WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Sąd Okręgowy w Warszawie-Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie:

Transkrypt

1 Sygn. akt XVII AmE 53/10 WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 1 czerwca 2012 roku Sąd Okręgowy w Warszawie-Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w składzie: Przewodniczący: SSO Magdalena Sajur Kordula Protokolant: Patrycja Żuk po rozpoznaniu w dniu 18 maja 2012 roku w Warszawie na rozprawie sprawy z powództwa E. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. przeciwko U. przy udziale zainteresowanego D. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na skutek odwołania od decyzji U. nr 43 o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej I. Oddala odwołanie II. Zasądza od E. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. na rzecz U. kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu III. Zasądza od E. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P. na rzecz D. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. kwotę 377 (trzysta siedemdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu SSO Magdalena Sajur Kordula 1

2 Sygn. XVII AmE 53/10 UZASADNIENIE Decyzją z dnia 10 grudnia 2009 r. U., po rozpatrzeniu wniosku D. sp. z o.o. z siedziba w S. z dnia 21 maja 2008 r. o rozstrzygnięcie w trybie art. 8 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne sporu z E. sp. z o.o. z siedziba w P. dotyczącego ustalenia treści umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej D. : 1. orzekł zawarcie pomiędzy D. sp. z o.o. z siedzibą w S. a E. sp. z o.o. z siedzibą w P. umowy o przyłączenie D. do sieci elektroenergetycznej E. sp. z o.o. 2. odmówił nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności. W uzasadnieniu decyzji (k. 3-8) organ regulacyjny stwierdził, że jest właściwy do rozstrzygnięcia sprawy ponieważ dotyczy ona sporu co do zawarcia umowy o przyłączenie farmy wiatrowej do sieci elektroenergetycznej. Wskazał, że fakt fizycznego wybudowania farmy wiatrowej nie jest koniecznym warunkiem zawarcia umowy przyłączeniowej, ponieważ taki kontrakt nie stanowi etapu finalnego procesu inwestycyjnego. Podkreślił, że opłata za przyłączenie powinna być ustalana na podstawie rzeczywistych nakładów na budowę przyłącza, bez uwzględniania nakładów na rozbudowę niezbędnej do przyłączenia sieci Przedsiębiorstwa energetycznego. Stwierdził, że rozstrzygając spór bierze pod uwagę szerszy kontekst gospodarczy, wiążący się z zaspokojeniem potrzeb energetycznych, a nie tylko interes strony. Do decyzji załączono umowę między powodem i zainteresowanym o treści ustalonej przez U. (k. 9-22). 2

3 Od powyższej decyzji odwołanie wniosła E. S.A. (k ). Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzuciła: - naruszenie art. 7 ust. 1 prawa energetycznego, polegającą na przyjęciu, że wynikający z tego przepisu publicznoprawny obowiązek zawierania umowy o przyłączenie, dotyczy również przyłączania innych przedsiębiorstw energetycznych, tj. wytwórców - oraz w konsekwencji naruszenie art. 8 ust. 1 Prawa energetycznego (dalej też: Pe) w zw. z art. 23 ust. 2 pkt 12 Pe oraz w zw. z art. 7 ust. 1 Pe, poprzez jego wykładnię przyjmującą, że U. ma kompetencję do orzeczenia w sprawie zawarcia spornej umowy; - naruszenie art kodeksu postępowania administracyjnego w zw. z art k.p.a. w zw. z art. 30 ust. 1 Prawa energetycznego, poprzez ich niezastosowanie, polegające na nieprzeprowadzeniu postępowania dowodowego na okoliczność: istnienia technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia, posiadania przez Zainteresowanego tytułu prawnego do korzystania z obiektu przyłączanego, oraz spełnienia przez zainteresowanego warunków przyłączenia do sieci i odbioru; - naruszenie art. 7 ust. 1 Prawa energetycznego oraz art. 7 ust. 3 Prawa energetycznego poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, polegające na bezpodstawnym zdaniem powoda orzeczeniu zawarcia umowy o przyłączenie w sytuacji, w której w toku postępowania administracyjnego nie ustalono spełnienia przesłanek powstania publicznoprawnego obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie, tj. istnienia technicznych i ekonomicznych 3

