków zawartych w rozdziale 2. Powyższe wnioski wynikają z odpowiedzi na następujące pytania z dokumentu konsultacyjnego: Pytanie 1.1. ( ) Proszę zaznaczyć jedno zdanie, które najbardziej odpowiada Państwa preferencjom lub zaproponować własne rozwiązanie: L.p Odpowiedź Jestem za uwzględnieniem aspektu transakcyjnego w stawce WIBID/WIBOR w celu dostosowania jej do wymogów Rozporządzenia BMR, aby możliwe było jej publikowanie po 31 grudnia 2019 r. Jestem za utworzeniem nowego wskaźnika zgodnego z Rozporządzeniem, który zastąpi stawki WIBID/WIBOR, jako wskaźnik stosowany w nowych umowach od 1 stycznia 2020 roku. Jestem za utworzeniem nowego wskaźnika zgodnego z Rozporządzeniem, który zastąpi stawki WIBID/WIBOR, jako wskaźnik stosowany w nowych umowach od 1 stycznia 2020 roku. Ilość odpowiedzi 4 Żadne z powyższych. Napisz w komentarzu proponowane rozwiązanie. 0 Nie zaznaczono żadnej odpowiedzi 1 * Jeden z uczestników nie zaznaczył w ankiecie żadnej odpowiedzi, ale jego komentarz i późniejsze odpowiedzi jednoznacznie sugerowały uwzględnienie aspektu transakcyjnego w stawce WIBID/WIBOR (tylko w ograniczonym zakresie). Odpowiedź tego banku została zakwalifikowana jako pozytywna. 11* 0 0 Pytanie 1.7. Z punktu widzenia ryzyk i procesów związanych z opracowywaniem stawek referencyjnych WIBID i WIBOR, w ocenie Państwa instytucji: 1

2 L.p. Odpowiedź Ilość odpowiedzi 1 Należy utrzymać obecną definicję rynku bazowego (rynek niezabezpieczonych depozytów międzybankowych) wprowadzając aspekt transakcyjny m.in. poprzez wsparcie kalkulacji danymi transakcyjnymi z rynków powiązanych, w rozumieniu Załącznika nr 1 do BMR. 2 Wprowadzamy nowy wskaźnik 1* 3 Nie wiem 0 * Bank, który zaznaczył tę odpowiedź, jednocześnie zaznaczył odpowiedź b) Zarzadzanie ryzykiem bazowym i stopy procentowej w bilansach banków Banki wskazały, że zarządzanie ryzykiem bazowym w bilansach w warunkach, w których funkcjonuje więcej niż jeden wskaźnik referencyjny byłoby utrudnione bez płynnego i dostępnego rynku instrumentów pochodnych. Stanowi to dodatkowy bodziec dla instytucji finansowych, aby wyposażyć Administratora w narzędzia, które pozwolą mu na wypracowanie takiej definicji i metody WIBOR-u, dzięki której zarządzanie ryzykiem bazowym będzie efektywne, jak to ma miejsce obecnie. Bilanse polskich banków są szczególnie wrażliwe na zarządzanie ryzykiem tego rodzaju ze względu na swoją ekspozycję na zmienną stopę procentową o różnych terminach przeszacowania. O ile w bilansach banków ryzyko bazowe oparte na krzywej rynku pieniężnego (stawkach WIBOR o różnych terminach zapadalności) jest często pozostawiane jako otwarta pozycja, o tyle ryzyko między WIBORem, a innym typem wskaźników wymaga bardziej aktywnego podejścia do zarządzania. Uczestnicy Fixingu zgodnie wskazują, że istnienie terminowej krzywej rynku pieniężnego (uwzgledniającej oczekiwania dotyczące kształtowania się stopy procentowej w przyszłości) jest niezbędne, choć nie musi to być krzywa kompletna. Z punktu widzenia płynnego zarządzania ryzykiem płynności i stopy procentowej w bankach niezbędne są tenory O/N (początek krzywej dochodowości) oraz stawki terminowe o zapadalności 1M, 3M oraz 6M. Ewentualne wprowadzenie alternatywnych stawek referencyjnych, w tym implementacja autorskiej koncepcji GPW Benchmark w postaci stawki WRR, wymaga równoległego okresu stosowania stawek w celu wypracowania na rynku instrumentów pozwalających na śledzenie i porównanie wskaźników oraz powstanie odpowiednich instrumentów pochodnych. 