ANALIZA TEKSTU DYREKTYWY 2010/75/UE. RAPORT TEN PRZYGOTOWANY ZOSTAŁ DO UśYTKU TGPE, PTEZ ORAZ IGCP. 18 maja 2011 r.

Transkrypt

1 ANALIZA TEKSTU DYREKTYWY RAPORT TEN PRZYGOTOWANY ZOSTAŁ DO UśYTKU TGPE, PTEZ ORAZ IGCP 18 maja 2011 r. EM&CA S.A. Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy; ul. Wiejska 20, Warszawa tel.: (022) fax: (022) Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy; XII Wydział Gospodarczy, Nr KRS , Kapitał zakładowy: zł - wpłacony w całości. NIP: ; Regon: , Salans, D. Oleszczuk Kancelaria Prawnicza sp. k. Zarejestrowana przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, KRS: , NIP: AŁMA-ATA BAKU BARCELONA BERLIN BRATYSŁAWA BRUKSELA BUKARESZT BUDAPESZT FRANKFURT HONGKONG ISTAMBUŁ KIJÓW LONDYN MADRYT MOSKWA NOWY JORK PARYś PEKIN PRAGA SANKT PETERSBURG SZANGHAJ WARSZAWA Warsaw

2 SPIS TREŚCI 1. ZAKRES DYREKTYWY ZAKRES REGULACJI DYREKTYWY Przegląd regulacji Cele Dyrektywy Rodzaje działalności przemysłowej objęte zakresem Dyrektywy Pozwolenia Instytucja pozwolenia Warunki pozwolenia Wydanie pozwolenia Ponowne rozpatrywanie i aktualizacja pozwolenia BAT, dokumenty referencyjne BAT ZMIANY WPROWADZONE PRZEZ DYREKTYWĘ Generalne uzasadnienie i cel nowych przepisów Terminy wdroŝenia Zaostrzenie standardów emisji dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłu od Zmiana definicji źródła spalania Wprowadzenie mechanizmu krajowego planu przejściowego Derogacje naturalne Derogacje dla małych systemów wydzielonych Derogacje dla zakładów zasilających sieci ciepłownicze Nowe sektory objęte zakresem zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom Geologiczne składowanie dwutlenku węgla Nowe wymagania dotyczące spalarni odpadów i współspalarni odpadów Objęcie Dyrektywą kwestii ochrony gleby i wód podziemnych Zwiększenie częstotliwości kontroli i rozszerzenia obowiązków sprawozdawczych Zmiany dotyczące LZO Zmiany dotyczące instalacji produkujących dwutlenek tytanu Wzmocnienie roli BREF Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, postępowanie z udziałem społeczeństwa, dostęp do informacji o środowisku, dostęp do wymiaru sprawiedliwości w sprawach z zakresu ochrony środowiska Inne zmiany wprowadzone Dyrektywą ZAGADNIENIA BUDZĄCE WĄTPLIWOŚCI...33 Warsaw strona 2 z 106

3 LISTA SKRÓTÓW I DEFINICJI TERMIN ZNACZENIE BAT Dyrektywa Dyrektywa IPPC Dyrektywa LCP Dyrektywa WI Dyrektywa LZO Dyrektywa 78/176/EWG Dyrektywa 82/883/EWG Najlepsze dostępne techniki, które zostały zdefiniowane w art. 3 pkt 10 Dyrektywy. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) (wersja przekształcona); Dz. Urz. UE L 334 z , str. 17. Dyrektywa 2008/1/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 stycznia 2008 r. dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (Wersja skonsolidowana); Dz. Urz. UE L 24 z , str. 8. Dyrektywa 2001/80/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2001 r. w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza z duŝych instalacji spalania; Dz. Urz. WE L 309 z , str. 1; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.6 str Dyrektywa 2000/76/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów; Dz. Urz. WE L 332 z , str. 91, Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.5 str Dyrektywa Rady 1999/13/WE z dnia 11 marca 1999 r. w sprawie ograniczenia emisji lotnych związków organicznych spowodowanej uŝyciem organicznych rozpuszczalników podczas niektórych czynności i w niektórych urządzeniach; Dz. Urz. WE L 85 z , str. 1; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.4 str Dyrektywa Rady 78/176/EWG z dnia 20 lutego 1978 r. w sprawie odpadów pochodzących z przemysłu ditlenku tytanu; Dz. Urz. EWG L 54 z , str. 19; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.1 str. 71. Dyrektywa Rady 82/883/EWG z dnia 3 grudnia 1982 r. w sprawie procedur nadzorowania i monitorowania środowiska naturalnego w odniesieniu do odpadów pochodzących z przemysłu ditlenku Warsaw strona 3 z 106

4 tytanu; Dz. Urz. EWG L 378 z , str. 1; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 13, t.6 str Dyrektywa 92/112/EWG Dyrektywy TiO2 PPK POŚ Traktat Akcesyjny lub TA Dyrektywa Rady 92/112/EWG z dnia15 grudnia 1992 r. w sprawie procedur harmonizacji programów mających na celu ograniczanie i ostateczną eliminację zanieczyszczeń powodowanych przez odpady pochodzące z przemysłu ditlenku tytanu; Dz. Urz. EWG L 409 z , str. 11; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.2 str Dyrektywa 78/176/EWG, Dyrektywa 82/883/EWG oraz Dyrektywa 92/112/EWG. Przejściowy plan krajowy, o którym mowa w art. 32 Dyrektywy. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska; tj. Dz. U. z 2008 r. Nr, poz. z późn. zm. Traktat Akcesyjny z 16 kwietnia 2003 r., Dz. Urz. UE L 236 z 23 września 2003 r. str. 17. Warsaw strona 4 z 106

5 1. ZAKRES DYREKTYWY Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych 1 (dalej: Dyrektywa ) przekształca w jeden akt prawny siedem dotychczas obowiązujących dyrektyw tj.: (i) dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/1/WE z dnia 15 stycznia 2008 r. dotyczącą zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli 2 (dalej: Dyrektywa IPPC ); (ii) dyrektywę 2001/80/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2001 r. w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza z duŝych instalacji spalania 3 (dalej: Dyrektywa LCP ); (iii) (iv) dyrektywę 2000/76/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów 4 (dalej: Dyrektywa WI ); dyrektywę 1999/13/WE w sprawie ograniczenia emisji lotnych związków organicznych spowodowanej uŝyciem organicznych rozpuszczalników podczas niektórych czynności i w niektórych urządzeniach 5 (dalej: Dyrektywa LZO ); oraz trzy dyrektywy związane z produkcją dwutlenku tytanu tj.: (v) (vi) dyrektywę Rady 78/176/EWG z dnia 20 lutego 1978 r. w sprawie odpadów pochodzących z przemysłu ditlenku tytanu 6 (dalej: Dyrektywa 78/176/EWG ); dyrektywę Rady 82/883/EWG z dnia 3 grudnia 1982 r. w sprawie procedur nadzorowania i monitorowania środowiska naturalnego w odniesieniu do odpadów pochodzących z przemysłu ditlenku tytanu 7 (dalej: Dyrektywa 82/883/EWG ); 1 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/EU z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) (wersja przekształcona); Dz. Urz. UE L 334 z , str Dyrektywa 2008/1/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 stycznia 2008 r. dotycząca zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (Wersja skonsolidowana); Dz. Urz. UE L 24 z , str Dyrektywa 2001/80/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2001 r. w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza z duŝych instalacji spalania; Dz. Urz. WE L 309 z , str. 1; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.6 str Dyrektywa 2000/76/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów; Dz. Urz. WE L 332 z , str. 91, Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.5 str Dyrektywa Rady 1999/13/WE z dnia 11 marca 1999 r. w sprawie ograniczenia emisji lotnych związków organicznych spowodowanej uŝyciem organicznych rozpuszczalników podczas niektórych czynności i w niektórych urządzeniach; Dz. Urz. WE L 85 z , str. 1; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.4 str Dyrektywa Rady 78/176/EWG z dnia 20 lutego 1978 r. w sprawie odpadów pochodzących z przemysłu ditlenku tytanu; Dz. Urz. EWG L 54 z , str. 19; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.1 str Dyrektywa Rady 82/883/EWG z dnia 3 grudnia 1982 r. w sprawie procedur nadzorowania i monitorowania środowiska naturalnego w odniesieniu do odpadów pochodzących z przemysłu ditlenku tytanu; Dz. Urz. EWG L 378 z , str. 1; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 13, t.6 str Warsaw strona 5 z 106

6 (vii) dyrektywę Rady 92/112/EWG z dnia 15 grudnia 1992 r. w sprawie procedur harmonizacji programów mających na celu ograniczanie i ostateczną eliminację zanieczyszczeń powodowanych przez odpady pochodzące z przemysłu ditlenku tytanu 8 (dalej: Dyrektywa 92/112/EWG ). Dyrektywa weszła w Ŝycie 6 stycznia 2011 r., przy czym w odniesieniu do transpozycji jej przepisów do krajowego porządku prawnego państw członkowskich oraz uchylenia przepisów ww. dyrektyw, w Dyrektywie przewidziano rozbudowane przepisy przejściowe (art ). 8 Dyrektywa Rady 92/112/EWG z dnia15 grudnia 1992 r. w sprawie procedur harmonizacji programów mających na celu ograniczanie i ostateczną eliminację zanieczyszczeń powodowanych przez odpady pochodzące z przemysłu ditlenku tytanu; Dz. Urz. EWG L 409 z , str. 11; Dz. Urz. Polskie wydanie specjalne, rodz. 15, t.2 str Warsaw strona 6 z 106

7 2. ZAKRES REGULACJI DYREKTYWY 2.1. Przegląd regulacji W Rozdziale I Dyrektywy (art. 1 - art. 9) zamieszczono przepisy wspólne dotyczące: przedmiotu regulacji (art. 1), zakresu Dyrektywy (art. 2), definicji legalnych uŝywanych pojęć (art. 3), obowiązku posiadania pozwolenia (art. 4), udzielenia pozwolenia (art. 5), ogólnie wiąŝących zasad (art. 6), awarii i wypadków (art. 7), braku zgodności z warunkami pozwolenia (art. 8), wyłączenia postanowień dotyczących emisji gazów cieplarnianych z treści pozwolenia (art. 9). Rozdział II Dyrektywy (art. 10 art. 27) reguluje kwestie rodzajów działalności wymienionych w załączniku I. I tak art. 10 wskazuje zakres regulacji tego rozdziału, w art. 11 zawarto ogólne zasady regulujące podstawowe obowiązki operatora, ponadto w rozdziale tym zamieszczono przepisy dotyczące wniosków o pozwolenia (art. 12), dokumentów referencyjnych BAT i wymiany informacji (art. 13), warunków pozwolenia (art. 14), dopuszczalnych wielkości emisji, równowaŝnych parametrów oraz środków technicznych (art. 15), wymogów dotyczących monitorowania (art. 16), ogólnych wiąŝących zasad dla rodzajów działalności wymienionych w załączniku I (art. 17), normy jakości środowiska (art. 18), zmiany w zakresie BAT (art. 19), zmiany w instalacji (art. 20), ponownego rozpatrzenia i aktualizacji warunków pozwolenia przez właściwe organy (art. 21), zakończenia działalności (art. 22), kontroli środowiskowych (art. 23), dostępu do informacji i udziału społeczeństwa w procedurze udzielania pozwoleń (art. 24), dostępu do wymiaru sprawiedliwości (art. 25), skutków transgranicznych związanych z eksploatacją instalacji (art. 26), nowych technik (art. 27). W Rozdziale III Dyrektywy (art. 28 art. 41) zamieszczono przepisy szczególne regulujące kwestie obiektów energetycznego spalania dotyczące: zakresu regulacji Rozdziału III (art. 28), zasad łączenia dwóch lub większej liczby obiektów energetycznego spalania (art. 29), dopuszczalnych wielkości emisji (art. 30), stopnia odsiarczania (art. 31), przejściowego planu krajowego (art. 32), derogacji naturalnych (art. 33), derogacji dla małych systemów wydzielonych (art. 34), derogacji dla zakładów zasilających sieci ciepłownicze (art. 35), geologicznego składowania dwutlenku węgla (art. 36), niesprawności lub awarii urządzeń słuŝących redukcji emisji (art. 37), monitorowania emisji w powietrzu (art. 38), zgodności z dopuszczalnymi wielkościami emisji (art. 39), obiektów energetycznego spalania wielopaliwowego (art. 40), przepisów wykonawczych dotyczących PPK i okresów wyłączenia i rozruchu (art. 41). W Rozdziale IV Dyrektywy (art. 42 art. 55) zamieszczono przepisy szczególne regulujące kwestie spalarni odpadów i współspalarni odpadów dotyczące: zakresu regulacji Rozdziału IV (art. 42), definicji pozostałości (art. 43), wniosków o pozwolenia (art. 44), warunków pozwolenia (art. 45), kontroli emisji (art. 46), awarii (art. 47), monitorowania emisji (art. 48), zgodności z dopuszczalnymi wielkościami emisji (art. 49), warunków eksploatacji (art. 50), zezwolenia na zmianę warunków eksploatacji (art. 51), odbioru i Warsaw strona 7 z 106

