WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Transkrypt

1 Sygn. akt XVII AmE 34/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 12 czerwca 2012r. Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Ewa Malinowska Protokolant: Piotr Hołyś po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2012r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania E. Sp. z o. o. z siedzibą w P. przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki przy udziale zainteresowanego B. o zawarcie umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 3 listopada 2009r. nr OSZ- /2009/WK 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. zasądza od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na rzecz E. Sp. z o. o. z siedzibą w P. kwotę 511 zł (pięćset jedenaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania. SSO Ewa Malinowska Sygn. akt XVII AmE 34/10 Uzasadnienie Decyzją z dnia 3 listopada 2009r., o nr OSZ- /2009/WK, po rozpatrzeniu wniosku Pana B., z dnia 19 maja 2008r. o rozstrzygnięcie w trybie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006r. nr 9, poz. 625; dalej: PE) sporu z E. Sp. z o. o. z siedzibą w P. dotyczącego ustalenia treści umowy o przyłączenie do sieci 1

2 elektroenergetycznej Farmy Wiatrowej K., Prezes Urzędu Regulacji Energetyki postanowił orzec zwarcie pomiędzy Panem B. a E. Sp. z o. o. z siedzibą w P. umowy o przyłączenie Farmy Wiatrowej K. do sieci elektroenergetycznej E. Sp. z o. o., stanowiącej załącznik do niniejszej decyzji. Prezes oparł przedmiotową decyzję na następujących ustaleniach i rozważaniach: Wnioskodawca B. ubiega się o zawarcie umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej należącej do E. Sp. z o. o. w P. Farmy Wiatrowej K.. Przedmiotowa farma ma posiadać moc 60 MW i składać się z 20 turbin. Pozwany ustalił, że zgodnie z uchwałą nr III/73/02 Rady Miejskiej w G. z dnia 30 grudnia 2002r. ws. zmiany w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego gminy G. tereny w miejscowości K. przewidziane są pod budowę wież elektrowni wiatrowych. W toku postępowania administracyjnego ustalono również, że warunki przyłączenia dla ww. Farmy Wiatrowej zostały wnioskodawcy wydane w dniu 20 listopada 2007r. oraz, że E. Sp. z o. o. wykonuje zadania operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego od dnia 1 lipca 2007r. na podstawie decyzji Prezesa URE nr DPE-47-47(7)/13854/2007/PKo z dnia 30 czerwca 2007r. ws. wyznaczenia operatora systemu dystrybucyjnego oraz decyzji Prezesa URE nr DEE/50/13852/W/2/2007/PKo z dnia 28 czerwca 2007r. udzielającej koncesji na dystrybucję energii elektrycznej. Uzasadniając swe stanowisko w zakresie przyjętego w decyzji rozstrzygnięcia Prezes URE wskazał w szczególności, że jego kompetencja do orzekania w przedmiotowej sprawie dotyczącej odmowy przyłączenia do sieci elektroenergetycznej Farmy wiatrowej, jest bezsporna. Odpowiadając na argumentację Przedsiębiorstwa energetycznego dotyczącą leżącego po jego stronie obowiązku przyłączenia do sieci elektroenergetycznej jedynie odbiorców, nie zaś wytwórców, Prezes uznał powyższy zarzut za bezzasadny. Stwierdził, że przepisy ustawy PE nie różnicują prawa odbiorców energii elektrycznej przyłączanego do sieci przedsiębiorstwa energetycznego i podmiotu będącego dostawcą energii elektrycznej przyłączanego do tej sieci. Obydwie kategorie podmiotów mają jednakowe prawa w zakresie żądania przyłączenia ich do sieci, co zdaniem pozwanego - wynika wprost z brzmienia art. 7 PE, w którym ustawodawca posługuje się pojęciem podmiotu ubiegającego się o przyłączenie do sieci, nie zaś odbiorcy. Odnośnie podnoszonego przez E. Sp. z o. o. braku istnienia po stronie podmiotu przyłączanego warunków przyłączenia do sieci, a w szczególności nie wybudowania farmy wiatrowej, która ma zostać przyłączona, Prezes nie podzielił wykładni art. 7 ust. 1 PE zaprezentowanej w tym zakresie przez Przedsiębiorstwo energetyczne. Wskazał, że w procesie przyłączania farmy wiatrowej zawarcie umowy przyłączeniowej nie jest etapem kończącym proces inwestycyjny, zaś fakt fizycznego wybudowania farmy nie jest warunkiem koniecznym do zawarcia tej umowy. Zdaniem organu, sposób stosowania wskazanego przepisu prezentowany przez Przedsiębiorstwo energetyczne prowadziłby do sytuacji, w której kwestie istnienia bądź też nie istnienia obowiązku zawarcia umowy przyłączeniowej byłyby możliwe do rozpatrywania dopiero po fizycznym wybudowaniu farny wiatrowej, co w ocenie Prezesa, jest poglądem nieuzasadnionym. Według organu, trudno bowiem sobie wyobrazić sieć wybudowanych elektrowni wiatrowych w Polsce (biorąc pod uwagę złożone wnioski o przedstawienie założeń do ekspertyz wpływu farm wiatrowych na system elektroenergetyczny na wielkość 60 tys. MW), które następnie z przyczyn braku warunków technicznych i ekonomicznych nie zostałyby przyłączone do sieci elektroenergetycznej. W uzasadnieniu decyzji wskazano także, że co do istnienia warunków technicznych przyłączenia, przedsiębiorstwo energetyczne wydając warunki przyłączenia dla Farmy Wiatrowej K. samo potwierdziło istnienie tych warunków. Wobec powyższego, w ocenie Prezesa, wywodzenie przez Przedsiębiorstwo energetyczne z faktu braku istnienia wybudowanego obiektu farmy wiatrowej, braku istnienia publicznoprawnego obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie, należy uznać za chybione. W oparciu o ustalony stan faktyczny i prawny sprawy Prezes URE postanowił orzec zawarcie 2

