A TLASACH ROŚLIN. Adriana Sobczak, Monika Gierej, Marzena Kopińska. Biblioteka Główna Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "A TLASACH ROŚLIN. Adriana Sobczak, Monika Gierej, Marzena Kopińska. Biblioteka Główna Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie"

Transkrypt

1 C ZAROWNICA OPOWIE O ZIELNIKACH, HERBARIACH, A TLASACH ROŚLIN I S EKRETNYCH MIKSTURACH. Adriana Sobczak, Monika Gierej, Marzena Kopińska Biblioteka Główna Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie

2 TABLICE KLINOWE Pierwsze piśmienne wiadomości o niektórych ziołach i sposobach ich stosowania pochodzą sprzed 4000 lat. Były to gliniane tablice pochodzące z Zatoki Perskiej, z zachowanymi tekstami pisma klinowego.

3 ZNACZENIE ZIÓŁ W OBRZĘDACH M AGII I LECZNICTWIE

4 Na dawnych terenach Niniwy odkopano bibliotekę króla Asurbanipala, gdzie odkryto informacje o stanie medycyny Asyrii.

5 T A J E M N I C Z E Z A K L Ę C I A S T O S O W A N E B Y Ł Y P R Z Y P O D A W A N I U Z I Ó Ł

6

7 W starożytnym Egipcie wiedzą leczniczą zajmowali się kapłani.

8 Część wiedzy zapisano w Papirusie Ebersa z Teb

9 INDIE WAŻNY OŚRODEK ZIELARSKI Europejczycy zawdzięczają im wiele przypraw i surowców leczniczych.

10 CHIŃCZYCY ROZWIJALI ZIOŁOLECZNICTWO 4000 LAT P.N.E Cesarz Shen Nung (zm p.n.e.), zwany Boskim rolnikiem, napisał Chiński Kanon Ziół i na sobie testował opisane w nim zioła.

11 WIEDZĘ MEDYCZNĄ O ZIOŁACH W EUROPIE ROZWINĘLI GRECY krwawnik - Achillea - ziele związane z Achillesem bylica - Artermisia - z boginią Artemidą kosaciec - Iris - z piękną Iris, boginią tęczy grzybień - kojarzy się z nimfami

12 Hipokrates z Kos ( r. p.n.e.) w ziołolecznictwie wykorzystywał całe rośliny, bez jakiejkolwiek obróbki, gdyż twierdził, że forma naturalna rośliny jest najlepszym lekiem dla organizmu.

13 W średniowieczu rozwinęła się farmacja klasztorna. Zakonnicy słynący z pracowitości, przepisywali ocalałe księgi autorów starożytnych. Uprawiali oni także zioła, sporządzali maści, wyciągi odwary i często byli jedynymi lekarzami, gdy grasowały zarazy

14 ZIELNIKI WYKONANE TECHNIKĄ DRZEWORYTU W tej technice używana jest deska, na którą nanosi się rysunek, a następnie przy pomocy specjalnych narzędzi wycina się tło, które na odbitce będzie białe.

15 W X V I W I E K U W E U R O P I E R O Z P O W S Z E C H N I A Ć S I Ę Z A C Z Ę Ł Y Z I E L N I K I Z A W I E R A J Ą C E S U S Z O N E R O Ś L I N Y. Z B I O R Y T E Z W A N E B Y Ł Y S U C H Y M I O G R O D A M I, Ż Y W Y M I Z I E L N I K A M I, N I E K I E D Y O G R O D A M I Z I M O W Y M I.

16 Najstarsze herbaria posiadają Ogród Botaniczny w Bolonii, Ogród Botaniczny Uniwersytetu w Padwie i Holenderski Wielki Zielnik w Lejdzie Ogród Botaniczny w Bolonii Ogród Botaniczny Uniwersytetu w Padwie

17 Pierwszymi drukowanymi i ilustrowanymi zielnikami w Polsce były: zielnik Falimirza, Hieronima Spiczyńskiego oraz największy wówczas w Europie zielnik Szymona Syreńskiego. Zielnik Szymona Syreńskiego Zielnik Falimirza

18 Anna Wazówna Izabela Czartoryska Eliza Orzeszkowa

19 ZIELNIK HERBARZEM ZWANY Zielnik

20 W ZBIORACH BIBLIOTEKI GŁÓWNEJ UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO W LUBLINIE ZNAJDUJĄ SIĘ DWA, BARDZO STARE ZIELNIKI. Tomy pochodzą z 1732 i 1751 r., a ich autorem był Johann Friedrich Zeidler

