Bariery aktywności psychospołecznej osób z niepełnosprawnością mity i rzeczywistość

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Bariery aktywności psychospołecznej osób z niepełnosprawnością mity i rzeczywistość"

Transkrypt

1 Bariery aktywności psychospołecznej osób z niepełnosprawnością mity i rzeczywistość Kraków, Prof. Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie dr hab. Joanna Konarska 1

2 Elementy pojęcia niepełnosprawność wg. WHO Impairment aspekt biologiczny: każda utrata sprawności, lub nieprawidłowości w budowie, czy funkcjonowaniu organizmu pod względem psychologicznym, psychofizycznym lub anatomicznym Disability aspekt psychologiczny: każde ograniczenie lub niemożność prowadzenia aktywnego życia w sposób lub w zakresie uznawanym za typowe dla człowieka 2

3 Elementy pojęcia niepełnosprawność wg. WHO c.d. Handicap - aspekt społeczny: ograniczenia w pełnieniu ról społecznych ułomność określonej osoby wynikająca z niesprawności lub niepełnosprawności, ograniczająca lub uniemożliwiająca pełną realizację roli społecznej odpowiadającej wiekowi, płci oraz zgodnej ze społecznymi i kulturowymi uwarunkowaniami. 3

4 Definiowanie pojęcia niepełnosprawność Nie istnieje jedna definicja niepełnosprawności, która obejmowałaby wszystkie zagadnienia wchodzące w zakres pojęcia niepełnosprawność. Definicja według WHO wprowadzająca trzy pojęcia określające niepełnosprawność: impairment, disability i handicap tym samym podkreśla, że człowiek jest postrzegany jako biopsychospołeczna całość, ale każda sfera rozwoju i funkcjonowania człowieka niepełnosprawnego niesie określone skutki dla jego aktywności. 4

5 Definiowanie pojęcia niepełnosprawność c.d. w Polsce, najbardziej trafna jest definicja przedstawiona w Dzienniku Ustaw z 2011 roku, według której Niepełnosprawnymi są osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności ogranicza zdolności do wykonywania pracy zawodowej ( Dz.U. 2011, Nr 127, poz. 721 z późn. zm.). 5

6 Akty prawne Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej: Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych. (art. 30) Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. (art..32 p.2) 6

7 Akty prawne c.d. Konwencja Praw Dziecka ONZ 1989 r. obejmuje wszystkie prawa dziecka bez względu na jego rasę, płeć, narodowość, stan fizycznym czy psychiczny. 7

8 Polskie ustawodawstwo wobec dzieci Szczególną uwagę zwraca się na: stwarzanie odpowiednich warunków do wczesnej wszechstronnej rehabilitacji dzieci z niepełnosprawnością ( Rozporządzenie ministra Edukacji Narodowej z dn. 3 lutego 2009 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci ( Dz. U. Nr 23, poz. 133) prawo dzieci z niepełnosprawnością do korzystania z kształcenia w środowisku naturalnym razem z pełnosprawnymi rówieśnikami. 8

9 Polskie ustawodawstwo wobec dzieci c.d.. System oświaty na poziomie legislacji praw dziecka zapewnia dzieciom z niepełnosprawnością: możliwość pobierania nauki wspólnie z pełnosprawnymi rówieśnikami uwzględnienie ich indywidualnych potrzeb wynikających z niepełnosprawności realizację indywidualnego sposobu nauczania dostosowanie metod i treści nauczania do możliwości psychofizycznych dziecka ( Ustawa o systemie oświaty z dn. 7 września 1991r.; Dz, U. Nr Konferencja 256, SUSCOM, poz. Kraków ; ze zm., 2004 r.) 9

10 Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu Art.7 Rozdz. 3: Rehabilitacja osób niepełnosprawnych oznacza zespół działań, w szczególności organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych, zmierzających do osiągnięcia, przy aktywnym uczestnictwie tych osób, możliwie najwyższego poziomu ich funkcjonowania, jakości życia i integracji społecznej. 10

11 O barierach natury prawnej nie może być mowy w realizowaniu przez osobę z niepełnosprawnością wszelkich zadań życiowych, wynikających z wieku, norm prawnych i oczekiwań społecznych. Wobec egzekwowania norm prawnych osoby z niepełnosprawnością mogą uzyskać należne im miejsce w życiu. Wobec oczekiwań społecznych i wynikających z nich postaw społeczeństwa osoby niepełnosprawne bywają zupełnie bezradne. 11

12 Bariery osób z niepełnosprawnością Bariera, to przeszkoda, pojawiająca się na drodze realizacji określonego celu. Pojęcie bariera najczęściej kojarzy się z fizyczną przeszkodą, która utrudnia, bądź uniemożliwia działanie, ale źródło zahamowania działania może tkwić w samym człowieku i wówczas mówimy o barierach psychologicznych 12

13 Rodzaje barier Bariery fizyczne - są rodzajem przeszkód obiektywnych, ale w wypadku osób z niepełnosprawnością barierą taką jest sama niepełnosprawność Wśród barier fizycznych (poza organicznych), z którymi borykają się osoby z niepełnosprawnością najczęściej wymienia się bariery architektoniczne. 13

14 Rodzaje barier c.d. Bariery społeczne postawy społeczne, u których podstaw leżą uprzedzenia i niewiedza, a także tendencja do rzutowania cech fizycznych na cechy psychiczne Jednym z najbardziej dotkliwych skutków niepełnosprawności jest wyizolowanie z życia społecznego. Wzajemny dystans w kontaktach społecznych komplikuje realizację unormowań prawnych, regulujących uczestnictwo osób z niepełnosprawnością we wszystkich prawie dziedzinach życia. 14

15 Rodzaje barier c.d. Bariery psychiczne sposób, w jaki osoba z niepełnosprawnością subiektywnie odbiera swoją niesprawność To, w jaki sposób osoba z niepełnosprawnością subiektywnie odbiera swoją niesprawność zależy od stopnia, w jakim jej stan fizyczny i/lub psychiczny narusza poczucie własnej wartości. 15

16 Współczesne metody łagodzenia skutków braku wzroku Urządzenie lektorskie - Multilektor 16

17 Notatnik brajlowski PacMate 17

18 Program odczytujący grafikę Dot View 18

19 19

20 Mówiący identyfikator etykiet 20

21 Kolortest 21

22 22

23 Sygnalizator poziomu cieczy 23

24 Ciśnieniomierz mówiący 24

25 Glukometr mówiący 25

26 26

27 Dziękuję za uwagę 27

POJĘCIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

POJĘCIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ POJĘCIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI W roku 1980 Światowa Organizacja Zdrowia opracowała i opublikowała definicję niepełnosprawności w Międzynarodowej klasyfikacji uszkodzeń, upośledzeń i niepełnosprawności.

