Poradnik trenera webinarów i warsztatów online

Transkrypt

1 Strona 1 Poradnik trenera webinarów i warsztatów online Autor materiałów: Marta Eichstaedt Digital Learning Congress 2014

2 Zawartość I. DEFINICJE... 3 II. RÓŻNICE MIĘDZY WEBINAREM / WARSZTATE ONLINE A SZKOLENIEM STACJONARNYM... 4 Strona 2 a) Jak uczą się dorośli?... 4 b) Cykl Kolba a webinary / warsztaty online... 6 III. TEMATY I CELE WEBINARÓW / WARSZTATÓW ONLINE... 7 IV. TYPOWE NARZĘDZIA W WIRTUALNYM POKOJU I DO CZEGO SŁUŻĄ... 8 V. JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO WEBINARU VI. PROWADZENIE WARSZTATÓW ONLINE I WEBINARÓW VII. KOMPETENCJE TRENERA WEBINARÓW I WARSZTATÓW ONLINE VIII. CHECKLISTA PRZYGOTOWANIE DO WEBINARÓW I WARSZTATÓW ONLINE... 15

3 I. DEFINICJE Transmisja online jest internetową transmisją odbywającego się na żywo wydarzenia np. konferencji naukowej, prasowej, szkolenia, seminarium. - Konieczne jest skorzystanie z profesjonalnej ekipy z kamerą i obsługą transmisji dźwięku. - Stosuje się do niej specjalny program do tzw. videostramingu. - Celem jest przekazanie pewnych, określonych treści. - Uczestnicy mają ograniczoną możliwość interakcji tylko czat. Strona 3 Webinar (webinarium, webcast) to takie wydarzenie w sieci, które: - ma na celu przekazanie pewnych treści, na przykład szkoleniowych lub marketingowych, - charakteryzuje się ograniczoną interakcją pomiędzy prowadzącym, a uczestnikami, - odbywa się najczęściej w dużych grupach (standardowe abonamenty pozwalają najczęściej na uczestnictwo do 1000 osób, większe abonamenty są często dostępne na zapytanie). Alternatywą do webinarów są warsztaty online, czyli takie spotkania w sieci, które: - mają na celu przekazanie i przećwiczenie pewnych treści, - odbywają się w małych grupach (na przykład 6 osób), - pozwalają na dużą interaktywność (ćwiczenia z użyciem interaktywnej tablicy, rozmowa na żywo, a nie tylko za pomocą chatu). Spotkania online coraz częściej odbywają się w wirtualnym pokoju. Uczestniczą w nich dwie lub więcej osób. Spotkania mogą mieć charakter np.: coachingowy, rekrutacyjny, handlowy (spotkania z klientem) lub wewnętrzny (spotkania różnych zespołów wewnątrz firmowych).

4 II. RÓŻNICE MIĘDZY WEBINAREM / WARSZTATEM ONLINE, A SZKOLENIEM STACJONARNYM a) Jak uczą się dorośli? Strona 4 Teoria jak uczą się dorośli 1 Czy da się ją wykorzystać w czasie webinarów / warsztatów online? Proces uczenia się: Dorośli wolą poznawać pojedyncze teorie i ich Poznawanie teorii TAK praktyczne zastosowania Praktyczne zastosowanie zależne od tematu szkolenia. W wypadku szkoleń IT 100% realizowalności, w wypadku innych szkoleń zależnie od tematu. Warto planować szkolenia zdalne w połączeniu z innymi metodami, choćby ze szkoleniami tradycyjnymi. Potrzebują czasu do zintegrowania nowego materiału Szkolenia zdalne to przekazywanie pigułek wiedzy ze starym w krótkim czasie. Kilka szkoleń w odstępach czasowych daje możliwość zintegrowania nowego materiału ze starym. Nowy materiał, który pozostaje w konflikcie ze starym Kilka szkoleń w odstępach czasowych daje możliwość jest dużo wolniej przyswajalny regularnej pracy nad przyswojeniem nowego materiału. Zadania kompleksowe lub kompletnie nowe j.w. + warto planować szkolenia zdalne w połączeniu wymagają wolniejszego tempa uczenia i czasu na z innymi metodami, choćby ze szkoleniami przyswojenie. tradycyjnymi. Metody uczenia Dorośli preferują uczenie się, w którym mogą mieć Szkolenia zdalne są często nagrywane, więc wpływ na zakres, tempo, czas, sposób i media uczestnicy mogą powracać do zajęć, ucząc się we własnym tempie. Uczenie się poprzez samodzielne studiowanie Warto planować szkolenia zdalne w połączeniu literatury, filmy, itp. jest równie ważne jak uczenie się z innymi metodami, choćby podawaniem ciekawych przez kursy i treningi linków Niezależnie od wybranego medium uczący się lubią Narzędzia dostępne w wirtualnym pokoju dają 1 Lewa część kolumny pochodzi z materiałów szkoleniowych Szkoły Trenerów Matrik, część Projektowanie treningu