8 dostarczania odpadów (art. 52), pozostałości (art. 53), istotnej zmiany spalarni odpadów lub współspalarni odpadów (art. 54), sprawozdawczości i informowania społeczeństwa na temat spalarni odpadów lub współspalarni odpadów (art. 55). W Rozdziale V Dyrektywy (art. 56 art. 65) zamieszczono przepisy szczególne regulujące kwestie instalacji i czynności z wykorzystaniem rozpuszczalników organicznych dotyczące: zakresu regulacji Rozdziału V (art. 56), definicji stosowanych na uŝytek Rozdziału V (art. 57), zastępowania substancji stwarzających zagroŝenie (art. 58), kontroli emisji (art. 59), monitorowania emisji (art. 60), zgodności z dopuszczalnymi wielkościami emisji (art. 61), sprawozdawczości w odniesieniu do przestrzegania przepisów (art. 62), istotnej zmiany w istniejących instalacjach (art. 63), wymiany informacji na temat zastępowania rozpuszczalników organicznych (art. 64), publicznego dostępu do informacji (art. 65). W Rozdziale VI Dyrektywy (art. 66 art. 70) zamieszczono przepisy szczególne regulujące kwestie instalacji produkujących dwutlenek tytanu dotyczące: zakresu regulacji Rozdziału VI (art. 66), zakazu unieszkodliwiania odpadów (art. 67), kontroli emisji do wody (art. 68), zapobiegania emisjom do powietrza i ich kontroli (art. 69), monitorowania emisji (art. 70). W Rozdziale VII Dyrektywy (art. 71 art. 84) zamieszczono przepisy końcowe oraz przejściowe dotyczące: wyznaczenia organów odpowiedzialnych za realizację obowiązków wynikających z Dyrektywy (art. 71), sprawozdawczości państw członkowskich (art. 72), sprawozdań Komisji Europejskiej z przeglądu wdraŝania Dyrektywy (art. 73), zmiany załączników do Dyrektywy (art. 74), procedury komitetu wspierającego Komisję Europejską (art. 75), wykonywania uprawnień do przyjęcia aktów delegowanych przez Komisję Europejską oraz odwołania tych uprawnień przez Parlament Europejski (art. 76 i 77), sprzeciwu wobec aktów delegowanych (art. 78), sankcji nakładanych przez państwa członkowskie w przypadku naruszenia przepisów krajowych wdraŝających Dyrektywę (art. 79), transpozycji Dyrektywy (art. 80), uchylenia dyrektyw obejmujących swym zakresem tematykę objętą Dyrektywą (art. 81), przepisów przejściowych (art. 82), daty wejścia w Ŝycie Dyrektywy oraz jej adresatów (art. 83 i 84). Ponadto integralną częścią Dyrektywy, jest osiem załączników. I tak w: (1) załączniku I określono rodzaje działalności, o których mowa w art. 10, (2) załączniku II zamieszczono wykaz substancji zanieczyszczających powietrze i wodę, (3) załączniku III wskazano kryteria ustalania BAT, (4) załączniku IV uregulowano kwestie udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji, (5) załączniku V zawarto przepisy techniczne dotyczące obiektów energetycznego spalania w tym: Warsaw strona 8 z 106

9 część 1 dopuszczalne wielkości emisji dla obiektów energetycznego spalania o których mowa w art. 30 ust. 2, część 2 dopuszczalne wielkości emisji w odniesieniu do obiektów energetycznego spalania, o których mowa w art. 30 ust. 3, część 3 monitorowanie emisji, część 4 ocena zgodności z dopuszczalnymi wielkościami emisji, część 5 - minimalny stopień odsiarczania, część 6 stopnie odsiarczania spalin, część 7 średnie dopuszczalne wielkości emisji dla obiektów energetycznego spalania wielopaliwowego w obrębie rafinerii. (6) załączniku VI zamieszczono przepisy techniczne dotyczące spalarni odpadów i współspalarni odpadów w tym: część 1 definicje uŝywane na uŝytek tego załącznika, część 2 współczynniki toksyczności dla dibenzo-p-dioksyn i dibenzofuranów, część 3 dopuszczalne wielkości emisji do powietrza dla spalarni odpadów, część 4 dopuszczalnych wielkości emisji do powietrza dla współspalarni odpadów, część 5 dopuszczalnych wielkości emisji dla zrzutów ścieków z oczyszczania gazów odlotowych, część 6 monitorowania emisji, część 7 wzoru do obliczania stęŝenia emisji przy standardowym procentowym stęŝeniu tlenu, część 8 oceny zgodności z dopuszczalnymi wielkościami emisji (7) załączniku VII zamieszczono przepisy techniczne dotyczące instalacji i czynności z wykorzystaniem rozpuszczalników organicznych, w tym: część 1 czynności z wykorzystaniem rozpuszczalników organicznych, część 2 przepisy określające wartości progowe i dopuszczalne wielkości emisji, część 3 przepisy określające dopuszczalne wielkości emisji dla instalacji przemysłu lakiernictwa pojazdów, część 4 przepisy określające dopuszczalne wielkości emisji związane z lotnymi związkami organicznymi posiadającymi określone oznaczenia ryzyka, część 5 przepisy dotyczące Planu redukcji emisji, Warsaw strona 9 z 106

10 część 6 przepisy dotyczące monitorowania emisji, część 7 przepisy dotyczące planu zagospodarowania rozpuszczalników, część 8 przepisy dotyczące oceny zgodności z dopuszczalnymi wielkościami emisji w gazach odlotowych (8) załączniku VIII zamieszczono przepisy dotyczące instalacji produkujących dwutlenek tytanu, tym: część 1 przepisy dotyczące dopuszczalnych wielkości emisji do wody, część 2 przepisy dotyczące dopuszczalnych wielkości emisji do powietrza, część 3 przepisy dotyczące monitorowania emisji, (9) załączniku IX zmieszczono wykaz uchylonych dyrektyw wraz z ich kolejnymi zmianami, (10) załączniku VIII zamieszczono tabelę korelacji. MoŜna powiedzieć, Ŝe kaŝdy z poszczególnych rozdziałów Dyrektywy, stanowi pewną wyodrębnioną całość i reguluje (z pewnymi modyfikacjami ) kwestie objęte dotychczas odpowiednią odrębną dyrektywą implementowaną do Dyrektywy. Poszczególne rozdziały zachowują więc pewną odrębność w ramach Dyrektywy. Natomiast w Rozdziale I Dyrektywy uregulowano kwestie wspólne, które naleŝy uwzględniać przy analizie przepisów zamieszczonych w dalszych rozdziałach Cele Dyrektywy Dyrektywa ustanawia zasady dotyczące zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom powstającym w wyniku działalności przemysłowej oraz zasady dotyczące kontroli tych zanieczyszczeń. Ponadto ustanawia ona zasady mające na celu zapobieganie emisjom do powietrza, wody i ziemi oraz, w przypadku braku takiej moŝliwości, zasady mające na celu ich redukcję tym emisjom i zapobieganie wytwarzaniu odpadów, w celu osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony środowiska jako całości (art. 1) Rodzaje działalności przemysłowej objęte zakresem Dyrektywy Zgodnie z art. 2 ust. 1 Dyrektywy, ma ona zastosowanie do rodzajów działalności przemysłowej, które powodują zanieczyszczenia, o których mowa w rozdziałach II VI tej dyrektywy przy czym w artykule wstępnym kaŝdego z rozdziałów II VI wskazano rodzaje działalności (lub czynności) do których dany rozdział ma zastosowanie. Oznacza to, Ŝe Dyrektywa ma zastosowanie do rodzajów działalności (lub czynności) wskazanych w rozdziałach II VI które jednocześnie powodują wskazane w tych rozdziałach zanieczyszczenia. Warsaw strona 10 z 106

11 Zgodnie z art. 2 ust. 2 Dyrektywy nie ma ona zastosowania do działalności rozwojowej ani do badań nowych produktów i procesów Pozwolenia Instytucja pozwolenia Jedną z kluczowych instytucji ujętych w Dyrektywie jest tzw. pozwolenie. Zgodnie z definicją legalną tego pojęcia, oznacza ono pisemne zezwolenie na eksploatację całości lub części instalacji, obiektu energetycznego spalania, spalarni odpadów lub współspalarni odpadów (art. 3 pkt 7). Oznacza to, Ŝe nie nazwa lecz skutki które związane były lub są z danym rodzajem rozstrzygnięcia administracyjnego przesądzają o tym czy rozstrzygnięcie to (decyzję) naleŝy traktować jako pozwolenie o którym mowa w Dyrektywie. Dodatkowym, kryterium precyzującym rodzaj decyzji administracyjnej którą naleŝy traktować jako pozwolenie moŝe być treść tego rozstrzygnięcia (zob. motyw 12, art. 14, art. 45 Dyrektywy. To dodatkowe kryterium nie powinno mieć jednak znaczenia przesądzającego. Decydujące znaczenie ma bowiem definicja tego pojęcia zawarta w art. 3 pkt 7. To dodatkowe kryterium wskazujące na treść pozwolenia prowadzi jednak do wniosku, iŝ na gruncie obecnie obowiązujących przepisów to raczej pozwolenie zintegrowane (emisyjne) a nie pozwoleniu na uŝytkowanie naleŝy traktować jako pozwolenie w rozumieniu Dyrektywy mimo, iŝ na gruncie ustawy Prawo budowlane to właśnie pozwolenie na uŝytkowanie jest ostatnią z decyzji, która poprzedza oddanie do uŝytkowania instalację. NaleŜy bowiem zwrócić uwagę, iŝ przed uzyskaniem pozwolenia na uŝytkowanie prowadzone są prace rozruchowe danej instalacji skutkujące emisją, ich prowadzenie a wiec faktycznie eksploatacja instalacji poprzedzona jest pozwoleniem zintegrowanym (emisyjnym). Z uwagi na to, iŝ w róŝnym czasie obowiązywania przepisów prawnych zezwolenie na eksploatację powiązane było z róŝnymi rodzajami decyzji administracyjnych skutkuje to tym, iŝ pod pojęciem pozwolenia moŝna rozumieć nie tylko pozwolenie zintegrowane czy inne rodzaje pozwoleń emisyjnych, którym pod rządami obowiązującego prawa moŝna przypisać skutek w postacie zezwolenia na eksploatację lecz równieŝ inne rodzaje decyzji administracyjnych wydawanych jeszcze przed wprowadzeniem instytucji pozwolenia zintegrowanego (emisyjnego) jeŝeli ich skutkiem w określonej rzeczywistości prawnej było pisemne zezwolenie na eksploatację całości lub części instalacji, obiektu energetycznego spalania, spalarni odpadów lub współspalarni odpadów. Szczegóły zostały omówione w dalszej części niniejszego raportu. W art. 4 przewidziano obowiązek dotyczący posiadania pozwolenia. Państwa członkowskie mają obowiązek zapewnić by Ŝadna instalacja ani obiekt energetycznego spalania ani spalarnia odpadów ani współspalarnia odpadów nie była eksploatowana bez pozwolenia. Wyjątkowo będzie moŝliwe ustanowienie procedury rejestracji instalacji objętych wyłącznie Warsaw strona 11 z 106

12 rozdziałem V Dyrektywy, tj. instalacji i czynności dotyczących LZO. Pozwolenia mogą być wydawane dla całej instalacji lub jej części. MoŜliwe jest równieŝ wydanie jednego pozwolenia dla kilku części instalacji eksploatowanych przez róŝnych operatorów. Udzielenie pozwolenia moŝliwe jest jeŝeli instalacja spełnia wymogi Dyrektywy (art. 5). Państwa członkowskie mają zapewnić, by w przypadku naruszenia warunków pozwolenia operator podejmował natychmiastowe działania w celu zapewnienia zgodności z warunkami pozwolenia. W przypadku gdy takie naruszenie powoduje zagroŝenie dla zdrowia ludzi lub bezpośrednie negatywne skutki dla środowiska eksploatacja instalacji zostaje zawieszona (art. 8). Dyrektywa zawiera równieŝ regulacje mające na celu uniknięcie podwójnych uregulowań, tak by pozwolenie regulowane Dyrektywą dla instalacji objętych dyrektywą 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającą system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz zmieniającą dyrektywę Rady 96/61/WE17 nie obejmowało dopuszczalnych wielkości emisji gazów cieplarnianych (objętym odrębnym zezwoleniem na uczestnictwo we wspólnotowym systemie handlu emisjami), chyba Ŝe instalacja jest tymczasowo wyłączona tego systemu (art. 9) Warunki pozwolenia Dyrektywa określa równieŝ minimalną treść pozwolenia. Generalną zasadą jest, iŝ pozwolenie powinno obejmować wszystkie środki niezbędne do uzyskania wysokiego poziomu ochrony środowiska jako całości i zapewnienia zgodności działania instalacji z ogólnymi zasadami regulującymi podstawowe obowiązki operatora. Pozwolenie powinno zawierać dopuszczalne wielkości emisji dla substancji zanieczyszczających albo równowaŝne parametry lub środki techniczne, stosowne wymogi ochrony gleby i wód podziemnych oraz wymogi dotyczące monitorowania. Warunki pozwolenia powinny opierać się na najlepszych dostępnych technikach. Szczegóły mogą jednak ulegać zróŝnicowaniu w zaleŝności od typu działalności, której dotyczy pozwolenie. I tak dla działalności wymienionych w załączniku I, warunki pozwolenia (jego minimalną treść) określa art. 14 Dyrektywy, natomiast w odniesieniu do spalarni odpadów i współspalarni odpadów szczególne warunki pozwolenia dla tego typu działalności określone zostały w art. 45 Dyrektywy. Regulacja dotycząca warunków pozwolenia róŝni się od dotychczasowej regulacji zawartej w art. 9 Dyrektywy IPPC, konieczne będzie wprowadzenia odpowiednich zmian w obowiązującym prawie krajowym co zostało omówione w odrębnym raporcie Wydanie pozwolenia Pozwolenie wydawane jest na wniosek operatora. Wniosek o wydanie pozwolenia powinien być dostosowany do działalności którą pozwolenie ma regulować. W odniesieniu do Warsaw strona 12 z 106