2. Aspekt transakcyjny a) Zagadnienia ogólne Zagadnienia opisane w Rozdziale 1 wskazują na potrzebę wypracowania metody, która uwzględniając aspekt transakcyjny, zgodna będzie z ujętym w Załączniku nr 1 do BMR podejściem kaskadowym pozwalającym na wykorzystanie w metodzie kolejnych poziomów danych wejściowych począwszy od transakcji na zdefiniowanym rynku bazowym. Uczestnicy Fixingu, poza transakcjami między nimi, właściwie jednomyślnie proponują włączyć do metody kalkulacji stawek referencyjnych również transakcje Uczestników Fixingu z bankami, które znajdują się poza panelem ze względu na zbliżony charakter przedmiotowy i podmiotowy rynku (różnica polega na mniejszym potencjale tych podmiotów do kreowania rynku, stąd włączane byłyby ich transakcje z Uczestnikami Fixingu, a nie transakcje między nimi). Spośród transakcji depozytowych z podmiotami niebankowymi wskazane zostały w ankiecie przez dwóch Uczestników Fixingu transakcje z instytucjami finansowymi, jako najbardziej zbliżony rynek powiązany, który mógłby wesprzeć aspekt transakcyjny w nowej metodologii. Mniej niż połowa Uczestników wskazałaby włączenie do kaskady danych transakcji warunkowych, przede wszystkim GC (REPO i BSB), gdyż dotyczy aktywności tych 2

3 samych podmiotów na hurtowym rynku pieniężnym. Ostrożne podejście jest zalecane do transakcji typu SC odnoszących się do konkretnego papieru wartościowego jako zabezpieczenia z uwagi na poziom oprocentowania odbiegający od generalnego poziomu stóp procentowych. b) Kaskada przedmiotowa uwzględnienie transakcji innych niż depozyty niezabezpieczone Uczestnicy Fixingu podkreślają, że poziom stóp procentowych, po których dokonywane są transakcje zabezpieczone istotnie się różni od oprocentowania transakcji depozytowych (jest potencjalnie niższy, a różnica ma tendencję rosnącą wraz z wydłużaniem się terminów zapadalności). Może znacząco wpłynąć na poziom WIBOR-u, jeśli transakcji zabezpieczonych pojawi się na tyle dużo, aby uaktywnić ich obecność w metodzie kalkulacji stawki. Z punktu widzenia ewentualnego włączenia transakcji warunkowych w kaskadę danych wykorzystywanych do budowy metodologii hybrydowej stawek referencyjnych WIBID i WIBOR, Administrator wskazuje jednocześnie, iż ewentualne zmiany obciążeń podatkowych w przypadku transakcji warunkowych dodatkowo wpłynie na atrakcyjność ekonomiczną zawieranych transakcji REPO w stosunku do depozytów niezabezpieczonych. Może wpłynąć to stabilność różnicy w oprocentowaniu depozytów zabezpieczonych i niezabezpieczonych wynikających ze skali inkorporowanego w wycenie podatku bankowego. Sposobem na minimalizację wahań tej różnicy mogłoby być ewentualne zneutralizowanie wpływu podatku bankowego na stawkę, po której zawierane są również niezabezpieczone depozyty międzybankowe o terminach zapadalności dłuższych niż jeden miesiąc. Uczestnicy Fixingu zgodnie podkreślają w komentarzach, że uwzględnienie transakcji innych niż depozytowe niezabezpieczone wiąże się z wpływem regulacji dotyczących płynności oraz wielkości ekspozycji banku. Najczęściej podnoszona jest kwestia wag, jakie LCR przypisuje różnym rodzajom transakcji zarówno zabezpieczonym, jak i niezabezpieczonym z określonymi kategoriami