Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata nowe perspektywy

Transkrypt

1 Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata nowe perspektywy Kraków, 6 maja 2014 Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości

2 ARiMR10 lat w UE Roczne transfery środków w ARiMR (pomoc unijna i krajowa) w mld zł, wg stanu na r. W okresie 10 lat członkowstwa w UE ARiMR wypłaciła beneficjentom blisko 200 mld zł 25,7 26,0 28,9 11,3 16,7 14,2 18,3 18,6 20,5 14,7 3,

3 Struktura udzielonego wsparcia przez ARiMR w latach w mld zł, wg stanu na r. Systemy wsparcia bezpośredniego 104,1 PROW ,9 Pomoc krajowa PROW SPO Restrukturyzacja Wspólna organizacja rynków owoców i warzyw Program SAPARD PO RYBY SPO Rybołówstwo Wspólna polityka rybacka 19,7 10,9 6,6 6,2 4,5 3,3 1,0 0,002 RAZEM ponad 211 mld zł płatności w latach płatności w latach do

4 Wsparcie z ARiMR z programów współfinansowanych z UE na rozwój obszarów wiejskich (SAPARD, SPO Restrukturyzacja, PROW i PROW ) poprawa infrastruktury w rolnictwie i na obszarach wiejskich 11,7 mld zł rozwój i inwestycje w gospodarstwach rolnych 20,0 mld zł gospodarowanie na niekorzystnych rolniczo obszarach 13,2 mld zł zmiany pokoleniowe na wsi odmłodzenie polskiej wsi 11,0 mld zł pozarolnicza działalność na obszarach wiejskich 3,3 mld zł RAZEM 76 mld zł wspieranie środowiska naturalnego 10,2 mld zł rozwój przetwórstwa żywności 5,3 mld zł aktywizacja społeczności lokalnych 0,8 mld zł działania szkoleniowe, doradcze i informacyjnopromocyjne 0,5 mld zł 4

5 PROW cele i priorytety Cele Programu Poprawa konkurencyjności rolnictwa Zrównoważony rozwój terytorialny obszarów wiejskich Zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi Priorytet 1 Transfer wiedzy i innowacje Priorytet 2 Konkurencyjność gospodarstw rolnych Priorytet 3 Łańcuch żywnościowy i zarządzanie ryzykiem Priorytet 4 Priorytet 5 Priorytet 6 Rolnictwo i środowisko Efektywne gospodarowanie zasobami i gospodarka niskoemisyjna Włączenie społeczne, redukcja ubóstwa i promowanie rozwoju gospodarczego na obszarach wiejskich 5

6 Fundusze na rolnictwo i rozwój wsi w Polsce w latach , w mld euro RAZEM 39,2 mld euro RAZEM 42,4 mld euro 5,2 17,4 13,5 21,8 23, płatności bezpośrednie rozwój obszarów wiejskich polityka spójności Z polityki spójności na rozwój obszarów wiejskich przewidziano 5,2 mld euro, na: - infrastrukturę wodno-kanalizacyjną - gospodarkę wodną - rozwój przedsiębiorczości - rewitalizację społeczną i infrastrukturalną na wsi 6

7 Działania wdrażane przez ARiMR ARiMR będzie wdrażała: 8 z 14 działań i 15 z 30 poddziałań Inwestycje w środki trwałe: pomoc na inwestycje w gospodarstwach rolnych (Modernizacja gospodarstw rolnych), pomoc na inwestycje w przetwórstwo/marketing i rozwój produktów rolnych (Przetwórstwo i marketing produktów rolnych) Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych i katastrof oraz wprowadzanie odpowiednich działań zapobiegawczych Rozwój gospodarstw i działalności gospodarcze Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów Tworzenie grup i organizacji producentów Działanie rolnośrodowiskowo-klimatycze Rolnictwo ekologiczne Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości 7

