KONSUMPCJA USŁUG W L SKICH GOSPODARSTWACH DOMOWYCH URSZULA GRZEGA
|
|
- Witold Marciniak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 KONSUMPCJA USŁUG W L SKICH GOSPODARSTWACH DOMOWYCH URSZULA GRZEGA Streszczenie Zmiany jakie wyst piły w konsumpcji polskich, w tym l skich gospodarstw domowych pod wpływem wydarze społeczno-gospodarczych w kraju, wi si przede wszystkim ze zmniejszeniem konsumpcji ywno ci oraz wzrostem konsumpcji artykułów nie ywno ciowych i usług. Pomi dzy województwami w Polsce wyst puj ró nice przestrzenne, ekonomiczne i społeczne, które znajduj swoje odzwierciedlenie w poziomie i strukturze realizowanej konsumpcji. Bior c pod uwag podstawowe charakterystyki ekonomiczne stwierdzi nale y, i je li chodzi o tworzenie odpowiednich warunków do zaspokojenia potrzeb gospodarstw domowych to l sk, na tle innych województw w kraju, wypada korzystnie. 1 Pomi dzy cz stotliwo ci korzystania z usług a cechami ekonomicznymi i społeczno-zawodowymi gospodarstw domowych wyst puj istotne zale no ci. Generalnie, im wy ej gospodarstwa domowe oceniaj sytuacj materialn własnego podmiotu oraz im wy szym poziomem wykształcenia legitymuje si głowa rodziny, tym cz - ciej korzystaj one z szerokiej gamy usług konsumpcyjnych. Wielko gospodarstwa domowego równie implikuje niejednokrotnie znacz ce powi zania w zakresie cz stotliwo ci korzystania z wybranych usług. W zale no ci od typu społeczno ekonomicznego gospodarstwa tak e ró nie kształtuje si poziom konsumpcji usług. Z usług b d cych elementem zaspokojenia potrzeb zarówno podstawowych, jak i wy szego rz du, najcz ciej korzystaj gospodarstwa pracuj ce na własny rachunek oraz pracownicze nierobotnicze, najrzadziej gospodarstwa rencistów. Słowa kluczowe: konsumpcja, usługi, gospodarstwa domowe 1 Według kryterium skali, podmioty konsumpcji mo na podzieli na podmioty działaj ce w skali makrospołecznej oraz mikrospołecznej. W pierwszej grupie wymienia si gospodarstwa domowe i konsumentów indywidualnych, w drugiej ludno danego kraju ogółem oraz wspólnoty terytorialne. Najpowszechniejszym a zarazem jednym z najwa niejszych podmiotów gospodarki ka dego kraju jest gospodarstwo domowe, którego nadrz dnym celem jest zaspokojenie potrzeb poszczególnych jego członków oraz wspólnych potrzeb konsumpcyjnych gospodarstwa. Przez l skie gospodarstwa domowe rozumie si gospodarstwa domowe zamieszkuj ce teren województwa l skiego. Poszczególne wspólnoty terytorialne ró ni si mi dzy sob posiadanymi zasobami, a te okre laj nie tylko mo liwo ci zaspokojenia potrzeb, ale tak e wyznaczaj dost pne granice rozwoju wspólnot. Dla pełniejszego zobrazowania konsumpcji usług w gospodarstwach l skich w niniejszym artykule wykorzystano tak e wska niki ekonomiczne dotycz ce województwa l skiego oraz mieszka ców l ska.
2 80 Konsumpcja usług w l skich gospodarstwach domowych 1. Wprowadzenie Na skutek przemian społeczno-gospodarczych, jakie miały miejsce w Polsce na przestrzeni ostatnich dwóch dekad, takich jak m.in. transformacja gospodarcza oraz integracja Polski z Uni Europejsk, wyst piły wyra ne zmiany w poziomie i w strukturze konsumpcji indywidualnej polskich gospodarstw domowych. Zmniejszył si udział spo ycia ywno ci, wzrósł udział konsumpcji artykułów nie ywno ciowych, w tym usług. Na wzrost udziału usług w ogólnej strukturze spo- ycia indywidualnego gospodarstw domowych zło yło si wiele przyczyn. Przede wszystkim był on efektem skomercjalizowania usług finansowanych w latach wcze niejszych z funduszów społecznych, a tak e rozwoju nowych rynków usługowych. Mo na powiedzie, e na wzrost popytu na usługi ze strony konsumentów w du ym stopniu wpłyn ły zmiany transformacyjne, w tym te o charakterze ekonomicznym oraz społecznym. Szczególnie du e znaczenie miały czynniki ekonomiczne, w tym poda, ceny usług i ich relacja do cen dóbr oraz dochody konsumentów. Bardzo du rol odegrały tak e uwarunkowania o charakterze demograficznym, zwłaszcza zmiany w strukturze wiekowej społecze stwa oraz wielko ci gospodarstw domowych. Nast piły równie zmiany w stylach ycia konsumentów, wywołane czynnikami o charakterze społecznopsychologicznym. Analizuj c poziom i struktur konsumpcji usług l skich gospodarstw domowych mo na korzysta z wtórnych ródeł informacji opracowywanych m.in. przez GUS. Dane pochodz ce z tych ródeł nie prezentuj jednak pełnego obrazu wzrostu spo ycia usług, poniewa dotycz tej jego cz ci, która finansowana jest z reguły dochodami rozporz dzalnymi lub oszcz dno ciami gospodarstw domowych i realizowana w ramach konsumpcji prywatnej. Nie dotycz natomiast spo ycia usług realizowanego w ramach konsumpcji publicznej, ponadto nie obrazuj subiektywnych odczu podmiotów konsumpcji zwi zanych z korzystaniem z konkretnych usług. Dlatego te bardzo wa n grup informacji stanowi informacji pozyskiwane ze ródeł pierwotnych. Analiza danych uzyskanych w drodze bada bezpo rednich stanowi zatem cenne ródło informacji o charakterze uzupełniaj cym. 2. Specyfika województwa l skiego. Warunki ycia l skich gospodarstw domowych wybrane aspekty Województwo l skie to najbardziej zurbanizowany obszar w Polsce, uwa any jednocze nie za jeden z istotniejszych gospodarczo regionów naszego kraju. Jako najsilniej uprzemysłowiony region Polski odgrywał i wci odgrywa decyduj c rol w gospodarce narodowej. O znaczeniu tym decyduje: zaplecze surowcowe (w szczególno ci wci chodzi o potencjał paliwowoenergetyczny), zainteresowanie inwestorów zagranicznych, na które wpływa tak poło enie geograficzne województwa, jak i du y rynek zbytu, dobrze rozwini ta infrastruktura (w tym infrastruktura drogowa, uzbrojenie terenu, blisko lotniska o znaczeniu mi dzynarodowym wysoko wykwalifikowana kadra pracownicza) oraz Specjalna Strefa Ekonomiczna. Na l sku wytwarza si 13,2% Produktu Krajowego Brutto. 2 Pod wzgl dem wielko ci wytwarzanego PKB województwo l skie zajmuje drugie miejsce w kraju, zaraz po województwie mazowieckim. PKB per capita jest wy szy o 8% od redniej krajowej (zob. tab. 1). Sytuacja taka jest efektem zarówno działalno ci przemysłowej prowadzonej na l sku, jak i rozwoju sektora prywatnego i usług. Od kilkunastu lat 2 Dane Wojewódzkie, Rocznik Statystyczny Województwa l skiego 2010, r.
3 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 50, obserwuje si stopniowe, dyktowane wymaganiami gospodarki wolnorynkowej zmiany w strukturze gospodarki województwa. W ogólnych przychodach ze sprzeda y, permanentnie spada udział przemysłu oraz wzrasta udział usług rynkowych i nierynkowych. Najwi kszy udział warto ci dodanej brutto na 1 pracuj cego w strukturze gospodarki województwa przypada wła nie na usługi rynkowe oraz przemysł. Doda nale y, e w 2009r. w usługach zatrudnionych było 56,9% ogółu pracuj cych na l sku. 3 Tabela 1. Podstawowe dane ekonomiczne dotycz ce województwa l skiego i Polski ogółem Wyszczególnienie l sk Polska PKB per capita (ceny bie ce)* 108,0 100,0 Stopa bezrobocia rejestrowanego w % 9,4 12,1 Przeci tne miesi czne wynagrodzenie brutto* 102,7 100,0 Wska nik zagro enia ubóstwem 12,9 17,1 Wska nik cen towarów i usług konsumpcyjnych** 103,9 103,5 Dochody do dyspozycji brutto w sektorze gosp. dom 112,7 100,0 * Polska=100, ** rok poprzedni=100 ródło: Rocznik Statystyczny Województw 2010, GUS, Warszawa 2011: s. 69, 70, 83, 87,89. Bior c pod uwag inne charakterystyki makroekonomiczne województwa l skiego stwierdzi nale y, e na tle pozostałych polskich województw wypada ono stosunkowo korzystnie. Wielu mieszka ców l ska znajduje zatrudnienie w aglomeracjach zlokalizowanych na jego obszarze, dlatego te stopa bezrobocia rejestrowanego jest znacznie ni sza od redniej krajowej. Doda jednak nale y, e odsetek pracuj cych kobiet na l sku jest stosunkowo niski, gdy nie przekracza 45%. 4 Ni szy jest równie wska nik zagro enia ubóstwem w % osób po uwzgl dnieniu w dochodach transferów społecznych, a tak e na podstawie wyników badania bud etów gospodarstw domowych. Uwaga ta dotyczy: warto ci minimum egzystencji, relatywnej granicy ubóstwa oraz ustawowej granicy ubóstwa. Wy sze jest natomiast przeci tne miesi czne wynagrodzenie brutto mieszka ców l ska, z czym automatycznie wi e si sytuacja dochodowa l zaków. Nominalne dochody brutto w sektorze gospodarstw domowych na 1 mieszka ca wyniosły w 2009r zł wobec zł dla Polski ogółem i były wy sze a o 12,7%. Szczegółow struktur dochodów rozporz dzalnych na 1 osob w l skich gospodarstwach domowych prezentuje wykres 1. 3 Regiony Polski, GUS, Warszawa 2010: s Woj. l skie na tle unijnej Europy Europy,wid, ,wiadomosc.html r.