Bardziej szczegółowo

Po co nam Konwencja?

Po co nam Konwencja? Po co nam Konwencja? Promowanie, ochrona oraz umożliwienie wszystkim osobom niepełnosprawnym nieograniczonego korzystania ze wszystkich fundamentalnych swobód i praw człowieka oraz promowanie poszanowania

Bardziej szczegółowo

Dyskryminacja w Polsce - aspekty prawne i społeczne. Adam Bodnar Helsińska Fundacja Praw Człowieka

Dyskryminacja w Polsce - aspekty prawne i społeczne. Adam Bodnar Helsińska Fundacja Praw Człowieka Dyskryminacja w Polsce - aspekty prawne i społeczne Adam Bodnar Helsińska Fundacja Praw Człowieka Prawo - informacje wstępne Konstytucja RP - art. 32 i 33 dyrektywy antydyskryminacyjne UE - krajowe ustawy

Bardziej szczegółowo

System wsparcia dzieci niepełnosprawnych w Powiecie Białostockim w ramach środków PFRON realizowany przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w

System wsparcia dzieci niepełnosprawnych w Powiecie Białostockim w ramach środków PFRON realizowany przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w System wsparcia dzieci niepełnosprawnych w Powiecie Białostockim w ramach środków PFRON realizowany przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Białymstoku USTAWA z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji

Bardziej szczegółowo

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ. Anna Lach-Gruba

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ. Anna Lach-Gruba NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ Anna Lach-Gruba NIEPEŁNOSPRAWNOSĆ Pojęcie osoby niepełnosprawnej wprowadziła uchwalona 9 grudnia 1975r. przez Ogólne Zgromadzenie ONZ - Deklaracja Praw Osób Niepełnosprawnych. Prawa przedstawione

Bardziej szczegółowo

Aktywność zawodowa jako element przygotowania do życia małżeńskorodzinnego osób niepełnosprawnych

Aktywność zawodowa jako element przygotowania do życia małżeńskorodzinnego osób niepełnosprawnych Aktywność zawodowa jako element przygotowania do życia małżeńskorodzinnego osób niepełnosprawnych Wojciech Otrębski Instytut Psychologii Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Plan wystąpienia: Skala

Bardziej szczegółowo

Rozumienie niepełnosprawności jako kwestii praw człowieka

Rozumienie niepełnosprawności jako kwestii praw człowieka Rozumienie niepełnosprawności jako kwestii praw człowieka Maria Król POLSKIE FORUM OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym Krok za krokiem w Zamościu 1 Konwencja ONZ/Preambuła/

Bardziej szczegółowo

Najczęściej mamy do czynienia z mobbingiem i dyskryminacją w miejscu pracy.

Najczęściej mamy do czynienia z mobbingiem i dyskryminacją w miejscu pracy. Najczęściej mamy do czynienia z mobbingiem i dyskryminacją w miejscu pracy. Mobbing jest rodzajem terroru psychicznego, stosowanym przez jedną lub kilka osób przeciwko przeważnie jednej osobie. Trwa wiele

Bardziej szczegółowo

Status i ochrona osób z niepełnosprawnością w prawie międzynarodowym

Status i ochrona osób z niepełnosprawnością w prawie międzynarodowym Małgorzata Joanna Adamczyk Kolegium MISH UW Collegium Invisibile m.adamczyk@ci.edu.pl Status i ochrona osób z niepełnosprawnością w prawie międzynarodowym Ewolucja czy rewolucja? Zdobywanie przez osoby

Bardziej szczegółowo

ZAWODOWA ODNOWA! AKTYWIZACJA OSÓB 50+ nr RPWP /16

ZAWODOWA ODNOWA! AKTYWIZACJA OSÓB 50+ nr RPWP /16 ZAWODOWA ODNOWA! AKTYWIZACJA OSÓB 50+ nr RPWP.08.02-00-02-0028/16 termin realizacji 01.03.2017 r. 31.01.2018 r. Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego 2014-2020. Oś priorytetowa 8: Rynek

Bardziej szczegółowo

Kodeks Równego Traktowania w Zespole Szkół Ogólnokształcących Mistrzostwa Sportowego w Ostrowcu Świętokrzyskim

Kodeks Równego Traktowania w Zespole Szkół Ogólnokształcących Mistrzostwa Sportowego w Ostrowcu Świętokrzyskim Kodeks Równego Traktowania w Zespole Szkół Ogólnokształcących Mistrzostwa Sportowego w Ostrowcu Świętokrzyskim 1. CREDO: określenie wartości i przekonań szkoły dotyczących równego traktowania. Konstytucja

Bardziej szczegółowo

Projektodawca: WYG Consulting Sp. z o. o.

Projektodawca: WYG Consulting Sp. z o. o. 91 NOWYCH FIRM projekt dotacyjny dla mieszkańców powiatów południowozachodniej części województwa dolnośląskiego pozostających bez pracy, w szczególnej sytuacji na rynku pracy Projekt współfinansowany

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXV/599/08 RADY MIASTA GDYNI z dnia 19 listopada 2008r

UCHWAŁA NR XXV/599/08 RADY MIASTA GDYNI z dnia 19 listopada 2008r UCHWAŁA NR XXV/599/08 RADY MIASTA GDYNI z dnia 19 listopada 2008r w sprawie: utworzenia Punktu Przedszkolnego Nr 1 w Specjalnej Szkole Podstawowej Nr 24 w Gdyni, ul. Witomińska 25/27. Działając na podstawie

Bardziej szczegółowo

Zakres rozszerzony - moduł 36 Prawa człowieka. Janusz Korzeniowski

Zakres rozszerzony - moduł 36 Prawa człowieka. Janusz Korzeniowski Zakres rozszerzony - moduł 36 Prawa człowieka Opracowanie: Janusz Korzeniowski nauczyciel konsultant ds. edukacji obywatelskiej w Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli 1 Spis slajdów Idea

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NA RZECZ POPRAWY WARUNKÓW ŻYCIA SPOŁECZNEGO I ZAWODOWEGO OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM NA LATA 2014 2018

PROGRAM NA RZECZ POPRAWY WARUNKÓW ŻYCIA SPOŁECZNEGO I ZAWODOWEGO OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM NA LATA 2014 2018 Załącznik do Uchwały Nr Sejmiku Województwa Podlaskiego z dnia. PROGRAM NA RZECZ POPRAWY WARUNKÓW ŻYCIA SPOŁECZNEGO I ZAWODOWEGO OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM NA LATA 2014 2018 projekt

Bardziej szczegółowo

Scenariusz zajęć integracyjnych dla uczniów gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych opracowany w ramach szkolenia nauczycieli kształcenia specjalnego.