4 warunków przyłączenia, spełnienia przez zainteresowanego warunków przyłączenia do sieci i odbioru, istnienia obiektu przyłączanego oraz posiadania przez zainteresowanego praw do korzystania z obiektu; - naruszenie art. 7 ust. 2 Prawa energetycznego poprzez jego niezastosowanie, polegające na orzeczeniu zawarcia umowy o przyłączenie nie zawierającej elementów przedmiotowo istotnych, tj. (i) nie zawierającej postanowień dotyczących lokalizacji układu pomiarowo-rozliczeniowego oraz jego parametrów, warunków udostępnienia przedsiębiorstwu energetycznemu nieruchomości należącej do podmiotu przyłączanego w celu budowy lub rozbudowy sieci niezbędnej do realizacji przyłączenia, wysokości opłaty przyłączeniowej w sytuacji, gdy projektowane odnawialne źródło energii (D. ) nie powstanie oraz (ii) zawierającej niepełną regulację odpowiedzialności stron za niedotrzymanie warunków umowy, w tym w szczególności w zakresie odpowiedzialności odszkodowawczej zainteresowanego; - naruszenie art kodeksu cywilnego, poprzez jego niezastosowanie polegające na orzeczeniu o zawarciu umowy o przyłączenie o treści niezgodnej z zasadą ekwiwalentności oraz nieregulującej w sposób pełny stosunku prawnego, mającego łączyć E. oraz zainteresowanego; E. zarzuca, że zaskarżoną Decyzją U. orzekł zawarcie umowy o przyłączenie, w której główne obciążenia oraz ryzyka leżą po strome E., w szczególności, która to umowa: a) nie określa wzajemnych rozliczeń stron, w przypadku, w którym zainteresowany, 4

5 wskutek nieuzyskania koncesji nie rozpocznie działalności jako przedsiębiorca energetyczny wytwórca; b) nakłada na E. obowiązek dokonania przyłączenia w zbyt krótkim zdaniem powoda terminie trzydziestu miesięcy od dnia zawarcia umowy; c) nie nakłada na zainteresowanego obowiązku przedłożenia gwarancji bankowej pokrywającej roszczenie E. o zwrot kosztów pozostałych prac niezbędnych do realizacji przyłączenia; nakłada na E. obowiązek poniesienia kosztów rozbudowy i innych kosztów przyłączenia, podczas gdy zainteresowany ma ponieść jedynie koszty budowy stacji transformatorowej i czynności powiązanych; d) nakłada na E. bezwarunkowy obowiązek wykonania prac niezbędnych do realizacji przyłączenia, podczas gdy obowiązek zapłaty przez zainteresowanego opłaty za przyłączenie jest uzależniony od powstania i przyłączenia odnawialnego źródła energii; e) nakłada na E. obowiązek zapłaty kary umownej z tytułu przekroczenia terminu przyłączenia D., nie określając jednak kwoty kary umownej; f) nie nakłada na zainteresowanego obowiązku uzyskania oraz przedłożenia koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej jako przesłanki koniecznej przystąpienia do realizacji przyłączenia przez powoda. - orzeczenie zawarcia umowy o treści, zgodnie z którą wykonanie tej umowy skutkować będzie naruszeniem przez E. warunków wykonywania działalności koncesjonowanej w zakresie dystrybucji energii elektrycznej (art. 3 pkt 5 Prawa energetycznego i art. 3 pkt 23 Prawa energetycznego), naruszeniem zakazu subsydiowania skrośnego (art. 44 ust. 1 5

6 Prawa energetycznego i art. 3 pkt 32 Prawa energetycznego) oraz naruszeniem obowiązku równego traktowania odbiorców (art. 3 pkt 21 Prawa energetycznego, 9d ust. 4 Prawa energetycznego i art. 45 ust. l pkt l Prawa energetycznego), - naruszenie art k.c., poprzez jego niezastosowanie, polegające na orzeczeniu zawarcia umowy o przyłączenie, pomimo stwierdzenia przez U., że obiekt przyłączany (odnawialne źródło energii) nie istnieje, a sieć dystrybucyjna nie jest w stanie dokonywać odbioru energii wytwarzanej przez zainteresowanego, - naruszenie art k.c. poprzez jego niezastosowanie, polegające na zastrzeżeniu w 9 ust. 4 umowy o przyłączenie kary umownej w wysokości niewspółmiernie niskiej do prawdopodobnej wysokości szkody, przez co kara umowna nie spełnia funkcji odszkodowawczej, - naruszenie art k.c. poprzez jego niezastosowanie, polegające na orzeczeniu zawarcia umowy o przyłączenie, która narusza prawo strony umowy wzajemnej do wstrzymania się ze spełnieniem świadczenia, jeżeli spełnienie świadczenia przez drugą stronę jest wątpliwe z uwagi na jej stan majątkowy, - naruszenie art. 7 ust. 3 Prawa energetycznego poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji, gdy w świetle stanu faktycznego ustalonego przez U. zainteresowany nie ma tytułu prawnego do korzystania z obiektu (farmy wiatrowej), która miała być przyłączana do sieci, w związku z tym, że wskazany obiekt na chwilę obecną nie istnieje, 6