4 82 Konsumpcja usług w l skich gospodarstwach domowych Rysunek 1. Struktura dochodu rozporz dzalnego na 1 osob w l skich i polskich gospodarstwach domowych ogółem w 2009 r. ródło: Rocznik Statystyczny Województwa l skiego 2010, Urz d Statystyczny w Katowicach, Katowice 2011: s Warto dochodu rozporz dzalnego l skich gospodarstw w przeliczeniu na 1 osob wyniosła w 2009r. 1114,05zł. Prawie 56 % stanowiły dochody z pracy najemnej. 1/3 dochodu pochodziła ze wiadcze społecznych. Udział ten był wy szy o 4,2 punktu procentowego od udziału dochodów ze wiadcze społecznych polskich gospodarstw domowych. Ni szy był tak e udział dochodów z pracy na własny rachunek oraz dochodów pochodz cych w indywidualnego gospodarstwa w rolnictwie. Pomi dzy województwami w Polsce wyst puj widoczne ró nice tak pod wzgl dem przestrzennym, jak i ekonomicznym oraz społecznym. Województwo l skie w porównaniu do innych regionów cechuje si nowoczesn struktur gospodarki i infrastruktur dopasowan do potrzeb swoich mieszka ców. Na uwag zasługuje fakt, i ponad połowa mieszka ców l ska w wieku mi dzy 20 a 24 ycia rokiem studiuje. Socjolodzy okre laj to mianem rewolucji edukacyjnej. Fakt podnoszenia kwalifikacji i zdobywania nowych umiej tno ci przekłada si z kolei na generowanie nowego jako ciowo kapitału ludzkiego. Chocia wielu mieszka ców l ska dotyka problem bezrobocia, to i tak ich sytuacja zawodowa jest lepsza ni w innych regionach Polski. To z kolei przekłada si na lepsz sytuacj dochodow l zaków oraz zmiany w strukturze konsumpcji w kierunku zwi kszania konsumpcji usług.
5 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 50, Wydatki i konsumpcja l skich gospodarstw domowych W strukturze wydatków konsumpcyjnych l skich gospodarstw domowych wyra nie dominuj dwie podstawowe grupy wydatków: wydatki na ywno i napoje bezalkoholowe oraz wydatki na u ytkowanie mieszkania i no niki energii. Ł cznie stanowi one prawie połow miesi cznych wydatków konsumpcyjnych l skich gospodarstw domowych (zob. tabela 2). W grupie wydatków nie ywno ciowych na drugim miejscu znajduj si wydatki na rekreacj i kultur, a nast pnie wydatki na transport. Wydatki na odzie i obuwie, wyposa enie mieszkania, zdrowie i ł czno oscyluj w granicach 5%. Najni szym udziałem cechuj si wydatki na edukacj. Wydatki ywno ciowe dominuj w strukturze wydatków konsumpcyjnych tak l skich, jak i polskich gospodarstw domowych ogółem. Wysoki udział stanowi tak e wydatki mieszkaniowe, w przypadku gospodarstw l skich jest on jeszcze o 2,6 punktu procentowego wy szy ni w przypadku gospodarstw polskich ogółem. Ró nice w strukturze wydatków polskich i l skich gospodarstw domowych dotycz tak e wydatków na transport. l skie gospodarstwa wydaj mniej na t grup o 1,5 punktu procentowego, nieco mniej wydaj tak e na: odzie i obuwie, wyposa enie mieszkania, zdrowie. Wi cej natomiast wydaj na napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe oraz rekreacj i kultur. Podobnie, jak w przypadku polskich gospodarstw domowych ogółem, l skie gospodarstwa znaczn cz bud etu pieni nego przeznaczaj na opłaty stałe oraz wydatki o charakterze niezb dnym. Opłaty za energi elektryczn, ciepln i gaz s aktualnie najwi kszym obci eniem dla wszystkich gospodarstw domowych. Stanowi one ponad 10% wydatków ogółem i jednocze nie prawie 1/3 ogólnych wydatków na usługi. Od 1990r. udział opłat za no niki energetyczne systematycznie wzrastał z roku na rok i niestety nic nie wskazuje na to, by tendencja ta uległa w najbli szych latach zmianie. Opłaty za najem mieszkania bardziej obci aj bud ety gospodarstw miejskich, co tłumaczy ich wi kszy udział w ogólnej strukturze wydatków konsumpcyjnych l skich gospodarstw domowych. Warto doda, i w grupie wydatków mieszkaniowych na usługi znajduj si tak e wydatki zwi zane z prowadzeniem gospodarstwa domowego. Nie stanowi one jednak osobnej wyodr bnionej kategorii, ze wzgl du na bardzo niski ich udział w strukturze wydatków konsumpcyjnych ogółem. W wietle wyników bada bud etów gospodarstw domowych najwi cej na utrzymanie mieszkania wydaj gospodarstwa emerytów, najmniej gospodarstwa rolników. Usługi medyczne i szpitalne, czyli usługi zwi zane z ochron zdrowia, mimo i stanowi stosunkowo niewielki odsetek wydatków ogółem w gospodarstwach domowych, to cechuj si wci tendencj rosn c, co wynika głównie z dalszego procesu unowocze niania oraz komercjalizacji tych usług. Publiczne finansowanie usług zdrowotnych systematycznie maleje, w zwi zku z czym wydatki na ochron zdrowia coraz bardziej obci aj bud ety gospodarstw. Aktualnie najwi cej na usługi medyczne i szpitalne wydaj gospodarstwa emerytów, najmniej gospodarstwa pracownicze robotnicze. Uwaga ta dotyczy tak ogółu polskich, jak i l skich gospodarstw domowych.
6 84 Konsumpcja usług w l skich gospodarstwach domowych Tabela 2. Struktura wydatków konsumpcyjnych na 1 osob w l skich i polskich gospodarstwach domowych ogółem w 2009r. (w %). Wyszczególnienie l skie gospodarstwa Polskie gospodarstwa domowe domowe ywno i napoje bezalkoholowe 26,2 26,3 Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe 3,1 2,9 Odzie i obuwie 5,0 5,5 U ytkowanie mieszkania i no niki energii 23,2 20,6 Wyposa enie mieszkania i prowadzenie gospodarstwa 5,3 5,6 Zdrowie 4,6 5,2 Transport 8,6 10,1 Ł czno 4,8 4,8 Rekreacja i kultura 8,8 8,4 Edukacja 1,2 1,2 Restauracja i hotele 2,2 2,3 Inne towary i usługi 5,1 7,2 ródło: Bud ety gospodarstw domowych w 2009r., GUS, Warszawa 2010: s. 86., Rocznik Statystyczny Województwa l skiego 2010, Urz d Statystyczny w Katowicach, Katowice 2010: s Usługi transportowe zaliczane s do grupy usług zaspokajaj cych ró ne potrzeby, pocz wszy od tych o charakterze podstawowym, czyli przemieszczania si, sko czywszy na tych o charakterze wy szego rz du, jak np. potrzeba kontaktu, wi zi z otoczeniem, presti u, bezpiecze stwa. W 2009r. stanowiły one najwi ksze obci enie dla bud etów gospodarstw pracowniczych nierobotniczych oraz pracuj cych na własny rachunek. Najmniej na usługi transportowe wydawały gospodarstwa rencistów. Do grupy wydatków na ł czno zalicza si m.in. wydatki na usługi pocztowe i telekomunikacyjne oraz internetowe. Ich udział jest najwi kszy w grupie gospodarstw pracuj cych na własny rachunek, najmniejszy za w gospodarstwach rencistów. Usługi zwi zane z kultur i rekreacj nale do tych, których nabywanie odbywa si dopiero po zaspokojeniu potrzeb o charakterze podstawowym. Korzystanie z nich dodatkowo determinowane jest ich poda, czyli dost pno ci oferty kulturalnej oraz zmiennymi o charakterze demograficznym (wiek, płe ), społeczno-zawodowym (poziom oraz rodzaj wykształcenia), a tak e zmiennymi interwencyjnym (przyzwyczajenia, styl ycia). Na usługi w zakresie rekreacji i kultury najwi cej przeznaczaj gospodarstwa nierobotnicze, najmniej gospodarstwa rolników. Usługi edukacyjne to usługi zaspokajaj ce potrzeby rozwoju osobowo ci. Poziom wydatków na t grup usług tak e zale y od sytuacji społeczno-gospodarczej kraju, sytuacji materialnej rodzin, oferty rynkowej, preferencji konsumentów i wielu innych czynników. Konsumpcja usług z zakresu edukacji czy kultury wi e si nierozerwalnie z istnieniem funduszu swobodnej decyzji, ale mo e by tak e efektem rezygnacji z realizacji innych grup potrzeb. Ze wzgl du na relatywnie wysokie ceny usług w zakresie edukacji, ich znaczenie w strukturze wydatków ogółem jest
