Sprawozdanie z Międzynarodowej Konferencji Logopedycznej Współczesne tendencje w diagnozie i terapii logopedycznej

Transkrypt

1 Aurelia Malicka logopeda, doktorantka Uniwersytet Śląski Sprawozdanie z Międzynarodowej Konferencji Logopedycznej Współczesne tendencje w diagnozie i terapii logopedycznej Międzynarodowa Konferencja Logopedyczna Współczesne tendencje w diagnozie i terapii logopedycznej z 10 października 2015 r. była wydarzeniem, które zorganizowano w Chorzowie w hotelu Arsenal Palace. Pomysłodawczynią projektu była dr hab. prof. UŚ Danuta Pluta-Wojciechowska. Organizatorami spotkania byli Instytut Języka Polskiego oraz Fundacja AGERE AUDE, a celem wskazanie uczestnikom, w którym kierunku podąża współczesna logopedia, oraz przybliżenie wyników najnowszych badań logopedycznych przeprowadzonych zarówno w Polsce, jak i na świecie. Konferencja była jednym z najważniejszych logopedycznych wydarzeń naukowych minionego roku na Śląsku. Uczestnicy przybyli na konferencję z różnych zakątków Polski oraz świata. Komitet naukowy reprezentowali badacze z ośrodków zajmujących się diagnozą i terapią logopedyczną zarówno dorosłych, jak i dzieci. Konferencja została podzielona na kilka części. W czasie pierwszej odbyły się wykłady mistrzowskie, które w Sali Cesarskiej zgromadziły blisko 200 słuchaczy. Jako pierwszy swój wykład wygłosił prof. zw. dr. hab. Stanisław Grabias (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), który w referacie Język w diagnozowaniu umysłu zwrócił 203

2 logopedyczne nr 24 Aurelia Malicka 204 uwagę na szczególną rolę języka we współczesnym świecie. Jako drugiego wykładu uczestnicy wysłuchali słów prof. Julii O. Filatowej, która jest badaczką czynnie działającą w Moskiewskim Miejskim Uniwersytecie Pedagogicznym; był to referat pt. Dyskusja na temat klasyfikacji zaburzeń mowy i języka. Do wygłoszenia wykładu mistrzowskiego zaproszono także doc. MUDr. Olgę Dlouhową z Czech (Centralne zaburzenia przetwarzania słuchowego słuchanie dwuuszne u dzieci z dysfazją rozwojową), która zajęła się omówieniem popularnego w ostatnim czasie zagadnienia, a mianowicie zaburzeń przetwarzania słuchowego. Po trzech pierwszych wykładach zarówno prelegenci, jak i uczestnicy bierni mieli możliwość wzięcia udziału w dyskusji, a po niej w sesji posterowej. Podczas tej sesji zaprezentowano 9 posterów, których autorki pochodziły z różnych krajów. Przedstawicielki włoskich ośrodków zaprezentowały wyniki badań na temat rehabilitacji logopedycznej osób z chorobą Parkinsona, jej wpływu na procesy językowe, a także rolę muzyki, która we Włoszech jest wykorzystywana w terapii dyzartrii. Swoje badania na temat bilingwizmu dzieci w Polsce oraz Anglii zaprezentowały na posterach badaczki z Wielkiej Brytanii. Autorka innego plakatu, omawiającego terapię na terenie Wielkiej Brytanii, skupiła się na terapii dysfagii. Podkreśliła ważność interdyscyplinarnego podejścia do terapii współpracy pomiędzy logopedą, dietetykiem i pielęgniarką. Badaczki z Polski na swoich posterach zajęły się studiami nad zaburzeniami głosu, które występują w schorzeniach neurologicznych, wadzie słuchu omówieniem współczesnych tendencji w diagnozie artykulacji oraz poziomu rozwoju umiejętności językowych. Jeden z posterów został poświęcony jak się wydaje nowemu na gruncie polskim problemowi, jaki dotyczy dzieci z rozszczepem kręgosłupa i wodogłowiem, a mianowicie objawowi cocktail party syndrome. Uczestnicy podczas sesji mieli możliwość fotografowania posterów, wymiany doświadczeń, nawiązania nowych znajomości, a także rozmów z autorami i o możliwości współpracy między ośrodkami. Po sesji posterowej kolejny wykład mistrzowski poświęcony był zagadnieniu badania pojęć u dzieci. Dr hab. prof. UŚ Danuta Pluta-Wojciechowska zajęła się zagadnieniem diagnozy i terapii w wykładzie Badanie pojęć u dzieci z zaburzeniami mowy. Implikacje diagnostyczne i terapeutyczne. Na temat diagnozowania dzieci wypowiedziała się również prof. Henriette W. Langdon. Wykład pt. Mój dwulatek nie mówi! Co mogę zrobić? został odtworzony, ponieważ autorka nie mogła wystąpić osobiście. Wykłady mistrzowskie zakończyły się podsumowaniem oraz zaproszeniem uczestników na uroczysty obiad w restauracji hotelu Arsenal Palace. Kolejnym etapem spotkania były sesje panelowe: bogactwo wykładów, które zostały zaplanowane na ten czas, sprawiło, że uczestnicy niejednokrotnie musieli głowić się nad wyborem panelu, w którym zamierzali uczestniczyć.