7 - naruszenie art. 7 ust. 5 Dyrektywy 2001/77/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 września 2001 r. w sprawie wspierania produkcji na rynku wewnętrznym energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych poprzez jego niezastosowanie, polegające na orzeczeniu zawarcia umowy, bez uwzględnienia interesów innych zainteresowanych przyłączeniem, w sytuacji, gdy z okoliczności sprawy wynika, że przyłączenie zainteresowanego może pozbawić możliwości przyłączenia innych podmiotów, w szczególności wobec braku wskazania, jakimi kryteriami kierował się organ przy wydawaniu decyzji oraz czy kryteria te spełniają wymogi wynikające z art. 7 ust. 5 Dyrektywy, - naruszenie art. 45 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 1 ust. 2 Prawa energetycznego oraz w zw. z art. 9d ust. 4 Prawa energetycznego poprzez jego niezastosowanie, polegające na orzeczeniu zawarcia umowy o przyłączenie, której wykonanie (polegające na obowiązku wykonania przez E. licznych czynności w wyłącznym interesie zainteresowanego) będzie powodować w ocenie powoda uniemożliwienie realizacji innych inwestycji i rozbudów na potrzeby odbiorców oraz innych wytwórców oraz obciążeniem tychże kosztami realizacji inwestycji; - naruszenie art. 3 oraz art. 23 ust. 1 Rozporządzenia Komisji Europejskiej z dnia 6 sierpnia 2008 r. nr 800/2008 uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i art. 88 Traktatu, poprzez orzeczenie 7

8 zawarcia umowy, skutkujące udzieleniem indywidualnej pomocy publicznej, bez uwzględnienia kryteriów udzielania tej pomocy; - naruszenie art. 7 ust. 8 pkt 3 Prawa energetycznego poprzez błędna jego wykładnie. polegającą na utożsamieniu pojęcia przyłącza" z pojęciem przyłączenia" i w konsekwencji przyjęciu, że za przyłączenie do sieci dystrybucyjnej odnawialnych źródeł energii pobiera się opłatę w wysokości połowy rzeczywistych nakładów poniesionych na budowę przyłącza; - naruszenie art. 32 ust. 1 pkt 3 Prawa energetycznego poprzez jego niezastosowanie, tj. orzeczenie zawarcia umowy o przyłączenie, która nakłada na E. obowiązek wykonywania czynności należących do operatora systemu przesyłowego, mimo że posiadana przez powodowa spółkę koncesja obejmuje tylko wykonywanie działalności dystrybucyjnej; - naruszenie art k.p.a. poprzez jego niezastosowanie - brak wskazania w rozstrzygnięciu decyzji podstawy prawnej upoważniającej dyrektora oddziału Urzędu Regulacji Energetyki do wydania Decyzji z upoważnienia U. oraz brak wskazania w sentencji Decyzji aktów prawa materialnego stanowiących podstawę jej wydania; - naruszenie art. 7 Konstytucji i art. 6 k.p.a. tj. obrazę obowiązku działania na podstawie przepisów prawa i w granicach prawa. Ponadto wskazanym odwołaniem powód zaskarżył również postanowienie U. z 11 września 2009 r. numer 36 w przedmiocie 8

9 oddalenia wniosków E. (o przeprowadzenie dowodów z oględzin i opinii biegłych) oraz w przedmiocie odmowy wezwania do udziału w charakterze strony innych, niż Zainteresowany, podmiotów, których możliwość przyłączenia powiązana jest z brakiem technicznych i ekonomicznych przyłączenia Zainteresowanego. W związku z powyższymi zarzutami, powód wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i umorzenie postępowania administracyjnego. Ewentualnie wniósł o uchylenie zaskarżonej Decyzji w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania U., celem ustalenia przez organ regulacyjny spełnienia przesłanek obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie oraz celem ukształtowania treści umowy z uwzględnieniem zasady ekwiwalentności oraz konkurencyjności. Ponadto powód wniósł o zasądzenie na rzecz powoda od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Powyższe stanowisko w sprawie powód potwierdzał w kolejnych składanych pismach procesowych: dnia 14 kwietnia 2010 r. (k ), dnia 21 kwietnia 2010 r. (k ), dnia 1 lipca 2010 (k ), 27 lipca 2010 r. (k ), dnia 19 sierpnia 2010 r. (k ), dnia 22 września 2010 r. (k ), dnia 21 października 2010 r. (k ), dnia 24 października 2011 r. (k ), dnia 16 listopada 2011 r. (k ), dnia 23 grudnia 2011 r. (k ), dnia 27 stycznia 2012 r. (k ), w piśmie - załączniku do protokołu rozprawy z dnia 24 maja 2012 r. (k ). 9