7 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 50, stosunkowo niewielkie, poniewa wiele gospodarstw domowych z nich nie korzysta. Oczywi cie gospodarstwa domowe mog tak e nie korzysta z usług edukacyjnych z powodu braku odczuwania takiej potrzeby. Najwi cej na usługi edukacyjne wydaj gospodarstwa pracownicze nierobotnicze, najmniej gospodarstwa emerytów i rencistów. Wydatki na restauracje i hotele oraz wydatki na usługi z zakresu higieny, w tym salony fryzjerskie, kosmetyczne i zakłady piel gnacyjne stanowi marginaln pozycj w strukturze wydatków konsumpcyjnych polskich gospodarstw domowych. Najwi kszy udział maj one w wydatkach ogółem pracuj cych na własny rachunek oraz gospodarstw nierobotniczych. Najmniej na restauracje i hotele wydaj renci ci, a na usługi z zakresu higieny gospodarstwa pracownicze robotnicze. Je li za chodzi o wydatki na ubezpieczenia, w tym ubezpieczenia mieszkaniowe, zdrowotne oraz transportowe, najwi cej na ten cel przeznaczały w 2009r. gospodarstwa pracownicze nierobotnicze, najmniej rencistów oraz pracownicze robotnicze. Doda w tym miejscu nale y, i w ci gu ostatniego roku ceny usług ubezpieczeniowych (szczególnie ubezpiecze transportowych) cechowały si najwy sz dynamik wzrostu, co sprawiło, e procentowy udział wydatków na usługi ubezpieczeniowe wzrósł o ok. 30%, wci jednak stanowi on zaledwie 1% wydatków konsumpcyjnych ogółem Konsumpcja usług l skich gospodarstw domowych wyniki bada bezpo rednich Jednym z celów przeprowadzonych bada bezpo rednich było poznanie cz stotliwo ci korzystania z wybranych usług przez l skie gospodarstwa domowe. Badania przeprowadzono w Katedrze Bada Konsumpcji Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. 6 W celu unikni cia ogólnych, zagregowanych grup usług podano konkretne przykłady usług, jak: usługi gastronomiczne, porz dkowe i pralnicze, remontowe i naprawcze, medyczne wiadczone w ramach NFZ i poza nim, edukacyjne odpłatne, kulturalne, sportowe, transportowe, opieku cze oraz finansowe. Jak wynika z bada, l skie gospodarstwa domowe najcz ciej korzystaj z usług transportowych, ponad 1/3 badanych zdeklarowała, e ich gospodarstwa czyni to kilka razy w tygodniu, co pi ty uznał, e z usług transportowych jego gospodarstwo korzysta kilka razy w miesi cu. Zaledwie co dziesi ty badany uznał, e nie korzysta z usług transportowych (zob. tab. 3). 5 Bud ety gospodarstw domowych w 2009r., GUS, Warszawa 2010, 2010 s Badania przeprowadzono w 2010r. na terenie województwa l skiego. Zastosowano metod ankiety rozdawanej. Próba badawcza wyniosła 500 gospodarstw domowych. W badaniu brali udział doro li członkowie gospodarstw domowych, którzy jako przedstawiciele własnych gospodarstw wyst powali w imieniu wszystkich członków wchodz cych w skład danego podmiotu. W doborze próby zastosowano procedur doboru celowego kwotowego. Przyj t w badaniu kwot był typ społeczno zawodowy gospodarstwa. Badaniem obj to gospodarstwa domowe reprezentuj ce podstawowe grupy społecznoekonomiczne ludno ci ustalone na podstawie kryterium wył cznego lub głównego (przewa aj cego) ródła utrzymania, a mianowicie gospodarstwa: pracowników na stanowiskach robotniczych (27%), pracowników na stanowiskach nierobotniczych (22%), rolników (5,2%), pracuj cych na własny rachunek (6,8%), emerytów (28%), rencistów (7,0%), utrzymuj cych si z niezarobkowych ródeł innych ni emerytura i renta (4,0%). W ród innych przyj tych charakterystyk próby badawczej wyró niono: płe, wiek respondenta, wykształcenie głowy rodziny, liczb osób w gospodarstwie domowym oraz subiektywn ocen sytuacji materialnej własnego gospodarstwa.
8 86 Konsumpcja usług w l skich gospodarstwach domowych Kolejn pod wzgl dem cz stotliwo ci korzystania grup usług okazały si usługi edukacyjne odpłatne. Korzystanie z zaj edukacyjnych odpłatnych takich jak np. dodatkowe zaj cia j zykowe czy ró nego typu szkolenia nie jest w ród l skich gospodarstw domowych bardzo powszechne, m.in. dlatego e wi kszo usług edukacyjnych w Polsce ma charakter publiczny i nieodpłatny. Nieco ponad 8% badanych zdeklarowało jednak bardzo cz ste korzystanie z tych usług. Jednocze- nie prawie połowa badanych gospodarstw nigdy nie korzystała z dodatkowych usług edukacyjnych. Prawie co trzeci badany korzysta z nich kilka razy w roku i rzadziej, i tylko co czwarty kilka razy w miesi cu i cz ciej. Korzystanie z dodatkowych usług edukacyjnych jest silnie zwi zane z wykształceniem głowy rodziny (zob. tab. 4). Przy czym im wy szy poziom wykształcenia głowy rodziny, tym cz stszy zakres korzystania z usług edukacyjnych odpłatnych. Podobna zale no wyst puje w przypadku takiej cechy jak sytuacja materialna gospodarstwa. Obserwuje si tak e korelacje pomi dzy wielko ci gospodarstwa domowego, a cz stotliwo ci korzystania z usług, o których mowa. Im wi ksze gospodarstwo tym wi ksza cz stotliwo korzystania z dodatkowych usług edukacyjnych. Wi ksze gospodarstwa domowe posiadaj z reguły wi cej członków, których potrzeby edukacyjne s szczególnie wysokie, czyli dzieci i młodzie y. Je li chodzi o typ gospodarstwa, to zdecydowanie najcz ciej z usług dodatkowych w zakresie edukacji korzystaj gospodarstwa nierobotnicze. Co trzeci badany korzystał z takich usług kilka razy w miesi cu, a co szósty kilka razy w tygodniu. Drug pozycj pod wzgl dem cz stotliwo ci korzystania z usług edukacyjnych, zaj li pracuj cy na własny rachunek, a nast pnie gospodarstwa robotnicze. Najrzadziej z usług edukacyjnych z racji wieku swoich członków oraz ogranicze po stronie dochodowej korzystały gospodarstwa rencistów a dziewi ciu badanych na dziesi ciu zaznaczyło odpowied sporadycznie i nigdy (z czego odpowied nigdy padła w nieco ponad 80% przypadków). Gospodarstwa emerytów tak- e rzadko korzystały z edukacyjnych usług odpłatnych, prawie 90% badanych wybrało odpowied sporadycznie i nigdy. W przypadku gospodarstw rolniczych 3/4 respondentów tak e wybrało odpowiedzi wiadcz ce o rzadkim korzystaniu z edukacyjnych usług odpłatnych. Je li chodzi jednak o t grup, to cz stotliwo korzystania przez ni z dodatkowych zaj edukacyjnych nie wynika tylko i wył cznie z ich sytuacji materialnej ale cz sto jest efektem ograniczonej oferty poda- owej usług edukacyjnych na terenach wiejskich.
