(episode 1) 60-letni mężczyzna upadający w hipermarkecie

Transkrypt

1 (episode 1) 60-letni mężczyzna upadający w hipermarkecie Author(s): Paweł Krawczyk Institution(s): Zakład Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Jagiellonian University Learning objectives No learning objectives defined. Card 1: Wprowadzenie Info Text Przedstawieni w kolejnych opisach przypadków pacjenci stanowią materiały szkoleniowe przeznaczone dla studentów jako wprowadzenie i uzupełnienie do zajęć praktycznych na kursie "Podstawowe zabiegi resuscytacyjne". Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) jest główną przyczyną śmierci w Europie i dotyczy od do osób rocznie. Wczesne rozpoznanie tego stanu i wdrożenie odpowiedniego postępowania pozwala na poprawę przeżywalności w przebiegu NZK. Przedstawiony sposób postępowania oparty jest o wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji i jest wynikiem prac International Liaison Committee on Resuscitation (ILCOR). Jego zadaniem jest gromadzenie i ocena międzynarodowych danych dotyczących resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) oraz uzgadnianie zaleceń dotyczących leczenia. Wytyczne 2010 zawierają metody leczenia poparte aktualną wiedzą, badaniami naukowymi i doświadczeniem. Zadbano również o to, by były najbardziej efektywne i łatwe do przyswojenia.

2 Materiały opracowano według wytycznych Europejskiej Rady Resuscytacji za zgodą Polskiej Rady Resuscytacji Card Main Multimedia Expert Comment W programie wykorzystano następujące materiały: 1. Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji

3 2. Pierwsza pomoc i resuscytacja krążeniowo-oddechowa. Podręcznik dla studentów pod redakcją prof. dr hab. med. Janusza Andresa. Kraków Podstawowe zabiegi resuscytacyjne i automatyczna defibrylacja zewnętrzna - podręcznik i materiały do kursu. Autorzy opracowania życzą miłej nauki podczas rozwiązywania przypadku. Algorytm BLS Hyperlink (internal) Algorytm BLS

4 Card 2: Zdarzenie Info Text Jesteś na zakupach w hipermarkecie. Nagle widzisz mężczyznę (około 60-letniego), który łapie się za serce i powoli osuwa się na ziemię. Upadając zrzuca kilka puszek z półki. W miejscu gdzie jesteś, nie widać innych osób, a poszkodowany wymaga udzielenia pomocy. Question Jaka będzie Twoja reakcja, o czym powinieneś pomyśleć? Zaznacz, które z poniższych działań są właściwe: Multiple Choice Answer: : A: O Natychmiast oddalam się z miejsca zdarzenia by wezwać pomoc - czas jest najważniejszy! B: X Oceniam poszkodowanego, sprawdzając stan świadomości, oddech i krążenie. C: X Dbam o bezpieczeństwo własne jak i miejsca zdarzenia, tak by bezpiecznie udzielać pomocy. D: O Niezależnie od rodzaju zdarzenia powiadamiam straż pożarną, policję i pogotowie energetyczne. E: X Po potwierdzeniu zatrzymania krążenia zostawiam poszkodowanego i oddalam się w celu wezwania pomocy. Udzielanie pomocy w warunkach przedszpitalnych niesie ze sobą ryzyko narażenia na czynniki, które być może były przyczyną pogorszenia stanu zdrowia u poszkodowanych. PRIORYTETEM ratownika jest zadbanie przede wszystkim o bezpieczeństwo (odp. C): "Dobry ratownik to zdrowy i żywy ratownik". W elementach oceny i dbania o bezpieczeństwo

5 musimy rozróżnić bezpieczeństwo własne (ochrona przed płynami ustrojowymi pacjenta) oraz bezpieczeństwo miejsca zdarzenia (ochrona przed czynnikiem wywołującym uraz lub stanowiącym zagrożenie dla ratownika). Kolejnym krokiem w postępowaniu będzie ocena podstawowych parametrów (odp. B). W przypadku stwierdzenia NZK (nagłe zatrzymanie krążenia) u osoby dorosłej najważniejsze jest jak najszybsze wezwanie pomocy (odp. E). W sytuacji, kiedy nie mamy telefonu komórkowego i niedostępna jest osoba mogąca wezwać pomoc zostawiamy poszkodowanego i sami szukamy pomocy - po jej wezwaniu podejmujemy czynności resuscytacyjne. Obejrzyj algorytm podstawowych zabiegów resuscytacyjnych u dorosłego - algorytm BLS (Basic Life Support).