10 W odpowiedzi na odwołanie z dnia 31 marca 2010 r. (k ) zainteresowany D. sp. z o.o. w S. wniósł o oddalenie odwołania w całości, oddalenie wniosków dowodowych powodowej spółki oraz zasądzenie kosztów procesowych od powoda na rzecz zainteresowanego. Zainteresowany stwierdził, że istotą sporu między stronami są koszty przyłączenia farmy wiatrowej do sieci elektroenergetycznej, co zostało rozstrzygnięte zgodnie ze stanowiskiem reprezentowanym przez zainteresowanego w analogicznej sprawie VI ACa1142/09. Argumentował ponadto, ze większość zarzutów odwołania dotyczy w istocie technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia do sieci, zatem nie wymaga dalszego badania ponieważ warunki przyłączenia zostały już wydane D. sp. z o.o. przez powodową spółkę. W kolejnych pismach procesowych z dnia 27 kwietnia 2010 r. (k ), z dnia 11 sierpnia 2010 r. (k ), z dnia 4 października 2010 (k ), z 13 grudnia 2010 r. (k ), z 31 października 2011 r. (k ), z dnia 8 grudnia 2011 r. (k ), z 10 stycznia 2012 r. (k ), z 13 lutego 2012 r. (k ), z 8 maja 2012 r. (k ) zainteresowany potwierdzał swoje stanowisko oraz wnosił o oddalenie odwołania. W odpowiedzi na odwołanie z dnia 1 kwietnia 2010 r. (k ) pozwany U. podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie i wniósł o oddalenie odwołania. Swoją argumentację podtrzymał w piśmie z dnia 9 lipca 2010 r. (k ). 10

11 Sąd Okręgowy - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny: D. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wniosła o zawarcie umowy przyłączenia do sieci elektroenergetycznej E. spółki z ograniczona odpowiedzialnością w związku z planowaną inwestycją w postaci D.. Inwestycja ta zakłada stworzenie farmy wiatrowej o mocy 48 MW, złożonej z 24 turbin. Warunki przyłączenia zostały wydane D. sp. z o.o. przez E. sp. z o.o. dnia 29 stycznia 2008 r. (k akt administracyjnych). W dniu 21 maja 2008 r. D. Sp. z o.o. w S. wniosły do Urzędu Regulacji Energetyki w S. o rozstrzygnięcie przez U. w trybie art. 8 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne sporu z E. Sp. z o.o. z siedzibą w P., dotyczącego umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej farmy wiatrowej w okolicach miejscowości D. (wniosek k. 1-3 akt administracyjnych). Spółka D. ponadto wniosła o nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności. U. pismami z dnia 9 czerwca 2008 r. zawiadomił strony o wszczęciu postępowania administracyjnego, wzywając do przedłożenia informacji i wyjaśnień w sprawie (k akt administracyjnych). D. sp. z o.o. przedstawiła swoje stanowisko w sprawie w pismach z dnia 26 czerwca 2008 r., z 22 lipca 2008 r., z 22 sierpnia 2008 r., z dnia 5 grudnia 2008 r., z dnia 26 stycznia 2009 r., z dnia 1 kwietnia 2009 r., a także w kompleksowym piśmie z dnia 27 maja 2009 r. zawierającym projekt umowy. E. Sp. z o.o. z siedzibą w P. przedstawiła swoje argumenty 11

12 w pismach z dnia 1 lipca 2008 r., z dnia 11 sierpnia 2008 r., z dnia 18 września 2008 r., z dnia 18 grudnia 2008 r., a także w piśmie z dnia 18 czerwca 2009 r. w którym Spółka E. przedłożyła swoje końcowe stanowisko w sprawie wraz z propozycją projektu umowy przyłączeniowej oraz pismach z dnia 20 sierpnia 2009 r. i z 26 sierpnia 2009 r. zawierających zestawienie kosztów inwestycji. Strony uczestniczyły również w dwóch spotkaniach mediacyjnych w siedzibie U. w S. : dnia 23 września 2008 r. oraz dnia 22 maja 2009 r. Pismami z dnia 11 września 2009 r. strony postępowania zostały zawiadomione przez U. o zgromadzeniu materiału dowodowego w sprawie, pouczone o możliwości zapoznania się z materiałem dowodowym oraz wypowiedzenia się i zgłoszenia żądań. Po upływie czasu przewidzianego na zapoznanie się przez strony z materiałem dowodowym i złożeniu pism przez strony, organ regulacyjny wydał zaskarżoną decyzję. Bezsporne jest, że planowana inwestycja nie powstała. Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy oraz w aktach przesłanych przez organ regulacyjny. Rzetelność dokumentacji i istnienie wskazanych okoliczności nie było kwestionowane przez żadną ze stron. Materiał dowodowy należy uznać za przekonujący oraz w pełni wiarygodny. Na rozprawie w dniu 18 maja 2012r. sad oddalił wnioski dowodowe powoda o przeprowadzenie oględzin nieruchomości, zgłoszonych dowodów z opinii biegłego z zakresu budownictwa 12

13 energetycznego, z zakresu rachunkowości, z zakresu działalności rynku elektroenergetycznego. Zgłoszone wnioski dotyczące dowodów z opinii biegłego Sąd uznał za zbędne, wobec ustalenia istnienia warunków technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia przez samego powoda. Pozostałe dowody miały na celu wykazanie okoliczności, które są pomiędzy stronami bezsporne. Sąd Okręgowy w Warszawie- Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje: Spółka E. sp. z o.o. w P. (powód) jest przedsiębiorstwem energetycznym w rozumieniu art. 3 pkt 12 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, Przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii jest obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i dostarczania tych paliw lub energii, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru. Jeżeli przedsiębiorstwo energetyczne odmówi zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, jest obowiązane niezwłocznie pisemnie powiadomić o odmowie jej zawarcia U. i zainteresowany podmiot, podając przyczyny odmowy. 13