9 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 50, Tabela 3. Cz stotliwo korzystania z wybranych usług przez l skie gospodarstwa domowe (w%) Usługi Kilka razy w tygodniu Kilka razy w miesi cu Kilka razy w roku Sporadycznie Nigdy nie korzystam transportowe 36,8 22,2 10,0 20,0 11,0 edukacyjne odpłatne 8,2 16,0 14,2 15,2 46,4 sportowe 6,8 18,0 25,2 19,4 30,6 gastronomiczne 3,2 17,2 22,4 33,6 23,6 porz dkowe i pralnicze 1,0 1,8 7,6 22,6 67,0 medyczne wiadczone w 0,8 16,2 52,6 28,8 1,6 NFZ kulturalne 0,8 16,2 38,4 27,2 17,4 opieku cze 0,8 1,4 1,4 8,6 87,8 finansowe 0,8 0,8 5,0 25,4 68,0 medyczne poza NFZ 0,2 2,8 35,0 47,2 14,8 remontowe i naprawcze 0,0 0,8 11,4 65,6 22,2 ródło: Opracowanie własne na podstawie bada bezpo rednich. Z przeprowadzonych bada wynika, e prawie 1/3 gospodarstw domowych nie korzysta z usług sportowych, a ponad 17% nie korzysta z usług kulturalnych. Relatywnie cz sto (przynajmniej kilka razy w miesi cu) korzysta z nich odpowiednio 25% i 17% gospodarstw. Przy tym najcz ciej z wymienionych usług korzystaj gospodarstwa pracownicze nierobotnicze i pracuj ce na własny rachunek, najrzadziej za gospodarstwa rencistów i rolnicze. Usługi gastronomiczne wi si m.in. z zaspokojeniem potrzeb ywieniowych gospodarstw domowych. Ich konsumpcja w du ym stopniu zdeterminowana jest sytuacj materialn badanych oraz cechami demograficznymi gospodarstw i ich członków. Z przeprowadzonych bada wynika, e 1/3 respondentów korzysta z takich usług sporadycznie, co czwarty badany nie korzysta nigdy, co pi ty kilka razy w roku i tyle samo kilka razy w miesi cu. Ograniczona siła nabywcza gospodarstw domowych cz sto powoduje konieczno oszcz dzania na wybranych grupach potrzeb. Jednym ze sposobów oszcz dzania na wydatkach jest samoobsługa gospodarstw domowych i zwi zane z ni ograniczenie wydatków na usługi mieszkaniowe takie, jak np. usługi remontowe i naprawcze oraz porz dkowe i pralnicze. Z przeprowadzonej analizy wynika, e 2/3 gospodarstw domowych sporadycznie korzysta z usług remontowych. Prawie taki sam odsetek respondentów nigdy nie skorzysta z usług porz dkowych i pralniczych. Z usług tych sporadycznie korzysta co pi ty badany podmiot. Podobny odsetek respondentów nigdy nie korzysta tak e z usług remontowych i naprawczych. Kolejna grupa usług wi e si po rednio z zaspokojeniem potrzeb zdrowotnych gospodarstw domowych. Mowa tutaj o usługach medycznych wiadczonych w ramach NFZ i poza nim. Ponad połowa badanych korzystała z usług medycznych wiadczonych w ramach NFZ kilka razy w roku, a niespełna 1/3 respondentów sporadycznie lub nigdy. Prawie 2/3 respondentów sporadycznie lub nigdy nie korzystało z usług medycznych wiadczonych poza NFZ. Jednocze nie tylko 3% respondentów zdeklarowało, e korzysta z usług spoza NFZ kilka razy w miesi cu lub cz ciej. Kilka razy w miesi cu i cz ciej z usług NFZ korzysta prawie 45% badanych gospodarstw rencistów i niespełna 4% gospodarstw pracowniczych nierobotniczych. Z usług wiadczonych poza NFZ najcz ciej korzystaj gospodarstwa pracuj cych na własny rachunek, najrzadziej go-
10 88 Konsumpcja usług w l skich gospodarstwach domowych spodarstwa rencistów i utrzymuj ce si ze ródeł niezarobkowych. Cz stotliwo korzystania z usług medycznych z lub spoza NFZ jest najsilniej skorelowana z sytuacj materialn gospodarstwa. Wraz z popraw sytuacji materialnej badanych gospodarstw wzrasta ich skłonno do cz stszego korzystania z usług medycznych wiadczonych poza FNZ. Nie zaobserwowano natomiast istotnych statystycznie zwi zków pomi dzy wykształceniem głowy rodziny czy liczb osób w gospodarstwie, a cz stotliwo ci korzystania z usług medycznych z NFZ lub poza nim. Usługi opieku cze oraz finansowe wpływaj na zaspokojenie potrzeb bezpiecze stwa gospodarstw domowych. Usługi opieku cze wi si z bezpiecze stwem osobistym członków gospodarstwa, finansowe natomiast wi si z szeroko poj tym zabezpieczeniem materialnym, a tak e społecznym rodziny. Korzystanie z usług opieku czych takich, jak np. opieka nad dzie mi ale tak e osobami starszymi i chorymi cechuje si najmniejszym zainteresowanie w ród badanych gospodarstw domowych. Prawie dziewi ciu na dziesi ciu badanych nie korzysta nigdy z tego typu usług. Sporadycznie z usług opieku czych korzysta ok. 8% badanych. Najcz ciej z usług opieku czych korzystaj gospodarstwa pracownicze, szczególnie nierobotnicze, a tak e pracujace na własny rachunek. Cz stotliwo korzystania z usług opieku czych wzrasta w miar wzrostu wielko ci gospodarstwa domowego. Dla przykładu 96,5% gospodarstw 1 i 2 osobowych nigdy nie korzysta z usług opieku czych, natomiast w grupie gospodarstwa 4 osobowych odsetek ten jest ni szy o ponad 20. Jednocze nie 4,7% tych gospodarstw deklaruje, e korzysta z usług opieku czych co najmniej kilka razy w tygodniu. Usługi finansowe takie, jak np. doradztwo inwestycyjne tak e ciesz si małym zaiteresowaniem w ród l skich gospodarstw domowych. Ponad 2/3 gospodarstw nigdy z nich nie korzysta, co czwarte korzysta sporadycznie, a co dwudzieste kilka razy w roku. Odsetek korzystaj cych z tego typu usług kilka razy w miesi cu lub cz ciej wyniósł zaledwie 0,8%. Z usług finansowych najcz ciej korzystaj grupy najzamo niejsze, czyli gospodarstwa pracownicze nierobotnicze oraz pracuj ce na własny rachunek. Z przeprowadzonej analizy wynika, e cz stotliwo korzystania z wybranych usług jest istotnie powi zana z poszczególnymi cechami badanych gospodarstw domowych. Najsilniejsze zale no ci wyst puj pomi dzy cz stotliwo ci korzystania z poszczególnych usług, a sytuacj materialn rodzin. Tylko w przypadku korzystania z usług kulturalnych, edukacyjnych odpłatnych i sportowych wykształcenie ma silniejszy wpływ na oceny respondentów, ni ich sytuacja materialna. Generalnie w miar poprawy sytuacji materialnej gospodarstw oraz wzrostu poziomu wykształcenia głowy gospodarstwa ro nie cz stotliwo korzystania z wybranych usług (zob. tab.4). Wykształcenie głowy rodziny nie wpływa na korzystanie z usług transportowych i słabo wpływa na korzystanie z usług opieku czych. Sytuacja materialna najsilniej determinuje konsumpcj usług sportowych i nast pnie kulturalnych, nie wpływa za na korzystanie z usług transportowych. Wpływ ilo ci osób w gospodarstwie domowym na korzystanie z usług konsumpcyjnych, w porównaniu do poprzednich cech jest najmniejszy Zauwa ono jednak, e z wielko ci gospodarstw domowego najsilniej powi zane było korzystanie z usług sportowych oraz usług edukacyjnych odpłatnych.
11 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 50, Tabela 4. Korelacje pomi dzy cz stotliwo ci korzystania z wybranych usług a cechami metryczkowymi respondentów Cechy respondentów Wykształcenie Ilo osób Sytuacja Usługi głowy rodziny w gospodarstwie materialna transportowe -0,01 0,09-0,02 edukacyjne odpłatne 0,46 0,38 0,40 sportowe 0,53 0,39 0,49 gastronomiczne 0,46 0,23 0,46 porz dkowe i pralnicze 0,27 0,10 0,27 medyczne wiadczone z NFZ -0,25-0,09-0,12 kulturalne 0,49 0,30 0,47 opieku cze 0,18 0,18 0,20 finansowe 0,22 0,13 0,24 medyczne poza NFZ 0,20 0,09 0,28 remontowe i naprawcze 0,22 0,15 0,29 Uwaga: w tabeli podano warto ci współczynnika korelacji rang Spearmana. W obliczeniach zastosowano skal od 1 do 5, gdzie 1 oznacza nigdy nie korzystam, 2- korzystam sporadycznie, w razie nagłej potrzeby, 3 korzystam kilka razy w roku, 4 korzystam kilka razy w miesi cu, 5 korzystam kilka razy w tygodniu. ródło: Opracowanie własne na podstawie bada bezpo rednich. 5. Podsumowanie Cech rozwoju gospodarczego krajów rednio i wysoko rozwini tych jest systematyczne zwi kszanie si udziału sektora usług w tworzeniu Produktu Krajowego Brutto. Ta sama uwaga dotyczy sfery konsumpcji obserwuje si wzrost konsumpcji usług w ogólnej strukturze konsumpcji indywidualnej gospodarstw, a zjawisko to nazywa si serwicyzacj konsumpcji. 7 Konsumpcja usług zdeterminowana jest wieloma czynnikami o charakterze makro i mikroekonomicznym. W ród nich szczególne znaczenie przypisuje si czynnikom ekonomicznym, demograficznym oraz społeczno-zawodowym. Z przeprowadzonych bada wynika, e zakres korzystania z wybranych usług konsumpcyjnych najsilniej zdeterminowany jest sytuacj dochodow podmiotów konsumpcji. Poziom, ródła, oraz charakter pozyskiwanych dochodów wpływaj na mo liwo ci nabywcze oraz sposoby zaspokajania konkretnych potrzeb poprzez spo ycie usług. Podstawowa zale no wyst puj ca pomi dzy poziomem dochodów a konsumpcj usług kształtuje si nast puj co: wy sze dochody powoduj wy szy poziom konsumpcji usług i odwrotnie. Pod wpływem dochodów dokonuj si tak e przeobra enia struktury konsumpcji usług, mianowicie konsumpcja usług zaspokajaj cych ponadpodstawowe potrzeby gospodarstw domowych zajmuje coraz wi kszy udział w konsumpcji ogółem. W zale no ci od typu społeczno ekonomicznego gospodarstwa, który okre lany jest na podstawie przewa aj cego lub głównego ródła utrzymania, ró nie kształtuje si poziom konsumpcji usług. Gospodarstwa pracuj ce na własny rachunek oraz pracownicze nierobotnicze, czyli grupy o najwy szym statusie materialnym, to gospodarstwa najcz ciej korzystaj ce z usług b d cych elementem zaspokojenia potrzeb podstawowych oraz wy szego rz du. Grup 7 C. Bywalec, Konsumpcja a rozwój gospodarczy i społeczny, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2010: s. 250.
