Z DZIAŁALNOŚCI W 2009 ROKU

Transkrypt

1 Polski Komitet Światowej Rady Energetycznej Polish Member Committee of the World Energy Council RAPORT Z DZIAŁALNOŚCI W 2009 ROKU Raport opracowała: Sekretarz Polskiego Komitetu ŚRE dr inż. Lidia Gawlik Warszawa, marzec 2010 Warsaw, March 2010

2

3 SPIS TREŚCI 1. Słowo wstępne przewodniczącego Polskiego Komitetu Światowej Rady Energetycznej 4 2. Światowa Rada Energetyczna i jej działalność Powstanie i dotychczasowy rozwój Członkowie Organizacja i władze Działalność w 2009 r Stanowisko przewodniczącego Światowej Rady Energetycznej odnośnie światowego kryzysu ekonomicznego 7 4. Polski Komitet Światowej Rady Energetycznej i jego działalność Organizacja Członkowie Władze Działalność i realizacja zadań w 2009 r Sytuacja finansowa 15 3

4 1. Słowo wstępne przewodniczącego Polskiego Komitetu Światowej Rady Energetycznej Rok 2009 był 85. rokiem członkostwa Polski w Światowej Radzie Energetycznej i 13. rokiem działalności Polskiego Komitetu jako stowarzyszenia. Rok ten otwierał również 3-letnią kadencję nowowybranej Rady Zarządzającej Komitetu. W światowej gospodarce jak również w światowej energetyce był to rok trudny, napiętnowany światowym kryzysem gospodarki i bankructwem wiodących banków i instytucji finansowych. W światowej energetyce kryzys ten wywołał szereg negatywnych zjawisk jak zahamowanie rozwoju inwestycji energetycznych, zawirowania cen surowców energetycznych, zwłaszcza ropy naftowej i gazu ziemnego, ograniczenie wydatków na badania itd. W ubiegłym roku znamiennym wydarzeniem była międzynarodowa konferencja COP-15 w Kopenhadze w sprawie ograniczenia emisji CO 2 głównego sprawcy ocieplenia atmosfery ziemskiej. Niestety, zgromadzeni tam przedstawiciele rządów wszystkich krajów nie osiagnęli oczekiwanego porozumienia. Te wymienione zjawiska w gospodarce i światowym sektorze energii, zwłaszcza problematyka ograniczenia emisji CO 2 i przeciwdziałanie negatywnym skutkom kryzysu światowej gospodarki były przedmiotem działań ŚRE. Ponadto działalność ŚRE była ukierunkowana na przygotowania 21. Światowego Kongresu Energetycznego w Montrealu. Nastąpiła również zmiana na stanowisku Sekretarza Generalnego ŚRE w rezultacie śmierci Geralda Douceta. Nowym Sekretarzem Generalnym został Christoph Frei, Szwajcar. W Polskim Komitetcie ŚRE powołana została nowa Rada Zarządzająca i nowy Sekretarz Komitetu, a działalność Rady i Komitetu w 2010 r. będzie ukierunkowana na popularyzację wniosków 21. Kongresu Energetycznego oraz realizację zadań wynikających z rozwoju polskiego sektora energii. Wyrażam nadzieję, że niniejszy raport ułatwi naszym członkom ocenę działalności, zarówno Światowj Rady Energetycznej jak i Polskiego Komitetu. Zbigniew Bicki Przewodniczący Polskiego Komitetu Światowej Rady Energetycznej Chairman of the Polish Committee of the World Energy Council 4

5 2. Światowa Rada Energetyczna i jej działalność 2.1. Powstanie i dotychczasowy rozwój Na wstępie celowe jest przypomnienie, że Światowa Rada Energetyczna (ŚRE) ang. World Energy Council jest ogólnoświatową, pozarządową i nie komercyjną organizacją energetyczną zajmującą się zagadnieniami zasobów surowców energetycznych, produkcji, zaopatrzenia i zużycia energii. Ważną dziedziną zainteresowań ŚRE jest polityka ekologiczna świata oraz poszczególnych jego regionów. ŚRE została założona w 1924 r. w Londynie, a wśród 40 krajów inaugurujących jej powstanie była również Polska. Początkowo organizacja ta przyjęła nazwę World Power Conference, koncentrując swoją działalność na problemach elektroenergetyki. Jednak w miarę rozwoju gospodarki światowej i różnych dziedzin energetyki rozszerzyła zakres swoich zainteresowań i działalność, przyjmując nazwę World Energy Council. Głównym celem działalności ŚRE jest promowanie rozwoju ekonomicznego i pokojowego wykorzystywania źródeł energii z największym pożytkiem dla wszystkich, zarówno w aspekcie globalnym, jak i narodowym. Swoją działalnością obejmuje wszystkie rodzaje energii pierwotnej oraz energii przetworzonej. W ostatnich dekadach ważną dziedziną działalności są działania, których celem jest ograniczenie negatywnego oddziaływania energetyki na środowisko naturalne i na zmiany klimatyczne atmosfery ziemskiej. Członkami ŚRE są komitety narodowe prawie wszystkich krajów liczących się w gospodarce światowej. W Polsce jest to Polski Komitet Światowej Rady Energetycznej (PK ŚRE). Najważniejszymi wydarzeniami i formami działalności ŚRE są: Światowe Kongresy Energetyczne odbywające się w cyklu 3-letnim, międzynarodowe i regionalne konferencje dotyczące aktualnie ważnych problemów energetycznych, prowadzenie prac studialnych i publikacje raportów, analiz i wyników tych prac, prowadzenie centralnej bazy danych (Global Energy Information System), współpraca z różnymi światowymi organizacjami rządowymi, gospodarczymi i społecznymi w dziedzinie energii, ochrony środowiska i zmian klimatycznych Członkowie W 2009 r. ŚRE zrzeszała 93 komitety narodowe. Listę komitetów narodowych przedstawia poniższe zestawienie. Komitety członkowskie Światowej Rady Energetycznej Albania Algeria Arabia Saudyjska Argentyna Australia Austria Belgia Botswana Japonia Jemen Jordania Kamerun Kanada Katar Kenia Kazachstan Polska Portugalia Rep. Południowej Afryki Rumunia Rosja Senegal Serbia Słowacja 5

