WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Transkrypt

1 Sygn. akt XVII AmE 127/11 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Bogdan Gierzyński Protokolant: asystent sędziego Adam Zaborski po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2011r. w Warszawie na rozprawie sprawy z odwołania Andrzeja W. przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki Dnia 7 listopada 2011r. z udziałem zainteresowanych Spółki Gazownictwa Sp. z o.o. z siedzibą w W. i Katarzyny W. o przyłączenie do sieci gazowej na skutek odwołania Andrzeja W. od Decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 17 kwietnia 2009 roku OWA Nr 81/2009 oddala odwołanie w zakresie pkt 2 zaskarżonej Decyzji. SSO Bogdan Gierzyński 1

2 XVII AmE 127/11 U Z A S A D N I E N I E Decyzją z dnia 17 kwietnia 2009 roku OWA Nr 81/2009 pozwany - Prezes Urzędu Regulacji Energetyki: 1) po przeprowadzeniu z urzędu, w trybie art. 7 ust. 9 ustawy Prawo energetyczne, postępowania administracyjnego w sprawie wniesienia zastrzeżeń do odmowy przyłączenia do sieci gazowej przez Spółkę Gazownictwa Sp. z o.o. nieruchomości położonej w R., dz. Nr 102/1, należącej do Andrzeja i Katarzyny W., z powodu braku warunków ekonomicznych przyłączenia, 2) po przeprowadzeniu, w trybie art. 8 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, postępowania administracyjnego wszczętego z wniosku Andrzeja i Katarzyny W. z dnia 3 stycznia 2008 roku, w sprawie rozstrzygnięcia sporu dotyczącego odmowy zawarcia umowy o przyłączenie do sieci gazowej, przez Spółkę Gazownictwa Sp. z o.o., nieruchomości położonej w R., dz. Nr 102/1 postanowił 1. nie zgłosić w trybie art. 7 ust 9 ustawy Prawo energetyczne zastrzeżeń do odmowy przyłączenia do swojej sieci gazowej przez Spółkę Gazownictwa Sp. z o.o. w R. nieruchomości położonej w R., ul. W., dz. Nr 102/1, należącej do Andrzeja i Katarzyny W., z powodu barku warunków ekonomicznych przyłączenia, 2. stwierdzić w trybie art. 8 ust 1 ustawy Prawo energetyczne, że na Spółce Gazownictwa Sp. z o.o. w R. nie ciąży obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci gazowej nieruchomości położonej w R., ul. W., dz. Nr 102/1, należącej do Andrzeja i Katarzyny W., w oparciu o stawki opłat zawarte w obowiązującej Taryfie dla dystrybucji paliw gazowych Spółce Gazownictwa Sp. z o.o. w R.. Od powyższej Decyzji odwołanie wniósł powód Andrzej W.. Powód wniósł o zmianę w całości zaskarżonej decyzji i orzeczenie obowiązku zawarcia przez 2

3 zainteresowanego - Spółkę Gazownictwa Sp. z o.o. w R. umowy o przyłączenie do sieci gazowej nieruchomości położonej w R., ul. W., dz. Nr 102/1, należącej do Andrzeja i Katarzyny małż. W., w oparciu o stawki opłat zawarte w obowiązującej Taryfie dla usług dystrybucji paliw gazowych Spółce Gazownictwa Sp. z o.o., ewentualnie z ostrożności procesowej o uchylenie decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Zaskarżonej Decyzji powód zarzucił naruszenie art. 7 pkt 1 ustawy - Prawo energetyczne poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie w niniejszej sprawie oraz błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę tej decyzji. W uzasadnieniu odwołania powód podniósł, że Prezes URE nie zweryfikował pomimo takiego ustawowego obowiązku podanych w decyzji Operatora Systemu Dystrybucyjnego Sp. z o.o. symulacji ekonomicznych dotyczących okresu prognozy wielkości poboru paliwa gazowego, możliwości i przyłączenia innych odbiorców do sieci gazowej, podkreślając że analiza nie uwzględnia faktu, iż w bliższej przyszłości, w okresie krótszym niż założone 20 lat eksploatacji, z instalacji zasilania gazowego, korzystać będą kolejni inwestorzy, co może skutkować tylko wzrostem zapotrzebowania na paliwo gazowe, a tym samym wzrost przychodów z jego dystrybucji. Powód powołał się na treść art. 16 ust 1 ustawy - Prawo energetyczne, w świetle którego na przedsiębiorstwie energetycznym spoczywa obowiązek uwzględnienia w swoich planach rozwojowych zarówno obecnego jak i przyszłego zapotrzebowania na paliwa gazowe, oraz na orzeczenie Sądu Antymonopolowego z dnia 7 kwietnia 1999 r. (sygn. akt XVII AmA 85/98), zgodnie z którym techniczne i ekonomiczne warunki dostarczenia, rzutujące na obowiązek przedsiębiorstwa energetycznego przyłączenia odbiorcy do sieci energetycznej, winny być rozpatrywane nie tylko w odniesieniu do sieci aktualnie istniejącej, ale także po kątem projektowanych inwestycji, uwzględniających przyszłe zapotrzebowanie. Powód powołał się również na orzeczenie Sądu Antymonopolowego (sygn. akt XVII AmE 44/00), zgodnie z którym, jeżeli w świetle miejscowego planu 3