13 działalności wymienionych w załączniku I Dyrektywy wniosek o pozwolenie musi obejmować opis elementów wskazanych w art. 12 tej Dyrektywy. Zakres tego przepisu pokrywa się z dotychczasową regulacją art. 6 Dyrektywy IPPC Ponowne rozpatrywanie i aktualizacja pozwolenia Zgodnie z Dyrektywą, państwa członkowskie podejmują środki niezbędne do zapewnienia, aby właściwe organy okresowo poddawały wszystkie warunki pozwolenia ponownemu rozpatrzeniu, w miarę potrzeby dokonywały aktualizacji tych warunków (art. 21). W stosunku do dotychczasowej regulacji zawartej w art. 13 Dyrektywy IPPC, zasady oraz podstawy ponownego rozpatrywania i aktualizacji pozwolenia zostały w art. 21 rozbudowane oraz powiązane z konkluzjami dotyczącymi BAT. Zgodnie z nowymi regulacjami, w celu uwzględnienia rozwoju najlepszych dostępnych technik lub innych zmian instalacji, naleŝy regularnie poddawać ponownemu rozpatrzeniu warunki pozwolenia oraz, w stosownych przypadkach, dokonywać ich aktualizacji, w szczególności w przypadku gdy przyjmuje się nowe lub uaktualnione konkluzje dotyczące BAT. Uwzględniając powyŝsze konieczne będzie wprowadzenie odpowiednich zmian w obowiązującym prawie krajowym w tym zakresie BAT, dokumenty referencyjne BAT Pojęcie BAT (najlepsze dostępne techniki - best available techniques) zostało zdefiniowane w art. 3 pkt 10) Dyrektywy i nie uległo zmianie w stosunku do obecnie obowiązujących rozwiązań. MoŜna powiedzieć, iŝ pojęcie to obejmuje zarówno technologię, sposób jej stosowania na etapie projektowania, budowania i utrzymywania, eksploatowania i wycofywania z eksploatacji, która pozwala na ich wdroŝenie w danym sektorze przemysłu, zgodnie z istniejącymi warunkami ekonomicznymi i technicznymi, z uwzględnieniem kosztów i korzyści i jednocześnie jest najbardziej efektywny w osiąganiu wysokiego ogólnego poziomu ochrony środowiska jako całości. Nie uległy zmianie równieŝ kryteria ustalania BAT (załącznik III). Dyrektywa wprowadziła natomiast nowe regulacje dotyczące tzw. dokumentów referencyjnych Najlepszych Dostępnych Technik (BAT Reference Documents - BREFs). Zgodnie z definicją legalną tego pojęcia dokument referencyjny BAT oznacza dokument będący wynikiem wymiany informacji zorganizowanej zgodnie z art. 13, sporządzony dla określonych rodzajów działalności i opisujący zwłaszcza stosowane techniki, aktualne poziomy emisji i konsumpcji, techniki uwzględniane przy okazji ustalania najlepszych dostępnych technik, a takŝe konkluzje dotyczące BAT oraz wszelkie nowe techniki ze szczególnym uwzględnieniem kryteriów wymienionych w załączniku III Dyrektywy (art. 3 pkt 11). Dyrektywa wprowadziła równieŝ regulacje szczególne związane z konkluzjami dotyczącymi BAT, definicję poziomów emisji powiązanych z najlepszymi dostępnymi technikami oraz pojęcie nowej techniki (art. 3 pkt 11-14). Warsaw strona 13 z 106

14 Warsaw strona 14 z 106

15 3. ZMIANY WPROWADZONE PRZEZ DYREKTYWĘ 3.1. Generalne uzasadnienie i cel nowych przepisów Zasadnicza zmiana w stosunku do dotychczasowej regulacji polega na objęciu jedną dyrektywą zagadnień regulowanych dotychczas w odrębnych przepisach. Z załoŝenia takie rozwiązanie ma zmierzać do uproszczenia całości regulacji. Ponadto celem Dyrektywy jest wyjaśnienie dotychczas pojawiających się wątpliwości, zmniejszenie barier administracyjnych oraz wdroŝenie wniosków zawartych w komunikatach Komisji Europejskiej na temat strategii tematycznej dotyczącej zanieczyszczenia powietrza, strategii tematycznej z dziedzinie ochrony gleby oraz strategii tematycznej w sprawie zapobiegania powstawaniu odpadów i ich recyklingu oraz zamiar obniŝania emisji. W związku z powyŝszym, jak podano w uzasadnieniu do projektu Dyrektywy, niezbędne jest ustalenie bardziej rygorystycznych dopuszczalnych wielkości emisji. Ujednolicenie i konsolidacja tekstów poszczególnych dyrektyw dotyczących emisji przemysłowych, ma ponadto usprawnić system zapobiegania zanieczyszczeniom przez działalność przemysłową oraz ich kontrolę co będzie skutkować poprawą stanu środowiska na skutek zmniejszenia emisji oraz zapewnić uzyskanie w państwach unii jednakowych warunków prowadzenia działalności poprzez ujednolicenie wymogów w zakresie efektywności środowiskowej instalacji przemysłowych działających w oparciu o BAT. MoŜna powiedzieć, Ŝe zmiany wprowadzone Dyrektywą mają charakter częściowo porządkujący, jednakŝe w wielu obszarach wprowadzono istotne zmiany merytoryczne (wynikające z intencji Komisji Europejskiej rozszerzenia i zaostrzenia wymagań ochrony środowiska). Generalnie zmiany merytoryczne odnoszą się do: - kwestii formalnych, dotyczących wszystkich instalacji objętych dyrektywą, - konkretnych wymagań technicznych i emisyjnych związanych z ochroną środowiska i dotyczących konkretnych rodzajów instalacji. Natomiast zmiany formalne, które wprowadza Dyrektywa to: - poszerzenie w stosunku do Dyrektywy IPPC zakresu stosowania instrumentu przeciwdziałania zanieczyszczeniom, jakim jest najlepsza dostępna technika, - prowadzenie nowych obowiązków sprawozdawczych dla prowadzących instalacje objęte, - prowadzenie obowiązku badania gruntu i wód gruntowych, - prowadzenie obowiązku corocznych kontroli instalacji objętych Dyrektywą, Warsaw strona 15 z 106

16 - zwiększenie znaczenia BREF-ów (dokumentów referencyjnych BAT) przy określaniu warunków pozwoleń - dopuszczalne wielkości emisji określane w pozwoleniach powinny być zgodne z wartościami podanymi w dokumentach referencyjnych BAT (BREF), - oddanie wielu istotnych rozstrzygnięć do późniejszego ustalenia przez Komisję Europejską Terminy wdroŝenia Dyrektywa w odniesieniu do poszczególnych przedmiotów regulacji ustanawia róŝne terminy transpozycji do krajowych porządków prawnych: (1) do 7 stycznia 2013 r. (zgodnie z art. 80 Dyrektywy ), państwa członkowskie mają obowiązek wprowadzenia w Ŝycie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do wykonania wyliczonych w art. 80 przepisów, równieŝ od tego dnia przepisy te mają być stosowane, (2) ze skutkiem od 7 stycznia 2014 r. traci moc Dyrektywa IPPC, Dyrektywa WI, Dyrektywy TiO2 oraz Dyrektywa LZO (art. 81 ust. 1), (3) ze skutkiem od 1 stycznia 2016 r. traci moc Dyrektywa LCP (art. 81 ust. 1), (4) od dnia 7 stycznia 2014 w odniesieniu do instalacji wskazanych w art. 82 ust. 1 Dyrektywy, które są eksploatowane i posiadają pozwolenie przed dniem 7 stycznia 2013 r. lub których operatorzy złoŝyli kompletny wniosek o pozwolenie przed tym dniem, pod warunkiem Ŝe te instalacje zostały oddane do eksploatacji nie później niŝ dnia 7 stycznia 2014 r., stosuje się przepisy przyjęte zgodnie z art. 80 ust. 1 Dyrektywy z wyjątkiem przepisów rozdziału III i załącznika V tej Dyrektywy, (5) od dnia 7 lipca 2015 r. w odniesieniu do instalacji wskazanych w art. 82 ust. 2, Dyrektywy, które są eksploatowane przed dniem 7 stycznia 2013 r., stosuje się przepisy Dyrektywy (z wyjątkiem przepisów rozdziału III i IV oraz załączników V i VI), (6) od dnia 1 stycznia 2016 r., w odniesieniu do obiektów energetycznego spalania, o których mowa w art. 30 ust. 2 stosuje się przepisy przyjęte zgodnie z art. 80 ust. 1 Dyrektywy w celu osiągnięcia zgodności z przepisami rozdziału III i załącznika V. NiezaleŜnie od wskazanych wyŝej terminów transpozycji naleŝy uwzględniać terminy wynikające z derogacji przewidzianych przepisami Dyrektywy Zaostrzenie standardów emisji dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłu od 2016 Jedną z najistotniejszych zmian wprowadzonych przepisami Dyrektywy jest zaostrzenie standardów emisyjnych dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłów od roku 2016 Warsaw strona 16 z 106

17 dodatkowo objęto innymi zaostrzonymi standardami równieŝ instalacje starsze, które dotychczas w większym stopniu korzystały z uznania faktu, Ŝe powstawały w czasach, gdy wymagania były mniej restrykcyjne. Nowe wymogi mają objąć o wiele większą liczbę instalacji niŝ obecnie, przy równoczesnym znacznym zmniejszeniu dopuszczalnych wielkości emisji. Wymagania dla instalacji spalania to najbardziej istotna i kontrowersyjna zmiana wprowadzana Dyrektywą. Jednocześnie w Dyrektywie przewidziano pewne mechanizmy elastyczne. Między innymi łagodniejsze wymagania mogą znaleźć zastosowanie w stosunku do obiektów energetycznego spalania, które pracują tylko w szczycie, nie dłuŝej niŝ 1500 godzin rocznie i które otrzymały pozwolenie nie później niŝ 27 listopada 2002 r. Limit emisji dwutlenku siarki wynosić ma dla nich 800 mg/m 3 u, jeśli spalają paliwo stałe. W przypadku tlenków azotu ograniczenie wynosi 450 mg/m 3 u, jeśli instalacja wykorzystuje paliwo stałe, a łączna moc nie przekracza 500 MWt, oraz jeśli pozwolenie uzyskano przed 27 listopada 2002 r. Ta sama wysokość limitu na emisje tlenków azotu jest teŝ przyjmowana dla instalacji o mocy ponad 500 MWt, jednakŝe w ich przypadku pozwolenie musiało być uzyskane jeszcze przed 1 lipca 1987 r. Co bardzo waŝne w przypadku obliczenia standardów dla są nowej definicji źródła, będącej sumą mocy w paliwie źródeł wpiętych do wspólnego komina moŝe dojść do znacznego ograniczenia korzyści tego odstępstwa. Dla jednostek wykorzystujących miejscowe paliwa stałe ze względu na ich niŝszą jakość wprowadzono takŝe zamiast limitów emisji dwutlenku siarki moŝliwość zastosowania tzw. stopnia odsiarczenia, którego minimalne wielkości są podane w aneksie do Dyrektywy. Graficzne przedstawienie porównania obowiązujących obecnie standardów emisyjnych (na lata po 2015) dla obiektów istniejących (pozwolenie przed 27 listopada 2002 r.) zamieszczone zostało na poniŝszych schematach. Wykres 1. Standardy emisji SO 2 dla węgla kamiennego [mg/m 3 u] - porównanie wymogów Dyrektywy oraz rozporządzenia MŚ z 2005 roku mg/nm SO2 - wegiel kamienny Obow iązujące Dyrektyw a 2010/75/EU Moc cieplna jednostki MW Źródło. Opracowanie własne Warsaw strona 17 z 106