6 Brazylia Bułgaria Chiny Chorwacja Cypr Czechy Dania Egipt Estonia Etiopia Filipiny Finlandia Francja Ghana Grecja Hiszpania Holandia Hong Kong Islandia Indie Indonezja Iran Irlandia Izrael Kolumbia Kongo Korea Kuwejt Liban Libia Litwa Luksemburg Łotwa Macedonia Meksyk Monako Mongolia Maroko Namibia Nepal Niemcy Niger Nigeria Norwegia Nowa Zelandia Pakistan Paragwaj Peru Słowenia Sri Lanka Suazi Szwecja Szwajcaria Syria Tadżykistan Tanzania Tajlandia Tajwan Trinidad & Tobago Tunezja Turcja Ukraina Urugwaj USA Węgry Włochy Wybrzeże Kości Słoniowej Wielka Brytania Zjednoczone Emiraty Arabskie 2.3. Organizacja i władze Organem decyzyjnym ŚRE określającym politykę i kierunki działalności jest Zgromadzenie Ogólne (Executive Assembly), którego posiedzenia odbywają się raz w roku w różnych regionach świata. Bieżący nadzór nad realizacją zadań sprawuje Rada Zarządzająca (Officer Council) wybrana na 3-letnią kadencję przez Zgromadzenie Ogólne. Skład Rady Zarządzającej jest następujący: Przewodniczący ŚRE; 6 wiceprzewodniczących reprezentujących poszczególne regiony świata; 3 przewodniczących stałych komitetów (Programowego, Studiów i Komunikacji); Sekretarz Generalny. Organem wykonawczym ŚRE jest Centralne Biuro ŚRE w Londynie kierowane przez Sekretarza Generalnego, któremu podlega czterech Koordynatorów Regionalnych. Aktualnym Przewodniczącym ŚRE wybranym na kadencję i ponownie wybranym na lata jest Pierre Gadonneix, prezydent Electricité de France. Sekretarzem Generalnym od 1998 r. był Gerald Doucet, który niespodziewanie zmarł w październiku 2008 r. Od kwietnia 2009 r. sekretarzem jest Christoph W. Frei. Przewodniczącym Regionu Europy w bieżącej kadencji jest Johannes Teyssen, a koordynatorem prac w tym Regionie jest aktualnie Slav Slavov. 6

7 2.4. Działalność w 2009 r. W 2009 r. ŚRE realizowała 3-letni program działalności ustalony w Rzymie w 2007 r. dotyczący głównie prac badawczych zrealizowanych przez grupy studialne. Były to zwłaszcza następujące globalne prace studialne: Oszacowanie wielkości zasobów surowców energetycznych świata i poszczególnych krajów, Ocena polityki energetycznej i jej praktycznej realizacji, Energia dla mega miast, Zadania i reguły handlu energią oraz inwestycji, Ocena wrażliwości systemów paliw i energii. Komitety Techniczne ŚRE realizowały prace badawcze dotyczące: systemów czystego spalania paliw kopalnych, polityki efektywności energetycznej, roli i zadań elektrowni oraz statystyki energetycznej, korzyści międzynarodowych systemów przesyłowych energii elektrycznej, standardów i technologi biopaliw. Regiony ŚRE: Afryki, Azji, Europy, Ameryki Łacińskiej, Ameryki Północnej i Australii realizowały regionalne programy badawcze. Ważnym punktem działalności ŚRE było Zgromadzenie Ogólne, które odbyło się we wrześniu 2009 r. w Reykjaviku na Islandii. Oprócz szeregu spraw związanych z oceną realizacji programu działalności ŚRE była: ocena przygotowań do 21. Kongresu Energetycznego, zatwierdzenie dokumentów finansowych, budżetu na 2010 r. oraz tabeli składek członkowskich, wybór przewodniczących stałych komitetów ŚRE. Jeden dzień pobytu w Reykjaviku był poświęcony energetyce Islandii, która zużywa wyłącznie odnawialne źródła energii (energię geotermalną i hydroenergię), a zużycie energii elektrycznej per capita należy do najwyższych w Europie. 3. Stanowisko przewodniczącego Światowej Rady Energetycznej odnośnie światowego kryzysu ekonomicznego Przemówienie Pierre a Gadonneix na Zgromadzeniu Ogólnym ŚRE Reykjavik Panie i Panowie, Przyjaciele, Świat zmienił się od momentu, gdy trzy lata temu wybraliście mnie przewodniczącym ŚRE. Zmiany klimatu są teraz na czołowym miejscu światowej debaty. Kryzys gospodarczy zniechęca jednak do podejmowania wysiłków na rzecz walki z zagrożeniem klimatycznym. Z drugiej strony, nikt już nie twierdzi, że rynek może rozwiązać wszystkie nasze problemy. Przeciwnie, wszyscy rozumieją, że polityka państw ma kluczową rolę do odegrania. Nasza lista ważnych spraw odzwierciedla tę nową świadomość i pokazuje, że klimat i światowy kryzys są waszymi głównymi zmartwieniami. 7

