DOKUMENT ROBOCZY. PL Zjednoczona w różnorodności PL WSPÓLNE ZGROMADZENIE PARLAMENTARNE AKP-UE ASSEMBLÉE PARLEMENTAIRE PARITAIRE ACP-UE 13.6.

Transkrypt

1 WSPÓLNE ZGROMADZENIE PARLAMENTARNE AKP-UE ASSEMBLÉE PARLEMENTAIRE PARITAIRE ACP-UE Komisja Spraw Socjalnych i Środowiska DOKUMENT ROBOCZY w sprawie sposobów poprawy warunków ekonomicznych i socjalnych w krajach rozwijających się, w tym przez wkład przedsiębiorstw rodzinnych, w celu zapobiegania katastrofom zdrowotnym Komisja Spraw Socjalnych i Środowiska Współsprawozdawcy: Ibrahim R. Bundu (Sierra Leone) oraz Arne Gericke DT\ doc PE v01-00 Zjednoczona w różnorodności

2 Wstęp Małe i średnie przedsiębiorstwa oraz przedsiębiorstwa rodzinne są obecnie postrzegane przez większość darczyńców, w tym przez UE, jako źródło wzrostu gospodarczego oraz nowych miejsc pracy, które przyczynia się do wzrostu dobrobytu, zwiększenia dochodów podatkowych państwa oraz wzrostu finansów publicznych, jak również zapewnia bardziej zrównoważony rozkład bogactwa wśród mieszkańców, co z kolei przyczynia się do likwidacji ubóstwa. Z kolei niedawna epidemia gorączki krwotocznej Ebola pokazała, jaki wpływ społeczny i gospodarczy katastrofy zdrowotne mogą mieć w krajach rozwijających się. WHO szacuje, że kampania przeciwko pandemii kosztowała około 3,6 mld EUR, straty gospodarcze w najmocniej dotkniętych epidemią krajach szacowane są według Banku Światowego na 6 do 20 mld EUR, a skutki uboczne będą mieć charakter długotrwały. Szkody takie mogą stanowić zagrożenie dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz przedsiębiorstw rodzinnych. Niemniej jednak odgrywają one jednocześnie decydującą rolę w dalszym rozwoju państw AKP. Napędzane przez małe i średnie przedsiębiorstwa oraz przedsiębiorstwa rodzinne państwa rozwijające się poczyniły postępy w różnych obszarach rozwoju społecznego i gospodarczego, do czego przyczynił się również wkład partnerów w rozwoju. Niemniej jednak państwa rozwijające się wciąż stoją przed wieloma wyzwaniami gospodarczymi, społecznymi, kulturowymi i politycznymi w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz mają ograniczoną zdolność do podejmowania tych wyzwań. Zrównoważony rozwój dobrostanu społecznego i gospodarczego mieszkańców jest trudny, wskutek czego problemem pozostaje ubóstwo, które wymaga istotnych inwestycji z wykorzystaniem zasobów zarówno politycznych, jak i finansowych. Skuteczny zrównoważony rozwój wymaga przyjęcia przez rządy długoterminowych perspektyw integrujących w zakresie procesów rozwoju z wykorzystaniem najlepszej dostępnej wiedzy naukowej i tradycyjnej. Przykładowo w Sierra Leone program działań na rzecz dobrobytu ma na celu zapewnienie zrównoważonej przyszłości wszystkim obywatelom. Dodatkowo kraje muszą zmniejszyć swoją podatność na zagrożenia w globalnej gospodarce, zwiększając swoje zdolności do podejmowania wyzwań krajowych i międzynarodowych. Obecnie uznaje się w definicji ubóstwa, że nie polega ono tylko na braku zasobów materialnych, ale wynika także z niewystarczającego dostępu do wiedzy ekonomicznej, technicznej i społeczno-politycznej. Krajowe polityki rozwoju muszą w związku z tym uwzględniać szersze kwestie, ponieważ skuteczne polityki muszą brać pod uwagę zagadnienia globalne, np. decyzje WTO w sprawie handlu, zasady przyznawania wsparcia finansowego przez UE, MFW oraz Bank Światowy, czy też dostęp do możliwości wykorzystania globalnej wiedzy. Przedsiębiorstwa rodzinne odgrywają dzisiaj istotną rolę w tym zakresie, jako że ich wkład w globalny PKB wynosi ponad 70%. Dodatkowo przedsiębiorstwa rodzinne tworzą miejsca pracy, napędzają innowacyjność oraz dbają o środowisko i społeczność wszystkie te elementy stymulują rozwój. Wyzwania i dalsze kroki PE v /6 DT\ doc