Scenariusz zajęć integracyjnych dla uczniów gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych opracowany w ramach szkolenia nauczycieli kształcenia specjalnego. Scenariusz zajęć integracyjnych dla uczniów gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych opracowany w ramach szkolenia nauczycieli kształcenia specjalnego. Temat: Zajęcia integracyjne Inni, lecz tacy sami Cele

Bardziej szczegółowo

Istota edukacji włączającej w podnoszeniu jakości edukacji wszystkich uczniów cz-1. Wojciech Otrębski Instytut Psychologii KUL

Istota edukacji włączającej w podnoszeniu jakości edukacji wszystkich uczniów cz-1. Wojciech Otrębski Instytut Psychologii KUL Istota edukacji włączającej w podnoszeniu jakości edukacji wszystkich uczniów cz-1 Wojciech Otrębski Instytut Psychologii KUL Plan wystąpienia 1. O czym tu mówimy? 2. O kim tu mówimy? 3. Jak to robid (sensownie)?

Bardziej szczegółowo

Dolnośląskie Kuratorium Oświaty Narada Wizytatorów

Dolnośląskie Kuratorium Oświaty Narada Wizytatorów Dolnośląskie Kuratorium Oświaty Narada Wizytatorów Program spotkania: 1. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka. Wrocław, 6 marca 2018 r. Cel organizowania: pobudzanie psychoruchowe i społeczne rozwoju dziecka,

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe [Wybrane fragmenty]

USTAWA z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe [Wybrane fragmenty] USTAWA z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe [Wybrane fragmenty] Oświata w Rzeczypospolitej Polskiej stanowi wspólne dobro całego społeczeństwa; kieruje się zasadami zawartymi w Konstytucji Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE. Z. Nowak - Kapusta

OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE. Z. Nowak - Kapusta OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNE Z. Nowak - Kapusta Osoba niepełnosprawna to osoba, która posiadała odpowiednie orzeczenie wydane przez organ do tego uprawniony (osoba niepełnosprawna prawnie) lub osoba, która takiego

Bardziej szczegółowo

Podjęliście się wielkiego zadania przekazywania wiedzy i wychowania. Młodzi Was potrzebują. Trzeba abyście byli dla nich przyjaciółmi, wiernymi towarzyszami i sprzymierzeńcami w młodzieńczej walce. Pomagajcie

Bardziej szczegółowo

Zasada niedyskryminacji w projektach RPO WŁ Prowadzący: Michał Rutkowski. Łódź, listopad 2018 r.

Zasada niedyskryminacji w projektach RPO WŁ Prowadzący: Michał Rutkowski. Łódź, listopad 2018 r. Zasada niedyskryminacji w projektach RPO WŁ 2014-2020 Prowadzący: Michał Rutkowski Łódź, listopad 2018 r. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Społecznego Spis treści

Bardziej szczegółowo

Wyzwania organizacyjne w rehabilitacji dzieci* i młodzieży* wynikające z ICF i Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych

Wyzwania organizacyjne w rehabilitacji dzieci* i młodzieży* wynikające z ICF i Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych Wyzwania organizacyjne w rehabilitacji dzieci* i młodzieży* wynikające z ICF i Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych Maria Król POLSKIE FORUM OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom

Bardziej szczegółowo

RP0-599m/& MINISTERSTWO. Warszawa, dnia/ł- października 2008 PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ BON-YI- 0712-1 -MW/08

RP0-599m/& MINISTERSTWO. Warszawa, dnia/ł- października 2008 PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ BON-YI- 0712-1 -MW/08 RP0-599m/& MINISTERSTWO SEKRETARZ STANU PEŁNOMOCNIK RZĄDU DO SPRAW OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Warszawa, dnia/ł- października 2008 BON-YI- 0712-1 -MW/08 Pan Janusz Kochanowski Rzecznik Praw Obywatelskich Szanowny

Bardziej szczegółowo

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ JAKO KWESTIA SPOŁECZNA. Paulina Łajdanowicz

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ JAKO KWESTIA SPOŁECZNA. Paulina Łajdanowicz NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ JAKO KWESTIA SPOŁECZNA Paulina Łajdanowicz DEFINICJA Długotrwały stan występowania pewnych ograniczeń w prawidłowym funkcjonowaniu człowieka. Ograniczenia te spowodowane są na skutek

Bardziej szczegółowo

Spis treści Bibliografia Wykaz skrótów Wstęp

Spis treści Bibliografia Wykaz skrótów Wstęp Bibliografia... Wykaz skrótów... XIX Wstęp... XXIII Rozdział I. Aspekt realny instytucji zdolności do czynności prawnych w świetle nauk prawnych i społecznych... 1 1. Zagadnienia ogólne... 1 2. Zaburzenia

Bardziej szczegółowo

Prawa osób doświadczających bezdomności oraz prawo do mieszkania w Polsce

Prawa osób doświadczających bezdomności oraz prawo do mieszkania w Polsce Prawa osób doświadczających bezdomności oraz prawo do mieszkania w Polsce Podejście oparte o prawa człowieka w pracy z osobami bezdomnymi ze wsparciem EFS Warszawa, dn. 8 maja 2018 r. dr Adam PLOSZKA dobrze

Bardziej szczegółowo

Prawa człowieka prawa dziecka ucznia oraz jego obowiązki

Prawa człowieka prawa dziecka ucznia oraz jego obowiązki Prawa człowieka prawa dziecka ucznia oraz jego obowiązki Podstawowe dokumenty mówiące o ochronie praw człowieka Karta Narodów Zjednoczonych z 1945 r. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r. Wszyscy

