Okno jakie jest (nie) każdy widzi. Część XII.

Transkrypt

1 Okno jakie jest (nie) każdy widzi. Część XII. Montaż okien na przykładzie budownictwa niemieckiego. Okna z wysokoudarowego PVC przywędrowały do Polski zza naszej zachodniej granicy. Miało to miejsce w roku 1974,a ze związku, w którym matką była polska firma ERG Czeladź a ojcem firma niemiecka TROCAL narodził się znany wszystkim POLTROCAL. Było to bardzo udany wyrób, który w dobrym zdrowiu przetrwał ponad 25 lat (przez wiele lat POLTROCAL był jedynym rodzajem okien PVC) i który swoim istnieniem dał podwaliny pod rozwój przemysłu stolarki z PVC. Okien z PVC w tym okresie produkowano bardzo mało. Dopiero w końcówce lat osiemdziesiątych i z początkiem lat dziewięćdziesiątych firmy austriackie i niemieckie, najpierw nieśmiało a następnie coraz bardziej odważnie zaczęły uruchamiać w Polsce produkcję okien z PVC w większej skali 1. Rynek po 45 latach postu był wygłodniały wszelkich materiałów budowlanych (nie tylko okien), ale jednocześnie wymagał by były one dobre jakościowo i nowoczesne. Za takie wyroby uznano powszechnie okna z PVC. Trzeba przyznać, że zagraniczne firmy inwestujące w Polsce zabrały się do wypełniania wieloletnich braków budowlanych bardzo sumiennie i solidnie. Niemal jednocześnie z importem gotowych profili PVC w czym przodowały firmy niemieckie, uruchomione zostały z udziałem wsparcia firm austriackich tłocznie profili w Polsce. Dużą pomoc technologiczną i techniczną uzyskały firmy rdzennie polskie a należy podkreślić, że często produkcji okien podejmowali się przedsiębiorcy zupełnie do tego nie przygotowani. W efekcie tej współpracy stymulowanej niejednokrotnie rywalizacją pomiędzy powstającymi w całej Polsce firmami - po niespełna dziesięciu latach mamy ponad 1500 firm produkujących okna, ponad 50 systemów okien z wysokoudarowego PVC, kilkanaście systemów okien aluminiowych, okna drewniane, okna inne. Wprowadzane technologie okienne, poza nielicznymi przypadkami o których nie warto pisać i które trzeba zaliczyć do nieuniknionych kosztów przemian ustrojowych, są bardzo nowoczesne. Produkcja okien charakteryzuje się wysoką jakością, prowadzona jest na nowoczesnych maszynach i niejednokrotnie kontrolowana jest przez zakładowe laboratoria. Stosowane komponenty (profile, szyby zespolone, uszczelki, lakiery itp.) są bardzo dobre, a coraz więcej z nich produkowanych jest od podstaw w Polsce i z polskich surowców. Dzięki współpracy z zagranicznymi firmami i ich ofiarnej pomocy udaje się polskim producentom okien uniknąć błędów jakie przy produkcji okien, profili, okuć, szyb zespolonych itp. popełniali ich zagraniczni poprzednicy. Jako ciekawostkę należy wspomnieć, że systemy profili PVC wytłaczanych w Polsce w większości przypadków opracowane zostały przy współpracy firm austriackich. Tak się złożyło, że zostałem zaproszony, przez jednego z niemieckich producentów materiałów uszczelniających firmę ILLBRUCK - do zapoznania się z jej produkcją a także (i przede wszystkim) do zapoznania się z metodami montażu okien w budynkach nowowybudowanych i w starych budynkach mieszkalnych poddawanych termorenowacji. - takich naszych Ursynowach. Prezentacja metod produkcji materiałów uszczelniających takich jak; elastyczne rozprężne gąbki, aluminiowe folie paroszczelne i inne materiały i samych materiałów oraz ich właściwości była bardzo pouczająca. Nie mogę opisać tych materiałów, gdyż obowiązuje mnie tajemnica zawodowa i lojalność wobec firmy (i innych firm również). Nic nie stoi natomiast na przeszkodzie by przedstawić jak się montuje okna u naszych zachodnich sąsiadów. Spróbuję zdradzić kilka szczegółów montażowych, niewątpliwie moje spostrzeżenia przydadzą się polskim producentom. W pierwszej kolejności przedstawię montaż okien w budynku nowowzniesionym. Następnie będzie to montaż w budynku mieszkalnym wybudowanym z wielkiej płyty i poddawanym termorenowacji cała wielkopłytowa Polska czeka na takie działania, (niestety nie mamy bogatego wujka). Takich budynków w Polsce jest tysiące. Będzie też zademonstrowany montaż okien aluminiowych w jednym z najbardziej znanych w Europie hoteli. Przedstawicielowi firmy i samej firmie składam niniejszym podziękowania za zaproszenie. Mam też nadzieję, że doświadczenie firmy i jej pracowników przekazane będzie polskim producentom, dzięki czemu będziemy mogli pójść na skróty unikając błędów montażu. 1 Obecnie w Polsce notowane są firmy: brytyjskie, belgijskie, duńskie, węgierskie, włoskie, tureckie no i rdzennie polskie

