Drgania spiralne w maszynach elektrycznych efekt Newkirka
|
|
- Krystyna Wawrzyniak
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Drgania spiralne w maszynach elektrycznych efekt Newkirka Piotr Miałkowski, Ryszard Nowicki Wprowadzenie Środki produkcji mogą podlegać różnego typu uszkodzeniom, które z kolei mogą prowadzić do zmiany ich stanu dynamicznego. Ta zmiana może być postępująca w czasie albo może mieć charakter cykliczny. W artykule poruszona jest kwestia niesprawności prowadzących do wystąpienia takiej cykliczności. Zajęto się rozpoznawaniem przyczyn problemów zmian oddziaływań dynamicznych spowodowanych przytarciami w wirnikowych maszynach elektrycznych i na przykładach pokazano możliwości ich jednoznacznego i poprawnego rozpoznawania w przypadku zastosowania poprawnych technik diagnostycznych. W maszynach wirnikowych mogą występować przytarcia o różnej intensywności, będące konsekwencją różnego typu uszkodzeń pierwotnych oraz nieprawidłowości w pracy. Jeśli przycieranie występuje między wirnikiem a innym ciałem stałym, to można oczekiwać widocznych śladów procesów ciernych na powierzchniach trących o siebie ciał, pozostałości z procesów ciernych w oleju, zmian wymiarów etc. W artykule ograniczono się do omówienia przytarć lekkich, które nie powodują znacznego zużycia powierzchni ani istotnej zmiany wymiarów, a mimo tego (a także właśnie dlatego) mogą spowodować znaczne problemy eksploatacyjne. Omówiony zostanie wtórny efekt cieplny lekkiego przytarcia, powodujący deformację wirnika i zmianę sił dynamicznych widoczną jako zmianę składowej drgań 1X. Większe wirnikowe maszyny elektryczne, takie jak silniki i generatory, są na ogół łożyskowane ślizgowo. W jaki sposób lekkie przytarcie może prowadzić do problemów w pracy? Np. przytarcie między wałem a uszczelnieniem wodorowym jest niebezpieczne nie dlatego, że może doprowadzić do pożaru na skutek tarcia, ale dlatego, że tarcie spowoduje wzrost drgań 1X i w konsekwencji odstawienie maszyny przez układ zabezpieczeń, co skutkuje w stratach produkcyjnych. Odstawienie może się wydawać przesadną reakcją. Zauważmy jednak, że alternatywą jest zwiększenie drgań do poziomów skutkujących uszkodzeniem uszczelnień, wyciekiem wodoru i w konsekwencji zagrożeniem eksplozją. Wciąż jednak w wielu przypadkach użytkownik, widząc bardzo nikłe ślady przytarcia w postaci delikatnej linii obwodowej na wale, i lekko wybłyszczone miejsce na elemencie stacjonarnym, odczuwa pewien dyskomfort, że jego ważna dla produkcji maszyna została zatrzymana, z wydawać by się mogło, nieistotnego powodu. Z eksploatacyjnego punktu widzenia może to być sytuacja gorsza niż cięższe przytarcie. Ciężkie przytarcie prawdopodobnie spowoduje powiększenie się luzów i po ponownym Streszczenia: Jedną z niesprawności wirnikowych maszyn elektrycznych jest lekkie przytarcie, mogące prowadzić do zmiany poziomów drgań w postaci ich falującego poziomu w czasie. Taki stan dynamiczny budzi uzasadnioną obawę użytkowników maszyny o możliwość jej dalszego wykorzystywania w procesie produkcyjnym bez ryzyka wystąpienia poważnej awarii. W artykule pokazano szereg przykładów drgań falujących, jakie w niektórych przypadkach wymusiły odstawienie maszyny, w innych natomiast, po rozpoznaniu przyczyny występowania, można było podjąć świadomą decyzję o możliwości dalszego wykorzystywania maszyny bez ryzyka wystąpienia poważniejszej awarii. W artykule opisano mechanizm generowania się drgań spiralnych, a następnie pokazano kilka przykładów ich identyfikacji. Na przykładach pokazano rodzaje analiz, które najlepiej prowadzą do prawidłowego rozpoznania dyskutowanego typu niesprawności oraz omówiono sposób ich interpretacji. SPIRAL VIBRATIONS in ELECTRICAL MACHINES NEWKIRK EFFECT Abstract: One of malfunctions that can be present in electric motors and generators is a light rubbing, which can lead to a change in vibration levels in the form of their overall level oscillations over time. Such a dynamic condition raises a warrantable fear of the machine users about the possibility of its further use in the production process without the risk of a major accident. The article presents a series of examples of long time oscillations of amplitude, which in some cases forced the machine to be shut down, in others, after recognizing the reason for such vibrations, it was possible to make a conscious decision about the continuation of operation, without the risk of failure. The examples show the types of analyzes that lead to the correct diagnosis of this type of the discussed malfunction and their interpretation. uruchomieniu maszyny może się okazać, że problem sam się rozwiązał. Natomiast w przypadku przytarć lekkich czas występowania pogorszonego stanu może być bardzo długi, w konsekwencji można mówić tu o chorobie chronicznej, obserwowanej przez wiele miesięcy lub nawet lat aż do usunięcia przyczyn. 98 Nr 4 Kwiecień 2018 r.
2 Generalnie, w zależności od stosunku działających sił normalnych (udaru) i stycznych (tarcia), przytarcia powodują liczne i mocno zróżnicowane efekty dynamiczne. Jednym z nich jest zjawisko krążenia wektora drgań 1X, zwane efektem Newkirka [1]. Kluczowe do zrozumienia tego efektu jest uświadomienie sobie, że kierunek dynamicznego wygięcia wirnika na skutek jego niewywagi (kierunek odpowiedzi wirnika na niewywagę, czyli tzw. punkt wysoki, technicznie opisywany przez fazę wektora 1X) nie pokrywa się z kierunkiem niewywagi symbolicznie przedstawionym jako tzw. punkt ciężki (rys. 1 a), odpowiadający dodatkowej masie zainstalowanej na idealnie wyważonym wirniku, na pewnym promieniu niewywagi. Odpowiedź wirnika, zgodnie z wszelkimi modelami dynamiki, począwszy od modelu Jeffcotta 1, jest opóźniona o kąt α, zależny od występującego tłumienia i różnicę (odległość) aktualnej prędkości obrotowej ω i prędkości rezonansowej najbliższej mody drgań (rys. 1 a). W przypadku kontaktu powierzchni wału (w punkcie wysokim) z elementem stałym dochodzi do miejscowego nagrzewania się powierzchni i w konsekwencji do dodatkowego wygięcia wału, w kierunku punktu gorącego, czyli aktualnego punktu wysokiego, co powoduje pojawienie się nowej składowej niewyważenia (rys. 1 a). Pojawia się więc nowy stan niewyważenia, tj. niewyważenie efektywne składające się z oryginalnego wektora niewywagi oraz z niewywagi na skutek wygięcia termicznego. Nowa odpowiedź wirnika (wygięcie dynamiczne) będzie również opóźniona o kąt α, a zatem punkt wysoki (faza drgań), czyli również punkt kontaktu przemieści się (rys. 1 c). Proces jest kontynuowany, powodując wędrówkę położenia punktów kontaktu oraz odpowiedzi (wektora 1X drgań). Rys. 1. Prosty model przytarcia typu Newkirka: (A) wirnik bez przytarcia, kąt fazowy punktu wysokiego opóźniony w stosunku do punktu ciężkiego o α; (B) podczas przytarcia następuje wygięcie wirnika w kierunku punktu wysokiego, co skutkuje pojawieniem się nowej składowej niewywagi i zmianą niewywagi efektywnej; (C) kąt α pozostaje niezmieniony, a więc zmienia się punkt wysoki 2 Zjawisko to zostało opisane przez Newkirka i wyjaśnione przez Kimballa w latach 20. ubiegłego wieku i posiada bogatą literaturę