21

22

23

24

25 Na ostatniej karcie znajduje się spis roślin znajdujących się w zielniku.

26 W Y C I E C Z K A N A P O L E, Ł Ą K Ę L U B D O L A S U

27 ZROBIĘ ZIELNIK Potrzebne narzędzia:

28 Zbieramy potrzebne okazy roślin i wstępnie określamy gatunek

29 Rośliny po rozpoznaniu zasuszamy wkładając je między 3-4 kartki gazety codziennej.

30 Rośliny przyklejamy na kartkach i dodajemy opis okazu. Karta zielnikowa powinna zawierać opis okazu, wg szablonu.

31 TAJEMNE MIKSTURY

32 SEKRETNE MIKSTURY: Ocet czterech złodziei

33 KLEJ CZOSNKOWY, CZYLI O STOSOWANIU SOKU Z CZOSNKU D O MALOWANIA AUREOLI

34 ANTYWAMPIRZY KURCZAK Z 40 ZĄBKAMI CZOSNKU

35 MIODEK POKRZYWOWY

36 SZAŁWIA DO PŁUKANIA GARDŁA Przepis: łyżkę ziela należy zaparzyć w 0,5 l wrzątku i płukać gardło kilkakrotnie w ciągu dnia

37 BABKA LANCETOWATA Na rozbite kolana, otarcia zaleca się okład ze świeżych, umytych liści babki lancetowatej, rozbitych uprzednio na papkę wałkiem do ciasta, robimy okład na ranę.

38 NAPAR Z MIĘTY Przepis: pół łyżeczki liści i kwiatów mięty świeżych albo suszonych - wsypać do filiżanki, zalać gorącą wodą, zaparzać 3-5 minut.

39 W S P Ó Ł C Z E S N A K S I Ą Ż K A O R O Ś L I N A C H L E C Z N I C Z Y C H J E S T N A Z Y W A N A A T L A S E M R O Ś L I N L U B K S I Ę G Ą Z I Ó Ł. Książki o ziołach w BG UP w Lublinie

40 KSIĄŻKI O ZIOŁACH W BG UP W LUBLINIE

41 KAŻDY MOŻE STAĆ SIĘ C Z A R O W N I C Ą L U B C Z A R O W N I K I E M I T W O R Z Y Ć W D O M U M A G I C Z N E M I K S T U R Y

42 Z A P R A S Z A M Y D O B I B L I O T E K I U N I W E R S Y T E T U P R Z Y R O D N I C Z E G O!!!

43 Zdjęcia zamieszczone w prezentacji pochodzą z książek i czasopism znajdujących się w zbiorach BG UP w Lublinie oraz ze stron internetowych. Źródła dostępne u autorów.

Herbarium Św. Franciszka

Herbarium Św. Franciszka Marcelin Jan Pietryja ofm Herbarium Św. Franciszka Tradycyjne ziołolecznictwo klasztorne Katowice 2012 Biblioteka Herbarium Św. Franciszka 1 Recenzent prof. dr hab. Bożena Urbanek Redakcja Maciej Zweiffel

Bardziej szczegółowo

Prawa autorskie i użytkowanie

Prawa autorskie i użytkowanie Prawa autorskie i użytkowanie Wszystkie informacje zawarte w tej publikacji są wyłącznie w celu edukacyjnym i teoretycznym. Czytelnik zawsze powinien skonsultować z lekarzem jeśli wymaga tego sytuacja.

Bardziej szczegółowo

Kim jestem? Ewa Kozioł

Kim jestem? Ewa Kozioł Spis treści Kim jestem? Walczymy z kleszczami? Co zrobić w razie ataku komarów? Kiedy zbyt długo będziemy na słońcu Rany, zadrapania, ukąszenia insektów i pszczół Poparzenie pokrzywami Ochładzamy organizm

Bardziej szczegółowo

Program Od zioła do apteki natury

Program Od zioła do apteki natury Wprowadzenie Program Od zioła do apteki natury Program Od zioła do apteki natury przygotowany został przez nauczycieli prowadzących zajęcia według projektu Przez aktywność do sukcesu - warsztaty przyrodnicze

Bardziej szczegółowo

Wirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha

Wirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha Wirtualny Hogwart im. Syriusza Croucha Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu. EGZAMIN STANDARDOWYCH UMIEJĘTNOŚCI MAGICZNYCH ZIELARSTWO MARZEC 2013 Instrukcja dla zdających:

Bardziej szczegółowo

Rośliny lecznicze występujące na Kaszubach. Zapraszamy na seans!!!

