Egzamin wstępny do Prywatnego Liceum im. I. J. Paderewskiego w Lublinie

Transkrypt

1 Imię i nazwisko: Punkty: / 40 p. Procenty: Lublin, 01 kwietnia 2016 roku Egzamin wstępny do Prywatnego Liceum im. I. J. Paderewskiego w Lublinie Informacja dla ucznia 1. Przeczytaj uważnie wszystkie polecenia. 2. Wybierz tylko jedną właściwą odpowiedź i zaznacz ją kółkiem. 3. Dokładnie i czytelnie zapisuj swoje odpowiedzi. 4. Na wykonanie wszystkich zadań masz 90 minut. 5. Wydłużony czas dodatkowe 15 minut przysługuje uczniowi na podstawie opinii. 6. Za wszystkie zadania możesz uzyskać 40 punktów. Powodzenia! Tekst I Romantyczna, szalona i występna Miłość nie jedno ma imię. Dla fizjologa jest grą substancji chemicznych, które niczym narkotyk najpierw wyzwalają euforię, a potem uzależniają. Twoja miłość przenika mi ciało wyznał egipski poeta w Pieśniach rozweselających ciało, spisanych na papirusie przed 3 tysiącami lat. Czyż nie czujemy tak samo, kiedy i nas dosięga strzała Amora? Choć nie chce się spać ani jeść, choć serce ściska niepokój, to przecież zakochanych roznosi energia i przepełnia radość. Razem mogliby nawet góry przenosić. Obiekt uczuć zawsze i niezmiennie wydaje się uosobieniem wszelkich cnót, jakże często wbrew oczywistym faktom. Nic dziwnego, że stan zakochania (syndrom amorosum) ujęli w ścisłą definicję psychiatrzy. Prof. T. Bilikiewicz pisze wprost, że w tym stanie zawęża się pole świadomości, pojawia się chwiejność emocjonalna i do tego upośledzenie władzy umysłowej, które m.in. zakłóca normalny proces przewidywania. ( ) Zdaniem prof. Bilikiewicza stan zakochania to po prostu rodzaj fizjologicznej ostrej psychozy. Krótko mówiąc, miłość dostarcza organizmowi takich samych bodźców jak amfetamina. ( ) Jeśli komuś nie podoba się porównanie rauszu miłosnego z narkotykiem, mam inne wzmożone wydzielanie katecholamin obserwuje się także w stanach maniakalnych. Kto choć raz był zakochany, wie doskonale, że stan ten nie trwa wiecznie. I dobrze, bo musiałby doprowadzić do zniszczenia człowieka. W końcu bilans energetyczny ma swoje prawa. Barbara Pratzner, Miłość jak narkotyk, Wiedza i Życie, nr 5, 1996 r. Zadanie 1. ( 0 1 ) Które określenia charakteryzują tekst 1.? A. Drwina, szyderstwo, żart. B. Kpina, ironia, złośliwość. C. Niechęć, brak zrozumienia dla ludzkich słabości. D. Obiektywizm, racjonalizm, dystans.

2 Zadanie 2. ( 0 1 ) Czym jest miłość dla fizjologa? A. Głębokim przywiązaniem. B. Samouwielbieniem. C. Grą substancji chemicznych. D. Uczuciem, utrzymującym człowieka w dobrej kondycji. Zadanie 3. ( 0 1 ) Jakich określeń nie używają fizjolodzy w odniesieniu do miłości? A. Choroba. B. Rausz miłosny. C. Ostra psychoza. D. Budujące uczucie. Zadanie 4. ( 0 1 ) Jakie objawy, towarzyszące stanowi zakochania, wymienia prof. Bilikiewicz? Zadanie 5. ( 0 1 ) Przepisz z tekstu nr 2 zdanie stwierdzające, czym jest stan zakochania. Zadanie 6. ( 0 2 ) Do podanych słów miłość, kochać dopisz po jednym wyrazie bliskoznacznym, wyjaśniającym ich znaczenie. Miłość-. Kochać -. Zadanie 7. ( 0 4) Podaj znaczenie związków frazeologicznych: miłość własna - miłość platoniczna -. iść za głosem serca - ugodzony strzałą Amora-.