rozpatrującą poszczególne przypadki oraz doszczegółowienia modelu [1, 2], z których za użyteczne w praktyce diagnostycznej można np. uznać spostrzeżenie na temat zależności kierunku przemieszczania się punktu kontaktu (tzn. zgodnie z lub przeciwnie do kierunku obrotów wirnika) od lokalizacji przytarcia i konfiguracji wirnika [3]. Można też zauważyć, że na skutek przytarcia prowadzącego do zmiany sił stycznych i normalnych kąt opóźnienia również może się zmieniać (w pewnym zakresie), a zatem odpowiedź wirnika w wielu przypadkach będzie nieliniowa i w konsekwencji bardziej złożona, niż to wynika z przedstawionego powyżej prostego modelu. W przypadku maszyn wirnikowych możliwe jest również lokalne nagrzanie wału i w konsekwencji jego deformacja. powodowane przez opływający płyn. Zjawisko takie występuje w łożyskach szybkoobrotowych maszyn z tzw. wirnikami przewieszonymi (tj. gdy występuje istotna masowo część wirnika poza punktami jego podparcia) i nosi nazwę efektu Mortona [4, 5]. Efekt Mortona jest powodowany przez anizotropię pola temperatury wokół wału (typowo: oddziaływaniem w łożysku oleju na wał). To anizotropowe pole powodować może zróżnicowane nagrzewanie się wału na jego obwodzie. Oba wymienione efekty prowadzą do pojawienia się zgięcia wału, powodującego zmianę poziomu drgań oraz zmianę w czasie wzajemnego położenia punktów ciężkiego oraz wysokiego, co w konsekwencji skutkuje zmianą fazy drgań. W artykule zostaną pokazane przykłady wystąpienia drgań spiralnych w odniesieniu do wirnikowych maszyn elektrycznych, a zatem ograniczymy się do sytuacji, w której występuje fizyczny kontakt (przytarcie, ale również oddziaływanie szczotek na pierścienie ślizgowe, kontakt w niektórych typach uszczelnień), czyli zjawisko Newkirka. Efekt Mortona z dotychczasowego doświadczenia autorów dotyczy maszyn o wyższych prędkościach obrotowych i wyższych amplitudach drgań 1X w stosunku do wielkości luzu łożyskowego niż spotykane w typowych przemysłowych napędach elektrycznych i generatorach. W czasie występowania efektu Newkirka obserwowana jest na wykresie biegunowym cykliczna zmiana wektora drgań 1X, której prędkość jest uzależniona od intensywności lokalnego źródła ciepła oraz od intensywności odprowadzania ciepła w obszarze nieuczestniczącym w danej chwili w procesie przycierania. Faza wektora zmienia swoje położenie na wykresie, w przybliżeniu ze stałą (jeśli nie zmieniają się warunki pracy maszyny, takie jak np. jej obciążenie) i na ogół z dość wolną prędkością. Jeśli jest to przytarcie lekkie, to wzrost amplitudy jest na ogół na tyle niewielki, że pozwala na osiągnięcie cyklu ustalonego, tzn. powtarzalnej (lub prawie powtarzalnej) charakterystyki zmiany wektora w czasie. Natomiast w przypadku przytarć ciężkich wzrost amplitudy jest na tyle duży, że maszyna jest wybijana przez układ zabezpieczeń w trakcie rozwijania się drgań, co może mieć miejsce po wystąpieniu pewnej niewielkiej liczby cykli spiralnych lub nawet po wystąpieniu fragmentu pojedynczego cyklu (tzn. przed osiągnięciem cyklu ustalonego, który by hipotetycznie mógł zaistnieć dla wyższego poziomu drgań niż dopuszczalny przez system zabezpieczeń). Ostatni z opisanych scenariuszy utrudnia czasami rozpoznanie, że w gruncie rzeczy mamy do czynienia ze zjawiskiem o tej samej naturze, natomiast zachodzącym przy różnej jego intensywności. W niektórych publikacjach dotyczących tematu można Nr 4 Kwiecień 2018 r. 99
3 znaleźć rozważania dotyczące możliwie największej prędkości falowania drgań (podczas którego płynnie dochodzi do zmiany położenia wektora 1X o wartość kąta 2π) oraz kierunku możliwej zmiany kąta fazowego (tzn. czy jest on współbieżny, czy też przeciwbieżny w stosunku do obrotów wirnika). W dalszej części artykułu opisano kilka przypadków rozpoznania lekkich przytarć w uszczelnieniach wirników maszyn elektrycznych oraz spowodowanych przez aparat szczotkowy. 2. Problem silnika agregatu pompowego Agregat pompowy, jak pokazany na schemacie na rys. 2 (podobny do pokazanego na str. 193 w [6]), jest wyposażony w system nadzoru stanu technicznego, na który składają się: czujniki zainstalowane zgodnie z wymaganiami standardu API 670, system monitorowania i zabezpieczeń oraz system akwizycji danych diagnostycznych klasy online 3, umożliwiający gromadzenie danych w stanach przejściowych. Do systemu monitorowania i zabezpieczeń podłączone są czujniki bezkontaktowe (drgania względne, przesuw osiowy, znacznik fazy), temperatury (metalu łożysk, oleju łożyskowego i uzwojeń silnika), poziomu oleju, a także ciśnienia (różnicowego na filtrze oleju oraz w systemie uszczelnień). Oprócz pomiarów parametrów stanu technicznego dla sygnałów generowanych z ww. czujników realizowanych przez system nadzoru stanu technicznego, monitorowana jest także sprawność działania agregatu pompowego, a do systemu diagnostyki są także dodatkowo importowane wybrane zmienne procesowe, pozwalające odróżnić zmiany w pomiarach drgań, będące efektem zmian warunków pracy (procesu, czyli warunków obciążenia) od tych, które są spowodowane zmianą stanu technicznego maszyny (niesprawnością). W czasie poremontowego uruchomienia agregatu pompowego, w kilkanaście minut po uruchomieniu silnika, doszło do jego awaryjnego odstawienia [7]. Bezpośrednią przyczyną były drgania względne w węźle łożyskowym silnika leżącym po jego stronie napędowej. Na rys. 3 pokazano zmiany pomiarów drgań dla wszystkich czterech węzłów łożyskowych agregatu, gdzie oznaczenie DE (ang. Drive End) dotyczy przysprzęgłowych węzłów łożyskowych, a NDE (ang. Non-Drive End) jego węzłów skrajnych. Widoczna jest stabilizacja poziomów drgań w trzech węzłach łożyskowych (poczynając od godziny ok. 17:36), natomiast dla węzła DE silnika obserwowany jest ich sukcesywny wzrost. Około 17:53 drgania przekraczają poziom zabezpieczeń (tu: 150 µm pp), co powoduje awaryjne odstawienie agregatu. Przyczyna odpowiedzialna za ten nienormalny wzrost drgań względnych może być powiązana (ale nie musi) ze składową obrotową. Na rys. 4 pokazano połówkowe widmo potokowe odpowiadające temu samemu przedziałowi czasowemu, dla którego są wykonane analizy zamieszczone na rys. 3. Z analizy tej wynika, że w drganiach dominuje i za ich wzrost odpowiada składowa obrotowa. Na rys. 5 pokazane są historyczne trendy zmiany drgań w problematycznym węźle łożyskowym, z okresu poprzedzającego przeprowadzony remont (ok. pół roku przed wystąpieniem odstawienia awaryjnego). Rys. 2. Schemat agregatu pompowego Rys. 3. Zmiana drgań względnych XY łożysk DE i NDE silnika (u góry) oraz pompy (na dole) Rys. 4. Widmo potokowe drgań dla sygnału z czujnika Y węzła łożyskowego strony napędowej silnika Z zamieszczonych wykresów wynika, że dla pracującego silnika poziom drgań kształtował się na poziomie ok. 55 µm pp, natomiast temperatura tego węzła łożyskowego wynosiła ok. 50 C (przy zabezpieczeniu ustawionym na poziomie 90 C). Można zauważyć, że bezpośrednio po uruchomieniu silnika poziom drgań w problematycznym węźle łożyskowym osiąg nął wartości zbliżone do pokazanych na trendzie historycznym, natomiast następnie zaczął wzrastać z gradientem 100 Nr 4 Kwiecień 2018 r.