Rośliny lecznicze występujące na Kaszubach. Zapraszamy na seans!!! Rośliny lecznicze występujące na Kaszubach Zapraszamy na seans!!! Krótki wstęp Zioła lecznicze dostarczają naszemu organizmowi wiele witamin, soli mineralnych oraz substancji leczniczych, które pozytywnie

Bardziej szczegółowo

Jesienne przepisy na kawy i herbaty

Jesienne przepisy na kawy i herbaty Jesienne przepisy na kawy i herbaty Kawa o smaku szarlotki świeżo zaparzone espresso łyżka miodu 1 nieduże jabłko łyżka orzechów włoskich szczypta cynamonu szklanka mleka Jabłka obieramy ze skórki, usuwamy

Bardziej szczegółowo

Zielnik. Joachim Górnaś

Zielnik. Joachim Górnaś Zielnik Joachim Górnaś Co to jest zielnik? Zielnik to zazwyczaj zbiór roślin lub liści. Drzew. Mój zielnik składa się z 12 liści iglastych i liściastych. Aby zrobić zielnik należy wysuszyć roślinę lub

Bardziej szczegółowo

Rolnictwo integrowane - zarys systemu. Produkcja zielarska. Integrowana produkcja ziół

Rolnictwo integrowane - zarys systemu. Produkcja zielarska. Integrowana produkcja ziół Rolnictwo integrowane - zarys systemu. Produkcja zielarska. Integrowana produkcja ziół aspekt ekonomiczny i społeczny, wykorzystanie środków produkcji, ujęcie przyrodnicze Wnioski. Fot. 1. Rośliny arniki

Bardziej szczegółowo

Skład leku: Jedna saszetka zwiera 1,5 g liścia szałwii (Salviae folium) Zioła do zaparzania w saszetkach, 1,5 g/saszetkę

Skład leku: Jedna saszetka zwiera 1,5 g liścia szałwii (Salviae folium) Zioła do zaparzania w saszetkach, 1,5 g/saszetkę INFORMACJE ZAMIESZCZANE NA OPAKOWANIACH ZEWNĘTRZNYCH PUDEŁKO TEKTUROWE Liść szałwii Salviae folium Skład leku: Jedna saszetka zwiera 1,5 g liścia szałwii (Salviae folium) Zioła do zaparzania w saszetkach,

Bardziej szczegółowo

SPRAWDZIAN W SZÓSTEJ KLASIE SZKOŁY PODSTAWOWEJ

SPRAWDZIAN W SZÓSTEJ KLASIE SZKOŁY PODSTAWOWEJ UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY KOD UCZNIA DATA URODZENIA UCZNIA dzień miesiąc rok miejsce na naklejkę z kodem SPRAWDZIAN W SZÓSTEJ KLASIE SZKOŁY PODSTAWOWEJ Informacje dla ucznia Herbata 1. Sprawdź, czy

Bardziej szczegółowo

Lubczyk ogrodowy Levisticum officinale

Lubczyk ogrodowy Levisticum officinale Dane aktualne na dzień: 05-12-2018 07:22 Link do produktu: http://www.goldplants.eu/ziola-lubczyk-ogrodowy-levisticum-officinale-z31-h-p-1471.html zioła Lubczyk ogrodowy - Levisticum officinale Z31 H Cena

Bardziej szczegółowo

Lubczyk - opis rośliny

Lubczyk - opis rośliny Uprawa lubczyku. Jak uprawiać lubczyk w ogrodzie? Lubczyk to znana w Polsce bylina, pochodząca jednak z terenów Iranu i Afganistanu. Do Europy sprowadzili ją starożytni Rzymianie, wierzący w jej magiczną

Bardziej szczegółowo

40 Mieszanek z roślin leczniczych

40 Mieszanek z roślin leczniczych 40 Mieszanek z roślin leczniczych Ewa Gorecka 40 MIESZANEK Z ROŚLIN LECZNICZYCH SPIS TREŚCI Przedmowa 2 Mieszanka antidiabetica 3 Mieszanka antidiarrhoica 4 Mieszanka antihaemorroidalna 5 Mieszanka antirheumatica