podmiotów. Biorąc pod uwagę fakt, że dane do kalkulacji WIBOR-u według rozszerzonej w zakresie przedmiotowym metodologii w kontekście rynku REPO pochodzić miałyby z systemu obrotu organizowanego przez Bondspot, to uzasadnione byłoby bazować na danych transakcyjnych, których wolumen przekracza adekwatny, określony w metodzie poziom. Ponadto w konstrukcji kaskady danych powinny oraz stosowanej metodologii powinno znaleźć się zabezpieczenie przed wpływem pojedynczych transakcji zabezpieczonych i niezabezpieczonych na poziom wskaźnika w sytuacji stosowania poziomów kaskady innych niż pierwszy, który zakłada dużą aktywność na rynku bazowym. c) Kaskada podmiotowa uwzględnienie transakcji depozytowych podmiotów innych niż Uczestnicy Fixingu Włączenie do kalkulacji danych o transakcjach depozytowych Uczestników Fixingu z podmiotami z sektora publicznego oraz z sektorem dużych przedsiębiorstw spotkało się w większości z negatywnym odzewem z uwagi na ryzyko traktowania takiego zabiegu metodologicznego jako istotnej zmiany metody. Ponadto wahania cenowe transakcji pochodzących z tego sektora mogłyby nadać wskaźnikowi nadmierną zmienność, co również nie pozwoliłoby na płynne przejście ze starej metodologii na nową. Ze względu na pozytywny wpływ na miary płynności przypisywana jest tego typu transakcjom inna cena transferowa, która determinuje stawki oferowane finalnie klientom. W sprawie włączenia depozytów z niebankowymi podmiotami finansowymi Uczestnicy Fixingu również wyrazili się w większości negatywnie. Odpowiedzi poparte były podobnymi argumentami, jak w przypadku depozytów sektora publicznego i dużych przedsiębiorstw. Pojawiły się również pozytywne argumenty (względy regulacyjne oraz mniejszy potencjał generowania ryzyk prawnych). Niemniej jednak mimo tego oraz niskiego poziomu zastosowania strategii sprzedaży powiązanej (cross-sellingu) w przypadku oferty depozytowej wobec tego typu podmiotów, Uczestnicy Fixingu wskazują, ze stawki proponowane wobec tego sektora mogą znacznie odbiegać poziomu oprocentowania na rynku międzybankowym, co ogranicza ich potencjał do wykorzystania ich w nowej metodzie. Banki w większości wyraziły gotowość do przekazywania większej ilości danych w celu wzmocnienia stawek referencyjnych, jednakże podkreśliły ograniczenia dotyczące szeroko rozumianych zasobów oraz konieczność 3

4 wyraźnego określenia zakresu i charakteru danych. Jednym z istotnych aspektów są ograniczenia informatyczne i potrzeba zaangażowania dodatkowych zasobów IT. Podsumowanie preferencji Uczestników Fixingu WIBID/WIBOR, co do rozszerzenia podmiotowego i przedmiotowego kaskady danych w metodologii kalkulacji stawki prezentuje poniższe pytanie z dokumentu konsultacyjnego. Pytanie 2.1. Które transakcje, Państwa zdaniem, zakładając potrzebę uwzględnienia aspektu transakcyjnego w metodologii wskaźników referencyjnych lub możliwość rozszerzenia definicji rynku bazowego w zakresie przedmiotowym i podmiotowym, powinny być brane pod uwagę przy tworzeniu metodologii wyznaczania wskaźnika: L.p. Odpowiedź Ilość odpowiedzi 1 Transakcje depozytowe pomiędzy Uczestnikami Fixingu WIBID/WIBOR Transakcje depozytowe Uczestników Fixingu WIBID / WIBOR z innymi podmiotami, w tym: 3 transakcje z innymi bankami (spoza panelu WIBID / WIBOR) 10 4 transakcje z niebankowymi instytucjami finansowymi 2 5 transakcje z dużymi instytucjami