Do elementów obowiązkowych podsumowania ustawa zalicza: 1. Uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu (Strategii) w odniesieniu do

Transkrypt

1 P O D S U M O W A N I E procedury strategicznej oceny oddziaływania na środowisko do Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata (z perspektywą do 2030 roku) przyjętej uchwałą Nr XXXIV/559/2013 Sejmiku Województwa Lubelskiego w dniu 24 czerwca 2013 roku Podstawę prawną opracowania podsumowania procedury strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (dalej SOOŚ) do Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata (z perspektywą do 2030 roku) stanowi art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz.1227 z późn. zm.). Do elementów obowiązkowych podsumowania ustawa zalicza: 1. Uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu (Strategii) w odniesieniu do rozpatrywanych rozwiązań alternatywnych, 2. Informacje o sposobie wzięcia pod uwagę i zakresie uwzględnienia: ustaleń zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko, opinii właściwych organów, o których mowa w art. 57 i 58 ustawy, zgłoszonych uwagi i wniosków, wyników postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeŝeli zostało przeprowadzone oraz propozycji dotyczących metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu. 1. Uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu (Strategii) w odniesieniu do rozpatrywanych rozwiązań alternatywnych Planowanie rozwoju regionalnego jest jednym z kluczowych zadań, jakie ustawowo zostały przypisane samorządowi województwa. W tym celu dokonał on aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego. Proces aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego rozpoczął się od przyjęcia przez Sejmik Województwa Lubelskiego w dniu 28 marca 2011 r. uchwały Nr VII/86/2011 w sprawie przystąpienia do aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata (została ona zmieniona uchwałą Nr XXVI/453/2012 Sejmiku Województwa Lubelskiego z dnia 29 października 2012 r. w sprawie zmiany uchwały w sprawie przystąpienia do aktualizacji "Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata "). Głównymi przesłankami aktualizacji były: zmiana sytuacji społeczno-gospodarczej w województwie i kraju, konieczność reakcji na dynamiczne procesy zachodzące w globalnym i europejskim otoczeniu regionu, potrzeba nowego podejścia do procesów rozwojowych oraz kształtowania polityki społeczno-gospodarczej w regionie, zmiany prawno-regulacyjne wprowadzone ustawą z dnia 6 grudnia 2006 o zasadach prowadzenia polityki rozwoju ustanawiające m.in. strukturę strategii rozwoju województw oraz zobowiązujące samorząd województwa do dostosowania do nowych wymogów struktury i treści strategii rozwoju województwa, zmiany paradygmatów programowania oraz planistyczno-programowe w kraju wynikające z przyjęcia dokumentów tj. Strategii Europa 2020, Krajowe Strategii Rozwoju Regionalnego : Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie (KSRR), 1

2 Długookresowej Strategii Rozwoju Kraju Polska 2030: Trzecia fala nowoczesności, Strategii Rozwoju Kraju 2020 a takŝe 8 pozostałych zintegrowanych strategii rozwoju, zmiany planistyczno-programowe na poziomie Unii Europejskiej wynikające z przyjętej w 2010 r. Strategii na rzecz inteligentnego i zrównowaŝonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Europa 2020 (Strategia Europa 2020). Nowy dokument Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata (z perspektywą do 2030 roku) uwzględnia powyŝsze problemy oraz definiuje strategiczne cele oraz kierunki rozwoju regionu. Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata (z perspektywą do 2030 roku) przyjmuje nowy horyzont czasowy do roku 2020 z perspektywą do 2030 roku, przyjmuje podejście zorientowane prorozwojowo, opiera się na terytorializacji polityki rozwojowej, koncepcji wieloszczeblowego zarządzania oraz na podejściu zintegrowanym. W projekcie SRWL wyznaczono 7 Obszarów Strategicznej Interwencji (OSI). Stanowią one przestrzenne odzwierciedlenie potencjałów i problemów rozwojowych zidentyfikowanych na obszarze województwa lubelskiego. Jedynym alternatywnym, lecz nierealnym z punktu widzenia prawnego oraz merytorycznego rozwiązaniem było odrzucenie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego i prowadzenie przez samorząd województwa oraz inne podmioty doraźnych działań związanych z rozwojem, mogących kolidować z zapisami obowiązującej Strategii. Nieuwzględnienie pojawiających się rzeczywistych wyzwań zagraŝałoby realnym procesom wzrostu i rozwoju regionu. 2. Informacje o sposobie wzięcia pod uwagę i zakresie uwzględnienia: ustaleń zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko, opinii właściwych organów, o których mowa w art. 57 i 58 ustawy, zgłoszonych uwagi i wniosków, wyników postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeŝeli zostało przeprowadzone oraz propozycji dotyczących metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu. a) Informacja o sposobie wzięcia pod uwagę i zakresie uwzględnienia ustaleń zawartych w Prognozie Oddziaływania na Środowisko Prognoza zawiera wnioski i rekomendacje, które w większości znalazły swoje miejsce w ostatecznej wersji dokumentu Strategii, dzięki czemu w sposób całościowy uwzględnione zostały kwestie odnoszące się do problematyki środowiska oraz jego ochrony. Wnioski i zalecenia z Prognozy dotyczyły m.in.: 1) uzupełnienia zapisów SRWL i zaakcentowania działań dotyczących ograniczenia emisji (głównie tzw. emisji niskiej) w ośrodkach miejskich Lubelszczyzny poprzez wskazanie wprost w OSI 7.1 oraz 7.2 dąŝenia do gospodarki niskoemisyjnej, 2) zamieszczenia w SRWL informacji, iŝ dokument został skonstruowany z uwzględnieniem konstytucyjnej zasady zrównowaŝonego rozwoju. PowyŜsza zasada została wskazana w Systemie wdroŝenia Strategii. 3) niejednoznacznego uwzględnienia następujące zagadnienia: leśnictwa i zrównowaŝonej gospodarki leśnej, gospodarki rybackiej, kształtowania zielonej infrastruktury województwa (system obszarów chronionych, zielone pierścienie, zachowanie i odtwarzanie ekosystemów, siedlisk i gatunków pełniących kluczowe funkcje ekologiczne, zachowanie unikalnych form krajobrazu rolniczego) oraz uwzględniania w działalności gospodarczej wartości usług ekosystemowych. PowyŜsze zagadnienia uwzględnione zostały w aktualnym "Programie Ochrony 2