Bardziej szczegółowo

Kierunki polityki oświatowej państwa 2017/2018. Priorytet 6. PODNOSZENIE JAKOŚCI EDUKACJI WŁĄCZAJĄCEJ W SZKOŁACH I PLACÓWKACH SYSTEMU OŚWIATY

Kierunki polityki oświatowej państwa 2017/2018. Priorytet 6. PODNOSZENIE JAKOŚCI EDUKACJI WŁĄCZAJĄCEJ W SZKOŁACH I PLACÓWKACH SYSTEMU OŚWIATY Kierunki polityki oświatowej państwa 2017/2018. Priorytet 6. PODNOSZENIE JAKOŚCI EDUKACJI WŁĄCZAJĄCEJ W SZKOŁACH I PLACÓWKACH SYSTEMU OŚWIATY Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa

Bardziej szczegółowo

WSZYSCY LUDZIE SĄ RÓWNI - Jan Jakub Rousseau

WSZYSCY LUDZIE SĄ RÓWNI - Jan Jakub Rousseau WSZYSCY LUDZIE SĄ RÓWNI - Jan Jakub Rousseau CZYM JEST DYSKRYMINACJA? Sytuacja, w której osoba fizyczna ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, religię, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność,

Bardziej szczegółowo

Sytuacja kobiet na polskim rynku pracy współczesność i wyzwania przyszłości

Sytuacja kobiet na polskim rynku pracy współczesność i wyzwania przyszłości Sytuacja kobiet na polskim rynku pracy współczesność i wyzwania przyszłości dr Anna Jawor-Joniewicz Jasionka, 20 września 2012 r. Podstawowe pojęcia Płeć Biologiczna (ang. sex) Kulturowa (ang. gender)

Bardziej szczegółowo

Rehabilitacja zawodowa i jej znaczenie w integracji osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy

Rehabilitacja zawodowa i jej znaczenie w integracji osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy Elżbieta Ryżek Rehabilitacja zawodowa i jej znaczenie w integracji osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu

Bardziej szczegółowo

Przedstawiciel branży OZE. Podstawy prawne OZE

Przedstawiciel branży OZE. Podstawy prawne OZE Przedstawiciel branży OZE Podstawy prawne OZE Co to jest energia odnawialna? odnawialne źródło energii - źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalną,

Bardziej szczegółowo

PRAWA CZŁOWIEKA W BIOMEDYCYNIE. ks. Artur Aleksiejuk

PRAWA CZŁOWIEKA W BIOMEDYCYNIE. ks. Artur Aleksiejuk PRAWA CZŁOWIEKA W BIOMEDYCYNIE ks. Artur Aleksiejuk Pojęcie praw człowieka Przez prawa człowieka rozumie się te prawa, które są bezpośrednio związane z naturą człowieka jako istoty rozumnej i wolnej (osoby)

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. z dnia 12 lipca 2013 r. Karta Praw Osób z Autyzmem

UCHWAŁA Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. z dnia 12 lipca 2013 r. Karta Praw Osób z Autyzmem UCHWAŁA Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 lipca 2013 r. Karta Praw Osób z Autyzmem Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uznaje, że osoby z autyzmem mają prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego

Bardziej szczegółowo

Reintegracja zawodowa osób z niepełnosprawnościami a działania podejmowane przez śląskie samorządy

Reintegracja zawodowa osób z niepełnosprawnościami a działania podejmowane przez śląskie samorządy Reintegracja zawodowa osób z niepełnosprawnościami a działania podejmowane przez śląskie samorządy Jakie działania na rzecz reintegracji społecznej i zawodowej osób z niepełnosprawnościami mogą podejmować

Bardziej szczegółowo

Podstawy prawne działalności kościołów, stowarzyszeń religijnych i związków wyznaniowych na terenie zakładów karnych i aresztów śledczych Istniejące

Podstawy prawne działalności kościołów, stowarzyszeń religijnych i związków wyznaniowych na terenie zakładów karnych i aresztów śledczych Istniejące Podstawy prawne działalności kościołów, stowarzyszeń religijnych i związków wyznaniowych na terenie zakładów karnych i aresztów śledczych Istniejące uregulowania prawne nakładają na administrację jednostek

Bardziej szczegółowo

Zasady i tryb organizowania indywidualnego nauczania przez dyrektora szkoły. Akty prawne

Zasady i tryb organizowania indywidualnego nauczania przez dyrektora szkoły. Akty prawne Zasady i tryb organizowania indywidualnego nauczania przez dyrektora szkoły Akty prawne Akty prawne: Konstytucja RP Art. 70 ust. 1 Każdy ma prawo do nauki. Nauka do 18 roku życia jest obowiązkowa. Sposób

Bardziej szczegółowo

dr Agnieszka Filipkowska

dr Agnieszka Filipkowska Kształtowanie przestrzeni publicznej przyjaznej osobom niepełnosprawnym. Problemy osób z niepełnosprawnościami, od architektonicznych po bariery w komunikowaniu się, pomoc psa asystenta Z niepełnosprawnością

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XV/115/2015 RADY GMINY MALECHOWO. z dnia 29 grudnia 2015 r.

UCHWAŁA NR XV/115/2015 RADY GMINY MALECHOWO. z dnia 29 grudnia 2015 r. UCHWAŁA NR XV/115/2015 RADY GMINY MALECHOWO z dnia 29 grudnia 2015 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Działań Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2016-2020. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt.

