KRWAWNIK POSPOLITY - (Achillea millefolium)

Transkrypt

1 Krwawnik pospolity, tysiclist (podlaskie), złoeń krwawnik (lubelskie), żeniszek krwawnik (wi ętokrzyskie) (Achillea millefolium L.) gatunek byliny lub krzewinki z rodziny astrowatych. Pospolity w Eurazji (na wschód sięga po Mongolię i północno-zachodnie Indie) oraz w Ameryce Północnej (na południu po Gwatemalę). W Polsce pospolity na całym obszarze. Pokrój Osiga wysokoć cm. Czasem tworzy niewielkie kępy. Cała rolina jest miękko, wełnisto owłosiona. Łodyga Prosta, słabo rozgałęziona, o silnym zapachu. Lie Ciemnozielone, w zarysie wskolancetowate, podwójnie lub potrójnie pierzaste, wiosn przy ziemi tworz gęste rozetki, na łodygach rozmieszczone s rzadko. Li e odziomkowe s ogonkowe i szerokie na 2 4 cm, li e łodygowe s siedz ce i o połowę węższe. 1 / 11

2 Kwiaty Płaskie kwiatostany, utworzone z koszyczków zebranych w baldachogrono, o 5 żeńskich kwiatach brzeżnych nibyjęzyczkowych i rodkowych rurkowych, obupłowych. Pojedyncze koszyczki o rednicy ok. 5 mm. Kolor naturalny kwiatów to biały lub różowy z żółtawym rodkiem. Kwitnie od lipca do pa ź dziernika (czasem, gdy utrzymuj się temperatury dodatnie - także dłużej). Kwiaty przedpr tne, zapylane przez muchówki. Owoc Spłaszczona niełupka, srebrzystoszara, wsko oskrzydlona. Kłcze Pełzajce o żółtawym kolorze, podziemne białe, zaróżowione przy węzłach. Wydaje liczne, przyziemne rozety li, z których wyrastaj łodygi kwiatostanowe. Ekologia Występuje na pastwiskach, łkach i nieużytkach od niżu po tereny górskie. Na polach uprawnych obecny jako chwast. Ro nie przeważnie na obszarach o klimae suboceanicznym i umiarkowanie kontynentalnym. Łatwo dostosowuje się do różnych warunków, ale preferuje gleby rednio próchniczne. Umiarkowanie wiatłolubny. W klasyfikacji zbiorowisk ro linnych gatunek charakterystyczny dla O. Arrhenatheretalia. Rolina lecznicza Historia: O leczniczym działaniu krwawnika pomocnego w leczeniu hemoroidów wspominał już Hipokrates, Dioskurydes natomiast zalecał go w walce z chorob wrzodow. Na pierwsze wzmianki drukowane na temat krwawnika natknięto się w dziele z 1554 r., którego autorem był flamandzki botanik Carolus Clusius (Jules Charles de l'écluse) Surowiec zielarski: kwiaty (Millefolii Flos), ziele (Millefolii herba). Ziele ma przyjemny, aromatyczny zapach i gorzki smak. Olejek eteryczny (Millefolii oleum) zawiera zwizki azulenowe, ponadto rolina zawiera cholinę, flawonoidy, garbniki, kwasy: mrówkowy, octowy, izowalerianowy, gorzki glikozyd achilleinę oraz sole mineralne (zwłaszcza sole cynku i magnezu). Zbiór i suszenie: ziele zbiera się z rolin dziko rosncych. Śna się je w okresie kwitnienia, na wysoko ok. 10 cm nad ziemi. Do suszenia rozkłada się pojedyncz 2 / 11