5 podejście praktyczne Grupa jest ważnym czynnikiem stymulującym uczenie się Środowisko uczenia się Pod względem fizycznym i psychicznym musi być komfortowe i bezpieczne dla uczących się Oczekiwania zarówno ze strony uczących się i trenera muszą zostać wyartykułowane Dorośli mogą uczyć się dużo i dobrze od swoich kolegów uczestników szkolenia Dla trenera zrównoważenie czasu poświęconego na dyskusje, wykład i ćwiczenia jest kluczowe Trener powinien chronić prawa wszystkich do wypowiadania się i swoich opinii Tworzenie planów działania pomaga w sferze uczenia się Trener jak i uczący się muszą być elastyczni i eklektyczni w swoich rolach możliwość ćwiczeń praktycznych. Warto także planować szkolenia zdalne w połączeniu z innymi metodami, choćby ze szkoleniami tradycyjnymi. Narzędzia dostępne w wirtualnym pokoju dają możliwość do wymiany doświadczeń i opinii, i to na wiele sposobów. Oprócz wypowiedzi głosowych mogą to być odpowiedzi udzielane za pomocą ankiet, czy też czatu lub białej tablicy. Ważne jest nauczenie uczestników jak obsługiwać wirtualny pokój. Narzędzia dostępne w wirtualnym pokoju dają możliwość do wyartykułowania takich oczekiwań. Narzędzia dostępne w wirtualnym pokoju dają możliwość do wymiany doświadczeń. Ta zasada dotyczy także synchronicznych szkoleń e- learningowych, a narzędzia w wirtualnym pokoju dają taką możliwość. Narzędzia dostępne w wirtualnym pokoju dają trenerowi możliwość udzielania głosu uczestnikom, tak aby każdy mógł się wypowiedzieć. Biała tablica, a także opcje notatek dostępne w Adobe Connect są świetnym narzędziem do tworzenia planów działania Ta zasada dotyczy także szkoleń zdalnych, a narzędzia w wirtualnym pokoju dają taką możliwość. Strona 5