12 90 Konsumpcja usług w l skich gospodarstwach domowych gospodarstw o najni szym statusie materialnym, czyli rencistów, a tak e gospodarstw utrzymuj cych si ze ródeł niezarobkowych cechuje natomiast najrzadsze korzystanie ze usług. Podsumowuj c, podkre li nale y, e znajomo obecnych tendencji w zakresie konsumpcji usług, a tak e do wiadczenia krajów bardziej rozwini tych pozwalaj przewidzie w mniejszym b d wi kszym stopniu przyszłe zapotrzebowanie społecze stw na konkretne rodzaje usług. Generalnie wzrost zamo no ci społecze stw powoduje wzrost popytu na sfer usług. 8 Dalsza poprawa sytuacji materialnej gospodarstw domowych powinna powodowa zatem wzrost zapotrzebowania na usługi wy szego rz du tak czasooszcz dne, jak i czasochłonne. Nie bez znaczenia pozostaj tak e zmiany demograficzne i społeczne wpływaj ce m.in. na style ycia konsumentów. Dla przykładu, tendencja wzrostu aktywno ci zawodowej kobiet, powinna przeło y si z czasem na wi ksze zapotrzebowanie na usługi opieku cze, a tak e edukacyjne odpłatne, szczególnie te które zagospodarowuj czas popołudniowy dzieci. Wzro nie tak e zapotrzebowanie na usługi pralnicze i gastronomiczne. Zwi kszenie liczby osób legitymuj cych si wykształceniem wy szym wpłynie m.in. na zwi kszone zapotrzebowanie na usługi kulturalne. Natomiast ogólne starzenie si społecze stwa spowoduje wzrost zapotrzebowania na usługi medyczne oraz opieku cze. Bibliografia [1] Bud ety gospodarstw domowych w 2009r., GUS, Warszawa 2010: s. 86, s [2] Bywalec Cz., Konsumpcja a rozwój gospodarczy i społeczny, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2010: s [3] Regiony Polski, GUS, Warszawa 2010: s. 14. [4] Rocznik Statystyczny Województw 2010, GUS, Warszawa 2011: s. 69, 70, 83, 87, 89. [5] Rocznik Statystyczny Województwa l skiego 2010, Urz d Statystyczny w Katowicach, Katowice, 2010: s. 317, 318. [6] Witek J., Funkcjonowanie gospodarstw domowych osób pracuj cych na własny rachunek. Praca zasoby konsumpcja, Uniwersytet Szczeci ski, Szczecin 2007: s [7] ródła elektroniczne. [8] Europy,wid, , wiadomosc.html r. Woj. l skie na tle unijnej Europy. [9] r. Dane Wojewódzkie. 8 J. Witek, Funkcjonowanie gospodarstw domowych osób pracuj cych na własny rachunek. Praca zasoby konsumpcja, Uniwersytet Szczeci ski, Szczecin 2007: s. 244.
13 91 Studies & Proceedings of Polish Association for Knowledge Management Nr 50, 2011 CONSUMPTION OF SERVICES IN SILESIAN HOUSEHOLDS Summary Changes which have taken place in the consumption of Poles under the influence of socio economic events in the country have also taken place in the similar scale in the consumption of the people of Silesia. First of all, they are connected with the decrease of the food consumption and the decrease of the service and non food consumption. There are differences among voivodships in Poland when it comes to territory, economy and social issues. Taking into consideration basic economic characteristics, it must be stated that as far as creating the appropriate conditions to fullfil the needs of its citizens Silesia, as compared to other voivodships, comes off very well. There are crucial dependences between the frequency of using the services and the socio economic characteristics of households. On the whole, the better the material situation of the household is and the better educational background the head of family has the more frequently the family uses the wide variety of consumption services. The size of the household has also significant implications for the scale of the frequency of using given services. The level of the consumption of services is different also depending on the socio economic type of the household. Households of the self employed and households of employees in nonmanual labour positions most frequently use the services whereas households of pensioners use them least frequently. Keywords: consumption, services, households Katedra Bada Konsumpcji Wydział Zarz dzania Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach ul. 1 Maja 50, Katowice ugrzega@ue.katowice.pl
LUDNO MIASTA I GMINY SZADEK W WIETLE WYNIKÓW NARODOWEGO SPISU POWSZECHNEGO 2002
Biuletyn Szadkowski, tom 4 83 Tadeusz Marszał * LUDNO MIASTA I GMINY SZADEK W WIETLE WYNIKÓW NARODOWEGO SPISU POWSZECHNEGO 2002 Przeprowadzony w 2002 r. Narodowy Spis Powszechny swym zakresem obejmował
Bardziej szczegółowoCONSUMER CONFIDENCE WSKAŹNIK ZADOWOLENIA KONSUMENTÓW W POLSCE Q3 2015
CONSUMER CONFIDENCE WSKAŹNIK ZADOWOLENIA KONSUMENTÓW W POLSCE Q3 2015 Najwyższy wzrost od Q2 2005 Poziom zadowolenia polskich konsumentów w Q3 15 wyniósł 80 punktów, tym samym wzrósł o 10 punktów względem
Bardziej szczegółowoPrezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)
Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Położone w głębi lądu obszary Kalabrii znacznie się wyludniają. Zjawisko to dotyczy całego regionu. Do lat 50. XX wieku przyrost naturalny
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoIII. GOSPODARSTWA DOMOWE, RODZINY I GOSPODARSTWA ZBIOROWE
III. GOSPODARSTWA DOMOWE, RODZINY I GOSPODARSTWA ZBIOROWE 1. GOSPODARSTWA DOMOWE I RODZINY W województwie łódzkim w maju 2002 r. w skład gospodarstw domowych wchodziło 2587,9 tys. osób. Stanowiły one 99,0%
Bardziej szczegółowoZadania ćwiczeniowe do przedmiotu Makroekonomia I
Dr. Michał Gradzewicz Zadania ćwiczeniowe do przedmiotu Makroekonomia I Ćwiczenia 3 i 4 Wzrost gospodarczy w długim okresie. Oszczędności, inwestycje i wybrane zagadnienia finansów. Wzrost gospodarczy
Bardziej szczegółowoWskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w sierpniu 2014 r.
Warszawa, 2014.09.15 Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w sierpniu 2014 r. Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w sierpniu 2014 r. w stosunku do poprzedniego miesiąca obniżyły się o 0,4%. W poszczególnych
Bardziej szczegółowoRZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie
RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, dnia 11 lutego 2011 r. MINISTER FINANSÓW ST4-4820/109/2011 Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu wszystkie Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada
Bardziej szczegółowoBUDŻETY JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W 2014 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W RZESZOWIE 35-959 Rzeszów, ul. Jana III Sobieskiego 10 tel.: 17 85 35 210, 17 85 35 219; fax: 17 85 35 157 http://rzeszow.stat.gov.pl/; e-mail: SekretariatUSRze@stat.gov.pl BUDŻETY
Bardziej szczegółowoObjaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017
Załącznik Nr 2 do uchwały Nr V/33/11 Rady Gminy Wilczyn z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej
Bardziej szczegółowo- 70% wg starych zasad i 30% wg nowych zasad dla osób, które. - 55% wg starych zasad i 45% wg nowych zasad dla osób, które
Oddział Powiatowy ZNP w Gostyninie Uprawnienia emerytalne nauczycieli po 1 stycznia 2013r. W związku napływającymi pytaniami od nauczycieli do Oddziału Powiatowego ZNP w Gostyninie w sprawie uprawnień
Bardziej szczegółowoWybrane dane demograficzne województwa mazowieckiego w latach 2001-2014
Wybrane dane demograficzne województwa mazowieckiego w latach 21-214 Warszawa 215 Opracowanie: Oddział Statystyki Medycznej i Programów Zdrowotnych Mazowiecki Urząd Wojewódzki Wydział Zdrowia Dane źródłowe:
Bardziej szczegółowoU Z A S A D N I E N I E
U Z A S A D N I E N I E Projektowana nowelizacja Kodeksu pracy ma dwa cele. Po pierwsze, zmianę w przepisach Kodeksu pracy, zmierzającą do zapewnienia pracownikom ojcom adopcyjnym dziecka możliwości skorzystania
Bardziej szczegółowoGłówne wyniki badania
1 Nota metodologiczna Badanie Opinia publiczna na temat ubezpieczeń przeprowadzono w Centrum badania Opinii Społecznej na zlecenie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w dniach od 13 do 17 maja 2004
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Pracy i Warunków Życia
Materiał na konferencję prasową w dniu 28 maja 2008 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Pracy i Warunków Życia Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Sytuacja gospodarstw domowych w 2007 r. w świetle
Bardziej szczegółowo. Wiceprzewodniczący
Uchwała Nr 542/LVI/2014 Rady Miasta Ostrołęki z dnia 30 stycznia 2014 r. w sprawie przyjęcia Wieloletniego Programu Osłonowego w zakresie pomocy społecznej Pomoc w zakresie dożywiania w mieście Ostrołęka
Bardziej szczegółowoInfrastruktura techniczna. Warunki mieszkaniowe
Daniela Szymańska, Jadwiga Biegańska Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Instytut Geografii, Gagarina 9, 87-100 Toruń dostępne na: http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/rl_charakter_obszar_wiejskich_w_2008.pdf
Bardziej szczegółowo4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca
4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca [w] Małe i średnie w policentrycznym rozwoju Polski, G.Korzeniak (red), Instytut Rozwoju Miast, Kraków 2014, str. 88-96 W publikacji zostały zaprezentowane wyniki
Bardziej szczegółowoWYDATKI GOSPODARSTW DOMOWYCH NA OCHRON ZDROWIA W POLSCE ZOFIA SKRZYPCZAK
WYDATKI GOSPODARSTW DOMOWYCH NA OCHRON ZDROWIA W POLSCE ZOFIA SKRZYPCZAK Streszczenie Celem opracowania jest przedstawienie skali oraz dynamiki zmian wydatków na ochron zdrowia polskich gospodarstw domowych
Bardziej szczegółowoWskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Warszawa, 13.06.2016 Opracowanie sygnalne Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w maju 2016 r., w stosunku do poprzedniego miesiąca,
Bardziej szczegółowoDB Schenker Rail Polska
DB Schenker Rail Polska Bariery rozwoju transportu kolejowego w Polsce DB Schenker Rail Polska Zbigniew Pucek Członek Zarządu ds. Bocznic i Kolei Przemysłowych Członek Zarządu ds. Sprzedaży, Sosnowiec,
Bardziej szczegółowoJulian Zawistowski Instytut Badań Strukturalnych
Moduł 1: Monitoring oparty na danych dostępnych - przedstawienie wniosków z badania, prezentacja funkcjonalności utworzonej w ramach modułu bazy danych i wskaźników dotyczących mazowieckiego rynku pracy
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Notatka informacyjna Warszawa 5.10.2015 r.