8 Z tego wynika, że trzy kluczowe wyzwania, które zidentyfikowaliśmy w Tallinie i Rzymie bezpieczeństwo dostaw, zmiany klimatyczne i nierówność w dostępie do energii są bardziej pilne niż kiedykolwiek wcześniej. Chciałbym w swoim przemówieniu skoncentrować się na trzech wzajemnie powiązanych pytaniach: Jak kryzys gospodarczy wpływa na te wyzwania? Jakie działania powinny zrealizować państwa? Jaką rolę może odegrać ŚRE? 1. Kryzys ma istotny wpływ na zagadnienia energetyczne. Nigdy jeszcze świat nie został dotknięty tak dynamicznie zmieniającym się kryzysem gospodarczym. Kryzys ten spowodował wielkie zmiany na trzech płaszczyznach naszego sektora: Po pierwsze, na płaszczyźnie światowego popytu na energię. W roku 2009 spodziewany jest spadek o 2% w przypadku energii pierwotnej, o 3% w przypadku ropy i o 3,5% w przypadku energii elektrycznej. Po drugie, na płaszczyźnie cen nośników energii, z ich wyjątkową zmiennością. Po trzecie, w aspekcie osłabienia zdolności inwestycyjnych, odczuwanego głównie przez małe i średnie firmy. W tym samym czasie trzy długoterminowe problemy klimat, bezpieczeństwo dostaw i nierówność są tak pilne jak zawsze, ale jeszcze trudniejsze do rozwiązania niż dawniej Na froncie klimatycznym: Na szczęście kryzys spowodował spadek emisji CO 2. Nie jest to jednak rozwiązanie problemu. Kryzys przyniósł też pokusę do inwestowania w mniej kapitałochłonne, bardziej emisyjne technologie, zamiast promowania opcji czystszych, ale droższych. Emisje CO 2 osiągnęły już taki poziom, przy którym nie możemy mieć pewności, że globalne ocieplenie nie przekroczy 2º Celsjusza. Mamy ograniczone limity emisji CO 2 i jesteśmy na progu ich przekroczenia. Gdy odsuniemy od siebie kryzys gospodarczy, wówczas musimy zapewnić takie działania, aby nie pogłębiać kryzysu klimatycznego W międzyczasie zagadnienie bezpieczeństwa dostaw ulega dalszej komplikacji na skutek ograniczenia inwestycji. Nie mamy innego wyboru, jak inwestować w efektywność energetyczną i nowe moce wytwórcze oraz robić, co możemy, w kierunku dywersyfikacji naszych zasobów. Jeśli tego nie zrobimy, po wyjściu z kryzysu ceny paliw kopalnych mogą ulegać kolejnej eskalacji, a to mogłoby być zagrożeniem dla długoterminowego wzrostu gospodarczego Kryzys zaostrza też nierówności i zwiększa kontrasty zarówno wewnątrz krajów, jak i pomiędzy krajami. Międzynarodowa Organizacja Pracy prognozuje, że liczba osób mających pracę, ale żyjących w ubóstwie, wzrośnie w skali światowej o 200 milionów. Co gorsza, zmiany klimatyczne także zwiększą nierówności, ponieważ będą one najbardziej odczuwalne w regionach najbiedniejszych. Czy możemy zajmować się wyzwaniami energetycznymi bez przywiązywania należytej uwagi do istniejących nierówności? Z ekonomicznego punktu widzenia odpowiedź brzmi: nie. Nierówność utrudnia rozwój i ogranicza popyt. Zwalczanie nierówności jest drogą do przyspieszenia wyjścia z kryzysu. Nie mniej ważny jest argument ekologiczny: zapewnienie dostępu do współczesnych form energii dwóm miliardom ludzi, którzy tego dostępu nie mają, zmniejszy lokalne zanieczyszczenia. Szybsze i szersze wdrażanie czystych technologii przy zastosowaniu międzynarodowych mechanizmów wsparcia może przyczynić się do redukcji zanieczyszczeń i emisji CO 2. Działania w tych kierunkach muszą być również związane z lepszym dostępem do edukacji. Jestem przekonany, że kryzys gospodarczy eksponuje fakt, iż wyzwania zmian klimatycznych, bezpieczeństwa zaopatrzenia w energię i nierówności są ze sobą silnie związane: nie rozwiążemy żadnego z problemów, jeśli nie zajmiemy się wszystkimi trzema. W mojej opinii i w świetle obecnego kryzysu najważniejsze jest jednak łagodzenie nierówności. 8