niefinansowymi 1 6 transakcje z instytucjami publicznymi i JST 1 7 transakcje detaliczne (konsument, MSP) 1 8 Inne 1 1 Transakcje warunkowe 4 2 transakcje REPO 4 3 transakcje BSB GC 3 4 transakcje BSB SC 1 5 FX Swap/ CIRS 3 6 Transakcje odnotowane na rynkach instrumentów pochodnych 2 7 Inne Alternatywna koncepcja stawki terminowej a) Możliwości zastosowania stawki opartej o procent składany - WIBON do umów i instrumentów finansowych Odpowiedzi banków uczestniczących w ankiecie niosą za sobą jasny przekaz, że proponowana stawka WIBON nie znajdowałaby zastosowania w umowach i instrumentach finansowych. Połowa zapytanych banków nie zajęła stanowiska w tej sprawie, a wśród pozostałych instytucji większość nie znalazła uzasadnienia dla stosowania opisanej stawki w pozycjach zarówno bilansowych, jak i pozabilansowych banków przestawionych w tabeli. Struktura odpowiedzi jednak uległa zmianie w odniesieniu do możliwości wykorzystania WIBON-u jako wskaźnika alternatywnego w rozumieniu art. 28 BMR. W tej kwestii większość instytucji, które zajęły stanowisko w tej sprawie, dopuściło możliwość jego wykorzystania w tym aspekcie regulacji. Wskazuje to na silną potrzebę instytucji finansowych do zawarcia rynkowego wskaźnika we własnych planach awaryjnych. Pytanie odnoszące się do tego zagadnienia zaprezentowane jest poniżej. Pytanie 3.1. W związku z charakterem koncepcji metodologicznej stawki WIBON, prosimy o wyrażenie opinii co do możliwego zastosowania stawki w wybranych umowach lub instrumentach finansowych. W jakich rodzajach 4

5 umów byłaby możliwość wykorzystania składanej stawki terminowej? Prosimy o wskazanie w przypadku których instrumentów i umów stawka WIBON mogłaby znaleźć zastosowanie. L.p. Rodzaj umowy Tak Nie n/d Brak odpowiedzi 1 Kredyty konsumpcyjne Kredyty korporacyjne Kredyty hipoteczne Depozyty korporacyjne Depozyty od instytucji publicznych Depozyty od instytucji finansowych Krzywa cen transferowych Instrumenty pochodne oraz ich wycena Obligacje o zmiennym oprocentowaniu emisje własne Obligacje o zmiennym oprocentowaniu obligacje w aktywach Instrumenty rynku pieniężnego We wszystkich powyższych jako wskaźnik alternatywny (art. 28 BMR) b) Sposób kalkulacji Uczestnicy Fixingu wskazali na terminową stawkę składaną ustalaną na końcu okresu jako na preferowane podejście do stawek składanych ze stawek jednodniowych głównie ze względu na zgodność tej metodologii z konwencją wykorzystywaną na rynku finansowym. Podejście bazujące na stawce składanej ustalanej na początku okresu nie uwzględnia bieżącego poziomu stóp procentowych, gdyż odnosi się do poprzedniego okresu odsetkowego. Banki zwracają jednak uwagę na niemożność szerokiego zastosowania podejścia rynkowego z uwagi na konieczność ustalania płatności odsetkowej dla klienta na początku okresu odsetkowego. c) Powstanie struktury terminowej dla stawek wolnych ryzyka Banki uczestniczące w konsultacji wskazały na konieczność zbudowania struktury terminowej dla stawek wolnych od ryzyka, ponieważ stwarza to podstawy do stosowania stawek terminowych wolnych od ryzyka uwzględniających premię za płynność oraz oczekiwania co do kształtowania się stóp procentowych w przyszłości w umowach i instrumentach finansowych oraz skutecznego zarządzania ryzykiem. d) Potencjalne zastąpienie krzywej WIBOR składaną stawką terminową Większość banków odpowiedziała, że