Zasilacz komputera stacjonarnego

Transkrypt

1 Zasilacz komputera stacjonarnego Zasilacz komputerowy jest urządzeniem przetwarzającym wysokie napięcie przemienne 230V (AC Alternating Current) na niskie napięcie stałe 3.3V, 5V, 12V (DC- Direct Current). Zasilacze różnią się od siebie rozmiarami, jak i złączami zasilającym. Poszczególne typy zasilaczy są podłączane do płyty głównej odpowiedniego formatu i do obudowy zgodnych z tym formatem (np. do płyty głównej o formacie ATX należy podłączyć zasilacz typu ATX). Rozróżniamy trzy rodzaje zasilaczy LPX, ATX, BTX Najczęściej spotykane zasilacze komputerowe są dostosowane do standardu ATX. Włączanie i wyłączenie zasilacza jest sterowane przez płytę główną, co daje obsługę takich funkcji jak tryb czuwania. W zależności od budowy rozróżnia się zasilacze: Transformatorowe głównym elementem zasilacza jest transformator; tego typu zasilacze mają duże gabaryty i są ciężkie, Impulsowe zaletą jest duża tolerancja na wahania zasilania. W komputerach do zasilacza podłączone są: płyta główna dyski twarde napędy niektóre karty graficzne wymagają podłączenia dodatkowego zasilania (wtyczki PCI-E 6 i 8 pin) inne urządzenia znajdujące się wewnątrz komputera, np. wentylatory czy dodatkowe panele Do pozostałych podzespołów napięcie z zasilacza jest dostarczone pośrednio od płyty głównej (np. wszelkie karty rozszerzeń, wentylatory procesorów, porty itp.) Zasilacz komputera PC ATX ze złączem 20(+4) pinowym do płyty głównej

2 Zgodność zasilaczy z formatem płyty głównej Format Płyty głównej Stosowany typ zasilacza Baby AT LPX LPX LPX ATX ATX Micro-ATX ATX NLX ATX Zasilacz generuje trzy podstawowe napięcia: 3,3V (przewody pomarańczowe) zasila chipsety, moduły pamięci operacyjnej oraz inne układy scalone; 5V (czerwone przewody) zasila większość układów scalonych; 12V (żółte przewody) zasila silniki napędów, regulator napięcia. Porównanie zasilaczy ATX i LPX Typ zasilacza Napięcie wyjściowe Rodzaj złącza zasilania płyty głównej LPX 5V, 12V 2 wtyki po 6 końcówek każdy ATX 3.3V, 5V, 12V 1 wtyczka z 20 pinam Główne różnice pomiędzy normami AT i ATX: 1. ATX dostarcza dodatkową linię +3.3V 2. ATX używa pojedynczej wtyczki ATX12V 20-pin do połączenia z płytą główną (lub wtyczki 24-pin w nowszych wersjach, ale tak naprawdę jest to 20-pin +4 ekstra) 3. ATX umożliwia wyłączanie komputera za pomocą tzw. przycisku soft-off (naciskamy przycisk na obudowie i nie powoduje to natychmiastowego odcięcia zasilania, lecz np. inicjacje procedury zamykającej system operacyjny)

3 Opis Przewodu zasilającego płytę główną formaty ATX według numeru końcówki rodzaj sygnału i kolor przewodu nr Końcówki Sygnał Kolor przewodu V Pomarańczowy V Pomarańczowy 3 0V (masa) Czarny 4 +5V Czerwony 5 0V (masa) Czarny 6 +5V Czerwony 7 0V (masa) Czarny 8 Power Good Szary 9 +5V Standby fioletowy V Żółty V Pomarańczowy 12-12V Niebieski 13 0V (masa) Czarny 14 PS On Zielony 15 0V (masa) Czarny 16 0V (masa) Czarny 17 0V (masa) Czarny 18-5V Biały 19 +5V Czerwony 20 +5V Czerwony

4 Wtyk ATX20 wraz z 4-pinowym rozszerzeniem do ATX24 Montaż zasilacza Warto go zamontować nawet przed włożeniem płyty głównej, jeśli jednak dysponujemy odpowiednio dużą obudową, możemy go zamontować na końcu. Przed zakupem nowego, trzeba sprawdzić jaką moc miał stary zasilacz (jeżeli wymieniamy) i jakie wtyczki oraz ich ilość będą nam niezbędne. 1. Wkładamy zasilacz do obudowy i przykręcamy go czterema śrubkami. Powinien mocno siedzieć we wnęce nawet przy mocniejszym dociśnięciu.

