PARLAMENT EUROPEJSKI Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych DOKUMENT ROBOCZY

Transkrypt

1 PARLAMENT EUROPEJSKI Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych DOKUMENT ROBOCZY w sprawie utworzenia systemu wjazdu/wyjazdu (EES) w celu rejestrowania danych dotyczących wjazdu i wyjazdu obywateli państw trzecich przekraczających granice zewnętrzne państw członkowskich Unii Europejskiej Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych Sprawozdawca: Agustín Díaz de Mera García Consuegra DT\ doc PE v01-00 Zjednoczona w różnorodności

2 1.- Wprowadzenie Sprawozdanie dotyczące utworzenia systemu wjazdu/wyjazdu (EES) wchodzi w zakres wniosku, który obejmuje tzw. pakiet dotyczący inteligentnych granic. Niniejszy dokument roboczy jest kontynuacją z uwzględnieniem kryteriów i opinii sprawozdawcy prac przeprowadzonych przez poprzedniego sprawozdawcę, i określa najważniejsze kwestie wynikające z analiz technicznych i finansowych opracowanych przez Komisję. Ma również służyć jako podstawa do rozważań i debaty na łonie Parlamentu Europejskiego. 2.- Analiza techniczna: proponowane aspekty W analizie technicznej zajęto się szczegółowo niektórymi kluczowymi aspektami systemu EES, takimi jak jego cel, dane (jakie dane są wymagane, okres ich przechowywania, poziom ochrony przy przetwarzaniu danych itp.), procedury kontroli granic czy struktura systemu (nie zapominając o kwestii kompatybilności z innymi systemami istniejącymi wcześniej na szczeblu krajowym). Pod wieloma względami wnioski, jakie wyciągnięto, nie pokrywają się z treścią obecnego wniosku ustawodawczego i Komisja zobowiązała się ze swej strony przedstawić zmieniony wniosek tuż po zakończeniu fazy próbnej i analizy jej wyników Cel Sprawozdawca opowiada się za kompleksowym i wspólnym zarządzaniem kontrolami granic poprzez umocnienie istniejących systemów i zagwarantowanie swobód strefy Schengen. Analiza techniczna opiera się na podstawowym założeniu, że cele i zakres wniosków ustawodawczych wchodzących w skład pakietu dotyczącego inteligentnych granic nie ulegną zmianie (str. 32 analizy). Mimo to, w wyniku różnych debat, za drugoplanowy cel obrano udostępnienie systemu EES służbom bezpieczeństwa. (Przypomnijmy, że pierwotny wniosek przewiduje już możliwość przeglądu po upływie dwóch lat od wejścia w życie.) W tym kontekście sprawozdawca rozumie, że udostępnienie to zwiększy też sens i skuteczność systemu EES, dzięki czemu poprawi się z kolei zarządzanie strefą Schengen. Nie zapominajmy, że w większości przypadków kontrola granic leży w gestii służb bezpieczeństwa państw członkowskich. Dostęp do EES jest zapewniony w ramach systemów VIS i Eurodac w określonych przypadkach i pod warunkiem należytych gwarancji. W świetle kryterium konieczności, proporcjonalności i przestrzegania praw jednostki należy przeanalizować wpływ takiego dostępu na system: wymagane dane (w tym ewentualne uwzględnienie odcisków palców), aspekty struktury technicznej, czas przechowywania danych, ich ochrona i wpływ na procedury kontroli granicznej Procedury kontroli granicznej Codzienna praktyka w zakresie poszczególnych rodzajów kontroli granicznych (lądowych, morskich i powietrznych) oraz perspektywy przyszłych przepływów pasażerów (76 mln podróżnych i 302 przejścia graniczne w 2025 r.) uzasadniają konieczność lepszego i szybszego zarządzania granicami. Nadrzędnym celem systemu EES jest usprawnienie zarządzania przekraczaniem granic, dlatego wszelkie wdrażane środki powinny mieć jak najmniejszy wpływ na czas oczekiwania PE v /5 DT\ doc

