Neuronaukowe badania sióstr zakonnych i krytyka materializmu
|
|
- Antoni Czajkowski
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Amadeusz Pala Semina Scientiarum Nr s DOI: Neuronaukowe badania sióstr zakonnych i krytyka materializmu Mario Beauregard, Denyse O Leary, Duchowy mózg. Neuronaukowa argumentacja za istnieniem duszy, tłum. Zbigniew Kasprzyk, Wydawnictwo WAM, Kraków 2011, ss. 483 Książka Duchowy mózg. Neuronaukowa argumentacja za istnieniem duszy, której autorami są Mario Beauregard i Denyse O Leary to prezentacja badań przeprowadzonych na grupie zakonnic ze zgromadzenia kontemplacyjnego, których celem było przybliżenie przebiegu domniemanych DRDM, czyli doświadczeń religijnych, duchowych i/lub mistycznych. Badania te, sfinansowane przez Fundację Templetona, wykonał na Uniwersytecie w Montrealu neuronaukowiec dr Mario Beauregard 1 wraz ze swoim doktorantem Vincentem Paquette em. Należy podkreślić, że Beauregard jest głównym autorem tejże książki, zaś autorstwo O Leary (dziennikarki piszącej o związkach nauki, religii i wiary) ma raczej charakter pomocniczy. Przedstawienia domaga się również zawarta tam krytyka podejścia materialistycznego w neuronauce, która stanowi wprowadzenie do wspomnianych badań, a zarazem zajmuje większą część książki. We wstępie do niej czytelnik może bowiem przeczytać: Książka ta odchodząc od ogólnej tendencji w popularnonaukowych publikacjach na temat neuronauki kwestionuje 1 Dr Mario Beauregard neuronaukowiec związany obecnie z Uniwersytetem w Arizonie, jest autorem ponad setki publikacji z zakresu neuronauki, psychologii i psychiatrii; oprócz współautorstwa Duchowego mózgu napisał także kolejną książkę: Brain Wars. The Scientific Battle Over the Existence of the Mind and the Proof That Will Change the Way We Live Our Lives, New York 2012.
2 178 Amadeusz Pala zasadność materialistycznych koncepcji. Co więcej dostarcza dowodów na ich fałszywość 2. Cytat ten ujawnia niematerialistyczne poglądy autorów, którzy starają się w swej książce wszelkimi sposobami przekonać czytelnika, iż poglądy materialistyczne są chybione. W tym celu przeprowadzają na kartach Duchowego mózgu specjalną krytykę wybranych teorii, które też jako pierwsze zostaną teraz pokrótce przytoczone. Na początku autorzy poddają krytyce kilka popularnych teorii dotyczących przeżyć duchowych, wspierających światopogląd ateistyczny. Jedną z nich jest teoria wysunięta przez Matthew Alpera, który zakłada, że ewolucja zaprogramowała ludzi w taki sposób, aby wierzyli w Boga (tak pojęta duchowość byłaby genetycznie dziedziczoną cechą gatunku). Innymi teoriami są na przykład: teoria Bożego genu zaproponowana przez biologa Deana Hamera, który uważa, że człowiek jest wiązką reakcji chemicznych kierowaną przez DNA, oraz teoria modułu Boga wysunięta przez Jeffreya Savera i Johna Rabina, a głosząca, że w mózgu człowieka istnieje pewien moduł, który tłumaczy religijne wizje i uczucia ekstazy 3. Następnie autorzy prowadzą rozważania na temat wpływu padaczki skroniowej na DRDM, a także omawiają zastosowanie skonstruowanego przez Michaela Persingera tzw. Bożego kasku rzekomo wywołującego DRDM poprzez elektromagnetyczną stymulację płatów skroniowych 4. W końcu czytelnik spotka się również z próbą odpowiedzi na jedno z podstawowych pytań filozofii umysłu, a mianowicie na pytanie: Czym jest ludzki umysł?. Autorzy przytaczają dane, które ich zdaniem świadczą o tym, że mózg i umysł nie są ze sobą tożsame 5. Starają się też dowieść, że umysł oddziałuje na mózg jako przyczyna o niematerialnym charakterze. Podają hipotezę dotyczącą interakcji pomiędzy mózgiem i umysłem, popierając ją wynikami badań naukowych, które mają ponoć potwierdzać wy- 2 M. Beauregard, D. O Leary, Duchowy mózg. Neuronaukowa argumentacja za istnieniem duszy, Kraków 2011, s Por. tamże, s Por. tamże, s Por. tamże, s
3 Neuronaukowe badania sióstr zakonnych i krytyka materializmu 179 stępowanie doświadczeń z pogranicza śmierci (śmierć kliniczna). Co więcej, chcą tą drogą uprawdopodobnić przypuszczenie, jakoby mistycy znajdujący się w stanie ekstazy mieli naprawdę doświadczać czegoś ponadnaturalnego 6. W dalszej części książki autorzy zastanawiają się nad tym, kto ma doświadczenia mistyczne, oraz co je wywołuje. Przyglądają się ciekawej pracy Alistera Hardy ego, zoologa, który w roku 1969 założył Religious Experience Research Unit (jednostka do badań nad doświadczeniami religijnymi) w Manchester College na Uniwersytecie w Oxfordzie. Jednostka ta zajmowała się gromadzeniem opisów DRDM oraz badaniem ich natury i funkcji owocem tego było opublikowanie książki The Spiritual Nature of Man 7, która zawierała przeglądową analizę ponad trzech tysięcy świadectw osobistych DRDM. Praca ta podaje, że czynnikami najczęściej wywołującymi DRDM były: modlitwa, medytacja, piękno natury, a także udział w nabożeństwach religijnych. Autorzy korzystają z wyników tych badań, aby podkreślić rolę, jaką w mistyce chrześcijańskiej