4 Rys. 7. Trend drgań względnych z czujnika Y w węźle DE silnika po jego naprawie Rys. 5. Trendy historyczne drgań (u góry) i temperatury (na dole) węzła łożyskowego DE silnika Rys. 6. Wykres Bodego sygnału 1X z czujnika Y zainstalowanego w łożysku DE silnika ok. 6 µm pp /minutę, co po około kwadransie doprowadziło do awaryjnego odstawienia agregatu. Na rys. 6 pokazano nieskompensowaną charakterystykę Bodego wektora 1X (czyli składowej obrotowej, w systemie X oznacza krotność częstotliwości obrotowej) sygnału z czujnika 2Y, odpowiadającą problematycznemu uruchomieniu. Charakterystyka pozwala rozpoznać rezonans układu wirnikowego dla obrotów, w przybliżeniu, 2500 RPM. Wykres potwierdza wzrost poziomu drgań już w czasie pracy agregatu z ustaloną prędkością obrotową (która widoczna jest również na rys. 3) i nie pokazuje już żadnego rezonansu układu wirnikowego w czasie wybiegu. Natomiast w czasie odstawienia agregatu nie należy poszukiwać tego rezonansu dla tych samych obrotów, dla jakich występował w czasie uruchomienia, bowiem widoczne efekty zmiany charakterystyk w czasie pracy agregatu z obrotami nominalnymi świadczą o pogłębiającym się procesie przycierania, co w konsekwencji powoduje przemieszczenie się rezonansu systemu wirnik/łożyska w kierunku do częstotliwości wyższej, niż to miało miejsce pierwotnie. Konsekwencją tego pogłębionego przycierania jest kształt charakterystyki wybiegowej, taki jak pokazano na rys. 6. Cechuje się ona trendem opadającym tak sumarycznego poziomu drgań, jak i ich składowej 1X wraz z obniżaniem się prędkości obrotowej wirnika. W tym czasie nie zaobserwowano zmian w pomiarach temperatury problematycznego węzła łożyskowego, które by mogły świadczyć, że za zmianę jego dynamiki jest odpowiedzialne bezpośrednio łożysko 4. W konsekwencji podejrzenia padły na brak poprawności pracy uszczelnienia labiryntowego wału w rejonie tego łożyska. Zarządzono sprawdzenie stanu tego uszczelnienia, bowiem jeśli podejrzenia byłyby trafne, to uszczelnienie winno nosić ślady przytarcia. Takie przytarcie może generować duże ilości ciepła, które prowadzą do deformacji (zgięcia) wirnika i powodują przebarwienia termiczne pozostających w kontakcie mechanicznym części maszyny. Przeprowadzona inspekcja pokazała ewidentne ślady przytarcia. Rozpoznanie typu uszkodzenia pozwoliło na podjęcie decyzji o demontażu silnika i skierowania go do naprawy. Awaryjne odstawienie nastąpiło (por. rys. 3) około godziny lipca. Natomiast w nocy z 16/17 lipca było już możliwe przeprowadzenie testowego uruchomienia agregatu pompowego po naprawie silnika. Na rys. 7 pokazano 16-godzinny trend drgań w uprzednio niepoprawnie pracującym węźle silnika. Jak widać, drgania charakteryzują się stałym poziomem, który jest praktycznie taki sam, jak widoczny dla danych historycznych pokazanych na rys. 5. Nr 4 Kwiecień 2018 r. 101
5 Rys. 8. Schemat agregatu turbogeneratora 3. Drgania spiralne generatora Problemy z drganiami spiralnymi w podobnym stopniu jak dla silników mogą również występować w przypadku generatorów [3]. Na rys. 8 pokazano schemat agregatu, na którym zaobserwowano drgania falujące (określenie operatorów), które w jednym z węzłów łożyskowych przekraczały dopuszczalne poziomy alarmowe. Krzywe niebieskie na dolnych połówkach charakterystyk, pokazanych na rys. 9, 10 i 11 (tzn. trendy sumarycznych poziomów drgań), obrazują problem widziany oczyma operatorów nadzorujących pracę turbozespołu, bowiem operatorzy przede wszystkim bazują na ocenie sygnałów w formie trendów informujących o poziomie drgań. Ograniczając się do takich analiz, nie można dokonać oceny wskazującej na prawdopodobny rodzaj uszkodzenia, a w konsekwencji nie można dokonać oceny prawdopodobieństwa wystąpienia poważnego uszkodzenia majątku produkcyjnego. Na ww. rysunkach kolorem czerwonym pokazano dodatkowo trendy charakteryzujące wektory drgań 1X. Na rys. 9 pokazano charakterystyki trendu składowej 1X (amplitudy i fazy) dla sygnałów z czujników drgań względnych w łożysku generatora od strony przekładni (DE, łożysko #7), a na rys. 10 dla drugiego z łożysk (NDE, łożysko #8). Pomiary dla trzech kanałów charakteryzują się dużym skorelowaniem, w znacznym stopniu skorelowane są także amplitudy składowej 1X z magnitudami sygnałów. Natomiast fazy wektorów cechują się systematycznym opóźnieniem, charakterystycznym dla drgań spiralnych spowodowanych przycieraniem. Jedynie w przypadku kanału pomiarowego Y w łożysku Nr 8 charakterystyka fazowa nie prezentuje (pozornie, jak wyjaśniono dalej w tekście) tak płynnej zmiany, jak obserwowana dla pozostałych trzech kanałów pomiarów drgań względnych. Na rys. 11 pokazano podobną charakterystykę (dla sygnału z czujnika 7Y), ale dla krótszego przedziału czasu niż pokazana wcześniej na rys. 9. Teraz widoczna jest ok. 1-godzinna cykliczność poziomu sygnału oraz dość systematyczny trend opóźniający fazy wektora 1X. W odróżnieniu od operatorskich systemów prezentacji danych (ich możliwości ograniczają się na ogół do prezentacji pomiarów w postaci trendów i najczęściej są to wyłącznie trendy poziomu sumarycznego), w systemach wykorzystywanych przez służby utrzymania ruchu możliwa jest prezentacja Rys. 9. Trend 10-dniowy drgań względnych czujników XY łożyska #7 Rys. 10. Trend 10-dniowy drgań względnych czujników XY łożyska #8 Rys. 11. Trend ~dobowy drgań względnych sygnału z czujnika Y łożyska #7 danych w postaci charakterystyk biegunowych nx, tak jak to pokazano dla analizowanego przypadku dla wektora 1X na rys. 12. Charakterystyki te potwierdzają obecność drgań 102 Nr 4 Kwiecień 2018 r.
6 Rys. 12. Charakterystyki biegunowe wektora 1X dla sygnałów czujników XY drgań względnych generatora (u góry dla łożyska #8 i na dole dla łożyska #7 z lewej dla czujników X, a z prawej dla czujników Y) spiralnych, przy czym ta forma drgań w łożysku #7 (DE) jest zdecydowanie bardziej zaawansowana niż w łożysku #8 (NDE). Zauważmy, że obrót wektora wynikający z wygięcia termicznego na skutek przytarcia (składowa termiczna) następuje wokół końca wektora stacjonarnego reprezentującego niewywagę (lub quasi-stacjonarnego, jeżeli w grę wchodzi np. wygięcie termiczne na skutek, przykładowo, nierównomierności chłodzenia wirnika generatora). W zależności od stosunku amplitud obu wektorów (krążącego i stacjonarnego) amplituda wektora wypadkowego albo opóźnia się w funkcji czasu (na wykresach na rys. 12 i 13 odpowiada to pętli zawierającej środek wykresu), albo oscyluje wokół pewnej wartości (na wykresach jw. pętla nie zawiera środka wykresu). W tym drugim przypadku, ze względu na wielkość oscylacji w stosunku do całkowitej zmiany fazy, giną one w pełnej skali fazy, na wykresach rys. 9, 10 i 11 tworząc regiony pozornie ustalonej fazy. Przeprowadzone analizy pozwoliły na rozpoznanie drgań spiralnych, których przyczyna jest zlokalizowana w pobliżu węzła łożyskowego #7. Natomiast fakt, że zmienność poziomu drgań względnych była stosunkowo niewielka i w szczytowych momentach nie przekraczały one 100 µm, pozwalał na zbagatelizowanie obserwowanego ich falowania przy pełnej świadomości, co za tę zmienność odpowiada. Rozwiązanie problemu zostało odłożone do najbliższego planowego postoju remontowego, w którym przeprowadzono korektę montażu uszczelnień wału generatora i problem zaniknął. Rys. 13. Charakterystyki biegunowe wektora 1X dla sygnałów czujników drgań względnych generatora Nr 4 Kwiecień 2018 r. 103
7 Rys. 14. Drgania spiralne obserwowane na generatorze w wyniku działania aparatu szczotkowego uziemiającego wirnik 4. Drgania spiralne generatora spowodowane aparatem szczotkowym Drgania spiralne mogą być wywołane pracą aparatu szczotkowego. W [8] dokonano porównania reakcji wirnika generatora na zastosowanie zróżnicowanych aparatów szczotkowych, których zadaniem jest zbieranie ładunków generowanych w wirniku. Na rys. 14 pokazano przykładowy wykres drgań spiralnych dla jednego z zestawów badanych szczotek. Należy zauważyć, że chociaż formalnie nie jest to przytarcie kontakt szczotek jest przewidziany konstrukcyjnie jego nierównomierność powoduje powstanie punktu gorącego, a więc przy pewnych konfiguracjach wirnika rozwój drgań spiralnych. Nadmierna czułość wirnika na efekt termiczny w tym miejscu wirnika stanowi istotny problem konstrukcyjny, ponieważ działanie maszyny wymaga kontaktu szczotek, a pewna nierównomierność ich kontaktu może wystąpić z różnych przyczyn eksploatacyjnych. 5. Niekołowe drgania spiralne generatora Wirniki generatorów posiadają elementy konstrukcyjne o sztywności izotropowej (czyli takiej samej we wszystkich kierunkach promieniowych) oraz inne posiadające sztywność anizotropową (różną w różnych kierunkach promieniowych). Wirniki większości generatorów dwubiegunowych posiadają dwa lokalne maksima i minima sztywności na odcinku, na którym wirnik posiada uzwojenia. Na rys. 15 pokazano drgania spiralne uzyskane w wyniku przycierania wirnika generatora. W przedziale czasu 14:30 16:30 charakteryzują się one kształtem kołowym (o cykliczności ~30 minut), a następnie ulegają spowolnieniu (w przedziale czasu od 16:40 do 21:10 obserwuje się 6 cykli, co daje średni czas pojedynczego cyklu wynoszący ~45 minut) i ponaddwukrotnie zwiększają swoją dynamikę przechodząc w drgania spiralne o kształcie niekołowym. Zgodnie z oczekiwaniami dla charakterystyki drgań spiralnych widoczne są dwa lokalne minima Rys. 15. Charakterystyki wektora 1X drgań generatora: we współrzędnych prostokątnych (u góry) oraz biegunowych (na dole) i maksima charakterystyki drgań, natomiast niekołowy kształt charakterystyki obserwowany po godzinie 16:40 jest najprawdopodobniej wynikiem anizotropii sztywności wirnika, która uwidacznia się po istotnym zwiększeniu dynamiki drgań. Warto zauważyć, że w tym przypadku wektor krąży współbieżnie z kierunkiem obrotów wirnika, a więc zgodnie z teorią [3] miejsce kontaktu powinno znajdować się na części przewieszonej. 6. Zakończenie W artykule pokazano przykłady zróżnicowanego rozwoju drgań spiralnych wirnikowych maszyn elektrycznych, za które odpowiedzialny był efekt Newkirka. W odniesieniu do maszyn wirnikowych można się liczyć z wystąpieniem przycierania wirnika o jakiś inny element konstrukcyjny lub kontaktu wynikającego z przyczyn projektowych (szczotki, niektóre typy uszczelnień, jak np. uszczelnienia kontaktowe). To przycieranie prowadzi do lokalnego podwyższenia temperatury wału. W przypadku maszyn krytycznych celowe jest zatem wykorzystywanie poprawnie skonfigurowanych systemów monitorowania i zabezpieczeń online, które współpracują z systemem akwizycji danych diagnostycznych, bowiem 104 Nr 4 Kwiecień 2018 r.
