Jak odu zyć dzie ko przekli a ia?

Transkrypt

1

2 Wstęp Pierwsze rzydkie słowa oż a usłyszeć już u dwulatka. Dzie ko u zy się języka, o serwuje to, o dzieje się wokół iego, kojarzy określo e słowa z e o ja i, które od zytuje z głosu zy za howa ia ota zają y h je osó, i powtarza słowa od i h zasłysza e. Małe dzie ko, slyszą, że a a używa jakiegoś słowa, kiedy jest iezadowolo a, oże je powtórzyć, gdy się zezłoś i. I ituje w te sposó zaobserwowane zachowania. W przypadku starszy h dzie i i łodzieży używa ie wulgaryz ów speł ia i e fu k je i a i e iż u aj łodszy h dzie i przy zy y. Przyjrzyj się wraz z rodzi a i swoi h u z iów przy zy o używa ia dzie i w wieku szkol y ie e zural ego języka. )asta ów ie się wspól ie, jakie kroki ogą podją rodzi e, a y zapo ie te u zjawisku, oraz jakie działa ia ają do dyspozy ji, gdy h a wyeli i ować przekleństwa z zaso u słów używa y h swoje pociechy. Spis treści Wstęp... 1 JAK SIĘ MOŻE )AC)ĄĆ PR)EKLINANIE?... 1 DLAC)EGO D)IECI PR)EKLINAJĄ?... 2 PR)EKONANIA ROD)ICÓW NA TEMAT PR)EKLINANIA... 2 JAK POMÓC D)IECKU NIE PR)EKLINAĆ?

3 JAK SIĘ MOŻE ZACZĄĆ PRZEKLINANIE? Małe dzie ko, słyszą, że jego rodzi e używają jakiegoś słowa, kiedy są iezadowole i, oże je powtórzyć, gdy się złoś i. I ituje w te sposó zao serwowa e za howa ia. Często ie rozu ieją, o da e słowo oz a za, pró uje jedy ie wyrazić e o je, które skojarzyło z określo y słowe a podstawie o serwa ji oto ze ia. Małe dzie ko prag ie rów ież ak epta ji waż y h dla sie ie osó. Jeśli reak ją rodzi ów a uży ie iego ie e zural ego słowa ędzie uś ie h zy roz awie ie, dzie ko oże h ieć je powtarzać, a y zdo yć so ie przy hyl ość dorosły h zy wprawić i h w do ry astrój. Wszak uś ie h rodzi a jest dla dzie ka syg ałe, że przeżywa o pozytyw e e o je. Na przekleństwa słysza e z ust ały h dzie i warto reagować ze spokoje, ale też z powagą. Nie a tu iejs a a groź y wyszorowa ia ust dzie ka ydłe, y zapa iętało, ze pew y h słów się ie używa ie wspo i ają już o wdraża iu podo y h gróź w ży ie. Środowisko ałego dzie ka jest zwykle ogra i zo e do opiekują y h się i osó, łatwo wię, przy aj iej teorety z ie, o prewe ję w posta i raku ekspozy ji dzie ka a ieodpowied i język. DLACZEGO DZIECI PRZEKLINAJĄ? Niemal każde u dzie ku i oso ie dorosłej zdarza się zase z róż y h powodów przekląć. Jed i przekli ają okazjo al ie, a y podkreślić przeżywa ie e o ji, i i, y sprawić wraże ie, jakie i h słowa wywrą a roz ów y, "popisać się", a jesz ze i i h ą się wtopić w grupę, ie wyróż iać się, ie odstawać. Są o zywiś ie rów ież ta y, którzy przekleństwa i askują u óstwo swojego języka. Coraz zęś iej oż a spotkać się wśród łodzieży z pogląde, że przekleństwa ie są i zy adzwy zaj y. Opi ia taka oże przy aj iej zęś iowo wy ikać z faktu, że wulgaryz y są wsze ho e e, p. w teksta h piose ek zy dialoga h wielu fil ów. Moż a się z i i spotkać w progra a h telewizyj y h, teksta h artykułów w gazeta h lu w książka h. Wielu dorosły h regular ie używa przekleństw w swoi h wypowiedzia h i ie są to wyłą z ie oso y ez wykształ e ia zy z iską pozy ją społe z ą. Takie rozpowsze h ie ie przekleństw powoduje, ze dzie ku łatwo się z i i zetk ąć. I zęś iej dzie ko apotyka wulgaryz y, i atrak yj iejsze są dla niego oso y, z który h ust słyszy ie e zural e słowa, ty zwy zaj iejsze ogą się u o e wydawać i ty iejszy udzić opór przed wprowadze ie i h do włas ego zaso u słow i twa. Uwaga! Dzie i, które przekli ają w o e oś i dorosły h, zęsto ro ią to, a y zwró ić a sie ie uwagę, poruszyć, zaszokować, wywołać o zekiwa ą reak ję zy zata kować. Przekli a ie w towarzystwie rówieś ików to z kolei oz aka dopasowa ia, przy ależ oś i do grupy, a w przypadku astolatków rów ież hę i zade o strowa ia swojej dojrzałoś i. PRZEKONANIA RODZICÓW NA TEMAT PRZEKLINANIA Rodzi, który uważa, że dorośli, w prze iwieństwie do dzie i, ają prawo używać przekleństw, ie jest iestety do ry wzor e. Przekli ają y rodzi e posługują się ie e zural y i słowa i, a jed o ześ ie przekazują dzie ku ko u ikaty o iestosow oś i przekli a ia ie. Tworzą w te sposó podwój e sta dardy, o iektóry dzie io wydaje się, że przekli a ie jest jed ą z oz ak dojrzałoś i, a jak zauważyliś y wyżej, astolatko zdarza się przekli ać, po ieważ tego typu język, o ok papierosów i pi ia alkoholu, wydaje i się sy o i e dorosłoś i. 2