3 przedmiotowej umowy, na podstawie pierwszego projektu umowy przedstawionego przez Przedsiębiorstwo energetyczne z uwzględnieniem później przedstawionych stanowisk obydwóch stron, które w toku postępowania przedłożyły łącznie osiem różnych projektów umowy o przyłączenie, a Prezes przy rozstrzyganiu sprawy miał na uwadze brzmienie ich wszystkich (decyzja wraz z załącznikiem, k. 3-48). W dniu 29 listopada 2009r. (data stempla pocztowego) odwołanie od powyższej decyzji wniosła E. Sp. z o. o. zaskarżając ją w całości i wnosząc o jej uchylenie w całości i umorzenie postępowania administracyjnego, ewentualnie w razie nieuwzględnienia ww. wniosku, o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Prezesa, celem dokonania ustalenia spełnienia przesłanek obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie oraz celem ukształtowania treści umowy z uwzględnieniem zasady ekwiwalentności oraz takiego ukształtowania treści umowy, jaka zostałaby zawarta na rynku konkurencyjnym pomiędzy równymi podmiotami o sprzecznych interesach oraz zasądzenie na rzecz E. od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, wedle norm przepisanych. Natomiast w piśmie procesowym z dnia 15 października 2010r. (data stempla pocztowego) Spółka wniosła o uchylenie decyzji ze względu na istotna zamianę stanu prawnego (k ). Przeciwko przedmiotowej decyzji w odwołaniu podniesiono następujące zarzuty: I. naruszenie art. 7 ust. 1 PE, poprzez błędną jego wykładnię, polegającą na przyjęciu, że wynikający z tego przepisu publicznoprawny obowiązek zawierania umowy o przyłączenie, dotyczy również przyłączania innych przedsiębiorstw energetycznych wytwórców, oraz w konsekwencji naruszenie art. 8 ust. 1 PE w zw. z art. 23 ust. 2 pkt 12 PE oraz w zaw. Z art. 7 ust. 1 PE, poprzez błędną jego wykładnię polegająca na przyjęciu, że Prezes URE ma kompetencję do orzeczenia w niniejszej sprawie zawarcia umowy, II. naruszenie art. 7 ust. 1 oraz art. 7 ust. 3 PE poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, polegające na bezpodstawnym orzeczeniu zawarcia umowy o przyłączenie w sytuacji, w której w toku postępowania administracyjnego nie ustalono spełnienia przesłanek powstania publicznoprawnego obowiązku zawarcia umowy o przyłączenia, o których mowa w art. 7 ust. 1 oraz art. 7 ust. 3 PE, tj. istnienia technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia, spełnienia przez Zainteresowanego warunków przyłączenia do sieci i odbioru, istnienia obiektu przyłączanego oraz posiadania przez Zainteresowanego praw do korzystania z obiektu, III. naruszenie art. 7 ust. 2 PE poprzez jego niezastosowanie, polegające na orzeczeniu zawarcia umowy o przyłączenie nie zawierającej elementów przedmiotowo istotnych, tj. (i) nie zwierającej postanowień dotyczących lokalizacji układu pomiarowo-rozliczeniowego i jego parametrów, warunków udostępnienia przedsiębiorstwu energetycznemu nieruchomości należącej do podmiotu przyłączanego w celu budowy lub rozbudowy sieci niezbędnej do realizacji przyłączenia, wysokości opłaty przyłączeniowej w sytuacji, gdy projektowane odnawialne źródło energii (Farma Wiatrowa K. ) nie powstanie oraz (ii) zawierającej niepełną regulację odpowiedzialności stron za niedotrzymanie warunków umowy, IV. naruszenie art k.c., poprzez jego niezastosowanie polegające na orzeczeniu zawarcia umowy o przyłączenie o treści niezgodnej z zasadą ekwiwalentności oraz nieregulującej w sposób pełny stosunku prawnego, mającego łączyć E. oraz Zainteresowanego; E. zarzuciła, że zaskarżoną decyzją Prezes URE orzekł zawarcie umowy o przyłączenie, w której główne obciążenia oraz ryzyka leżą po stronie E., w szczególności, która to umowa: a) nie określa wzajemnych rozliczeń stron, w przypadku, w którym Zainteresowany, wskutek nieuzyskania koncesji nie rozpocznie działalności jako przedsiębiorca energetyczny wytwórca; w szczególności umowa o przyłączenie nie zobowiązuje 3