3 Środowiska dla Województwa Lubelskiego", a ponadto będą ujęte w regionalnych strategicznych dokumentach tematycznych, związanych ze Strategią czyli RSI, Program Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego czy teŝ podlegający aktualizacji Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego. 4) uzupełnienia zapisów działania Wprowadzanie sposobów upraw i hodowli zmniejszających presję na środowisko przyrodnicze (cel operacyjny SRWL 4.5) do postaci: Wprowadzanie sposobów upraw i hodowli zmniejszających presję na środowisko przyrodnicze i umoŝliwiających adaptację do zmian klimatu, 5) zintegrowania dwóch rozdziałów projektu SRWL, które pod względem zakresu tematycznego wykazują duŝe podobieństwo: 8. Wskaźniki monitorowania Strategii (82-89) oraz 10. System monitorowania i ewaluacji Strategii (s.94-96), 6) opracowywania w cyklu czteroletnim, od daty formalnego przyjęcia dokumentu, raportów cząstkowych obrazujących postępy w realizacji zadań dotyczących spraw środowiska przyrodniczego regionu. PowyŜsze zalecenia zostały w sposób dogłębny przeanalizowane oraz znalazły odzwierciedlone w ostatecznym tekście Strategii. b) Informacja o sposobie wzięcia pod uwagę i zakresie uwzględnienia opinii właściwych organów, o których mowa w art. 57 i 58 ustawy Dokumenty Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata (z perspektywą do 2030 roku) oraz jej Prognozy Oddziaływania na Środowisko zostały poddane procedurze opiniowania przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska oraz Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego zgodnie z art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz.1227 z późn. zm.). ZłoŜone przez wskazane organy opinie były pozytywne. śadna z nich nie wskazała na przesłanki, które świadczyłyby o tym, Ŝe Strategia moŝe znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura Zaistnienie takich przesłanek zgodnie z art. 55 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199 poz.1227 z późn. zm.) uniemoŝliwiałoby przyjęcie dokumentu Strategii. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Lublinie w przedłoŝonej opinii (pismo nr: WOOŚ MH z dnia 27 maja 2013 r.) stwierdził m.in., iŝ w ramach działań 1.1 oraz 1.2 wspierany będzie rozwój niskoemisyjnego transportu miejskiego, który przyczynił się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych oraz poprawy jakości powietrza atmosferycznego w największych ośrodkach miejskich województwa lubelskiego. Działania z zakresu infrastruktury komunalnej w miastach oraz otaczających je wsiach przyczynią się do uporządkowania gospodarki odpadami oraz ograniczenia zrzutu nieczyszczonych ścieków do środowiska. Tym samym wpłyną na poprawę stanu ekologicznego jednolitych części wód podziemnych i powierzchniowych. Cel operacyjny 4.5 obejmuje wielokierunkowe działania z zakresu ochrony środowiska dotyczące głównie rolnictwa, gospodarki wodnej, energetyki, przemysłu wydobywczego oraz gospodarki odpadami. Ich realizacja wpłynie korzystnie na osiąganie złoŝonych celów polityki klimatycznej (obniŝenie emisji gazów cieplarnianych) i działań adaptacyjnych do zmian klimatu, efektywności 3