8 Działanie: Inwestycje w środki trwałe Poddziałanie: Pomoc na inwestycje w gospodarstwach rolnych (Modernizacja gospodarstw rolnych) Zakres: rozwój produkcji prosiąt, rozwój produkcji mleka krowiego, rozwój produkcji bydła mięsnego, inne operacje (racjonalizacja technologii produkcji, wprowadzenie innowacji, zmiana profilu produkcji, zwiększenie skali produkcji, poprawa jakości produkcji lub zwiększenie wartości dodanej produktu). Beneficjenci: rolnik lub grupa rolników (min. 2) WYSOKOŚĆ WSPARCIA: - do 900 tys. zł - rozwój produkcji prosiąt - do 500 tys. zł - budynki inwentarskie, magazyny paszowe - do 200 tys. zł pozostałe operacje - inwestycje o wartości powyżej 50 tys. zł. BUDŻET: 2 816,1 mln euro Planowana liczba beneficjentów: Kwalifikowalność kosztów: - nie mniej niż 30 % - do 60 % dla młodych rolników, inwestycji zbiorowych - do 50 % dla pozostałych beneficjentów Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości 8

9 Działanie: Inwestycje w środki trwałe Poddziałanie: Pomoc na inwestycje w przetwórstwo/marketing i rozwój produktów rolnych (Przetwórstwo i marketing produktów rolnych) Zakres: Beneficjenci: budowa, modernizacja lub przebudowa budynków stanowiących infrastrukturę zakładów przetwórstwa; zakup maszyn lub urządzeń; zakup aparatury pomiarowej, kontrolnej oraz sprzętu do sterowania procesem produkcji lub magazynowania; zakup urządzeń służących poprawie ochrony środowiska; zakup oprogramowania do zarządzania przedsiębiorstwem; przygotowanie dokumentacji projektu. mikro, małe lub średnie przedsiębiorstwa prowadzące działalność w zakresie przetwórstwa lub wprowadzania do obrotu produktów rolnych, rolnik, domownik, małżonek podlegający ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie (dotyczy rolników rozpoczynających działalności gospodarczą w zakresie przetwórstwa produktów rolnych). WYSOKOŚĆ WSPARCIA: - od 100 tys. do 3 mln dla jednego beneficjenta (do 15 mln zł dla związków grup/zrzeszeń organizacji prod.) - od 10 do 100 tys. zł dla rolników BUDŻET: 693,1 mln euro Planowana liczba beneficjentów: Kwalifikowalność kosztów: do 50 % Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości 9

10 Zakres: Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Działanie: Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku klęsk żywiołowych i katastrof oraz wprowadzanie odpowiednich działań zapobiegawczych Poddziałanie: Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze... zakup lub leasing zakończony przeniesieniem prawa własności nowych maszyn i wyposażenia, do wartości rynkowej majątku, Beneficjenci: spółka wodna (której członkami są w większości rolnicy), związki spółek wodnych. Poddziałanie: Wsparcie inwestycji w odtwarzanie gruntów rolnych... koszty budowy, odbudowy, remontu lub modernizacji budynków koszty zakupu lub leasingu zakończonego przeniesieniem prawa własności nowych maszyn i wyposażenia, koszty odtwarzania zniszczonych lub uszkodzonych sadów, plantacji krzewów owocowych i chmielu, owocujących efektywnie dłużej niż 5 lat; koszty zakupu zwierząt gospodarskich wchodzących w skład stada podstawowego. rolnik WYSOKOŚĆ WSPARCIA: - min 20 tys. kosztów kwalifikowalnych - do 500 tys. / beneficjenta WYSOKOŚĆ WSPARCIA: - min. 20 tys. zł. kosztów kwalifikowalnych - do 300 tys. zł BUDŻET: 415,0 mln euro Planowana liczba beneficjentów: Kwalifikowalność kosztów: do 80 % Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości 10