odgrywała modlitwa kontemplacyjna 8. Ostatnim omawianym zagadnieniem, poprzedzającym bezpośrednio przedstawienie badań sióstr zakonnych, jest wpływ DRDM na życie danej jednostki. Jego streszczeniem jest wniosek, iż efekt tych doświadczeń ma zazwyczaj pozytywny charakter dla jednostki prowadzą one najczęściej do poważnych życiowych zmian: w obieraniu życiowego celu, w sposobie okazywania uczuć, a nawet mogą powodować poprawę stanu zdrowia 9. Przechodząc teraz do głównego tematu książki, warto zaznaczyć, że rozpoczęcie badań nad doświadczeniami duchowymi było dla dr Beauregarda i jego doktoranta Paquette a związane z niemałymi trudnościami. Musieli oni bowiem znaleźć odpowiednie osoby, które wyraziłyby zgodę na ich przeprowadzenie (pomocną w tym okazała się deklaracja naukowców, że celem ich badań nie jest chęć 6 Por. tamże, s Zob. A. Hardy, The Spiritual Nature of Man, Clarendon, Oxford Por. M. Beauregard, D. O Leary, Duchowy mózg. Neuronaukowa argumentacja za istnieniem duszy, dz. cyt., s Por. tamże, s
4 180 Amadeusz Pala wykazania, że DRDM nie istnieją, ale próba zidentyfikowania neuronalnych odpowiedników domniemanych przeżyć). W końcu badacze przekonali grupę piętnastu karmelitanek z Quebecu w wieku od 22 do 64 lat (średni wiek 50 lat), które w swym życiu zakonnym spędzają wiele godzin na modlitwie. Wszystkie z nich przyznały, że przynajmniej raz przeżyły intensywne doświadczenie zjednoczenia mistycznego. Badania zostały przeprowadzone w ośrodku badawczym Instytutu Geriatrii Uniwersytetu w Montrealu oraz w jego Centrum Badań Neuropsychologicznych i Poznawczych, za pomocą technik neuroobrazowania, które zostały uzupełnione wywiadami z badanymi zakonnicami. Badacze poprosili zakonnice, aby przywołały wspomnienie swego najbardziej intensywnego doświadczenia mistycznego i przeżyły je ponownie, w trakcie czego przeprowadzili dwa typy badań. Pierwsze badanie polegało na przeprowadzeniu neuroobrazowania mózgów zakonnic techniką fmri (funkcjonalnego rezonansu magnetycznego), w celu ustalenia, które obszary są aktywne podczas doświadczenia mistycznego. Oprócz skaningu w warunkach stanu mistycznego, zakonnice poddano skaningowi w warunkach kontrolnych (podczas ponownego przeżycia najbardziej intensywnego stanu zjednoczenia z innym człowiekiem, jaki kiedykolwiek odczuwały), a także w warunkach początkowych (w normalnym stanie świadomości) 10. Drugie badanie sprowadzało się do rejestracji zapisu fal mózgowych z wykorzystaniem techniki QEEG (elektroencefalografii ilościowej). Podczas badania wykorzystano te same trzy rodzaje warunków eksperymentalnych. W zaciemnionym i dźwiękoszczelnym pomieszczeniu, w którym odbył się eksperyment, dokonano pomiaru elektrycznych potencjałów na powierzchni czaszki, odzwierciedlających układ fal mózgowych. Badania technikami fmri i QEEG zostały dopełnione przez sporządzone wywiady, podczas których zakonnice były proszone o opisanie i ocenę własnych przeżyć. Wszystkie z nich przyznały, że podczas badań doświadczyły stanów mistycznych, a opisywały je w kategoriach bezwarunkowej miłości, a także odczucia 10 Por. tamże, s
5 Neuronaukowe badania sióstr zakonnych i krytyka materializmu 181 pełni i pokoju 11. Po zakończeniu badań Beauregard i O Leary streścili ich wyniki w następujący sposób: Pierwsze badanie wykazało przede wszystkim, że w doświadczeniu mistycznym bierze udział wiele obszarów, a nie tylko płaty skroniowe. [ ] Nasze odkrycia dowodzą, że nie istnieje pojedyncze Boże miejsce w płatach skroniowych mózgu człowieka. Obiektywnie i subiektywnie uzyskane dane sugerują raczej, że DRDM mają złożony i wielowymiarowy charakter, a w ich przeżywaniu pośredniczą obszary mózgowe, które w normalnych warunkach odpowiadają za percepcję, procesy poznawcze, emocje, reprezentację ciała oraz samoświadomość. [ ] Jeśli chodzi o dane uzyskane metodą QEEG w warunkach mistycznych, w porównaniu z warunkami początkowymi, zaobserwowano znaczną wzmożoną emisję fal theta. [ ] Należy zwrócić uwagę, że kiedy zakonnice przywoływały autobiograficzne wspomnienia, schemat aktywności mózgu był inny niż w momencie osiągania stanu mistycznego. Wiemy więc na pewno, że stan mistyczny jest czymś innym niż stan emocjonalny 12. Autorzy komentują jeszcze owe badania poprzez odpowiedź na pytanie: Czy nasze odkrycia dowodzą, że mistycy wchodzą w kontakt z jakąś siłą znajdującą się poza nimi? Nie, tego nie można udowodnić ani zanegować 13. Zaraz też dodają, że to, co ich zdaniem umożliwiają tego typu badania, to wskazanie schematów odpowiedzialnych za doświadczenia duchowe oraz wykluczenie prostych wyjaśnień gdyż przeczy im złożony schemat aktywności mózgu zaobserwowany u badanych zakonnic 14. Książka kończy się nakreśleniem nowego naukowego układu odniesienia, przychylnego wobec możliwości występowania DRDM. Układ ten miałby być niezbędny dla postawienia dalszego kroku na drodze odkrywania tajemnic umysłu Por. tamże, s Tamże, s Tamże, s Por. tamże. 15 Por. tamże, s. 447.