8 systemy takie zdecydowanie ułatwiają sformułowanie poprawnej diagnozy. Współczesne systemy diagnostyczne gromadzą dane tak w stanach ustalonych, jak i w warunkach uruchamiania oraz odstawiania maszyn, a systemy bardziej zaawansowane także realizują gromadzenie danych z dużą rozdzielczością w przypadku wystąpienia na agregacie stanów alarmowych (tak w czasie bezpośrednio poprzedzającym zaistnienie alarmu 5, jak i po jego zaistnieniu). Jeśli wystąpienie alarmu powoduje awaryjne odstawienie agregatu, to lepsza świadomość przyczyny odstawienia prowadzi do zwiększenia racjonalizacji działania tak operatorów nadzorujących proces produkcyjny, jak i służb utrzymania ruchu odpowiedzialnych za stan techniczny majątku produkcyjnego. Zgromadzone dane pozwalają na stosunkowo łatwe rozpoznawanie szeregu typowych niesprawności działania maszyny, w tym także takich, które skutkują pojawieniem się drgań spiralnych. Drgania falujące mogą być skutkiem różnych niesprawności maszyny i mogą nieść ze sobą zróżnicowane konsekwencje. W większości przypadków występowania drgań spiralnych można łatwo dokonać nie tylko ich rozpoznania, ale także przybliżonej lokalizacji miejsca w maszynie, w którym to przycieranie występuje. Jeśli drgania spiralne prowadzą do wzrostu poziomu drgań i w konsekwencji do awaryjnego odstawienia maszyny, to system diagnostyki umożliwia post factum rozpoznanie tej przyczyny oraz wskazanie węzła łożyskowego, który za to odstawienie jest odpowiedzialny (tak jak pokazano w pierwszym przykładzie). Pozwala to zatem na podjęcie świadomej decyzji, czy maszyna może być powtórnie uruchomiona, czy też należy wykonać inspekcję (i jeśli tak, to w jakim zakresie). Jeżeli natomiast drgania spiralne przechodzą w drgania kołowe, a poziomy drgań nie skutkują wyłączeniem maszyny, bowiem wartości graniczne zabezpieczeń drganiowych nie są przekroczone, to w sposób kontrolowany można bezpiecznie realizować proces produkcyjny, w którym uczestniczy nie do końca sprawna maszyna (tak jak to miało miejsce w pozostałych przykładach). Także w tych przypadkach nadzorowanie agregatu nie tylko z pomocą systemu monitorowania i zabezpieczeń, ale także z wykorzystaniem systemu diagnostyki umożliwia prowadzenie automatycznego gromadzenia danych i w przypadku potrzeby dokonania ich stosownej analizy. W opisanych przykładach rozpoznania drgań falujących dla generatorów zgromadzone dane pozwoliły ocenić niesprawność jako mało groźną i podjąć świadomą decyzję o możliwości dalszej pracy turbogeneratora bez ryzyka wystąpienia jego uszkodzenia w konsekwencji nietypowego stanu dynamicznego. Przypisy 1. Klasyczny model dynamiki wirnika został zaproponowany przez Henrego Homana Jeffcotta w 1919 r. W stosunku do wcześniejszego modelu De Lavala uwzględniał wpływ tłumienia łożysk na dynamikę wirnika, a zatem w konsekwencji stopniową zmianę fazy przy przejściu przez rezonanse. W modelu De Lavala, który nie uwzględniał wpływu tłumienia, następowała skokowa inwersja fazy przy przejściu przez rezonans. 2. UWAGA: fazy na rysunkach (B) i (C) zostały rozdzielone dla poglądowej ilustracji mechanizmu opisywanej zmiany, natomiast w rzeczywistości jest to jeden proces powodujący postępującą zmianę fazy. 3. Jest to określenie branżowe, charakteryzujące system pracujący w czasie rzeczywistym, realizujący pomiary w sposób ciągły i jednoczesny we wszystkich kanałach (tzn. współfazowo). 4. Takie wnioskowanie można prowadzić jedynie wtedy, kiedy posiada się pewność co do poprawnej instalacji czujników temperatury w łożyskach. Autorom znanych jest szereg przykładów niepoprawnie zainstalowanych sensorów temperatury w łożyskach, co automatycznie powoduje zmniejszenie wrażliwości pomiarów, a w przypadkach skrajnych nawet ich całkowitą bezużyteczność. 5. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu buforów kołowych, w których dane zapisywane są ciągle, a najstarsze z nich są zamazywane. Wystąpienie alarmu uruchamia procedury zrzutu tych danych z bufora do bazy danych na serwerze systemu diagnostyki. Bufor kołowy umożliwia zapis danych historycznych gromadzonych z większą rozdzielczością dla określonego odcinka czasu bezpośrednio przed wystąpieniem alarmu. Literatura [1] Newkirk B.L.: Shaft Whipping. General Electric review 27(3)/1924, p [2] Newkirk B.L.: Shaft Rubbing. Relative Freedom of Rotor Shafts from sensitiveness to rubbing Contact When Running Above Their Critical Speeds. Mechanical Engineering, Vol. 48, No. 8, 1926, pp [3] Péton N.: Balancing with the presence of a rub. XIIIth International Scientific and Engineering Conference HERVICON-2011, Procedia Engineering 39/2012, pp [4] Keogh P.S., Morton P.G.: Journal Bearing Differential Heating Evaluation With Influence on Rotor Dynamic Behaviour. Proceedings of the Royal Society, London, Vol. A441, 1993, pp [5] De Jongh F.M., Morton P.G.: The synchronous instability of a compressor rotor due to bearing journal differential heating. Journal of Engineering for Gas Turbines and Power, October 1996, Vol. 118, pp [6] Maurice L., Adams J.R.: Rotating Machinery Vibration from analysis to troubleshooting. Case Western Reserve University, Cleveland Ohio, Marcel Dekker Inc., New York Basel, ISBN: , [7] Ashley P., Miałkowski P., Nowicki R.: Diagnostyka drgań spiralnych wirnikowych maszyn elektrycznych. Zeszyty Problemowe Maszyny Elektryczne 1(113)/2017, s [8] GE SUPPLEMENT TO TECHNICAL INFORMATION LET- TER GETIL 1581, 31 AUGUST 2007, raport wewnętrzny GE. dr inż. Piotr Miałkowski Piotr.Mialkowski@bhge.com dr inż. Ryszard Nowicki Ryszard.Nowicki@bhge.com artykuł recenzowany Nr 4 Kwiecień 2018 r. 105
DIAGNOSTYKA DRGAŃ SPIRALNYCH WIRNIKOWYCH MASZYN ELEKTRYCZNYCH
Maszyny Elektryczne - Zeszyty Problemowe Nr 1/2017 (113) 177 Patrick Ashley, GE, BENTLY NEVADA, Manchester, United Kingdom Piotr Miałkowski, GE, Oddział BENTLY NEVADA, Warszawa, Polska Ryszard Nowicki,
DRGANIA SPIRALNE TURBOZESPOŁU GENEROWANE PRZEZ APARAT SZCZOTKOWY
Maszyny Elektryczne - Zeszyty Problemowe Nr 3/2018 (119) 205 Ryszard Nowicki GE, Oddział BENTLY NEVADA, Warszawa DRGANIA SPIRALNE TURBOZESPOŁU GENEROWANE PRZEZ APARAT SZCZOTKOWY TURBO-SET SPIRAL VIBRATIONS