4 Zainteresowanego do zwrotu powodowi kosztów poniesionych na realizację przyłączenia; b) nakłada na E. obowiązek dokonania przyłączenia w terminie do dnia 31 grudnia 2011r., a więc w terminie nierealnym z uwagi na czas trwania niniejszego postępowania sądowego oraz konieczność przeprowadzenia procedur zamówień publicznych, uzyskania zezwoleń oraz ryzyko opóźnień wynikających z działań organizacji ekologicznych i osób trzecich; c) nie nakłada na Zainteresowanego obowiązku przedłożenia gwarancji bankowej pokrywającej roszczenie E. o zwrot kosztów pozostałych prac niezbędnych do realizacji przyłączenia; gwarancja, którą Zainteresowany zobowiązany jest przedłożyć zabezpiecza jedynie nakłady na modernizację stacji transformatorowej 110/15 kv L. ; d) nakłada na E. obowiązek poniesienia kosztów rozbudowy i innych kosztów przyłączenia, podczas gdy Zainteresowany ma ponieść jedynie koszty budowy stacji transformatorowej i czynności powiązanych; e) nakłada na E. bezwarunkowy obowiązek wykonania prac niezbędnych do realizacji przyłączenia, podczas gdy obowiązek zapłaty przez Zainteresowanego opłaty za przyłączenie jest uzależniony od powstania i przyłączenia odnawialnego źródła energii; f) nakłada na E. obowiązek zapłaty kary umownej z tytułu przekroczenia terminu przyłączenia FW K., nie określając jednak kwoty kary umownej; g) nie nakłada na Zainteresowanego obowiązku uzyskania oraz przedłożenia koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej jako przesłanki koniecznej przystąpienia do realizacji przyłączenia przez E., V. orzeczenie zawarcia umowy o treści, zgodnie z którą wykonanie tej umowy skutkować będzie naruszeniem przez E. warunków wykonywania działalności koncesjonowanej w zakresie dystrybucji energii elektrycznej (art. 3 pkt 5 PE i art. 3 pkt 23 PE), naruszeniem zakazu subsydiowania skrośnego (art. 44 ust. 1PE i art. 3 pkt 32 PE) oraz naruszeniem obowiązku równego traktowania odbiorców (art. 3 pkt 21 PE, 9d ust. 4 PE i art. 45 ust. 1 pkt 1 PE), VI. naruszenie art k.c., poprzez jego niezastosowanie, polegające na orzeczeniu zawarcia umowy o przyłączenie, pomimo stwierdzenia przez Prezesa URE, że obiekt przyłączany (odnawialne źródło energii) nie istnieje, a sieć dystrybucyjna nie jest w stanie dokonywać odbioru energii wytwarzanej przez Zainteresowanego, VII. naruszenie art k.c. poprzez jego niezastosowanie, polegające na zastrzeżeniu w 9 ust. 4 umowy o przyłączenie kary umownej w wysokości niewspółmiernie niskiej do prawdopodobnej wysokości szkody, przez co kara umowna nie spełnia funkcji odszkodowawczej, VIII. naruszenie art k.c. poprzez jego niezastosowanie, polegające na orzeczeniu zawarcia umowy o przyłączenie, która narusza prawo strony umowy wzajemnej do wstrzymania się ze spełnieniem świadczenia, jeżeli spełnienie świadczenia przez drugą stronę jest wątpliwe z uwagi na jej stan majątkowy, IX. naruszenie art. 7 ust. 3 PE poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy w świetle stanu faktycznego ustalonego przez Prezesa URE Zainteresowany nie ma tytułu prawnego do korzystania z obiektu (farmy wiatrowej), która miała być przyłączana do sieci, szczególnie wobec faktu, że obiekt ten nie istnieje, X. naruszenie art. 7 ust. 5 Dyrektywy 2001/77/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 września 2001r. ws. wspierania produkcji na rynku wewnętrznym energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych poprzez jego niezastosowanie, polegające na orzeczeniu zawarcia umowy bez uwzględnienia interesów innych zainteresowanych przyłączeniem w 4

5 sytuacji, gdy z okoliczności sprawy wynika, że przyłączenie Zainteresowanego może pozbawić możliwości przyłączenia innych podmiotów, w szczególności wobec braku wskazania, jakimi kryteriami kierował się organ przy wydawaniu decyzji oraz czy kryteria te spełniają wymogi wynikające z art. 7 ust. 5 Dyrektywy, XI. naruszenie art. 45 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 1 ust. 2 PE oraz w zw. z art. 9d ust. 4 PE poprzez jego niezastosowanie, polegające na orzeczeniu zawarcia umowy o przyłączenie, której wykonanie (polegające na obowiązku wykonania przez E. licznych czynności w wyłącznym interesie Zainteresowanego) skutkować będzie uniemożliwieniem realizacji innych inwestycji i rozbudów na potrzeby odbiorców oraz innych wytwórców oraz obciążeniem tychże kosztami realizacji inwestycji, XII. naruszenie art. 3 oraz art. 23 ust. 1 Rozporządzenia Komisji Europejskiej z dnia 6 sierpnia 2008r. nr 800/2008 uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu, poprzez orzeczenie zawarcia umowy, skutkujące udzieleniem indywidualnej pomocy publicznej, bez uwzględnienia kryteriów udzielania tej pomocy, XII. naruszenie art. 7 ust. 8 pkt 3 PE poprzez błędną jego wykładnię, polegającą na utożsamieniu pojęcia przyłącza z pojęciem przyłączenia i w konsekwencji przyjęciu, że za przyłączenie do sieci dystrybucyjnej odnawialnych źródeł energii pobiera się opłatę w wysokości połowy rzeczywistych nakładów poniesionych na budowę przyłącza, XIV. naruszenie art. 32 ust. 1 pkt 3 PE, poprzez jego niezastosowanie, polegające na orzeczeniu