6 182 Amadeusz Pala Na koniec przyszedł czas, by odnieść się krytycznie do książki i spróbować sformułować jakąś opinię na jej temat. Tak więc, wydaje mi się dość prawdopodobne, że jej czytelnik będzie miał co do niej mieszane uczucia. Na pierwszy rzut oka książka ta, ze względu choćby na użyty w niej barwny język (bogaty w przykłady, anegdoty), wydaje się ciekawa (już sam pomysł tego typu badań jest intrygujący), jednak uważam, że wrażenie to może zostać zakłócone przez rodzącą się wątpliwość: czy aby nie zastosowano tu jakiegoś pochopnego uproszczenia? Przede wszystkim chcę zwrócić uwagę na zasadniczą niejasność: z jednej strony, jak zostało już pokazane, autorzy stanowczo odrzucają możliwość naukowego dowodzenia istnienia zewnętrznej rzeczywistości duchowej, ale z drugiej strony wielokrotnie stwarzają atmosferę, jakoby właśnie istnienia takiej rzeczywistości dowodzili, i to w sposób poparty powagą naukową wystarczy zacytować fragment książki, aby to zobrazować: Udowodnimy, że kiedy dzięki duchowym doświadczeniom dokonuje się w życiu człowieka istotna przemiana, najbardziej rozsądnym (a jednocześnie uwzględniającym wszystkie dostępne dowody) wyjaśnieniem tego zjawiska jest stwierdzenie, że ludzie przeżywający podobne doświadczenia naprawdę nawiązują kontakt z zewnętrzną rzeczywistością 16. I tu pojawia się pytanie: czyżby więc pod szyldem takiego rozsądnego uprawdopodabniania autorzy chcieli przemycić dowód? Jeżeli tak, to uważam, że dowód ten ma bardziej charakter pobożnego życzenia aniżeli naukowego odkrycia. Aby nieco złagodzić moją wypowiedź, chcę zwrócić uwagę na fakt, że w dobie słabej kondycji duchowej sporej części przedstawicieli świata nauki ta oryginalna odwaga autorów do lepiej czy gorzej opracowanego głoszenia niewystarczalności teorii materialistycznych mimo wszystko zasługuje na uwagę może bowiem komuś otworzyć bramę do jakichś ignorowanych możliwości. Prócz tego warto pamiętać, że odkrywanie tajemnic umysłu należy dziś do najtrudniejszych zadań, wymagających interdyscyplinarnego zaangażowania, to zaś sprawia trudność utrzymania swych dociekań 16 Tamże, s
7 Neuronaukowe badania sióstr zakonnych i krytyka materializmu 183 w ramach zdrowego naukowego podejścia (osobnym problemem jest ustalenie, na czym ma ono polegać) stąd też nieraz podobne zarzuty można by kierować pod adresem tych, którzy zdają się dowodzić materializmu. Sądzę zatem, że najmocniejszą stroną książki jest prezentacja wyników badań, zaś dołączony do tego komentarz autorów jest sprawą drugorzędną czytelnik sam rozsądzi, na ile badania te są wiarygodne i go przekonują. Amadeusz Pala
Carlo Maria MARTINI SŁOWA. dla życia. Przekład Zbigniew Kasprzyk
Carlo Maria MARTINI SŁOWA dla życia Przekład Zbigniew Kasprzyk Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2015 WPROWADZENIE Każdego dnia wypowiadamy, słyszymy i czytamy wiele słów. Czujemy jednak, że niektóre
EWALUACJA WEWNĘTRZNA PRZEDMIOT BADANIA PROCESY WSPOMAGANIA ROZWOJU I EDUKACJI DZIECI SĄ ZORGANIZOWANE W SPOSÓB SPRZYJAJĄCY UCZENIU SIĘ
EWALUACJA WEWNĘTRZNA PRZEDMIOT BADANIA PROCESY WSPOMAGANIA ROZWOJU I EDUKACJI DZIECI SĄ ZORGANIZOWANE W SPOSÓB SPRZYJAJĄCY UCZENIU SIĘ KD- 6/2016 dzień drugi, część 1. Łomża, 3 listopada 2016 r. Zajęcia
Filozoficzna interpretacja doświadczenia mistycznego w ujęciu Mieczysława Gogacza. Izabella Andrzejuk
Filozoficzna interpretacja doświadczenia mistycznego w ujęciu Mieczysława Gogacza. Izabella Andrzejuk Doświadczenie mistyczne w filozofii i teologii Wydaje się, iż ujęcie doświadczenia mistycznego zarazem
MIND-BODY PROBLEM. i nowe nadzieje dla chrześcijańskiej antropologii
MIND-BODY PROBLEM i nowe nadzieje dla chrześcijańskiej antropologii CZŁOWIEK JEST MASZYNĄ (THOMAS HOBBES) Rozumienie człowieka znacząco zmienia się wraz z nastaniem epoki nowożytnej. Starożytne i średniowieczne
STRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ
STRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ mgr Paweł Kordula Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Szczecińskiego Instytut Filozofii Temat: Współczesne próby naturalistycznego ujęcia doświadczeń mistycznych. Analiza
Liczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia
Wydział: Psychologia Nazwa kierunku kształcenia: Psychologia Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: dr Blandyna Żurawska vel Grajewska Poziom studiów (I lub II stopnia): Jednolite magisterskie Tryb studiów:
Metody badawcze. Metodologia Podstawowe rodzaje metod badawczych
Metody badawcze Metodologia Podstawowe rodzaje metod badawczych Metoda badawcza Metoda badawcza to sposób postępowania (poznania naukowego). planowych i celowych sposobach postępowania badawczego. Muszą
Wykład 1. zagadnienia ogólne. dr Marek Binder Zakład Psychofizjologii
Wykład 1 zagadnienia ogólne dr Marek Binder Zakład Psychofizjologii Lektura obowiązkowa James W. Kalat Biologiczne podstawy psychologii Wydawnictwo Naukowe PWN 2 Podręcznik do neuroanatomii Olgierd Narkiewicz
David Hume ( )
David Hume (1711-1776) Chciał być Newtonem nauk o człowieku. Uważał, że wszystkie nauki (oprócz matematyki i logiki), również filozofia, powinny kierować się metodą eksperymentalną, opartą na doświadczeniu.
Mutyzm wybiórczy w codzienności
Mutyzm wybiórczy w codzienności Magdalena Mordzak Mutyzm wybiórczy w codzienności 2019 Copyright Magdalena Mordzak 2019 (mutyzm2019@gmail.com) REDAKCJA I KOREKTA Magdalena Rzadkowolska RYSUNEK NA OKŁADCE
O argumentach sceptyckich w filozofii
O argumentach sceptyckich w filozofii - Czy cokolwiek można wiedzieć na pewno? - Czy cokolwiek można stwierdzić na pewno? Co myśli i czyni prawdziwy SCEPTYK? poddaje w wątpliwość wszelkie metody zdobywania
Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce : kwartalnik dla nauczycieli nr 4,
Ewa Dybowska "Być czy mieć" wartości w edukacji wczesnoszkolnej : recenzja książki: Beata Wołosiuk, "Wychowanie do wartości w edukacji wczesnoszkolnej", Wydawnictwo KUL, Lublin 2010 Edukacja Elementarna
Osoba, która Ci przekazała tego ebooka, lubi Cię i chce, abyś poświęcał wiele uwagi swojemu rozwojowi osobistemu.