stawka składana nie mogłaby całkowicie zastąpić struktury terminowej stawki WIBID/WIBOR. Jako główne powód wymieniono to, że nie uwzględnia ona preferencji płynności i oczekiwań co do kształtowania się stóp w przyszłości. Jeden z banków, który stwierdził że jest to możliwe, zaznaczył, że nie będzie to jednak stawka adekwatna, w związku z brakiem ujęcia w takich stawkach ryzyka płynności i ryzyka kredytowego adekwatnego do okresu pożyczki i przeszacowania stóp terminowych. Inny z kolei wskazał, że należy poczynić wszelkie wysiłki, aby zachować stawkę WIBOR, a stawka WIBON może być stawką alternatywną. e) Kalkulacja składanej stawki terminowej Zdecydowana większość Uczestników Fixingu wskazała, że składana stawka terminowa powinna być kalkulowana przez Administratora stawki ON lub innego administratora, a nie przygotowywana na poziomie 5

6 banków stosujących stawkę. Uczestnicy wskazali w ten sposób wyraźnie na umiejscowienie odpowiedzialności za kalkulację i publikację tej stawki w podmiocie regulowanym specjalizującym się w wyznaczaniu wskaźników referencyjnych. Jeden z banków w swoim komentarzu odniósł się do stawki POLONIA oraz możliwości jej stosowania jako stawki RFR. 4. Wskaźnik rynku regulowanego transakcji zabezpieczonych REPO a) Możliwości i uwarunkowania aktywizacja rynku transakcji zabezpieczonych REPO Połowa Uczestników Fixingu zgłosiła gotowość do przeniesienia części dokonywanych transakcji oraz do dostarczania obustronnych kwotowań na platformę Bondspot w celu aktywizacji rynku transakcji REPO. Jeden z uczestników ankiety zaznaczył w komentarzu, że jego gotowość do animowania rynku uzależniona jest od tworzenia na podstawie cen nowego indeksu. Dwa banki w swoich odpowiedziach zaproponowały wprowadzenie warunków podobnych do panujących na rynku kasowym prowadzonym przez Bondspot dotyczących czasu kwotowania oraz maksymalnego spread-u kwotowania, co wskazuje na brak chęci do podejmowania zobowiązania co do formy uczestnictwa w animowaniu rynku. b) Potencjalne znaczenie wskaźnika WRR dla polskiego rynku finansowego Większość banków stwierdziła, że kalkulacja i implementacja w krajowy system wskaźników referencyjnych stawki Warsaw Repo Rate (WRR) byłyby korzystne dla polskiego rynku z uwagi na swoją wartość informacyjną odnośnie kosztu finansowania pozycji na papierach wartościowych. Ponadto w dłuższym terminie wskaźnik WRR dla tenoru O/N może, w ocenie Uczestników Fixingu, stać się alternatywą dla stawki POLONIA. Uczestnicy Fixingu zaznaczyli również, że jego przydatność jest uzależniona od pojawienia się znacznych wolumenów transakcji towarzyszących wyliczeniu tego wskaźnika. c) Wykorzystanie WRR do umów i instrumentów finansowych Odpowiedzi banków odnośnie wykorzystania przygotowywanego wskaźnika WRR do umów i instrumentów finansowych wskazują na brak zainteresowania połowy Uczestników uwzględnianiem stawki w umowach. Jednakże większość banków, które zajęły stanowisko w tej kwestii opowiedziała się za możliwością wykorzystania wskaźnika w swoich bilansach. Dodatkowo zdecydowana większość wszystkich uczestników ankiety podkreśliła potencjalne znaczenie WRR jako wskaźnika alternatywnego w procedurach awaryjnych w rozumieniu art. 28 BMR. Pytanie dotyczące wykorzystania stawki WRR zaprezentowane jest w poniższej tabeli. Pytanie 4.5. Prosimy o wskazanie w przypadku których umów i instrumentów, koncepcja stawki Warsaw Repo Rate mogłaby być zastosowana. L.p. Rodzaj umowy/instrumentu Tak Nie n/d Brak odpowiedzi 1 Kredyty konsumpcyjne Kredyty korporacyjne Kredyty hipoteczne Depozyty korporacyjne Depozyty od instytucji publicznych Depozyty od instytucji finansowych Krzywa cen transferowych Instrumenty pochodne oraz ich wycena Obligacje o zmiennym oprocentowaniu emisje własne Obligacje o zmiennym oprocentowaniu obligacje w aktywach

