Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych

Transkrypt

1 Krótkie Komentarze Becka Tomasz Ostrowski Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych Komentarz C. H. Beck

2 KRÓTKIE KOMENTARZE BECKA Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych

3 Polecamy nasze publikacje z serii Krótkie Komentarze Becka: M. Grabowski USTAWA O USŁUGACH PŁATNICZYCH J. Nowak-Kubiak USTAWA O DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ A. Kopeć, M. Chruściak, M. Szakun, M. Kłoda, G. Kott, T. Ostrowski USTAWA O KREDYCIE KONSUMENCKIM. REKOMENDACJE INTERPRETACYJNE PODSTAWOWYCH REGULACJI R. Strzelczyk OCHRONA PRAW NABYWCY LOKALU MIESZKALNEGO LUB DOMU JEDNORODZINNEGO R. Adamus, T. Jasiński, E. Kurowska, A. Marekwia ZWIĄZKI MIĘDZYGMINNE M. Rojewski, M. Szuchnik USTAWA O PRAWACH PACJENTA I RZECZNIKU PRAW PACJENTA. USTAWA O ŚWIADCZENIACH OPIEKI ZDROWOTNEJ FINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW PUBLICZNYCH. USTAWA REFUNDACYJNA. USTAWA O DZIAŁALNOŚCI LECZNICZEJ

4 Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych Komentarz Tomasz Ostrowski WYDAWNICTWO C.H. BECK WARSZAWA 2012

5 Wydawca: Natalia Adamczyk Wydawnictwo C.H. Beck 2012 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H. Beck Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN ISBN e-book

6 Spis treści Wstęp Wykaz skrótów Wykaz literatury A. Tekst ustawy Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych B. Komentarz Rozdział 1. Przepisy ogólne Art. 1. Zakres przedmiotowy ustawy Art. 2. Objaśnienie pojęć, informacje gospodarcze Art. 3. Odpowiednie stosowanie przepisów Rozdział 2. Biuro informacji gospodarczej Art. 4. Tryb udostępniania informacji Art. 5. Forma prawna biura, akcje biura Art. 6. Zakaz zatrudniania w organach biura Art. 7. Przedmiot działalności gospodarczej biura Art. 8. Firma Art. 9. Dane dotyczące wiarygodności płatniczej Art. 10. Ujawnienie danych dotyczących wiarygodości płatniczej Art. 11. Regulamin zarządzania danymi Rozdział 3. Przekazywanie informacji gospodarczych do biura.. 89 Art. 12. Umowa o udostępnieniu danych Art. 13. Cel udostępnienia danych Art. 14. Przesłanki przekazania danych dotyczących konsumenta Art. 15. Przesłanki przekazania informacji o dłużniku niebędącym konsumentem Art. 16. Pozostałe przypadki Art. 17. Informacje o oszustwie Art. 18. Przekazanie informacji IX XI XV

7 Spis treści VI Art. 19. Zastrzeżenie jawności informacji Art. 20. Obowiązek rozwiązania umowy z biurem Rozdział 4. Przechowywanie, ujawnianie, aktualizacja i usuwanie informacji gospodarczych Art. 21. Aktualizacja, przechowywanie danych Art. 22. Ujawnienie danych w drodze teletransmisji Art. 23. Prawo dostępu do informacji Art. 24. Upoważnienie konsumenta Art. 25. Uprawnienie do otrzymania informacji Art. 26. Obowiązki ciążące na adresacie informacji Art. 27. Rejestr zapytań Art. 28. Dane ze zbiorów PESEL Art. 29. Obowiązki wierzyciela dotyczące danych Art. 30. Obowiązek aktualizacji danych przez wierzyciela Art. 31. Usunięcie informacji Rozdział 5. Nadzór nad biurami Art. 32. Zakres nadzoru ministra Art. 33. Kontrola biura, wyłączenia Art. 34. Uprawnienia kontrolującego Art. 35. Materiał dowodowy, zabezpieczenie Art. 36. Notatka, odmowa udzielenia wyjaśnień Art. 37. Informowanie o ustaleniach kontroli Art. 38. Zapewnienie kontrolującemu odpowiednich warunków Art. 39. Protokół kontroli Art. 40. Składniki protokołu Art. 41. Pisemne zastrzeżenia Art. 42. Odmowa podpisania protokołu Art. 43. Usunięcie nieprawidłowości, zakaz wykonywania działalności Art. 44. Odpowiednie stosowanie przepisów Rozdział 6. Przepisy karne Art. 45. Działalność pozaregulaminowa Art. 46. Nadużywanie nazwy biura Art. 47. Nieusunięcie danych w terminie Art. 48. Nieprawdziwe informacje Art. 49. Nierozwiązanie umowy z biurem Art. 50. Działanie bez wymaganego upoważnienia Art. 51. Nieprawidłowości w funkcjonowaniu biura