3 Sprawozdanie z Międzynarodowej Konferencji Logopedycznej Organizatorzy w porozumieniu z komitetem naukowym zdecydowali, że panele zostaną podzielone tematycznie, a uczestnicy bierni będą mieli możliwość dowolnego wybrania zagadnienia, które będzie poszerzać i ubogacać ich wiedzę z zakresu diagnozy i terapii logopedycznej. Etap podzielony na pięć równocześnie odbywających się paneli był możliwy dzięki współpracy z gospodarzami właścicielami hotelu, którzy udostępnili sale o nazwach nawiązujących do historii naszego kraju. W Sali Kirasjerów odbywał się panel, któremu przewodniczył dr hab. prof. APS Sławomir Śniatkowski. Prelegent wygłosił referat Wybrane źródła wspólnych inspiracji w logopedii i lingwistyce edukacyjnej. Tematami poruszanymi podczas tego panelu były zagadnienia dotyczące zaburzeń płynności mowy, prozodii, została także podjęta kwestia istotności zdrowienia u osób jąkających się. Panel zakończył się dyskusją nad poruszanymi tematami: zmianą postaw wobec osób, które się jąkają, ich wspieraniem, formami terapii, które należy zastosować, by dać możliwość wyjścia pacjentowi z jąkania. Panel drugi swoim wystąpieniem otworzyła dr hab. prof. UŁ Irena Lorens. Autorka w referacie rozważała o różnicach między wadą wymowy a błędem wymowy, Trzi krziwe krziże cecha wymowy, wada wymowy czy błąd wymowy? Wystąpienia w dużym stopniu poświęcone były omówieniu terapii i diagnozy konkretnych pacjentów. Przedstawione studium przypadków dotyczyło dzieci przedwcześnie urodzonych, osoby po resekcji języka, a także dzieci z urazowym uszkodzeniem mózgu. Jedno z wystąpień dotyczyło gestów GORA, które obrazują ruchy artykulatorów. Trzeci panel rozpoczął się wystąpieniem doc. PeadDr. Erika Zvonieca oraz prof. PhDr. Petera Seidlera zatytułowanym Czytanie ze zrozumieniem i świadomość fonologiczna u dyslektyków w wieku ponadgimnazjalnym. Wyniki badań w języku słowackim podczas którego słuchacze mieli możliwość zapoznania się ze sposobami diagnozowania oraz prowadzenia terapii na gruncie słowackim, co było przyczynkiem do żywej dyskusji na temat podobieństw i różnic w terapii. Pozostałe referaty przybliżyły słuchaczom zagadnienia z dziedzin, z których logopedia na przełomie XX i XXI w. korzysta bardzo często: fizyki oraz informatyki. Uczestnicy czynni zapoznali się z analizą dynamiki artykulacji sposobem badania, a także techniką wykrywania wad artykulacyjnych przy użyciu programu komputerowego tworzonego w ramach konkursu Innowacje społeczne Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Uczestnicy mogli podjąć dyskusję na temat planowania terapii głosu, która powinna być uzależniona od anatomii i fizjologii układu oddechowo-fonacyjno-artykulacyjnego pacjenta jedna z prelegentek poruszyła ten ważny temat w swoim wystąpieniu. Czwarty panel odbywający się w Sali Grenadierów dotyczył zarówno zagadnień teoretycznych, jak i praktycznych. Dr hab. prof. UP Grażyna Gunia, 205