2 Rozdział I Montaż okien w budynku nowym Fot 1. Przedstawia ogólny widok okien z PVC wbudowywanych w nowym budynku mieszkalnym o ścianach zewnętrznych trójwarstwowych. Rusztowania ułatwiają montaż okien ( w tym przypadku systemu KOMMERLING). Fot 2. Fot przedstawia okno zamocowane do ściany budynku. Okno mocowane jest po stronie zewnętrznej na kątowe stalowe kotwy. Rozmieszczenie, rozstaw i ilość kotew jest zgodna z instrukcją montażową po cztery kotwy na bokach, sześć kotew nad oknem (w tym po dwie przy słupkach), na dole okno ustawione jest na specjalnej stalowej belce mocowanej do ściany. Fot 3. Fot przedstawia sposób umocowania okna od spodu. Okno ustawione jest i przykręcone do stalowej belki umocowanej kotwami do ściany. Fot. 4 Fot przedstawia sposób mocowania okna z boku. Kotwy dla zabezpieczenia przed wpływem zawilgoceń zaklejane są specjalną samoprzylepną taśmą. Naklejona taśma uszczelnia kotwy i ułatwia naklejenie taśmy paroizolacji złącza pokazanego na fot 5. W podobny sposób mocowane jest okno od góry. Fot. 5 Zaklejony specjalną taśmą paroizolacyjną styk okna z murem. Na całą ścianę i wokół okna ułożona zostanie izolacja termiczna z płyt wełny mineralnej.

3 Fot 6. Fot przedstawia odsłoniętą (chwilowo) kotwę okna. Jak widać na fot jest ona zaklejona specjalną samoprzylepną taśmą. Fot 7. Fot ilustruje że okno odsadzone jest od lica od ściany budynku na około 20 mm. W pozostawioną szczelinę wsunięta zostanie jako uszczelnienie wełna mineralna fot. 8. Poprawi to izolacyjność akustyczną zamontowanych okien. Fot 8. Fot przedstawia fazę uszczelniania wełną mineralną pozostawionej pomiędzy ramą okna a ścianą szczeliny dylatacyjnej. Przy następnych pracach styk zostanie osłonięty a na ściany wewnętrzne i ościeża okna położony tynk. Fot. 9. Pod okno podłożona jest gruba folia. Stanowi ona fartuch zabezpieczający warstwę izolacji termicznej ściany z płyt z wełny mineralnej przed ewentualnymi zaciekami. Podłożony fartuch z folii przechodzi na drugą stronę co ilustruje fot. 10. Na wewnętrzny mur podokienny zamontowany będzie parapet wewnętrzny. Fot. 10 Fartuch z folii pokazany od strony wewnętrznej.

4 Fot. 11. Fot przedstawia zamontowane już w ścianie okno, wymurowana została już również zewnętrzna ściana z cegły. Po oblicówką z cegły znajduje się izolacja termiczna ścian wykonana z płyt z wełny mineralnej i pozostawiona jest pustka powietrzna do wentylacji warstwy izolacji. Fot 12. Oblicówka z cegły wymurowana jest na specjalnych belkach stalowych mocowanych do wsporników stalowych utwierdzonych do wewnętrznej ściany z betonu. Nad oknem widać ocieplenie ściany z płyt z wełny mineralnej. Fot. 13. Fot przedstawia sposób wsparcia (wspornik lewy o rdzawym kolorze) belki nośnej dla oblicówki z cegły. Wspornik prawy (srebrzysty) przeznaczony jest do umocowania skrzynki rolety nadokiennej. Fot. 14. Fot przedstawia zamontowaną już nad oknem skrzynkę rolety nadokiennej. Nad oknem widoczne są dwie pionowe szczeliny do wentylacji ściany. Fot. 15. Fot przedstawia sposób umocowania parapetu zewnętrznego. Parapet mocowany jest pod ramą okna. Sposób wykończenia styków boków okna z murem przedstawia kolejne fot.