14 Z realizacją obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie do sieci powiązane są inne rygory nałożone na przedsiębiorstwa energetyczne, tj.: - obowiązek spełniania technicznych warunków dostarczania energii elektrycznej określonych w odrębnych przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 1-4, 7 i 8 oraz w odrębnych przepisach i koncesji (art. 7 ust. 4 Prawa energetycznego); - obowiązek zapewnienia realizacji i finansowania budowy i rozbudowy sieci, w tym na potrzeby przyłączeń podmiotów ubiegających się o przyłączenie na warunkach określonych w przepisach art. 9 i art. 46 Prawa energetycznego oraz w założeniach, o których mowa w art. 19 Prawa energetycznego (art. 7 ust. 5 Prawa energetycznego). W przypadku sporu dotyczącego obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie do sieci kwestie tę strona może poddać rozstrzygnięciu U.. Zgodnie z art. 8 ust. 1 Prawa energetycznego, w sprawach spornych dotyczących między innymi odmowy zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, orzeka U., na wniosek strony. Sąd Okręgowy uznał, że U. prawidłowo zastosował powyższe przepisy, a argumentacja podnoszona przez powoda w odwołaniu jest nietrafna. Bezpodstawny jest, po pierwsze, stawiany przez powoda zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 Pe w zw. z art. 23 ust. 2 pkt 12 Pe. Przepis art. 7 ust. 1 Pe wyraźnie stanowi, że przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem 14

15 lub dystrybucją energii elektrycznej jest obowiązane do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie, a zatem nie tylko z odbiorcą, lecz również z wytwórcą energii elektrycznej. Wbrew twierdzeniom strony powodowej, analizowany przepis nie czyni tu żadnego rozróżnienia pomiędzy podmiotami występującymi o przyłączenie. Gdyby było to intencją ustawodawcy, to wprost określono by, iż obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci istnieje jedynie w stosunku do odbiorców. Taki wniosek wypływa nie tylko z wykładni językowej, ale również z wykładni celowościowej, historycznej oraz z wykładni systemowej analizowanego przepisu, na co słusznie zwrócił uwagę Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 19 lutego 2010r. (sygn. akt VI ACa 1142/09). Również Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 12 kwietnia 2011 r. (sygn. akt III SK 42/10) stwierdził, że wskazany obowiązek obejmuje podmioty ubiegające się o przyłączenie, bez zawężania tego pojęcia tylko do określonych kategorii podmiotów (odbiorców energii) z wyłączeniem podmiotów będących producentami energii, a stanowi o tym wprost ustawodawca w art. 7 ust. 1 Pe. Jak zauważył Sąd Najwyższy, zgodnie z art. 1 ust. 2 Pe, celem ustawy jest między innymi tworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju kraju, rozwoju konkurencji, przeciwdziałania negatywnym skutkom naturalnych monopoli oraz uwzględnienia wymogów ochrony środowiska. Tymczasem stanowisko prezentowane przez stronę powodową, zmierza do pozostawienia poza obrębem regulacji 15

16 publicznoprawnego obowiązku przyłączenia do sieci, będącej środkiem wymienionego celu ustawy, wytwórców energii szczególnie istotnych w świetle wymogów ochrony środowiska. Skoro zatem pomiędzy zainteresowanym a powodową spółką zaistniał spór odnośnie zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, to na podstawie art. 8 ust. 1 Pe, pozwany U. niewątpliwie miał kompetencję do jego rozstrzygnięcia. Prezes jest bowiem uprawniony do rozstrzygania w drodze konstytutywnych decyzji w sprawach spornych, w których konkretnemu żądaniu wnioskodawcy odpowiada publicznoprawny obowiązek przedsiębiorstwa energetycznego, np. obowiązek przewidziany w art. 7 ust. 1 Pe. Po drugie, nieuzasadniony jest zarzut nieistnienia technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia oraz nieposiadania przez zainteresowanego tytułu prawnego do obiektu przyłączanego. Powiązany z nim zarzut odwołania wskazujący na naruszenie przez organ regulacyjny art. 7 ust. 3 Prawa energetycznego tj. pominięcie okoliczności, że przyłączany obiekt nie istnieje, jest również bezpodstawny. Powód argumentuje, że brak obiektu przesądza o nieistnieniu publicznoprawnego obowiązku zawarcia umowy o przyłączenie z zainteresowanym. Aby obowiązek ten zaistniał konieczne jest - zdaniem powodowej spółki - uprzednie wybudowanie farmy wiatrowej. W ocenie Sądu takiej argumentacji nie da się pogodzić z racjonalnym prowadzeniem działalności inwestycyjnej w sektorze energetycznym. Wobec faktu, że wybudowanie urządzeń wytwarzających energię elektryczną 16