18 Wykres 2. Standardy emisji NOx dla węgla kamiennego [mg/m 3 u] - porównanie wymogów Dyrektywy oraz rozporządzenia MŚ z 2005 roku mg/nm NOx - wegiel kamienny Obow iązujące Dyrektyw a 2010/75/EU Moc cieplna jednostki MW Źródło. Opracowanie własne Wykres 3. Standardy emisji pyłu dla węgla brunatnego i kamiennego [mg/m 3 u] - porównanie wymogów Dyrektywy oraz rozporządzenia MŚ z 2005 roku po roku 2016 mg/nm pył - wegiel kamienny Obow iązujące Dyrektyw a 2010/75/EU Moc cieplna jednostki MW Źródło. Opracowanie własne PoniŜej zaprezentowano w analogiczny sposób proponowane zmiany w zakresie standardów emisyjnych ze spalania biomasy. Warsaw strona 18 z 106

19 Wykres 4. Standardy emisji SO 2 dla biomasy [mg/m 3 u] - porównanie wymogów Dyrektywy oraz rozporządzenia MŚ z 2005 roku mg/nm Obow iązujące SO2 - biomasa Dyrektyw a 2010/75/EU Moc cieplna jednostki MW Źródło. Opracowanie własne Wykres 5. Standardy emisji NOx dla biomasy [mg/m 3 u] - porównanie wymogów Dyrektywy oraz rozporządzenia MŚ z 2005 roku. mg/nm Nox - biomasa Obow iązujące Dyrektyw a 2010/75/EU Moc cieplna jednostki MW Źródło. Opracowanie własne Warsaw strona 19 z 106

20 Wykres 6. Standardy emisji pyłu dla biomasy [mg/m3u] - porównanie wymogów Dyrektywy oraz rozporządzenia MŚ z 2005 roku. mg/nm pył - biomasa Obow iązujące Dyrektyw a 2010/75/EU Moc cieplna jednostki MW Źródło. Opracowanie własne W kolejnych tabelach i na wykresie zaprezentowano zmiany w zakresie standardów dla źródeł opalanych paliwami gazowymi. Tabela 1 Standardy emisji SO 2 dla paliw gazowych [mg/m 3 u] - porównanie wymogów Dyrektywy oraz rozporządzenia MŚ z 2005 roku. Paliwa gazowe Standardy emisji SO 2 [mg/m 3 u] 3% tlenu Rozporządzenie MŚ z 2005r. Dyrektywa Gaz skroplony 5 5 Gazy niskokaloryczne z pieców koksowniczych Niskokaloryczne gazy wielkopiecowe Pozostałe gazy Źródło. Opracowanie własne Warsaw strona 20 z 106

21 Wykres 7. Standardy emisji NOx dla paliw gazowych [mg/m 3 u] - porównanie wymogów Dyrektywy oraz rozporządzenia MŚ z 2005 roku (z wył. turbin i silników gazowych) mg/nm NOx - gaz Obow iązujące Dyrektyw a 2010/75/EU g. ziemny - Dyrektyw a 2010/75/EU Moc cieplna jednostki MW Źródło. Opracowanie własne Tabela 2 Standardy emisji pyłu dla paliw gazowych [mg/m 3 u] - porównanie wymogów Dyrektywy oraz rozporządzenia MŚ z 2005 roku. Paliwa gazowe Standardy emisji pyłu [mg/m 3 u] 3% tlenu Rozporządzenie MŚ z 2005r. Dyrektywa Gaz skroplony 5 5 Gazy produkowane przez przemysł stalowy, które mogą być wykorzystane gdzie indziej Gazy niskokaloryczne z pieców koksowniczych Niskokaloryczne gazy wielkopiecowe Pozostałe gazy 5 5 Źródło. Opracowanie własne Wykres 8. Standardy emisji NOx dla turbin gazowych [mg/m 3 u] - porównanie wymogów Dyrektywy oraz rozporządzenia MŚ z 2005 roku Warsaw strona 21 z 106

22 120 Turbiny gazowe NOx (15%O2) mg/nm Obow iazujące Dyrektyw a 2010/75/EU Moc cieplna jednostki MW Dla turbin gazowych spalających gaz ziemny porównano standardy dla jednostek, które pozwolenie na budowę uzyskały przed 30 czerwca 2002 r. lub które zostały oddane do uŝytkowania po dniu 27 listopada 2003 r. Dla takich urządzeń, w obowiązujących przepisach standard odnoszony do 15% zawartości O2 wynika z przeliczenia standardu dla spalania paliw gazowych (3%O2). Dyrektywa dla takich urządzeń, spalających gaz ziemny, przewiduje standard 150 mg/nm3 pod warunkiem, Ŝe w ciągu roku działają przez okres nie dłuŝszy niŝ 1500h (średnia krocząca z 5 lat). Turbiny gazowe, które uzyskały pozwolenia na budowę lub zostały oddane do uŝytkowania po ww. datach muszą spełniać standard emisji NOx w wysokości 50 mg/nm3. Przy czym moŝe on wynosić 75 mg/nm3 (15% O2) z turbin napędzających urządzenia mechaniczne, których sprawność przy obciąŝeniu nominalnym oraz ciśnieniu atmosferyczny 101,3 kpa, temperaturze 288 K i wilgotności względnej powietrza 60%, jest większa niŝ: - 75% (skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła), - 55% (turbina pracująca w cyklu kombinowanym). Ponadto standardy emisyjne z turbin gazowych pracujących indywidualnie, które nie mieszczą się w Ŝadnej z powyŝszych kategorii, ale których sprawność określona przy obciąŝeniu nominalnym oraz ciśnieniu atmosferycznym 101,3 kpa i temperaturze 288 K i wilgotności względnej powietrza 60% - jest większa niŝ 35%, oblicza się według wzoru: 50*η/35, gdzie η oznacza wyraŝona w % sprawność turbiny gazowej. Opisany sposób wyznaczani standardów jest zgodny z wymaganiami Dyrektywy dla urządzeń istniejących (Załącznik V cz. 1). Warsaw strona 22 z 106

23 Według Dyrektywy turbiny gazowe i silniki gazowe do uŝytku na wypadek awarii, które działają krócej niŝ 500 godzin czasu funkcjonowania rocznie nie są objęte wielkościami dopuszczalnymi emisji. Dyrektywa wprowadza standard w zakresie emisji CO w wysokości 100 Mg/nm3, nie są wymagane standardy w zakresie emisji SO2 i pyłu. W odniesieniu do obiektów energetycznego spalania w szczególnych przypadkach moŝna uzyskać odstępstwo od dopuszczalnych poziomów emisji powiązanych z najlepszymi dostępnymi technikami opisanymi w konkluzjach dotyczących BAT. Odstępstwo tekie nie moŝe jednak prowadzić do przekroczenia dopuszczalnych wielkości emisji określonych w Dyrektywie (art. 15 ust. 3).. Odstępstwo takie moŝe mieć zastosowanie m.in. wtedy, gdy ocena wykaŝe, Ŝe osiągnięcie poziomów emisji powiązanych z najlepszymi dostępnymi technikami opisanymi w konkluzjach dotyczących BAT prowadziłoby do nieproporcjonalnie wysokich kosztów w stosunku do korzyści dla środowiska przy uwzględnieniu dodatkowych warunków. W Dyrektywie nie przewidziano odstępstw od standardów emisyjnych określonych dotychczas w Dyrektywie WI, Dyrektywach TiO2 czy Dyrektywie LZO. Istotna jest równieŝ kwestia standardów emisyjnych dla obiektów spalania wielopaliwowego, a w szczególności sposób określania dopuszczalnych wielkości emisji dla takich obiektów. Dyrektywa generalnie przewiduje przyjęcie dopuszczalnej wielkości emisji dla kaŝdego rodzaju paliwa i zanieczyszczenia, odpowiadającej całkowitej nominalnej mocy dostarczanej w paliwie całego obiektu energetycznego spalania. W przypadku spalania wielu paliw jednocześnie standard dla danego emitora stanowić będzie średnia obliczona z ww. standardów emisyjnych ze spalania poszczególnych paliw, waŝona względem mocy cieplnej ze spalania tych paliw. Metodyka ta jest nieco inna w przypadku obiektów energetycznego spalania wielopaliwowego, o których mowa w art. 30 ust. 2 Dyrektywy, wykorzystujących na własne potrzeby pozostałości po destylacji i konwersji w procesie rafinacji ropy naftowej jako samodzielne paliwo lub razem z innymi paliwami (art. 40). Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji zostanie zastąpione przez rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 22 kwietnia 2011 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji, które opublikowane zostało w Dz. U. z 10 maja 2011 Nr 95, poz To ostatnie rozporządzenie wejdzie w Ŝycie w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia tj. 24 maja 2011 r. (z wyj 33 ust. 5 pkt 1, który wchodzi w Ŝycie z dniem 1 lipca 2012 r.). Warsaw strona 23 z 106

24 3.4. Zmiana definicji źródła spalania W Dyrektywie zastosowano nowe podejście do obiektów energetycznego spalania wprowadzając tzw. definicję źródło komin co ma szczególne znaczenie przy obiektach składających się z kilku źródeł, w których spalane są paliwa. Dotychczas kaŝde ze źródeł było traktowane osobno jako przedmiot wymagań w zakresie standardów emisyjnych. Dyrektywa wprowadza tzw. zasady łączenia zgodnie z którymi w przypadku gdy gazy odlotowe z dwóch lub większej liczby odrębnych obiektów energetycznego spalania odprowadzane są przez wspólny komin, połączenie stworzone przez takie obiekty uwaŝa się za pojedynczy obiekt energetycznego spalania, a ich przepustowość dodaje się w celu wyliczenia całkowitej nominalnej mocy dostarczonej w paliwie. NaleŜy przy tym zdawać sobie sprawę z faktu, Ŝe wymagania w zakresie standardów emisyjnych są tym ostrzejsze im większą moc ma instalacja spalania. A zatem takie nowe podejście oznacza, Ŝe przykładowo obecnie funkcjonująca instalacja spalania paliw składająca się z czterech źródeł (kotłów) o mocy 60 MW kaŝdy, podłączonych do jednego komina, zgodnie z zapisami Dyrektywy moŝe (z zastrzeŝeniem wskazanych w Dyrektywie wyjątków) być traktowana jak jedno źródło o mocy (4*60) 240 MW. Zasady łączenia nie obejmują pojedynczych obiektów energetycznego spalania o nominalnej mocy dostarczonej w paliwie poniŝej 15 MW Wprowadzenie mechanizmu krajowego planu przejściowego Zgodnie z art. 32 Dyrektywy okresie od 1 stycznia 2016 r. do 30 czerwca 2020 r. odniesieniu do obiektów energetycznego spalania spełniających określone przesłanki istnieje moŝliwość wdroŝenia tzw. przejściowego planu krajowego. Obiekty energetycznego spalania objęte PPK mogą zostać zwolnione z wymogu przestrzegania dopuszczalnych wielkości emisji, o których mowa w art. 30 ust. 2 Dyrektywy, w odniesieniu do zanieczyszczeń objętych PPK lub, w stosownych przypadkach, z wymogu przestrzegania stopni odsiarczania, o których mowa w art. 31 Dyrektywy Derogacje naturalne W art. 33 Dyrektywy, wprowadzono mechanizm tzw. derogacji naturalnej. Na podstawie tej derogacji, obiekty energetycznego spalania, będą mogły zostać zwolnione w okresie od dnia 1 stycznia 2016 r. od dnia 31 grudnia 2023, z przestrzegania dopuszczalnych wielkości emisji o których mowa w art. 30 ust. 2 oraz, w stosownych przypadkach, z przestrzegania stopni odsiarczania, o których mowa w art. 31, a takŝe z włączenia ich do PPK, o którym mowa w art. 32, o ile spełnione zostaną łącznie następujące warunki: (a) operator obiektu energetycznego spalania zobowiąŝe się w pisemnym oświadczeniu przedstawionym właściwemu organowi najpóźniej do dnia 1 stycznia 2014 r. Ŝe, Warsaw strona 24 z 106