3 Umocnienie gospodarczej jedności w różnorodności w Europie i AKP Małe i średnie przedsiębiorstwa oraz przedsiębiorstwa rodzinne, jak również ogólna sytuacja gospodarcza w 78 państwach członkowskich AKP oraz 28 państwach członkowskich UE znacznie się od siebie różnią, a jednocześnie brak wspólnych wskaźników referencyjnych dających większe możliwości porównawcze. Dlatego też konieczne jest: a) znalezienie systemu oraz wskaźników referencyjnych, które zwiększą widoczność i zapewnią porównywalność gospodarek, rozwoju społecznego i sytuacji zdrowotnej; b) wzmocnienie gospodarczego wymiaru polityki rozwoju. Europejsko-afrykańska sieć na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw oraz przedsiębiorstw rodzinnych W celu podkreślenia szczególnej roli małych i średnich przedsiębiorstw oraz przedsiębiorstw rodzinnych w opartej na współpracy polityce rozwoju konieczne jest silniejsze zaangażowanie tych podmiotów gospodarczych w państwach UE oraz AKP. Bardziej zrównoważona polityka rozwoju może przynieść istotne korzyści małym i średnim przedsiębiorstwom po obu stronach. Co do zasady, w tym w odniesieniu do sektora zdrowia, konieczne jest lepsze wykorzystanie szczególnych umiejętności i innowacyjności małych i średnich przedsiębiorstw oraz przedsiębiorstw rodzinnych w Europie i Afryce. Istnieją oparte na najlepszych praktykach modele, na przykład w zakresie profilaktyki polio, które mogą służyć jako ogólne modele rozwoju nowych struktur w sektorze ochrony zdrowia. Przedsiębiorczość i zrównoważony rozwój przedsiębiorstw rodzinnych w ujęciu ogólnym W międzyczasie małe i średnie przedsiębiorstwa oraz przedsiębiorstwa rodzinne w Europie i w państwach AKP mogą korzystać z innych rynków, wzajemnie się uzupełniać oraz wspólnie tworzyć wiedzę fachową w celu wzmocnienia swojej pozycji na rynku światowym. Dlatego też wzywamy do: a) utworzenia w państwach AKP, w ramach selektywnych programów pilotażowych, europejskich centrów podmiotów rozpoczynających działalność gospodarczą; w ten sposób młodzi przedsiębiorcy i podmioty rozpoczynające działalność gospodarczą dostaną szansę profesjonalnego rozwoju w gospodarkach wschodzących oraz możliwość współpracy z europejskimi instytutami badawczymi i innymi podmiotami; b) promowania w państwach AKP dwutorowego modelu edukacji na wzór systemu niemieckiego; c) wzmocnienia zrównoważonego ducha przedsiębiorczości wśród młodych ludzi w państwach AKP przez wspieranie edukacji szkolnej bardziej zorientowanej na przedsiębiorczość, tworzenie bardziej efektywnych programów partnerskich między uniwersytetami oraz programów wymiany studenckiej Erasmus, jak również DT\ doc 3/6 PE v01-00