Instrukcja do ćwiczenia jednopłaszczyznowe wyważanie wirników
Instrukcja do ćwiczenia jednopłaszczyznowe wyważanie wirników 1. Podstawowe pojęcia związane z niewyważeniem Stan niewyważenia stan wirnika określony takim rozkładem masy, który w czasie wirowania wywołuje
O POTRZEBIE STOSOWANIA ZNACZNIKA FAZY DLA OCENY STANU TECHNICZNEGO MASZYN CZĘŚĆ 2: SYSTEMY DIAGNOSTYKI
Zeszyty Problemowe Maszyny Elektryczne Nr 1/2014 (101) 101 Ryszard Nowicki GE POWER CONTROLS Sp. z o. o., Poznań O POTRZEBIE STOSOWANIA ZNACZNIKA FAZY DLA OCENY STANU TECHNICZNEGO MASZYN CZĘŚĆ 2: SYSTEMY
Oprogramowanie analizatorów wibracji SignalCalc TURBO oprogramowanie do diagnostyki maszyn obrotowych
ACE MOBILYZER Oprogramowanie analizatorów wibracji SignalCalc TURBO oprogramowanie do diagnostyki maszyn obrotowych SignalCalc TURBO oprogramowanie do diagnostyki maszyn obrotowych SignalCalc to nowy,
O POTRZEBIE STOSOWANIA ZNACZNIKA FAZY DLA OCENY STANU TECHNICZNEGO MASZYN CZĘŚĆ 1: SYSTEMY MONITOROWANIA I ZABEZPIECZEŃ
Zeszyty Problemowe Maszyny Elektryczne Nr 1/2014 (101) 95 Ryszard Nowicki GE POWER CONTROLS Sp. z o. o., Poznań O POTRZEBIE STOSOWANIA ZNACZNIKA FAZY DLA OCENY STANU TECHNICZNEGO MASZYN CZĘŚĆ 1: SYSTEMY
Struktura układu pomiarowego drgań mechanicznych
Wstęp Diagnostyka eksploatacyjna maszyn opiera się na obserwacji oraz analizie sygnału uzyskiwanego za pomocą systemu pomiarowego. Pomiar sygnału jest więc ważnym, integralnym jej elementem. Struktura
2. POMIAR WZGLĘDNEJ I BEZWZGLĘDNEJ FAZY DRGAŃ
2. POMIAR WZGLĘDNEJ I BEZWZGLĘDNEJ FAZY DRGAŃ 2.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów ze sposobami określania i pomiaru fazy drgań. Omówione zostaną pojęcia fazy względnej i bezwzględnej
Dla poprawnej oceny stanu technicznego maszyny konieczny jest wybór odpowiednich parametrów jej stanu (symptomów stanu)
74 Dla poprawnej oceny stanu technicznego maszyny konieczny jest wybór odpowiednich parametrów jej stanu (symptomów stanu) Symptomy powinny jak najwierniej oddawać stan maszyny NaleŜy podjąć następujące
Zagadnienia DIAGNOSTYKA TECHNICZNA MASZYN. Rozdział 1 Wprowadzenie 1
Rozdział 1 Wprowadzenie 1 Zagadnienia 1. Wprowadzenie 2. Filozofia eksploatacji maszyn 3. Parametry diagnostyczne 4. Podstawy drgań 5. Charakterystyka czujników drgań 6. Metodyka pomiarów symptomów stanu
Prezentacja działalno
Prezentacja działalno alności- usługi ugi AS INSTRUMENT POLSKA 05-075 075 Warszawa-Weso Wesoła Ul. Dzielna 21 Tel. +48 22 773 46 62 Faks +48 22 773 46 68 www.asinstrument.eu Podstawowy cel naszej działalności
POPRAWA EFEKTYWNOŚCI EKSPLOATACJI MASZYN
POPRAWA EFEKTYWNOŚCI EKSPLOATACJI MASZYN AGENDA 1. O NAS 2. IDEA ELMODIS 3. SYSTEM ELMODIS 4. KORZYŚCI ELMODIS 5. ZASTOSOWANIE ELMODIS O NAS ELMODIS TO ZESPÓŁ INŻYNIERÓW I SPECJALISTÓW Z DŁUGOLETNIM DOŚWIADCZENIEM
Tabela 3.2 Składowe widmowe drgań związane z występowaniem defektów w elementach maszyn w porównaniu z częstotliwością obrotów [7],
3.5.4. Analiza widmowa i kinematyczna w diagnostyce WA Drugi poziom badań diagnostycznych, podejmowany wtedy, kiedy maszyna wchodzi w okres przyspieszonego zużywania, dotyczy lokalizacji i określenia stopnia
ĆWICZENIE NR.6. Temat : Wyznaczanie drgań mechanicznych przekładni zębatych podczas badań odbiorczych
ĆWICZENIE NR.6 Temat : Wyznaczanie drgań mechanicznych przekładni zębatych podczas badań odbiorczych 1. Wstęp W nowoczesnych przekładniach zębatych dąży się do uzyskania małych gabarytów w stosunku do
Ćwiczenie: "Silnik indukcyjny"
Ćwiczenie: "Silnik indukcyjny" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia: Zasada
Dwa w jednym teście. Badane parametry
Dwa w jednym teście Rys. Jacek Kubiś, Wimad Schemat zawieszenia z zaznaczeniem wprowadzonych pojęć Urządzenia do kontroli zawieszeń metodą Boge badają ich działanie w przebiegach czasowych. Wyniki zależą
Najwcześniejsze rozpoznanie
Wpływ posadowienia na poziom w czasie wyważania wirnika Mgr inż. Marek Rzepiela P.H.U. Polidiag www.wibrodiagnostyka.eu W artykule przedstawiony jest opis postępowania w przypadku wyważania wirników w
SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY
SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY 1. Budowa i zasada działania silników indukcyjnych Zasadniczymi częściami składowymi silnika indukcyjnego są nieruchomy stojan i obracający się wirnik. Wewnętrzną stronę stojana
PROCEDURA DOBORU POMP DLA PRZEMYSŁU CUKROWNICZEGO
PROCEDURA DOBORU POMP DLA PRZEMYSŁU CUKROWNICZEGO Wskazujemy podstawowe wymagania jakie muszą być spełnione dla prawidłowego doboru pompy, w tym: dobór układu konstrukcyjnego pompy, parametry pompowanego
OKREŚLENIE WPŁYWU WYŁĄCZANIA CYLINDRÓW SILNIKA ZI NA ZMIANY SYGNAŁU WIBROAKUSTYCZNEGO SILNIKA
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2008 Seria: TRANSPORT z. 64 Nr kol. 1803 Rafał SROKA OKREŚLENIE WPŁYWU WYŁĄCZANIA CYLINDRÓW SILNIKA ZI NA ZMIANY SYGNAŁU WIBROAKUSTYCZNEGO SILNIKA Streszczenie. W
PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy na specjalności: Inżynieria Cieplna i Samochodowa Rodzaj zajęć: Wykład, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU
PŁUCIENNIK Paweł 1 MACIEJCZYK Andrzej 2
PŁUCIENNIK Paweł 1 MACIEJCZYK Andrzej 2 Teoretyczny model panewki poprzecznego łożyska ślizgowego. Metoda teoretycznego określania wartości granicznego kąta położenia linii środków poprzecznego łożyska
Drgania wymuszone - wahadło Pohla
Zagadnienia powiązane Częstość kołowa, częstotliwość charakterystyczna, częstotliwość rezonansowa, wahadło skrętne, drgania skrętne, moment siły, moment powrotny, drgania tłumione/nietłumione, drgania
Konfiguracja zdalna i sterowanie za pomocą Bluetooth (Android) http://www.basecamelectronics.com/
Konfiguracja zdalna i sterowanie za pomocą Bluetooth (Android) http://www.basecamelectronics.com/ Basecam simplebgc przewodnik konfiguracji regulatora https://play.google.com/store/apps/details?id=ru.smartsoft.simplebgc
Tarcie poślizgowe
3.3.1. Tarcie poślizgowe Przy omawianiu więzów w p. 3.2.1 reakcję wynikającą z oddziaływania ciała na ciało B (rys. 3.4) rozłożyliśmy na składową normalną i składową styczną T, którą nazwaliśmy siłą tarcia.