6 b) Cykl Kolba, a webinary / warsztaty online Cykl Kolba jest często podstawą do prowadzenia zajęć dla dorosłych. Jego nazwa pochodzi od nazwiska jego twórcy, amerykańskiego teoretyka metod nauczania. Model ten zakłada, że wiedzę zdobywa się głównie poprzez praktykę, dlatego w czasie szkolenia Strona 6 powtarzalny jest cykl czterech kroków: Zdobycie wiedzy poprzez praktykę i doświadczenie. Wykonanie na podstawie zdobytego konkretnego doświadczenia rozumnej obserwacji. Dzięki niej następuje tworzenie abstrakcyjnych reguł generalizujących, służących nie tyle do opisania danego konkretnego zdarzenia, ale wszystkich jemu podobnych. Weryfikacja powstałej w ten sposób wiedzy przez aktywne eksperymenty czyli sprawdzenie nowego pomysłu w praktyce, co prowadzi do powstania nowych doświadczeń i cykl zaczyna się od początku 2. Etap cyklu Kolba 3 Czy da się je zrealizować w czasie webinarów / warsztatów online? Etap 1: KONKRETNE DOŚWIADCZENIE nacisk na Kontakt bezpośredni utrudniony, możliwy przez video bezpośredni kontakt z ludźmi i sytuacjami. Zwykle i audio. Uczestnik może się ukryć ze swoimi odczucia są tu ważniejsze niż systematyczne odczuciami za awatarem. podejście do sytuacji. W zależności od tematu szkolenia doświadczanie może być albo proste i naturalne albo utrudnione. Na przykład w wypadku szkolenia dot. rozmowy telefonicznej z klientem środowisko wirtualnego pokoju pozwala na naturalne przećwiczenie takich sytuacji. Etap 2: OBSERWACJA I REFLEKSJA ważna jest tu Narzędzia dostępne w wirtualnym pokoju umożliwiają ocena sytuacji z różnych punktów widzenia. Ocena ta przeprowadzenie tego etapu szkolenia. oparta jest na cierpliwości i obiektywności. Uczenie następuje poprzez obserwację i słuchanie. Etap 3: WYCIĄGANIE WNIOSKÓW uczenie Narzędzia dostępne w wirtualnym pokoju umożliwiają następuje poprzez logiczną analizę idei, odniesienie przeprowadzenie tego etapu szkolenia. sytuacji do teoretycznych modeli lub stworzenia takich modeli. 2 Źródło Wikipedia, 3 Lewa część kolumny pochodzi z materiałów szkoleniowych Szkoły Trenerów Matrik, część Projektowanie treningu.

7 Etap 4: PLANOWANIE DALSZYCH DZIAŁAŃ aktywny etap uczenia się eksperymentowanie, wywieranie wpływu, zmienianie sytuacji. Zainteresowanie praktycznymi zastosowaniami, Ważne jest działanie i osiąganie rezultatów. W zależności od tematu szkolenia eksperymentowanie może być albo proste i naturalne albo utrudnione. Na przykład, w wypadku szkolenia dot. rozmowy telefonicznej z klientem środowisko wirtualnego pokoju pozwala na naturalne przećwiczenie takich sytuacji. Podobnie zupełnie naturalnie można ćwiczyć korzystanie z aplikacji IT. Strona 7 III. TEMATY I CELE WEBINARÓW / WARSZTATÓW ONLINE W jakich obszarach można zastosować szkolenia / spotkania w wirtualnym pokoju? Nauczanie twardych umiejętności (regulaminy, procedury) Wykłady / dyskusje tematyczne prowadzone przez ekspertów Uzupełnienie stacjonarnych szkoleń miękkich Nauka języków obcych Nauka oprogramowania Badanie potrzeb szkoleniowych w celu przygotowania szkoleń stacjonarnych Follow up po szkoleniach stacjonarnych Coaching Spotkania rekrutacyjne

8 IV. TYPOWE NARZĘDZIA W WIRTUALNYM POKOJU I DO CZEGO SŁUŻĄ? Narzędzie Do czego służy Korzyści Odpowiednik na szkoleniu tradycyjnym Czat ogólny Bieżąca komunikacja wszyscy widzą wszystko Czat prywatny Pytania i odpowiedzi Ankiety Testy Ikony statusu Transmisja audio i wideo Prezentacja pliku, w tym Ćwiczenia wymagające zastanowienia / refleksji Bieżąca komunikacja z pojedynczym uczestnikiem Pytania od uczestników inni nie widzą moich pytań Zapytanie dużej grupy o doświadczenia Zapytanie uczestników o opinie Ice breaker Sprawdzenie poziomu wiedzy Szybka informacja od uczestnika Szybka odpowiedź na pytanie zamknięte (szczególnie w dużej grupie) Słychać głos prowadzącego Widać twarz / sylwetkę prowadzącego Uczestnicy widzą omawiany przez Zachęca do aktywności w dyskusji W czasie samodzielnych ćwiczeń gwarantuje skupienie Załatwianie problemów bez angażowania grupy Pytania od uczestników nie rozpraszają innych (także czat się nie przewija) Trener i grupa otrzymują szybką informację zwrotną Łatwy do zastosowania w dużych grupach Ekonomiczny czasowo Trener i grupa otrzymują szybką informację zwrotną Łatwy do zastosowania w dużych grupach Ekonomiczny czasowo Trener i grupa otrzymują szybką informację zwrotną Łatwy do zastosowania w dużych grupach Ekonomiczny czasowo Głos to podstawowa forma przekazu Wideo pomaga zbudować kontakt z prowadzącym Dzięki wideo widać mowę ciała Pomaga w zaangażowaniu Rozmowa Rozmowa indywidualna Sesja pytań i odpowiedzi Ankieta pisemna lub ustna, pytanie zadane na forum grupy Test pisemny, pytanie zadane na forum grupy Pytanie, zadane na forum grupy Obecność trenera na sali szkoleniowej Prezentacja, film lub strona www Strona 8