zawarcia umowy o przyłączenie, która nakłada na E. obowiązek wykonywania czynności należących do operatora systemu przesyłowego, mimo że posiadana przez E. koncesja obejmuje jedynie wykonywanie działalności dystrybucyjnej, XV. naruszenie art k.p.a., poprzez jego niezastosowanie brak wskazania w rozstrzygnięciu decyzji podstawy prawnej upoważniającej dyrektora oddziału Urzędu Regulacji Energetyki do wydania decyzji z up. organu administracji państwowej, tj. Prezesa URE oraz brak wskazania w sentencji decyzji aktów prawa materialnego stanowiących podstawę jej wydania, XVI. naruszenie art. 7 Konstytucji i art. 6 k.p.a. poprzez ich niezastosowanie obrazę obowiązku działania na podstawie przepisów prawa i w granicach prawa. Równocześnie na podstawie art. 142 k.p.a. E. zaskarżyła postanowienie Prezesa URE z dnia 10 września 2009r. nr OSZ-511-6(49)/2009/WK w przedmiocie oddalenie wniosków dowodowych E. oraz w przedmiocie wezwania do udziału w charakterze strony innych, niż Zainteresowany, podmiotów których możliwość przyłączenia powiązana jest z brakiem technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia Zainteresowanego, zarzucając zaskarżonemu postanowieniu: XVII. naruszenie art k.p.a. w zw. z art. 80 k.p.a. poprzez ich niezastosowanie, polegające na nieprzeprowadzeniu postępowania dowodowego na okoliczność: (i) istnienia technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia, (ii) posiadania przez Zainteresowanego tytułu prawnego do korzystania z obiektu przyłączanego, oraz (iii) spełnienia przez Zainteresowanego warunków przyłączenia do sieci i odbioru, XVIII. naruszenia art. 28 k.p.a. w zw. z art. 16 ust. 5 PE i art. 7 ust. 5 Dyrektywy polegające na jego niezastosowaniu poprzez niewezwanie do udziału w postępowaniu administracyjnym pozostałych podmiotów wytwórców zainteresowanych przyłączeniem do projektowanej stacji transformatorowej 110/15 kv L. w sytuacji, gdy przedmiotowe postępowanie miało wpływ na interes prawny tych podmiotów. W odwołaniu wniesiono o wezwanie do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanych, stosownie do art k.p.c. pozostałych podmiotów wytwórców zainteresowanych przyłączeniem do stacji transformatorowej 110/15 kv L., a to wobec konieczności uwzględnienia przepisów art. 16 ust. 5 PE oraz art. 7 ust. 5 Dyrektywy w 5

6 sytuacji, w której orzeczenie zawarcia umowy z Zainteresowanym musi uwzględniać kryteria wskazane w tych przepisach oraz przeprowadzenie następujących dowodów: a) z oględzin nieruchomości, będącej współwłasnością Zainteresowanego, położonej w miejscowości K. gm. G., działki nr 403, 404, 407, 410/1, 410/2, 413, 415, 417, 420/1, 420/5, 420/6, 421, oraz 424 opisanej w księdze wieczystej KW nr 28285, prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Goleniowie, na okoliczność: (i) braku istnienia obiektu mającego być przedmiotem przyłączenia (braku odnawialnego źródła energii), a w konsekwencji na okoliczność: (ii) braku posiadania przez Zainteresowanego tytułu prawnego do tego obiektu, wobec faktu nieistnienia obiektu, (iii) braku spełnienia warunków przyłączenia przez Zainteresowanego a wynikających z dokumentu pt. Warunki przyłączenia, b) z opinii biegłego z zakresu budownictwa energetycznego, na okoliczność czasu niezbędnego dla realizacji przyłączenia Zainteresowanego do sieci z uwzględnieniem konieczności uzyskania decyzji administracyjnych koniecznych do realizacji inwestycji, konieczności przeprowadzenia procedur zamówień publicznych, możliwości wykonywania robót budowlanych z uwzględnieniem czasu i sekwencji wyłączeń elementów sieci oraz wysokości nakładów koniecznych dla przyłączenia Zainteresowanego do sieci bez uszczerbku dla funkcjonowania sieci dystrybucyjnej, c) z opinii biegłego z zakresu budownictwa energetycznego, na okoliczność czy istnieje obecnie uzasadniona potrzebami odbiorców konieczność przebudowy i modernizacji sieci dystrybucyjnej E. w zakresie opisanym w 7 ust. 1 pkt 2 umowy o przyłączenie, której zawarcie orzekł Prezes URE zaskarżoną decyzją, d) z opinii biegłego z zakresu energetyki na okoliczność, czy Zainteresowany spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru (art. 7 ust. 1 PE), e) z opinii biegłego z zakresu budownictwa energetycznego na okoliczność zakresu koniecznych działań dla realizacji przyłączenia oraz na okoliczność wysokości kosztów takich działań, z uwzględnieniem wpływu przyłączenia na krajowy system elektroenergetyczny, f) z opinii biegłego z zakresu rachunkowości na okoliczność ustalenia istnienia ekonomicznych warunków przyłączenia, ryzyka zaniechania inwestycji przez Zainteresowanego, czasu i wymogów koniecznych dla realizacji inwestycji, ryzyk związanych z zaniechaniem lub wynikających ze względów technologicznych przesunięciem w czasie innych inwestycji w sieć oraz zakresu kosztów uznawanych