4 logopedyczne nr 24 Aurelia Malicka 206 przewodnicząc temu panelowi, wygłosiła referat Społeczno-kulturowy kontekst wielospecjalistycznej diagnozy i terapii osób z zaburzeniami słuchu i komunikacji. Pozostałe prelegentki swoimi wystąpieniami przyczyniły się do dyskusji na temat kompetencji kulturowej, powiązań pomiędzy etiologią i symptomatologią afazji pierwotnej, akalkulii, form zadawania pytań przez dzieci z rozszczepem, a także sposobu badania kompetencji pragmatycznej u dzieci. Piąty panel, który odbywał się w Sali Oficerskiej, otworzyła dr hab. Irena Polewczyk. W swoim wykładzie poruszyła temat diagnozy percepcji słuchowej: Głoska czy sylaba? Co w diagnozie percepcji słuchowej jest istotne? Pozostałe referaty nawiązywały do zagadnień słuchu fonematycznego, trudności w zdiagnozowaniu zaburzeń kinestezji artykulacyjnej. Podjęto także kwestie NLP, a także omówiono rodzaje i przyczyny dyslalii obwodowych u dzieci. Dyskusja kończąca ten panel opierała się na wymianie doświadczeń w pracy z małymi dziećmi. Prelegentki oraz słuchacze chętnie wymieniali się swoimi poglądami na temat różnorodności metod i form pracy z małym pacjentem. Sesje panelowe, na które organizatorzy poświęcili znaczny czas konferencji, były zapowiedzią wspaniałych warsztatów. Ze względu na bardzo duże zainteresowanie uczestników i chęć wzięcia udziału w kilku warsztatach organizatorzy wprowadzili internetową rejestrację uczestników dzięki temu każdy z uczestników mógł wybrać warsztat, który szczególnie go interesował, jednak o możliwości uczestnictwa decydowała kolejność zgłoszeń. Warsztaty odbywały się w dwóch turach, tak by uczestnicy mogli w komfortowych warunkach wziąć udział w proponowanych przez prowadzących ćwiczeniach. Przed warsztatami organizatorzy zaplanowali podsumowanie i zakończenie konferencji, podczas której prelegenci, członkowie komitetu naukowego i uczestnicy bierni mogli wziąć udział w dyskusji nad poruszanymi zagadnieniami podczas spotkania. Echa tej dyskusji odbijały się jeszcze podczas warsztatów. Warsztat A, zatytułowany Wczesna interwencja w przypadku dzieci z rozszczepem wargi i podniebienia, poprowadziła mgr Anna Płonka, która w szczegółowy sposób omówiła diagnozę małego dziecka urodzonego z wadą rozszczepową. Dr Katarzyna Węsierska i mgr Barbara Jeziorczak przygotowały Warsztat B, pt. Terapia jąkania u dzieci w wieku szkolnym od czego zacząć? Zagraniczne doświadczenia autorek dały możliwość przedstawienia uczestnikom technik terapeutycznych stosowanych za granicą, a sprawdzających się również na gruncie polskim. Warsztat C, pt. Staw skroniowo-żuchwowy i mięśnie żucia w praktyce logopedycznej, nawiązywał do zagadnień ortodoncji oraz emisji głosu. Autorka mgr Barbara Sambor, na co dzień pracująca z aktorami, wprowadziła uczestni-

5 Sprawozdanie z Międzynarodowej Konferencji Logopedycznej ków w anatomię stawu skroniowo-żuchwowego, a także przeprowadziła wiele ćwiczeń, w których czynny udział mogli wziąć słuchacze. Warsztat D, pt. Praca logopedy z osobami po urazach czaszkowo-mózgowych propozycje terapeutyczne, przygotowany przez mgr Annę Cholewkę i mgr Danutę Karaś, w całości poświęcony był pracy z osobami starszymi. Autorki nawiązały do gerontologopedii nauki, która obecnie rozwija się w Polsce. Uczestnicy mieli możliwość obejrzenia licznych pomocy logopedycznych, sprzętów, które ułatwiają logopedyczną rehabilitację osób dorosłych. Mgr Karolina Lazarowska-Mielnik oraz mgr Maria Runawska podczas Warsztatu E, pt. Logopeda na oddziale noworodkowym I stopnia referencyjności możliwości, plany i nadzieje. Program pilotażowy realizowany przez Centrum Diagnostyki i Terapii In Corpore we współpracy z Oddziałem Położniczym Prywatnej Kliniki Łubinowa 3 w Katowicach, zaprezentowały uczestnikom formy i owoce swojej pracy z noworodkami, urodzonymi przed i w terminie. Dyskusje poruszały także temat skutecznego przekazywania wiedzy rodzicom, którzy po wyjściu ze szpitala powinni być świadomi tego, jak duży wpływ mają sposoby rozwijania funkcji prymarnych na rozwój mowy u ich dziecka. Niezwykła różnorodność tematów poruszonych podczas wykładów mistrzowskich, sesji panelowych, posterowych oraz warsztatów jest przykładem tego, jak dynamicznie rozwija się logopedia. Ilość omówionych podczas konferencji doświadczeń, metod i form pracy, technik stosowanych w terapii logopedycznej wyznacza kierunek, w którym podąża współczesna, polska i światowa logopedia. Z niecierpliwością oczekujemy publikacji pokonferencyjnej, której wydanie zostało zapowiedziane przez organizatorów wydarzenia naukowego. 207