OCHRONA ROLNICZEJ RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ w programach Społecznego Instytutu Ekologicznego

Transkrypt

1 OCHRONA ROLNICZEJ RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ w programach Społecznego Instytutu Ekologicznego Rodzime rasy zwierząt gospodarskich są od ponad sześciu tysięcy lat związane z człowiekiem pomagały mu w gospodarowaniu na roli, żywiły go i ubierały są świadectwem tradycji i kultury materialnej są wyróżnikiem tradycyjnego rolnictwa W latach 70. XX wieku zauważono zagrożenia dla agrobioróżnorodności Przyczyny: intensyfikacja rolnictwa rozwój przemysłu rolno-spożywczego przejęcie kontroli nad rolnictwem przez koncerny ilość a nie jakość wysoko wyspecjalizowana przemysłowa hodowla zwierząt patentowanie roślin i zwierząt Regionami, w których zagrożonych jest lub wymarło najwięcej rodzimych ras są: Europa - 25% ssaków i 49% ras drobiu Ameryka Północna - 20% ssaków i 79% ras drobiu

2 World Watch List for domestic animals diversity FAO Księga światowych zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich Spisano 6379 znanych rodzimych ras zwierząt gospodarskich Według badań FAO: w XX wieku zniknęło na zawsze 1000 ras zwierząt gospodarskich w najbliższych latach na zawsze zginie 2000 ras w każdym miesiącu giną przeciętnie dwie rasy Najbardziej zagrożone wyginięciem jest: 34% ras indyków 33% ras kur 31% ras gęsi 24% ras kaczek 23% ras koni 20% ras królików 18% ras świni 16% ras bydła

3 Cechy rodzimych ras Doskonałe przystosowanie do lokalnych, często trudnych warunków środowiskowych i klimatu Odporność na choroby i stres Wysoka płodność, plenność, dobre cechy mateczne, długowieczność Niższa użytkowość rekompensowana mniejszymi wymaganiami pokarmowymi, dobrym wykorzystaniem pasz Szczególnie przydatne do utrzymywania w systemie produkcji ekstensywnej, połączonej z wypasem ekologicznym, co pozwala na efektywne zagospodarowanie terenów pół naturalnych, o ubogich zasobach paszowych Duże znaczenie ze względu na związek z tradycją i kulturą lokalnych społeczności oraz na rolę, jaką pełniły w historii rozwoju regionu Wymagają naturalnych warunków chowu, wybiegów, pastwisk Wymagają naturalnej paszy Giną zamykane w fermach przemysłowych

4 W Polsce objęte są ochroną 74 rasy, odmiany, linie i rody zwierząt gospodarskich oraz ryb. Rodzime rasy zachowane zostały jako stada zachowawcze w instytutach naukowych. Bydło - Polskie Czerwone, Białogrzbiete, Czarno-białe, Czerwono-białe Konie - Konik polskie, Huculskie, Małopolskie, Śląskie, Wielkopolskie, Zimnokrwiste w typie sokólskim, Zimnokrwiste w typie sztumski Trzoda chlewna - świnia puławska, świnia złotnicka biała i pstra Owce - Corriedale, Cakiel podhalański, Kamieniecka, Merynos odmiany barwnej Merynos polski w starym typie, Olkuska, Pomorska, Górska odmiany barwnej, Wielkopolska, Wrzosówka, Świniarka, Uhruska, Żelaźnieńska Kury - Leghorn, Polbar, Rhode Island Red, Rhode Island White, Sussex Zielononóżka Kuropatwiana, Żółtonóżka Kuropatwiana Gęsi - Biłgorajska, Garbonosa, Kartuska, Kielecka, Landes, Lubelska, Podkarpacka, Pomorska, Romańska, Rypińska, Słowacka, Suwalska, Zatorska Kaczki - Minikaczki K2, Khaki Campbell x Orpington, Pekin Polski P33, Pekin LsA Pekin P8, Pekin P9 Futerkowe - Królik Popielniański biały, Szynszyla Beżowa, Lis Pospolity pastelowy Lis Pospolity biało szyjny, Tchórz hodowlany królik popielniański, Ryby - Karp polski gołyski, Karp polski knyszyński, Karp litewski, Karp ukraiński Karp starzawski, Polski pstrąg tęczowy Pszczoły - Linia M Kampinoska, Linia M Augustowska, Linia M Północna, Linia M Asta