9 filmów i animacji prowadzącego dokument (najczęściej typu PowerPoint, lecz można także pokazywać pliki typu Word czy Excel, mp4) uczestników Ułatwia zapamiętywanie przekazywanych treści pokazywane przez rzutnik Strona 9 Rysowanie po prezentacji Uczestnicy mogą śledzić omawiane przez prowadzącego fragmenty prezentacji Zapobiega multitaskingowi Ułatwia skupienie się na omawianej treści Mazaki, kreda używane do flipchartu czy też tablicy Biała tablica Burza mózgów Ćwiczenia typu SWOT, Plusy i minusy Ice breaker Zastępuje trenerowi papierowy Flipchart Angażuje uczestników, którzy mogą na nim pisać i rysować Flipchart, tablica Dzielenie ekranu Pokazywania programów otwartych na ekranie prowadzącego Szybka możliwość pokazania np. strony www lub programu Prezentacja działania oprogramowania lub stron www przez rzutnik Dzielenie aplikacji Wejście na komputer prowadzącego lub uczestnika Nauka obsługi oprogramowania Rozwiązanie problemu technicznego u uczestnika Praca przy komputerze Udostępnianie pliku Przekazanie pliku za pośrednictwem wirtualnego pokoju, uniknięcie wysyłania pliku do uczestników mailem Szybkie przekazanie uczestnikom materiałów do pracy własnej w czasie szkolenia lub materiałów ze szkolenia Przekazanie materiałów Oddzielne pokoje w ramach jednej sesji online Podział grupy na mniejsze, tak aby nie widziały i nie słyszały się nawzajem Praca zespołowa, gdzie poszczególne zespoły nie widzą efektów pracy innych Praca w podgrupach (w jednej sali szkoleniowej lub w oddzielnych) (funkcja nie jest dostępna we wszystkich progamach)

10 V. JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO WEBINARU? Co jest ważne dla uczestników? 4 Używany jest równoległy kanał przez Twitter Prelegent używa widoczny jest w oknie wideo 1,95 2,29 Strona 10 Prezentowane są dane z rynku 2,74 Prelegent przedstawiając się pokazał swoje zdjęcie Uczestnicy są angażowani przez pytania / ankiety Slajdy są często zmieniane Prelegent ma dobry (radiowy) głos Prelegent używa slajdów atrkacyjnych wizualnie Prelegent nie czyta slajdów Prelegent używa przykładów Prelegent nie czyta ze skrytpu Prezentacja tematów typu "Jak zrobić " lub konkrentych danych 3,57 3,77 3,98 4,04 4,16 4,18 4,23 4,27 4,33 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 Innymi słowy czynnikami sukcesu webinarów są: Przygotowanie szkolenia i prelegenta Zawartość szkolenia Prowadzenie szkolenia przez prelegenta i ewentualnie moderatora wraz z angażowaniem uczestników VI. PROWADZENIE WARSZTATÓW ONLINE I WEBINARÓW 1. Zadania /rola trenera w czasie szkolenia Prowadzenie szkolenia, warto to robić z moderatorem szczególnie przy większych wydarzeniach. Obserwacja poziomu zaangażowania grupy Obsługa programu Rozwiązywania drobnych problemów technicznych 4 Źródło: badanie 1080 Group i Quantum Leap Marketing w How to Promote and Deliver Engaging Webinars