6 Hyperlink (internal) Algorytm BLS Card 3: Bezpieczeństwo własne i miejsca zdarzenia Info Text Bezzwłocznie decydujesz się na udzielenie pomocy mężczyźnie.

7 Question Jakie środki podejmiesz by działać w bezpieczny sposób? Multiple Choice Answer: : A: X Usuwam/zabezpieczam puszki B: X Znajduję/zabezpieczam maskę kieszonkową lub chustę twarzową C: X Ubieram rękawiczki gdy są dostępne D: O Wzywam pogotowie energetyczne E: O Powiadamiam o skażeniu chemicznym Dbając o bezpieczeństwo poszkodowanego, należy szybko odsunąć porozrzucane puszki i zabezpieczyć je przed dalszym rozsypaniem (odp. A). Należy też zabezpieczyć maskę kieszonkową lub chustę twarzową (odp. B) w razie konieczności wentylowania poszkodowanego - zwiększy to bezpieczeństwo procedury. Samemu należy założyć rękawiczki, gdy są dostępne (odp. C). Wezwanie w tym wypadku pogotowia energetycznego nie jest uzasadnione, podobnie jak powiadamianie o skażeniu chemicznym. Card 4: Ocena stanu świadomości Info Text Po zabezpieczeniu miejsca zdarzenia stwierdzasz, że bezpiecznie możesz działać dalej. Znalazłeś maskę kieszonkową w swojej torbie.

8 Zaczynasz udzielać pierwszej pomocy. Question Którą z wymienionych poniżej czynności należy wykonać jako pierwszą? Multiple Choice Answer: : A: O Dwa oddechy ratunkowe, by wymienić powietrze w płucach B: O Telefon do pogotowia 999 lub 112 (mamy do czynienia z nieprzytomną osobą) C: X Potrząsnąć za ramiona i zapytać: co się stało? D: O Ocenić tętno na tętnicy szyjnej i podjąć czynności resuscytacyjne E: O Po potwierdzeniu, że działania będą podjęte w bezpieczny sposób, kolejnym krokiem będzie ocena stanu świadomości. Polecanym sposobem jest potrząśnięcie za ramiona osoby poszkodowanej i zadanie prostego pytania: Co się stało? Jak się Pan nazywa? (odp. C). Osoba nieprzytomna tzn. nieodpowiadająca na opisane powyżej bodźce znajduje się w stanie zagrożenia życia i wymaga udzielenia pomocy! Modyfikacja oceny stanu świadomości w przypadku poszkodowanego z podejrzeniem urazu szyjnego odcinka kręgosłupa będzie przedstawiona w odrębnym module ćwiczeniowym.

9 Card Main Multimedia Maska kieszonkowa i rekawiczki

10 Card Main Multimedia Chusta twarzowa Card 5: Drożność dróg oddechowych Info Text Stwierdzasz, że mężczyzna który upadł w Twojej obecności, jest nieprzytomny - nie reaguje na bodźce zewnętrzne. Słyszysz dziwne dźwięki od poszkodowanego - charczenie. Question Podaj przyczynę charczenia u nieprzytomngo mężczyzny?

11 Multiple Choice Answer: : A: O Są to dźwięki towarzyszące prawidłowemu oddychaniu, nie świadczą o zagrożeniu - należy podłożyć poduszkę pod głowę i nakryć poszkodowaną kocem by nie traciła ciepla B: O Dźwięki te świadczą o zatrzymaniu krążenia i należy niezwłocznie podjąć uciskanie klatki piersiowej C: X Charczenie jest oznaką niedrożności dróg oddechowych, należy szybko je udrożnić i ocenić oddech D: O Osoba poszkodowana śpi - należy potrząsnąć nią raz jeszcze, by ją obudzić Osoby nieprzytomne są zagrożone wystąpieniem niedrożności dróg oddechowych (odp. C). Obniżonemu stanowi świadomości towarzyszy zmniejszone napięcie mięśniowe oraz zniesienie odruchów obronnych, co zwiększa ryzyko utraty kontroli nad drożnością dróg oddechowych i aspiracji treści żołądkowej do drzewa oskrzelowego. Zobacz rycinę pokazującą drogi oddechowe nieprzytomnej osoby.