4 szczegółowego zagospodarowania przestrzennego nieruchomość przeznaczona jest pod zabudowę mieszkaniową, przedsiębiorstwo energetyczne z tytułu przyłączenia odbiorcy do sieci, obowiązane jest pobrać od niego opłatę ryczałtową, nie zaś wyliczoną według rzeczywistych kosztów inwestycji. W uzasadnieniu odwołania powód zarzucił, że Prezes URE w żaden sposób nie wykazał dlaczego analiza finansowa Operatora Systemu Dystrybucyjnego Sp. z o.o. stała się podstawą zaskarżonej decyzji, a także, iż w toku postępowania administracyjnego prowadzonego przez Prezesa URE nie poczyniono ustaleń faktycznych mogących Stanowic podstawę wydania decyzji. Pozwany Prezes URE w złożonej odpowiedzi na odwołanie wniósł o oddalenie odwołania. Zainteresowani - Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. w R. oraz Katarzyna W. nie złożyli odpowiedzi na odwołanie. Wyrokiem z dnia 26 lipca 2010 roku Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów uchylił zaskarżoną Decyzję w całości. Od tego Wyroku apelację wniósł pozwany Prezes URE zaskarżając go w części uchylającej zaskarżoną Decyzję w pkt 2 i wniósł o jego zmianę poprzez oddalenie odwołania w tym zakresie. Wyrokiem z dnia 30 czerwca 2011 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie uchylił zaskarżony wyrok w części uchylającej decyzję Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 17 kwietnia 2009 roku OWA Nr 81/2009 w punkcie drugim i w Tym zakresie przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Warszawie Sądowi Ochrony Konkurencji i Konsumentów do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach instancji odwoławczej. W uzasadnieniu powyższego rozstrzygnięcia Sąd Apelacyjny w Warszawie wskazał, że uchylając zaskarżoną decyzję z uwagi na brak, w dacie orzekania przez sąd I instancji, po stronie Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, wynikającego poprzednio z art. 7 ust 9 Prawa energetycznego uprawnia do zgłoszenia zastrzeżeń 4

5 w razie odmowy przedsiębiorstwa energetycznego przyłączenia obiektu do jego sieci na skutek braku warunków ekonomicznych przyłączenia, sąd ten nie dostrzegł, że sporna decyzja, w punkcie drugim, zapadła w trybie art. 8 ust 1 Prawa energetycznego, a zatem zmiany wprowadzone ustawą z dnia 8 stycznia 2010r. o zmianie ustawy - Prawo energetyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw, nie wywołują w tym zakresie skutku wskazanego w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Sąd Apelacyjny w Warszawie uznał, że Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wydając orzeczenie oparte na stwierdzeniu braku formalnych przesłanek do pozostawienia zaskarżonej decyzji w obrocie, zaniechał równocześnie zbadania materialnych podstaw uwzględnienia odwołania, a w szczególności nie rozpoznał zarzutów i twierdzeń powoda i nie zbadał, czy na Spółce Gazownictwa sp. z o.o. ciąży obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie nieruchomości powoda do sieci gazowej w oparciu o stawki opłat zawarte w obowiązującej taryfie dla usług dystrybucji paliw gazowych świadczonych przez tę Spółkę. W opinii Sądu Apelacyjnego w Warszawie, uzasadnia to ocenę, że w zakresie objętym apelacją Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie rozpoznał istoty sprawy. Natomiast brak przeprowadzenia przez sąd I instancji postępowania dowodowego (w wymaganym zakresie) i poczynienia jakichkolwiek ustaleń faktycznych co do meritum sporu między powodem, a zainteresowaną Spółką, wyklucza wydanie przez sąd II instancji w prawomocnego orzeczenia tym przedmiocie. Wyrok taki, zdaniem Sądu Apelacyjnego w Warszawie pozbawiłby w swej istocie każdą ze stron konstytucyjnego prawa do sądu i instancyjności procesu. Rozpoznając ponownie sprawę w zakresie przekazanym do rozstrzygnięcia przez Sąd Apelacyjny w Warszawie, Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny: Andrzej i Katarzyna W. w dniu 26 września 2007 roku złożyli do Spółki Gazownictwa Sp. z o.o. (dawniej: Dystrybutor Systemu Dystrybucyjnego Sp. z 5