5 24 pinowe gniazdo zasilające ATX Kable zasilające w zależności od rodzaju płyty głównej wkładamy w odpowiednie gniazda złącza zasilające z zasilacza. Obecnie wszystkie płyty główne wymagają 24-pinowego zasilania ATX 2.0. W zależności od potrzeby podłączmy również 4 lub 8 stykowe zasilanie do procesora. Nie należy podłączać zasilacza do gniazda zasilającego przed całkowitym zmontowaniem komputera.

6 Wtyczka od zasilacza, którą podłączamy do gniazda ATX 2.0 na płycie głównej 3. Jeżeli nie jesteś pewny, czy karta graficzna potrzebuje dodatkowego zasilania, sprawdź, czy ma wyprowadzone wyjście do jego podłączenia. Najwydajniejsze modele wymagają aż dwóch linii zasilających. 4. Podłączamy zasilanie do napędu optycznego i twardych dysków 5. Sprawdźmy również, czy wentylatory zamontowane w obudowie nie wymagają bezpośredniego podłączenia do zasilacza. 6. Ostatnią czynnością, którą musimy wykonać, jest uporządkowanie kabli. Warto je posegregować i pospinać specjalnymi zapinkami do obudowy lub kawałkami drutu.

7 Moc zasilacza kluczowy, ale nie jedyny parametr Moc wyrażona w watach (W) to podstawowy parametr każdego zasilacza komputerowego. Pozwala on konsumentowi ocenić jego wydajność prądową, a co za tym idzie przydatność dla danej konfiguracji sprzętowej. Producenci skwapliwie wykorzystują moc nie tylko jako klucz do przejrzystej i łatwej klasyfikacji produktów, ale też do przyciągania potencjalnych klientów. Dlatego rzut oka na tabliczkę znamionową nie daje pewności, że zasilacz rzeczywiście nadaje się do danego komputera. Niektóre firmy zawyżają moc. Typowe zakresy mocy zasilaczy dla komputerów domowych i biurowych wynoszą od 300 W do 500 W (dla komputerów miniaturowych - poniżej 300 W). Zasilacze stosowane w komputerach dla graczy standardowo mają moc z zakresu W, a w serwerach - od 800 W do 1400 W. Zasilacze z górnej półki (np. Thermaltake) są w stanie oddać od 1,5 kw do 2 kw mocy - są przeznaczone głównie do dużych serwerów i w mniejszym stopniu do ekstremalnie rozbudowanych komputerów domowych (w tym dla graczy) wyposażonych w kilka procesorów, wiele dysków twardych i kilka kart graficznych. Sprawność zasilacza Jednym z parametrów zasilacza jest jego sprawność energetyczna. Sprawność to stosunek mocy zasilacza oddawanej na jego wyjściu, do mocy pobranej z sieci energetycznej. Różnica między mocą pobraną, a oddawaną jest emitowana w postaci ciepła i promieniowania elektromagnetycznego. Sprawność wyraża się typowo w procentach. Im wyższa sprawność tym mniejsze straty energii w zasilaczu. Zasilacze o wysokiej sprawności wydzielają mniej ciepła, dzięki czemu można w nich montować wentylatory o mniejszej wydajności. Jakie marki zasilaczy wybierać? Chieftec, Amacrox, Zalman, Corsair, Tagan, BeQuiet, OCZ, Modecom i kilka innych. Mało znani producenci nierzadko podają na oznaczeniu moc szczytową zamiast ciągłej. Pierwsza z nich określa graniczną moc zasilacza, jaką jest on w stanie dostarczyć w krótkim okresie (np. przez kilka sekund). Nie ma ona znaczenia z punktu widzenia użytkownika. Druga oznacza moc, jaką zasilacz komputerowy jest w stanie dostarczać w określonych warunkach (np. w temperaturze 25 stopni, przy wilgotności 80%) przez dowolnie długi czas. Przed zakupem trzeba zwrócić uwagę na obciążalność poszczególnych linii, a zwłaszcza kluczowej +12 V. Moc maksymalna uwzględnia bowiem jednoczesne obciążenie wszystkich linii, także tych mających na co dzień zdecydowanie mniejsze znaczenie (+3,3 V i +5 V). Linia +12 V odpowiada za zasilanie wszystkich prądożernych podzespołów: kart graficznych, procesorów etc., dlatego tak ważna jest jej wysoka wydajność. Nie da się ukryć, że żaden zasilacz komputerowy nie osiąga 100% sprawności i nawet najlepszy pod obciążeniem się nagrzewa. Stałym elementem każdego modelu jest zatem układ chłodzenia. Zwykle za rozpraszanie ciepła odpowiada wentylator. W tanich konstrukcjach ma on zwykle niewielką średnicę, w związku z czym jego łopatki obracają się dość szybko, przez co poziom generowanego hałasu bywa dość wysoki (i uciążliwy dla użytkownika).