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Notatka informacyjna Warszawa 5.10.2015 r. Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004 2014 Wprowadzenie Prezentowane dane dotyczą szacunkowej
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH. Katowice, czerwiec 2013 r.
RYNEK PRACY W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM Katowice, czerwiec 2013 r. WOJEWÓDZTWO Ś L Ą SKIE W 2012 R. W SKALI KRAJU KONCENTRUJE stan w dniu 31 XII ludności w wieku produkcyjnym pracujących w gospodarce narodowej
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Przedsiębiorstw. Grupy przedsiębiorstw w Polsce w 2008 r.
Materiał na konferencję prasową w dniu 28 stycznia 2010 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Przedsiębiorstw w Polsce w 2008 r. Wprowadzenie * Badanie grup przedsiębiorstw prowadzących działalność
Bardziej szczegółowoZAANGA OWANIE PRACOWNIKÓW W PROJEKTY INFORMATYCZNE
ZAANGA OWANIE PRACOWNIKÓW W PROJEKTY INFORMATYCZNE LESZEK MISZTAL Politechnika Szczeci ska Streszczenie Celem artykułu jest przedstawienie metody rozwi zania problemu dotycz cego zaanga owania pracowników
Bardziej szczegółowoOSZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA z dnia... 2004 roku Dz. U. z dnia 12 marca 2004 r. Nr 40 poz.356
OSZACOWANIE WARTOŚCI ZAMÓWIENIA z dnia... 2004 roku Dz. U. z dnia 12 marca 2004 r. Nr 40 poz.356 w celu wszczęcia postępowania i zawarcia umowy opłacanej ze środków publicznych 1. Przedmiot zamówienia:
Bardziej szczegółowoStowarzyszenie na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Genetycznymi Urlop bezpłatny a prawo do zasiłków związanych z chorobą i macierzyństwem
Źródło: http://podatki.pl Co o urlopie bezpłatnym stanowi Kodeks pracy Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca może udzielić pracownikowi, na jego pisemny wniosek, urlopu bezpłatnego (art. 174 kp). Pracodawca,
Bardziej szczegółowoInflacja zjada wartość pieniądza.
Inflacja, deflacja Inflacja oznacza wzrost cen. Inflacja jest wysoka, gdy ceny kupowanych dóbr i towarów rosną szybko; gdy ceny rosną powoli, wówczas inflacja jest niska. Inflacja jest to trwały wzrost
Bardziej szczegółowoObjaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015
Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XIX/75/2011 Rady Miejskiej w Golinie z dnia 29 grudnia 2011 r. Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015
Bardziej szczegółowoStąd też przedmiotową ocenę opracowano w oparciu o istniejące możliwości w tym zakresie.
Część opisowa do załącznika do Uchwały Nr 348 Rady Miasta Konina z dnia 25 kwietnia 2012r. w sprawie przedstawienia oceny zasobów pomocy społecznej. Nowelizacja z 2011 r. ustawy z dnia 12 marca 2004 r.
Bardziej szczegółowoObjaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Nowa Ruda
Załącznik Nr 3 do Uchwały nr 106/XIII/15 Rady Gminy Nowa Ruda z dnia 29 grudnia 2015 roku Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Nowa Ruda Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach
Bardziej szczegółowoSTANOWISKO Nr 22/14/P-VII PREZYDIUM NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ z dnia 6 czerwca 2014 r.
STANOWISKO Nr 22/14/P-VII PREZYDIUM NACZELNEJ RADY LEKARSKIEJ z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie limitu przyjęć na kierunki lekarski i lekarsko-dentystyczny
Bardziej szczegółowo4.3. Struktura bazy noclegowej oraz jej wykorzystanie w Bieszczadach
4.3. Struktura bazy noclegowej oraz jej wykorzystanie w Bieszczadach Baza noclegowa stanowi podstawową bazę turystyczną, warunkującą w zasadzie ruch turystyczny. Dlatego projektując nowy szlak należy ją
Bardziej szczegółowoWNIOSEK ZG OSZENIOWY DO PROJEKTU
Za cznik do regulaminu naboru uczestników projektu,,internet w Twoim zasi gu WNIOSEK ZG OSZENIOWY DO PROJEKTU,,Internet w Twoim zasi gu przeciwdzia anie wykluczeniu cyfrowemu w Powiecie Tomaszowskim Dane
Bardziej szczegółowoPowiatowy Urząd Pracy w Trzebnicy. w powiecie trzebnickim w 2008 roku Absolwenci w powiecie trzebnickim
Powiatowy Urząd Pracy w Trzebnicy Załącznik do Monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie trzebnickim w 2008 roku Absolwenci w powiecie trzebnickim Trzebnica, wrzesień 2009 Opracowanie:
Bardziej szczegółowoRegulamin programu "Kredyt Hipoteczny Banku BPH. Obowiązuje od dnia: 26.11.2014 r.
Regulamin programu "Kredyt Hipoteczny Banku BPH Obowiązuje od dnia: 26.11.2014 r. 1 Rozdział I Postanowienia ogólne 1 Zakres Przedmiotowy Niniejszy Regulamin określa zasady ustalania warunków cenowych
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 1) (tekst jednolity)
Dz.U.98.21.94 1998.09.01 zm. Dz.U.98.113.717 art. 5 1999.01.01 zm. Dz.U.98.106.668 art. 31 2000.01.01 zm. Dz.U.99.99.1152 art. 1 2000.04.06 zm. Dz.U.00.19.239 art. 2 2001.01.01 zm. Dz.U.00.43.489 art.
Bardziej szczegółowoLIST EMISYJNY nr 4/2008 Ministra Finansów. z dnia 25 stycznia 2008 r. Minister Finansów
LIST EMISYJNY nr 4/2008 Ministra Finansów z dnia 25 stycznia 2008 r. w sprawie emisji emerytalnych dziesi cioletnich oszcz dno ciowych obligacji skarbowych oferowanych w sieci sprzeda y detalicznej Na
Bardziej szczegółowoUdzia dochodów z dzia alno ci rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z u ytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r.
UWAGI ANALITYCZNE Udzia dochodów z dzia alno ci rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z u ytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r. W maju 2002 r. spisano 76,4 tys. gospodarstw domowych z u ytkownikiem
Bardziej szczegółowoStan i prognoza koniunktury gospodarczej
222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia dziewięćdziesiąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (I kwartał 2016 r.) oraz prognozy na lata 2016 2017 KWARTALNE
Bardziej szczegółowoNajnowsze zmiany w prawie oświatowym. Zmiany w systemie oświaty
Najnowsze zmiany w prawie oświatowym Zmiany w systemie oświaty Najnowsze zmiany w prawie oświatowym Ustawa przedszkolna Ustawa przedszkolna W dniu 13 czerwca 2013 r. Sejm RP uchwalił ustawę o zmianie ustawy
Bardziej szczegółowoU S T AWA. z dnia 2015 r. Art. 1.
Projekt U S T AWA z dnia 2015 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę Art. 1. W ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2002 r., Nr 200, poz.
Bardziej szczegółowoZagregowany popyt i wielkość produktu
Zagregowany popyt i wielkość produktu Realny PKB Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 4/e Fluktuacje cykliczne Rys.4.01 (+) odchylenie Trend długookresowy Faktyczny PKB (-) odchylenie 0 Czas Oxford University
Bardziej szczegółowooraz nowego średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego ze sprzętem ratowniczogaśniczym
Samorządowy Program dotyczący pomocy finansowej dla gmin/miast na zakup nowych samochodów ratowniczo - gaśniczych ze sprzętem ratowniczogaśniczym zamontowanym na stałe oraz zakup sprzętu ratowniczo-gaśniczego
Bardziej szczegółowoWNIOSEK O PRZYZNANIE ZASIŁKU SZKOLNEGO
MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ W STARGARDZIE SZCZECIŃSKIM UL. WARSZAWSKA 9A 73-0 STARGARD SZCZECIŃSKI WNIOSEK O PRZYZNANIE ZASIŁKU SZKOLNEGO I WNIOSKODAWCA (właściwe zaznaczyć) RODZIC/ OPIEKUN PRAWNY
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR 304/XXX/2012 RADY MIASTA JAROSŁAWIA. z dnia 28 maja 2012 r.
