PRAWO AUTORSKIE. sssiedlce, 9 maja 2011 r..

Transkrypt

1 1 PRAWO AUTORSKIE sssiedlce, 9 maja 2011 r..

2 Program szkolenia 2 1. Akty prawne z zakresu prawa autorskiego i praw pokrewnych. 2. Podstawowe zagadnienia ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych: - przedmiot prawa autorskiego - podmiot prawa autorskiego - treść prawa autorskiego: a) autorskie prawa osobiste i majątkowe b) dozwolony użytek osobisty c) dozwolony użytek publiczny prawo cytatu, prawo przedruku, specjalne uprawnienia szkół, bibliotek i archiwów oraz instytucji naukowych i oświatowych

3 Program szkolenia 3 d) czas trwania autorskich praw majątkowych e) przejście autorskich praw majątkowych f) ochrona autorskich praw osobistych i majątkowych g) ochrona wizerunku h) odpowiedzialność za naruszenie praw autorskich 3. Prawo autorskie w szkole. 4. Prezentacja wybranych orzeczeń sądowych oraz kazusów dotyczących prawa autorskiego.

4 Akty prawne z zakresu prawa autorskiego i praw pokrewnych 4 Przepisy krajowe: Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity - Dz. U. z 2006 r., Nr 90, poz. 631, z późn. zm.) Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (Dz. U. Nr 128, poz. 1402, z późn. zm.) Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (tekst jednolity - Dz. U. z 2003 r., Nr 119, poz. 1117, z późn. zm.) Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jednolity - Dz. U. z 2003 r., Nr 153, poz. 1503, z późn. zm.) Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. Nr 144, poz. 1204, z późn. zm.)

5 5 Przedmiot prawa autorskiego Art. 1 ust. 1 ustawy definicja Utwór każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia

6 6 Przedmiotem prawa autorskiego są w szczególności utwory: - wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe) - plastyczne - fotograficzne - lutnicze - wzornictwa przemysłowego - architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne - muzyczne i słowno-muzyczne - sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne - audiowizualne (w tym także filmowe)

7 7 Przedmiot prawa autorskiego: - ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia; nie są objęte ochroną: odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne - warto wskazać, że ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności - istotne znaczenie ma fakt, że utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną

8 8 - Opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, przeróbka, adaptacja, jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego. - Rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego (prawo zależne), chyba że autorskie prawa majątkowe do utworu pierwotnego wygasły. - Twórca utworu pierwotnego może cofnąć zezwolenie, jeżeli w ciągu pięciu lat od jego udzielenia opracowanie nie zostało rozpowszechnione. Wypłacone twórcy wynagrodzenie nie podlega zwrotowi. - Za opracowanie nie uważa się utworu, który powstał w wyniku inspiracji cudzym utworem. - Na egzemplarzach opracowania należy wymienić twórcę i tytuł utworu pierwotnego. (Art. 2 ust. 1-5 ustawy)

9 9 Zbiory, antologie, wybory, bazy danych są przedmiotem prawa autorskiego, nawet jeżeli zawierają niechronione materiały, o ile przyjęty w nich dobór, układ lub zestawienie ma twórczy charakter, bez uszczerbku dla praw do wykorzystanych utworów (art. 3 ustawy).

10 10 Przedmiotu prawa autorskiego nie stanowią: 1) akty normatywne lub ich urzędowe projekty, 2) urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole, 3) opublikowane opisy patentowe lub ochronne, 4) proste informacje prasowe. (Art. 4 ustawy)

11 11 Podmiot prawa autorskiego - Twórca Osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu. (Art. 8 ust. 2 ustawy)

12 12 Kto jeszcze jest podmiotem prawa autorskiego? Współtwórca Współtwórcom przysługuje prawo autorskie wspólnie. Istnieje domniemanie, że wielkości udziałów są równe. Każdy z współtwórców może żądać określenia wielkości udziałów przez sąd, na podstawie wkładów pracy twórczej. (Art. 9 ust. 1 ustawy)

13 13 Każdy ze współtwórców może wykonywać prawo autorskie do swojej części utworu mającej samodzielne znaczenie, bez uszczerbku dla praw pozostałych współtwórców. Do wykonywania prawa autorskiego do całości utworu potrzebna jest zgoda wszystkich współtwórców. W przypadku braku takiej zgody każdy ze współtwórców może żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeka uwzględniając interesy wszystkich współtwórców. Każdy ze współtwórców może dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia prawa autorskiego do całości utworu. Uzyskane świadczenie przypada wszystkim współtwórcom, stosownie do wielkości ich udziałów. (Art. 9 ust. 2-4 ustawy)

14 14 Kto jeszcze może być podmiotem prawa autorskiego? Pracownik Pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron, o ile ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej (Art. 12 ust. 1 ustawy).

15 15 Jeżeli pracodawca, w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia, twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, że po jego bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba że umowa stanowi inaczej. Strony mogą określić inny termin na przystąpienie do rozpowszechniania utworu (Art. 12 ust. 2 ustawy).

16 16 Inna kategoria podmiotu prawa autorskiego: Twórczość pracownika instytucji naukowej Instytucji naukowej przysługuje pierwszeństwo opublikowania utworu naukowego pracownika, który stworzył ten utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, jeżeli w umowie o pracę nie postanowiono inaczej. Twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. Pierwszeństwo opublikowania wygasa, jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od dostarczenia utworu nie zawarto z twórcą umowy o wydanie utworu albo jeżeli w okresie dwóch lat od daty jego przyjęcia utwór nie został opublikowany (Art. 14 ust. 1 ustawy).