Ćw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych II
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok:. (2010/2011) Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych
PREDYKCJA CZASU ŻYCIA TURBOGENERATORA NA PODSTAWIE OBSERWACJI TRENDU ZMIAN POZIOMU WIBRACJI
Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 66 Politechniki Wrocławskiej Nr 66 Studia i Materiały Nr 32 2012 Sławomir WRÓBLEWSKI*, Andrzej BYTNAR**, Przemysław JUSZKIEWICZ* diagnostyka,
DiaSter - system zaawansowanej diagnostyki aparatury technologicznej, urządzeń pomiarowych i wykonawczych. Politechnika Warszawska
Jan Maciej Kościelny, Michał Syfert DiaSter - system zaawansowanej diagnostyki aparatury technologicznej, urządzeń pomiarowych i wykonawczych Instytut Automatyki i Robotyki Plan wystąpienia 2 Wprowadzenie
Diagnostyka stanu wibracyjnego fundamentu zespołu pomp diagonalnych.
Diagnostyka stanu wibracyjnego fundamentu zespołu pomp diagonalnych. Autorzy: mgr inż. Jan MARASZEWSKI mgr inż. Witold MARASZEWSKI 1. Zakres badań i pomiarów. Zakres badań obejmował pomiar drgań zespołu
PL B1. Uszczelnienie nadbandażowe stopnia przepływowej maszyny wirnikowej, zwłaszcza z bandażem płaskim. POLITECHNIKA GDAŃSKA, Gdańsk, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 212669 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 381571 (51) Int.Cl. B23Q 17/12 (2006.01) F04D 29/66 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
SILNIK SYNCHRONICZNY ŚREDNIEJ MOCY Z MAGNESAMI TRWAŁYMI ZASILANY Z FALOWNIKA
Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 65 Politechniki Wrocławskiej Nr 65 Studia i Materiały Nr 31 2011 Piotr KISIELEWSKI* silnik synchroniczny, magnesy trwałe silnik zasilany
Optymalizacja rezerw w układach wentylatorowych spełnia bardzo ważną rolę w praktycznym podejściu do zagadnienia efektywności energetycznej.
Autor Jacek Lepich ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. Zakład Techniki Cieplnej Optymalizacja rezerw w układach wentylatorowych spełnia bardzo ważną rolę w praktycznym podejściu do zagadnienia efektywności energetycznej.
Pruftechnik-Wibrem Page 1
Page 1 Page 2 Strategia remontowa Remont oparty o harmonogram Drgania Stop 1 Stop 2 Stop 3 Stop 4 Stop 5 Czas Remont w oparciu o diagnostykę Drgania Alarm Ostrzeżenie Ostrzeżenie wstępne Czas Page 3 Przebieg
Obliczenia polowe silnika przełączalnego reluktancyjnego (SRM) w celu jego optymalizacji
Akademia Górniczo Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki Studenckie Koło Naukowe Maszyn Elektrycznych Magnesik Obliczenia polowe silnika
Ćw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych II
Wydział: EAIiE Kierunek: Imię i nazwisko (e mail): Rok:. (../..) Grupa: Zespół: Data wykonania: Zaliczenie: Podpis prowadzącego: Uwagi: LABORATORIUM METROLOGII Ćw. 18: Pomiary wielkości nieelektrycznych
ZWARTE PRĘTY ROZRUCHOWE W SILNIKU SYNCHRONICZNYM Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU BEZPOŚREDNIM
` Maszyny Elektryczne Zeszyty Problemowe Nr 3/2015 (107) 145 Maciej Gwoździewicz Wydział Elektryczny, Politechnika Wrocławska ZWARTE PRĘTY ROZRUCHOWE W SILNIKU SYNCHRONICZNYM Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU
DRGANIA ELEMENTÓW KONSTRUKCJI
DRGANIA ELEMENTÓW KONSTRUKCJI (Wprowadzenie) Drgania elementów konstrukcji (prętów, wałów, belek) jak i całych konstrukcji należą do ważnych zagadnień dynamiki konstrukcji Przyczyna: nawet niewielkie drgania
Badanie napędu z silnikiem bezszczotkowym prądu stałego
Badanie napędu z silnikiem bezszczotkowym prądu stałego Instrukcja do ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową, zasadą działania oraz sposobem sterowania 3- pasmowego silnika bezszczotkowego
TEMAT: PARAMETRY PRACY I CHARAKTERYSTYKI SILNIKA TŁOKOWEGO
TEMAT: PARAMETRY PRACY I CHARAKTERYSTYKI SILNIKA TŁOKOWEGO Wielkościami liczbowymi charakteryzującymi pracę silnika są parametry pracy silnika do których zalicza się: 1. Średnie ciśnienia obiegu 2. Prędkości
2.3. Praca samotna. Rys Uproszczony schemat zastępczy turbogeneratora
E Rys. 2.11. Uproszczony schemat zastępczy turbogeneratora 2.3. Praca samotna Maszyny synchroniczne może pracować jako pojedynczy generator zasilający grupę odbiorników o wypadkowej impedancji Z. Uproszczony
Podręcznik eksploatacji pomp w górnictwie
Podręcznik eksploatacji pomp w górnictwie Wbrew temu co sugeruje tytuł jest to podręcznik przeznaczony nie tylko dla specjalistów zajmujących się pompami w kopalniach. W książce wiele cennej wiedzy znajdą
Pompy cyrkulacyjne do gorącego oleju termicznego wg PN-EN 733 typ NKLs
Przedstawiciel w Polsce: AFT Sp. z o.o. ul. Naramowicka 76 61-622 Poznań tel. (+48) 618205145 fax (+48) 618206959 p.bzowy@aft.pl www.aft.pl Pompy cyrkulacyjne do gorącego oleju termicznego wg PN-EN 733
Modelowanie utraty stabilności układu wirnik łożyska przy stochastycznej zmienności danych wejściowych
BIULETYN WAT VOL. LVII, NR 2, 2008 Modelowanie utraty stabilności układu wirnik łożyska przy stochastycznej zmienności danych wejściowych PAWEŁ PIETKIEWICZ Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Wydział Nauk
Hamulce elektromagnetyczne. EMA ELFA Fabryka Aparatury Elektrycznej Sp. z o.o. w Ostrzeszowie
Hamulce elektromagnetyczne EMA ELFA Fabryka Aparatury Elektrycznej Sp. z o.o. w Ostrzeszowie Elektromagnetyczne hamulce i sprzęgła proszkowe Sposób oznaczania zamówienia P Wielkość mechaniczna Odmiana
Urządzenie do monitoringu wibracji i diagnostyki stanu technicznego (w trybie online) elementów stojana turbogeneratora
Urządzenie do monitoringu wibracji i diagnostyki stanu technicznego (w trybie online) elementów stojana turbogeneratora Wytwórca urządzenia: Instytut Energetyki; Zespół Ekspertów ul. Mory 8, 01-330 Warszawa
MASZYNY INDUKCYJNE SPECJALNE
MASZYNY INDUKCYJNE SPECJALNE Maszyny indukcyjne pierścieniowe, dzięki wyprowadzeniu na zewnątrz końców uzwojenia wirnika, możemy wykorzystać jako maszyny specjalne. W momencie potrzeby regulacji przesunięcia
Politechnika Poznańska Instytut Technologii Mechanicznej. Laboratorium MASZYN I URZĄDZEŃ TECHNOLOGICZNYCH. Nr 2
Politechnika Poznańska Instytut Technologii Mechanicznej Laboratorium MASZYN I URZĄDZEŃ TECHNOLOGICZNYCH Nr 2 POMIAR I KASOWANIE LUZU W STOLE OBROTOWYM NC Poznań 2008 1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest
Pompy standardowe zgodne z EN 733 TYP NKL
Pompy standardowe zgodne z EN 733 TYP NKL Ogólnie Zastosowanie Pompy standardowe DICKOW typu NKL, zgodne z EN 733, są pompami jednostopniowymi, jednoprzepływowymi, z korpusem spiralnym, z wlotem w osi
3 Podstawy teorii drgań układów o skupionych masach
3 Podstawy teorii drgań układów o skupionych masach 3.1 Drgania układu o jednym stopniu swobody Rozpatrzmy elementarny układ drgający, nazywany też oscylatorem harmonicznym, składający się ze sprężyny
BADANIE JEDNOFAZOWEGO SILNIKA ASYNCHRONICZNEGO Strona 1/5
BADANIE JEDNOFAZOWEGO SILNIKA ASYNCHRONICZNEGO Strona 1/5 BADANIE JEDNOFAZOWEGO SILNIKA ASYNCHRONICZNEGO 1. Wiadomości wstępne Silniki asynchroniczne jednofazowe są szeroko stosowane wszędzie tam, gdzie
Temat /6/: DYNAMIKA UKŁADÓW HYDRAULICZNYCH. WIADOMOŚCI PODSTAWOWE.
1 Temat /6/: DYNAMIKA UKŁADÓW HYDRAULICZNYCH. WIADOMOŚCI PODSTAWOWE. Celem ćwiczenia jest doświadczalne określenie wskaźników charakteryzujących właściwości dynamiczne hydraulicznych układów sterujących
Silniki indukcyjne. Ze względu na budowę wirnika maszyny indukcyjne dzieli się na: -Maszyny indukcyjne pierścieniowe. -Maszyny indukcyjne klatkowe.