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI W KRAKOWIE

UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI W KRAKOWIE WARSZTATY, POKAZY WARSZTATY, POKAZY Instytut Botaniki Ogród Botaniczny UJ, ul. Kopernika 27 Hasło programu: Roślinne osobliwości Przyprawy roślinne złoto Zajęcia w szklarni Ogrodu Botanicznego możliwość

Bardziej szczegółowo

kwiatów Florilegium-nowożytna antologia

kwiatów Florilegium-nowożytna antologia 22.03.2016 Florilegium-nowożytna antologia kwiatów - nowożytne publikacje przyrodnicze (herbarium, traktat botaniczny, florilegium, animalium); -florilegium przyrodnicze: definicja i funkcje. Herbarium

Bardziej szczegółowo

ś Ł Ę ś Ł ś Ś ś ś ź Ż ść Ż ść Ó ś ś ś ś ś Ó Ż ś ś ś Ż ś Ż ć ś ć ś ś Ż Ź Ż Ż Ś ś ś ść Ż ś ś ć Ż Ż Ż ś ś ć Ż Ż ś Ż Ż ć ś Ż Ń ś ść ś ś Ś ś Ż ść ś Ś ś Ó ś Ś ć ś ś Ż ś ś ć Ż Ż ś ś Ż ś ć ś ś ś ść ś ś ś ś ź Ż

Bardziej szczegółowo

Ł Ó Ę Ż Ę Ę Ó Ł Ł Ą Ą Ż Ż Ę ć Ż ć ć Ł Ł Ź Ś Ó Ó Ó Ś Ą Ą Ą Ę Ł Ś ć Ę ź Ź Ł ć Ź Ź Ę Ą ć ć ć Ń Ń Ł Ź Ł ć Ź ć Ą ć Ź Ź ć ć Ą ć ć Ź Ę Ą ć Ą ć ć Ń Ź Ł Ę Ź Ś Ó ć Ł Ę Ź Ę Ą Ń Ą Ś ź Ę Ż Ź Ę Ą Ś Ę Ł ć ć ć ć ć ź Ę

Bardziej szczegółowo

ż Ó Ś ż ż ć ć ż ż ż ć Ó ż ć ż ż ć ż ć ż ż ż ź ż ż ż ż Ś ż ć ż ż ć ć ż ć ż ż ć Ó ź Ź ż ż ż Ś Ź ź ż ż ż ć ż ż ż ć ć ż ć Ś ć ć ż ż ż ż ź Ź ć ż ż ż ż ż ż ż ć ż ć ż ć ć ć ć ż ć ź ć ć ż ć ż ć ż ć ć ż ć ż ć ć

Bardziej szczegółowo

Ę Ł Ż ó óź ó ó ó ó ó Ł ó óź ć ć ó óź ó ó ź ó ó ź ó ó ó Ł ó ó ó ó ó ó ź ó ó ó Ń ó ó ź ó ó ó ó ź Ó ó ó ó ź ó ó Ż ó ó Ł ć Ą ó ó ó ó ó ó ó ź ó ó Ą ó ź ó Ń ó ŚĆ ź ó Ę Ł ź ó ó ó ć Ń ó Ś ó ŹÓ Ń ó ó ó Ć Ż ó ó

Bardziej szczegółowo

Ę ć Ł Ó Ę ź Ę ć ń Ę ń ń Ł ń ć ń ń ń Ę Ć ć ć Ę ć Ł Ą ń ć ć Ę Ó ć Ń ć ć Ę Ę Ę Ę ć ń Ł ć Ł ń ń Ó Ł ć ć Ę Ę ń Ó ź ć Ę Ś Ł Ł ź ć ć Ą ć Ł ć Ę ć Ą ń Ó Ś ć ń Ł Ę ć Ę Ę Ę Ę ź ń ń ć ć ń ć ń Ę ć Ę ć Ę Ę ź Ę ń ć Ó

Bardziej szczegółowo

ó ó ó Ł ó Ę Ę Ę ć ć Ó ć Ź Ć ć ż Ę ć ć ź ć Ź ć ć ć ć ź ć ć ć Ł ć ć ć ż ć Ś ź ż ć ć ć ż ź ć ż ć ż ć ć ć ć ć ć ż ć ć ź ć ż ć Ę ź ć ć ć ć ć ć ć ć ć ż ć ć Ź ć ć ź ć Ą ć ć ć ć ć Ąć ć ć ć ć ć ć ź ć ć ź ć ż ć