za uzasadnione, g) z opinii biegłego na okoliczność przedmiotu umowy o przyłączenie FW K., jaka zostałaby zawarta na rynku konkurencyjnym między równorzędnymi podmiotami, z uwzględnieniem okoliczności faktycznych niniejszej sprawy, h) z dokumentów znajdujących się w aktach postępowania administracyjnego, wymienionych w treści pisma, na okoliczności tam wskazane, i) z przesłuchania stron na okoliczność: braku istnienia obiektu przyłączanego (odnawialnego źródła energii), brak tytułu prawnego Zainteresowanego do obiektu, braku po stronie Zainteresowanego koncesji lub promesy koncesji, nieprowadzenia przez Zainteresowanego działalności gospodarczej jako przedsiębiorca energetyczny wytwórca, braku technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia Zainteresowanego do sieci E., niespełnienia przez Zainteresowanego warunków przyłączenia do sieci i odbioru, wpływu przyłączenia Zainteresowanego na działalność E. (w tym na realizacje innych inwestycji oraz na obciążenia finansowe odbiorców), przebiegu negocjacji między Zainteresowanym a E. w przedmiocie umowy o przyłączenie. 6

7 W uzasadnieniu odwołania E. Sp. z o. o. podniosła między innymi, że zaskarżona decyzja nie może się ostać, gdyż Prezes URE orzekł zawarcie umowy o przyłączenie w stanie faktycznym, w którym brak jest publicznoprawnego obowiązku zawarcia takiej umowy, zaś wykonanie umowy o treści orzeczonej przez Prezesa narusza uzasadniony interes odbiorców i bezpieczeństwo krajowego systemu energetycznego. Spółka zarzuciła brak ustalenia, w szczególności poprzez przeprowadzenie dowodów, czy obiekt przyłączany istnieje, czy Zainteresowany ma tytuł prawny do korzystania z tego obiektu, czy istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia oraz czy Zainteresowany spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru. Strona odwołująca się zakwestionowała fakt istnienia warunków technicznych i ekonomicznych przyłączenia, fakt istnienia obiektu mającego być przyłączonym, w konsekwencji fakt posiadania przez Zainteresowanego tytułu prawnego do korzystania z tego obiektu oraz fakt spełnienia przez tego Zainteresowanego Warunków przyłączenia. W związku z tym stwierdziła, że w przedmiotowej sprawie nie występują warunki przyłączenia, stanowiące w świetle art. 7 ust. 1 PE przesłanki konieczne powstania obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie. E. zarzuciła orzeczenie zawarcia umowy przez Prezesa URE, mimo braku ustalenia, czy istnieją techniczne warunki przyłączenia, mimo że z treści Warunków przyłączenia wynika, że nie istnieją (muszą dopiero zostać stworzone). Spółka wskazała także na uchybienie polegające na uznaniu przez Prezesa URE, że publicznoprawny obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie dotyczy zawarcia umowy o przyłączenie do sieci dystrybucyjnej także elektrowni (wiatrowych, a konsekwentnie nawet atomowych) innych przedsiębiorstw energetycznych wytwórców, podczas gdy za odmiennym stanowiskiem przemawia wykładnia gramatyczna, funkcjonalna i systemowa. Wśród podniesionych przez E. zarzutów znalazł się również zarzut wskazujący na wadliwość zaskarżonej decyzji, gdyż nie została ona wydana przez organ upoważniony do wydawania decyzji administracyjnych (odwołanie, k ). Powyższe stanowisko strona odwołująca się podtrzymała w kolejnych pismach procesowych oraz na rozprawie (k , , , , , , , , , , , , , ). W odpowiedzi na odwołanie z dnia 21 czerwca 2010r. (data stempla pocztowego) pozwany Prezes URE stwierdził, że dokonując ponownej analizy akt sprawy oraz zarzutów i argumentów powoda zawartych w odwołaniu, nie znalazł podstaw do zmiany swojej decyzji z dnia 3 listopada 2009r. i w związku z tym wniósł o oddalenie odwołania oraz wszystkich wniosków dowodowych powoda (odpowiedź na odwołanie, k ). Stanowisko to podtrzymano na rozprawie, podczas której zgłoszono również wniosek o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego (k ). W odpowiedzi na odwołanie z dnia 22 czerwca 2010r. (data stempla pocztowego) Zainteresowany B. wniósł o oddalenie odwołania w całości i zasądzenie od powoda na rzecz Zainteresowanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, a także o oddalenie wszystkich wniosków dowodowych zgłoszonych przez powoda w odwołaniu, albowiem żaden z nich nie dotyczy okoliczności istotnych dla niniejszej sprawy oraz oddalenie wniosku powoda o wezwanie do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanych innych podmiotów zainteresowanych przyłączeniem do stacji transformatorowej 110/15 kv L., z uwagi na niedopuszczalność takiego wniosku. Ponadto Zainteresowany wniósł o przeprowadzenie dowodów z dokumentów znajdujących się w aktach postępowania administracyjnego na okoliczności wskazane w odpowiedzi na odwołanie oraz dowodów z dokumentów załączonych do niej na okoliczności wskazane w piśmie. 7