7 11 Instrumenty rynku pieniężnego We wszystkich powyższych jako wskaźnik alternatywny (art. 28 BMR) Czynniki poprawy transakcyjności na rynku pieniężnym W dokumencie konsultacyjnym zawarto szereg pytań odnoszących się do czynników poprawy transakcyjności na rynku pieniężnym w podziale na sektory niezabezpieczony i zabezpieczony (w tym transakcje REPO dokonywane w systemie obrotu). W poniższej tabeli zaprezentowano zbiorcze podsumowanie czynników, które w ankietach wskazywali Uczestnicy Fixingu WIBID/WIBOR. Istotność Czynniki Kluczowe Podatek bankowy Istotne Pozostałe Operacje otwartego rynku Czynniki regulacyjne Dokumentacja (repo) Centralne rozliczanie (RPEO oraz depozyty) Liczba uczestników obrotu (REPO oraz depozyty) System zachęt konkursowych (DSPW, DRP) Optymalizacja systemu obrotu Wszyscy Uczestnicy Fixingu WIBID/WIBOR wskazywali na to, że najważniejszym czynnikiem wpływającym na poprawę transakcyjności byłaby zmiana, bądź modyfikacja podatku bankowego. Czynnik ten został wskazany przez wszystkich ankietowanych, dlatego zakwalifikowany został jako czynnik kluczowy. Jako istotne wymienione są czynniki, które wymieniane były kilkukrotnie przez ankietowanych, a pozostałe to takie, które pojawiły jednokrotnie. 6. Plany opracowywania metodologii W odniesieniu do kierunku rozwoju stawki WIBID/WIBOR wskazanego przez Uczestników Fixingu w dokumencie konsultacyjnym, GPW Benchmark przeprowadzi testy konstrukcji metodologii uwzględniającej rynek bazowy oraz potencjalne rynki powiązane. W najbliższym terminie pogłębiona zostanie dyskusja na temat optymalnego doboru definicji stawki referencyjnej. GPW Benchmark rozpocznie prace nad zmianą Procedury Przekazywania Danych, będącej częścią Kodeksu Postępowania, w związku z potrzebą rozszerzenia pakietu danych dostarczanych przez Uczestników Fixingu. Pierwszą połowę 2019 roku wypełnią prace ukierunkowane na zbudowanie optymalnej metodologii kaskadowej oraz jej kalibracja w oparciu o testy na podstawie danych przekazywanych przez Uczestników Fixingu, co podsumowywane będzie w trakcie spotkań grup roboczych z interesariuszami procesu. Dokonywane będą również wymagane zmiany w dokumentacji stawek referencyjnych, które stanowić będą dostosowanie procesu przekazywania danych wsadowych do nowej metodologii. Ostatni etap przed złożeniem wniosku poświęcony zostanie na konsultacje publiczne finalnej wersji metody połączone z analizą jej ciągłości ekonomicznej w kontekście stosowania stawek referencyjnych w umowach. Przeprowadzona zostanie weryfikacja oraz jej ewentualne uszczelnienie w przypadku pojawienia się nowych okoliczności nieujawnionych podczas prac w poprzednich etapach. Ostatecznie, bazując na wynikach prac 7

8 wskazanych do tej pory, powstanie pełna dokumentacja wskaźników obejmująca oświadczenie o wskaźniku referencyjnym, które zostanie opublikowane po uzyskaniu licencji przez Administratora. 8