Bardziej szczegółowo

w sprawie warunków studiowania osób niepełnosprawnych w Krakowskiej Wyższej Szkole Promocji Zdrowia z siedzibą w Krakowie

w sprawie warunków studiowania osób niepełnosprawnych w Krakowskiej Wyższej Szkole Promocji Zdrowia z siedzibą w Krakowie ZARZĄDZENIE NR 132 Rektora Krakowskiej Wyższej Szkoły Promocji Zdrowia z siedzibą w Krakowie z dnia 19 września 2012 r. w sprawie warunków studiowania osób niepełnosprawnych w Krakowskiej Wyższej Szkole

Bardziej szczegółowo

Program Wychowawczy Podkowiańskiego Liceum Ogólnokształcącego nr 60

Program Wychowawczy Podkowiańskiego Liceum Ogólnokształcącego nr 60 Program Wychowawczy Podkowiańskiego Liceum Ogólnokształcącego nr 60 Motto: Takie będą Rzeczypospolite jakie ich młodzieży chowanie. Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego Stanisława Staszica Pogram wychowawczy

Bardziej szczegółowo

Opracowała mgr Izabela Wilkos

Opracowała mgr Izabela Wilkos Opracowała mgr Izabela Wilkos Istota niepełnosprawności to ograniczenie funkcjonowania na różnym poziomie: - biologicznym medycznym; - indywidualnym ograniczenie aktywności i działania w życiu codziennym;

Bardziej szczegółowo

GMINA POKÓJ. Gminny Program. działań na rzecz osób starszych i niepełnosprawnych na lata

GMINA POKÓJ. Gminny Program. działań na rzecz osób starszych i niepełnosprawnych na lata GMINA POKÓJ Gminny Program działań na rzecz osób starszych i niepełnosprawnych na lata 2016-2026 POKÓJ, 2016 1 SPIS TREŚCI WSTĘP... 3 PODSTAWOWE INFORMACJE DOTYCZĄCE SYTUACJI OSÓB STARSZYCH I NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Bardziej szczegółowo

PRAWA DZIECI A OBOWIĄZKI NAUCZYCIELI. w świetle przepisów prawa

PRAWA DZIECI A OBOWIĄZKI NAUCZYCIELI. w świetle przepisów prawa PRAWA DZIECI A OBOWIĄZKI NAUCZYCIELI w świetle przepisów prawa Zależności Konwencja o prawach dziecka 1. Prawo do wychowania w duchu tolerancji i zrozumienia dla innych, bez dyskryminacji wynikającej z

Bardziej szczegółowo

Cele i zadania Zespołu Szkół Licealnych i Ekonomicznych nr1

Cele i zadania Zespołu Szkół Licealnych i Ekonomicznych nr1 Cele i zadania Zespołu Szkół Licealnych i Ekonomicznych nr1 1. Głównymi celami Szkoły są: 1) kształcenie i wychowanie służące rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania

Bardziej szczegółowo

ROLA DORADCY ZAWODOWEGO W POWIATOWYM URZĘDZIE PRACY

ROLA DORADCY ZAWODOWEGO W POWIATOWYM URZĘDZIE PRACY ROLA DORADCY ZAWODOWEGO W POWIATOWYM URZĘDZIE PRACY Czym jest poradnictwo zawodowe i jakie są jego formy? Poradnictwo zawodowe jest usługą rynku pracy, realizowaną przez powiatowe urzędy pracy i centra

Bardziej szczegółowo

Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych

Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. Podstawa prawna: Dz. U. z 2012 r. poz. 1169 - dokument ratyfikacyjny podpisany przez Prezydenta RP w dniu

Bardziej szczegółowo

PRZEPISY O RÓWNYM TRAKTOWANIU KOBIET I MĘŻCZYZN W ZATRUDNIENIU

PRZEPISY O RÓWNYM TRAKTOWANIU KOBIET I MĘŻCZYZN W ZATRUDNIENIU Załącznik nr 1 do Regulaminu pracy w Uniwersytecie Śląskim PRZEPISY O RÓWNYM TRAKTOWANIU KOBIET I MĘŻCZYZN W ZATRUDNIENIU 1. KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Art. 33. 1. Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej

Bardziej szczegółowo

ZAŚWIADCZENIE LEKARSKIE

ZAŚWIADCZENIE LEKARSKIE Załącznik nr Wypełnia lekarz publicznego zakładu opieki zdrowotnej ZAŚWIADCZENIE LEKARSKIE 1. Imię i nazwisko osoby ubiegającej się o skierowanie do domu pomocy społecznej... 2. Wiek... 3. Jest osobą przewlekle

Bardziej szczegółowo

W Europie przyjęły się dwie anglojęzyczne nazwy określające długotrwałe dręczenie wybranych pracowników. Angielskie słowo MOBB oznacza jako

W Europie przyjęły się dwie anglojęzyczne nazwy określające długotrwałe dręczenie wybranych pracowników. Angielskie słowo MOBB oznacza jako Mobbing W Europie przyjęły się dwie anglojęzyczne nazwy określające długotrwałe dręczenie wybranych pracowników. Angielskie słowo MOBB oznacza jako rzeczownik: motłoch, tłum, gawiedź; w czasowniku zaś

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁA MUZYCZNA I STOPNIA W CZERNIKOWIE

PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁA MUZYCZNA I STOPNIA W CZERNIKOWIE PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁA MUZYCZNA I STOPNIA W CZERNIKOWIE 2015/2016 Podstawa prawna: 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku (Dz. U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483, późn. zm.)

Bardziej szczegółowo

STATUT SZKOŁY SPECJALNEJ PRZYSPOSABIAJĄCEJ DO PRACY IM. IRENY SENDLEROWEJ W NOWYM DWORZE GDAŃSKIM

STATUT SZKOŁY SPECJALNEJ PRZYSPOSABIAJĄCEJ DO PRACY IM. IRENY SENDLEROWEJ W NOWYM DWORZE GDAŃSKIM STATUT SZKOŁY SPECJALNEJ PRZYSPOSABIAJĄCEJ DO PRACY IM. IRENY SENDLEROWEJ W NOWYM DWORZE GDAŃSKIM 2016/2017 1 Podstawa prawna: 1) Ustawa o systemie oświaty z dn. 7.09.1991 r. - z późniejszymi zmianami.

Bardziej szczegółowo

1. Praktyki zawodowe. 9.2. Praktyki zawodowe w II semestrze. 9.1. Praktyki zawodowe w I semestrze

1. Praktyki zawodowe. 9.2. Praktyki zawodowe w II semestrze. 9.1. Praktyki zawodowe w I semestrze 1. Praktyki zawodowe 9.1. Praktyki zawodowe w I semestrze 9.2. Praktyki zawodowe w II semestrze 9.1. Praktyki zawodowe w I semestrze Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi.

Bardziej szczegółowo

Rozdział I. Źródła prawa pracy

Rozdział I. Źródła prawa pracy Kodeks pracy Rozdział I. Źródła prawa pracy Tabl. 1. Hierarchia źródeł prawa pracy Hierarchia źródeł prawa pracy (art. 9 1 KP) Kodeks pracy przepisy innych ustaw przepisy aktów wykonawczych postanowienia

Bardziej szczegółowo

Kształtowanie kompetencji kluczowych uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

Kształtowanie kompetencji kluczowych uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Kształtowanie kompetencji kluczowych uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi mgr Aneta Żurek zurek@womczest.edu.pl Podstawowe kierunki polityki oświatowej państwa 2018/2019: 100 rocznica odzyskania

Bardziej szczegółowo

Psychospołeczne uwarunkowania aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych. nosprawnych. w Warszawie. Konferencja nt.