11 2. Różnice w pracy trenera Trener nie widzi grupy w sensie dosłownym, choć pewne narzędzia w wirtualnym pokoju pomagają mu w sprawdzeniu, czy uczestnicy są z nim i czy aktywnie uczestniczą w szkoleniu o Ankieta trener widzi ile osób wzięło udział, jeśli zbyt dużo odpowiedzi brakuje, oznacza to, że uczestnicy oddalili się od wirtualnego pokoju o Prośba o odpowiedź na czacie j.w. Strona 11 Grupa nie widzi się nawzajem, mimo że można pracować z kamerami nie zastępują one jednak osobistego kontaktu. Konieczność poświęcenia czasu na wyjaśnienie działania wirtualnego pokoju od strony technicznej Inny kontrakt z uczestnikami, a w zasadzie netykieta (Np. jeśli musisz odejść od komputera, wciśnij odpowiednią ikonę stanu). Problemy techniczne w czasie szkolenia wynikające z np. słabego łącza, braku umiejętności obsługi programu wśród uczestników, itp. Konieczność przygotowania dobrej prezentacji, która będzie osią szkolenia. Jeśli na co dzień nie pracujesz z prezentacjami w ppt, to ich przygotowanie od zera zajmie ci dodatkowy czas. Jeśli masz już prezentacje, to zaplanuj czas konieczny do przerobienia prezentacji na webinarową. Krótki jednostkowy czas szkolenia, wymagający ścisłego określenia zawartości szkolenia. Dygresje mogą położyć całe szkolenie. Trenerzy szkoleń tradycyjnych / Prelegenci łapią się w pułapkę posiadania dość dużej (w porównaniu ze szkoleniem zdalnym) ilości czasu na szkolenie. Praca w rygorze 1-2 godzinnym jest z początku przeszkodą. Strategiczna decyzja o celach szkoleniowych i doborze treści jest najczęściej poprzedzona kilkoma próbami. Trener / Prelegent musi być w czasie szkolenia swoistym multitalentem. Musi nie tylko je prowadzić, ale włączać różne funkcje programu, mieć na uwadze czat, ikonkę nadawania (czy się przypadkiem coś nie rozłączyło?). Trener / Prelegent musi lubić pracę z komputerem. Trener musi umieć przełożyć mowę ciała na wirtualną mowę działa.

12 3. Czas trwania szkolenia Szkolenie powinno trwać, w zależności od jego celu od 30 min do 1,5 godziny. Przy dużym zaangażowaniu uczestników i interakcji może także trwać 2 godziny. Pamiętaj, że Twój cichy wróg, to multitasking. Planuj więc interakcje z uczestnikami. Dobrze, jeśli interakcje występują raz na około 7 minut. Strona 12 Robiąc scenariusz szkolenia pamiętaj o aspekcie czasu! Zarezerwuj czas na pytania, na włączanie opcji programu i ich wyłączanie. Generalnie każda minuta musi być zaplanowana. 4. Ilość materiału w czasie jednego szkolenia Definiując cel, jaki chcesz osiągnąć dzięki szkoleniom zdalnym, ustal ile osób będzie obecnych. W zależności od tego podejmij decyzję, czy przeprowadzisz webinar czy warsztat online. Obowiązuje zasada Jedno synchroniczne szkolenie e-learningowe = rozwiązanie jednego problemu Nie ulegnij pokusie przeładowania szkolenia zdalnego treścią. Zadaj sobie zawsze trzy pytania: o Co chcę, aby uczestnicy wiedzieli? o Co powinni wiedzieć? o Co muszą wiedzieć? twoja prezentacja powinna zawierać materiał z ostatniego punktu. 5. Uwaga uczestników Uczestnicy spotkań i szkoleń online są bardziej narażeni na dekoncentrację niż uczestnicy spotkań twarzą w twarz. Wśród przyczyn tego stanu są: Zakłócenia w eterze, gdy uczestnik lub prowadzący mają słabe łącze i dźwięk jest ciągle przerywany; Multitasking, czyli zjawisko szybkiego i na chwilę przechodzenia z aplikacji komputerowej do aplikacji, np. by sprawdzić maile czy też prognozę pogody; Źle prowadzona dyskusja czy też prezentacja, np. gdy prowadzący przekazuje za dużo informacji na raz lub zbyt szczegółowe informacje tylko jednym kanałem komunikacyjnym (tylko audio, bez wsparcia obrazem). Dlatego w czasie spotkań / szkoleń w wirtualnym pokoju należy: stosować naprzemiennie różne narzędzia wspierające pracę i współpracę w wirtualnym pokoju tak przygotować prezentację, aby wspierała treści przekazywane przez prowadzącego