11 Działanie: Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej Poddziałanie: Premie dla młodych rolników Zakres: Beneficjenci: budowa lub modernizacja budynków lub budowli; zakup, instalacja, nowych maszyn, urządzeń, w tym sprzętu komputerowego wraz z oprogramowaniem; zakładanie sadów lub plantacji wieloletnich krzewów owocowych, które efektywnie owocują co najmniej przez 5 lat; zakup, instalacja, lub budowa elementów infrastruktury technicznej; zakup gruntów rolnych; zakup zwierząt hodowlanych (gospodarskich), stanowiących stado podstawowe. Młody rolnik - osoba, która nie ukończyła 40 roku życia, posiada odpowiednie kwalifikacje zawodowe, po raz pierwszy rozpoczyna prowadzenie gospodarstwa rolnego jako kierujący gospodarstwem. WYSOKOŚĆ WSPARCIA: - do 100 tys. zł (w dwóch ratach 80 % i 20 %) BUDŻET : 585,0 mln euro Planowana liczba beneficjentów: Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości 11

12 Działanie: Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej Poddziałanie: Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej Zakres: Beneficjenci: budowa lub modernizacja obiektów budowlanych; zakup, w tym również instalacja, nowych maszyn, urządzeń, w tym sprzętu komputerowego i oprogramowania; osoby fizyczne WYSOKOŚĆ WSPARCIA: do 100 tys. zł (w dwóch ratach 80 % i 20 %) BUDŻET : 413,9 mln euro Planowana liczba beneficjentów: Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości 12

13 Działanie: Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej Poddziałanie: Pomoc na rzecz rozwoju małych gospodarstw Zakres: Beneficjenci: budowa lub modernizacja budynków lub budowli; zakup, instalacja, nowych maszyn, urządzeń, w tym sprzętu komputerowego i oprogramowania; zakładanie sadów lub plantacji wieloletnich krzewów owocowych, owocujących efektywnie co najmniej przez 5 lat; zakup lub budowa elementów infrastruktury technicznej; zakup gruntów rolnych; zakup zwierząt hodowlanych (gospodarskich). rolnik będący osobą fizyczną ubezpieczoną na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników z mocy ustawy i w pełnym zakresie jako rolnik, prowadzącą wyłącznie działalność rolniczą. WYSOKOŚĆ WSPARCIA: - do 60 tys. zł (zgodnie z biznesplanem) (w dwóch ratach 80 % i 20 %) BUDŻET: 750 mln euro Planowana liczba beneficjentów: Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości 13

14 Działanie: Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej Poddziałanie: Rozwój przedsiębiorczości rozwój usług rolniczych Zakres: koszty zakupu (wraz z instalacją) lub leasingu zakończonego przeniesieniem prawa własności nowych maszyn, urządzeń lub sprzętu komputerowego, do wartości rynkowej majątku. (Koszt zakupu ciągnika rolniczego może być kosztem kwalifikowanym w części nie przekraczającej 50% pozostałych kosztów kwalifikowanych). Beneficjenci: osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, prowadząca działalność gospodarczą w zakresie usług rolniczych jako mikro- lub małe przedsiębiorstwo przez co najmniej dwa lata przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy. WYSOKOŚĆ WSPARCIA: - do 500 tys. zł BUDŻET : 65 mln euro Planowana liczba beneficjentów: 520 Kwalifikowalność kosztów: do 50 % Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości 14

15 Działanie: Rozwój gospodarstw i działalności gospodarczej Poddziałanie: Płatności dla rolników przekazujących małe gospodarstwa Beneficjenci: Rolnik będący osobą fizyczną Pomoc może być przyznana rolnikowi, który: w roku poprzedzającym złożenie wniosku kwalifikował się do uczestniczenia w systemie dla małych gospodarstw, trwale przekaże swoje gospodarstwo rolne innemu rolnikowi. Gospodarstwo przejmujące grunty: posiada lub osiągnie, po przejęciu gruntów, co najmniej wielkość odpowiadającą: średniej wielkości gospodarstwa w Polsce średniej wielkości gospodarstwa w danym województwie (jeśli średnia powierzchnia gospodarstw w danym województwie jest większa niż średnia wielkość gospodarstwa w Polsce) WYSOKOŚĆ WSPARCIA: Wypłacana jednorazowo - 120% sumy rocznych płatności, do otrzymania których beneficjent kwalifikuje się w ramach systemu dla małych gospodarstw za okres: od roku przekazania gospodarstwa do 2020 włącznie BUDŻET: 130 mln euro Planowana liczba beneficjentów: Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości 15