UCHWAŁA NR 304/XXX/2012 RADY MIASTA JAROSŁAWIA z dnia 28 maja 2012 r. zmieniająca uchwałę w sprawie regulaminu udzielania pomocy materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów zamieszkałych na terenie
Bardziej szczegółowoWarszawska Giełda Towarowa S.A.
KONTRAKT FUTURES Poprzez kontrakt futures rozumiemy umowę zawartą pomiędzy dwoma stronami transakcji. Jedna z nich zobowiązuje się do kupna, a przeciwna do sprzedaży, w ściśle określonym terminie w przyszłości
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR OPS 021.1.46.2012. Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w Sandomierzu. z dnia 20.08.2012
ZARZĄDZENIE NR OPS 021.1.46.2012 Dyrektora Ośrodka Pomocy Społecznej w Sandomierzu z dnia 20.08.2012 w sprawie wprowadzenie procedury dotyczącej przyznania świadczenia pielęgnacyjnego Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoWynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów
Wynagrodzenia i świadczenia pozapłacowe specjalistów Wynagrodzenia i podwyżki w poszczególnych województwach Średnie podwyżki dla specjalistów zrealizowane w 2010 roku ukształtowały się na poziomie 4,63%.
Bardziej szczegółowoZASOBY MIESZKANIOWE W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2013 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, 02-134 Warszawa Informacja sygnalna Data opracowania: październik 2014 r. Kontakt: e-mail:sekretariatuswaw@stat.gov.pl tel. 22 464-23-15 faks 22 846-76-67
Bardziej szczegółowoWniosek o przyznanie zasiłku szkolnego
(adresat) Wniosek o przyznanie zasiłku szkolnego 1. Wnioskodawca. Nazwisko i imi Dane wnioskodawcy (czy jest to rodzic, dyrektor szkoły lub pełnoletni ucze ) 2. Dane o uczniu. Nazwisko i imi ucznia Nazwisko
Bardziej szczegółowoWarszawa, styczeń 2013 BS/10/2013 ZADOWOLENIE Z PRACY I JEJ OCENY
Warszawa, styczeń 2013 BS/10/2013 ZADOWOLENIE Z PRACY I JEJ OCENY Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 11 stycznia 2012 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej
Bardziej szczegółowoEkonomia rozwoju. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I
Ekonomia rozwoju wykład 1 dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I Plan wykładu Ustalenie celu naszych spotkań w semestrze Ustalenie technikaliów Literatura, zaliczenie Przedstawienie punktu startowego
Bardziej szczegółowo13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych.
13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych. Przyjęte w ustawie o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców rozwiązania uwzględniły fakt, że
Bardziej szczegółowoDokonać zmiany w Wieloletniej Prognozie Finansowej Gminy Stare Bogaczowice zgodnie z załącznikami.
Uchwała Nr IX/74 /15 Rady Gminy Stare Bogaczowice z dnia 18 grudnia 2015 r. w sprawie zmiany Wieloletniej Prognozy Finansowej. Na podstawie art.226, art.227, art.228, art.230 ust.6 i art.243 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ ROZLICZENIA PODATKOWE ZA ROK 98 BS/71/99 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, KWIECIEŃ 99
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET:
Bardziej szczegółowoŚwiadomość Polaków na temat zagrożenia WZW C. Raport TNS Polska. Warszawa, luty 2015. Badanie TNS Polska Omnibus
Świadomość Polaków na temat zagrożenia WZW C Raport TNS Polska Warszawa, luty 2015 Spis treści 1 Informacje o badaniu Struktura badanej próby 2 Kluczowe wyniki Podsumowanie 3 Szczegółowe wyniki badania
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI 1) z dnia... 2009 r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI 1) z dnia... 2009 r. w sprawie wysokości pomocy dla cudzoziemców ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy Na podstawie art. 86 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 20 kwietnia 2016 r. Poz. 1809 UCHWAŁA NR XVIII/114/2016 RADY GMINY JEŻÓW z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład
Bardziej szczegółowoProjekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Barometr społeczno-gospodarczy Małopolski to prowadzony przez Małopolskie Obserwatorium Gospodarki wieloletni
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE 31-223 Kraków, ul. Kazimierza Wyki 3 e-mail:sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel. 12 415 60 11 Internet: http://www.stat.gov.pl/krak Informacja sygnalna - Nr 1 Data opracowania
Bardziej szczegółowoEKONOMICZNO-SPOŁECZNA SYTUACJA GOSPODARSTW DOMOWYCH ROLNIKÓW PO AKCESJI POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ
BARBARA CHMIELEWSKA EKONOMICZNO-SPOŁECZNA SYTUACJA GOSPODARSTW DOMOWYCH ROLNIKÓW PO AKCESJI POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ STUDIA I MONOGRAFIE ISSN 0239-7102 ISBN 978-83-7658-374-7 158 WARSZAWA 2013 DR INŻ.
Bardziej szczegółowoReforma emerytalna. Co zrobimy? SŁOWNICZEK
SŁOWNICZEK Konto w (I filar) Każdy ubezpieczony w posiada swoje indywidualne konto, na którym znajdują się wszystkie informacje dotyczące ubezpieczonego (m. in. okres ubezpieczenia, suma wpłaconych składek).
Bardziej szczegółowoOpinie Polaków na temat zniesienie granic wewnętrznych w UE w rok po wejściu Polski do strefy Schengen
Opinie Polaków na temat zniesienie granic wewnętrznych w UE w rok po wejściu Polski do strefy Schengen TNS OBOP dla Reprezentacji Komisji Europejskiej w Polsce grudzień 2008 Ośrodek Badania Opinii Publicznej
Bardziej szczegółowoO WIADCZENIE MAJ TKOWE radnego gminy
O WIADCZENIE MAJ TKOWE radnego gminy..., dnia... r. (miejscowo ) Uwaga: 1 Osoba sk adaj ca o wiadczenie obowi zana jest do zgodnego z prawd, starannego i zupe nego wype nienia ka dej z rubryk. 2 Je eli
Bardziej szczegółowoWnioskodawcy. Warszawa, dnia 15 czerwca 2011 r.
Warszawa, dnia 15 czerwca 2011 r. My, niŝej podpisani radni składamy na ręce Przewodniczącego Rady Dzielnicy Białołęka wniosek o zwołanie nadzwyczajnej sesji Rady dzielnicy Białołęka. Jednocześnie wnioskujemy
Bardziej szczegółowo... 2010 r. imię i nazwisko osoby wnioskującej.... tel. kontaktowy Burmistrz Polkowic
...... 2010 r. imię i nazwisko osoby wnioskującej miejscowość, data... miejscowość, ulica... poczta... tel. kontaktowy Burmistrz Polkowic Proszę o przyznanie na okres... pomocy socjalnej w formie: 1. stypendium
Bardziej szczegółowoPiotr Błędowski Instytut Gospodarstwa Społecznego Szkoła Główna Handlowa. Warszawa, 18.11.2010 r.