Osoba, która Ci przekazała tego ebooka, lubi Cię i chce, abyś poświęcał wiele uwagi swojemu rozwojowi osobistemu. Zależy jej na Twoim sukcesie, w każdej sferze życia. Im więcej szczęśliwych ludzi na świecie,
Olga Strembska, Duchowość w Polsce 16 (2014), ISSN 2081-4674, s. 244-245.
Duchowość w Polsce 16 (2014) ISSN 2081-4674 s. 244-245 Olga STREMBSKA JAK ŻYĆ PO CHRZEŚCIJAŃSKU? JAN PAWEŁ II ODPOWIADA NA NAJWAŻNIEJSZE PYTANIA opr. ks. Marek Chmielewski, Wydawnictwo AA, Kraków 2014,
Religijność w psychoterapii. Tomasz Wyrzykowski
Religijność w psychoterapii Tomasz Wyrzykowski II Ogólnopolska Konferencja: Psychiatria i duchowość Kraków 2018 Tezy artykułu Treści o charakterze religijnym należy traktować jak każdy inny element psychoanalizy.
UJĘCIE SYSTEMATYCZNE ARGUMENTY PRZECIWKO ISTNIENIU BOGA
UJĘCIE SYSTEMATYCZNE ARGUMENTY PRZECIWKO ISTNIENIU BOGA ARGUMENTY PRZECIW ISTNIENIU BOGA ARGUMENTY ATEISTYCZNE 1 1. Argument z istnienia zła. (Argument ten jest jedynym, który ateiści przedstawiają jako
Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana?
Bóg a prawda... ustanawiana czy odkrywana? W skali od 1 do 10 (gdzie 10 jest najwyższą wartością) określ, w jakim stopniu jesteś zaniepokojony faktem, że większość młodzieży należącej do Kościoła hołduje
Psychologiczne teorie emocji - skąd biorą się emocje? Teoria Jamesa-Langego Teoria Cannona-Barda Teoria Schachtera-Singera
Psychologiczne teorie emocji - skąd biorą się emocje? Teoria Jamesa-Langego Teoria Cannona-Barda Teoria Schachtera-Singera 1 Teoria Jamesa-Langego Czy emocje są wywoływane przez nasze reakcje fizjologiczne?
Harmonogram zajęć Wprowadzenie do psychologii i historii myśli psychologicznej (konwersatorium) Rok akademicki 2018/19 Prowadzący: mgr Konrad Kośnik
Data Harmonogram zajęć Wprowadzenie do psychologii i historii myśli psychologicznej (konwersatorium) Rok akademicki 2018/19 Prowadzący: mgr Konrad Kośnik Numer zajęć Temat 03.10 1 Wprowadzenie - omówienie
Czym jest religia i czy filozofia może ją badać. Problem wiary, rozumu i logiki Definicja religii
Czym jest religia i czy filozofia może ją badać Problem wiary, rozumu i logiki Definicja religii Wiara i rozum Czy rozum potrafi udowodnić wszystkie prawdy religijne, czy tylko niektóre, czy może nie jest
PIERWSZE EKSPERYMENTALNE BADANIA NAD DZIEĆMI I MŁODZIEŻĄ NIEMÓWIĄCĄ
PIERWSZE EKSPERYMENTALNE BADANIA NAD DZIEĆMI I MŁODZIEŻĄ NIEMÓWIĄCĄ Grupa osób niemówiących nigdy nie została zidentyfikowana jako wymagająca specyficznych oddziaływań i pomocy mającej na celu kompensowanie
Lekcja szkoły sobotniej Kazanie Spotkania biblijne w kościele, w domu, podczas wyjazdów
Lekcja szkoły sobotniej Kazanie Spotkania biblijne w kościele, w domu, podczas wyjazdów sprawia, że otwieramy się na działanie Ducha Świętego prowadzi do zmian jest często początkiem i nauką duchowego
AKADEMIA DLA MŁODYCH PRZEWODNIK TRENERA. PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI
PRACA ŻYCIE UMIEJĘTNOŚCI www.akademiadlamlodych.pl PODRĘCZNIK WPROWADZENIE Akademia dla Młodych to nowa inicjatywa mająca na celu wspieranie ludzi młodych w rozwijaniu umiejętności niezbędnych w ich miejscu
Czym jest świadomość?
Władimir Antonow Czym jest świadomość? Przekład Irina Lewandowska Władimir Antonow, 2019. Ktoś powie, że to jest to samo, co umysł, intelekt Już za czasów "sowieckich" w Rosji był powszechnie używany termin
OPIS PRZEDMIOTU. Neuropsychologia 1100-PS36N-SJ. Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut Psychologii Psychologia
OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Neuropsychologia 1100-PS36N-SJ Wydział Instytut/Katedra Kierunek Specjalizacja/specjalność Poziom organizacyjny studiów System studiów Wydział Pedagogiki
Pielgrzymka wewnętrzna. Podróż medytacyjna
Pielgrzymka wewnętrzna Podróż medytacyjna Laurence Freeman OSB Pielgrzymka wewnętrzna Podróż medytacyjna Przełożył Andrzej Ziółkowski Spis treści Koło modlitwy 9 Symbole podróży 23 Poziomy świadomości
WYNIKI ANKIETY PRZEPROWADZONEJ WŚRÓD UCZESTNIKÓW WARSZTATÓW W DNIACH
WYNIKI ANKIETY PRZEPROWADZONEJ WŚRÓD UCZESTNIKÓW WARSZTATÓW W DNIACH 21-23.02.2017 TYTUŁ ANKIETY: Ankietę Poglądy na temat istoty nauki przeprowadzono wśród uczestników warsztatów Natura nauki i jej powiązania
O badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ
O badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ Jak określa się inteligencję naturalną? Jak określa się inteligencję naturalną? Inteligencja wg psychologów to: Przyrodzona, choć rozwijana w toku dojrzewania i uczenia
prawda obiektywna objaśniająca w sposób pełny naturę rzeczywistości. Jak na ironię zarówno Dewey jak i zwolennicy jego poglądów nadal piszą i
Wprowadzenie W dzisiejszym świecie wartość dowodów świadczących o prawdziwości chrześcijaństwa jest poddawana krytyce z dwóch przeciwstawnych sobie stron. W większości zeświecczony świat po prostu ignoruje
Spór o poznawalność świata
ROMAN ROŻDŻEŃSKI FILOZOFIA A RZECZYWISTOŚĆ Spór o poznawalność świata Wydawnictwo WAM Kraków 2012 Spis treści Przedmowa 11 Rozdział I Myślenie filozoficzne w cieniu zwątpienia 15 1. Wprowadzenie 15 2.