8 Spis treści Rozdział 7. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe Art (pominięte) Art. 61. Biura utworzone przed wejściem w życie ustawy Art. 62. Przekazanie regulaminów do zatwierdzenia Art. 63. Zachowanie mocy prawnej regulaminów Art. 64. Zobowiązania wcześniejsze Art. 65. Informacje gospodarcze przekazane na mocy poprzedniej ustawy Art. 66. Stosowanie przepisów dotychczasowych do postępowań Art. 67. Stosowanie przepisów dotychczasowych do kontroli. 252 Art. 68. Czasowe ograniczenie ujawnienia informacji Art. 69. Derogacja Art. 70. Wejście w życie Indeks rzeczowy VII

9

10 Wstęp Będąca przedmiotem niniejszego komentarza ustawa z r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych stanowi podstawę tworzenia i funkcjonowania biur informacji gospodarczej, tj. instytucji pośredniczących w udostępnianiu informacji gospodarczych oraz innych danych dotyczących wiarygodności płatniczej. Komentowana ustawa zastąpiła ustawę z r. o udostępnianiu informacji gospodarczych. Poprzednio obowiązujący akt prawny, jakkolwiek powołał do życia instytucję biur informacji gospodarczej i stworzył podwaliny pod budowę w Polsce nowoczesnego wymiany danych dotyczących wiarygodności płatniczej, nie realizował w pełni celów założonych przez ustawodawcę w zakresie poprawy bezpieczeństwa obrotu gospodarczego i ochrony wierzycieli. Celem uchwalenia nowej ustawy było głównie usprawnienie dotychczasowych rozwiązań prawnych, m.in. poprzez rozszerzenie zakresu podmiotowego i przedmiotowego ustawy, uszczelnienie systemu wymiany danych, racjonalizację przesłanek udostępniania informacji oraz redukcję obciążeń administracyjnych. Z dotychczasowej dwuletniej praktyki stosowania nowych przepisów wynika, że założenia te udało się w znacznej mierze osiągnąć, co nie oznacza, że system wymiany danych funkcjonuje bez zakłóceń i nie występują problemy z interpretacją oraz stosowaniem przepisów. Celem niniejszego komentarza jest omówienie podstaw prawnych systemu wymiany danych z udziałem biur informacji gospodarczych, z uwzględnieniem stosunkowo niewielkiego dotychczas dorobku doktryny prawa i orzecznictwa sądów, jak również wyjaśnienie niektórych wątpliwości związanych z wykładnią oraz stosowaniem przepisów w praktyce. Warszawa, czerwiec 2012 r. T. Ostrowski IX

11

12 Wykaz skrótów 1. Źródła prawa AlimU ustawa z r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7 ze zm.) EwLudU ustawa z r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 ze zm.) FunInwU ustawa z r. o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. Nr 146, poz ze zm.) InfNieU ustawa z r. o ochronie informacji niejawnych (Dz.U. Nr 182, poz. 1228) KC ustawa z r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KK ustawa z r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 533 ze zm.) KKS ustawa z r. Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765 ze zm.) Konstytucja RP..... Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) KPA ustawa z r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz ze zm.) KPC ustawa z r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) KPK ustawa z r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) KredKonsU ustawa z r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. Nr 126, poz. 715 ze zm.) KRSU ustawa z r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 168, poz ze zm.) KSH ustawa z r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz ze zm.) OchrDanOU ustawa z r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.) XI

13 Wykaz skrótów OdpPZbiU ustawa z r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz.U. Nr 197, poz ze zm.) OrdPod ustawa z r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) PostEgzAU ustawa z r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 229, poz ze zm.) PrBank ustawa z r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) PrPostAdm ustawa z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz ze zm.) SwDziałGospU..... ustawa z r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 220, poz ze zm.) UInfGU ustawa z r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz.U. Nr 81, poz. 530 ze zm.) WspRodzU ustawa z r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. Nr 149, poz. 887 ze zm.) ZwNKonU ustawa z r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz ze zm.) 2. Organy i instytucje EFTA Europejskie Porozumienie o Wolnym Handlu GIODO Generalny Inspektor Danych Osobowych SA Sąd Apelacyjny SN Sąd Najwyższy UOKIK Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów 3. Publikatory i czasopisma Dz.U Dziennik Ustaw MSiG Monitor Sądowy i Gospodarczy OSG Orzecznictwo Sądów Gospodarczych OSN(C) Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna XII

14 4. Inne skróty nast następny np na przykład Nr numer poz pozycja r rok s strona t.j tekst jednolity Wok Wokanda zd zdanie ze zm ze zmianami Wykaz skrótów XIII