5 Fot. 16. Styk okna z murem zewnętrznym przysłonięty jest listwą przyścienną z PVC. Inne sposoby uszczelnień zewnętrznych prezentują fot Fot 17 (u góry z prawej) i fot 18 (szczegół z fot 17) ilustrują sposób zewnętrznego uszczelnienia okna przy zastosowaniu rozprężnych gąbek Illmod 600. Gąbka ściśle wypełnia złącze, jest bardzo trwała, umożliwia ruchy okna ( w przeciwieństwie do powszechnie stosowanych silikonów (które rozwarstwiają się) i co istotne umożliwia odsychanie styku okna w z murem w przypadku jego zawilgocenia przez wodę (wypuszcza wilgoć ze złącza i nie wpuszcza wody z opadów. Fot. 19. Fot (poniżej) przedstawia wbudowane w elewację budynku kompletne okno z roletą zewnętrzną. Na fot widoczne są szczeliny dylatacyjne (pionowe kreski nad narożami okna i w narożniku budynku) pozostawione w oblicowaniu z cegły. Szczeliny wypełnione będą rozprężną gąbką Illmod 600. Fot 20 przedstawia sposób uszczelnienia gąbką rozprężną szczeliny dylatacyjnej narożnika ściany. Fot. 22 A tak wygląda makieta nowego osiedla Fot 21 przedstawia wykończoną elewację budynku. mieszkaniowego.

6 Montaż okien na przykładzie termorenowaccji budownictwa niemieckiego. Fot. 1. Stare drewniane okno zespolone zostało właśnie wymontowane. Odsłonięte ościeża są na tyle w dobrym stanie, że nie wymagają napraw. Wystarczy jedynie usunąć brud, kurz, stary materiał izolacji termicznej w tym przypadku pakuły. Fot. 2. Na węgarek przyklejana jest samoprzylepna taśma Illmod 600 z gąbki. Taśma nawinięta jest na rolkę i jest na rolce ściśnięta do 20 % swojej naturalnej grubości. Taśma dobrze przykleja się do każdego podłoża betonu, cegły, drewna. Fot. 3. Taśmę nakleja się odrywając z niej papier ochronny. Pod wpływem ciepła, czyli po kilku godzinach, naklejona taśma rozpręży się wypełniając ściśle styk ramy okna z węgarkiem. Jest to wystarczające uszczelnienie pomiędzy ramą okna a ścianą, od strony węgarków nic więcej się nie daje. Przy montażu okien wychodzi się z generalnej zasady że strona zewnętrzna uszczelnienia powinna mieć możliwość oddychania i usuwania nadmiaru ewentualnie gromadzącej się wilgoci ze złącza. Ściany zewnętrzne zostaną ocieplone. Przy tej metodzie uszczelniania można okna montować przy ujemnych temperaturach zewnętrznych. Fot. 4. Po nałożeniu samoprzylepnej taśmy uszczelniającej w otwór okienny wstawiana jest rama okna. Okno ma pod spodem listwę progową, która to listwa stosowana jest zawsze i stanowi integralną część każdego okna. Montowane są okna KBE MD. Fot. 5. Montaż okna ułatwia bardzo proste i znane wszystkim urządzenie jakim jest ścisk stolarski. Ściski trzyma okno i nie pozwala mu się przesunąć przy dalszych pracach montażowych.