25 począwszy od dnia 1 stycznia 2016 r. i nie później niŝ do dnia 31 grudnia 2023 r., nie będzie eksploatował obiektu przez więcej niŝ godzin funkcjonowania ( godzin w przypadku obiektów energetycznego spalania wskazanych w art. 33 ust. 4 o całkowitej nominalnej mocy cieplnej przekraczającej MW; godzin w okresie od dnia 1 stycznia 2020 roku do dnia 31 grudnia 2023 roku w przypadku wskazanych w art. 33 ust. 3 instalacji stanowiących część tzw. małych systemów wydzielonych 9 ); (b) (c) operator ma obowiązek przedkładania corocznie właściwemu organowi zapisu czasu funkcjonowania od dnia 1 stycznia 2016 r. (lub od dnia 1 stycznia 2020 roku w przypadku niektórych instalacji stanowiących część małych systemów wydzielonych); przez pozostały okres eksploatacji obiektu energetycznego spalania dopuszczalne wielkości emisji dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłu są utrzymane co najmniej określonym w pozwoleniu dla obiektu energetycznego spalania mającym zastosowanie w dniu 31 grudnia 2015 r. 10, w szczególności zgodne z wymogami dyrektyw 2001/80/WE i 2008/1/WE. Obiekty energetycznego spalania o całkowitej nominalnej mocy dostarczonej w paliwie ponad 500 MW, opalane paliwem stałym, którym udzielono pierwszego pozwolenia po dniu 1 lipca 1987 r., muszą przestrzegać dopuszczalnych wielkości emisji tlenków azotu określonych w załączniku V część 1 Dyrektywy ; oraz (d) obiektowi energetycznego spalania nie udzielono pozwolenia, o którym mowa w art. 4 ust. 4 dyrektywy 2001/80/WE, a wiec obiekt energetycznego spalania nie korzystał z derogacji naturalnej na podstawie Dyrektywy LCP. Wykaz obiektów, które mogą skorzystać z ww. derogacji naturalnej państwo członkowskie ma przekazać najpóźniej do 1 stycznia 2016 r. Pewne wątpliwości moŝe budzić kwestia tego, czy po upływie okresu derogacji instalacja będzie mogła dalej funkcjonować, jeŝeli będzie spełniać wymagania Dyrektywy. Wątpliwość ta omówiona została w dalszej części niniejszego raportu Derogacje dla małych systemów wydzielonych W art. 34 Dyrektywy, przewidziano mechanizm derogacji dla małych systemów wydzielonych. Zgodnie z art. 3 pkt 36) Dyrektywy, mały system wydzielony oznacza mały system wydzielony określony w art. 2 pkt 26 dyrektywy 2003/54/WE Parlamentu 9 Zgodnie art. 3 pkt 36 Dyrektyw 2010/75/EU mały system wydzielony oznacza mały system wydzielony określony w art. 2 pkt 26 dyrektywy 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej. 10 Polska wersja językowa Dyrektywy 2010/75/EU zawiera błąd - w art. 33 ust. 1 lit. c) podano błędną datę 31 grudnia Na błąd wskazuje analiza porównawcza pozostałych wersji językowych tej dyrektywy (tzw. wykładnia komparystyczna) w których podano datę 31 grudnia Warsaw strona 25 z 106

26 Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej 11, tzn. kaŝdy system, który w 1996 r. osiągnął zuŝycie mniejsze niŝ GWh, w którym mniej niŝ 5 % rocznego zuŝycia jest uzyskiwane poprzez połączenie z innymi systemami. Zgodnie art. 34 Dyrektywy do dnia 31 grudnia 2019 r. obiekty energetycznego spalania stanowiące w dniu 6 stycznia 2011 r. część małego systemu wydzielonego mogą zostać zwolnione z przestrzegania dopuszczalnych wielkości emisji, o których mowa w art. 30 ust. 2 oraz, w stosownych przypadkach, z przestrzegania stopni odsiarczania, o których mowa w art. 31. Do dnia 31 grudnia 2019 r. dopuszczalne wielkości emisji określone w pozwoleniach dla tych obiektów energetycznego spalania, w szczególności zgodne z wymogami Dyrektyw 2001/80/WE i 2008/1/WE, muszą być co najmniej utrzymane. Obiekty energetycznego spalania o całkowitej nominalnej mocy dostarczonej w paliwie ponad 500 MW opalane paliwem stałym, którym udzielono pierwszego pozwolenia po dniu 1 lipca 1987 r., muszą przestrzegać dopuszczalnych wielkości emisji tlenków azotu określonych w załączniku V część 1. Państwo członkowskie zgłasza Komisji Europejskiej wykaz ww. obiektów przed dniem 6 stycznia 2013 r. Wykładnia systemowa wskazuje, Ŝe przepis ten stanowi dodatkową (obok art. 33) podstawę derogacyjną dla małych systemów wydzielonych. Jest to jednocześnie przepis nowy który nie ma swego odpowiednika w Dyrektywie IPPC (i prawie krajowym). Ewentualna implementacja tej regulacji wydaje się jednak zbędna z uwagi na to iŝ w dniu 6 stycznia 2011 r. małe systemy wydzielone nie występowały na terytorium polski Derogacje dla zakładów zasilających sieci ciepłownicze W art. 35 Dyrektywy, przewidziano dodatkowy mechanizm derogacji. Zgodnie z tym przepisem do dnia 31 grudnia 2022 r. obiekt energetycznego spalania moŝe być zwolniony z przestrzegania dopuszczalnych wielkości emisji, o których mowa w art. 30 ust. 2, i z przestrzegania stopni odsiarczania, o których mowa w art. 31, o ile spełnione są następujące warunki: (a) (b) całkowita nominalna moc obiektu energetycznego spalania dostarczona w paliwie nie przekracza 200 MW; obiektowi udzielono pierwszego pozwolenia przed dniem 27 listopada 2002 r. lub operator tego obiektu złoŝył kompletny wniosek o pozwolenie przed tą datą, pod warunkiem Ŝe obiekt oddano do eksploatacji nie później niŝ w dniu 27 listopada 2003 r.; 11 Dz. Urz. UE L 176 z , str. 37; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 12, t. 2, str Warsaw strona 26 z 106

27 (c) (d) co najmniej 50 % produkcji ciepła uŝytkowego wytwarzanego w obiekcie (średnia krocząca z pięciu lat) dostarczanych jest w postaci pary lub gorącej wody do publicznej sieci ciepłowniczej; oraz w tym okresie dopuszczalne wielkości emisji dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłu określone w jego pozwoleniu mającym zastosowanie w dniu 31 grudnia 2015 r., w szczególności zgodnie z wymogami dyrektyw 2001/80/WE i 2008/1/WE, są utrzymane co najmniej do dnia 31 grudnia 2022 r. Najpóźniej w dniu 1 stycznia 2016 r. kaŝde państwo członkowskie przekazuje Komisji wykaz wszystkich obiektów energetycznego spalania, do których ma zastosowanie powyŝsza regulacja. PowyŜsza regulacja nie ma swego odpowiednika w Dyrektywie IPPC (i prawie krajowym), do jej implementacji konieczna więc będzie odpowiednia zmiana prawa Nowe sektory objęte zakresem zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom Dyrektywa w porównaniu do poprzedniej regulacji rozszerza zakres sektorów objętych regulacją dotyczącą zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom. Rozszerzeniu uległ tym samym zakres załącznika 1 o następujące działalności: (i) (ii) (iii) Przemysł energetyczny zgazowanie lub upłynnianie innych paliw w instalacjach o całkowitej nominalnej mocy dostarczonej w paliwie wynoszącej 20 MW lub więcej (pkt 1.4. lit b); Przemysł mineralny produkcja tlenku magnezu w piecach o wydajności przekraczającej 50 ton dziennie (pkt 3.1 lit c); Gospodarka odpadami: - unieszkodliwianie lub odzyskiwanie odpadów niebezpiecznych o wydajności przekraczającej 10 ton dziennie obejmujące co najmniej jeden z następujących rodzajów działalności (pkt 5. 1 przy czym nowe działalności wymienione w lit. a, c, d, e, h, k), - unieszkodliwianie odpadów innych niŝ niebezpieczne, o wydajności przekraczającej 50 ton dziennie obejmujące co najmniej jeden z wymienionych rodzajów działalności w pkt przy czym nowe działalności wymieniono w pkt 5.3 lit a (iii) (v) oraz w pkt 5.3 lit b (i) (iv), - czasowe magazynowanie odpadów niebezpiecznych nieujętych w pkt 5.4 w oczekiwaniu na działalność ujętą w pkt 5.1, 5.2, 5.4 i 5.6 o całkowitej pojemności przekraczającej 50 ton, z wyjątkiem czasowego magazynowania w oczekiwaniu na zbiórkę w miejscu wytworzenia odpadów (pkt 5.5), - Podziemne składowiska odpadów niebezpiecznych o całkowitej pojemności przekraczającej 50 ton (pkt 5.6); Warsaw strona 27 z 106

28 (iv) Inne rodzaje działalności: - produkcja instalacji przemysłowych płyt drewnopochodnych: płyt o wiórach zorientowanych (OSB), płyt wiórowych lub płyt pilśniowych o wydajności przekraczającej 600 m3 dziennie (pkt 6.1 lit c), - obróbka i przetwórstwo poza wyłącznym pakowaniem następujących surowców przetworzonych lub nieprzetworzonych do celów wytwarzania produktów spoŝywczych lub paszy z surowców pochodzenia zwierzęcego i roślinnego, w produktach łączonych i osobnych o wskazanej wydajności (pkt 6.4 lity b (iii)), - Konserwacja drewna i produktów z drewna produktami chemicznymi o wydajności przekraczającej 75 m3 dziennie, innymi niŝ przeznaczonymi wyłącznie do stosowania w przypadku sinizny (pkt 6.10), - oczyszczanie ścieków nieobjętych dyrektywą 91/271/EWG i pochodzących z instalacji objętych rozdziałem II, prowadzonych przez niezaleŝnego operatora (pkt 6.11). Wprowadzenie tych zmian będzie wymagało wprowadzenia zmian w rozporządzeniu rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 roku w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości Geologiczne składowanie dwutlenku węgla Zgodnie z art. 36 Dyrektywy w odniesieniu do nowych obiektów energetycznego spalania o nominalnej mocy elektrycznej na wyjściu co najmniej 300 megawatów operator takiego obiektu będzie zobowiązany do analizy warunków dotyczących składowania i transportu dwutlenku węgla oraz modernizacji instalacji pod kontem jego wychwytu. W razie spełnienia ww. warunków konieczne będzie zarezerwowanie odpowiedniej powierzchni na terenie instalacji dla urządzeń niezbędnych do wychwytywania i spręŝania dwutlenku węgla (tzw. wymóg capture ready ). PowyŜsza regulacja nie ma swego odpowiednika w Dyrektywie IPPC (i prawie krajowym), do jej implementacji konieczna więc będzie odpowiednia zmiana prawa Nowe wymagania dotyczące spalarni odpadów i współspalarni odpadów W odniesieniu do spalarni odpadów i współspalarni odpadów Dyrektywa wprowadziła szereg zmian w stosunku do dotychczasowej regulacji objętej zakresem Dyrektywy WI. Zmiany te zawarte zostały w szczególności w rozdziale IV oraz załączniku VI Dyrektywy. 12 Dz. U. z 2002 r. Nr 122, poz Warsaw strona 28 z 106

29 3.12. Objęcie Dyrektywą kwestii ochrony gleby i wód podziemnych Dyrektywa wprowadziła obowiązek sporządzenia raportu o stanie gleby i wód podziemnych (tzw. Sprawozdanie bazowe art. 3 pkt 19) przed uzyskaniem pozwolenia zintegrowanego (dla nowych instalacji) oraz przed pierwszą aktualizacją pozwolenia zintegrowanego (dla instalacji istniejących). Sprawozdanie bazowe stanowi załącznik do wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego (lub do wniosku o jego aktualizację po raz pierwszy po dniu 7 stycznia 2013 r.) w przypadku rodzajów działalności mogących mieć negatywny wpływ na jakość gleby lub wód podziemnych (art. 22 ust. 2). Obowiązek opracowania sprawozdania bazowego ma prowadzić do tego by eksploatacja instalacji nie powodowała pogorszenia jakości gleby i wód podziemnych. W przypadku wystąpienia zanieczyszczenia dokument ten pozwoli określić ewentualny poziom zanieczyszczenia gleby lub wód podziemnych i będzie podstawą do dokładnego określenia zakresu obowiązku rekultywacyjnego zgodnie z zasadą zanieczyszczający płaci. Sprawozdanie bazowe zawiera co najmniej dane określone w art. 22 ust. 3 Dyrektywy, które dotyczą historycznego i obecnego uŝytkowania terenu. Wskazówki dotyczące treści sprawozdania bazowego określi Komisja Europejska. Po ostatecznym zakończeniu działalności operator ma obowiązek oceny stanu skaŝenia gleby i wód podziemnych porównując wyniki analizy z danymi ze sprawozdania bazowego i podejmuje środki mające na celu zaradzenie ewentualnemu zanieczyszczeniu. MoŜna uwzględnić techniczną wykonalność przedsięwzięcia oraz przyszłe wykorzystanie terenu. Dyrektywa wprowadza obowiązek okresowego monitoringu gleby - przynajmniej raz na 10 lat i wód podziemnych - raz na 5 lat (art. 16 ust. 2) Zwiększenie częstotliwości kontroli i rozszerzenia obowiązków sprawozdawczych Dyrektywa wprowadziła równieŝ zmiany w zakresie kontroli oraz rozszerzenia obowiązków sprawozdawczych. Konieczna wiec będzie odpowiednia zmiana przepisów prawa krajowego Zmiany dotyczące LZO Przepisy szczególne dotyczące LZO zamieszczone zostały w Rozdziale V (art ) oraz w Załączniku VII Dyrektywy. Dyrektywa wprowadziła niewielkie zmiany w stosunku do dotychczasowej regulacji dotyczącej LZO. Są to głównie zmiany redakcyjne oraz regulacje dotyczące implementacji wymogów dotyczących LZO. Zgodnie z art. 80 państwa członkowskie mają obowiązek wprowadzenia w Ŝycie przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych niezbędnych do wykonania art. 58, art. 59 ust. 5, art. 63, art. 65 ust. 3 załącznika VII część 4 pkt 2, część 5 pkt 1, części 7 pkt 3, które regulują wymagania dotyczące LZO do dnia 7 stycznia 2013 r. Przy czym zgodnie z art. 82 Dyrektywy Warsaw strona 29 z 106