9 Posiadamy obecnie technologie umożliwiające rozwiązywanie wymienionych problemów, a następne technologie są również rozwijane. Aby mogły być one wdrażane w wielu krajach tak szybko i tak szeroko, jak to możliwe, abyśmy mogli je zastosować w krajach najbiedniejszych, i aby innowacje mogły być tworzone wtedy, gdy są potrzebne, musi funkcjonować skuteczna polityka gospodarcza państw. 2. Dzisiaj, jak nigdy dotąd, potrzebujemy polityki rządów odzwierciedlającej świat, w którym żyjemy Polityka rządów będzie kluczowa dla wprowadzenia naszych systemów energetycznych na drogę czystego rozwoju. Rozpoczęliśmy realizację projektu badawczego, koncentrującego się na tym zagadnieniu, wyeksponowanym w prognozie ŚRE do roku Coraz więcej ludzi na świecie podziela naszą wizję, a rządy interweniują na dużą skalę w celu złagodzenia kryzysu. Rządy wprowadziły plany stymulacyjne, w ramach których około 15% wydatków zostało przeznaczonych na zagadnienia czystej energii, efektywności energetycznej, źródeł odnawialnych, energii jądrowej, sieci i transportu. Jest to krok w dobrym kierunku, ale musimy pójść jeszcze dalej. Zmiany klimatyczne są problemem globalnym, podobnie jak bezpieczeństwo dostaw. Nasze rozwiązania muszą być więc globalne i uwzględniać solidarność między narodami. Będzie to naszym głównym wyzwaniem na konferencji w Kopenhadze Raport ŚRE na temat polityki rządów zawiera pożyteczne wskazówki dla decydentów. Nasz pierwszy raport na temat polityki energetycznej rządów, w przygotowanie którego włożyliście Państwo wiele trudu, będzie dyskutowany tutaj we Reykjaviku. W raporcie wymieniamy cztery priorytety, które muszą być wzięte pod uwagę w Kopenhadze. Pierwszy priorytet to czytelne plany długoterminowe. Jak wszyscy wiemy, horyzonty inwestycyjne sięgają w naszym sektorze kilku dekad. To, czego oczekujemy w Kopenhadze, to jasne porozumienie długoterminowe, z konkretnymi postanowieniami co do redukcji emisji lub skutecznej polityki rządów, zależnie od kraju. Nawet jeśli miałoby to oznaczać ustalenie mniej ambitnych celów, priorytetem musi być jasne wskazanie kierunku wspólnych działań. Drugim priorytetem powinno być monitorowanie tworzenia polityki gospodarczej państw. Nie jest tajemnicą, że praprzyczyną kryzysu finansowego były źle zaprojektowane przepisy krajowe. Energia i klimat mają ze swej natury wymiar globalny, a więc ryzyko jest podobne jak dla rynków finansowych. Polityka rządów wszystkich krajów powinna promować rozwiązania zmniejszające emisję CO 2 przy jednoczesnej minimalizacji kosztów gospodarczych i społecznych takich rozwiązań. Krajowe polityki gospodarcze muszą też być wzajemnie spójne. Ten aspekt będzie dużym wyzwaniem dla konferencji w Kopenhadze. Trzeci priorytet to lepsze rządzenie i prawdziwe zaangażowanie opinii publicznej. Sądzę, że polityka gospodarcza i społeczna państw musi być ponownie przemyślana na całym świecie. Edukacja i zdrowie powinny być głównymi priorytetami tej polityki i podstawami zrównoważonej polityki energetycznej w krajach rozwijających się. Na całym świecie ludzie powinni zmienić swoje przyzwyczajenia, co nie będzie łatwe do osiągnięcia. Jest duża różnica pomiędzy wyrażeniem zgody na pewną zasadę a uczynieniem z tej zasady części codziennego życia. Aby nowa polityka była skutecznie realizowana, musimy nauczyć się słuchać i wyjaśniać, a w konsekwencji rozwijać zmysł wspólnej odpowiedzialności, rozumienia i akceptacji nowych pomysłów. Naszym czwartym i ostatnim priorytetem będzie utrzymywanie kosztów pod kontrolą. Sądzę, że jest to zagadnienie fundamentalne, szczególnie w czasie kryzysu. Musimy być w stanie stosować technologie, które są dojrzałe i już dzisiaj konkurencyjne. Myślimy tu o technologiach efektywności energetycznej, energii wodnej, jądrowej i wiatrowej, wysokosprawnych elektrowniach węglowych 9