Bardziej szczegółowo

ż ź ż ź ź ź ż ż ź ź ź ź ź Ń ź ź ź ź ź Ź ź ź ź ź ź ź ż ć ż ć ż ż ż ć ż ż ż ż ż ż Ó Ń ż Ź ż ć Ą Ą ż ż ż Ą Ą Ą ż ż ź ż Ó ć Ó ż ć Ź ć Ą Ą Ą ż ż ć Ą ż Ó Ą ż Ą ż ż ż ż ż ż ż ż ż Ń Ą Ą Ó Ą Ń Ń Ą Ń Ó ć Ń Ó Ó

Bardziej szczegółowo

Ź Ę Ź Ź Ź Ę ć Ś Ć ć Ć Ź Ł ź Ń Ś Ź Ń Ę Ó Ę Ź Ń Ś Ź Ź Ś Ę Ź Ś Ę Ż Ó Ó Ź Ś Ś Ń Ś Ź ć Ó ÓŁ Ą ź Ł Ł Ź Ę Ó Ó Ź Ą Ą Ą Ó Ź Ź Ź Ń Ś Ź Ź Ź Ć Ń Ó Ź Ó Ę Ą Ę Ę Ź Ź Ę Ą Ó Ź Ź Ź Ź Ć Ó Ę ć ć Ź Ę Ś Ł Ą Ą Ź Ś Ę Ó Ę Ź Ź

Bardziej szczegółowo

ź ć Ą Ą Ę Ą ć Ę ć Ę Ę ó ń ń ó ó ó ó ó Ł ć ó ó Ę ń ó Ó ź ó ó Ść Ś ó ó Ę Ę Ę Ę Ę Ś Ę ć ć ć Ł ć Ę Ł Ź Ą ó Ł ń ó ó ó ó Ę Ę Ł Ł Ę ń Ę ó ó ó ć ń ó ó ó ó Ę Ę ó ó Ę Ę Ę ź ć ź Ę Ę Ś Ę Ę Ść Ś Ę ć Ę Ą Ę Ę Ę Ę Ą

Bardziej szczegółowo

Ę ź Ę Ą Ą Ą Ą Ą Ą Ę Ż ć ć Ż Ę Ą Ś ć ć Ą Ż Ś Ż ć Ż Ę Ż ć Ż Ę Ż Ą Ż ć Ż ć Ś Ś ć ć Ż Ś ć ć Ż Ż ć ć Ś Ż Ż ć Ś Ż Ę Ż Ś ć Ą Ż Ż ć Ś Ż ź Ść Ż Ę Ż Ż Ż Ś Ą ć ć Ść Ó ź Ó Ó Ó Ó Ó Ź Ź Ś Ó Ż Ż Ę Ó Ź Ś Ź Ź ć Ć Ź Ó Ż

Bardziej szczegółowo

Ó Ś Ę Ż ź ń Ś ń Ż Ż ń Ź Ę Ó ń Ż Ż Ż Ę ń Ż ń Ż ź ń ź Ż Ł ń Ś Ż Ł Ś Ż Ż Ę Ż ń ń Ż Ż Ń Ż ń Ż Ż Ę Ż Ż ń Ź Ę Ź ń ń Ż ń Ż Ę Ż Ą Ź Ź Ź ź ń Ż Ż Ż Ż Ą Ż ń Ż ń ź Ę Ż Ż Ż ń Ż Ę Ń ń Ź ń ń Ż Ę Ż ń Ź ń ń Ż Ę ń ń Żń

Bardziej szczegółowo

Ł Ą Ę Ę Ą ŁĄ Ł Ć Ł Ń ŁĄ Ł Ń Ó ŁĄ Ł Ó Ę Ó Ą ź Ę Ą Ę Ą ź Ć ź Ń ź ź Ą Ę ź ź ź Ź ź Ę Ą ź ź Ą Ę Ł Ł ź ź ź ź Ł Ą Ą ź ź ź ź ź Ę ź ź Ę Ę ź ź ź ź ź Ą Ń Ą ź Ą ź Ę ź Ą Ę ź ź ź ź Ą ź Ą Ą ź ź ź ź Ą Ą ź Ę ź Ń Ł Ą ź