3 warstw na płachtach lub wi że w enkie pęczki i zawiesza w enistym i przewiewnym miejscu. Suszyć w piekarniku w temperaturze do 35 C. Działanie: przewzapalne, przewkrwotoczne, bakteriostatyczne i nieznaczne przewskurczowe. Ziele pobudza również czynno wydzielnicze przewodu pokarmowego, wzmaga wydzielanie soków trawiennych i żół. Dawniej sporz dzano napar na krwotoki wewnętrzne. Dzi ziele krwawnika stosuje się wewnętrznie głównie w zaburzeniach żoł dkowo-jelitowych objawiaj cych się brakiem apetytu, wzdęami, kurczami jelit, niestrawno oraz, ze względu na działanie przewzapalne, w chorobie wrzodowej. Krwawnik można też stosować zewnętrznie w celu łagodzenia stanów zapalnych skóry i błon luzowych oraz na rany, aby przyspieszyć gojenie. Przyprawa Przypraw s młode lie o gorzkawosłonym, korzennym smaku. Można stosować jako dodatek do sosów i zup. Rolina kosmetyczna Wyg z krwawnika dodawany jest do łagodzcych i regenerujcych maseczek, kremów i płynów do twarzy. Bywa także składnikiem szamponów i past do zębów, a także jako jeden z wielu składników do służy przygotowania k pieli relaksacyjnych. Ciekawostki Łańska nazwa Achillea pochodzi podobno od imienia Achillesa, który jakoby używał tego ziela do leczenia ran. Krwawnik jest jedn z rolin niesionych w pęku do kooła w więto Matki Boskiej Zielnej. Krwawnik Pospolity Achillea millefolium 3 / 11

4 Krwawnik pospolity jest ziołem wieloletnim. Można go znaleźć na całym wiee: ronie na nieużytkach, pastwiskach, polach, ł kach, nasypach torów kolejowych oraz wzdłuż dróg. Nigdy nie należy zbierać ziół rosn cych wła nie przy drogach lub torowiskach. Miejsca te s często spriskiwane chemikaliami w celu zmniejszenia populacji chwastów. Zioła rosn ce w takich miejscach s narażone na kurz oraz spaliny samochodowe. Prosta łodyga krwawnika pospolitego dźwiga aromatyczne, wskolanceowate, podwójnie lub potrójnie pierzaste li e, przypominaj ce swoim wygl dem koronkę. Krwawnik pospolity potrafi osi gn ć wysoko ć do 1m. Głowy kwiatowe składaj się z drobniutkich, białych kwiatków, choaż krwawnik pospolity może mieć również kwiaty koloru różowatego z żółtawym rodkiem. Zioło to kwitnie od lipca do pa ź dziernika, o ile pozwala na to epła pogoda. Korzenie krwawnika pospolitego s koloru lekko br zowego, z którego wyrastaj gładkie łodygi, rozgałęziaj 4 / 11

5 ce się dopiero pod samym wierzchołkiem. Krwawnik pospolity jest wysoce uniwersalnym rodkiem leczniczym, z olejkami lotnymi o wła ach przewzapalnych i antyseptycznych, jak również z wła ami gaj cymi, które s zawarte w taninach (garbnikach). Żywice zawarte w krwawniku pospolitym posiadaj także wła gaj ce i antyseptyczne, podczas gdy krzemionka wzmaga reperację tkanek. Te wła przyspieszaj gojenie się ran, oparzeń oraz wrzodów, jak również wszelkich stanów zapalnych skóry. Krwawnik pobudza apetyt, przyspieszaj c proces trawienny. Jego wła 5 / 11