3 na przekroczenie tych granic. Rozdział III analizy zawiera szczegółowe omówienie tej kwestii, z uwzględnieniem obywateli państw trzecich posiadających wizy i nieposiadających wiz. Szczególną uwagę zwrócono na wykorzystywanie jak największej ilości danych, do jakich można uzyskać dostęp automatycznie w strefie mechanicznego odczytu dokumentów podróży i zdjęć z chipu (w przypadku paszportów biometrycznych). Należy również przeanalizować kwestię czynnego i biernego stwierdzenia autentyczności podczas kontroli integralności dokumentu podróży, a także kwestię synergii i rozbieżności w przypadku decyzji o ostatecznym skorzystaniu również z systemu VIS. W rozdziale zawarto główne zalecenia dotyczące wdrożenia obu systemów Akceleratory Aby przyspieszyć te procedury, w analizie wprowadzono koncepcję akceleratorów procesów, które mają na celu skrócenie czasu niezbędnego do przekroczenia granicy. W rozdziale 3.5 omówiono szereg takich możliwości, w tym udostępnianie danych przed podróżą przez linie lotnicze (API); montaż terminali, na których pasażerowie wstępnie rejestrowaliby niektóre dane; przedłużenie okresu przechowywania danych (przy założeniu że zmniejszy to liczbę pierwszych wpisów w systemie EES); organizacja punktów przejść granicznych (zwłaszcza zarządzanie stanowiskami kontroli); wykorzystywanie danych pochodzących z paszportów biometrycznych; otwarcie bramek ABC również dla obywateli państw trzecich; czytniki odcisków palców (linii papilarnych) lub źrenicy jako alternatywna metoda biometryczna Dane Rozdział 5 analizy dotyczy danych, jakie mają być przechowywane w systemie EES. W wyniku przeprowadzonych debat, i uwzględniając zasady proporcjonalności, konieczności i maksymalizacji automatycznego gromadzenia danych, autorzy analizy doszli do wniosku, że z 36 pierwotnie proponowanych danych koniecznych byłoby jedynie 26. Tabela W analizie przedstawiono także różne możliwości w zakresie źródeł uzyskiwania danych, takich jak systemy VIS i RTP, chip w paszportach biometrycznych, strefa mechanicznego odczytu i dokument podróży zawierający wizę Dane biometryczne Rozdział 4 dotyczy wykorzystania danych biometrycznych z perspektywy analizy, bezpieczeństwa, wpływu na kontrole graniczne i złożoność jej prowadzenia. Dzięki znacznemu rozwojowi technicznemu i dużej wiarygodności linie papilarne i rozpoznawanie twarzy odgrywają dużą rolę przy kontroli (1:1) i identyfikacji (1:n). Podczas niektórych debat proponowano również przeanalizować w fazie próbnej możliwość wykorzystania danych ze źrenic. Choć w obecnym wniosku ustawodawczym zaproponowano pobieranie 10 odcisków palców, w analizie uwzględniono różne propozycje (pobieranie 10, 8, 4, 2 lub 1 odcisku; zob. tabela DT\ doc 3/5 PE v01-00