10 i elektrowniach gazowych w cyklu kombinowanym. Musimy też kontynuować i zintensyfikować prace badawcze nad technologiami jutra, w tym nad wychwytywaniem i składowaniem dwutlenku węgla, reaktorami jądrowymi czwartej generacji, fotowoltaiką, zeroemisyjnymi pojazdami oraz biopaliwami drugiej generacji. Taka strategia inwestycyjna pomoże w zwalczeniu kryzysu i w stymulowaniu gospodarki. Nie mam wątpliwości, że racjonalność ekonomiczna oznacza faktyczne ceny energii, które odzwierciedlają wszystkie koszty inwestycyjne, operacyjne i ekologiczne, włączając w to koszty emisji CO 2. Niemal wszystkie kraje informują o trudnościach w tym zakresie, ale jest to jedyna droga promowania inwestycji niezbędnych do zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw i łagodzenia zmian klimatycznych. Ten priorytet oznacza także zajmowanie się na całym świecie kwestią ludzi o najniższych dochodach, na przykład poprzez ukierunkowanie subsydiów na tych, którzy ich najbardziej potrzebują działanie, które wiele krajów próbuje obecnie zrealizować. Możemy osiągnąć wszystkie cztery priorytetowe cele. Musimy wszyscy uczynić większe wysiłki w celu pogłębienia naszego zrozumienia świata, w którym żyjemy. Bardziej niż kiedykolwiek politycy potrzebują też ekspertów pomagających w podejmowaniu decyzji. ŚRE jest w mojej opinii jednym z najlepszych źródeł doradztwa dostępnym dla polityków. 3. Jest dla mnie jasne, że ŚRE ma do spełnienia kluczową rolę. Nasz nowy Sekretarz Generalny, Christoph Frei, przedstawi nasz plan działania na najbliższe trzy lata. Wspieram go w jego działaniach całym swoim sercem. Bez wchodzenia w szczegóły, powiem teraz kilka słów na temat głównych idei tego planu Plan jest oparty na naszych dwóch głównych wartościach. Pierwsza wartość jest taka, że Światowa Rada Energetyczna zajmuje wyjątkową pozycję, dzięki której jej głos jest słyszalny na całym świecie. Nasza organizacja zrzesza wszystkie regiony świata oraz wszystkie kraje, bogate, rozwijające się i ubogie. W ŚRE reprezentowany jest też każdy podsektor energetyczny. Zrzeszamy korporacje, administrację publiczną i instytucje rządowe. Wszystkie nasze postulaty są oparte na poglądach szerokiej bazy członkowskiej i w związku z tym mają szanse uzyskać powszechną akceptację. Druga wartość jest taka, że opracowania ŚRE są niezwykłe dzięki swej zdolności do przekazywania wiedzy na temat szerokiego zakresu zagadnień Dzięki naszej sile możemy mieć ambitne cele na przyszłość. Z perspektywy czasu widzimy, jak często opracowania ŚRE były dokładne i celne w swoich treściach. Jednak pozostaje pytanie, czy byliśmy w stanie przekazać nasze przesłania i opublikować najważniejsze wnioski z naszych prac wtedy, kiedy były najbardziej aktualne? Musimy lepiej przystosować się do warunków szybko zmieniającego się świata. Proponuję więc, abyśmy wyzwolili nasz pełny potencjał i nabrali w naszych pracach nowego rozmachu. W szczególności będzie to oznaczać umocnienie naszych komitetów krajowych, filarów ŚRE, aby uzyskać więcej energii wewnątrz organizacji, uczynić ją bardziej widoczną oraz ustanowić bliższe i bardziej regularne związki z decydentami. Musimy starać się, aby nasze prace badawcze były szerzej znane, a w związku z tym musimy publikować również raporty etapowe z naszych prac, nie czekając na ich zakończenie. Działania te będą wymagały dodatkowych nakładów, które Christoph Frei przedstawi bardziej szczegółowo. Im bardziej nasza organizacja będzie znana i poważana, tym bardziej będziemy mogli przyciągnąć różne instytucje, które nas wesprą. Im więcej takiego wsparcia otrzymamy, tym więcej nasze komitety krajowe będą mogły zrobić w celu budowania naszej reputacji. Wykorzystamy efekt sprzężenia zwrotnego. 10

11 Wniosek końcowy Musimy sprostać społecznym, ekologicznym i gospodarczym wyzwaniom najwyższego stopnia. Globalny kryzys nie rozwiązał kryzysu energetycznego, a jedynie skomplikował go. Paul Romer powiedział: Jest straszną rzeczą zmarnować kryzys. Wierzę, że możemy przekształcić kryzys w szansę i faktycznie zmienić sposób naszych działań. Działania stymulacyjne rządów są w mojej opinii szansą wykazania, że inwestycje w energię, ekologię i zwalczanie nierówności pomagają łagodzić kryzys gospodarczy. Jestem przekonany, że inwestycje w zrównoważoną przyszłość energetyczną zdynamizują teraźniejszość. ŚRE ma kluczową rolę do spełnienia, aby pomóc światu przemyśleć istniejące wyzwania energetyczne i rozwiązać problemy wynikające z tych wyzwań. Głęboko w to wierzę. Jeśli zaufacie mi, będzie to kierunek, w jakim zamierzam prowadzić naszą organizację. 4. Polski Komitet Światowej Rady Energetycznej i jego działalność 4.1. Organizacja Polski Komitet ŚRE jest krajowym komitetem Światowej Rady Energetycznej. Komitet działa od utworzenia tej organizacji w 1924 r., z przerwą w okresie II wojny światowej. Główne cele działalności Polskiego Komitetu ŚRE są następujące: popieranie rozwoju i pokojowego wykorzystania krajowych zasobów energetycznych, aktywne uczestnictwo w działalności ŚRE, dokonywanie ocen stanu i rozwoju polskiego sektora energii z uwzględnieniem sytuacji w energetyce światowej, zapoznawanie polskich energetyków z sytuacją energetyczną świata, w tym zwłaszcza Europy, oraz ze światowymi osiągnięciami w dziedzinie energetyki, współpraca z organami władzy i administracji państwowej w dziedzinie sektora energii oraz wyrażanie opinii odnośnie polityki energetycznej i ekologicznej, reprezentowanie PK ŚRE na forum międzynarodowym, zwłaszcza na forum ŚRE. W przeszłości miały miejsce zmiany w usytuowaniu PK ŚRE w sektorze energii. W okresie po II wojnie światowej do 1995 r. PK ŚRE funkcjonował w strukturach resortów zarządzających polskim sektorem energii i nie posiadał osobowości prawnej. Jego działalność była finansowana ze środków budżetowych tych resortów, zwłaszcza elektroenergetyki, a sekretariat PK ŚRE znajdował się w Instytucie Energetyki. Istotne zmiany w organizacji PK ŚRE zostały wprowadzone w 1996 r. Początkowo PK ŚRE został włączony do Fundacji Energetyka Polska, a w 1997 r. został przekształcony w samodzielne stowarzyszenie, uzyskał osobowość prawną i stał się organizacją niezależną od władz resortowych. Forma organizacyjna stowarzyszenia pozwoliła na zachowanie nazwy komitetu, kontynuację jego tradycji oraz realizację celów statutowych wynikających z Konstytucji Światowej Rady Energetycznej. Sekretariat PK ŚRE od wielu lat mieści się przy Instytucie Energetyki w Warszawie. 11