6 o.o.) wniosek o określenie warunków przyłączenia do sieci gazowej ich nieruchomości położonej w R. przy ul. W., dz. Nr 102/1. W dniu 26 października 2007 roku Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. odmówiła przyłączenia do sieci gazowej ich nieruchomości ze względu na brak ekonomicznych warunków przyłączenia. Prezes UKE na podstawie art. 8 ust 1 ustawy Prawo energetyczne rozpoznał spór dotyczący odmowy przyłączenia do sieci. W toku postępowania administracyjnego Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. w R. nadesłała analizę opłacalności inwestycji dotyczącej przyłączenia nieruchomości Andrzeja i Katarzyny W. do sieci gazowej. Analiza ta została przeprowadzona zgodnie ze Stanowiskiem Prezesa URE z dnia 1 września 2005 roku w sprawie postępowania w przypadku odmów przyłączenia do sieci gazowych z powodu braku warunków ekonomicznych. W szczególności zastosowano wskazaną w tym Stanowisku metodę oceny efektywności ekonomicznej inwestycji tj. oceny wewnętrznej stopy zwrotu [IRR] z dodatkowym uwzględnieniem NPV (NPVR). Analiza efektywności ekonomicznej inwestycji przeprowadzona została także na podstawie zdyskontowanego rachunku przepływów pieniężnych w okresie co najmniej dwudziestoletnim. Przedstawiona przez Spółkę Gazownictwa Sp. z o.o. ekonomiczna ocena inwestycji wskazuje, że przy planowanych nakładach na realizację przyłączenia do sieci gazowej nieruchomości Andrzeja i Katarzyny W. i przy spodziewanych wpływach finansowych w okresie 20 lat od momentu poniesienia pierwszych nakładów na inwestycję (w tym z tytułu wniesienia opłaty za przyłączenie do sieci gazowej ustalonej w oparciu o stawki opłat zawarte w Taryfie dla usług dystrybucji paliw gazowych Spółce Gazownictwa Sp. z o.o.) inwestycja ta nie jest ekonomicznie uzasadniona. W tym stanie faktycznym Sąd Okręgowy w Warszawie Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje: 6

7 Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się ostatecznie do rozstrzygnięcia kwestii, czy w dacie wydania zaskarżonej Decyzji na zainteresowanym Spółce Gazownictwa Sp. z o.o. z siedzibą w W. ciążył obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci gazowej nieruchomości położonej w R. przy ul. W., dz. Nr 102/1, należącej do powoda - Andrzeja W. i zainteresowanej Katarzyny W., w oparciu o stawki opłat zawarte w obowiązującej Taryfie dla usług dystrybucji paliw gazowych Spółki Gazownictwa Sp. z o.o. Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne (Dz.U. z 2006 roku, Nr 89, poz 625 z późn. zm.) dostarczanie paliw gazowych lub energii odbywa się, po uprzednim przyłączeniu do sieci, o którym mowa w art. 7 ust. 1 w/w ustawy, m. in. na podstawie umowy sprzedaży. Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych jest obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania tych paliw, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru. Jeżeli przedsiębiorstwo energetyczne odmówi zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, jest obowiązane niezwłocznie powiadomić o odmowie jej zawarcia Prezesa URE i zainteresowany podmiot. Brak warunków ekonomicznych uzasadnia więc odmowę przyłączenia odbiorcy do sieci. Stosownie zaś do art. 7 ust. 9 przywołanej wyżej ustawy, w przypadku gdy przedsiębiorstwo energetyczne odmówi przyłączenia do sieci z powodu braku warunków ekonomicznych ( ), a Prezes URE, w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania powiadomienia, o którym mowa w ust. 1 w/w ustawy, nie zgłosi zastrzeżeń do odmowy, za przyłączenie do sieci przedsiębiorstwo może pobrać opłatę w wysokości uzgodnionej z podmiotem ubiegającym się o przyłączenie w umowie o przyłączenie, a przepisu art. 7 ust. 8 w/w ustawy nie stosuje się. 7