17 wymaga poniesienia ogromnych nakładów finansowych, uzyskania niezbędnych zezwoleń budowlanych - podjęcie się przez Zainteresowanego realizacji takiej inwestycji bez uprzedniego uzyskania warunków przyłączenia do sieci i zawarcia umowy w tym zakresie, stanowiących gwarancję możliwości rozpoczęcia działalności w zakresie wytwarzania energii, byłoby działaniem obarczonym dużym ryzykiem ekonomicznym. Ponadto należy podkreślić, ze powód wydając zainteresowanemu warunki przyłączenia wraz z projektem umowy o przyłączenie nie kwestionował, że zainteresowany nie posiada tytułu prawnego do obiektu, ani też nie kwestionował, że obiekt nie istnieje. W sprawach o przyłączenie do sieci przyjmuje się, że tytuł prawny do obiektu oznacza tytuł do nieruchomości, na której powstaną w przyszłości instalacje i urządzenia podmiotu przyłączanego. Dokumentem potwierdzającym tytuł prawny do korzystania z obiektu, o którym mowa w art. 7 ust. 3 Prawa energetycznego jest przedłożenie dokumentu potwierdzającego tytuł prawny do nieruchomości na której obiekt ma powstać (tak: uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego z 19 lutego 2010 r., sygn. VI ACa 1142/09). Tytuł prawny zainteresowanego do nieruchomości gruntowych, na których planowana jest inwestycja, został wykazany dokumentami na podstawie których powód wydał warunki przyłączenia. Sąd podziela przedstawioną w odpowiedzi na odwołanie argumentację zainteresowanego, który powołuje się również na orzeczenie Sądu Najwyższego z 9 marca 2004 r. w sprawie o sygn. III SK 20/04 i podkreśla, że wydanie 17

18 warunków przyłączenia przez operatora systemu stanowi dowód istnienia technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia. Kolejne zarzuty powoda dotyczą treści poszczególnych zapisów umowy o której zawarciu orzekł U.. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, decyzja U. orzekająca zawarcie umowy, wydana w trybie art. 8 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne, powinna obejmować wszystkie istotne postanowienia danej umowy, a ponadto postanowienia stanowiące przedmiot sporu między stronami. Decyzja taka zastępuje oświadczenia woli stron, w funkcjonalnym znaczeniu zastępstwa, natomiast według charakteru prawnego decyzji stanowi ona podstawę samoistnego ukształtowania stosunku zobowiązanego w zakresie spraw spornych między stronami (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2011 r., sygn. III SK 42/10). W ocenie Sądu, umowa zawarta na mocy zaskarżonej decyzji pozwanego U. została skonstruowana prawidłowo i zgodnie z zasadami kontraktowania, zawiera essentialia negotii i może zastąpić oświadczenia woli stron. Zgłaszane przez powoda w formie zarzutów uwagi do umowy, dotyczące niezawarcia w umowie postanowień dotyczących lokalizacji układu pomiarowo-rozliczeniowego, warunków udostępniania przedsiębiorstwu energetycznemu nieruchomości należącej do podmiotu przyłączanego nie mają racji bytu. Nie są to postanowienia istotne (essentialia negotii) umowy. Ponadto nie były one przedmiotem sporu miedzy stronami; deklarowana przez powoda potrzeba uzupełnienia kontraktu o takie uregulowania mogła zostać zgłoszona na etapie negocjacji 18

19 do umowy - powód tego jednak nie uczynił. W przypadku nieuregulowania przez strony umowy odpowiedzialności odszkodowawczej stron, do umowy mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego. Odnośnie innych postanowień umowy zakwestionowanych w odwołaniu należy zauważyć, że przewidziany w kontrakcie trzydziestomiesięczny termin na dokonanie przyłączenia nie był wcześniej kwestionowany przez przedsiębiorstwo energetyczne i w ocenie Sądu nie jest terminem nierealnym. Umowa nie nakłada na zainteresowanego obowiązku przedłożenia gwarancji bankowej pokrywającej roszczenia przedsiębiorstwa energetycznego o zwrot kosztów prac potrzebnych do realizacji przyłączenia, ponieważ zainteresowany zgodnie z prawem ponosi jedynie koszty określone w art. 7 ust. 8 pkt 3 Prawa energetycznego (w tym zakresie przewiduje się ustanowienie gwarancji bankowej na kwotę szacowanej opłaty za przyłączenie). Kara umowna, do której zgłasza zastrzeżenia powód, jest w umowie określona procentowo, co jest przyjętą praktyką w kontraktach cywilnych, oraz wystarczająco precyzyjnie aby ustalić jej wysokość; kodeks cywilny nie przewiduje obowiązku ustalania kwotowego wysokości takiej kary. Ponadto, Sąd podziela pogląd pozwanego wyrażony w uzasadnieniu Decyzji oraz zainteresowanego przedłożony w odpowiedzi na odwołanie. Według przywołanych stanowisk U. nie mógł uzależnić decyzji o zawarciu umowy od przedłożenia koncesji przez zainteresowanego; obowiązek taki nie jest przewidziany dla zawarcia umowy o przyłączenie (zawartość wniosku o przyłączenie reguluje szczegółowo 19