30 art. 58, art. 59 ust. 5 oraz załącznik VII część 4 pkt 2 stosuje się od dnia 1 czerwca 2015 r. Do przepisów, które dotychczas nie miały swojego odpowiednika w Dyrektywie LZO naleŝy art. 59 ust. 5, art. 61, art. 63 ust. 1 Dyrektywy Zmiany dotyczące instalacji produkujących dwutlenek tytanu Przepisy szczególne dotyczące instalacji produkujących dwutlenek tytanu zamieszczone zostały w Rozdziale VI (art ) oraz w Załączniku VII Dyrektywy. Dyrektywa wprowadziła niewielkie zmiany w stosunku do dotychczasowej regulacji dotyczącej instalacji produkujących dwutlenek tytanu Wzmocnienie roli BREF Mimo, Ŝe samo pojęcie najlepszych dostępnych technik nie uległo zmianie w Dyrektywie, istotne zmiany pojawiły się w odniesieniu do dokumentów BREF. Dotychczas BREF moŝna było traktować jako pewną ocenę techniczno-ekonomiczną zanieczyszczeń i zuŝycia surowców/mediów w danym sektorze oraz sposobów ich ograniczania i zapobiegania. Obecnie BREF jest równieŝ rezultatem wymiany informacji zorganizowanej na mocy Dyrektywy IPPC poprzez Techniczne Grupy Robocze, działające przy Europejskim Biurze IPPC oraz dokumentem ogólnie dostępnym przez Internet. Jest wiec materiałem informacyjnym i technicznym, stanowiącym pomoc dla organów wydających pozwolenia zintegrowane ułatwiającym określenie granicznych wielkości emisyjnych i innych parametrów charakteryzujących BAT dla danej instalacji. Jednocześnie dotychczas BREFy nie są wiąŝącym aktem prawnym, czy teŝ zestawieniem obligatoryjnych granicznych wielkości emisyjnych ani listą wszystkich wymaganych ograniczeń i aspektów charakterystycznych dla poszczególnych instalacji. Dyrektywa istotnie wzmacnia jednak rolę BREFów, które otrzymają rangę aktów prawnych. Zgodnie z Dyrektywą w celu określenia co stanowi BAT oraz ograniczenia róŝnic w zakresie poziomów emisji z działalności przemysłowej naleŝy sporządzić dokumenty referencyjne BAT (BREFy) dokonać ich przeglądu i w razie konieczności aktualizować wyniki wymiany informacji z zainteresowanymi podmiotami, a najwaŝniejsze elementy dokumentów referencyjnych BAT (konkluzje BAT) naleŝy przyjmować w drodze procedury komiotologi. Konkluzje BAT powinny słuŝyć za punkt odniesienia przy określaniu warunków pozwolenia. Mogą być uzupełniane innymi źródłami. Dokumenty referencyjne powinny być aktualizowane raz na 8 lat. Postanowienia Dyrektywy prowadzą do wniosku, ze dopuszczalne wielkości emisji określane w pozwoleniach muszą być zgodne z wartościami podanymi w dokumentach referencyjnych BAT (odstępstwa moŝliwe jedynie w wyjątkowych sytuacjach i raportowane do Komisji Europejskiej. Warsaw strona 30 z 106

31 3.17. Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, postępowanie z udziałem społeczeństwa, dostęp do informacji o środowisku, dostęp do wymiaru sprawiedliwości w sprawach z zakresu ochrony środowiska Postępowanie w sprawie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko (w tym postępowanie transgraniczne), postępowanie z udziałem społeczeństwa, dostęp do informacji o środowisku, dostęp do wymiaru sprawiedliwości w sprawach z zakresu ochrony środowiska, regulowane było juŝ Dyrektywą IPPC (art. 15, 16, 18 i Załącznik V). Regulacje te implementowane zostały w ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko 13. Kwestie te uregulowane zostały równieŝ w Dyrektywie (art. 24, 25, 26 i Załącznik IV). Analiza odpowiednich przepisów Dyrektywy IPPC oraz Dyrektywy prowadzi do wniosku, iŝ niewielkie róŝnice, w stosunku do dotychczasowej regulacji zostały wprowadzone jedynie w art. 24 Dyrektywy, który doprecyzowuje zakres informacji, które mają być przekazane społeczeństwu. Zmiana taka moŝe skutkować koniecznością modyfikacji niektórych przepisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko Inne zmiany wprowadzone Dyrektywą Ponadto w Dyrektywie wprowadzono szereg innych zmian dotyczących m.in. - przyznania Komisji Europejskiej uprawnień do ustalania rozwiązań szczególnych, - udzielania odstępstw od obowiązków ciągłego monitorowania całkowitych emisji pyłów, - środków dotyczących rozwoju i stosowania nowych technik, - zawartości sprawozdania bazowego, - częstotliwości monitorowania okresowego, - rodzaju i formatu informacji, które Państwa Członkowskie będą udostępniać Komisji Europejskiej, - terminu, po którym dokonywane będą stałe pomiary emisji do powietrza metali cięŝkich, dioksyn i furanów, - nowych i bardziej restrykcyjnych warunków pozwolenia. 13 Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz z późn. zm. Warsaw strona 31 z 106

32 Warsaw strona 32 z 106

33 4. ZAGADNIENIA BUDZĄCE WĄTPLIWOŚCI Lp. 1. Art. 3 pkt 3 instalacja oznacza stacjonarną jednostkę techniczną, w której prowadzony jest co najmniej jeden rodzaj działalności wymieniony w załączniku I lub w załączniku VII część 1, oraz wszystkie inne bezpośrednio związane czynności prowadzone na tym samym miejscu, które mają techniczny związek z działalnością wymienioną w tych załącznikach i które mogłyby mieć wpływ na emisje i zanieczyszczenie Instalacja definicja pojęcia Instalacja moŝe składać się z wielu obiektów energetycznego spalania (kominów). Dyrektywa, posługuje pojęciem instalacji (art. 3 ust. 3), pojęciem obiektu energetycznego spalania, którym jest kaŝde urządzenie techniczne, w którym paliwa są utleniane w celu wykorzystania wytworzonego w ten sposób ciepła(art. 3 pkt 25), części instalacji (art. 63) oraz części obiektu energetycznego spalania (art. 30 ust. 4, 7). Ponadto z zasad łączenia wyraŝonych w art. 29 Dyrektywy wynika, iŝ w przypadku gdy gazy odlotowe z dwóch lub większej liczby odrębnych obiektów energetycznego spalania odprowadzane są przez wspólny komin, połączenie stworzone przez takie obiekty uwaŝa się za pojedynczy obiekt energetycznego spalania. PowyŜsze moŝe rodzić wątpliwości związane z zakresem poszczególnych pojęć. Na rysunku przedstawiono moŝliwą interpretację zakresów poszczególnych pojęć. Warsaw strona 33 z 106

34 MoŜliwa interpretacja prawna: Najszerszym pojęciem jest pojęcie instalacji. W skład której moŝe wchodzić kilka obiektów energetycznego spalania. Natomiast obiekt energetycznego spalania moŝe składać się z kilku części (będących zarazem częścią instalacji) np. kocioł. Jednocześnie zgodnie z zasadami łączenia (art. 29) dwa odrębne obiekty energetycznego spalania mogą zostać potraktowane jako jeden obiekt energetycznego spalania jeŝeli spełnione zostaną przesłanki wskazane w art. 29 Dyrektywy. Zakres powyŝszych pojęć istotny jest w kontekście obowiązków oraz zakresu wymagań które wprowadzone zostały przez Dyrektywę. PowyŜsze definicje istotne są równieŝ przy rozstrzyganiu wątpliwości dotyczących przedmiotu pozwolenia i jego zakresu, co w szczególności dotyczy sytuacji w których moŝliwe jest zastosowanie zasady łączenia określonej w art. 29 Dyrektywy. Istotne jest iŝ pozwolenia mogą być wydawane dla całych instalacji lub ich części które mogą być potraktowane jako obiekty energetycznego spalania Rodzi to dodatkowe wątpliwości dotyczące standardów emisji w sytuacji gdy zastosowanie znajdzie zasada łączenia - przykładowo gdy od istniejących kominów podłączone są obiekty energetycznego spalania o których mowa w art. 30 ust. 3 oraz art. 30 ust. 2. Wydaje się Ŝe pojęcie instalacji co do zasady pozostaje spójne z obecnie obowiązującą definicją instalacji zamieszczoną w art. 3 pkt 6) ustawy Prawo ochrony środowiska, zgodnie z którą instalacja to a) stacjonarne urządzenie techniczne, b) zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i połoŝonych na terenie jednego zakładu, c) budowle niebędące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami, których eksploatacja moŝe spowodować emisję (definicja ta z uwagi na regulację dotyczącą LZO wymagać będzie jednak rozszerzenia o wszystkie inne Warsaw strona 34 z 106

35 bezpośrednio związane czynności prowadzone na tym samym miejscu, które mają techniczny związek z prowadzoną działalnością). Instalację moŝna wiec utoŝsamiać z pojęciem zakładu (z wyłączeniem elementów, które nie mają technicznego związku z działalnością wymienioną w załączniku I lub w załączniku VII część 1, natomiast za obiekt energetycznego spalania powinien być uznany kocioł. 2. Art. 3 pkt 7 pozwolenie oznacza pisemne zezwolenie na eksploatację całości lub części instalacji, obiektu energetycznego spalania, spalarni odpadów lub współspalarni odpadów Jaki rodzaj pozwolenia jest objęty zakresem tego zapisu? Szczególnie o jaki rodzaj pozwolenia chodzi w przypadku instalacji uruchamianych w okresie gdy w polskim systemie prawnym instytucja pozwoleń zintegrowanych nie funkcjonowała. Zgodnie z art. 3 pkt 7 Dyrektywy, pozwolenie oznacza pisemne zezwolenie na eksploatację całości lub części instalacji, obiektu energetycznego spalania, spalarni odpadów lub współspalarni odpadów. MoŜliwe interpretacje prawne: Przy interpretacji znaczenia tego pojęcia naleŝy uwzględniać m.in. przepis art. 29 ust 2 Dyrektywy (klasyfikacja instalacji) w tym zakresie mogą pojawić się bowiem wątpliwości o jakie pozwolenie chodzi dla dat przed wprowadzeniem pozwoleń zintegrowanych, to jest w okresie w którym zezwolenie na eksploatacje powiązane było z innym rodzajem decyzji administracyjnych. Przy czym naleŝy pamiętać, iŝ w aktualnie obowiązującym prawodawstwie klasyfikacja źródeł na potrzeby Dyrektywy LCP prowadzona jest według daty pozwolenia na budowę. Przy interpretacji pojęcia pozwolenie naleŝy równieŝ wziąć pod uwagę tabelę korelacji (s. 96) w której jako odpowiednik pozwolenia wskazano na art. 2 ust. 9 zd. pierwsze Dyrektywy IPPC oraz na art. 2 ust. 7 Dyrektywy LZO i na art. 3 ust. 12 Dyrektywy WI, natomiast nie ma wskazania z jakiej decyzji wymienionej w Dyrektywie LCP pozwolenie odpowiada. Zgodnie z art. 2 ust. 9 zd. 1 Dyrektywy IPPC, pozwolenie oznacza część lub całość pisemnej decyzji (lub kilku takich decyzji), zezwalającej na eksploatację całej instalacji lub jej części, z zastrzeŝeniem niektórych warunków gwarantujących, Ŝe instalacja spełnia Warsaw strona 35 z 106

