Zinformatyzowane. usługi publiczne w Polsce. Szanse, bariery i wyzwania dla administracji publicznej. Ryszard Tadeusiewicz

Transkrypt

1 Zinformatyzowane usługi publiczne w Polsce. Szanse, bariery i wyzwania dla administracji publicznej Ryszard Tadeusiewicz

2 Nikogo nie zdziwi zapewne informacja, Ŝe Polska potęgą w obszarze społeczeństwa informacyjnego nie jest Jeszcze nie jest

3 Sytuacja Polski pod względem informatyzacji usług publicznych

4 Jak się obecnie w Polsce załatwia sprawy urzędowe? Osobiście w urzędzie Telefonicznie Przez serwis WWW Za pomocą

5 Ranking oczekiwań obywateli Polski dotyczących spraw, które by chcieli załatwiać z wykorzystaniem technik e-administracji

6 Ranking oczekiwań polskich przedsiębiorców, dotyczących spraw, które by chcieli załatwiać z wykorzystaniem technik e-administracji

7 Przyczyny powodujące, Ŝe brakuje w polskich urzędach moŝliwości samoobsługowego załatwiania spraw przez petentów

8 Jak się wydaje jednym z powodów jest to, Ŝe w Polsce usługi telekomunikacyjne są słabo rozwinięte a w dodatku drogie Na rysunku przedstawiono, ile tzw. koszyków usług ug telekomunikacyjnych mogą nabyć obywatele róŝnych krajów za swój przeciętny roczny dochód

9 Nie najgorzej jest w sferze e-biznesu, natomiast marnie wypadamy w obszarze e-administracji. PokaŜę kilka zestawień, ilustrujących ten stan.

10 Uwaga: na niektórych dalej prezentowanych slajdach wykorzystane zostały materiały graficzne (wykresy, rysunki ale nie treści) opracowane w Departamencie Społeczeństwa Informacyjnego Ministerstwa Nauki i Informatyzacji

11 W firmach dostęp do Internetu jest tym większy im większa jest firma

12 Wielkość firmy ma teŝ wpływ Procent wykorzystania róŝnych typów łączy na sposób dostępu do Internetu DuŜe firmy korzystają z doskonalszej technologii

13 Wielkość ta wpływa teŝ na to, do czego firma Internet wykorzystuje Jak widać moŝliwości jest tu sporo i są one wykorzystywane

14 Jak widać istnieje świadomość zalet informatyzacji gospodarki

15 Absolutnie fatalnie jest jednak z korzystaniem przez Polaków z usług publicznych przez Internet To są dane z 2003 roku, ale dzisiaj wcale nie wygląda to lepiej

16 Odsetek spraw, jakie moŝna w naszych urzędach załatwić wirtualnie stawia nas jednak na jednym z ostatnich miejsc w Europie W dodatku znacznie więcej spraw urzędowych moŝe załatwić u nas przez Internet firma niŝ zwykły obywatel.

17 34 % Polaków w wieku lat korzysta z Internetu regularnie.

18 W roku 2006 w Polsce było 11,5 miliona internautów w wieku powyŝej 15 lat

19 DuŜe miasta przodują zarówno jeśli chodzi o popularność jak i o rozwój Internetu

20 Internet w Polsce to domena niemal wszystkich uczniów i studentów odsetek internautów w tej grupie to 97 %

21 Niska dostępność usług publicznych wpływa na bardzo niski odsetek obywateli, którzy kontaktowali się z urzędami drogą elektroniczną. W 2006 roku wskaźnik ten dla Polski wyniósł zaledwie 6 proc. przy średniej dla całej Unii na poziomie 24 proc. w tym rankingu Polska zajęła ostatnie miejsce. Lepiej jest w przypadku przedsiębiorstw w 2006 roku 61 proc. firm wykorzystało Internet do kontaktów z urzędami, jest to wynik zbliŝony do średniej unijnej, która wyniosła 64 proc.

22 Czy warto się starać o zmianę tego stanu rzeczy?

23 Na tym trzeba więc aktualnie skupić wysiłek, jeśli społecze eczeństwo informacyjne nie ma być w Polsce tworem abstrakcyjnym i nieznanym.

24 Stan informatyzacji jednostek administracyjnych Wszystkie 2478 gmin jest podłączonych do sieci Większość urzędów gmin (70,7%) korzysta z łączy o przepustowości minimum 1 Mb/s. Głównym operatorem jest Telekomunikacja Polska, która obsługuje 2031 gmin (82%) Najpopularniejszym rodzajem łącza internetowego wśród urzędów gminnych jest xdsl. Korzysta z niego 2008 placówek (81%). System operacyjny komputerów stosowany do ewidencji to w większości Windows (1692 gminy), Novell (291 gmin) i Linux (132 gminy). Dane przechowywane są przede wszystkim w bazie dbase (934 gminy) i MS SQL (597 gmin).