166 Wstęp do statystyki matematycznej
166 Wstęp do statystyki matematycznej Etap trzeci realizacji procesu analizy danych statystycznych w zasadzie powinien rozwiązać nasz zasadniczy problem związany z identyfikacją cechy populacji generalnej
REGULAMIN ZAJĘĆ Z PRZEDMIOTU: PSYCHOLOGIA PROCESÓW POZNAWCZYCH - rok akademicki 2016/2017 -
REGULAMIN ZAJĘĆ Z PRZEDMIOTU: PSYCHOLOGIA PROCESÓW POZNAWCZYCH - rok akademicki 06/07 - (opracowany na podst. Opisu Modułu Kształcenia oraz Regulaminu Studiów w Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach,
Struktura artykułu naukowego. IMRAD - Introduction, Methods, Results, and Discussion Wprowadzenie Metody Wyniki Dyskusja
Struktura artykułu naukowego IMRAD - Introduction, Methods, Results, and Discussion Wprowadzenie Metody Wyniki Dyskusja Proces badawczy a części artykułu CZĘŚĆ PROCESU BADAWCZEGO Co zrobiłem i osiągnąłem?
Wychowanie ku pełni człowieczeństwa wyzwaniem dla edukacji
Wychowanie ku pełni człowieczeństwa wyzwaniem dla edukacji Ks. dr Jacek Czaplicki KS-4 Wychowanie ku wartościom - szanse i zagrożenia" 1 G. C. Berkouwer konstatuje: "Dziś bardziej niż kiedykolwiek, pytanie
Zarządzanie kapitałem ludzkim. Procesy narzędzia aplikacje
RECENZJE Zarządzanie kapitałem ludzkim. Procesy narzędzia aplikacje Autor: red. Marta Juchnowicz Wydawnictwo PWE Warszawa 2014 Przedstawiona mi do recenzji książka zatytułowana Zarządzanie kapitałem ludzkim.
Czy architektura umysłu to tylko taka sobie bajeczka? Marcin Miłkowski
Czy architektura umysłu to tylko taka sobie bajeczka? Marcin Miłkowski Architektura umysłu Pojęcie używane przez prawie wszystkie współczesne ujęcia kognitywistyki Umysł Przetwornik informacji 2 Architektura
Epistemologia. #00 Abstrakty prac. Paweł Łupkowski. Instytut Psychologii UAM
Epistemologia #00 Abstrakty prac Paweł Łupkowski Instytut Psychologii UAM 1 / 13 Abstrakt imię i nazwisko autora, numer indeksu, tytuł pracy, adres e-mail do kontaktu, abstrakt (około 250 słów), zestaw
P L SJ A I W WAM K 2014
P L SJ E W WAM A I K 2014 Spis treści 1. O filozofii w ogóle......................... 13 1.1. O filozofii najogólniej...................... 14 1.2. Filozofia czy historia poglądów................ 16 1.3.
17. Zagadnienie umysłu i ciała (mind-body problem) Andrzej Wiśniewski Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016
17. Zagadnienie umysłu i ciała (mind-body problem) Andrzej Wiśniewski Andrzej.Wisniewski@amu.edu.pl Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016 Zagadnienie umysłu i ciała (mind-body problem) We współczesnej
WYKŁAD 8: ŚWIADOMOŚĆ. Psychologia poznawcza. dr Mateusz Hohol
WYKŁAD 8: ŚWIADOMOŚĆ Psychologia poznawcza dr Mateusz Hohol CO TO JEST ŚWIADOMOŚĆ? Medyczna koncepcja świadomości: pacjent przytomny to pacjent świadomy pacjent w stanie wegetatywnym to pacjent nieświadomy
KOCHAMY DOBREGO BOGA. Bóg kocha dzieci. Poradnik metodyczny do religii dla dzieci czteroletnich
KOCHAMY DOBREGO BOGA Bóg kocha dzieci Poradnik metodyczny do religii dla dzieci czteroletnich Wydawnictwo WAM Księża Jezuici Kraków 2011 Ogólna prezentacja i wprowadzenie do pracy z podręcznikiem Kochamy
Rodzaje argumentów za istnieniem Boga
Rodzaje argumentów za istnieniem Boga Podział argumentów argument ontologiczny - w tym argumencie twierdzi się, że z samego pojęcia bytu doskonałego możemy wywnioskować to, że Bóg musi istnieć. argumenty
Podstawy pomagania. Natura dała nam dwoje oczu, dwoje uszu, ale tylko jeden język po to, abyśmy więcej patrzyli i słuchali, niż mówili.
Podstawy pomagania. Natura dała nam dwoje oczu, dwoje uszu, ale tylko jeden język po to, abyśmy więcej patrzyli i słuchali, niż mówili. (Sokrates) Czym jest pomaganie? Pomaganie jest działaniem, w które
METODY I TECHNIKI BADAŃ SPOŁECZNYCH
METODY I TECHNIKI BADAŃ SPOŁECZNYCH Schemat poznania naukowego TEORIE dedukcja PRZEWIDYWANIA Świat konstrukcji teoret Świat faktów empirycznych Budowanie teorii Sprawdzanie FAKTY FAKTY ETAPY PROCESU BADAWCZEGO
Głównym celem opracowania jest próba określenia znaczenia i wpływu struktury kapitału na działalność przedsiębiorstwa.