6 gaj ce znalazły zastosowanie w leczeniu rozwolnienia i czerwonki, jak też krwawień z wy ółki jelita. Antyseptyczne oraz przewzapalne wła zioła lecz infekcje i stany zapalne, takie jak zapalenie żoł dka i zapalenie jelit. Gorycze krwawnika pospolitego pobudzaj pracę w troby, podczas gdy wła przewskurczowe relaksuj napięowe skurcze, wzdęa, kolki oraz niestrawno ć na tle nerwowym. Brany w posta gorcej herbatki ziołowej, krwawnik jest wspaniałym rodkiem w walce z gor czk oraz infekcjami takimi, jak przeziębienia, grypy, kaszel, ból gardła. Krwawnik oczyszcza organizm z toksyn poprzez powodowanie pocenia się. Jako rodek odżywczy dla układu kr żenia, zioło to pomaga w poprawieniu stanu żylaków, hemoroidów, zapalenia żył i zakrzepicy, oraz redukuje nienie krwi.wła moczopędne krwawnika pomagaj w eliminacji płynów oraz toksyn z organizmu poprzez mocz. Krwawnik pomaga w łagodzeniu zapalenia pęcherza, pęcherza neurotycznego z częstym oddawaniem moczu bez pełnego opróżnienia pęcherza, kamieni oraz piasku nerkowego. Krwawnik pomaga w leczeniu bólów stawów i oczyszcza skórę. Zioło to zawiera sterole, które działaj podobnie jak hormony, co pomaga w regulowaniu cyklu miesiczkowego. Krwawnik 6 / 11

7 pospolity jest również wspaniałym rodkiem odżywczym dla skołatanego systemu nerwowego. SUROWCE LECZNICZE Czę nadziemne. ZASTOSOWANIE Krwawnik pospolity jest znanym ziołem od bardzo dawna. Podobno Achilles używal krwawnika do gojenia się ran, std jego botaniczna nazwa brzmi Achillea. Krwawnik był używany włan ie w tym celu od wieków, a w Szkocji tradycyjna ma ć na rany była przygotowywana z tego zioła. Chamazulen (składnik chemiczny krwawnika pospolitego), obecny w niektórych olejkach lotnych, posiada wła przewzapalne oraz przewalergiczne. Seskwiterpeny s gorzkie oraz s rodkiem odżywczym, natomiast achilleina (gorzki glikozyd) pomaga w hamowaniu wewnętrznego lub zewnętrznego krwawienia. Flawonoidy s prawdopodobnie odpowiedzialne za działanie przewkonwulsyjne krwawnika pospolitego. Krwawnik pomaga w regulowaniu cyklów menstruacyjnych, redukuje obfite krwawienia oraz łagodzi ból menstruacyjny. Krwawnik pospolity jest pożytecznym ziołem w leczeniu różnego rodzaju ropieni. Połczony z innymi ziołami, krwawnik pospolity pomaga w leczeniu gryp oraz przeziębień. Jego gorzkie wła czyni go pożytecznym 7 / 11

8 rodkiem w walce z kolk oraz słabym trawieniem. Krwawnik również pomaga w czasie gor czki siennej, obniża wysokie nienie krwi, poprawia kr żenie krwi w żyłach, łagodzi żylaki. Z krwawnika można przygotowywac ziołowe rodki oczyszczania skóry, jak również stosować go na zmarszczki. WYSTĘPOWANIE I UPRAWA Krwawnik pospolity jest rolin pochodzc z Europy oraz z zachodniej Azji. Możemy j znale ź ć dziko rosn c w umiarkowanych regionach całego wiata. Krwawnik pospolity rozmnaża się przez pełzaj ce korzenie; czę nadziemne s zbierane latem, kiedy zioło kwitnie. BADANIA NAUKOWE Pomimo szerokiego zastosowania krwawnika pospolitego w leczeniu różnych dolegliwo zdrowotnych, jest on ziołem słabo zbadanym naukowo. SKŁADNIKI Krwawnik pospolity zawiera: olejki lotne z różnym składem (linalool, kamforę, sabinene, chamazulen), seskwiterpeny, flawonoidy, alkaloidy, poliacetyleny, triterpeny, kwas salicylowy, 8 / 11