25 Zakres oddziaływania procesu informatyzacji administracji

26 Model ABC relacje między uczestnikami procesów w informacyjnych w e-pae państwie

27 Analizowane z punktu widzenia administracji rządowej i samorządowej struktury i narzędzia społecze eczeństwa informacyjnego powinny usprawnić procesy komunikacyjne Główny wysiłek związany jest z komunikacją między administracją a obywatelami oraz między administracją i urzędami, ale usprawni to takŝe komunikację wewnętrzną

28 Są juŝ przykłady dobrego wykorzystywania narzędzi informatyki w e-administracji, na podstawie których moŝna budować optymistyczne scenariusze systemy SAPARD i IACS do obsługi unijnej pomocy (HP Polska i ABG) systemy ZEFIR i CELINA dla administracji celnej (Systemy Komputerowe Główka) informatyzacja ZUS powszechny elektroniczny kontakt płatnika z urzędem (Prokom Software) informatyzacja jednostek samorządu lokalnego (firma MIS oraz samorządy Konina, Chorzowa, Tych i gminy Kobierzyce) system wydawania i centralnej personalizacji praw jazdy (HP-Polska, ZETO Koszalin) system EWD-P czyli Europejska Wymiana Dokumentów Polska (Rodan Systems) systemy rozliczeń bankowych i międzybankowych wraz z home banking oraz corporate banking (Computerland, Infovide)

29

30 Tym, czego obecnie najbardziej potrzebujemy w e-administracji, to efekt przekroczenia masy krytycznej

31 Modelowe elementy administracji w społeczeństwie informacyjnym

32 Strukturalny opis e-administracji WdroŜenia projektów centralnych WdroŜenia projektów regionalnych WdroŜenia projektów lokalnych Krajowa architektura usług publicznych opartych na podejściu SOA Standardy interoperacyjności Definicje procedur administracyjnych Schematy XML dokumentów Polskojęzyczna ontologia i taksonomia dla e-administracji

33 Zgodnie z dokumentami Ministerstwa Nauki i Informatyzacji priorytetowe działania w zakresie e-administracji dają się wskazać na podstawie analizy trzech diagramów, przytoczonych na kolejnych trzech slajdach

34

35

36

37 Usługi dla obywateli - przykłady Badanie opinii publicznej Elektroniczne deklaracje PIT Głosowanie przez portal internetowy Obsługa ubezpieczeń społecznych dla osób fizycznych Obsługa dowodów osobistych, paszportów, praw jazdy Obsługa zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych Obsługa forum publicznego (BIP) Płatności na rzecz administracji publicznej z elektronicznego konta bankowego Podatek od nieruchomości Pośrednictwo pracy Rejestracja i wyrejestrowanie pojazdu Zgoda na budowę, rozbiórkę Zgłoszenie zdarzenia na policję Zgłoszenie do USC faktów podlegających rejestracji oraz uzyskanie odpisów aktów Zmiana zameldowania

38 Usługi dla biznesu - przykłady CIT VAT PIT 11 Rejestracja działalności gospodarczej Sprawozdawczość statystyczna Przekazywanie deklaracji celnych Ubezpieczenie społeczne osób fizycznych przez pracodawcę Zezwolenia i opłaty za korzystanie ze środowiska naturalnego Obsługa zamówień publicznych

39 Inni to juŝ mają Praca elektroniczna w miejscu zamieszkania (telecommuting) Wirtualna gmina Telechata (telewioska telecottage)

40 MoŜna teŝ wykorzystać schemat systemu e-administracji krajów zachodnich

41 Tworzenie elementów polskiej e-administracji powinna ułatwić Ustawa o informatyzacji

42 Ciałem doradczym i kontrolnym Rządu w sprawach dotyczących informatyzacji jest Rada Informatyzacji

43 Rada Informatyzacji starała się uczestniczyć w budowie przewidzianego Ustawą Planu Informatyzacji Państwa

44 Byłem pierwszym Przewodniczącym RI. Nic się nie dawało zrobić! Po dwóch latach szamotania się z MSWiA widząc całkowitą niemoŝność nawiązania współpracy z Ministerstwem złoŝyłem prośbę o dymisję.

45 Potem MSWiA przedstawiło własny plan:

46

47

48 Takie były plany. A ile z nich zrealizowano?

49 Szereg usprawnień i niewymiernych korzyści dla państwa, obywateli i przedsiębiorstw m.in. : Koniec biurokracji Przejrzystość sprawowania władzy Zmniejszenie obciąŝeń informacyjnych obywateli, podmiotów i administracji Udostępnianie spójnej, pełnej i aktualnej informacji ObniŜeniem kosztów funkcjonowania Usprawnienie procedur administracyjnych Odmiejscowienie usług administracji Skrócenie czasu załatwiania spraw

50 PRZYKŁADOWA

51 Kwestie związane zane z wdraŝaniem aniem Środki na informatyzację Podpis elektroniczny Formularze Kopie dokumentów Doręczanie pism

52 Problemy: Ochrona danych osobowych Ochrona dokumentów instytucji Aktywizacja obywateli (przymus prawny) Koszty

53 Poszukujemy własnych rozwiązań optymalnych w polskich warunkach, stoimy jednak na stanowisku, Ŝe podejmując informatyzację polskiej administracji naleŝy się silnie wzorować na tym, co zrobiono w zakresie informatyzacji oraz e-administracji w krajach, które są od nas znacznie bardziej rozwinięte w tej dziedzinie

54 NajbliŜsze pełnej realizacji tego idealnego modelu są oczywiście Stany Zjednoczone

55 Dotyczy to głównie administracji federalnej ale równieŝ pojedynczych Stanów

56 W Europie najlepszy poziom standardów internetowej obsługi oferuje Anglia

57 Obywatel Wielkiej Brytanii moŝe korzystać z bardzo wielu wygodnych usług informatycznych konieczna jest jednak wstępna rejestracja w systemie!

58 Sporo robi w tej dziedzinie Austria

59 W Polsce niektóre elementy administracji społeczeństwa informacyjnego juŝ istnieją

60 Coraz więcej organów administracji centralnej ma swoje serwisy internetowe

61 Strony te zaczynają juŝ zawierać elementy interaktywne, pozwalające na wirtualną obsługę petentów

62 Dziękuję za uwagę