4 34 i str ). Rozważono również wykorzystanie rozpoznawania twarzy jako odrębnej techniki biometrycznej lub stosowanej w połączeniu z liniami papilarnymi. (Tabele 36 i 37) Podsumowując, można powiedzieć, że stoimy przed dylematem: bezpieczeństwo czy szybkość: większa liczba odcisków oznacza większą wiarygodność wyników, lecz spowalnia zarządzanie granicami. (Tabela 39) Należy również wziąć pod uwagę warunki klimatyczne i specyfikę różnych kontroli granicznych: warunki klimatyczne, wielkość przepływu pasażerów, infrastrukturę itp Okres przechowywania danych (Rozdział 5.3) Sprawozdawca uznaje konieczność absolutnej ochrony danych. Rozporządzenie musi przestrzegać zasad konieczności i proporcjonalności. Analiza wskazuje na to, że przyjęty dotychczas we wniosku ustawodawczym okres przechowywania danych nie ułatwia zarządzania przepływem pasażerów. Okres ten jest zbyt krótki i sprawia, że ta sama osoba, która chciałaby wejść na terytorium UE musi się rejestrować w systemie EES regularnie w krótkich odstępach czasu, co spowalnia proces. Okres ten nie będzie również użyteczny, jeżeli służby bezpieczeństwa ostatecznie uzyskają dostęp do danych. Zwrócono również uwagę na znaczną różnicę w stosunku do okresu przewidzianego w RTP (5 lat). Kwestia ta wiąże się automatycznie ze strukturą systemu, a zwłaszcza z jego ewentualnym powiązaniem z systemem VIS. Główna propozycja polega na ujednoliceniu okresu przechowywania w obu systemach, przyjmując 5 lat, 366 dni czy inny okres. Strony zawierają porównanie i statystyki każdej z tych opcji, na przykład: czas trwania przekraczania granicy, złożoność wdrożenia systemu, koszty itp Obiektywne schematy operacyjne (TOMs) W celu przekształcenia różnych przeanalizowanych w teorii możliwości w faktyczne elementy analizy utworzono koncepcję obiektywnych schematów operacyjnych (TOMs), które łączą w sobie różne możliwe elementy przyszłego systemu. Mówiąc konkretnie, przedstawiono 3 TOMs dla systemu EES (str ), które różnią się między sobą głównie liczbą wykorzystanych odcisków palców. TOM A przewiduje korzystanie wyłącznie z rozpoznawania twarzy; TOM B przewiduje rozpoznawanie twarzy w połączeniu z 4 odciskami palców, a TOM C wykorzystuje 8 odcisków palców. Wybór którejkolwiek z tych opcji wiąże się ze skutkami w zakresie identyfikacji 1:n Struktura W tej kwestii sprawozdawca odsyła do wspólnego dokumentu Koszty PE v /5 DT\ doc

5 Koszt systemu EES znacznie się zmniejszył, zwłaszcza jeśli uwzględnimy możliwość stworzenia jednego systemu (EES/RTP) lub ponownego wykorzystania elementów VIS. Niezależnie od tego, którą opcję wybierzemy, ważne, abyśmy wyciągnęli wnioski z doświadczeń z systemem SIS II oraz aby nie doszło do nieprawidłowości i zmian postępowania, ani odstępstw od przyznanego budżetu. System EES musi być skuteczny i w jak największym stopniu interoperacyjny z istniejącymi już systemami krajowymi; powinien także zmniejszyć koszty utrzymania w przyszłości. Należy również zbadać dodatkowy koszt wynikający z udostępnienia systemu służbom bezpieczeństwa oraz określić okres przechowywania danych. 3.- Kwestie do omówienia podczas debaty parlamentarnej Celem sprawozdawcy i autora tego dokumentu roboczego jest zachęcenie posłów do debaty, do refleksji nad obecnym wnioskiem, a w szczególności nad kształtem wniosku zmienionego w wyniku przewidzianego w przyszłości przeglądu. Rozważenia wymaga wiele aspektów, wśród których na szczególną uwagę zasługują następujące kwestie: Jakie są pierwszorzędne i drugorzędne cele systemu EES? Należy w szczególności rozważyć możliwość udostępnienia systemu służbom bezpieczeństwa, z uwzględnieniem ograniczeń i z gwarancją poszanowania praw jednostki. Jaka struktura systemu byłaby najlepsza i najbardziej funkcjonalna? Należy zagwarantować ochronę danych zarówno na szczeblu krajowym, jak i wspólnotowym. Należy przestrzegać zasad proporcjonalności i konieczności. W tym kontekście sprawozdawca zastanawia się nad tym, jakie dane są konieczne do osiągnięcia celów systemu EES, jak długo dane powinny być przechowywane, jak powiązać EES z VIS. Optymalizacja budżetu przeznaczonego na stworzenie systemu, przy założeniu większej interoperacyjności z istniejącymi już systemami krajowymi, obniżenia obecnych kosztów i ułatwienia utrzymania systemu w przyszłości. DT\ doc 5/5 PE v01-00