16 Zakres: Działanie: Inwestycje w rozwój obszarów leśnych i poprawę żywotności lasów Zalesianie i tworzenie terenów zalesionych: minimalna powierzchnia gruntu objętego pomocą wynosi co najmniej 0,1 ha; Pomocą objęte są grunty: stanowiące grunty orne lub sady inne niż rolne - wykazane w ewidencji gruntów, jako użytki rolne lub grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych niewykorzystywane do produkcji rolniczej. Maksymalna powierzchnia gruntu objętego pomocą w okresie programowania na jednego beneficjenta nie będzie większa niż 20 ha. Beneficjenci: rolnicy właściciele gruntów rolnych oraz gruntów innych niż rolne, z wyłączeniem jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej reprezentujących Skarb Państwa w zakresie zarządzania mieniem stanowiącym własność Skarbu Państwa. JST będące właścicielami gruntów rolnych oraz gruntów innych niż rolne w zakresie kosztów założenia. WYSOKOŚĆ WSPARCIA: Wypłacana ryczałtowo na 1 ha na rok BUDŻET: 301 mln euro Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości 16

17 Działanie: Tworzenie grup i organizacji producentów Zakres: Beneficjenci: Tworzenie grup i organizacji producentów w sektorze rolnym i leśnym: Wsparcie stanowi procentowy ryczałt od wartości przychodów netto grupy lub organizacji producentów ze sprzedaży produktów lub grupy produktów, wytworzonych w gospodarstwach rolnych jej członków, w poszczególnych latach i sprzedanych odbiorcom niebędącym członkami grupy lub organizacji. Pomoc przyznawana jest w okresie pierwszych 5 lat funkcjonowania grupy/organizacji od dnia rejestracji/uznania. grupy producentów rolnych, które powstaną od dnia1 stycznia 2014 r., działające jako przedsiębiorcy, składające się z osób fizycznych i które spełnią dodatkowe warunki kwalifikowalności. organizacje producentów, które powstaną od dnia 1 stycznia 2014 r., działające jako przedsiębiorcy, składające się z osób fizycznych lub prawnych i które spełnią dodatkowe warunki kwalifikowalności. WYSOKOŚĆ WSPARCIA: - do 100 tys. euro / rok (w zależności od wartości przychodów netto grupy lub organizacji 10% / 8% / 6%/ 5% / 4% w kolejnych latach funkcjonowania) w okresie 5-letnim BUDŻET: 353 mln euro Planowana liczba beneficjentów: Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości 17

18 Beneficjenci: Działanie: Działanie rolnośrodowiskowo-klimatyczne Poddziałanie: Płatności w ramach zobowiązań rolnośrodowiskowo-klimatycznych rolnik BUDŻET: 1 060,1 mln euro dla całego działania Pakiet Wysokość wsparcia (rocznie) Degresywność % stawki 1. Rolnictwo zrównoważone 400 zł/ha 0,1-50 ha 100% 2. Ochrona gleb i wód 3. Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura Cenne siedliska poza obszarami Natura 543 zł/ha (międzyplony) 450 zł/ha (pasy ochronne) 1964 zł/ha zł/ha w zależności od typu i gatunku ptaków zł/ha rok w zależności od typu siedliska 0,1-10 ha 100% ha 50% 0,1-50 ha 100% ha 50% >100 ha 25% w parkach narodowych bez degresywności 0,1-10 ha 100% ha 50% Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości 18