12 4.2. Członkowie PK ŚRE tworzą jego członkowie zarówno członkowie zwyczajni (osoby fizyczne), jak i członkowie wspierający (osoby prawne) zainteresowani działalnością stowarzyszenia z racji wykonywanego zawodu, pełnionych funkcji oraz działalności. W 2009 r. członkami PK ŚRE było 85 osób fizycznych i 14 osób prawnych. Pod koniec 2009 r. Rada Zarządzająca przeprowadziła szeroko zakorojoną działalność promującą PK ŚRE, co zaowocowalo pozyskaniem szeregu nowych członków wspierających na początku 2010 r. Poniższe zestawienia przedstawiają listy członków wspierających oraz członków zwyczajnych według stanu na koniec 2009 roku. Lista członków wspierających 1. Agencja Rynku Energii S.A. 2. Elektrociepłownia Kraków S.A. 3. Elektrociepłownie Wybrzeże S.A. 4. Elektrownia Rybnik S.A. 5. ZPBE Energopomiar sp. z o.o. 6. Instytut Energetyki 7. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN 8. Instytut Górnictwa Odkrywkowego POLTEGOR 9. PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. 10. Towarzystwo Gospodarcze Polskie Elektrownie 11. Urząd Regulacji Energetyki 12. Vattenfall Heat Poland S.A. 13. Zespół Elektrociepłowni Wrocławskich KOGENERACJA S.A. 14. Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin S.A Adamczyk Kazimierz 2. Adamczyk Wojciech 3. Bartoszewicz-Burczy Hanna 4. Bednarczyk Jerzy 5. Bicki Zbigniew 6. Bielecki Tadeusz 7. Blaschke Wiesław 8. Błach Stanisław 9. Brach Andrzej 10. Bujakowski Wiesław 11. Butzke Robert 12. Chachuła Jerzy Lista członków zwyczajnych 29. Hanc Ryszard 30. Jaczewski Marek 31. Jankiewicz Sławomir 32. Jaskóła Konrad 33. Jaworski Andrzej 34. Juchniewicz Leszek 35. Kędzierski Zbigniew 36. Klawe Małgorzata 37. Kowalczyk Jan 38. Kowalski Andrzej 39. Krawczyński Franciszek 40. Krystek Sławomir 41. Kuraszkiewicz Paweł 58. Piekacz Jacek 59. Pierzak Andrzej 60. Piłatowicz Andrzej 61. Pinko Ludwik 62. Portacha Józef 63. Przybysz Jerzy 64. Radulski Jakub 65. Radwański Edward 66. Rakowski Janusz 67. Rey Bolesław 68. Skwierz Sławomir 69. Smolik Adam 70. Soliński Jan

13 13. Cherubin Witold 14. Chwaszczewski Stefan 15. Cieszkowski Henryk 16. Czarzasty Maja 17. Czerpak Paweł 18. Dobrzański Stanisław 19. Dreżewski Jacek 20. Duda Mirosław 21. Dunajewski Waldemar 22. Ebro-Prokesz Krzysztof 23. Filipiak Stanisław 24. Galos Krzysztof 25. Gawlik Lidia 26. Gilecki Ryszard 27. Gruszka Jerzy 28. Gulczyński Dariusz 42. Kurp Jan 43. Kuś Witold 44. Lohmann Marcin 45. Lubera Dariusz 46. Łaskawiec Jerzy 47. Łuniewicz Bolesław 48. Majchrzak Henryk 49. Malko Jacek 50. Marecki Jacek 51. Mazurkiewicz Joanna 52. Mokrzycki Eugeniusz 53. Mozer Zygmunt 54. Muszkat Katarzyna 55. Ney Roman 56. Niedźwiedzik Marek 57. Okrasa Stanisław 71. Suwała Wojciech 72. Szpotański Jacek 73. Tabiś Wojciech 74. Tokarz Jan 75. Trojanowska Hanna 76. Turek Mariusz 77. Twardowski Andrzej 78. Wańkowicz Jacek 79. Wojtkowska-Łodej Grażyna 80. Wójcicki Jerzy 81. Wójcik Tadeusz 82. Zadroga Tomasz 83. Zaleski Bogusław 84. Zawacki Tadeusz 85. Żmijewski Krzysztof 4.3. Władze Władzami PK ŚRE są: Zebranie Członków, Rada Zarządzająca, Komisja Rewizyjna. Zebranie Członków jest najwyższą władzą stanowiącą, zwłaszcza w zakresie uchwalania statutu, wyborów Rady Zarządzającej i Komisji Rewizyjnej PK ŚRE, uchwalania rocznych programów działalności i preliminarzy budżetowych, zatwierdzania rocznych sprawozdań z działalności oraz udzielania Radzie Zarządzającej absolutorium. Rada Zarządzająca składa się z dziewięciu członków, jest organem nadzorującym realizację uchwał Zebrania Członków i organem kierującym działalnością PK ŚRE. Pracami Rady kieruje jej przewodniczący, natomiast wykonawcą decyzji Rady jest jej sekretarz. Do zadań sekretarza należy organizowanie bieżącej działalności sekretariatu, gospodarowanie środkami finansowymi w ramach preliminarza budżetowego, współpraca z Centralnym Biurem ŚRE w Londynie, współpraca z komitetami narodowymi ŚRE, współpraca z członkami PK ŚRE, jak również współpraca z różnymi krajowymi i zagranicznymi organizacjami energetycznymi. W związku z upływem 3-letniej kadencji XIII Zebranie Członków w dniu 20 maja 2009 r. dokonało wyboru nowej Rady Zarządzającej na lata w następującym składzie: Przewodniczący: Zbigniew Bicki, Wiceprzewodniczący: Henryk Majchrzak, Tomasz Zadroga Członkowie: Mirosław Duda, Waldemar Dunajewski, Andrzej Jaworski, Paweł Kuraszkiewicz, Jacek Wańkowicz Sekretarz: Lidia Gawlik. 13