4 propagowanie ideału rzetelności kupieckiej jako podstawy przyszłych rynków międzynarodowych. Bezpieczeństwo żywnościowe Bezpieczeństwo żywnościowe na poziomie gospodarstwa domowego jest jednym z głównych celów zrównoważonego rozwoju w krajach rozwijających się. Strategie mające na celu zwiększenie wydajności upraw podstawowych roślin spożywczych, w tym zwiększenie ich wartości odżywczej i zawartości zasadniczych witamin, są kluczowe dla osiągnięcia tego celu. Dla przykładu przed wybuchem epidemii gorączki krwotocznej Ebola Sierra Leone odnotowywało znaczące postępy w rolnictwie dzięki programowi działań na rzecz dobrobytu (zwiększenie wydajności upraw oraz ich wartości). Dlatego też państwa AKP potrzebują promocji nauki w większym stopniu opartej na działalności rolników i przez nich kształtowanej, obejmującej hodowlę roślin opartą na współpracy wszystkich zainteresowanych stron. Priorytetem w państwach AKP powinno być optymalne wykorzystanie ulepszonych odmian nasion dostępnych nieodpłatnie w domenie publicznej. Działania te należy wesprzeć zwiększoną dostępnością nowych technologii upraw (rolnictwo zmechanizowane) dla ubogich rolników, odpowiednimi narzędziami rynkowymi dla wszelkich rodzajów płodów rolnych oraz wkładem sektora prywatnego, w szczególności przedsiębiorstw rodzinnych, w rozwój rolnictwa w państwach AKP. Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw (CSR) oraz polityka rozwoju Państwa UE i AKP powinny współpracować w celu wypracowania wspólnej koncepcji umacniania małych i średnich przedsiębiorstw oraz przedsiębiorstw rodzinnych w ramach polityki rozwoju, jednocześnie wzmacniając ich rolę w zapobieganiu katastrofom zdrowotnym. Bliska współpraca między małymi i średnimi przedsiębiorstwami oraz przedsiębiorstwami rodzinnymi, nie tylko w UE, ale także państwach AKP, powinna być wyraźnym celem polityki CSR w UE. Komisja wraz z Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości może odegrać pewną rolę w promocji stowarzyszeń i partnerstw w tym obszarze. Ochrona ludności Katastrofy zdrowotne zawsze stanowią duże wyzwanie dla systemów międzynarodowej pomocy humanitarnej oraz ochrony ludności. Biura terenowe ECHO działają w każdej części świata, ratując i chroniąc życie, zapobiegając ludzkiemu cierpieniu lub je łagodząc oraz chroniąc integralność i godność grup ludzi dotkniętych katastrofami naturalnymi i kryzysami spowodowanymi przez człowieka. Aby zwiększyć dokonania UE w tym zakresie, wzywamy do: a) pełnej koordynacji wysiłków humanitarnych państw członkowskich UE przez Komisję Europejską; b) utworzenia dodatkowych centrów kryzysowych UE na odległych obszarach; możliwość dostarczenia zasobów technicznych, takich jak systemy komunikacji satelitarnej, namioty mieszkalne i kontenery, które mogą służyć jako kliniki, powinna, dzięki bliskiej współpracy z organizacjami pozarządowymi, zapewnić większą szybkość działań w razie PE v /6 DT\ doc