8 Z powyższych przepisów wynika, że każda propozycja przyłączenia podmiotu do sieci wg opłaty wyższej od wynikającej z taryfy jest także formą odmowy i podlega obowiązkowi powiadomienia Prezesa URE. W trakcie postępowania w sprawie rozstrzygnięcia niniejszego sporu Prezes URE podejmował działania w celu ustalenia, czy w przedmiotowej sprawie zostały spełnione przesłanki, o których mowa w art. 7 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, konstytuujące po stronie Spółki Gazownictwa Sp. z o.o. publicznoprawny obowiązek zawarcia z wnioskodawcą umowy o przyłączenie do sieci gazowej, w szczególności do ustalenia, czy istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia. Z analizy ekonomicznej inwestycji sporządzonej w trakcie tego postępowania wynika, iż koszty realizacji inwestycji przyłączeniowej wynosiły złotych (przy IRR wynoszącym 0,96 % analiza z dnia 17 września 2007 roku k. 4 akt adm.). Także z analizy materiału dowodowego zgromadzonego w trakcie postępowania administracyjnego rozstrzygniętego zaskarżoną decyzją wynika, że w celu przyłączenia nieruchomości należącej do wnioskodawcy do sieci gazowej zainteresowanego należy wybudować gazociąg o średnicy DN 25 mm i długości 59 m, przy czym koszty budowy gazociągu według ostatniej analizy efektywności analizy wynosiłyby złotych. Przedstawiona przez zainteresowanego analiza efektywności inwestycji przyłączeniowej opracowana na podstawie stanowiska Prezesa URE z dnia 1 września 2005 roku w sprawie postępowania w przypadku odmów przyłączenia do sieci gazowych z powodu braku warunków ekonomicznych (stosowanie art. 7 ust 9 w zw. z art. 7 ust 1 ustawy Prawo energetyczne) oparta na ocenie wewnętrznej stopy zwrotu [IRR] z dodatkowym uwzględnieniem wartości zaktualizowanej netto [NPV], czyli aktualnej nadwyżki finansowej netto, dla dwudziestoletniego okresu zwrotu środków zaangażowanych w inwestycję wykazała jej nieopłacalność. Wartość zaktualizowana netto [NPV] w kolejnych 8

9 latach po upływie dwudziestoletniego okresu zwrotu środków zaangażowanych w tę inwestycję wyniosła 3670 złotych. Natomiast nakłady jakie trzeba ponieść na realizację inwestycji przyłączeniowej wynoszą złotych. Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego koszt budowy gazociągu o średnicy DN 25 mm i długości 59 m wyniósłby złotych, a przy jego pomocy odbiorca odbierałby do 2534 m 3 /rok. Uwzględniając zatem wysokość opłaty przyłączeniowej i opłaty wnoszone przez odbiorę w okresie 20 lat, przedsiębiorstwo energetyczne nie uzyskałoby zwrotu poniesionych nakładów (wartość zaktualizowana netto wyniosłaby zł). Z tych też względów należało uznać, że słusznie orzekł Prezes URE, iż w dacie wydania zaskarżonej Decyzji na zainteresowanym - Spółce Gazownictwa Sp. z o.o. z siedzibą w W. nie ciążył obowiązek przyłączenia powoda do sieci gazowej nieruchomości położonej w R. przy ul. W., dz. Nr 102/1, należącej do powoda - Andrzeja W. i zainteresowanej Katarzyny W. z uwagi na brak warunków ekonomicznych. Odwołanie powoda w zakresie pkt 2 zaskarżonej Decyzji należało zatem oddalić wobec braku podstaw do jego uwzględnienia na podstawie art k.p.c. SSO Bogdan Gierzyński 9