KAPITAŁ W PRZEDSIĘBIORSTWIE I JEGO STRUKTURA Autor: Jacek Grzywacz, Wstęp W opracowaniu przedstawiono kluczowe zagadnienia dotyczące możliwości pozyskiwania przez przedsiębiorstwo kapitału oraz zasad kształtowania
Umysł / Ciało / Biznes
Daj nam swój kontent my zaprojektujemy dla Ciebie wyjątkowe doświadczenie rozwojowe. Dlaczego? 2 Jeśli szukasz wartościowego sposobu na spędzenie 2-3 dni w pięknym otoczeniu ze swoim Management Teamem,
Kognitywistyka: odkrywanie labiryntu umysłu z różnymi nićmi Ariadny w ręku
Kognitywistyka: odkrywanie labiryntu umysłu z różnymi nićmi Ariadny w ręku Piotr Konderak kondorp@bacon.umcs.lublin.pl Zakład Logiki i Filozofii Nauki WFiS UMCS Kognitywistyka: odkrywanie labiryntu umysłu
K o n cep cje filo zo fii przyrody
K o n cep cje filo zo fii przyrody Podręczniki filozofii przyrody rozpoczynają się zwykle rozdziałem, w którym uzasadnia się - odwołując się zazwyczaj do historii nauki - że coś takiego jak filozofia przyrody
Rodzaje prac naukowych
Wyższa Szkoła Bankowa Oddział Gdańsk Katedra Bezpieczeństwa Wewnętrznego Patryk Bieńkowski Nr indeksu: gd22175 Rodzaje prac naukowych Praca zaliczeniowa wykonana na zajęcia proseminarium pracy naukowej
Chcę poznać Boga i duszę. Filozofowie o Absolucie
Chcę poznać Boga i duszę Filozofowie o Absolucie W jaki sposób można poznać Boga? Jak poznać Kogoś, Kto pozostaje niewidzialny i niepoznawalny? Szukając argumentów na istnienie Boga Świat (np. Teoria Wielkiego
METODA MEDYTACJI IGNACJAŃSKIEJ
METODA MEDYTACJI IGNACJAŃSKIEJ Zaczynamy rekolekcje ignacjańskie, inaczej mówiąc Ćwiczenia Duchowne, wg metody św. Ignacego. Ćwiczenia duchowne, jak mówi św. Ignacy to: wszelki sposób odprawiania rachunku
Jak pomóc dziecku w okresie adaptacji w klasie I?
Jak pomóc dziecku w okresie adaptacji w klasie I? Magdalena Czub Zespół Wczesnej Edukacji Instytut Badań Edukacyjnych w Warszawie Uczelnie dla szkół Adaptacja w szkole Nauczyciel Dziecko Rodzic Rozpoznanie
Neurokognitywistyka. Mózg jako obiekt zainteresowania w
Neurokognitywistyka. Mózg jako obiekt zainteresowania w psychologii poznawczej Małgorzata Gut Katedra Psychologii Poznawczej WyŜsza Szkoła Finansów i Zarządzania w Warszawie http://cogn.vizja.pl Wykład
Nazwa metodologia nauki etymologicznie i dosłownie znaczy tyle, co nauka o metodach badań.
Nazwa metodologia nauki etymologicznie i dosłownie znaczy tyle, co nauka o metodach badań. Metoda dedukcji i indukcji w naukach społecznych: Metoda dedukcji: 1. Hipoteza 2. Obserwacja 3. Przyjęcie lub
Puzzle. Spotkanie 15. fundacja. Realizator projektu:
T Spotkanie 15 Puzzle Projekt finansowany ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach Narodowego Programu Zdrowia Realizator projektu: fundacja e d u k a c j i p o z y t y w n e j Grupa docelowa
Miłość jest serią reakcji chemicznych. Lepiej niŝ romantyczne sonety Szekspira opisze ją język laboranta. Chemia miłości
Miłość jest serią reakcji chemicznych. Lepiej niŝ romantyczne sonety Szekspira opisze ją język laboranta. Chemia miłości Justyna Kupis Mózg osoby zakochanej Oczy zbierają informację o wzroście, figurze,
Zbigniew Marek SJ. Religia. pomoc czy zagrozenie dla edukacji? WYDAWNICTWO WAM
Zbigniew Marek SJ Religia pomoc czy zagrozenie dla edukacji? WYDAWNICTWO WAM Spis treści Przedmowa..............................................................7 Wstęp..................................................................
Rozprawy doktorskiej mgr Anny Marii Urbaniak-Brekke. pt.: Aktywność społeczności lokalnych w Polsce i Norwegii
dr hab. Andrzej Rokita, prof. nadzw. Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu Recenzja Rozprawy doktorskiej mgr Anny Marii Urbaniak-Brekke pt.: Aktywność społeczności lokalnych w Polsce i Norwegii w
Emocje. dr hab. Adriana Schetz IF US
Emocje dr hab. Adriana Schetz IF US adriana.schetz@gmail.com Emocje leżą u podłoża mechanizmów relacji społecznych oraz są kojarzone z aktywnością typu: Neurony lustrzane Empatia Samoświadomość Bezpieczeństwo
I ROK STUDIÓW: I semestr: Nazwa modułu kształcenia. punkty ECTS. Rodzaj zajęć dydaktycznych 1. forma zaliczenia 3 O/F 2.
PLAN STUDIÓW NA KIERUNKU STUDIÓW WYŻSZYCH: PSYCHLGIA, SPECJALNŚĆ: NEURPSYCHLGIA I NEURKGNITYWISTYKA STUDIA STACJNARNE JEDNLITE MAGISTERSKIE PRIL PRAKTYCZNY Zatwierdzony przez Radę Wydziału Zarządzania
Kwestionariusz stylu komunikacji
Kwestionariusz stylu komunikacji Z każdego stwierdzenia wybierz jedno, które uważasz, że lepiej pasuje do twojej osobowości i zaznacz jego numer. Stwierdzenia w parach nie są przeciwstawne, przy wyborze
LEKCJA 1 DEFINICJE I KONCEPCJE STRESU
LEKCJA 1 DEFINICJE I KONCEPCJE STRESU Pojęcie stresu wprowadzone zostało przez Hansa Hugona Selve`a, który u podłoża wielu chorób somatycznych upatrywał niezdolność człowieka do radzenia sobie ze stresem.
