Dwa ziarnka gorczycy. 4. Dokończ następujący cytat i wykonaj polecenia (4 pkt.):

Transkrypt

1 KONKURS POLONISTYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM - 17 MARCA 2017 r. CZAS PRACY: 90 MIN CZĘŚĆ PIERWSZA (50 pkt.) 1. Słowo dziady, użyte w tytule dramatu Mickiewicza, oznacza (1 pkt.).: a. ludzi ubogich b. przodków c. dalekich krewnych d. znajomych 2.Uzupełnij tabelkę (4 pkt.): Zabiegi magiczne Duchy Wina duchów Pro ba duchów zapalenie gar ci kądzieli redni- młoda dziewczyna Zosia był złym i okrutnym człowiekiem Dwa ziarnka gorczycy 3. Duchy, które pojawiły się, aby zobrazować winy złego pana (2 pkt.).: a. kruk i sroka b. sowa i jastrząb c. kruk i sowa d. orzeł i sowa Podkre l wła ciwą odpowiedź i przedstaw historię każdego ducha: Dokończ następujący cytat i wykonaj polecenia (4 pkt.): a. Bo kto nie był ni razu człowiekiem, Temu.... Słowa te wypowiada:... Oznaczają one, że b. Kto nie doznał goryczy ni..., Ten nie dozna... w niebie. Słowa te wypowiada:... Oznaczają one, że Jakie czynno ci wykonuje Gu larz na zakończenie obrzędu? Wskaż ich funkcję (4 pkt.) 1

2 6. Wyja nij, komu w antyku po więcano treny. Napisz, na czym polega nowatorstwo Trenów Jana Kochanowskiego (2 pkt.). 7. Przeczytaj utwór i wykonaj polecenia (8 pkt.): TREN V Jako oliwka mała pod wysokim sadem 1 Idzie 2 z ziemie ku górze macierzyńskim ladem 3, Jeszcze ani gałązek, ani listków rodząc, Sama tylko dopiro szczupłym prątkiem 4 wschodząc: Tę jesli, ostre ciernie 5 lub rodne 6 pokrzywy Uprzątając, sadownik 7 podciął ukwapliwy 8, Mdleje zaraz, a zbywszy siły przyrodzonej, Upada przed nogami matki ulubionej - Takci się mej namilszej Orszuli dostało. Przed oczyma rodziców swoich rostąc, mało Od ziemie się co wznióswszy, duchem zaraźliwym Srogiej mierci otchniona 9, rodzicom troskliwym U nóg martwa upadła. O zła Persefono 10, Mogłaże tak wielu łzam dać upłynąć płono 11? 1 sad* (starop.) drzewo owocowe. 2 idzie* (starop.) ro nie. 3 macierzyńskim szladem (starop.) ladem matki, drzewa macierzyńskiego, zwanego tu sadem (w. 1). 4 szczupły prątek (starop.) cienki pęd. 5 ciernie* (daw.) cierniste krzewy (np. tarnina, głóg). 6 rodny (starop.) urodzajny, bujny, plenny, rodzący. 7 sadownik ogrodnik zajmujący się owocami (por. czas. sadzić ). 8 ukwapliwy (starop.) skwapliwy, pieszący się, niecierpliwy. 9 otchniony (daw.) owiany (zob. wyrazy tchnąć, tchnienie, oddech ). 10 Persefona tu: uosobienie mierci. 11 płono (starop.) daremnie, na próżno (dzi mówi się: płonne nadzieje ). a. Wyja nij, w jakich okoliczno ciach i w którym momencie życia zmarła Urszula Kochanowska. b. Zacytuj zawarte w tek cie porównanie i omów jego funkcję. c. Wyja nij (podkre l wła ciwą odpowiedź), dlaczego w utworze została wspomniana Persefona: a) bo jest proszona o pomoc, b) bo do niej kierowana jest skarga, c) bo pod jej adresem wyrażane są złe życzenia. d. Nazwij pytanie sformułowane w ostatnim wersie i omów jego funkcję. 2

3 8. Przeczytaj utwór i wykonaj polecenia (6 pkt.): TREN VIII Wielkie mi uczyniła pustki w domu moim, Moja droga Orszulo, tym zniknieniem swoim! Pełno nas, a jakoby nikogo nie było: Jedną maluczką duszą tak wiele ubyło. Ty za wszytki mówiła, za wszytki piewała, Wszytki w domu kąciki zawżdy pobiegała. Nie dopu ciła nigdy matce się frasować 11 Ani ojcu my leniem zbytnim głowy psować, To tego, to owego wdzięcznie obłapiając I onym swym uciesznym miechem zabawiając. Teraz wszytko umilkło, szczere pustki w domu, Nie masz zabawki 11, nie masz roz miać się nikomu. Z każdego kąta żało ć człowieka ujmuje, A serce swej pociechy darmo 11 upatruje. 11 Nie dopuściłaś ( ) matce sie frasować nie pozwoliła, by matka się frasowała, martwiła. 11 zabawka* (daw.) miłe zajęcie, zajęcie przynoszące rado ć (por. zabawić się ). 11 darmo na darmo, daremnie, na próżno. a. Napisz, do kogo podmiot liryczny kieruje swoje słowa w Trenie VIII. Uzasadnij swoją odpowiedź, cytując fragment utworu. b. Napisz, jaki portret córki kre li w wierszu poeta. c. Wskaż, w którym miejscu utwór dzieli się na dwie przeciwstawne sobie czę ci. Wyja nij przyczyny, które skłoniły Cię do zaznaczenia takiego podziału. 9. Podaj dwa tytuły znanych Ci fraszek Jana Kochanowskiego i napisz, jaka jest ich tematyka (2 pkt.). 10. Podaj definicję fraszki (1 pkt.). 11. Zaprezentuj w min 6 zdaniach dowolnego bohatera wybranej powie ci historycznej Henryka Sienkiewicza (6 pkt.). 3

4 12. Wyłoń kilka głównych problemów przedstawionych w wybranej powie ci historycznej Henryka Sienkiewicza (4 pkt.) 13. Scharakteryzuj czas i miejsce akcji wybranej powie ci historycznej Henryka Sienkiewicza (4 pkt.) Wymień cechy gatunkowe powie ci historycznej (2 pkt.) 4

5 CZĘŚĆ DRUGA (50 pkt.) Napisz wypracowanie (min. 200 słów) na jeden z wybranych tematów: TEMAT 1 Kobieta o miło ci. Na podstawie załączonych poniżej wierszy M. Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej przedstaw ukazane w nich kobiece postrzeganie miło ci. Nike Ty jeste jak paryska Nike z Samotraki, o miło ci nieuciszona! Choć zabita, lecz biegniesz z zapałem jednakim wyciągając odcięte ramiona. Fotografia Gdy się miało szczę cie, które się nie trafia: czyje ciało i ziemię całą, a zostanie tylko fotografia, to - to jest bardzo mało... Miłość Nie widziałam cię już od miesiąca. I nic. Jestem może bledsza, trochę piąca, trochę bardziej milcząca, lecz widać można żyć bez powietrza! Ofelia Ach, długo jeszcze poleżę w szklanej wodzie, w sieci wodorostów, zanim nareszcie uwierzę, że mnie nie kochano po prostu. TEMAT 2 Czy zemsta może być sensem życia człowieka? Rozważ problem i uzasadnij swoje stanowisko, odwołując się do tekstu "Zemsty" A. Fredry oraz innych tekstów kultury TEMAT 3 Omów główne motywy (literackie i muzyczne) w twórczo ci Boba Dylana 5