Psychospołeczne uwarunkowania aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych. nosprawnych. w Warszawie. Konferencja nt. Konferencja nt.: Niepełnosprawni szanse i perspektywy włąw łączenia społecznego koncepcja rozwiąza zań systemowych. Warszawa: 10.10.2006 roku, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Psychospołeczne uwarunkowania

Bardziej szczegółowo

CENTRUM EDUKACJI I AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W ŁODZI

CENTRUM EDUKACJI I AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W ŁODZI CENTRUM EDUKACJI I AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W ŁODZI Oddział Fundacji powstał 1 lipca 2012 Prowadzimy projekt skierowany dla: osób z orzeczoną niepełnosprawnością niepracujących w wieku

Bardziej szczegółowo

ZAŚWIADCZENIE LEKARSKIE O stanie zdrowia osoby ubiegającej się o skierowanie do Domu Pomocy Społecznej

ZAŚWIADCZENIE LEKARSKIE O stanie zdrowia osoby ubiegającej się o skierowanie do Domu Pomocy Społecznej ZAŚWIADCZE LEKARSKIE O stanie zdrowia osoby ubiegającej się o skierowanie do Domu Pomocy Społecznej Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI PROGRAM WYRÓWNYWANIA SZANS OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH I PRZECIWDZIAŁANIA ICH WYKLUCZENIU SPOŁECZNEMU ORAZ POMOCY W ZATRUDNIANIU OSÓB

WOJEWÓDZKI PROGRAM WYRÓWNYWANIA SZANS OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH I PRZECIWDZIAŁANIA ICH WYKLUCZENIU SPOŁECZNEMU ORAZ POMOCY W ZATRUDNIANIU OSÓB WOJEWÓDZKI PROGRAM WYRÓWNYWANIA SZANS OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH I PRZECIWDZIAŁANIA ICH WYKLUCZENIU SPOŁECZNEMU ORAZ POMOCY W ZATRUDNIANIU OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA LATA 2014-2020 Łódź, 2014 SPIS TREŚCI SPIS

Bardziej szczegółowo

nowe regulacje prawne w zakresie wychowania i profilaktyki etapy konstruowania nowego programu organizacja prac rady pedagogicznej

nowe regulacje prawne w zakresie wychowania i profilaktyki etapy konstruowania nowego programu organizacja prac rady pedagogicznej Marzenna Czarnocka NOWY OBOWIĄZKOWY DOKUMENT: Program wychowawczo-profilaktyczny Poradnik dyrektora nowe regulacje prawne w zakresie wychowania i profilaktyki etapy konstruowania nowego programu organizacja

Bardziej szczegółowo

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ RUCHOWA

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ RUCHOWA NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ RUCHOWA Joanna Trochimowicz Definiowanie niepełnosprawności Dwojakiego rodzaju kryteria uznawania kogoś za osobę niepełnosprawną: biologiczne czyli uszkodzenia narządów i ich czynności,

Bardziej szczegółowo

POWIATOWY PROGRAM POMOCY OSOBOM NIEPEŁNOSPRAWNYM

POWIATOWY PROGRAM POMOCY OSOBOM NIEPEŁNOSPRAWNYM POWIATOWY PROGRAM POMOCY OSOBOM NIEPEŁNOSPRAWNYM Obszar działania: osoby starsze i niepełnosprawne. Cel strategiczny: wyrównywanie szans osób starszych i oraz przeciwdziałanie ich wykluczeniu społecznemu.

Bardziej szczegółowo

Edukacja niepełnosprawnego dziecka

Edukacja niepełnosprawnego dziecka Edukacja niepełnosprawnego dziecka Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (art. 1 pkt. 1, art. 1 pkt. 5) zapewnia możliwość pobierania nauki we wszystkich typach szkół przez dzieci i młodzież niepełnosprawną

Bardziej szczegółowo

Regulamin Biura ds. Osób z Niepełnosprawnościami Wyższej Szkoły Humanitas

Regulamin Biura ds. Osób z Niepełnosprawnościami Wyższej Szkoły Humanitas Załącznik do Zarządzenia Rektora WSH nr R/16/2017 z dnia 7 listopada 2017 r. Regulamin Biura ds. Osób z Niepełnosprawnościami Wyższej Szkoły Humanitas 1 Informacje ogólne 1. Biuro ds. Osób z Niepełnosprawnościami

Bardziej szczegółowo

co nastolatek i nastolatka o seksualności wiedzieć powinni

co nastolatek i nastolatka o seksualności wiedzieć powinni co nastolatek i nastolatka o seksualności wiedzieć powinni ZdrovveLove co nastolatek i nastolatka o seksualności wiedzieć powinni Cykl zajęć obejmuje 8 godz. lekcyjnych po 45 minut, o następującej tematyce:

Bardziej szczegółowo

OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI

OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy, trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, w szczególności ogranicza zdolności

Bardziej szczegółowo

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁANIA NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE NOWOTOMYSKIM NA LATA

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁANIA NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE NOWOTOMYSKIM NA LATA POWIAT NOWOTOMYSKI Załącznik do Uchwały nr XV/106/2016 Rady Powiatu Nowotomyskiego z dnia 24 lutego 2016 r. POWIATOWY PROGRAM DZIAŁANIA NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W POWIECIE NOWOTOMYSKIM NA LATA 2016-2026

Bardziej szczegółowo

USTAWA z dnia 28 czerwca 1996 r. o zmianie niektórych ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym i o ubezpieczeniu społecznym

USTAWA z dnia 28 czerwca 1996 r. o zmianie niektórych ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym i o ubezpieczeniu społecznym Kancelaria Sejmu s. 1/9 Dz.U. 1996 Nr 100 poz. 461 USTAWA z dnia 28 czerwca 1996 r. o zmianie niektórych ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym i o ubezpieczeniu społecznym Art. 1. W ustawie z dnia 14 grudnia

Bardziej szczegółowo

Bezdomność w perspektywie prawa człowieka. Konferencja : Mieszkanie ze wsparciem: jedyna droga z bezdomności chronicznej Adam PLOSZKA

Bezdomność w perspektywie prawa człowieka. Konferencja : Mieszkanie ze wsparciem: jedyna droga z bezdomności chronicznej Adam PLOSZKA Bezdomność w perspektywie prawa człowieka Konferencja : Mieszkanie ze wsparciem: jedyna droga z bezdomności chronicznej Adam PLOSZKA Bezdomność jako problem praw człowieka - Podejście do bezdomności oparte

Bardziej szczegółowo

Uchwała nr XXV/174/13 Rady Powiatu Opolskiego z dnia 22 marca 2013 r.