5 Polskie możliwości obszary wiejskie - 96% kraju 38,6% ludności mieszka na wsi (14,7 milionów) 11% ludności pracuje jako rolnicy 88% uprawianej ziemi należy do gospodarstw rodzinnych 9% należy do prywatnych przedsięwzięć 4% należy do skarbu państwa w rodzinnych gospodarstw średnia gospodarstwa rolnego - 9 ha 33% gospodarstw posiada od 2 to 5 ha ziemi Rolnictwo ekologiczne: w gospodarstw certyfikowanych lub w trakcie przestawiania plany do % gospodarstw certyfikowanych ekologicznie średnia gospodarstwa ekologicznego - 23 ha

6 Zielononóżka kuropatwiana w 1894 roku uznana za polską rodzimą rasę. Kuropatwiane upierzenie, zielone skoki (stąd nazwa). silny instynkt kwoczenia i wodzenia kurcząt dobrze rozwinięta umiejętność wyszukiwania pokarmu zdrowotność i niezwykłe poczucie wolności znoszą do 190 jaj rocznie, żółtko zawiera około 30% mniej cholesterolu mięso charakteryzuje się wysoką jakością i najniższą zawartością tłuszczu surowego Nie nadają się do chowu w zamknięciu i w dużych stadach. Bez wybiegów, bez dostępu do powietrza, słońca, pól i łąk mają zaburzenie przemiany materii, tracą pióra, występuje u nich kanibalizm. Najlepiej chowają się w małych stadach, maksymalnie do 300 sztuk. Jajka od kur zielononóżek stały się produktem sztandarowym wypromowały nie tylko rodzime rasy kur, ale też produkt ekologiczny i potrzebę ochrony różnorodności biologicznej w rolnictwie.

7 Zadanie: wypromować produkt z owcy i jej użyteczność Mleko owcze ma największą zawartość kwasów orotowych - wykorzystywane do produkcji antyrakowych preparatów medycznych i leków - zawiera związki mineralne i witaminy łatwo przyswajalne przez organizm człowieka. Siara mleka owczego - wysoka zawartość kompleksu polipeptydowego, w której jest prolina potrzebna do leczenia choroby Alzheimera. Mięso owcze - nie stwierdzono u owiec złośliwych nowotworów zawiera kompleksy związków skoncentrowane wokół kwasów orotowych, (znajdują się we wszystkich organach i mięśniach, szczególnie w wątrobie, śledzionie, sercu) Kwasy orotowe - produkcja antyrakowych preparatów medycznych i leków, wyciągi z wątroby i śledziony stosowane są w terapii złośliwych schorzeń. (Szwajcarscy lekarze stosują wyciąg z wątroby owczej jako eliksir młodości )

8 Zadanie: wypromować produkt z owcy i jej użyteczność Mięso jagnięce - chude, lekkostrawne, o dużej wartości odżywczej, bogate w fosfor, siarkę, żelazo, cynk, witaminy: B1, B2, B6 - polecane jako dietetyczne dla małych dzieci i ludzi starszych. Pediatrzy zalecają podawanie niemowlętom jagnięciny (a nie cielęciny) ma małą zawartość cholesterolu, a dużą ilość kwasów tłuszczowych nienasyconych Obornik owczy wysokowartościowy nawóz, zawierający najwięcej substancji organicznych oraz azotu i potasu. Działanie tego nawozu w glebie trwa około dwóch lat - może być w prosty sposób przetworzony na nawóz stosowany do kwiatów doniczkowych, poszukiwany przez producentów ekologicznych warzyw. Pielęgnacja gruntów nieużytkowanych rolniczo zamiast maszyn - owce ekologiczne strzygaczki praca dla pasterzy, psów i najlepsze nawożenie

9 Zadanie: zorganizować przetwórstwo z mleka PC mleko - wysoka zawartość tłuszczu 4,5% i białka - powyżej 4% korzystny skład przydatny przy produkcji szlachetnych serów dojrzewających - wyższa do 7% wydajność sera i lepsza jakość mięso kruche, drobno-włóknista budowa tkanki Przydomowa serowarnia we wsi Kościuszki (pod Białymstokiem) sery Popek Danuty Popko. Produkcja narwiańskich serów podpuszczkowych o różnych smakach. Problemy: odpowiednia masa surowca, logistyka, wymogi sanitarne, współpraca w ramach grupy producenckiej Perspektywy na Kurpiach 7 hodowców, 50 krów.