Filozoficzne konteksty mistyki św. Jana od Krzyża. Izabella Andrzejuk
Filozoficzne konteksty mistyki św. Jana od Krzyża Izabella Andrzejuk Plan wystąpienia Św. Jan od Krzyża Dziedziny filozoficzne w tekstach św. Jana Filozoficzna erudycja św. Jana Mistyka św. Jana najważniejsze
O czym, dlaczego i dla kogo napisaliśmy Jak na dłoni. Genetyka Zwycięstwa
O czym, dlaczego i dla kogo napisaliśmy Jak na dłoni. Genetyka Zwycięstwa Dawno dawno temu wstępujący na tron osiemnastoletni król Jigme Singye Wnagchuck, najmłodszy monarcha świata, ogłosił: Szczęście
ARGUMENTY KOSMOLOGICZNE. Sformułowane na gruncie nauk przyrodniczych
ARGUMENTY KOSMOLOGICZNE Sformułowane na gruncie nauk przyrodniczych O CO CHODZI W TYM ARGUMENCIE Argument ten ma pokazać, że istnieje zewnętrzna przyczyna wszechświata o naturze wyższej niż wszystko, co
Czego szukacie? J 1,38
Koło modlitwy Czego szukacie? J 1,38 Panie, naucz nas się modlić. Łk 11,1 We wszystkich wielkich religiach drogą do odkrycia głębokiej i prawdziwej mądrości jest modlitwa. Według pierwszych nauczycieli
INTUICJE. Zespół norm, wzorców, reguł postępowania, które zna każdy naukowiec zajmujący się daną nauką (Bobrowski 1998)
PARADYGMAT INTUICJE Zespół norm, wzorców, reguł postępowania, które zna każdy naukowiec zajmujący się daną nauką (Bobrowski 1998) PIERWSZE UŻYCIA językoznawstwo: Zespół form deklinacyjnych lub koniugacyjnych
Rozprawka materiały pomocnicze do pisania rozprawki przygotowane przez Katarzynę Buchman. Rozprawka - podstawowe pojęcia
Rozprawka materiały pomocnicze do pisania rozprawki przygotowane przez Katarzynę Buchman Rozprawka - podstawowe pojęcia 1. rozprawka - forma wypowiedzi pisemnej, w której piszący prezentuje własne stanowisko
Czy i/lub w jakim sensie można uważać, że świat jest matematyczny? Wprowadzenie do dyskusji J. Lubacz, luty 2018
Czy i/lub w jakim sensie można uważać, że świat jest matematyczny? Wprowadzenie do dyskusji J. Lubacz, luty 2018 Do czego odnoszą się poniższe stwierdzenia? Do tego, czym jest matematyka dla świata, w
Spis treści. Wstęp... 9
Spis treści Wstęp..................................................................... 9 Rozdział I. Osobliwa nauka. Problem rozumienia w filozofii psychiatrii.......... 19 1. Rozumienie i wyjaśnianie
SPIS TREŚCI Rozdział 1 Wstęp, czyli o zarządzaniu przez rozwój Rozdział 2 Rozwój organizacyjny szkół
SPIS TREŚCI Rozdział 1 Wstęp, czyli o zarządzaniu przez rozwój... 7 Rozdział 2 Rozwój organizacyjny szkół... 13 Rozdział 3 Sposoby pozyskiwania osób uczestniczących w procesie rozwoju organizacji... 34
Można Kraussa też ujrzeć w video debacie z teologiem filozofem Williamem Lane Craigiem pod tytułem Does Science Bury God (Czy nauka grzebie boga ).
Profesor Lawrence Krauss z Uniwersytetu w Arizonie jest fizykiem teoretycznym, który specjalizuje się w kosmologii, szczególnie w problemie powstania i ewolucji wszechświata. Jest on też jednym z naukowców
Ruch zwiększa recykling komórkowy Natura i wychowanie
Wiadomości naukowe o chorobie Huntingtona. Prostym językiem. Napisane przez naukowców. Dla globalnej społeczności HD. Ruch zwiększa recykling komórkowy Ćwiczenia potęgują recykling komórkowy u myszy. Czy
Referat: Krytyczne czytanie w polonistycznej edukacji wczesnoszkolnej
Propozycje zintegrowanych programów edukacji zatwierdzone przez Ministra Edukacji Narodowej do użytku szkolnego odpowiadają założeniom uprzednio opracowanej przez MEN Podstawie programowej kształcenia
O badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ
O badaniach nad SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ Wykład 7. O badaniach nad sztuczną inteligencją Co nazywamy SZTUCZNĄ INTELIGENCJĄ? szczególny rodzaj programów komputerowych, a niekiedy maszyn. SI szczególną własność
Transformacja do nowej rzeczywistości
Transformacja do nowej rzeczywistości Jesteśmy w czasie przejściowym. W okresie intensywnych zmian na poziomie planety i ludzkości. Na razie taki stan rzeczy wywołuje sporo zamieszana i niedogodności,
Bartosz Rakoczy * w obszarze specjalnym o charakterze ekologicznym], Rzeszów 2013 (review)
Bartosz Rakoczy * Recenzja monografii autorstwa Prof. Jerzego Stelmasiaka pt. Interes indywidualny a interes publiczny w ochronie środowiska w obszarze specjalnym o charakterze ekologicznym, Rzeszów 2013
Językowe komunikowanie uczuć w pieśniach ludowych z Warmii i Mazur
Językowe komunikowanie uczuć w pieśniach ludowych z Warmii i Mazur Agnieszka Wełpa Językowe komunikowanie uczuć w pieśniach ludowych z Warmii i Mazur Copyright by Instytut Języka Polskiego PAN w Krakowie
Podobno lepiej jest rozmawiać z piękną kobietą i myśleć przy tym o Panu Bogu, niż modlić się do Boga i myśleć o pięknej kobiecie (K. Wójtowicz).
wstęp Podobno lepiej jest rozmawiać z piękną kobietą i myśleć przy tym o Panu Bogu, niż modlić się do Boga i myśleć o pięknej kobiecie (K. Wójtowicz). W pierwszym wypadku, widząc piękno kobiety, można
GRAŻYNA KOWALCZYK. Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata
GRAŻYNA KOWALCZYK SĄ TYLKO DWA SPOSOBY NA ŻYCIE. JEDEN TO ŻYCIE TAK, JAKBY NIC NIE BYŁO CUDEM. DRUGI TO ŻYCIE TAK, JAKBY WSZYSTKO BYŁO CUDEM (Albert Einstein) Wykaz rzeczy niszczących i zagrażających życiu
Ankieta. Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży.
Ankieta Instrukcja i Pytania Ankiety dla młodzieży www.fundamentywiary.pl Pytania ankiety i instrukcje Informacje wstępne Wybierz datę przeprowadzenia ankiety w czasie typowego spotkania grupy młodzieżowej.