8 Zabezpieczenia, certyfikaty, dodatki oraz gwarancja Ze względu na pełnioną funkcję co lepsze zasilacze komputerowe są wyposażone w szereg zabezpieczeń. Oto te najczęściej spotykane: OCP (Over Current Protection) - zabezpieczenie przed zbyt dużym prądem; OLP (Over Load Protection) / OPP (Over Power Protection) zabezpieczenie przed przeciążeniem zasilacza; OTP (Over Temperature Protection) - zabezpieczenie przed przegrzaniem; OVP (Over Voltage Protection) - zabezpieczenie przed zbyt wysokim napięciem; UVP (Under Voltage Protection) - zabezpieczenie przed zbyt niskim napięciem; SCP (Short Circuit Protection) - zabezpieczenie przeciwzwarciowe. Tanie zasilacze często nie mają praktycznie żadnych zabezpieczeń. Nowoczesne, markowe konstrukcje mają natomiast wszystkie. Jeśli bierzemy pod uwagę możliwość instalacji w przyszłości drugiej lub nawet trzeciej karty graficznej, warto rozejrzeć się za zasilaczami z certyfikatami Nvidia SLI i AMD CrossfireX. Najczęstszym błędem popełnianych podczas składania komputera jest zakup zasilacza o zbyt niskiej lub zbyt wysokiej mocy. W pierwszym przypadku skutki mogą być opłakane: przeciążony zasilacz może ulec defektowi i przy okazji uszkodzić inne podzespoły. W drugim potencjał jednostki przez większość czasu pozostanie niewykorzystany, a my tylko niepotrzebnie wydamy pieniądze. Ogólnie, mimo mnogości podzespołów dostępnych na rynku, można przyjąć, że: w komputerze do Internetu i prac biurowych powinien znaleźć się zasilacz o mocy ciągłej 350 W (i certyfikatem 80 Plus Bronze); w komputerze gracza powinna być jednostka o mocy ciągłej W z certyfikatem 80 Plus Silver lub Gold; Podsumowanie Zasilacz komputerowy należy do komponentów, na których nie warto oszczędzać. Dobrze dobrany jest gwarancją stabilnego działania i bezpieczeństwa podzespołów, źle dobrany stanowi zagrożenie i jest przyczyną wielu problemów. Inwestując w droższy model, zyskujemy spokój i oszczędzamy energię elektryczną, co wymiernie przekłada się na stan naszego konta. Zadania: 1. Opracuj dokument prezentujący wtyczki stosowane w zasilaczach ATX podaj charakterystykę. 2. Za pomocą jakich środków można wydłużyć żywotność wentylatorów? 3. Wykrywanie i usuwanie awarii wynikających z niewłaściwego doboru zasilacza oraz złego chłodzenia komputera; 4. Zaproponuj sposób wyciszenia komputera. 5. Dobierz zasilacz do prac biurowych zaproponuj kilka rodzajów podaj cenę. Uwaga : Zrzuty ekranowe zapisz w swoim sprawozdaniu z ćwiczeń.