19 Działanie: Działanie rolnośrodowiskowo-klimatyczne Poddziałanie: Wsparcie ochrony i zrównoważonego użytkowania oraz rozwoju zasobów genetycznych Beneficjenci: rolnik Pakiet Wysokość wsparcia (rocznie) Degresywność % stawki 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie 750 zł/ha (uprawa) 1000 zł/ha (wytwarzanie nasion/ materiału siewnego) bydło zł/szt. konie zł/szt. (klacze zimnokrwiste w typie sztumskim i sokólskim) i 1900 zł/szt. (pozostałe rasy) owce zł/szt. świnie zł/szt. kozy zł/szt.) 0,1-10 ha 100% ha 50% Płatność przysługuje do maksymalnej powierzchni 5 ha dla poszczególnych gatunków/odmian roślin uprawnych Płatność przysługuje do maksymalnej liczby zwierząt w jednym stadzie tj.: (i) krów: 100 sztuk (ii) loch tej samej rasy: 70 loch stada podstawowego świń rasy puławskiej, 100 loch stada podstawowego świń rasy złotnickiej białej oraz złotnickiej pstrej Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości 19

20 Działanie: Rolnictwo ekologiczne BUDŻET : 700 mln euro Poddziałanie: Płatności w okresie konwersji na rolnictwo ekologiczne Płatności są przyznawane corocznie przez okres 3- letniego zobowiązania. Poddziałanie: Płatności w celu utrzymania rolnictwa ekologicznego Płatności są przyznawane corocznie przez okres 5-letniego zobowiązania. Do płatności uprawnione są gospodarstwa posiadające ważny certyfikat, zgodnie z przepisami o rolnictwie ekologicznym. Dla Pakietów 1-5 płatność jest przyznawana do powierzchni, na której są uprawiane gatunki roślin określone na poziomie rozporządzenia krajowego. Beneficjenci: rolnicy, którzy dobrowolnie podejmują się przejść na praktyki i metody rolnictwa ekologicznego i spełniają definicję rolnika aktywnego zawodowo. Zakres: Pakiet Wysokość wsparcia (rocznie) w okresie konwersji 1. Uprawy rolnicze 998 zł/ha 834 zł/ha 2. Uprawy warzywne zł/ha zł/ha 3. Uprawy zielarskie zł/ha zł/ha 4. Uprawy sadownicze 5. Uprawy paszowe na grunty orne zł/ha (podstawowe) 790 zł/ha (ekstensywne) 830 zł/ha 617 zł/ha 6. Trwałe użytki zielone 428 zł/ha 428 zł/ha Wysokość wsparcia (rocznie) w celu utrzymania zł/ha (podstawowe) 660 zł/ha (ekstensywne) Degresywność % stawki 0,1-50 ha 100% ha 50% ha 25% Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości 20

21 Działanie: Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami Zakres: Beneficjenci: Wsparcie finansowe dla rolników, którzy prowadzą działalność rolniczą na obszarach górskich i innych obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (obszary ONW). Płatności dla obszarów górskich (ONW typ górski) Płatności dla obszarów nizinnych (ONW typ nizinny) Płatności dla obszarów specyficznych (ONW typ specyficzny) Rolnicy aktywni zawodowo, którzy użytkują grunty rolne położone na obszarach z utrudnieniami naturalnymi lub innymi szczególnymi utrudnieniami. Płatność ryczałtowa, jednoroczna, do hektara użytków rolnych. BUDŻET : mln euro Typ ONW Dopłata zł/ha/rok Górskie 450 Nizinne Strefa nizinna I 179 Strefa nizinna II 264 Specyficzne 264 Powierzchnia UR ha Poziom degresywności do % 50, % 100, % Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości 21

22 Pozostałe działania, dla których ARiMR będzie realizowała płatności Transfer wiedzy i działalność informacyjna Usługi doradcze, usługi z zakresu zarządzania gospodarstwem rolnym i usługi z zakresu zastępstw Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych Inwestycje w środki trwałe - scalanie gruntów Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich Współpraca LEADER Opracowano w Departamencie Programowania i Sprawozdawczości 22

23 Nowy budżet Nowa szansa Wielkie wyzwanie 23

24 Dziękuję za uwagę!