Teoretyczne podstawy kognitywistyki religii K O N R A D T A L M O N T - K A M I N S K I U M C S
Teoretyczne podstawy kognitywistyki religii K O N R A D T A L M O N T - K A M I N S K I U M C S Plan Kognitywistyka religii Główne tezy Podstawy i problemy Racjonalność ograniczona Religia i prospołeczność
się do woli Bożej może być nieraz tak samo trudne jak samo jej pełnienie. Czasami bywa nawet trudniejsze.
WSTęP Pytanie zadane przez Autora w tytule może brzmieć jak obiecujące hasło reklamowe: przeczytaj książkę, a przekonasz się, że wszystkie trudności i problemy twojego życia duchowego i wspólnotowego zostaną
NOWE ODKRYCIA W KLASYCZNEJ LOGICE?
S ł u p s k i e S t u d i a F i l o z o f i c z n e n r 5 * 2 0 0 5 Jan Przybyłowski, Logika z ogólną metodologią nauk. Podręcznik dla humanistów, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003 NOWE
Dynamiczna zdolność przedsiębiorstwa do tworzenia wartości wspólnej jako nowego podejścia do społecznej odpowiedzialności biznesu
Dynamiczna zdolność przedsiębiorstwa do tworzenia wartości wspólnej jako nowego podejścia do społecznej odpowiedzialności biznesu Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem naukowym prof. dr hab. Tomasz
Medytacja chrześcijańska
Z TRADYCJI MNISZEJ 5 John Main OSB Medytacja chrześcijańska John Main OSB Medytacja chrześcijańska Konferencje z Gethsemani przekład Teresa Lubowiecka Spis treści Wstęp...7 Pierwsza Konferencja...9 Druga
Historia ekonomii. Mgr Robert Mróz. Zajęcia wprowadzające
Historia ekonomii Mgr Robert Mróz Zajęcia wprowadzające 04.10.2016 Plan Organizacja zajęć Warunki zaliczenia Co to jest historia ekonomii i po co nam ona? Organizacja zajęć robertmrozecon.wordpress.com
Streszczenie pracy doktorskiej Autor: mgr Wojciech Wojaczek Tytuł: Czynniki poznawcze a kryteria oceny przedsiębiorczych szans Wstęp W ciągu
Streszczenie pracy doktorskiej Autor: mgr Wojciech Wojaczek Tytuł: Czynniki poznawcze a kryteria oceny przedsiębiorczych szans Wstęp W ciągu ostatnich kilku dekad diametralnie zmienił się charakter prowadzonej
AKADEMIA DLA MŁODYCH. Radzenie sobie ze stresem. moduł 4 PODRĘCZNIK PROWADZĄCEGO. praca, życie, umiejętności. Akademia dla Młodych
moduł 4 Temat 1, Poziom 2 PODRĘCZNIK PROWADZĄCEGO Akademia dla Młodych Moduł 4 Temat 1 Poziom 2 Budowanie wytrwałości Podręcznik prowadzącego Cele szkolenia Każdy może czasem odczuwać stres lub być w słabszej
WYKŁAD 2: PSYCHOLOGIA POZNAWCZA JAKO NAUKA EKSPERYMENTALNA
WYKŁAD 2: PSYCHOLOGIA POZNAWCZA JAKO NAUKA EKSPERYMENTALNA Psychologia poznawcza dr Mateusz Hohol METODA NAUKOWA (1) problem badawczy (2) hipoteza (4) analiza danych (3) eksperyment (5) wniosek: potwierzenie
Jakość życia w perspektywie pedagogicznej
Jakość życia w perspektywie pedagogicznej Jadwiga Daszykowska Jakość życia w perspektywie pedagogicznej Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2007 Copyright by Jadwiga Daszykowska Copyright by Oficyna Wydawnicza
1. Dyscypliny filozoficzne. Andrzej Wiśniewski Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016
1. Dyscypliny filozoficzne Andrzej Wiśniewski Andrzej.Wisniewski@amu.edu.pl Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016 Pochodzenie nazwy filozofia Wyraz filozofia pochodzi od dwóch greckich słów:
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH
Kościół Boży w Chrystusie PODSTAWA PROGRAMOWA DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH CHARAKTERYSTYKA: Program przeznaczony jest dla uczniów szkół podstawowych. Minimum programowe nie uwzględnia podziału treści materiału
Program zajęć pozalekcyjnych dla dzieci z kl. I III wykazujących zainteresowanie tematyką przyrodniczą i geograficzną (praca z uczniem zdolnym)
Program zajęć pozalekcyjnych dla dzieci z kl. I III wykazujących zainteresowanie tematyką przyrodniczą i geograficzną (praca z uczniem zdolnym) Program przeznaczony do realizacji w roku szkolnym 2003/04
Klasyfikacja światopoglądów
Bóg Wszechświat Klasyfikacja światopoglądów Zebranie obrazków i przemyśleń Jesień 2018 wojtek@pp.org.pl http://wojtek.pp.org.pl Klasyfikacja światopoglądów Od pewnego czasu przekonany jestem, że istnieją
Czym są badania jakościowe? David Silverman : Interpretacja danych jakościowych
Czym są badania jakościowe? David Silverman : Interpretacja danych jakościowych Główne zagadnienia Kiedy porównujemy badania ilościowe i jakościowe, znajdujemy głownie róŝne rozłoŝenie akcentów między
Warszawa, kwiecień 2011 BS/38/2011 STOSUNEK POLAKÓW DO PRACY I PRACOWITOŚCI
Warszawa, kwiecień 2011 BS/38/2011 STOSUNEK POLAKÓW DO PRACY I PRACOWITOŚCI Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania Opinii
OPIS PRZEDMIOTU. Procesy poznawcze - percepcja i uwaga 1100-Ps1PP-NJ. Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut Psychologii Psychologia
OPIS PRZEDMIOTU Nazwa Kod Procesy poznawcze - percepcja i uwaga 1100-Ps1PP-NJ Poziom kształcenia: Profil: Forma studiów Rok/semestr jednolite studia magisterskie Niestacjonarne I nazwisko koordynatora
MODELOWANIE RZECZYWISTOŚCI
MODELOWANIE RZECZYWISTOŚCI Daniel Wójcik Instytut Biologii Doświadczalnej PAN Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej d.wojcik@nencki.gov.pl dwojcik@swps.edu.pl tel. 022 5892 424 http://www.neuroinf.pl/members/danek/swps/