Uchwała nr XXV/174/13 Rady Powiatu Opolskiego z dnia 22 marca 2013 r. Uchwała nr XXV/174/13 Rady Powiatu Opolskiego z dnia 22 marca 2013 r. w sprawie przyjęcia Powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych w Powiecie Opolskim na lata 2013-2015 Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Kodeks Równego Traktowania w Publicznej Szkole Podstawowej Nr 3 im. H. Łaskiego w Staszowie

Kodeks Równego Traktowania w Publicznej Szkole Podstawowej Nr 3 im. H. Łaskiego w Staszowie Kodeks Równego Traktowania w Publicznej Szkole Podstawowej Nr 3 im. H. Łaskiego w Staszowie I. Wstęp: Każdy człowiek ma prawo do korzystania z uprawnień i wolności, bez względu na jakiekolwiek różnice

Bardziej szczegółowo

Orzekanie o niepełnosprawności i stopnie niepełnosprawności

Orzekanie o niepełnosprawności i stopnie niepełnosprawności Vademecum dla osób niepełnosprawnych - przewodnik zawodowy Część I. Podstawowe pojęcia Orzekanie o niepełnosprawności i stopnie niepełnosprawności 1 SPIS TREŚCI: Orzekanie o niepełnosprawności i stopnie

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁ NAUCZANIA. Zakres materiału konieczny do opanowania to:

MATERIAŁ NAUCZANIA. Zakres materiału konieczny do opanowania to: Centrum Nauki i Biznesu Żak ul. Sikorskiego 33 64-920 Piła Tel. (067) 2155352 www.zak.edu.pl pila@zak.edu.pl PRAKTYKA ZAWODOWA ASYSTENT OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ MATERIAŁ NAUCZANIA Podczas jednego roku nauki

Bardziej szczegółowo

Dane biometryczne pracowników a kontrola czasu pracy

Dane biometryczne pracowników a kontrola czasu pracy Dane biometryczne pracowników a kontrola czasu pracy Jakub Jung ''Bezpieczeństwo Technologii Biometrycznych. Ochrona Danych Biometrycznych'' Warszawa, dn. 9 grudnia 2011 r. biometria Termin biometria pochodzi

Bardziej szczegółowo

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH POWIATU CHEŁMIŃSKIEGO

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH POWIATU CHEŁMIŃSKIEGO Załącznik do uchwały Nr XII / 109 / 2004 Rady Powiatu Chełmińskiego z dnia 3 marca 2004 r. POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH POWIATU CHEŁMIŃSKIEGO CHEŁMNO 2004 Spis treści 1. Wstęp

Bardziej szczegółowo

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH POWIATU CHEŁMIŃSKIEGO

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH POWIATU CHEŁMIŃSKIEGO Załącznik do uchwały nr / 2004 Rady Powiatu Chełmińskiego z dnia 03.03.2004 r. POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH POWIATU CHEŁMIŃSKIEGO CHEŁMNO 2004 Spis treści 1. Wstęp... 3 2.

Bardziej szczegółowo

Priorytet I: Profilaktyka i ograniczanie skutków niepełnosprawności.

Priorytet I: Profilaktyka i ograniczanie skutków niepełnosprawności. Harmonogram realizacji Wojewódzkiego programu wyrównywania szans i przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu oraz pomocy w realizacji zadań na rzecz zatrudniania osób niepełnosprawnych na lata 2016-2020.

Bardziej szczegółowo

Równość szans i zasada niedyskryminacji. Akademia aktywności RPLD /16

Równość szans i zasada niedyskryminacji. Akademia aktywności RPLD /16 Równość szans i zasada niedyskryminacji Akademia aktywności RPLD.08.02.01-10-0028/16 1 Kwestię równości szans i niedyskryminacji, w tym dostępność dla osób niepełnosprawnych oraz równość szans kobiet i

Bardziej szczegółowo

Niedyskryminacja i dostępność projektów

Niedyskryminacja i dostępność projektów Niedyskryminacja i dostępność projektów DWA PODEJŚCIA DO NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI Model medyczny (tradycyjny) Model interakcyjny (społeczny) DWA PODEJŚCIA DO NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI Model medyczny skupia się na niepełnosprawności

Bardziej szczegółowo

Szkoła: Autodiagnozy dokonał/a:

Szkoła: Autodiagnozy dokonał/a: Kuratorium Oświaty Rynek Kościuszki 9 15-950 Białystok Szanowni Państwo! Minister Edukacji Narodowej ustalił na lata 2007/2008 i 2008/2009 zadanie priorytetowe w zakresie sprawowania nadzoru pedagogicznego

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: OPIEKUN OSOBY STARSZEJ przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III.

Bardziej szczegółowo

PROGRAM ANTYDYSKRYMINACYJNY. w Szkole Podstawowej nr 6 w Zawierciu

PROGRAM ANTYDYSKRYMINACYJNY. w Szkole Podstawowej nr 6 w Zawierciu PROGRAM ANTYDYSKRYMINACYJNY w Szkole Podstawowej nr 6 w Zawierciu 1 I. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU: Miejsce realizacji: Szkoła Podstawowa nr 6 w Zawierciu Adresaci: uczniowie z klas I VI Czas realizacji:

Bardziej szczegółowo

Załącznik do uchwały Nr Rady Miasta Krakowa z dnia

Załącznik do uchwały Nr Rady Miasta Krakowa z dnia Załącznik do uchwały Nr Rady Miasta Krakowa z dnia Program wsparcia działań na rzecz integracji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych realizowanych na terenie Gminy Miejskiej Kraków w latach 2014-2015

Bardziej szczegółowo

Co to jest niepełnosprawność?