Bardziej szczegółowo

ń ń ć Ą ń Ą ć ń ń Ą ć Ą ń ń Ś ć ń ń ń ć ź ń ć ń Ś Ą ź ń ć Ą ć ć ź ń ź ź ń ć ń ź ć ź ć ń Ż ć ź ć ń ć ź ź ź ć ń ń ć ć ć ź ć ń Ś ń Ś ń ń ń ń Ę ń Ż ź ń Ć ź Ż ć ć ź ć Ż ń ń ć Ą ć ź ń Ś ź ń ń ń ź ć ć Ś ź ź ń

Bardziej szczegółowo

Ł Ą Ę ź ć ć Ą Ź Ł Ń ć ć ź Ę ź ź ź ć Ł Ź ć ć Ą Ń ć ć ć ć ź ć Ź Ź ź Ą ć Ł Ł ć Ę ć ć Ę ć Ą Ą ć ć ć Ź ć ć Ę ć ć ć ć ć ć ć Ę ć Ź Ą ć Ą ć Ę ć Ę ć ć Ź Ź ć ź ć Ó Ą ć ź Ź ź ć ć Ę Ą Ę ć Ź Ź Ą Ę Ę Ą Ł Ę ć ź Ź Ź

Bardziej szczegółowo

Ó ć ś Ść śó śó ść Ó ś ś ś ś Ś Ś Ś Ó ć Ś ŚÓ Ł Ł śó Ś Ó Ł Ł ś ś Ó Ó Ó śó ść ś ś ś ść Ó Ó ść ś ś ść Ł Ł śó Ó Ł Ł Ś Ó ś ś ś ś Ł Ł ż ż ż ż ż ż ż ż ż ż ś ś ż Ę ś ś ż ś Ó Ó ć ś Ó ŚĆ Ł Ł ŚĆ Ś Ó Ł Ł ś Ś śó Ść ś

Bardziej szczegółowo

ż Ś Ż Ś Ę Ę ż Ł ż ć ż ż ż ż ż ć ż ż Ś Ż Ą Ś Ż ż ż ż ż Ż Ś Ż Ó ć ż ż ż Ś Ę ż ć ż ż ż Ś ż Ż Ż Ę ż ż ć ć ż Ź ć Ś ż ć ż ż Ż ż ż ż ż ż Ą Ż Ż Ś ż ć Ń Ź Ż Ś ż ć ć ż ć ć ż ć ż ż Ż Ą ż Ź ć ż ć Ź ć ć Ś ć ż Ś ż Ś

Bardziej szczegółowo

ż ż ż ż ż Ś ć ć ż ź ż Ź ż Ś ć Ę ż Ł ć ć Ść ć ć ć ż Ść ż Ł Ę Ś ć ż ż Ó Ą Ś ż Ś ż ż Ś ż Ś Ś ż ż Ś ż Ó ż Ą ż Ł ć ż Ł Ść Ó ż Ą Ł ć ż Ś Ą ż ż ż Ł ż ć Ź ć ż ć Ł Ń ż Ł Ł ć ć Ś Ź Ś Ó ć ż ż Ś ż ż ż Ź ż Ź ż Ł Ś

Bardziej szczegółowo

Ę ć ć ć Ę ć ż ć ć Ż Ę Ę Ę ć ć Ę ć ć Ę ż ć ć ć Ę ć ć Ę Ę Ę Ę Ż Ę Ę ź Ż ż Ę Ść Ę ź Ę Ś ż Ż ć Ę Ę Ż Ł Ę ż ż ć ż Ą ć Ó Ę ż Ą Ó ż Ó Ę Ó Ó Ó Ó ż Ż Ż ć Ó ż ż ż ź ŚĆ Ś ć ż ć ć ż Ść Ś Ś ć ź ż ź ż ź ż ź ż ź ź ć

Bardziej szczegółowo

Ó Ż Ż Ó ź ź Ź Ą Ą Ó Ó Ł Ż Ź ć Ż Ć ć Ź Ł Ź ź Ź ć Ż ź Ą ć ć ć Ż Ó Ó Ź Ź Ż ź Ć Ó Ś Ć Ą ź ź Ó ć Ę Ź Ż Ó Ą Ź Ó ć Ą Ó Ą ź ź ć ć ć ć Ź ć ć Ć ć ć ć ć ć ć Ć ć ć ć ź ć Ó Ó Ł ź ź Ź ć Ę ć Ó ć Ó Ę Ę ź ć ź ć Ź Ć Ą ź