8 Uzasadniając swoje stanowisko strona Zainteresowana wskazała w szczególności, że wbrew zarzutowi powoda, publicznoprawny obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie dotyczy wszystkich nowych źródeł wytwórczych przyłączanych do sieci, a więc niewątpliwie także elektrownie wiatrowych, a nawet (w co powód zdaje się wątpić) elektrowni atomowych. Zdaniem strony, zgodnie z art. 7 ust. 1 PE, przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii jest obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania tych paliw lub energii, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia i odbioru. Za całkowicie nieuzasadnione uznał Zainteresowany tezę powoda, zgodnie z którą obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie dotyczyć miałby tylko obiektów już istniejących. Odnośnie zarzutu odwołania, dotyczącego nieistnienia ekonomicznych i technicznych warunków przyłączenia Zainteresowany stwierdził, że jest on błędny, albowiem gdyby tak było, powód nie wydałby na jego rzecz Warunków Przyłączenia. W ocenie strony, skoro Operator wydał takie warunki, tym samym przyznał, że istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia FW K. do jego sieci. Zainteresowany stwierdził, że podejmowana przez powoda na obecnym etapie postępowania próba dowodzenia, że nie istnieją techniczne lub ekonomiczne warunki przyłączenia stoi zatem w rażącej sprzeczności z dotychczasowymi działaniami powoda, których przejawem było wydanie warunków przyłączenia jak również treść pisma przewodniego z dnia 20 listopada 2007r., w którym powód stwierdził w odpowiedz na wniosek o określenie warunków przyłączenia uprzejmie informujemy, że istnieje możliwość przyłączenia do sieci E. Sp. z o. o. wnioskowanego obiektu. Według B., o istnieniu technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia świadczy również fakt, że rozbudowa sieci Operatora m.in. na potrzeby przyłączenia FW K. znalazła się w planie rozwoju, który Operator zgodnie z art. 16 PE zobowiązany jest uzgadniać z Prezesem URE. Z powyższych względów Zainteresowany stwierdził, że nie można zgodzić się z argumentami Operatora, że warunki techniczne należy dopiero stworzyć (odpowiedź na odwołanie, k ). Powyższe stanowisko Zainteresowany podtrzymał w kolejnych pismach procesowych oraz na rozprawie (k , , , , , , , , , , , ). Sąd ustalił następujący stan faktyczny: Wnioskiem z dnia 24 kwietnia 2006r. B. wystąpił do E. S.A. Oddział Dystrybucji Szczecin o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej E. S.A. farmy wiatrowej w okolicy miejscowości K., gm. G., mającej posiadać moc 60 MW i składać się z 20 turbin, oraz o określenie warunków przyłączenia (k akt admin.). Zakład Automatyki i Analiz Systemowych Instytutu Energetyki Oddział w Gdańsku opracował Ekspertyzę wpływu farmy wiatrowej K. na pracę i parametry sieci rozdzielczej E. S.A. Oddział w Szczecinie oraz Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (k akt admin.). E. Sp. z o. o. wykonuje zadania operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego od dnia 1 lipca 2007r. na podstawie decyzji Prezesa URE z dnia 30 czerwca 2007r. w sprawie wyznaczenia operatora systemu dystrybucyjnego oraz decyzji Prezesa URE z dnia 28 czerwca 2007r. udzielającej koncesji na dystrybucję energii elektrycznej (okoliczność bezsporna; str. 5 uzasadnienia zaskarżonej decyzji Prezesa URE z dnia 3 listopada 2009r.). 8

9 W dniu 20 listopada 2007r. E. Sp. z o. o. wydała B. Warunki przyłączenia elektrowni do sieci E. Sp. z o. o. Oddział Dystrybucji Szczecin oraz przedstawiła projekt umowy przyłączeniowej (k , akt admin.). Plan Rozwoju Operatora na lata przewiduje nakłady na finansowanie inwestycji w związku z przyłączeniem Farmy Wiatrowej K. (k akt admin.). Uchwała nr III/73/02 Rady Miejskiej w G. z dnia 30 grudnia 2002r. ws. zmiany w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego gminy G. przewiduje w zakresie działek o numerach ewidencyjnych: 407, 408, 409, 413, 414, 415, 417, 419, 420/1, 420/2, 420/3, 420/5, 420/6 w obrębie geodezyjnym K., umożliwienie realizacji budowy wież elektrowni wiatrowych na terenie przeznaczonym w planie zagospodarowania przestrzennego gminy G. pod funkcję rolniczą (k akt sądowych). Wnioskiem z dnia 16 maja 2008r. B. wystąpił do Prezesa URE o ustalenie, na podstawie art. 8 ust. 1 PE, treści umowy o przyłączenie Farmy Wiatrowej K. do sieci dystrybucyjnej E., w związku z zaistniałym pomiędzy stronami sporem (k ). W przedmiotowej sprawie jest okolicznością bezsporną, że zarówno na dzień wydania zaskarżonej decyzji, jak i na dzień zamknięcia rozprawy, Farma Wiatrowa K. nie została wybudowana. Wobec powyższego, Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z oględzin nieruchomości, położonej w miejscowości K. gm. G., opisanej w KW nr oraz dowodu z przesłuchania stron na okoliczność