Co to jest niepełnosprawność? Co to jest niepełnosprawność? Niepełnosprawnymi są osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 76/1 Rektora Sopockiej Szkoły Wyższej z dnia 10 marca 2013

Zarządzenie Nr 76/1 Rektora Sopockiej Szkoły Wyższej z dnia 10 marca 2013 Zarządzenie Nr 76/1 Rektora Sopockiej Szkoły Wyższej z dnia 10 marca 2013 w sprawie wprowadzenia Regulaminu przyznawania wsparcia w ramach dotacji budżetowej na zadania związane ze stwarzaniem studentom

Bardziej szczegółowo

Prawa Dziecka. Czym są prawa dziecka?

Prawa Dziecka. Czym są prawa dziecka? Prawa Dziecka "Nie ma dzieci są ludzie [ ]." Janusz Korczak Czym są prawa dziecka? Najważniejszym, naturalnym prawem człowieka jest prawo do życia. Z niego płynie prawo do pełnego - na miarę człowieka

Bardziej szczegółowo

ŹRÓDŁA PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO W RP

ŹRÓDŁA PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO W RP ŹRÓDŁA PRAWA POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCEGO W RP SYSTEM PRAWA Zbiór uporządkowanych i wzajemnie ze sobą powiązanych norm generalnych i abstrakcyjnych wysłowionych w tekstach aktów prawotwórczych i nieuchylonych

Bardziej szczegółowo

UWAGA: Załączone materiały przeznaczone są wyłącznie do indywidualnego użytku edukacyjnego. Nie wolno ich rozpowszechniać ani też wykorzystywać w

UWAGA: Załączone materiały przeznaczone są wyłącznie do indywidualnego użytku edukacyjnego. Nie wolno ich rozpowszechniać ani też wykorzystywać w UWAGA: Załączone materiały przeznaczone są wyłącznie do indywidualnego użytku edukacyjnego. Nie wolno ich rozpowszechniać ani też wykorzystywać w innych celach. Karwat J. D. (red.), Niepełnosprawność i

Bardziej szczegółowo

I. WPROWADZENIE... 2 II. CEL PROGRAMU... 2 III. ADRESACI PROGRAMU... 2 IV. REALIZATORZY PROGRAMU... 3 V. FORMY WSPÓŁPRACY... 3

I. WPROWADZENIE... 2 II. CEL PROGRAMU... 2 III. ADRESACI PROGRAMU... 2 IV. REALIZATORZY PROGRAMU... 3 V. FORMY WSPÓŁPRACY... 3 Załącznik do Uchwały Nr... Rady Gminy Pietrowice Wielkie z dnia 2015r. Roczny Program Współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku

Bardziej szczegółowo

USTAWA. o zmianie ustawy Kodeks cywilny, Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks postępowania cywilnego oraz o zmianie innych ustaw 1

USTAWA. o zmianie ustawy Kodeks cywilny, Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks postępowania cywilnego oraz o zmianie innych ustaw 1 USTAWA z dnia o zmianie ustawy Kodeks cywilny, Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks postępowania cywilnego oraz o zmianie innych ustaw 1 Art. 1. W ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XXVIII/143/2013 RADY GMINY PAPOWO BISKUPIE. z dnia 5 czerwca 2013 r.

UCHWAŁA NR XXVIII/143/2013 RADY GMINY PAPOWO BISKUPIE. z dnia 5 czerwca 2013 r. UCHWAŁA NR XXVIII/143/2013 RADY GMINY PAPOWO BISKUPIE z dnia 5 czerwca 2013 r. w sprawie utworzenia Punktów Przedszkolnych na terenie Gminy Papowo Biskupie w miejscowościach Zegartowice i Dubielno Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Uchwała Nr XV/91/15 Rady Powiatu Opolskiego z dnia 17 grudnia 2015 r.

Uchwała Nr XV/91/15 Rady Powiatu Opolskiego z dnia 17 grudnia 2015 r. Uchwała Nr XV/91/15 Rady Powiatu Opolskiego z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie przyjęcia Powiatowego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych w Powiecie Opolskim na lata 2016-2020 Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Nauczanie języków obcych w różnorodnym środowisku: uczniowie z niepełnosprawnością w szkołach ogólnodostępnych

Nauczanie języków obcych w różnorodnym środowisku: uczniowie z niepełnosprawnością w szkołach ogólnodostępnych Nauczanie języków obcych w różnorodnym środowisku: uczniowie z niepełnosprawnością w szkołach ogólnodostępnych Katarzyna Karpińska-Szaj Uniwersytet im. Adama Mickiewicza Poznań Wartośd społeczna i wartośd

Bardziej szczegółowo

RAPORT Z BADANIA LOSÓW ABSOLWENTÓW W SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO-WYCHOWAWCZYM DLA NIEPEŁNOSPRAWNYCH RUCHOWO W BUSKU-ZDROJU

RAPORT Z BADANIA LOSÓW ABSOLWENTÓW W SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO-WYCHOWAWCZYM DLA NIEPEŁNOSPRAWNYCH RUCHOWO W BUSKU-ZDROJU RAPORT Z BADANIA LOSÓW ABSOLWENTÓW W SPECJALNYM OŚRODKU SZKOLNO-WYCHOWAWCZYM DLA NIEPEŁNOSPRAWNYCH RUCHOWO W BUSKU-ZDROJU OPRACOWANY W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 W roku szkolnym 2015/2016 w Specjalnym Ośrodku

Bardziej szczegółowo

Ad 1. USTAWA z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2016 r. poz z późn. zm.), USTAWA z dnia 14 grudnia 2016 r.

Ad 1. USTAWA z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2016 r. poz z późn. zm.), USTAWA z dnia 14 grudnia 2016 r. Porównanie aktów prawnych dotyczących indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży 1. USTAWA z dnia 7 września 1991 r. o systemie

Bardziej szczegółowo

Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Prudnickim (dane za 2018 r.)

Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Prudnickim (dane za 2018 r.) Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych w Powiecie Prudnickim (dane za 2018 r.) 1. Likwidacja barier Cele: Rehabilitacja społeczna 2. Aktywność osób niepełnosprawnych poprzez sport, kulturę,

Bardziej szczegółowo

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr... Rady Powiatu w Zamościu z dnia...roku POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA LATA 2009-2010 Opracowano: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Zamościu

Bardziej szczegółowo