4 Zale e ia dla rodzi ów, jak zapo iegać przekli a iu dziecka? Rodzi e powi i ieć jas ość, jakie słowa są dopusz zal e w i h do u, a jakie ie. Mogą wów zas zde ydowa ie reagować a zakaza y język i ie trać e ergii a walkę ze słowa i, które w rze zywistoś i są skło i zaak eptować. Język określo y jako iedopusz zal y ie powi ie Rodzi e uszą ieć wspól e sta owiska w kwestii języka używa ego w rodzi ie. Jeśli jed o z i h zakazuje, zaś drugie przyzwala, dzie ko otrzy uje sprze z e ko u ikaty. Podo ie dzieje się w sytua ji, gdy jed o z rodzi ów przekli a, a drugie wystrzega się przekleństw. Im mniejsze dzieci, tym rodzice aja większą ożliwość ko trolowa ia uzyki, fil ów, książek lu ludzi, z który i dzie ko się spotyka, oraz podsuwa ia ak eptowa y h rodzi ów językowo pozy ji. W te sposó ogą pośred io wpływać a sposó wysławia ia się dzie ka. W przypadku starszy h dzie i rodzi e powi i pa iętać, że ają prawo od ówić kupie ia dzie ko płyty zawierają ej ie e zural e teksty zy iletu do ki a a fil, o który wiado o, że dialogi peł e są przekleństw. Takie działa ia są zęś ią stawia ia dzie ku gra i i określa ia waż y h dla rodzi ów wartoś i. yć używa y rodzi ów. JAK POMÓC DZIECKU NIE PRZEKLINAĆ? Rodzi e ogą podej ować roz aite działa ia, a y po ó dzie ku wyeli i ować przekleństwa z jego języka. Jeśli jed ak ają po zu ie, że i h wysiłki ie przy oszą o zekiwa y h rezultatów, ogą zasta owić się ad wprowadze ie jakiegoś syste u agród i kar, związa ego z językie używa y dzie ko dodatkowe przywileje za powstrzy ywa ie się od przekleństw lu i h wycofanie za przeklinanie). Jeśli dzie ko zde yduje się podjąć pra ę ad u ika ie ie e zural y h słów, ależy: do e ić jego wysiłki, ie reagować przesad ie, kiedy jakieś ieodpowied ie słowo jesz ze u się "wy sk ie", przekazywać pozytyw e i for a je zwrot e, gdy wido z e jest z iejsze ie li z y używa y h przekleństw, lu gdy dzie ku uda się wyrazić złość i a zej iż doty h zas al o w sytuacji albo w sytuacji, gdy ewident ie pró uje zastąpić stare awyki owy i sposo a i wyraża ie sie ie, swoi h e o ji zy w stosu ku do i y h. Jeśli rodzi owi zdarza się ieodpowied io wyrażać, powi ie podjąć wspól ie z dzie kie lu rów olegle do jego wysiłków ad o zysz za ie swojego języka. Pa iętaj, że awyki, rów ież te językowe, ie z ie iają się z d ia a dzień, to pro es, który usi potrwać. Wiele dzie i iejako atural ie wyrasta z przekli a ia. Jeśli dla iektóry h z i h ie e zural y język ywa oz aką dorosłoś i, to fakty z e dojrzewa ie, dorasta ie zęsto wpływa a z ia ę doty h zasowy h awyków językowy h. 3