5 kryzysu humanitarnego. Kształcenie i technologie informacyjno-komunikacyjne Jedną z kluczowych aspiracji większości państw rozwijających się jest alfabetyzacja całego społeczeństwa dzięki większym inwestycjom w kształcenie w kontekście nowoczesnych dyscyplin użytecznych rynkowo, uczenia się przez całe życie oraz kształcenia podstawowego dostępnego dla wszystkich obywateli. Stosowanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych w nauce i rozwoju umiejętności uważa się za kluczowe w praktycznych i skutecznych programach edukacyjnych i szkoleniowych mających na celu zwiększenie produktywności, poziomu zrównoważenia i wiedzy eksperckiej. Należy także położyć nacisk na dążenie do równouprawnienia płci w rozwoju zasobów ludzkich. W tym celu konieczne jest zbudowanie efektywnej infrastruktury instytucjonalnej, która reaguje na krajowe potrzeby w zakresie rozwoju. Zdrowie Zapewnienie wysokiej jakości opieki zdrowotnej dla wszystkich obywateli jest celem strategicznym zrównoważonego rozwoju w państwach rozwijających się, w szczególności w państwach AKP. Osiągnięcie tego celu zależy od skuteczności profilaktyki i kontroli głównych chorób zakaźnych, takich jak HIV/AIDS, malaria i gruźlica, oraz chorób niezakaźnych, takich jak cukrzyca i nadciśnienie, jak również epidemii, np. cholery, gorączki krwotocznej Ebola i innych chorób. Przykładowo wybuch epidemii gorączki krwotocznej Ebola w podregionie nie tylko pokazał słabość infrastruktury zdrowotnej i niewystarczający poziom zasobów ludzkich, ale także odwrócił uwagę rządów od zaczynających przynosić efekty kampanii zdrowotnych dotyczących malarii, gruźlicy, HIV, polio itp. na rzecz gorączki krwotocznej Ebola, co spowodowało, że osiągnięcia te przeszły niezauważone. Aby temu przeciwdziałać, państwa AKP muszą zbudować prężnie działające systemy opieki zdrowotnej, co wymaga: a) sformułowania i wdrożenia niezależnego głównego planu ochrony zdrowia publicznego w celu podkreślenia profilaktycznego aspektu działania systemów ochrony zdrowia; b) przywrócenia urzędników i inspektorów ds. zdrowia publicznego w całym kraju w ramach mającego ustaloną pozycję lub posiadającego odpowiednie kompetencje oraz w pełni zdecentralizowanego departamentu ds. środowiskowych warunków sanitarnych i higieny; c) promocji krajowego systemu kształcenia podyplomowego w celu zwiększenia liczby godzin pracy w zawodzie w systemie opieki medycznej i zdrowotnej; d) utworzenia odpowiednio wyposażonych i obsadzonych personelem centrów kontroli chorób zakaźnych; szkolenia nowych lekarzy specjalistów, w tym pediatrów, dermatologów, okulistów oraz specjalistów w zakresie chorób tropikalnych; wyszkolenia wielu położnych, chirurgów i specjalistów w zakresie chorób niezakaźnych. Podatki i inne źródła finansowania Niewłaściwie funkcjonujące lub niesprawiedliwe systemy podatkowe dyskryminują małe i DT\ doc 5/6 PE v01-00

6 średnie przedsiębiorstwa oraz przedsiębiorstwa rodzinne z korzyścią dla przedsiębiorstw międzynarodowych, jednocześnie osłabiając sektor publiczny w krajach rozwijających się. Celem polityki rozwoju UE dla krajów AKP musi być wzmocnienie istniejących i tworzenie nowych struktur systemu podatkowego. Wzywamy państwa UE oraz AKP do odegrania aktywnej roli w skoordynowanych działaniach na rzecz opracowania globalnego podatku od transakcji na wzór europejski, który zostałby wdrożony na poziomie ONZ i byłby pobierany przez poszczególne państwa, a administrowanie tym podatkiem i dysponowanie dochodami z niego leżałoby w gestii przyszłego organu zarządzającego na poziomie globalnym. Inwestycje społeczne Inwestycje społeczne są produktywnym czynnikiem, a w kontekście zrównoważonego rozwoju należy zwiększyć wydatki na podstawowy kapitał ludzki (młodzi ludzie, w tym dziewczęta) oraz rozwój i ochronę osób szczególnie podatnych na zagrożenia. Istnieje potrzeba zapewnienia możliwości w zakresie skoordynowanej polityki globalnej, które pozwolą wzmocnić krajowe i międzynarodowe wysiłki podejmowane na rzecz tworzenia miejsc pracy, zrównoważonych przedsiębiorstw oraz wysokiej jakości usług publicznych, budowania potencjału kapitału ludzkiego oraz ochrony ludzi, przy jednoczesnej ochronie praw i promowaniu uczestnictwa w życiu publicznym. Dlatego też należy stale promować i realizować program godnej pracy. Systemy zrównoważonej ochrony społecznej mające na celu wspieranie osób szczególnie podatnych na zagrożenia mogą zapobiec rozprzestrzenianiu się ubóstwa oraz rozwiązywać trudności społeczne, jednocześnie pomagając ustabilizować gospodarkę oraz utrzymując i wspierając umiejętność przystosowania zawodowego. PE v /6 DT\ doc