12 Hyperlink (internal) Przekroj przez drogi oddechowe z widoczna niedroznoscia (mogaca powodowac charczenie). Card 6: Rękoczyny udrażniające Info Text Poszkodowany ma niedrożne drogi oddechowe. W krótkim okresie czasu może dojść do znacznego pogorszenia jego stanu z tego powodu. Przeczytaj uzupełnienie Experta dotyczące przyczyn występowania niedrożności dróg oddechowych. Question Wskaż rękoczyny pozwalające udrożnić drogi oddechowe:

13 Multiple Choice Answer: : A: O Wyciągnięcie języka dwoma palcami na zewnątrz. B: O Wsadzenie twardego przedmiotu między zęby w celu uniknięcia przygryzienia języka. C: X Położenie jednej ręki na czoło, drugiej pod brodę i odchylenie głowy poszkodowanego do tyłu oraz uniesienie żuchwy. D: O Podłożenie ręki pod szyję i uniesienie szyi - głowa swobodnie opada na dół, powodując udrożnienie dróg oddechowych. Manewr udrażniający drogi oddechowe polega na odchyleniu głowy poszkodowanego do tyłu oraz domknięciu/uniesieniu żuchwy. Należy to wykonać trzymając jedną rękę na czole, drugą pod brodą poszkodowanego - patrz rycina. Expert Comment U osób nieprzytomnych niedrożność dróg oddechowych najczęściej występuje na poziomie gardła. Jej przyczyną jest zapadanie sie języka spowodowane wiotkością mięśni gardła i szyi oraz podniebienia miękkiego, co wykazały badania u chorych znieczulanych ogólnie. Inne przyczyny doprowadzające do niedrożności dróg oddechowych to wymiociny, zarzucenie treści pokarmowej z żołądka, krwawienie, obecność ciała obcego, urazy. Niedrożność występująca na poziomie krtani może być spowodowana stanem zapalnym, obrzękiem lub reakcją anafilaktyczną. Do kurczu głośni może dojść przez drażnienie górnych dróg oddechowych lub wskutek aspiracji. Niedrożność dróg oddechowych poniżej poziomu krtani wystepuje rzadziej.

14 Hyperlink (internal) Udraznianie drog oddechowych u nieprzytomnej osoby. Card 7: Ocena oddechu Info Text Udało Ci się skutecznie udrożnić drogi oddechowe odchylając głowę do tyłu i unosząc żuchwę. Kolejnym elementem jest ocena oddechu.

15 Question W jaki sposób dokonasz oceny oddychania nieprzytomnego mężczyzny? Multiple Choice Answer: : A: O Należy przyłożyć lusterko w okolicę ust poszkodowanego B: X Należy obserwować klatkę piersiową poszkodowanego poszukując jej ruchów C: X Należy przyłożyć ucho i policzek w okolicę ust poszkodowanego i starać się wyczuć i usłyszeć prąd przepływającego powietrza D: O Należy położyć rękę na nadbrzusze i szukać jego ruchów Polecanym sposobem oceny oddechu jest ocena trzema zmysłami - wzrokiem, słuchem i dotykiem. Przez 10 sekund, utrzymując drożne drogi oddechowe należy patrzeć na klatkę piersiową (odp. B), starać się wysłuchać i wyczuć prąd powietrza zbliżając swoje ucho i policzek do ust poszkodowanego (odp. C) jak pokazano na rycinie. Hyperlink (internal)