5 Wskazówki dla rodzi ów, jak po ó dzie ku u ikać przeklinania O serwuj dzie ko i zwra aj uwagę, w jaki h okoli z oś ia h przekli a. Czy h e w te sposó podkreślić swoją pew ość sie ie lu ieli ze ie się z i y i? A oże jest to sposó a zako u ikowa ie egatyw ego widze ia sie ie lu i y h? W wy iku o serwa ji ożesz też stwierdzić, zy ie e zural e słowa są wypeł ia za i w roz owie, sposo e dopasowa ia się do roz ów y, zy wy ikie podda ia się presji rówieś i zej o sz zegól ie zęsto zdarza się wśród astolatków. Jeśli stwierdzisz, że używa ie przekleństw jest sposo e dzie ka a udowa ie pew oś i sie ie, spró uj poszukać i y h sposo ów wz a ia ia po zu ia włas ej wartoś i dzie ka i zwiększa ia jego pew oś i sie ie. Jeśli w Twojej o e ie używa ie ieodpowied iego języka dzie ko wy ika z raku u iejęt oś i radze ia so ie z egatyw y i e o ja i, p. złoś ią, u z je ko struktyw y h, asertyw y h sposo ów wyraża ia złoś i zy g iewu ko u ikaty "ja", ko struktyw a krytyka zy stop iowa ie reak ji. Pokazuj dzie ku, że od zuwa ie złoś i w określo y h sytua ja h jest atural e, ale rów ież, że sposó reagowa ia a przeżywa e e o je zależy od dzie ka i oże yć odyfikowa y. Pa iętaj, że ożesz yć dla dzie ka wzore radze ia sobie z trudnymi emocjami. Roz awiaj z dzie kie o ty, jak to, o ówi, i sposó, w jaki to ro i, przekłada się a jego o raz w o za h i y h ludzi. Po ieważ jed ak ie jesteś wsze hwiedzą y, to yć oże ie wiesz, jak i e waż e dla dzie ka oso y reagują a o e ość przekleństw w jego wypowiedzia h, ożesz je w iarę ożliwoś i o to zapytać. Możesz też skorzystać z zasłysza y h w edia h zy prze zyta y h w literaturze przykładów postrzega ia ludzi posługują y h się iewłaś iwy językie. Dzie i, sz zegól ie te łodsze, ogą ie zdawać so ie sprawy, że język, którego używają, sprawia przykrość i ej oso ie. Przykrość ta oże yć związa a zarów o z ko ie z oś ią słu ha ia ieodpowied iego języka, jak i u zu ie zra ie ia, wy ikają y z y ia adresate ko u ikatów zawierają y h ie e zural e słowa. Jeśli dziecko nie zdaje sobie sprawy z wpływu, jaki jego język oże ieć a i y h, warto pra ować ad poszerza ie jego świado oś i tego wpływu. Moż a tu skorzystać z okazji, gdy dzie ko źle się zuje, o zostało ieodpowied io potraktowa e i ą oso ę, lu kiedy y sa i z aleźliś y się w tego typu sytua ji. Bodź e do roz owy oże yć rów ież przykład za zerp ięty z literatury, pra y zy roz ów z róż y i oso a i. Młodsze dzie i zęsto ie z ają z a ze ia ie e zural y h słów, który h używają. Rozważ poroz awia ie z dzie kie o ty, o te słowa z a zą, w sposó przystęp y dla dzie ka i dopasowa y do jego wieku. Poz a ie z a ze ia słów oże z ie hę ić do i h używa ia. Dzie ko, które przekli a, oże to ro ić, a y zwró ić a sie ie uwagę zy zde erwować rodzi a, zro ić u a złość. Przekli a ie to for a agresji słow ej i oże y a ią reagować tak, jak a i e przejawy agresji. )asadą jest, że dopóki jesteś y atakowa ie reaguje y a treść, a jedy ie a for ę wypowiedzi. 4

6 Rodzi oże powiedzieć p.: Chęt ie z to ą poroz awia a te te at, gdy tylko przesta iesz przekli ać lub Ch ę wyjaś ić tę sprawę. Nie jeste jed ak w sta ie skupić się a słu ha iu czy poszukiwa iu rozwiązań, kiedy przekli asz w ojej o e oś i. Wspól ie z dzie kie szukaj ie słów, które ogą zastąpić te, który h ie ak eptujesz. W przypadku łodszy h dzie i ogą to yć słowa ś iesz ie rz ią e, i teresują e, i trygują e zy wy yślo e. ) astolatka i oże y słu hać słów, które oddają to, o dzie ko h e wyrazić w sposó ak eptowal y Cie ie, Twoją rodzi ę, au zy iela i oto ze ie. Beata Zielińska Rocha psychoterapeutka, psycholog Psychoterapia W relacji Masz jakieś pytania? Pisz na adres redakcja@experto24.pl Portal jest włas oś ią Wydaw i twa Wiedza i Praktyka sp. z o.o., ul. Łotewska A, -918 Warszawa, Numer NI P: Numer KRS: Sąd Rejo owy dla.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodar zy Krajowego Rejestru Sądowego, wysokość kapitału zakładowego Ce tru O sługi Klie ta: tel.:, faks:, cok@wip.pl, Wszelkie prawa zastrzeżo e. 2HH0113 ISBN tys. zł.