9 kwas mrówkowy, kwas octowy, kumaryny, taniny (garbniki), żywice, gorzki glikozyd achilleinę, sole mineralne (zwłaszcza sole magnezu i cynku), cholinę. DAWKOWANIE Krwawnik pospolity można stosować w posta herbatki ziołowej sporzdzanej z innymi ziołami. Tak herbatkę należy pić 3 razy dziennie. Jako nalewkę, brać 1ml (20 kropli) 3 razy dziennie. JAK DZIAŁA W ORGANI MIE Składnik chemiczny krwawnika pospolitego - apigenin posiada wła przewzapalne oraz przewkonwulsyjne. Azuleny oraz kwas salicylowy s składnikami posiadaj cymi również wła przewkonwulsyjne. Alkaloidy maj działanie zatrzymuj ce krwawienie, co potwierdza zastosowanie krwawnika do hamowania krwawień. Chamazulen (ten sam składnik, który jest zawarty w rumianku) jest przewalergiczny. Krwawnik pospolity posiada dobroczynne działanie na wiele układów naszego organizmu. Przede wszystkim, zioło to jest najbardziej znane ze swoich akcji w obrębie układu oddechowego, jego wła powoduj ce poty zostały wykorzystane w czasie gryp oraz przeziębień. Zioło to również może być używane na alergie, np. gor czkę sienn. Jego różne wła 9 / 11

10 s również pożyteczne po przebytej grypie lub przeziębieniu, kiedy to pacjent nie ma apetytu, jako rodek odżywczy wzmagaj cy trawienie. Układ sercowo-naczyniowy - jego wła przewskurczowe oraz lekko moczopędne stały się cenne w obniżaniu wysokiego nienia krwi, oraz w poprawieniu kr żenia żylnego. Układ rozrodczy tu krwawnik pospolity znany jest jako czynnik reguluj cy menstruacje, co również idzie w parze z redukowaniem obfitego krwawienia menstruacyjnego. I odwrotnie, krwawnik może spowodować menstruacje. UŻYCIE KWIATY: NAPAR pić napar z krwawnika na problemy z układem oddechowym (np. zbyt duża akumulacja flegmy) lub używać zewnętrznie jako rodek do przemywania skóry zainfekowanej egzem. INHALACJA na problemy z gorczk sienn lub umiarkowan astmę, używać wieżego krwawnika w gotowanej wodzie. OLEJEK ETERYCZNY: OLEJEK DO MASAŻU - stosować na zapalenia stawów; rozpuć 5-10 kropli olejku z krwawnika w 25ml zaparzonego oleju z dziurawca. OLEJEK DO MASAŻU KLATKI PIERSIOWEJ stosować na przeziębienia i grypy. W tym celu zmieszać olejek z krwawnika z olejkiem eukaliptusowym, olejkiem z mięty pieprzowej, olejkiem z hyzopu lekarskiego lub z olejkiem tymiankowym, rozpuszczajc razem 20 kropli olejku w 25ml olejku migdałowego lub słonecznikowego. LIŚCIE: ŚWIEŻE - aby zatrzymać krwawienie z nosa, należy umieć lić krwawnika w nozdrzu. OKŁAD Z PAPKI owinć umytymi, wieżymi lićmi krwawnika rany lub otara do krwi. CZĘŚCI NADZIEMNE: NAPAR używać jako rodka na obniżenie gorczki lub jako rodka odżywczego, pomagajc ego w trawieniu. NALEWKA używać na problemy z układem moczowym lub na problemy menstruacyjne. Nalewka z krwawnika jest także przepisywana na kłopoty sercowo-naczyniowe. KOMPRES namoczyć tampon w naparze ziołowym lub rozeńczyć nalewkę i stosować w celu złagodzenia żylaków. WINKO "PRZYJAZNE" DLA ŻOŁĄDKA 10 / 11

11 2 szklanki (120g) kwiatów krwawnika pospolitego 6 szklanek (1 1 l) wytrawnego, białego wina Zmiażdżyć kwiaty krwawnika. Można użyc np. miksera. Dodać wino. Pozostawić miksturę w szklanym słoju z daleka od słońca na około 4 tygodni, następnie odcedzić. Winko jest znakomite na trawienie, skurcze żołdkowe, wzdęa. Jako aperitif lub rodek wspomagajcy trawienie, brać 15ml. {jcomments off} 11 / 11