20 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego). Co więcej, na wcześniejszych etapach postępowania, np. podczas wydawania warunków przyłączenia do sieci, powód nie domagał się uregulowania w umowie kwestii koncesji. Sąd nie podzielił również zarzutów odwołania dotyczących naruszenia art. 7 ust. 8 pkt 3 Prawa energetycznego poprzez niesłuszne w ocenie powoda przyjęcie, że za przyłączenie do sieci dystrybucyjnej odnawialnych źródeł energii pobiera się opłatę w wysokości połowy rzeczywistych nakładów na budowę przyłącza. Należy podkreślić, ze podobnej sprawie toczącej się przed Sądem Apelacyjnym pod sygn. VI ACa 1142/09 Sąd ten uznał, że w rzeczywistych nakładach ponoszonych na realizację przyłączenia, o których mowa w art. 7 ust. 8 pkt 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. prawo energetyczne uwzględnia się jedynie nakłady ponoszone na budowę przyłącza, a nie na rozbudowę sieci elektroenergetycznej niezbędnej do przyłączenia. Zgodnie z art. 7 ust. 8 pkt 3 Prawa energetycznego, za przyłączenie do sieci źródła odnawialnego, operator systemu dystrybucyjnego powinien pobrać opłatę ustaloną na podstawie rzeczywistych nakładów poniesionych na realizację przyłączenia. Kluczowym problemem do rozstrzygnięcia była interpretacja wyrażenia rzeczywiste nakłady poniesione na realizację przyłączenia, zawartego w cytowanym przepisie, przy zawieraniu umów o przyłączenie do sieci 20

21 elektroenergetycznej odnawialnych źródeł energii powyżej 5 MW. Wykładni tego przepisu należy dokonywać w kontekście pozostałych uregulowań Prawa energetycznego oraz przepisów wykonawczych do tej ustawy, tj. Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego(dz. U. z dnia 29 maja 2007 r.). Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że użyte w art. 7 ust. 8 pkt 3 Pe określenie przyłączenie jest koherentne z treścią pojęcia przyłączenie, którym ustawodawca posługuje się w całej treści art. 7 Pe oraz w 2 punkt 8 i 15 wskazanego Rozporządzenia. Według par. 2 pkt 8 Rozporządzenia, miejscem przyłączenia jest punkt w sieci, w którym przyłącze łączy się z siecią. W rzeczywistych nakładach ponoszonych na realizację przyłączenia, o których mowa w art. 7 ust. 8 punkt 3 Prawa energetycznego uwzględnia się jedynie nakłady ponoszone na budowę przyłącza (a także ewentualnie odcinka służącego połączeniu przyłącza z siecią), a nie na rozbudowę sieci elektroenergetycznej niezbędnej do przyłączenia. We wskazanych przepisach art. 7 ustawodawca odróżnia przyłączenie podmiotu żądającego takiego przyłączenia do sieci elektroenergetycznej od budowy i rozbudowy sieci, chociażby budowa lub rozbudowa tej sieci była konieczna na potrzeby przyłączenia. Sąd Okręgowy podziela stanowisko zawarte w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z 12 kwietnia 2011 r., sygn. III SK 42/10, zgodnie z którym konieczne jest rozróżnienie pomiędzy inwestycjami prowadzonymi w celu 21

22 bezpośredniego przyłączenia odnawialnego źródła energii przyłączem do sieci powodowej spółki oraz inwestycjami, które są przeprowadzane przez powoda w celu rozbudowy sieci dystrybucyjnej, rozbudowy połączeń międzysystemowych w obszarze działania powoda oraz zapewnienia spójności działania systemów elektroenergetycznych oraz skoordynowania ich rozwoju, których realizacja należy do powoda. Przyjęcie argumentacji, zgodnie z którą koszty rozbudowy sieci ponosi podmiot przyłączany, oznaczałoby przerzucenie na podmiot przyłączany ustawowych obowiązków operatora systemu dystrybucyjnego oraz ich kosztów. Zagadnienie rozbudowy i przebudowy własnej sieci przedsiębiorstwa energetycznego należy oceniać również w kontekście regulacji art. 4 ust. 1 i art. 9c ust. 3 pkt 2 i 3 Prawa energetycznego. W świetle tych przepisów przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucją energii obowiązane jest utrzymywać zdolność urządzeń, instalacji i sieci do realizacji zaopatrzenia w energię w sposób ciągły i niezawodny, jak również zapewnić rozbudowę sieci dystrybucyjnej, przy zachowaniu obowiązujących wymagań jakościowych. Ponadto operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, taki jak powodowa spółka, jest odpowiedzialny m.in. za zapewnienie rozbudowy sieci dystrybucyjnej oraz za współpracę z innymi operatorami systemów elektroenergetycznych lub przedsiębiorstwami energetycznymi w celu zapewnienia spójności działania systemów elektroenergetycznych i skoordynowania ich rozwoju, a także niezawodnego i 22