13 stosować częste interakcje, jak już wspomnieliśmy powyżej nawet co 7 minut sprawdzać stan uwagi uczestników, np. poprzez pytania na czacie czy też ankiety. 6. Mowa ciała Mowę ciała znaną z tradycyjnych spotkań zastępuje wirtualna mowa ciała. Strona 13 Aby uzyskać większą ekspresję wypowiedzi, w kluczowych momentach wystąpienia warto wstać i prowadzić je na stojąco. W pracy szkoleniowej w wirtualnym pokoju dużą rolę odgrywają pauzy w wypowiedzi. Dzięki nim prowadzący może podkreślić wagę wypowiadanych słów oraz zwrócić uwagę tych uczestników, którzy zdekoncentrowani oglądają np. inne strony www. VII. KOMPETENCJE TRENERA WEBINARÓW I WARSZTATÓW ONLINE A. Wiedza na temat nauki za pomocą e-learningu Znajomość teorii nauczania zw. z e-learningiem Znajomość zagadnień związanych z samodzielnym uczeniem się i motywacją uczestników w sytuacji samodzielnej nauki Znajomość różnych metod i strategii uczenia się poprzez e-learning i doboru narzędzi, które pozwalają wykorzystać takie metody Doradzanie uczestnikom w zakresie wyboru odpowiedniej metody samodzielnego uczenia się. Diagnozowanie silnych stron i problemów 2. Wiedza nt. procesu uczenia się osób dorosłych Znajomość różnych teorii uczenia się Wiedza i praktyka w zakresie przygotowania materiałów dydaktycznych Wiedza i praktyka w zakresie tworzenia środowiska / platform wspierających proces nauki Znajomość technik zarządzania czasem i radzenia sobie ze stresem

14 3. Kompetencje komunikacyjne Dobra dykcja i emisja głosu Umiejętność prowadzenia i podtrzymania konwersacji Znajomość technik zadawania pytań Znajomość netykiety i umiejętność tworzenia reguł netykiety dostosowanej do potrzeb grup Znajomość słownictwa związanego z komputerami oraz e-learningiem. Umiejętność tłumaczenia tych pojęć osobom bez wiedzy technicznej Wiedza na temat ograniczeń komunikacji synchronicznej i asynchronicznej Umiejętność doboru odpowiedniego narzędzia komunikacyjnego Strona Kompetencje w zakresie moderacji Znajomość procesów grupowych, szczególnie zachodzących w grupach pracujących online Umiejętność dostarczania wiedzy i wspierania wymiany informacji Praktyczna umiejętność moderowania dyskusji na czacie, forum, w wirtualnym pokoju, na Skypie, itp. Posiadanie wiedzy nt. dydaktyki tworzenia i zlecania zadań / prac dla grup pracujących online Umiejętność dawania informacji zwrotnej w sposób dostosowany do środowiska online Znajomość metod i narzędzi do pracy grupowej (synchronicznej i asynchronicznej) 5. Znajomość obsługi komputera, oprogramowania, internetu Sprawne posługiwanie się komputerem znajomość podstawowych składowych komputera (np. co to jest pamięć operacyjna i jaką pamięć operacyjną mam na swoim komputerze) i obsługi systemu operacyjnego Umiejętność obsługi różnych programów, zarówno typowych (np. MS Office) jak niestandardowych (np. mindmeister). Szybkie uczenie się obsługi nowych programów Wiedza na temat zasad działania platform do szkoleń online (synchronicznych i asynchronicznych). Umiejętność porównania funkcji platform Umiejętność sprawdzenia jakości łącza internetowego i dobór łącza do potrzeb kursu Umiejętność budowania bazy wiedzy dostępnej online i doboru narzędzi Umiejętność radzenia sobie z problemami technicznymi Praca z komputerem, oprogramowaniem i internetem to przyjemność. Posiadanie 100 różnych kont w różnych serwisach, nie męczy Cię