15

16 Wykaz literatury B. Adamiak, J. Borkowski, Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2005 Barta J., Fajgielski P., Markiewicz R., Ochrona danych osobowych. Komentarz, Warszawa 2011 Bączyk M., [w:] E. Fojcik-Mastalska (red.), Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2007 Białek T., [w:] A. Marzec, T. Białek, Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Komentarz, Warszawa 2011 Białek T., Zajączkowska-Weremczuk K., Uprawnienia i obowiązki instytucji określonych w art. 105 ust. 4 ustawy Prawo bankowe, Prawo Bankowe 2006, Nr 12 Bieć A., Ocena rozwoju polskiego rynku informacji gospodarczych, Warszawa 2008 Bieć A., Słabości polskiego sektora rejestrów kredytowych, Warszawa 2009 Brzozowski A., [w:] Ewa Łętowska (red.), Prawo zobowiązań część ogólna, Warszawa 2006 Dmowski S., Rudnicki S., Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2011 H. Dolecki, T. Wiśniewski (red.), H. Ciepła, D. Zawistowski, T. Żyznowski, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. IV. Artykuły LEX 2011 Dolecki H., Wiśniewski T. (red.), A. Hrycaj, A. Jakubecki, P. Rylski, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. V. Artykuły , Warszawa 2012 Drozd A., Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz. Wzory pism i przepisy, Warszawa 2008 European Commission, Report of Expert Group on Credit Histories, DG Internal Markets and Services, May 2009 ( market/consultations/docs/2009/credit_histories/egch_report_en.pdf) Fraud Prevention and Data Protection. A Eurofinas ACCIS Report on Fighting Fraud in Consumer Lending, Brussels, December 2011, ( ReportOnFraud_WEB.pdf) XV

17 Wykaz literatury Frąckowiak J., [w:] W. Pyzioł (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2008 Gromska-Szuster I., [w:] H. Dolecki, T. Wiśniewski (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. I. Artykuły 1 366, Warszawa 2011 Grzeszczyk W., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2011 Hauser R., Skoczylas A. (red.), Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, Warszawa 2011 Internetowy Słownik Języka Polskiego PWN, Janiak A., Glosa do wyroku SN z r., V CKN 769/00, OSNC 2001, Nr 11, poz. 166 Kidyba A., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. II. Komentarz do art k.s.h., Warszawa 2011 Kubiak-Cyrul A., Dobra osobiste osób prawnych, Kraków 2005 Machnikowski P., [w:] E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2010 Machnikowski P., [w:] E. Łętowska (red.) Prawo zobowiązań część ogólna, Warszawa, 2006 Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010 Mednis A., [w:] A. Mednis, J. Noga-Bogomilska, Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych. Komentarz, Warszawa 2003 Mednis A., Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz, Warszawa 1999 Molis J., [w:] F. Zoll (red.), Prawo bankowe, Komentarz, t. I, Kraków 2005 Noga-Bogumilska J., [w:] A. Mednis, J. Noga-Bogumilska, Ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych. Komentarz, Warszawa 2003 Olejniczak A., [w:] A. Kidyba, Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Warszawa 2010 Ostrowski T., [w:] A. Kopeć, M. Chruściak, M. Szakun, M. Kłoda, G. Kott, T. Ostrowski, Ustawa o kredycie konsumenckim. Rekomendacje interpretacyjne podstawowych regulacji. Komentarz, Warszawa 2012 Pabis R., [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2011 Piasecki K., (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do artykułów t. I, Warszawa Piasecki K., Kodeks cywilny. Komentarz. Księga pierwsza. Część ogólna, Kraków 2003 Piasecki K., [w:] K. Piasecki (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do artykułów 1 366, t. I, Warszawa 2010 Piskorz-Ryń A., Sibiga G., Opinia prawna na temat rządowego projektu ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych (Druk sejmowy Nr 1997), Warszawa, 5 stycznia 2010 r., XVI

18 Wykaz literatury Popiołek W., [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz do art , t. I, Warszawa 2011 Pyzioł W., [w:] tenże (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2008 Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2009 Rothemund M., Gerhardt M., The European Credit Information Landscape. An analysis of a survey of credit bureaus in Europe, ECRI Industry Survey, Brussels 2011 The World Bank, General Principles for Credit Reporting, Washington D.C., September 2011 ( Resources/Credit_Reporting_text.pdf) Sieńko-Kowalska B., Obrót informacjami w świetle nowej ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych, Przegląd Prawa Handlowego 2010, Nr 7 Smykla B., Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2006 Smykla B., Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2011 Szuster S., Wyrwiński M., [w:] F. Zoll (red.), Prawo bankowe, Komentarz, t. I, Kraków 2005 XVII

19

20 A. Tekst ustawy