23 efektywnego funkcjonowania tych systemów (o czym stanowi art. 9c ust. 3 pkt 3 i 4 Prawa energetycznego). Z cytowanych przepisów wynika, że to na powodzie spoczywają publicznoprawne obowiązki związane z rozbudową sieci dystrybucyjnej. Odnosząc się z kolei do zarzutów dotyczących naruszenia przepisów postępowania administracyjnego, tj. art. 6 k.p.a., 77 1 w zw. z art. 80 k.p.a. oraz art k.p.a., to Sąd podziela utrwalony w orzecznictwie pogląd o nieskuteczności powoływania się na naruszenie przepisów postępowania administracyjnego w postępowaniu przed SOKiK. W szczególności, tego typu zarzuty nie mogą stanowić samoistnej podstawy uchylenia decyzji. Wniesienie do sądu odwołania od decyzji administracyjnej wszczyna bowiem dopiero cywilne postępowanie sądowe, w którym sąd działając jako pierwsza instancja dokonuje własnych samodzielnych ustaleń, rozważając całokształt materiału dowodowego zebranego zarówno w postępowaniu administracyjnym, jak i sądowym. Zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania administracyjnego nie mogą być podnoszone przed SOKiK, który jako sąd powszechny rozpatruje sprawę od nowa, co powoduje niemożliwość uchylenia decyzji administracyjnej zaskarżonej do tego sądu z uwagi na naruszenie przepisów postępowania administracyjnego (por. sprawa o sygn. akt VI ACa 620/06, sprawa sygn. XVII AmE 53/10). Z tych m.in. względów Sąd nie podziela również stanowiska powoda, co do zaskarżonych przez niego na podstawie art. 142 k.p.a. 23

24 postanowień U. z dnia 11 września 2009r. nr 36 w przedmiocie wniosków dowodowych powoda oraz w przedmiocie wezwania do udziału w sprawie w charakterze strony, innych niż powód, podmiotów. Wnioski dowodowe mogły być przez powoda zgłoszone również w postępowaniu przed SOKiK, co zostało przez niego uczynione. Postanowienie U. nie zamknęło więc powodowi dalszego domagania się przeprowadzenia, już przed sądem, zgłoszonych przez niego dowodów. Podobnie, przed sądem, mógł wnosić o wezwanie do udziału w sprawie innych podmiotów. U. wydając zaskarżone postanowienie nie dopuścił się naruszenia przepisów prawa. Sąd podziela jego argumentację, zarówno co do wniosków dowodowych, jak i w zakresie wskazania kręgu podmiotów, które w niniejszym postępowaniu powinny mieć status strony i zainteresowanego. Kwestia oddalenia przez Sąd wniosków dowodowych powoda, została omówiona powyżej. Odnośnie oddalenia na rozprawie w dniu 18 maja 2012r. wniosku powoda o wezwanie do udziału w sprawie innych zainteresowanych, niż D. sp. z o.o. w W., zauważyć należy, że powód nie wskazał podmiotów, o których wezwanie wnosi. Zgodnie z art k.p.c., w sprawach z zakresu regulacji energetyki stronami są także U. i zainteresowany. Zgodnie z 2 zdanie pierwsze, zainteresowanym jest ten, czyje prawa lub obowiązki zależą od rozstrzygnięcia procesu. Według kodeksu postępowania administracyjnego (art. 28), stroną postępowania jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na 24

25 swój interes prawny lub obowiązek. W orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się, że postępowanie dotyczy interesu prawnego lub obowiązku konkretnego podmiotu w tym sensie, że w wyniku takiego postępowania wydaje się decyzję, która rozstrzyga o prawach lub obowiązkach tego konkretnego podmiotu (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 stycznia 2012 r., sygn. II GSK 1326/10). Powód nie wskazując podmiotów, które miałyby być zainteresowanymi, nie podjął nawet próby wykazania ich interesu prawnego lub obowiązku. Nie doszło również do naruszenia art. 7 ust. 5 Dyrektywy 2001/77/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 września 2001r. w sprawie wspierania produkcji na rynku wewnętrznym energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych. Postanowienia Dyrektywy zostały implementowane do polskiego porządku prawnego. Powód nie wykazał, iż implementacja ta była wadliwa, wobec czego brak jest podstaw do jej bezpośredniego stosowania. Z tych względów na mocy art k.p.c. wniosek o wezwanie do udziału w sprawie oddalono. Zarzuty podniesione w odwołaniu są bezpodstawne. Dlatego na podstawie art. 7 Prawa energetycznego oraz art kodeksu postępowania cywilnego orzeczono o oddaleniu odwołania. O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art i 3 k.p.c. 25