15 VIII. CHECKLISTA PRZYGOTOWANIE DO WEBINARÓW I WARSZTATÓW ONLINE 2 tygodnie przed szkoleniem Strona Czy zaproszenia do uczestników są już wysłane (wraz z informacją czego potrzebują do szkolenia, np. słuchawki, spokojne miejsce, itp.)? 2. Czy wiesz skąd poprowadzisz szkolenie i czy jest tam odpowiednia łączność internetowa? 3. Czy masz już komputer z którego poprowadzisz webinar? 4. Jaki typ wejścia na zestaw słuchawkowy ma komputer, z jednym czy z dwoma jackami? Czy masz odpowiednie słuchawki lub przejściówkę? 5. Czy komputer działa i ma aktualną wersję przeglądarki, Adobe Flash Player lub innego koniecznego dodatku? 6. Czy masz rozwiązanie awaryjne na wypadek problemów technicznych (komputer, słuchawki, łącze)? 7. Czy co-trener lub co-moderator (jeśli potrzebny) wie o terminie webinaru? 1 tydzień przed szkoleniem 1. Czy nadeszły potwierdzenia od uczestników szkolenia? Czy wiesz ile osób przybędzie na szkolenie? 2. Czy ustaliłeś z moderatorem, co ma mówić i w jakich momentach? (jeśli taka osoba będzie obecna) 3. Czy przygotowałaś / -eś ankietę ewaluacyjną? 4. Czy prezentacja do szkolenia jest już gotowa? 5. Czy materiały dodatkowe są już gotowe? 6. Czy urządziłaś / -eś wirtualny pokój (logo, ankiety)? W dniu szkolenia 1. Czy komputer działa i ma aktualną wersję przeglądarki, Adobe Flash Player lub innego koniecznego dodatku? 2. Czy masz sprawny mikrofon? 3. Czy masz mysz komputerową? 4. Czy wszyscy uczestnicy potwierdzili obecność na szkoleniu?

16 5. Wyślij, mimo potwierdzeń od uczestników, przypomnienie o zaczynającym się szkoleniu (około 2-3 godziny przed szkoleniem). 6. Czy załadowałaś/-eś prezentację na serwer? 7. Czy ankiety i inne narzędzia działają? 8. Czy masz wydruk prezentacji? Strona 16 Na 45 minut przed szkoleniem 1. Czy już siedzisz w oddzielnym i cichym pomieszczeniu, z którego poprowadzisz szkolenie? 2. Czy masz szklankę wody (najlepiej w temperaturze pokojowej)? 3. Czy wyłączyłaś/-eś wszystkie inne programy na komputerze (szczególnie te, które potrzebują stałego łącza z Internetem i przez które ktoś może do Ciebie pukać. Np. Skype, Dropbox)? 4. Czy zresetowałaś/-eś komputer przed szkoleniem, aby upewnić się czy wszystkie zbędne programy rzeczywiście przestały działać? 5. Czy już się zalogowałaś/-eś na wypadek, gdyby uczestnicy przybyli na szkolenie wcześniej? 6. Czy zalogowałaś/-eś się jako uczestnik z drugiego komputera, aby widzieć to co widzą uczestnicy? 7. Czy łącze internetowe zostało sprawdzone (np. narzędziem wbudowanym w program do webinarów)? 8. Czy słuchawki i kamera działają? 9. Czy telefon stacjonarny i komórkowy są wyłączone? 10. Czy masz w sobie spokój i jednocześnie entuzjazm do prowadzenia szkolenia? Po szkoleniu 1. Czy masz już dostęp do nagrania ze szkolenia i przekazałaś/-eś je uczestnikom? 2. Czy odpowiedziałaś/-eś na pytania uczestników,na które nie było miejsca w czasie webinaru? 3. Czy wysłałaś/-eś uczestnikom materiały poszkoleniowe?