braku istnienia obiektu przyłączanego (odnawialnego źródła energii), skoro wniosek ten dotyczył okoliczności niespornej. Sąd postanowił ponadto oddalić pozostałe wnioski dowodowe zgłoszone w odwołaniu, ponieważ wobec nieistnienia Farmy Wiatrowej K., nie miały one znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Sąd uwzględnił jedynie wniosek dowodowy strony powodowej i Zainteresowanego o dopuszczenie dowodu z dokumentów znajdujących się w aktach administracyjnych sprawy. Nadto dopuścił dowód z dokumentów przedstawionych przez tego ostatniego, z wyjątkiem dokumentów z k , jako nieistotnych dla rozstrzygnięcia sprawy oraz z k , gdyż te dokumenty znajdują się już w aktach administracyjnych. Ponadto Sąd oddalił wniosek E. o wezwanie do udziału w sprawie w charakterze zainteresowanych pozostałych podmiotów wytwórców zainteresowanych przyłączeniem do stacji transformatorowej 110/15 kv L., gdyż po pierwsze - powódka nie wskazała tych podmiotów, nie wiadomo zatem, kogo ewentualnie należałoby wezwać (postępowanie wbrew obowiązkowi dowodowemu z art. 6 k.c. i art. 232 zd. 1 k.p.c.), a po drugie - wzywanie innych podmiotów było bezprzedmiotowe dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Sąd zważył, co następuje: Odwołanie podlega uwzględnieniu, mimo że w ocenie Sądu, nie wszystkie podniesione w nim zarzuty są uzasadnione. Nietrafny jest w szczególności zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 PE w zw. z art. 23 ust. 2 pkt 12 PE. Przepis art. 7 ust. 1 PE wyraźnie stanowi, że przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej jest obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie, a zatem nie tylko z odbiorcą, lecz również z wytwórcą energii elektrycznej. Analizowany przepis nie czyni tu zatem, wbrew sugestiom strony powodowej, żadnego rozróżnienia pomiędzy podmiotami występującymi o przyłączenie. Gdyby było to intencją ustawodawcy, to wprost określono by, iż obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci istnieje jedynie w stosunku do odbiorców. Taki wniosek wypływa nie tylko z wykładni językowej, ale również z wykładni celowościowej, historycznej oraz z wykładni systemowej analizowanego 9

10 przepisu, na co słusznie zwrócił uwagę Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 19 lutego 2010r. (sygn. akt VI ACa 1142/09). Również Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 12 kwietnia 2011r. (sygn. akt III SK 42/10) stwierdził stanowczo, że o tym, że wskazany obowiązek obejmuje podmioty ubiegające się o przyłączenie, bez zawężania tego pojęcia tylko do określonych kategorii podmiotów (odbiorców energii) z wyłączeniem podmiotów będących producentami energii, stanowi expressis verbis ustawodawca w art. 7 ust. 1 PE. Jak słusznie zauważył Sąd Najwyższy, stosownie do art. 1 ust. 2 PE, celem ustawy jest między innymi tworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju kraju, rozwoju konkurencji, przeciwdziałania negatywnym skutkom naturalnych monopoli oraz uwzględnienia wymogów ochrony środowiska. Tymczasem stanowisko prezentowane przez stronę powodową, zmierza do pozostawienia poza obrębem regulacji publicznoprawnego obowiązku przyłączenia do sieci, będącej środkiem wymienionego celu ustawy, wytwórców energii szczególnie istotnych w świetle wymogów ochrony środowiska. Skoro zatem pomiędzy Zainteresowanym a powodową Spółką zaistniał spór odnośnie zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, to na podstawie art. 8 ust. 1 PE, pozwany Prezes URE niewątpliwie miał kompetencję do jego rozstrzygnięcia. Prezes jest bowiem uprawniony do rozstrzygania w drodze konstytutywnych decyzji w sprawach spornych, w których konkretnemu żądaniu wnioskodawcy odpowiada publicznoprawny obowiązek przedsiębiorstwa energetycznego, np. obowiązek przewidziany w art. 7 ust. 1 PE. Decydując znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy ma jednak zarzut dotyczący naruszenia przepisu art. 7 ust. 1 i ust. 3 PE, który zdaniem Sądu, jest trafny. W myśl powyższego przepisu, przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej ma publicznoprawny obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z ubiegającym się o to podmiotem, pod warunkiem jednak, że istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru. Bezsporną jest w sprawie okoliczność, że zarówno na dzień wydania zaskarżonej decyzji, jak i na dzień zamknięcia rozprawy, Farma Wiatrowa K. nie została wybudowana. Tym samym należy przyjąć, że występujący brak urządzeń technicznych umożliwiających przyłączenie do sieci (a w tym wypadku w ogóle brak farmy wiatrowej) oznacza, że nie istnieją warunki techniczne przyłączenia. To zaś prowadzi do konkluzji, że na powodowym przedsiębiorstwie energetycznym nie spoczywa obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci. W takim bowiem przypadku, skoro