14 Zebranie Członków wybrało również nową Komisję Rewizyjną w składzie: Przewodniczący: Jerzy Łaskawiec Członkowie: Maja Czarzasty, Marek Jaczewski, Andrzej Pierzak, Janusz Rakowski Działalność i realizacja zadań Program działalności PK ŚRE na 2009 rok został zatwierdzony przez Walne Zebranie Członków w maju 2009 roku. Główną osią działań w 2009 r. były przygotowania do 21. Światowego Kongresu Energetycznego, który ma się odbyć w 2010 roku w Montrealu. Przygotowania skupione były na szerokiej promocji idei Kongresu oraz zapewnieniu właściwej prezentacji spraw Polski w trakcie obrad kongresowych. Przygotowano i rozkolportowano informacje o kongresie oraz zachęcono do aktywnego uczestnictwa. Na Kongres zgłoszono 5 referatów dotyczących: programu budowy elektrowni jądrowej w Polsce Hanna Trojanowska, Mirosław Duda, problemów energetyki jądrowej we Europie środkowo-wschodniej Grażyna Rozkosz, Bartosz Kaszowski, konwersji węgla dla uzyskania czystej energii Krzysztof Jałosiński, Henryk Majchrzak, Mieczysław Michalski, Marek Ściążko, Tadeusz Witos, Elżbieta Wróblewska, oceny szans węgla kamiennego i brunatnego w Polsce i Unii Europejskiej Lidia Gawlik, Henryk Majchrzak, Eugeniusz Mokrzycki, Alicja Uliasz-Bocheńczyk, rozwoju transgranicznych sieci przesyłowych Jerzy Andruszkiewicz. Ostateczne włączenie referatów do programu kongresu nastąpi w 2010 roku. Przygotowano również materiały do szeregu opracowań stanowiących podstawę lub źródła danych do raportów przygotowywanych przez różne Komitety i grupy robocze ŚRE. Na uwagę zasługuje wkład Polskiego Komitetu do przygotowywanego na Kongres, kolejnego wydania oceny zasobów surowców energetycznych. Zakończono prace nad przygotowaniem oraz wydano publikację pt. 85 lat Światowej Rady Energetycznej na tle rozwoju globalnego i polskiego sektora energii, który został wydany w dwujęzycznej wersji z przeznaczeniem dla wszystkich członków Polskiego Komitetu oraz dla Komitetów narodowych ŚRE. Rozpoczęto również prace nad przygotowaniem kolejnej publikacji Światowy i polski sektor energii historia, teraźniejszość, prognoza do 2030 r., której wydanie zaplanowano w 2010 roku. Prowadzono działalność informacyjno-odczytową, wygłoszono szereg referatów dotyczących światowego i polskiego sektora energii na różnych konferencjach, zwłaszcza na Uniwersytecie Ekonomicznym w Poznaniu, na Targach Energetyki w Kielcach, w Warszawskim Oddziale SEP, w Instytucie Energetyki. Przedstawiciele Polskiego Komitetu uczestniczyli w różnych spotkaniach dotyczących rozwoju sektora energii i polityki energetycznej do 2030 r., zwłaszcza w Ministerstwie Gospodarki, w Politechnice Warszawskiej, w Komitecie Problemów Energetyki PAN, w Urzędzie Wojewódzkim w Poznaniu, w Kancelarii Prezydenta RP. Przedstawiciele Polskiego Komitetu uczestniczyli w dorocznym Zgromadzeniu Ogólnym Światowej Rady Energetycznej, które odbyło się we wrześniu w Reykjaviku (Islandia). Polski Komitet ŚRE reprezentowali: Lidia Gawlik, Paweł Kuraszkiewicz oraz Jan Soliński. 14