Silniki indukcyjne Ze względu na budowę wirnika maszyny indukcyjne dzieli się na: -Maszyny indukcyjne pierścieniowe. -Maszyny indukcyjne klatkowe. Silniki pierścieniowe to takie silniki indukcyjne, w których
Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu
Imię i Nazwisko... Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu Opracowanie: Piotr Wróbel 1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prędkości dźwięku w powietrzu, metodą różnicy czasu przelotu. Drgania
WERYFIKACJA MODELU DYNAMICZNEGO PRZEKŁADNI ZĘBATEJ W RÓŻNYCH WARUNKACH EKSPLOATACYJNYCH
ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2014 Seria: TRANSPORT z. 84 Nr kol. 1907 Grzegorz PERUŃ 1 WERYFIKACJA MODELU DYNAMICZNEGO PRZEKŁADNI ZĘBATEJ W RÓŻNYCH WARUNKACH EKSPLOATACYJNYCH Streszczenie. W artykule
LIV OLIMPIADA FIZYCZNA 2004/2005 Zawody II stopnia
LIV OLIMPIADA FIZYCZNA 004/005 Zawody II stopnia Zadanie doświadczalne Masz do dyspozycji: cienki drut z niemagnetycznego metalu, silny magnes stały, ciężarek o masie m=(100,0±0,5) g, statyw, pręty stalowe,
A3 : Wzmacniacze operacyjne w układach liniowych
A3 : Wzmacniacze operacyjne w układach liniowych Jacek Grela, Radosław Strzałka 2 kwietnia 29 1 Wstęp 1.1 Wzory Poniżej zamieszczamy podstawowe wzory i definicje, których używaliśmy w obliczeniach: 1.
OBLICZANIE KÓŁK ZĘBATYCH
OBLICZANIE KÓŁK ZĘBATYCH koło podziałowe linia przyporu P R P N P O koło podziałowe Najsilniejsze zginanie zęba następuje wówczas, gdy siła P N jest przyłożona u wierzchołka zęba. Siłę P N można rozłożyć
POMIAR PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU METODĄ REZONANSU I METODĄ SKŁADANIA DRGAŃ WZAJEMNIE PROSTOPADŁYCH
Ćwiczenie 5 POMIR PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU METODĄ REZONNSU I METODĄ SKŁDNI DRGŃ WZJEMNIE PROSTOPDŁYCH 5.. Wiadomości ogólne 5... Pomiar prędkości dźwięku metodą rezonansu Wyznaczanie prędkości dźwięku metodą
Pompy w górnictwie Grzegorz Pakuła, Marian Strączyński SPIS TREŚCI
Pompy w górnictwie Grzegorz Pakuła, Marian Strączyński SPIS TREŚCI I. WSTĘP II. SYSTEMY ODWADNIANIA KOPALŃ GŁĘBINOWYCH III. SYSTEMY ODWADNIANIA KOPALŃ ODKRYWKOWYCH IV. POMPY WIROWE IV.1. Podział pomp IV.1.1.
Zadania i funkcje skrzyń biegów. Opracował: Robert Urbanik Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
Zadania i funkcje skrzyń biegów Opracował: Robert Urbanik Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu Zadania skrzyni biegów Skrzynia biegów umożliwia optymalne wykorzystanie mocy silnika. Każdy silnik ma pewien
400-BQ0 LEKKIE POMPY DIAGONALNE Lekkie pompy diagonalne 400-BQ0
LEKKIE POMPY DIAGONALNE 400-BQ0 426 2.98 11.94 SIGMA PUMPY HRANICE, s.r.o. Tovární 605, 753 01 Hranice tel.: 581 661 111, fax: 581 602 587 Email: sigmahra@sigmagra.cz Zastosowanie Pompy 400-BQ0 reprezentują
Zespól B-D Elektrotechniki
Zespól B-D Elektrotechniki Laboratorium Elektroniki i Elektrotechniki Samochodowej Temat ćwiczenia: Badanie sondy lambda i przepływomierza powietrza w systemie Motronic Opracowanie: dr hab inż S DUER 39
SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY
SILNIK INDUKCYJNY KLATKOWY. Budowa i zasada działania silników indukcyjnych Zasadniczymi częściami składowymi silnika indukcyjnego są nieruchomy stojan i obracający się wirnik. Wewnętrzną stronę stojana
INSTRUKCJA do ćwiczenia Wyważanie wirnika maszyny w łożyskach własnych
ZAKŁAD PODSTAW KONSTRUKCJI I EKSPLOATACJI MASZYN ENERGETYCZNYCH Instytut Maszyn i Urządzeń Energetycznych Politechnika Śląska INSTRUKCJA do ćwiczenia Wyważanie wirnika maszyny w łożyskach własnych Wprowadzenie
PRZEGLĄD KONSTRUKCJI JEDNOFAZOWYCH SILNIKÓW SYNCHRONICZNYCH Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU BEZPOŚREDNIM
51 Maciej Gwoździewicz, Jan Zawilak Politechnika Wrocławska, Wrocław PRZEGLĄD KONSTRUKCJI JEDNOFAZOWYCH SILNIKÓW SYNCHRONICZNYCH Z MAGNESAMI TRWAŁYMI O ROZRUCHU BEZPOŚREDNIM REVIEW OF SINGLE-PHASE LINE
BADANIA DIAGNOSTYCZNE WIRNIKÓW GENERATORÓW SYNCHRONICZNYCH
Prace Naukowe Instytutu Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Nr 62 Politechniki Wrocławskiej Nr 62 Studia i Materiały Nr 28 2008 badania diagnostyczne, wirniki, wyważanie dynamiczne,maszyna krytyczna,
Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7
Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniacza operacyjnego, poznanie jego charakterystyki przejściowej
PLAN REALIZACJI MATERIAŁU NAUCZANIA FIZYKI W KLASIE PIERWSZEJ GIMNAZJUM WRAZ Z OKREŚLENIEM WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH
PLAN REALIZACJI MATERIAŁU NAUCZANIA FIZYKI W KLASIE PIERWSZEJ GIMNAZJUM WRAZ Z OKREŚLENIEM WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH Krzysztof Horodecki, Artur Ludwikowski, Fizyka 1. Podręcznik dla gimnazjum, Gdańskie Wydawnictwo
Diagnostyka drganiowa trakcyjnych maszyn elektrycznych - przykład asymetrii geometrii promieniowej między stojanem a wirnikiem
BARAŃSKI Marcin Diagnostyka drganiowa trakcyjnych maszyn elektrycznych - przykład asymetrii geometrii promieniowej między stojanem a wirnikiem WSTĘP Występowanie asymetrii promieniowej między stojanem,
ANALIZA WPŁYWU NIESYMETRII NAPIĘCIA SIECI NA OBCIĄŻALNOŚĆ TRÓJFAZOWYCH SILNIKÓW INDUKCYJNYCH
POZNAN UNIVE RSITY OF TE CHNOLOGY ACADE MIC JOURNALS No 8 Electrical Engineering 05 Ryszard NAWROWSKI* Zbigniew STEIN* Maria ZIELIŃSKA* ANALIZA WPŁYWU NIESYMETRII NAPIĘCIA SIECI NA OBCIĄŻALNOŚĆ TRÓJFAZOWYCH
WYKRYWANIE USZKODZEŃ W LITYCH ELEMENTACH ŁĄCZĄCYCH WAŁY
ZESZYTY NAUKOWE AKADEMII MARYNARKI WOJENNEJ ROK LI NR 4 (183) 2010 Radosł aw Pakowski Mirosł aw Trzpil Politechnika Warszawska WYKRYWANIE USZKODZEŃ W LITYCH ELEMENTACH ŁĄCZĄCYCH WAŁY STRESZCZENIE W artykule
PRZYKŁADY CHARAKTERYSTYK ŁOŻYSK
ROZDZIAŁ 9 PRZYKŁADY CHARAKTERYSTYK ŁOŻYSK ŁOŻYSKO LABORATORYJNE ŁOŻYSKO TURBINOWE Przedstawimy w niniejszym rozdziale przykładowe wyniki obliczeń charakterystyk statycznych i dynamicznych łożysk pracujących
1. Opis okna podstawowego programu TPrezenter.
OPIS PROGRAMU TPREZENTER. Program TPrezenter przeznaczony jest do pełnej graficznej prezentacji danych bieżących lub archiwalnych dla systemów serii AL154. Umożliwia wygodną i dokładną analizę na monitorze
System monitoringu i diagnostyki drgań EH-Wibro
System monitoringu i diagnostyki drgań EH-Wibro Opis działania Przetworniki drgań, wibracji i prędkości obrotowej są montowane i dobrane według wymogów producenta przekładni. Urządzenia typu EH-O/06/07.xx,
ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI
1 ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI 15.1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych właściwości wzmacniaczy mocy małej częstotliwości oraz przyswojenie umiejętności
Napędy urządzeń mechatronicznych
1. Na rysunku przedstawiono schemat blokowy układu wykonawczego z napędem elektrycznym. W poszczególne bloki schematu wpisać nazwy jego elementów oraz wskazanych sygnałów. Napędy urządzeń mechatronicznych
Laboratorium. Hydrostatyczne Układy Napędowe
Laboratorium Hydrostatyczne Układy Napędowe Instrukcja do ćwiczenia nr 5 Charakterystyka rozdzielacza hydraulicznego. Opracowanie: Z.Kudźma, P. Osiński J. Rutański, M. Stosiak Wiadomości wstępne Rozdzielacze
SILNIK KROKOWY. w ploterach i małych obrabiarkach CNC.