36 wymogi niniejszej dyrektywy. Oczywiście odpowiednikiem pozwolenia w kaŝdym państwie członkowskim mogą być róŝne rodzaje decyzji. Jak wskazano w powyŝszej definicji pozwolenie moŝe (ale nie musi) być utoŝsamiane z kilkoma decyzjami zezwalającymi na eksploatację. Przy interpretacji pojęcia pozwolenie naleŝy teŝ uwzględnić to, iŝ Dyrektywa rozróŝnia kwestię terminu oddania do eksploatacji oraz kwestię terminu uzyskania pozwolenia. Uzasadnionym wydaje się Ŝe termin oddania do eksploatacji związany jest z pozwoleniem na uŝytkowanie. Tym samym pozwoleniem powinna być decyzja poprzedzająca jego wydanie która jednocześnie zawiera określone wymogi środowiskowe i zezwala na eksploatację z tego punktu widzenia. Ponadto przy interpretacji pojęcia pozwolenie naleŝy uwzględnić kwestię zezwolenia na eksploatację instalacji istniejących oraz zezwolenia na eksploatację instalacji nowych. MoŜe to mieć znaczenie w kontekście polskich regulacji, które przewidują instytucję pozwolenia na uŝytkowanie jako decyzji która, kończy proces budowlany i jest co do zasady ostatnim etapem przed oddaniem instalacji do uŝytkowania. Zgodnie z art. 55 ustawy Prawo budowlane, zasadą jest Ŝe przed przystąpieniem do uŝytkowania obiektu budowlanego naleŝy uzyskać ostateczną decyzję o pozwoleniu na uŝytkowanie. Przepis ten moŝe sugerować, Ŝe jako pozwolenie moŝna byłoby traktować pozwolenie na uŝytkowanie. Stanowisko takie w świetle obowiązujących obecnie przepisów jest jednak nieuzasadnione. Zgodnie z art. 76 ustawy Prawo ochrony środowiska nowo zbudowany lub przebudowany obiekt budowlany, zespół obiektów lub instalacja nie mogą być oddane do uŝytkowania, jeŝeli nie spełniają wymagań ochrony środowiska m.in. nie uzyskają wymaganych decyzji określających zakres i warunki korzystania ze środowiska czy teŝ nie dotrzymają na etapie wymaganych prawem badań i sprawdzeń, wynikających z mocy prawa standardów emisyjnych Warsaw strona 36 z 106

37 oraz określonych w pozwoleniu warunków emisji. Ponadto nowo zbudowany lub przebudowany obiekt budowlany, zespół obiektów lub instalacja nie mogą być eksploatowane, jeŝeli w okresie 30 dni od zakończenia rozruchu nie są dotrzymywane wynikające z mocy prawa standardy emisyjne albo określone w pozwoleniu warunki emisji, ustalone dla fazy po zakończeniu rozruchu. Oznacza to Ŝe po raz pierwszy z eksploatacją instalacji skutkującą emisją mamy doczynienia w fazie rozruchowej, która odbywa się na podstawie pozwoleń emisyjnych wydawanych jeszcze przed wydaniem pozwolenia na uŝytkowanie. Dlatego teŝ naleŝy opowiedzieć się za tym Ŝe w świetle obecnie obowiązujących przepisów jako pozwolenie naleŝy traktować pozwolenie zintegrowane (emisyjne). Obecnie określone skutki prawne jakie Dyrektywa wiąŝe z pozwoleniem będą wywoływane od daty wydania tej właśnie decyzji. Ponadto w przypadku instalacji istniejących pozwolenia rozumiane jako pozwolenia emisyjne (zintegrowane) wydawane są równieŝ w odniesieniu do instalacji istniejących (np. po wygaśnięciu dotychczasowego pozwolenia zintegrowanego). W takiej sytuacji pozwolenie na uŝytkowanie nie jest wydawane. Jest oczywistym Ŝe w takiej sytuacji pozwoleniem zezwalającym na eksploatację jest właśnie pozwolenie emisyjne (zintegrowane). Z tych samych powodów w obecnie obowiązującym stanie prawnym pozwoleniem nie jest równieŝ pozwolenie na budowę, które jedynie zezwala na rozpoczęcie robót budowlanych a nie na eksploatację instalacji ta bowiem co do zasady w momencie wydawania pozwolenia na budowę jeszcze nie istnieje. Jak z powyŝszego wynika jedną z moŝliwych interpretacji tego pojęcia jest wiec ta, zgodnie z którą obejmuje ono zarówno pozwolenia zintegrowane jak równieŝ inne pozwolenia emisyjne dotyczące emisji regulowanych Dyrektywą. Interpretacja ta ma zastosowanie do oceny stanu faktycznego który występował w okresie w którym pozwolenie zintegrowane (emisyjne) funkcjonowało w krajowym porządku prawnym. Za interpretacją tą przemawia dodatkowo zakres Warsaw strona 37 z 106

38 pozwolenia, czy teŝ moŝe obligatoryjna treść pozwolenia. Dyrektywa wskazuje bowiem wyraźnie (zob. art. 14, 45) co powinno znaleźć się w treści pozwolenia m.in. dopuszczalne wielkości emisji substancji zanieczyszczających, odpowiednie wymogi dotyczące mechanizmu monitorowania. Warunki te odpowiadają wiec temu co w prawie polskim objęte jest obecnie zakresem pozwoleń emisyjnych (zob. np. art. 188 POŚ). 2. Przy ocenie postanowień Dyrektywy nie naleŝy ograniczać się jdynie do wyŝej wskazanej wąskiej interpretacji pojęcia pozwolenie i uwzględniać naleŝy równieŝ szerszą interpretację tego pojęcia. Interpretację tę naleŝy uznać za dominującą. Zgodnie z tą interpretacją za pozwolenie o którym mowa w Dyrektywie moŝna uznać nie tylko pozwolenie zintegrowane oraz inne pozwolenia emisyjne lecz równieŝ pozwolenie na budowę czy nawet inne rodzaje pozwoleń jeŝeli w określonym stanie prawnym były one w istocie odpowiednikami pozwolenia zintegrowanego. Istotny w takiej interpretacji jest rzeczywisty charakter jaki pełniło dane pozwolenie tzn. jego funkcją powinno być pisemne zezwolenie na eksploatację całości lub części instalacji, obiektu energetycznego spalania, spalarni odpadów lub współspalarni odpadów. Za szeroką interpretacją przemawia to, iŝ w poszczególnych systemach prawa krajowego pozwolenie na eksploatacje moŝe zostać powiązane faktycznie nie z pozwoleniem emisyjnym lecz równieŝ z inną decyzją lub decyzjami. Istotnym elementem pozwolenia jest bowiem to, iŝ ma ono zezwalać na eksploatację. Jeśli na gruncie prawa krajowego (w określonym stanie prawnym w danym czasie) eksploatacja instalacji powiązana była z moŝliwością uzyskania pozwolenia na budowę, a następnie na skutek wprowadzenia nowych rodzajów decyzji taka zgoda na eksploatację powiązana została z nowym rodzajem decyzji (np. pozwoleniem emisyjnym) to nie zmienia to faktu iŝ decydująca powinna być istota i skutki decyzji (jakie wywoływała ona w określonym stanie prawnym) a nie jej nazwa. Ponadto Dyrektywa wyraźnie potwierdza to iŝ pozwoleniem są równieŝ inne, niŝ pozwolenie zintegrowane rodzaje Warsaw strona 38 z 106

39 decyzji zezwalających na eksploatację. Dyrektywa mówi bowiem wyraźnie o pozwoleniu w odniesieniu do stanu prawnego obowiązującego jeszcze przed wejściem w Ŝycie Dyrektywy IPPC, która wprowadziła pozwolenia zintegrowane (zob. np. art. 29). Uwzględnić naleŝy równieŝ definicję pozwolenia z Dyrektywy IPPC. Analizując polskie regulacje historyczne i poszukując odpowiednika pozwolenia w tych regulacjach moŝna skupić się na ograniczonym zakresie regulacji tj. historycznej regulacji prawa budowlanego oraz historycznej regulacji prawa ochrony środowiska. Jako pierwszą regulację, którą moŝna tu rozwaŝyć jest ustawa z dnia 21 kwietnia 1966 r.o ochronie powietrza atmosferycznego przed zanieczyszczeniem (Dz. U. z 1966 r., Nr 14, poz. 87), która szeroko regulowała zasady ochrony powietrza. Dopuszczalne wielkości stęŝeń substancji zanieczyszczających powietrze były określone w rozorządzeniu Rady Ministrów z dania 13 września 1966 r. w sprawie dopuszczalnych stęŝeń substancji w powietrzu atmosferycznym wydanym na podstawie art.2 ww. ustawy (Dz. U. z 1966 r. Nr 42, poz. 253). Wśród swych instrumentów prawnych, ustawa o ochronie powietrza atmosferycznego przed zanieczyszczeniem ta przewidywała obowiązek uzgadniania projektu wstępnego budowy inwestycji z właściwym organem (art. 4 ust. 2). Zgodnie z art. 29 ust. 2 w zw. z art. 34 ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. prawo budowlane (Dz. U. z 1961 r. Nr 7, poz. 46), na projekt budowlany składał się projekt wstępny i projekt podstawowy. obowiązek uzgadniania dotyczył tego pierwszego. Następnie wydawane było pozwolenie na budowę. MoŜna więc przyjąć, iŝ w okresie tym kwestie środowiskowe związane z zezwoleniem na eksploatacje przesądzane były na etapie pozwolenia na budowę które konsumowało wcześniejsze uzgodnienie dotyczące kwestii związanych z emisją do powietrza. Jako pozwolenie, będące odpowiednikiem dzisiejszego pozwolenia zintegrowanego moŝna więc by uznać pozwolenie na budowę. Kolejną regulacją była ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu Warsaw strona 39 z 106

40 środowiska (Dz. U. z 1980 r. Nr 3 poz. 6 z późn. zm.). Zgodnie z art. 30 tej ustawy terenowy organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego ustala w drodze decyzji rodzaje i ilości substancji zanieczyszczających powietrze atmosferyczne, dopuszczone do wprowadzania do powietrza przez jednostkę organizacyjną lub osobę fizyczną podejmującą lub prowadzącą działalność gospodarczą. Zgodnie z art. 68 ust. 4 tej ustawy owo zbudowany lub zmodernizowany obiekt budowlany lub zespół obiektów nie moŝe być oddany do uŝytku, jeŝeli nie wykonano wymaganych przepisami lub przewidzianych w ramach danej inwestycji urządzeń chroniących środowisko. Jednocześnie w okresie tym funkcjonowała regulacja zamieszczona w ustawie z dnia 24 października 1974 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 1974 Nr 38, poz. 229 z późn. zm.). Zgodnie z pierwotnym tekstem tej regulacji inwestor, właściciel lub zarządca moŝe przystąpić do uŝytkowania obiektu budowlanego, co do którego wydano przewidziany w art. 40 nakaz dokonania zmian lub przeróbek, dopiero po uzyskaniu pozwolenia na uŝytkowanie, wydanego przez właściwy terenowy organ administracji państwowej. Poza tym wypadkiem terenowy organ administracji państwowej mógł nałoŝyć obowiązek uzyskania pozwolenia na uŝytkowanie wybudowanego obiektu budowlanego, gdy było to uzasadnione względami bezpieczeństwa ludzi lub mienia, ochrony środowiska albo innymi względami interesu społecznego. Uwzględniając powyŝszą regulację moŝna wiec podnosić argumenty iŝ na gruncie tej regulacji nie było bezpośredniego powiązania pomiędzy uzyskaniem zezwolenia na gruncie regulacji środowiskowej i regulacji prawa budowlanego. Zezwolenie na eksploatację co do zasady następowało na etapie uzyskania pozwolenia na budowę a jedynie wyjątkowo na etapie pozwolenia na uŝytkowanie. Kolejną regulacją z zakresu prawa budowlanego jaka współistniała z ustawa z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska była ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Zgodnie z art. 36 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane w brzmieniu pierwotnym właściwy organ w decyzji o pozwoleniu na budowę obiektu budowlanego, będącego zakładem pracy, nakłada obowiązek uzyskania pozwolenia na jego uŝytkowanie. Natomiast do uŝytkowania obiektu moŝna było przystąpić co do zasady po uzyskaniu pozwolenia na uŝytkowanie (art. 54 i n.). Rozwiązania te obowiązywały od 1 stycznia Warsaw strona 40 z 106

41 1995 r. Regulacja ta moŝe wskazywać iŝ w okresie tym jako pozwolenie mogłoby być traktowane pozwolenie na uŝytkowanie. Tak wiec pozwolenie moŝe być utoŝsamiane zarówno z pozwoleniem zintegrowanym (emisyjnym) jak i z pozwoleniem na budowę w zaleŝności od momentu i stanu prawnego w którym było wydawane. 3. Art. 3 pkt 9 istotna zmiana oznacza zmianę charakteru lub sposobu funkcjonowania, lub rozbudowę instalacji lub obiektu energetycznego spalania, spalarni odpadów lub współspalarni odpadów, Usystematyzowa nie istotnej zmiany w instalacji kwestia poruszona jeszcze w art. 20 ust 3 oraz art. 54 (dotyczącym W art. 3 pkt 9 Dyrektywy zawarto legalną definicję istotnej zmiany jako działania mogącego mieć znaczący negatywny wpływ na zdrowie ludzi lub środowisko. Wszystkie instalacje spalania o mocy termicznej > 50 MWt są w prawodawstwie krajowym klasyfikowane jako mogące powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (zob. rozporządzenie Ministra Środowiska z 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości, Dz. U. z 2002, Nr 122 poz. 1055) ponadto są one klasyfikowane jako przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko" (zob. rozporządzenie Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. w sprawie Warsaw strona 41 z 106