Zadania polityki pomocy społecznej i polityki rynku pracy w zwalczaniu wykluczenia społecznego Piotr Błędowski Instytut Gospodarstwa Społecznego Szkoła Główna Handlowa Warszawa, 18.11.2010 r. Piotr B dowski2010
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR 660/2005 RADY MIEJSKIEJ W RADOMIU. z dnia 27.06.2005roku
i Strona znajduje się w archiwum. Data publikacji : 30.06.2005 Uchwała nr 660 Druk Nr 687 UCHWAŁA NR 660/2005 RADY MIEJSKIEJ W RADOMIU z dnia 27.06.2005roku w sprawie: przyjęcia Regulaminu przyznawania
Bardziej szczegółowo1) Dane osobowe ucznia. 1) Dane osobowe rodziców / prawnych opiekunów
Załącznik do Uchwały Nr XVIII/206/2005 Rady Gminy Dobrcz z dnia 31 marca 2005 r. Wniosek do Wójta Gminy Dobrcz o przyznanie stypendium szkolnego na okres od... 20... r. do.............. 20... r. dla ucznia/słuchacza
Bardziej szczegółowoInformacja. Nr 56. Wydatki budżetu państwa w 1992 r. na cele związane z budownictwem i gospodarką mieszkaniami. Małgorzata Wiśnicka-Hińcza
KANCELARIA SEJMU BIURO STUDIÓW I EKSPERTYZ WYDZIAŁ ANALIZ EKONOMICZNYCH I SPOŁECZNYCH Wydatki budżetu państwa w 1992 r. na cele związane z budownictwem i gospodarką mieszkaniami Lipiec 1992 Małgorzata
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 19 września 2014 r. Informacja sygnalna Wyniki finansowe banków w I półroczu 2014 r. 1 W końcu czerwca 2014 r. działalność
Bardziej szczegółowoMakroekonomia 1. Wykład 2. Rachunek dochodu narodowego i pomiar sytuacji na rynku pracy
Makroekonomia 1 Wykład 2. Rachunek dochodu narodowego i pomiar sytuacji na rynku pracy Plan wykładu 2. Rachunek dochodu narodowego w gospodarce zamkniętej i otwartej (SNA) Tożsamość oszczędności i inwestycji
Bardziej szczegółowoREGULAMIN WYNAGRADZANIA PRACOWNIKÓW
Załącznik Nr 1 do Zarządzenia REGULAMIN WYNAGRADZANIA PRACOWNIKÓW Centrum Administracyjnego Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych w Sępólnie Krajeńskim z siedzibą w Więcborku Na podstawie art. 77 2 Kodeksu
Bardziej szczegółowoEKONOMICZNE ASPEKTY LOSÓW ABSOLWENTÓW
EKONOMICZNE ASPEKTY LOSÓW ABSOLWENTÓW Uniwersytet Warszawski Instytut Ameryk i Europy Gospodarka przestrzenna, studia stacjonarne, drugiego stopnia Raport dotyczy 10 absolwentów, którzy uzyskali dyplom
Bardziej szczegółowoMiejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Koninie
Informacja dotycząca opłacania składek na ubezpieczenie emerytalno - rentowe za rolnika, pobierającego świadczenie pielęgnacyjne, w związku z nowelizacją ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników Składki
Bardziej szczegółowoProjekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Specyfikacja warunków zamówienia
Załącznik nr 1 Specyfikacja warunków zamówienia Przedmiot zamówienia Wynajem sali szkoleniowej dla uczestników szkoleń w ramach projektu Nowa rola współfinansowanego przez Unię Europejską i Budżet Państwa
Bardziej szczegółowoRoczne zeznanie podatkowe 2015
skatteetaten.no Informacje dla pracowników zagranicznych Roczne zeznanie podatkowe 2015 W niniejszej broszurze znajdziesz skrócony opis tych pozycji w zeznaniu podatkowym, które dotyczą pracowników zagranicznych
Bardziej szczegółowoDługoterminowe perspektywy systemu emerytalnego
Agnieszka Chłoń-Domińczak Joanna Stachura Długoterminowe perspektywy systemu emerytalnego W ramach obowiązkowego systemu emerytalnego podejmowane długookresowe zobowiązanie państwa do zapewnienia zabezpieczenia
Bardziej szczegółowoDotacje celowe otrzymane z bud etu pa stwa na realizacj zada z zakresu administracji rz dowej zleconych gminie
Plan 203 r. Dotacje celowe otrzymane z bud etu pa stwa na realizacj zada z zakresu administracji rz dowej zleconych gminie 00 70 750 75 754 80 85 852 0095 7035 750 75023 750 75495 8095 8595 8522 2020 6320
Bardziej szczegółowoHarmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem
Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Zarządzanie czasem TOMASZ ŁUKASZEWSKI INSTYTUT INFORMATYKI W ZARZĄDZANIU Zarządzanie czasem w projekcie /49 Czas w zarządzaniu projektami 1. Pojęcie zarządzania
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 2011 r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach Na podstawie art. 95a ustawy
Bardziej szczegółowoZapytanie ofertowe dotyczy zamówienia publicznego o wartości nieprzekraczającej 30 000 euro.
Zaproszenie do złożenia oferty cenowej na Świadczenie usług w zakresie ochrony na terenie Pałacu Młodzieży w Warszawie w 2015 roku Zapytanie ofertowe dotyczy zamówienia publicznego o wartości nieprzekraczającej
Bardziej szczegółowoZapytanie ofertowe nr 3
I. ZAMAWIAJĄCY STUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH M. WAWRZONEK I SPÓŁKA s.c. ul. Kopernika 2 90-509 Łódź NIP: 727-104-57-16, REGON: 470944478 Zapytanie ofertowe nr 3 II. OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Przedmiotem zamówienia
Bardziej szczegółowoWNIOSEK O PRZYZNANIE STYPENDIUM SZKOLNEGO
Załącznik Nr 1 do Regulaminu Udzielania Pomocy Materialnej o Charakterze Socjalnym stanowiącego Załącznik Nr 1 do Uchwały Rady Gminy Pomiechówek Nr XXXIX/219/09, z dn.28.10.2009r.. WNIOSEK O PRZYZNANIE
Bardziej szczegółowoDANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV
DANE MAKROEKONOMICZNE (TraderTeam.pl: Rafa Jaworski, Marek Matuszek) Lekcja IV Stopa procentowa Wszelkie prawa zastrze one. Kopiowanie i rozpowszechnianie ca ci lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek
Bardziej szczegółowoOd czego zależy kurs złotego?
Od czego zależy kurs złotego? Autor: Bartosz Boniecki, Główny Ekonomista Alchemii Inwestowania 22.03.2011. Polskie spółki eksportujące produkty za granicę i importujące dobra zza granicy. Firmy prowadzące
Bardziej szczegółowo1) w 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
Źródło: http://bip.mswia.gov.pl/bip/projekty-aktow-prawnyc/2005/481,projekt-rozporzadzenia-ministra-spraw-wewnetrznych-i -Administracji-z-dnia-2005-r.html Wygenerowano: Czwartek, 28 stycznia 2016, 20:27
Bardziej szczegółowoZMNIEJSZANIE BARIER NA DRODZE DO WZROSTU I DOBROBYTU EMILIA SKROK EKONOMISTA
ZMNIEJSZANIE BARIER NA DRODZE DO WZROSTU I DOBROBYTU EMILIA SKROK EKONOMISTA KONTEKST EKONOMICZNY W POLSCE IMPONUJĄCE WYNIKI W ZAKRESIE WZROSTU Wzrost PKB per capita w Polsce w ciągu ostatnich 15 lat wyniósł
Bardziej szczegółowoWNIOSEK O PRZYZNANIE STYPENDIUM SZKOLNEGO rok szkolny 2015/2016
ADNOTACJE URZĘDOWE Data wpływu wniosku Nr sprawy Wysokość dochodu WNIOSEK O PRZYZNANIE STYPENDIUM SZKOLNEGO rok szkolny 2015/2016 ( W Y P E Ł N I Ć D R U K O W A N Y M I L I T E R A M I ) Koniecpol, dnia...
Bardziej szczegółowoZMIANY W EMERYTURACH Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH OD DNIA 01.01.2013R.
ZMIANY W EMERYTURACH Z FUNDUSZU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH OD DNIA 01.01.2013R. 1 Proces wydłużenia wieku emerytalnego Ustawa z dnia 11 maja 2012r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE Nr Or/9/Z/05
ZARZĄDZENIE Nr Or/9/Z/05 Burmistrza Gminy i Miasta Lwówek Śląski z dnia 6 kwietnia 2005r. w sprawie udzielenia dnia wolnego od pracy Działając na podstawie art. 33 ust. 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
Bardziej szczegółowoURZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW Wyniki monitorowania pomocy publicznej udzielonej spółkom motoryzacyjnym prowadzącym działalność gospodarczą na terenie specjalnych stref ekonomicznych (stan na
Bardziej szczegółowoDotacje celowe otrzymane z bud etu pa stwa na realizacj zada z zakresu administracji rz dowej zleconych gminie
Dotacje celowe otrzymane z bud etu pa stwa na realizacj zada z zakresu administracji rz dowej zleconych gminie 00 70 750 75 754 80 85 852 0095 7035 750 75023 750 75495 8095 8595 85205 8522 2020 6320 2020
Bardziej szczegółowoWNIOSEK O UDZIELENIE WSPARCIA DLA KREDYTOBIORCY 1) ZNAJDUJĄCEGO SIĘ W TRUDNEJ SYTUACJI FINANSOWEJ, KTÓRY ZACIĄGNĄŁ KREDYT MIESZKANIOWY 2)
Załącznik do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia... 2016 r. (poz. ). (pieczęć kredytodawcy) (miejscowość i data) WNIOSEK O UDZIELENIE WSPARCIA DLA KREDYTOBIORCY 1) ZNAJDUJĄCEGO SIĘ W TRUDNEJ SYTUACJI
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR.../.../2015 RADY MIASTA PUŁAWY. z dnia... 2015 r.
Projekt z dnia 24 czerwca 2015 r. Zatwierdzony przez... UCHWAŁA NR.../.../2015 RADY MIASTA PUŁAWY z dnia... 2015 r. w sprawie zwolnienia od podatku od nieruchomości budynków lub ich części w ramach pomocy
Bardziej szczegółowoŁukasz Goczek Makroekonomia I Ćwiczenia 2
RUCH OKRĘŻNY I SYSTEM RACHUNKOWOŚCI NARODOWEJ (ver. 27-02-2007) Ruch okrężny w gospodarce: Założenia: 1) brak państwa i zagranicy 2) gospodarstwa domowe dysponują czynnikami produkcji (w tym nakłady pracy)
Bardziej szczegółowoWiek produkcyjny ( M : 18-65 lat i K : 18-60 lat )
DANE DEMOGRAFICZNE Na koniec 2008 roku w powiecie zamieszkiwało 115 078 osób w tym : y 59 933 ( 52,1 % ) męŝczyźni: 55 145 Większość mieszkanek powiatu zamieszkuje w miastach ( 79 085 osób ogółem ) y 41
Bardziej szczegółowoZAPYTANIE OFERTOWE. Niniejszy wydatek jest realizowany i finansowany ze środków publicznych umowa dotacyjna z Ministerstwem Gospodarki.
Warszawa, dnia 28.10.2013 ZAPYTANIE OFERTOWE Polska Agencja Informacji i Inwestycji Zagranicznych S.A. (adres: ul. Bagatela 12, 00-585 Warszawa) zwraca się z prośbą o przygotowanie oferty cenowej na przeprowadzenie
Bardziej szczegółowo