SILNIK KROKOWY Silniki krokowe umożliwiają łatwe sterowanie drogi i prędkości obrotowej w zakresie do kilkuset obrotów na minutę, zależnie od parametrów silnika i sterownika. Charakterystyczną cechą silnika
2. Pomiar drgań maszyny
2. Pomiar drgań maszyny Stanowisko laboratoryjne tworzą: zestaw akcelerometrów, przedwzmacniaczy i wzmacniaczy pomiarowych z oprzyrządowaniem (komputery osobiste wyposażone w karty pomiarowe), dwa wzorcowe
Sposoby modelowania układów dynamicznych. Pytania
Sposoby modelowania układów dynamicznych Co to jest model dynamiczny? PAScz4 Modelowanie, analiza i synteza układów automatyki samochodowej równania różniczkowe, różnicowe, równania równowagi sił, momentów,
Rozwój sterowania prędkością silnika indukcyjnego trójfazowego
Rozwój sterowania prędkością silnika indukcyjnego trójfazowego 50Hz Maszyna robocza Rotor 1. Prawie stała prędkość automatyka Załącz- Wyłącz metod a prymitywna w pierwszym etapie -mechanizacja AC silnik
Regulacja dwupołożeniowa (dwustawna)
Regulacja dwupołożeniowa (dwustawna) I. Wprowadzenie Regulacja dwustawna (dwupołożeniowa) jest często stosowaną metodą regulacji temperatury w urządzeniach grzejnictwa elektrycznego. Polega ona na cyklicznym
LEKKIE POMPY DIAGONALNE DE 11.91. Lekkie pompy diagonalne DE
LEKKIE POMPY DIAGONALNE DE 426 2.98 11.91 SIGMA PUMPY HRANICE, s.r.o. Tovární 605, 753 01 Hranice tel.: 581 661 111, fax: 581 602 587 Email: sigmahra@sigmagra.cz Zastosowanie Z pomp DE można skorzystać
W tym krótkim artykule spróbujemy odpowiedzieć na powyższe pytania.
Odkształcenia harmoniczne - skutki, pomiary, analiza Obciążenie przewodów przekracza parametry znamionowe? Zabezpieczenia nadprądowe wyzwalają się i nie wiesz dlaczego? Twój silnik przegrzewa się i wykrywasz
BADANIE SILNIKA SKOKOWEGO
Politechnika Warszawska Instytut Maszyn Elektrycznych Laboratorium Maszyn Elektrycznych Malej Mocy BADANIE SILNIKA SKOKOWEGO Warszawa 00. 1. STANOWISKO I UKŁAD POMIAROWY. W skład stanowiska pomiarowego
VIBex. System monitorowania stanu maszyn. Zoptymalizuj produktywność swojego zakładu. Najważniejsze korzyści:
VIBex System monitorowania stanu maszyn Zoptymalizuj produktywność swojego zakładu VIBex jest najwyższej klasy systemem przeznaczonym do ciągłego monitorowania maszyn wirnikowych oraz wibrodiagnostyki.
Sprawozdanie z zad. nr 4 Wahadło Matematyczne z Fizyki Komputerowej. Szymon Wawrzyniak / Artur Angiel / Gr. 5 / Poniedziałek 12:15
Sprawozdanie z zad. nr 4 Wahadło Matematyczne z Fizyki Komputerowej Szymon Wawrzyniak / Artur Angiel / Gr. 5 / Poniedziałek 12:15 =============================================== =========================
Detekcja asymetrii szczeliny powietrznej w generatorze ze wzbudzeniem od magnesów trwałych, bazująca na analizie częstotliwościowej prądu
Detekcja asymetrii szczeliny powietrznej w generatorze ze wzbudzeniem od magnesów trwałych, bazująca na analizie częstotliwościowej Marcin Barański 1. Wstęp szczeliny powietrznej w maszynie elektrycznej
PRACA PRZEJŚCIOWA SYMULACYJNA. Zadania projektowe
Katedra Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn POLITECHNIKA OPOLSKA PRACA PRZEJŚCIOWA SYMULACYJNA Zadania projektowe dr inż. Roland PAWLICZEK Praca przejściowa symulacyjna 1 Układ pracy 1. Strona tytułowa
Syenbi BI & Syenbi BI Pro Prezentacja systemu:
Syenbi BI & Syenbi BI Pro Prezentacja systemu: Syenbi BI & Syenbi BI Pro System monitorowania parku maszynowego / maszyn przemysłowych do analizy biznesowej. Program Syenbi BI analizuje informacje, pokazując
Wyważanie high-end. Fot. Wimad
Wyważanie high-end Fot. Wimad Na temat drgań kompletnego koła pisałem tu przed wakacjami, omawiając niejednorodność masy opony i obręczy. Teraz zajmiemy się sprawą pomiaru na wyważarce niejednorodności
dr inż. Gerard Kałuża Konstrukcja i badania zatapialnych pomp wirowych przeznaczonych do pracy w przestrzeni zagrożonej wybuchem.
dr inż. Gerard Kałuża Konstrukcja i badania zatapialnych pomp wirowych przeznaczonych do pracy w przestrzeni zagrożonej wybuchem. I. Wstęp II. III. Pompa zatapialna jest urządzeniem elektryczno-mechanicznym.
Podstawy diagnostyki środków transportu
Podstawy diagnostyki środków transportu Diagnostyka techniczna Termin "diagnostyka" pochodzi z języka greckiego, gdzie diagnosis rozróżnianie, osądzanie. Ukształtowana już w obrębie nauk eksploatacyjnych
DYNAMIKA dr Mikolaj Szopa
dr Mikolaj Szopa 17.10.2015 Do 1600 r. uważano, że naturalną cechą materii jest pozostawanie w stanie spoczynku. Dopiero Galileusz zauważył, że to stan ruchu nie zmienia się, dopóki nie ingerujemy I prawo
OCENA STOPNIA ZUŻYCIA ZESPOŁU WENTYLATORA NA PODSTAWIE POMIARU I ANALIZY DRGAŃ ŁOŻYSK
CZASOPISMO INŻYNIERII LĄDOWEJ, ŚRODOWISKA I ARCHITEKTURY JOURNAL OF CIVIL ENGINEERING, ENVIRONMENT AND ARCHITECTURE JCEEA, t. XXXIV, z. 64 (2/I/17), kwiecień-czerwiec 2017, s. 159-168, DOI:10.7862/rb.2017.61
Zmiany koniunktury w Polsce. Budownictwo na tle innych sektorów.
Elżbieta Adamowicz Instytut Rozwoju Gospodarczego Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Zmiany koniunktury w Polsce. Budownictwo na tle innych sektorów. W badaniach koniunktury przedmiotem analizy są zmiany
EFFICIENCY VIBROISOLATION IN GENERATOR ENERGY
TARGOSZ Jan 1 wibroizolacja, drgania generatora SKUTECZNOŚĆ WIBROIZOLACJI GENERATORA ENERGETYCZNEGO Tematem pracy są przeprowadzone badania drgań układu wibroizolacji generatora energetycznego pod kątem
Ćwiczenie Nr 5. Wibrometryczna diagnostyka przekładni. Analiza widma. 1. Miary sygnału wibrometrycznego stosowane w diagnostyce przekładni
Ćwiczenie Nr 5 Wibrometryczna diagnostyka przekładni. Analiza widma Diagnostyka przekładni zajmuje się zespołem przedsięwzięć prowadzących do stwierdzenia stanu technicznego eksploatowanych urządzeń. Określenie
VIBcare ZDALNE MONITOROWANIE STANU MASZYN. www.ec-systems.pl
VIBcare ZDALNE MONITOROWANIE STANU MASZYN www.ecsystems.pl ZDALNY NADZÓR DIAGNOSTYCZNY EC SYSTEMS WIEDZA I DOŚWIADCZENIE, KTÓRYM MOŻESZ ZAUFAĆ N owe technologie służące monitorowaniu i diagnostyce urządzeń
Badanie prądnicy prądu stałego
POLTECHNKA ŚLĄSKA WYDZAŁ NŻYNER ŚRODOWSKA ENERGETYK NSTYTUT MASZYN URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORUM ELEKTRYCZNE Badanie prądnicy prądu stałego (E 18) Opracował: Dr inż. Włodzimierz OGULEWCZ 3 1. Cel