7 Fot. 6. Z uwagi na wysokość węgarków wynoszącą około 80 mm okno ustawiane jest na drewnianych klockach i klinach z tworzywa fot. 7. Fot. 7. Podparcie na dole okna klinami i umocowanie dyblem do progu podokiennego. Wszystkie okna i drzwi mają mocowania w progach. Fot. 8. Po zamontowaniu okna w szczelinę wtryskiwana jest pianka PU. Wtryskiwana jest z pistoletu a nie z rurki co pozwala na jej dokładne dozowanie i wypełnienie szczeliny. Górna rama okna ma trzy mocowania, czyli tak jak nakazuje instrukcja montażowa. Na fot widoczne są dyble przy słupku i w narożu okna (strzałki). W Niemczech nie oszczędza się na dyblach. Fot. 9. W ten sprytny sposób układana jest pianka PU na progu ościeża - pod oknem (góra i boki są już zapianowane). Pianka nakładana jest dość grubym warkoczem co ma istotne znaczenia co wyjaśni następne fot. Kliny pozostają pod oknem. Fot. 10. Otóż na ościeże nakładana jest fabrycznie zgrzana z kątownika tworzywowego o szerokich bokach duża ramka, która po jej zamocowaniu jedną płaszczyzną obramowywuje ościeże ściany przy oknie a drugą płaszczyzną dochodzi do tyłu ramy okna. Ramka ta mocowana jest do boku okna wkrętami przez ramę okna widać jeden z wkrętów. Wtryśnięta wcześniej pianka PU swobodnie rozpręża się na bokach okna, na górze i pod oknem, dokładnie wypełniając wszystkie szczeliny (dlatego na progu ościeża warkocz piany jest stosunkowo gruby). Zarys ramki oznaczony został niebieską przerywaną linią. Okno jest jakby w obrazem w ramie. Fot. 11. Od spodu, przy dyblach, krawędź ramki jest nieznacznie podcinana co umożliwia właściwe wsunięcie pod okno. Na fot widać, że okno umocowane jest na trzy dyble.

8 Fot. 12. Styk zamontowanej ramki jest z ramą okna uszczelniany i zakrywany cienkim paskiem silikonu. Przy użyciu szmatki silikon jest zacierany tak, że nie pozostawia śladu. Silikon skleja dodatkowo ramkę z ramą okna. Fot. 13. po założeniu na ościeże i umocowaniu ramki ramkę, na jej dolną płaszczyznę nakładany jest parapet wewnętrzny. Parapet wchodzi pod okno i dosuwany jest do dybli. Szczelina pod oknem wypełniana jest pianką PU, której nadmiar jest obcinany na równo z płaszczyzną okna. Szczelina zasłaniana jest listwą z PVC. Fot. 14. Parapet zewnętrzny mocowany jest pod oknem do listwy progowej okna. Mocowany jest wkrętami, na łby wkrętów nakładane są tworzywowe osłonki. Wszystkie okna w Niemczech mają parapety zewnętrzne mocowane pod okna. Fot. 15. Bok ściany i styku okna pozostaje w stanie pokazanym na fot. i oczekuje na wykonanie zewnętrznego ocieplenia budynku. Nic więcej się nie robi. Pomiędzy białą ramą okna a siwym murem ościeża widać czarny zarys (cienka linia) uszczelki Illmod 600 węgarka opisanej przy fot 2 i 3. W kolejnych etapach termorenowacji budynku ocieplone zostaną ściany zewnętrzne styropianem i tynkiem na siatce, wełną mineralną i zewnętrzną osłoną z płytek ceramicznych lub inną metodą. Ocieplenie ścian wykonuje się po wymianie wszystkich okien w całym budynku. W całym budynku i w każdym mieszkaniu metoda wymiany okien jest identyczna, identyczne są też okna i od tego samego producenta. Ekipy montażowe mają certyfikaty na swoje prace. Lokator za wymianę okien ponosi symboliczne koszty.

9 Fot. 16. Fot przedstawia budynek z nowymi oknami i po termorenowacji ścian. Zastosowano metodę ocieplenia wełną mineralną. Płaszczyznę ściany stanowią płytki ceramiczne zawieszone na specjalnych wieszakach. Płytki są wzajemnie porozsuwane. Pod płytkami pozostawiona jest szczelina wentylacyjna. Fot. 17. Na obramowaniu ościeża umocowana jest metalowa rama przylegająca do okna. Na zakończenie przedstawiam dodatkowo dwie fot, których w zasadzie nie powinienem zamieszczać, są to czynności podstawowe. Czynności na nich pokazane są niesłychanie ważne dla jakości montażu okien. Z przykrością stwierdzam jednak, że do wyjątków (w Polsce) należy mocowanie okien w progach do murów podokiennych i rzadko kto mocuje (w Polsce) parapety zewnętrzne pod okna. Fot. 18. Nawiercanie i mocowanie okien w progach Fot. 19. Mocowanie parapetów zewnętrznych I to by było na tyle. Prawda że proste. Jerzy Płoński.