3 Zadanie 8. ( 0 1 ) Który związek wyrazowy jest związkiem zgody? A. Wielka miłość. B. Miłość poety. C. Kocha mocno. D. Godny miłości. Zadanie 9. ( 0 1 ) Wskaż grupę wyrazów pokrewnych. A. Kochanek, pokochać, kochanie. B. Wielbić, miłować, przepadać. C. Kochliwy, zauroczony, zakochany. D. Kochanowski, oczarowany, zafascynowany. Zadanie 10. ( 0 1 ) Kocha. Jak nazwiesz powyższe wypowiedzenie? A. Równoważnikiem zdania. B. Zdaniem pojedynczym rozwiniętym. C. Zdaniem pojedynczym nierozwiniętym. D. Na pewno nie zdaniem. Zadanie 11. ( 0 1 ) Nie z imiesłowami piszemy: A. łącznie ze wszystkimi. B. rozdzielnie ze wszystkimi. C. łącznie z przysłówkowymi, osobno z przymiotnikowymi. D. łącznie z przymiotnikowymi, osobno z przysłówkowymi. Zadanie 12. ( 0 1 ) Wskaż tę parę słów, która najlepiej charakteryzuje tekst 1. : A. uczucie, wiedza. B. prawda, kłamstwo. C. optymizm, pesymizm. D. zaangażowanie, ironia. Tekst II Wspomniałam o natchnieniu. Na pytanie, czym ono jest, jeśli jest, poeci współcześni dają odpowiedzi wymijające. Nie dlatego, że nigdy nie odczuli dobrodziejstwa tego wewnętrznego impulsu. Przyczyna jest inna. Niełatwo wyjaśnić komuś coś, czego się samemu nie rozumie. Ja także, pytana o to czasami, istotę rzeczy obchodzę z daleka. Ale odpowiadam w sposób taki: natchnienie nie jest wyłącznym przywilejem poetów czy artystów w ogólności. Jest, była, będzie zawsze pewna grupa ludzi, których natchnienie nawiedza. To ci wszyscy, którzy świadomie wybierają sobie pracę i wykonują ją z zamiłowaniem i wyobraźnią. Bywają tacy lekarze, bywają tacy pedagodzy, bywają tacy ogrodnicy i jeszcze setka innych zawodów. Ich praca może być bezustanną przygodą, jeśli tylko potrafią w niej dostrzec coraz to nowe wyzwania. Pomimo trudów i porażek, ich ciekawość nie stygnie. Z każdego rozwiązanego zagadnienia wyfruwa im rój nowych pytań. Natchnienie, czymkolwiek ono jest, rodzi się z bezustannego nie wiem. [...]

4 Gdyby Izaak Newton 1 nie powiedział sobie nie wiem, jabłka w ogródku mogłyby spadać na jego oczach jak grad, a on w najlepszym razie schylałby się po nie i zjadał z apetytem. Gdyby moja rodaczka Maria Skłodowska-Curie 2 nie powiedziała sobie nie wiem, zostałaby pewnie nauczycielką chemii na pensji 3 dla panienek z dobrych domów, i na tej skądinąd zacnej pracy upłynęłoby jej życie. Ale powtarzała sobie nie wiem i te właśnie słowa przywiodły ją, i to dwukrotnie, do Sztokholmu, gdzie ludzi o duchu niespokojnym i wiecznie poszukującym nagradza się Nagrodą Nobla. Poeta również, jeśli jest prawdziwym poetą, musi ciągle powtarzać sobie nie wiem. Każdym utworem próbuje na to odpowiedzieć, ale kiedy tylko postawi kropkę, już ogarnia go wahanie, już zaczyna sobie zdawać sprawę, że jest to odpowiedź tymczasowa i absolutnie niewystarczająca. Więc próbuje jeszcze raz i jeszcze raz, a potem te kolejne dowody jego niezadowolenia z siebie historycy literatury zepną wielkim spinaczem i nazywać będą dorobkiem... Wisława Szymborska, Poeta i świat. Odczyt Noblowski (fragmenty), [w:] Wisława Szymborska, Wiersze wybrane, Wydawnictwo a5, Kraków Izaak Newton fizyk, matematyk, filozof i astronom angielski, sformułował prawo powszechnego ciążenia. 2 Maria Skłodowska-Curie wybitna polska fizyczka i chemiczka. 3 pensja dawna prywatna szkoła żeńska, często połączona z internatem. Zadanie 13. ( 0 1 ) W wypowiedzeniu wyfruwa im rój nowych pytań występuje: A. porównanie. B. apostrofa. C. animizacja. D. personifikacja. Zadanie 14. ( 0 1 ) W przytoczonym fragmencie zastosowano narrację: A. trzecioosobową i pierwszoosobową. B. pierwszoosobową i trzecioosobową. C. trzecioosobową. D. pierwszoosobową. Zadanie 15. ( 0 1 ) Zacytuj zdanie informujące o tym, jacy ludzie oprócz poetów doświadczają natchnienia.