16 Ocena odechu u nieprzytomnej osoby. Card 8: Liczba oddechów Info Text W ciągu 10 sekund oceny stwierdziłeś obecność 3 oddechów u poszkodowanego. Question O czym świadczy taka liczba oddechów? Multiple Choice Answer: : A: O 3 oddechy to prawidłowa ilość (18/minutę); taka informacja mi wystarczy - nie należy zbytnio niepokoić poszkodowanego B: X 3 oddechy to prawidłowa ilość (18/minutę), ale istnieje ryzyko wystąpienia niedrożności dróg oddechowych - poszkodowany jest nadal nieprzytomny C: O 3 oddechy to za mało, należy rozpocząć wentylację zastępczą od dwóch wdechów - jeden za drugim D: O 3 oddechy to za mało, należy rozpocząć uciskanie klatki piersiowej Potwierdzenie obecności 3 oddechów w ciągu 10 sekund oceny świadczy o prawidłowym oddychaniu i wyklucza obecność zatrzymania krążenia, jakkolwiek u osób nieprzytomnych istnieje duże ryzyko wystąpienia niedrożności dróg oddechowych z wynikającymi z tego następstwami. W przypadku stwierdzenia regularnego oddechu u osoby nieprzytomnej - przy braku podejrzenia urazu szyjnego odcinka

17 kręgosłupa - należy ją ułożyć w pozycji bezpiecznej (patrz rycina). Hyperlink (internal) Pozycja bezpieczna (pozycja boczna ustalona). Card 9: Pozycja boczna ustalona Info Text Mężczyzna jest nadal nieprzytomny. Prosisz przypadkowego klienta, aby wezwał pilnie pogotowie ratunkowe. Czekając na pogotowie układasz poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej. Poniżej przedstawiono opis czynności pozwalający w sprawny i bezpieczny sposób ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej: - Zdejmij okulary poszkodowanego i usuń inne przedmioty mogące powodować uszkodzenie struktur nerwowych lub naczyniowych poprzez ucisk (klucze, telefon itp.)

18 - Oceń czy nie ma innych przedmiotów mogących doprowadzić do urazu - Uklęknij przy poszkodowanym i upewnij się, że obie nogi ma wyprostowane - Rękę bliższą tobie ułóż pod kątem prostym w stosunku do ciała, a następnie zegnij w łokciu pod kątem prostym tak, aby dłoń ręki była skierowana do góry (rysunek 1 po prawej) - Dalszą rękę przełóż w poprzek klatki piersiowej i przytrzymaj stroną grzbietową przy bliższym tobie policzku (rysunek 2 po prawej) - Drugą swoją ręką złap za dalszą kończynę dolną poszkodowanego, tuż powyżej kolana i podciągnij ją ku górze, nie odrywając stopy od podłoża (rysunek 3 po prawej) - Przytrzymując dłoń dociśniętą do policzka, pociągnij za dalszą kończynę dolną tak, by ratowany obrócił się na bok w twoim kierunku - Ułóż kończynę, za którą przetaczałeś poszkodowanego w ten sposób, by zarówno staw kolanowy jak i biodrowy były zgięte pod kątem prostym - Odegnij głowę ratowanego ku tyłowi, by upewnić się, że drogi oddechowe są drożne; gdy jest to konieczne, ułóż rękę ratowanego pod policzkiem tak, by utrzymać głowę w odgięciu(rysunek 4 po prawej) - Regularnie sprawdzaj oddech!

19 Poszkodowany może przebywać w pozycji bezpiecznej około 30 min na jednym boku. Po tym czasie, w przypadku braku przybycia pomocy, należy poszkodowaną osobę przewrócic na drugi bok. Card Main Multimedia Rysunek 1 Card Main Multimedia Rysunek 2

20 Card Main Multimedia Rysunek 3 Card Main Multimedia Rysunek 4 Card 10: Przyjazd pogotowia ratunkowego Info Text Po upływie około 10 minut zjawiają się ratownicy medyczni. Przekazujesz im podstawowe informacje o poszkodowanym: od jakiego czasu jest nieprzytomny, jakie działania ratunkowe

21 zostały podjęte. Ratownicy po wstępnej ocenie stanu poszkodowanego stwierdzają, że jest nadal nieprzytomny i podejmują decyzję o przewiezieniu do szpitala. Dziękują Ci za szybką reakcję i dobrą opiekę. Mężczyzna jest transportowany karetką na SOR (Szpitalny Oddział Ratunkowy). Card Main Multimedia Word docx Export (c) by instruct ag, using docx4j library ( with Apache License (v2)

22