4 energetycznej oraz oszczędności w gospodarowaniu zasobami naturalnymi. Organ opiniujący zasugerował korektę w dokumencie informacji o obszarach Natura PowyŜsza uwaga została uwzględniona. Lubelski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Lublinie w przedłoŝonej opinii (pismo nr: DNS-NZ AS z dnia 14 maja 2013 r.) podkreślił, Ŝe projekt SRWL został opracowany zgodnie z obowiązującymi kierunkami i wymogami w obszarze ochrony środowiska, jego systematycznego monitorowania w ścisłej korelacji z rozwojem ekonomicznym, gospodarczym i społecznym województwa lubelskiego. Dodał równieŝ, Ŝe w trakcie opracowywania Projektu wraz z Prognozą ujęto najkorzystniejsze warianty dla współdziałania celów społecznych, ekonomicznych, gospodarczych i ochrony przyrody, znacząco minimalizujących występowanie działań ubocznych. Organ przedkładający opinię, zwrócił uwagę na potrzebę poprawy klimatu akustycznego w kontekście rozbudowy i modernizacji w regionie szlaków komunikacyjnych. Tą kwestie będą regulowały dokumenty stanowiące uszczegółowienie Strategii. c) Informacja o sposobie wzięcia pod uwagę i zakresie uwzględnienia zgłoszonych uwag i wniosków w trakcie realizowanego w formie konsultacji udziału społeczeństwa w Strategicznej Oceny Oddziaływania na Środowisko Wszystkie otrzymane uwagi i wnioski, po zakończeniu realizowanego w formie konsultacji udziału społeczeństwa w SOOŚ poddane zostały szczegółowej analizie we współpracy z ekspertem ds. opracowania Prognozy Oddziaływania na Środowisko dr. Witoldem Wołoszynem, pod kątem moŝliwości ich wykorzystania w opiniowanym dokumencie Prognozy. W trakcie konsultacji zgłoszono 11 uwag do Prognozy, które zostały sformułowane głównie przez jednostki samorządu terytorialnego. DuŜa część uwag miała charakter techniczno-redakcyjny. Uwagi merytoryczne dotyczyły aspektów metodologicznych. Pięć wniosków zostało uwzględnionych natomiast cztery nie uwzględniono. Specyficzną kategorię stanowiły uwagi niezasadne. W taki sposób zakwalifikowano dwa wnioski. Zestawienie uwag do Prognozy stanowi załącznik nr 1 do uzasadnienia do Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata (z perspektywą do 2030 roku) przyjętej uchwałą Sejmiku Województwa Lubelskiego w dniu 24 czerwca 2013 roku zawierające informacje o udziale społeczeństwa w procedurze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. d) Informacja o sposobie wzięcia pod uwagę i zakresie uwzględnienia wyników postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko Projekt Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata (z perspektywą do 2030 roku) oraz jej Prognoza Oddziaływania na Środowisko nie podlegały procedurze transgranicznej oceny oddziaływania na środowisko. Zgodnie z treścią Prognozy realizacja celów SRWL nie będzie skutkowała oddziaływaniami na środowisko w kontekście transgranicznym. Nie przewiduje się takŝe wystąpienia znaczących oddziaływań na obszary podlegające ochronie prawnej, w tym na sieć Natura

5 e) Informacja o sposobie wzięcia pod uwagę i zakresie uwzględnienia propozycji dotyczących metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu System monitorowania Strategii oparty jest o wskaźniki jej realizacji oraz informacje pozyskiwane od licznych instytucji współrealizujących Strategię. Celem przyjętego systemu jest rzetelna ocena aktualnej sytuacji społeczno-gospodarczej, uwarunkowań wdraŝania przyjętych celów i zadań oraz zwiększenie efektywności i skuteczności realizowanych działań prorozwojowych. Podstawą przyjętego systemu nadzoru i monitoringu są: Komitet Sterujący ds. wdraŝania Strategii Regionalne Obserwatorium Terytorialne (ROT). W celu efektywnego monitorowania realizacji Strategii opracowywane będą raporty o stanie realizacji Strategii (w cyklu dwuletnim) obejmujące wskaźniki monitoringowe oraz elementy oceny. Co cztery lata, raport zostanie rozszerzony o analizę danych wskazanych w Prognozie oddziaływania na środowisko SRWL. Komitet Sterujący ds. wdraŝania Strategii na podstawie przedstawionych raportów, wniosków i rekomendacji będzie mógł dokonywać ocen w zakresie efektywności i skuteczności wdraŝania Strategii i wskazywać ewentualne rekomendacje zmian do Strategii. 5