Bardziej szczegółowo

Ó Ł ę ź Ż ę ęć ę ę ę ę ć ę Ń ć ę ę Ł ń Ł Ł ę ń ę ć Ę ę ę Ń Ń Ł ń Ń ź ę ę ę ę ę Ń ć ę Ń Ę ń ę ę ć Ę ę ę ń ę ę ęć ę ę ę ę ć ń ć Ę ę ę ź Ę ę ę ć ę ę ź Ó ę Ł ę ę ć ń ę Ę ę ć ń Ź Ń ę ę ę ę Ń ę ć ę ę ć ń ć ę

Bardziej szczegółowo

Óź Ę Ś Ó Ż Ś Ż Ż Ż Ż Ż ć ć ć ć Ż ć ć Ż Ś Ść ć Ż ć ć Ś Ź Ń Ż ź ź Ż Ż Ś ć Ś Ń Ż Ż Ż Ś Ś Ż Ś Ż ć Ś Ś Ź Ż ć Ł Ą Ń ź ć Ż Ł Ś Ż ź Ż Ś Ż Ż Ł Ś Ż ź ć Ó Ż Ż ź ć Ż Ś Ż Ś ź Ż ć ź ź ć Ó Ż Ę ź Ś Ż Ź Ż Ż Ł Ł Ż Ł ć

Bardziej szczegółowo

Ł Ż Ż Ż Ż Ż ż ń Ż ż ż ć ż ń ż ć Ż ń ż ć ń ć ń ż ć Ź ż ż ć ż ż Ż ń ć ż ż ń ż Ź ż ń ż ż ń ż ć ń Ł Ą Ż ż ń ń ż Ź Ó ż ń Ź Ż ż ż ż ż Ś ć ż ż ć ż ż ć ż ż ń ż Ć Ź ć Ź ć ż ć ż ż ć Ą Ź ć Ź ć ż Ó ż ń Ż Ź ż Ć Ą ń

Bardziej szczegółowo

Ź ź ć Ę ć Ó ć ż ź Ź ć ź ć ć ć ż ć ć ć ż ż Ą ć ż ź Ł ć ż ż Ę ć ć ć ź ź Ł ć Ć Ó Ó ć Ó ć ć Ą Ąć ć ć ć ć ć ć ż Ó Ł Ź ż Ł ż Ó ć ż Ł ć ż ć ć ź ż ż ć ć ć ź ż Ł ć Ź ż ć ć Ń ć Ł ć ż ć ć ż ż ć Ł ć ć ć ć ć Ę ż ż

Bardziej szczegółowo

Ą Ó ń ę ć Ó ę Ź Ą Ż ć ż ż ż Ź ń Ó ę Ż ź Ę ę ę ć ż ę ę ę ż ę ć ć ć Ż ż ć ź ć ż ć ć ę ć ę ć ń ę ć ż ę Ż ę ę ć ć ę ż ż ę ż ę ę ę ż ż ę ż ę ę ż ż ę ń ż ż ż ę ż ż ż ż ę ż ż ż ż ć ż ę ę ę ż ń ć ż ż ę ż ę ę

Bardziej szczegółowo

ź ń Ę ń ź ń ń ń ń ń Ę Ł ŁÓ ź ń ć ń ń ć ń ć Ś ń ć ć ć ć Ć Ś ć Ś ń Ł ć ć ć ź ń ń ń ń Ś ń ń ź ń ń ń ź ń Ś Ć ć ń ć Ż Ą ć Ę Ź ń ń ź ń ń ń ń ć ć ć ć ć ć ć ź ń ź ć ć ć ć ń ń ć ć ń ń ń ń ź ć ń ń ć ź ź ź Ć ć ć

Bardziej szczegółowo

ć Ł Ś ć Ą Ź ć Ż ć ć ć ź Ł Ą ć ć ć ć Ą Ą Ę Ń ŚĆ Ś ć Ś Ę ć Ś ć ć Ś ć Ę ć Ę Ą ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć ć Ł ć ć ć ć ć Ń ć ć Ł Ę Ę ć ć ź ć Ą ć Ę ć Ę Ę ć Ń Ę ć ć ć Ń Ń ć ć ć ć ć ć Ś Ń Ą ć ć Ś ć Ą ć ć ć ć ć Ę Ż Ń

Bardziej szczegółowo