5 Tekst III Jan Kochanowski Tren VIII Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim, Moja droga Orszulo, tym zniknieniem[2] swoim! Pełno nas, a jakoby nikogo nie było: Jedną maluczką duszą[3] tak wiele ubyło.5 Tyś za wszytki mówiła, za wszytki śpiewała, Wszytkiś w domu kąciki[4] zawżdy pobiegała[5]. Nie dopuściłaś nigdy matce się frasować[6] Ani ojcu myśleniem zbytnim głowy psować[7], To tego, to owego wdzięcznie[8] obłapiając[9] I onym swym uciesznym śmiechem zabawiając. Teraz wszytko umilkło, szczere[10] pustki w domu, Nie masz zabawki[11], nie masz rozśmiać się nikomu. Z każdego kąta[12] żałość człowieka ujmuje[13], A serce swej pociechy[14] darmo[15] upatruje[16]. Przypisy [2] zniknienim (starop.) zniknieniem, zniknięciem. [3] dusza* (daw.) w znaczeniu: żywe stworzenie [4] wszytki kąciki wszystkie zakamarki, całą przestrzeń domu. [5] pobiegała przebiegała. [6] Nie dopuściłaś ( ) matce się frasować nie pozwoliłaś, by matka się frasowała, martwiła. [7] głowy psować (starop. psować: psuć) martwić się, dręczyć się myślami. [8] wdzięczny* (starop.) miły, przyjemny. [9] obłapiać (starop.; tu forma imiesł.: obłapiając) obejmować. [10] szczery (tu forma lm: szczere) prawdziwy. [11] zabawka* (daw.) miłe zajęcie, zajęcie przynoszące radość (por. zabawić się ). [12] z każdego kąta zewsząd. [13] ujmować chwytać. [14] swej pociechy należnej mu pociechy (pociecha to również określenie dziecka). [15] darmo na darmo, daremnie, na próżno. [16]upatrywać (tu forma 3 os. lp: upatruje) wyglądać, oczekiwać zobaczenia, wypatrywać.

6 Zadanie 16. ( 0 1 ) Podmiot liryczny wiersza można utożsamić z: A. Orszulą. B. poetą. C. narratorem. D. nieszczęśliwym kochankiem. Zadanie 17. ( 0 1 ) Tematem utworu jest: A. sztuka tworzenia wierszy. B. rozważanie nad istotą szczęścia. C. niespełniona miłość. D. rozpacz ojca. Zadanie 18. ( 0 1 ) Przerzutnia występuje w wersie: A. pierwszym. B. trzecim. C. siódmym. D. ostatnim. Zadanie 19. ( 0 1 ) Poeta w pierwszym zdaniu zastosował: A. porównanie. B. apostrofę. C. anaforę. D. przerzutnię. Zadanie 20. ( 0 1 ) Wiersz zbudowany jest z: A. piętnastu sylab. B. czternastu wersów 13- zgłoskowych. C. czternastu wersów i 14 sylab w każdym wersie. D. z jednej strofy o różnej liczbie sylab w wersach. Zadanie 21. ( 0 1 ) Rymy zastosowane w utworze są: A. parzyste. B. krzyżowe. C. okalające. D. niedokładne.

7 Zadanie 22. ( 0 2 ) Wyjaśnij, dlaczego podmiot liryczny używa zwrotu Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim,/moja droga Orszulo. Odwołaj się do kontekstu biograficznego. Zadanie 23. ( 0 1 ) Odpowiedz jednym zdaniem, kim jest adresat wiersza Zadanie 24. ( 0 2 ) Wskaż, co łączy tekst II i tekst III. Podaj dwa elementy. Zadanie 25. ( 0 10 ) Słowa : Literatura pomogła mi zrozumieć miłość uczyń tematem rozprawki. Odwołaj się do trzech utworów literackich. W argumentacji przywołaj bohaterów powieści historycznej, komedii oraz dowolnie wybranego utworu. Twoja praca powinna zająć przynajmniej 20 wersów.

8

9 BRUDNOPIS

10 ...