nie istnieje obiekt mający być przyłączony do sieci, to w rezultacie nie istnieje też przedmiot umowy o przyłączenie, a to z kolei oznacza, że wykonanie umowy o przyłączenie jest niemożliwe. W ocenie Sądu, sam zamiar wybudowania farmy wiatrowej, którą Zainteresowany planuje następnie przyłączyć do sieci powodowej Spółki, uzasadnia tylko i wyłącznie żądanie określenia i wydania warunków technicznych zamierzonego przyłączenia, wskazanych w art. 7 ust. 3a PE. Natomiast sam fakt wydania przez przedsiębiorstwo energetyczne przedmiotowych warunków nie upoważnia do przyjęcia, że w rzeczywistości istnieją techniczne i ekonomiczne możliwości przyłączenia, nie przesądza o ich istnieniu. Warunki przyłączenia określają bowiem jedynie techniczne aspekty, jakie muszą zostać spełnione, by przyłączenie do sieci było możliwe. Nie przesądzają jednak o istnieniu faktycznej, technicznej możliwości dokonania tego przyłączenia, a tym bardziej o istnieniu warunków ekonomicznych. Dodatkowo za trafne należy uznać spostrzeżenie Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zawarte w uzasadnieniu wyroku z dnia 23 kwietnia 2012r., wydanego w sprawie o sygn. akt AmE 169/10, iż w oparciu o wydane warunki techniczne przyłączenia, podmiot przyłączany zyskuje pewność, że zostanie podłączony z chwilą spełnienia tych warunków, ponieważ nabywa uprawnienie wynikające z publicznoprawnego obowiązku ciążącego na przedsiębiorstwie energetycznym, o którym mowa w art. 7 ust. 1 PE. Natomiast 10

11 wskazane przedsiębiorstwo energetyczne nie dysponuje żadnymi środkami prawnymi pozwalającymi mu na wyegzekwowanie wybudowania obiektu, który ma być przyłączony. Ponadto należy stwierdzić, że o ile generalnie zasada swobody umów pozwala m.in. na zawieranie kontraktów, których skutki nastąpią w przyszłości, to jednak, w ocenie Sądu, zawarcie tego typu umowy nie może dotyczyć umowy stanowiącej wykonanie publicznoprawnego obowiązku wynikającego z art. 7 ust. 1 PE. Powyżej przedstawione argumenty jednoznacznie przesądzają o konieczności uchylenia zaskarżonej decyzji. Słuszność zarzutu, co do braku obowiązku powodowej Spółki zawarcia umowy o przyłączenie w związku z brakiem przedmiotu przyłączenia oznacza natomiast, że pozostałe zarzuty, zwłaszcza dotyczące treści umowy, stały się bezprzedmiotowe, wobec uwzględnienia zarzutu dalej idącego. Jeśli zaś chodzi o zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania administracyjnego, tj. art. 6 k.p.a., 28 k.p.a., 77 1 w zw. z art. 80 k.p.a. oraz art k.p.a., to Sąd orzekający w niniejszym składzie podziela utrwalony w judykaturze pogląd o nieskuteczności powoływania się na naruszenie przepisów postępowania administracyjnego w postępowaniu przed SOKiK. W szczególności, tego typu zarzuty nie mogą stanowić samoistnej podstawy uchylenia decyzji. Wniesienie do sądu odwołania od decyzji administracyjnej wszczyna bowiem dopiero cywilne, pierwszoinstancyjne postępowanie sądowe, w którym sąd dokonuje własnych ustaleń, rozważając całokształt materiału dowodowego zebranego zarówno w postępowaniu administracyjnym, jak i sądowym. Zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania administracyjnego nie mogą być podnoszone przed SOKiK, który jako sąd powszechny rozpatruje sprawę od nowa, co skutkuje brakiem możliwości uchylenia decyzji zaskarżonej do tego sądu z uwagi na naruszenie przepisów postępowania administracyjnego (por. sprawa o sygn. akt VI ACa 620/06). Niezależnie od powyższego, w odniesieniu do zarzutu naruszenia art k.p.a. - jedynie na marginesie - Sąd pragnie zauważyć, że jest on bezpodstawny, gdyż w świetle 2 ust. 1 lit. c Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 lipca 2002 r. w sprawie szczegółowego zasięgu terytorialnego i właściwości rzeczowej oddziałów Urzędu Regulacji Energetyki (Dz.U ), do właściwości rzeczowej oddziałów URE należy m.in. wszczynanie i prowadzenie postępowania administracyjnego w sprawach dotyczących rozstrzygania sporów w zakresie określonym w art. 8 ust. 1 PE. W sprawach tych, dyrektorzy oddziałów mogą wydawać decyzje po uzyskaniu odrębnego upoważnienia od Prezesa URE ( 3). Natomiast w zaskarżonej decyzji wyraźnie zaznaczono, iż została ona wydana przez osobę działająca z upoważnienia Prezesa URE, tj. Dyrektora Północno-Zachodniego Oddziału Terenowego z siedzibą w Szczecinie. Mając powyższe na względzie, wobec stwierdzenia braku podstaw do wydania zakwestionowanej decyzji, należało ją uchylić w oparciu o art k.p.c. O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. Na koszty należne E. Sp. z o. o. złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 360 zł, ustalone w oparciu o 14 ust. 3 pkt 3 w zw. z 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1349), opłata od odwołania (100 zł) oraz opłata od pełnomocnictwa w wysokości 51 zł (3 x 17 zł). SSO Ewa Malinowska 11