42 która moŝe mieć znaczący negatywny wpływ nazdrowie ludzi lub na środowisko; Art. 20 ust. 3 KaŜdą zmianę w charakterze lub funkcjonowaniu instalacji lub jej rozbudowę uwaŝa się za istotną zmianę, jeŝeli taka zmiana lub rozbudowa sama w sobie osiąga wartości progowe przepustowości określone w załączniku I. określonych spalarni współspalarni odpadów). i przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, Dz. U. z 2010 r., Nr 213, poz 1397). Planowane do wybudowania instalacje mogą wymagać m.in. sporządzenia odpowiednich raportów o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko i przeprowadzenia postępowania w celu uzyskania decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. W związku z powyŝszym definicja w art. 3 pkt 9 wydaje się mało precyzyjna ze względu na ewentualną rozbudowę/zmianę w instalacji. DuŜo precyzyjniejsza definicja istotnej zmian zawarta jest w artykule 20 ust. 3 Dyrektywy. JeŜeli chodzi o duŝe źródła spalania (LCP) to odniesiona jest ona do wartości progowej 50 MWt. Czyli zmiana w instalacji o mocy termicznej większej od 50MWt polegająca na rozbudowie o moc termiczną 50MWt (np. do mocy 100 MWt) moŝe być uznawana za istotną zmianę w instalacji. Dodatkowy problem moŝe pojawić się w sytuacji, gdy rozbudowa lub zmiana w instalacji o wartości progowej poniŝej 50 MWt skutkuje osiągnięciem mocy termicznej 50MWt jednak wydaje się, iŝ taki przypadek nie jest kwalifikowany automatycznie jako istotna zmiana o której mowa w art. 20 ust. 3 bowiem zmiana lub rozbudowa sama w sobie ma osiągać wartości progowe przepustowości określone w załączniku I. Przy interpretacji pojęcia istotnej zmiany naleŝy równieŝ zwrócić uwagę, iŝ definicja legalna tego pojęcia zawarta w art. 3 pkt 9 odnosi się nie tylko do rodzajów działalności wymienionych w załączniku I Dyrektywy lecz do wszelkich innych działalności objętych zakresem tej dyrektywy. Skutkuje to tym, iŝ definicja ta ma stosunkowo ogólny charakter. Doprecyzowanie definicji istotnej zmiany ma natomiast miejsce juŝ w poszczególnych rozdziałach Dyrektywy w odniesieniu do poszczególnych rodzajów działalności w rozdziale II (art. 20) w odniesieniu do działalności wymienionych w załączniku I, czy w rozdziale IV (art. 54) w Warsaw strona 42 z 106

43 odniesieniu do określonych spalarni lub współspalarni odpadów. Zasadniczy problem sprowadza się wiec do rozstrzygnięcia wątpliwości jakie zmiany lub jaka rozbudowa, w sytuacji gdy nie osiąga ona sama w sobie mocy termicznej 50MWt moŝe zostać potraktowana jako zmiana istotna. MoŜliwe interpretacje prawne: Wydaje się, Ŝe jedną z moŝliwych interpretacji byłaby ta która oparta byłaby na przepisach ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. W związku z tym moŝna byłoby przyjąć, Ŝe w przypadku przedsięwzięć (odpowiednich zmian lub rozbudowy) mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, a wiec w przypadku przedsięwzięć z tzw. grupy pierwszej dla których obowiązkowo sporządza się raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, naleŝałoby je potraktować jako zmianę istotną. W przypadku przedsięwzięć zaliczonych do tzw. grupy II tj. takich które mogą potencjalnie oddziaływać na środowisko, odpowiednie zmiany lub rozbudowę naleŝałoby traktować jako zmianę istotną w sytuacji gdy właściwy organ nakazał w odniesieniu do tych przedsięwzięć sporządzenie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko a tym samym przeprowadzenia postępowania z udziałem społeczeństwa. 4. Art. 3 pkt 25 obiekt energetycznego Definicja obiektu energetycznego spalania w tym Dokonując kwalifikacji obiektów energetycznego spalania przepisy art. 2 pkt 25 oraz art. 29 Dyrektywy naleŝy traktować łącznie. Szczególe problemy na gruncie kwalifikacji obiektów energetycznego spalania jako LCP pojawiają się na gruncie art. 29 ust. 2 Dyrektywy Warsaw strona 43 z 106

44 spalania oznacza kaŝde urządzenie techniczne, w którym paliwa są utleniane w celu wykorzystania wytworzonego w ten sposób ciepła Art W przypadku gdy gazy odlotowe z dwóch lub większej liczby odrębnych obiektów energetycznego spalania odprowadzane są przez wspólny komin, połączenie stworzone przez takie obiekty uwaŝa się za pojedynczy obiekt energetycznego spalania, a ich przepustowość dodaje się w celu wyliczenia całkowitej nominalnej mocy dostarczonej w paliwie. części obiektu energetycznego spalania, ujęte równieŝ w art. 29 Dyrektywy w kontekście zakwalifikowania tego obiektu energetycznego spalania jako instalacji LCP. parametrów technicznych i współczynników ekonomicznych jako podstawa agregacji obiektów energetycznego spalania.. W przepisie tym o moŝliwości połączenia decyduje bowiem wiek obiektu energetycznego spalania oraz mało precyzyjne kryterium parametrów technicznych i współczynników ekonomicznych, które w ocenie organu uzasadniają twierdzenie iŝ gazy odlotowe mogłyby być odprowadzane przez wspólny komin. Turbiny gazowe podłączone do wspólnego emitora traktowane są jako urządzenie energetycznego spalania i ich moc w paliwie, do kwalifikacji obiektu energetycznego spalania i określenia jego mocy podlega tym samym kalkulacjom co moc kotłów energetycznych. PoniŜej przedstawiono kilka przykładów kwalifikacji obiektów energetycznego spalania wg przedmiotowej dyrektywy, oraz przedstawiono propozycję sposobu obliczania mocy całkowitej obiektu. 2. W przypadku gdy dwa lub większa liczba oddzielnych obiektów energetycznego spalania, którym po raz Warsaw strona 44 z 106

45 pierwszy udzielono pozwolenia w dniu 1 lipca 1987 r. lub po tym dniu, lub których operatorzy złoŝyli kompletny wniosek o udzielenie takiego pozwolenia w tym dniu lub po tym dniu, instalowane są w taki sposób, Ŝe uwzględniając parametry techniczne i współczynniki ekonomiczne, ich gazy odlotowe mogłyby być zgodnie z oceną właściwego organu odprowadzane przez wspólny komin, połączenie stworzone przez takie obiekty uwaŝa się za pojedynczy obiekt energetycznego spalania, a ich moce dodaje się w celu wyliczenia całkowitej nominalnej mocy dostarczonej w paliwie. 3. Do celów wyliczenia całkowitej nominalnej mocy Warsaw strona 45 z 106

46 dostarczonej w paliwie połączenia obiektów energetycznego spalania, o których mowa w ust. 1 i 2, nie uwzględnia się pojedynczych obiektów energetycznego spalania o nominalnej mocy dostarczonej w paliwie poniŝej 15 MW. Warsaw strona 46 z 106

47 MoŜliwe interpretacje prawne: W świetle powyŝszych niejasnych kryteriów art. 29 ust. 2 Dyrektywy moŝna by twierdzić, Ŝe dla obiektów, którym pierwszego pozwolenia udzielono w dniu 1 lipca 1987 lub po tym dniu powinno się dokonać agregacji poprzez dodatkową analizę i porównanie kosztów budowy (i eksploatacji) obiektów energetycznego spalania (hipotetycznie łączonych) z podłączeniem do jednego komina oraz kosztów budowy hipotetycznie łączonych obiektów energetycznego spalania posiadających odrębne kominy. W sytuacji gdy wartość kosztów (ekonomiczna) połączenia do wspólnego komina byłaby niŝsza dla danej lokalizacji i parametrów technicznych od kosztów obiektów z odrębnymi kominami organ mógłby przyjąć za uzasadnione, iŝ gazy odlotowe mogłyby być odprowadzanie przez wspólny komin. Tym samym agregacja byłaby uzasadniona i do tak zagregowanej instalacji zgodnie z art. 28 Dyrektywy Warsaw strona 47 z 106

48 zastosowanie znalazłyby przepisy rozdziału III tej dyrektywy. Agregację mocy dla obiektów przedstawionych na rysunkach, którym pierwszego pozwolenia udzielono w dniu 1 lipca 1987 lub po tym dniu dokonano w oparciu o załoŝenie spełnienia ww. kryteriów kosztowo technicznych. Największe niepewności dotyczą sytuacji przedstawionej na ostatnim rysunku. Obiekt energetycznego spalania podłączony do emitora nr 1 uzyskał pierwsze pozwolenie przed 1 lipca 1987 r. (emitor nr 1 równieŝ) więc instalację moŝna traktować jako dwa obiekty o mocach odpowiednio 160MWt i 110 MWt. Z drugiej strony obiekt podłączony do emitora nr 1 rozbudowano istotnie po 1 lipca 1987 r. Opierając się zatem o definicje istotnej zmiany moŝna stwierdzić, Ŝe obiekty energetycznego spalania podłączone do emitora 1 w przedstawionej konfiguracji uzyskały pierwsze pozwolenie po 1 lipca 1987 r. i w takim przypadku moŝna by interpretować przedstawioną instalacje jako składającą się z jednego obiektu energetycznego spalania o mocy 270 MWt zgodnie z art. 29 ust. 2. Odnośnie wątpliwości która pojawia się na gruncie art. 29 ust. 3 dotyczących nie uwzględnia do celów wyliczenia całkowitej nominalnej mocy obiektów energetycznego spalania pojedynczych obiektów energetycznego spalania o nominalnej mocy dostarczonej w paliwie poniŝej 15 MW naleŝy stanąć na stanowisku, iŝ wyłączenie to dotyczy wszystkich takich (poniŝej 15 MW) obiektów energetycznego spalania niezaleŝnie od tego w jakiej występują one konfiguracji. Za takim stanowiskiem przemawia chociaŝby uzasadnienie tej regulacji zamieszczone w komunikacie Komisji Europejskiej do Parlamentu Europejskiego dotyczący stanowiska Rady w pierwszym czytaniu w celu przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) (przekształcenie), z dnia 23 lutego 2010 KOM(2010)67 wersja ostateczna 2007/0286 (COD). Zgodnie z tym uzasadnieniem W stanowisku Rady w pierwszym czytaniu wprowadzono próg de minimis w wysokości 15 MW dla stosowania zasad łączenia. W konsekwencji niewielkie Warsaw strona 48 z 106

49 pojedyncze jednostki zostaną wyłączone z określenia całkowitej mocy obiektów energetycznego spalania składających się z kilku jednostek odprowadzających gazy odlotowe przez wspólny komin. Komisja przyjmuje z ubolewaniem fakt, Ŝe Rada osłabia w ten sposób stosowanie zasad łączenia, ale akceptuje próg de minimis na poziomie 15 MW, poniewaŝ będzie on dotyczyć niewielkich obiektów o ograniczonym wpływie na środowisko. Uzasadnienie to wskazuje, iŝ zwrot pojedyncze jednostki ma na celu wskazać to Ŝe tylko te jednostki konkretne jednostki zostają wyłączone z zakresu zasady łączenia. Potwierdza to równieŝ uzasadnienie przedstawione przez Radę The Council has instead inserted a review clause (Article 73). It has also included a de minimis threshold of 15 MW for the calculation of the total rated thermal input of combustion plants subject to Chapter III, considering it disproportionate to include in the scope small plants with limited environmental impact (16 listopad 2009 r. 2007/0289 (COD). 5 Art. 3 pkt 26 komin oznacza strukturę zawierającą jeden lub więcej przewodów słuŝących odprowadzaniu gazów odlotowych do powietrza; Definicja komina, dotycząca m.in. w kominów wieloprzewodow ych nie objętych wspólny płaszczem Biorąc pod uwagę sformułowanie struktura zawierająca jeden lub więcej przewodów słuŝących odprowadzaniu gazów odlotowych do powietrza w definicji mieści się równieŝ komin wieloprzewodowy wsparty/zabudowany ta samą aŝurową konstrukcją kratownicową (2). MoŜliwe interpretacje prawne: Definicja legalna pojęcia komin jest stosunkowo pojemna. Pojęcie struktury zawierającej jeden lub więcej przewodów odprowadzających w naszej ocenie obejmuje równieŝ aŝurową konstrukcję kratownicową. Warsaw strona 49 z 106