15 Przedstawiciele Polskiego Komitetu uczestniczyli również w pracach różnych Komitetów i Grup Roboczych ŚRE, a mianowicie: w Komitecie ds. Komunikacji Mirosław Duda, w Komitecie Czystych Paliw Kopalnych Jan Soliński i Lidia Gawlik, w Komitecie Regionu Europy Jan Soliński, w grupie studialnej ds. Rynku Energii Paweł Kuraszkiewicz, w grupie studialnej ds. Sprawności Elektrowni Andrzej Jaworski, w grupie studialnej ds. Energii Wielkich Miast Grażyna Wojtkowska-Łodej, w grupie studialnej ds. Praktycznej Oceny Polityki Energetycznej Mariusz Turek i Maja Czarzasty. Realizowano stałą współpracę z sekretarzem generalnym ŚRE w Londynie, z komitetami narodowymi krajów członkowskich ŚRE, z instytucjami działającymi w sektorze energii oraz z agendami rządowymi. W ramach dyskusji nad kształtem polityki energetycznej państwa, Polski Komitet ŚRE przygotował uwagi do roboczej wersji dokumentu rządowego Polityka energetyczna Polski do 2030 roku Sytuacja finansowa Przychody finansowe W 2009 r. przychody finansowe były znacznie niższe od zakładanych w preliminarzu, gdyż po wcześniejszej rezygnacji niektórych podmiotów, nie udało się pozyskać nowych członków wspierających. Uzyskane przychody w wysokości 215,0 tys. zł pochodziły w 79% ze składek członkowskich, zwłaszcza członków wspierających, w 12% od sponsorów na sfinansowanie wydania raportu 85 lat Światowej Rady Energetycznej na tle globalnego i polskiego sektora energii oraz w 9% z odsetek od lokat bankowych. Koszty Koszty działalności PK ŚRE w 2009 r. wynosiły 265,0 tys. zł, w tym koszty zadań statutowych 160,8 tys. zł i koszty administracyjne 101,4 tys. zł. Jednak dodatkowo zgodnie z wytycznymi ministerstwa finansów koszty 2009 r. zostały obciążone niedoborem z lat ubiegłych w kwocie 3,3 tys. zł. Główną pozycją kosztów była składka wnoszona na rzecz Centrali ŚRE w Londynie w wysokości 110, 2 tys. zł. Składka ta w 2009 r. była wyższa od składki za 2008 rok ponieważ Polska została zaliczona do wyższej grupy krajów z uwagi na rosnący PKB i wzrost zużycia energii. Ponadto znaczącą pozycją kosztów było wydanie wspomnianego wcześniej raportu. Natomiast koszty administracyjne zostały wykonane w wysokości 101,4 tys. zł, przy preliminowanej wysokości 111,7 tys. zł. Wynik finansowy Z uwagi na wzrost wysokości składki wpłacanej na rzecz Centralnego Biura ŚRE w Londynie, koszty publikacji raportu i równoczesne nie osiągnięcie preliminowanych wpływów wystąpił ujemny wynik finansowy w wysokości 50,5 tys. zł. Należy jednak podkreślić, że sytuacja finansowa PK ŚRE nie budzi zastrzeżeń dzięki środkom finansowym zgromadzonym na funduszu statutowym w latach ubiegłych. Zatem przy funduszu statutowym wynoszącym 454,7 tys. zł środki pieniężne na koniec 2009 r. wynosiły 404,2 tys. zł. Szczegółowe zestawienie przychodów, kosztów, wyniku finansowego oraz sytuacji finansowej przedstawia poniższa tablica. 15

16 Tabela 1. Przychody, koszty i sytuacja finansowa Polskiego Komitetu ŚRE w latach (w tys. zł) Wyszczególnienie Wykonanie w 2007 r. Wykonanie w 2008 r. Preliminarz na 2009 r. Wykonanie w 2009 r. I. PRZYCHODY 193,9 192,4 200,0 170,7 1. Składki członków 193,9 192,4 200,0 170,7 2. Odsetki bankowe 11,2 18,5 20,0 18,3 3. Inne przychody 33,0 30,0 26,0 4. Razem przychody 238,1 210,9 250,0 215,0 II. KOSZTY 142,9 104,1 160,0 160,8 1. Koszty zadań statutowych, w tym: 142,9 104,1 160,0 160,8 składka członkowska w ŚRE 94,0 82,0 110,0 110,2 podróże służbowe 22,9 17,7 30,0 14,2 przygotowanie i druk raportów oraz materiałów 26,0 4,4 20,0 30,3 inne 6,1 2. Koszty administracyjne, w tym: 85,3 100,0 111,7 101,4 materiały i energia 1,8 1,1 2,0 1,3 usługi obce 17,1 16,8 17,0 16,1 wynagrodzenia 46,4 59,2 65,0 54,5 ubezpieczenia 9,9 11,0 14,0 10,0 prace zlecone 0,8 2,5 4,0 9,7 amortyzacja 1,1 1,3 1,2 1,3 pozostałe koszty 8,2 8,1 8,5 8,5 3. Koszty finansowe 4. Razem koszty 228,2 204,1 271,7 262,2 4. Niedobór z lat ubiegłych 20,0 10,1 3,3 3,3 5. Koszty + niedobór z lat ubiegłych 248,2 214,2 275,0 265,5 III. WYNIK FINANSOWY 1. Bez niedoboru lat ubiegłych +9,9 +6,8-21,7-47,2 2. Z uwzględnieniem niedoboru lat ub. -10,1-3,3-25,0-50,5 IV. SYTUACJA FINANSOWA 1. Fundusz statutowy 454,7 454,7 454,7 454,7 2. Wynik finansowy -10,1-3,3-25,0-50,5 3. Aktywa 444,6 451,4 429,7 404,2 16