17 17 Instytucja naukowa może, bez odrębnego wynagrodzenia, korzystać z materiału naukowego zawartego w utworze, o którym mowa powyżej, oraz udostępniać ten utwór osobom trzecim, jeżeli to wynika z uzgodnionego przeznaczenia utworu lub zostało postanowione w umowie. (Art. 14 ust. 2 ustawy)

18 18 Podmiotem prawa autorskiego jest również: Producent lub wydawca Osoba, której nazwisko lub nazwę uwidoczniono w tym charakterze na przedmiotach, na których utwór utrwalono, albo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu (Art. 15 ustawy).

19 19 Student jako podmiot prawa autorskiego Uczelni w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym przysługuje pierwszeństwo w opublikowaniu pracy dyplomowej studenta. Jeżeli uczelnia nie opublikowała pracy dyplomowej w ciągu 6 miesięcy od jej obrony, student, który ją przygotował, może ją opublikować, chyba że praca dyplomowa jest częścią utworu zbiorowego (Art. 15a ustawy).

20 20 Treść prawa autorskiego: Autorskie prawa osobiste Autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do: 1) autorstwa utworu; 2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo; 3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania; 4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności; 5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu. (Art. 16 ustawy)

21 21 Treść prawa autorskiego: Autorskie prawa majątkowe Twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. (Art. 17 ustawy)

22 22 Autorskie prawa majątkowe nie podlegają egzekucji, dopóki służą twórcy. Nie dotyczy to wymagalnych wierzytelności, natomiast po śmierci twórcy, spadkobiercy mogą sprzeciwić się egzekucji z prawa autorskiego do utworu nieopublikowanego, chyba że sprzeciw byłby niezgodny z ujawnioną wolą twórcy co do rozpowszechniania utworu. Stanowi o tym wprost art. 18 ust. 1-2 ustawy.

23 23 Treść prawa autorskiego: Dozwolony użytek osobisty Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Przepis ten nie upoważnia do budowania według cudzego utworu architektonicznego i architektonicznourbanistycznego oraz do korzystania z elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu, chyba że dotyczy to własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym (Art. 23 ust. 1 ustawy).

24 24 Zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego (Art. 23 ust. 2 ustawy).

25 25 Treść prawa autorskiego: Dozwolony użytek publiczny Prawo cytatu Wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości. (Art. 29 ust. 1 ustawy)

26 26 W celach dydaktycznych i naukowych wolno zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w podręcznikach i wypisach oraz w antologiach. W przypadkach, o których mowa powyżej, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.

27 27 Można korzystać z utworów w granicach dozwolonego użytku pod warunkiem wymienienia imienia i nazwiska twórcy oraz źródła. Podanie twórcy i źródła powinno uwzględniać istniejące możliwości. Twórcy nie przysługuje prawo do wynagrodzenia, chyba że ustawa stanowi inaczej (Art. 34 ustawy).

28 28 Treść prawa autorskiego: Dozwolony użytek publiczny Prawo przedruku Wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji: 1) już rozpowszechnione: a) sprawozdania o aktualnych wydarzeniach, b) aktualne artykuły na tematy polityczne, gospodarcze lub religijne, chyba że zostało wyraźnie zastrzeżone, że ich dalsze rozpowszechnianie jest zabronione, c) aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie; 2) krótkie wyciągi ze sprawozdań i artykułów, o których mowa w pkt 1 lit. a i b;

29 29 Treść prawa autorskiego: Dozwolony użytek publiczny Prawo przedruku 3) przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych; 4) mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach; nie upoważnia to jednak do publikacji zbiorów mów jednej osoby; 5) krótkie streszczenia rozpowszechnionych utworów. 2. Za korzystanie z utworów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b i c, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. 3. Rozpowszechnianie utworów na podstawie ust. 1 jest dozwolone zarówno w oryginale, jak i w tłumaczeniu.

30 30 Treść prawa autorskiego: Dozwolony użytek publiczny Specjalne uprawnienia szkół, bibliotek i archiwów oraz instytucji naukowych i oświatowych Instytucje naukowe i oświatowe mogą, w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań, korzystać z rozpowszechnionych utworów w oryginale i w tłumaczeniu oraz sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów rozpowszechnionego utworu (Art. 27 ustawy).

31 31 Biblioteki, archiwa i szkoły mogą: 1) udostępniać nieodpłatnie, w zakresie swoich zadań statutowych, egzemplarze utworów rozpowszechnionych; 2) sporządzać lub zlecać sporządzanie egzemplarzy rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnienia, zachowania lub ochrony własnych zbiorów; 3) udostępniać zbiory dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu informatycznego (terminali) znajdujących się na terenie tych jednostek. (Art. 28 ustawy)

32 32 Ośrodki informacji lub dokumentacji mogą sporządzać i rozpowszechniać własne opracowania dokumentacyjne oraz pojedyncze egzemplarze, nie większych niż jeden arkusz wydawniczy, fragmentów opublikowanych utworów. (Art. 30 ust. 1 ustawy)

33 33 WAŻNE Wolno nieodpłatnie wykonywać publicznie rozpowszechnione utwory podczas ceremonii religijnych, imprez szkolnych i akademickich lub oficjalnych uroczystości państwowych, jeżeli nie łączy się z tym osiąganie pośrednio lub bezpośrednio korzyści majątkowych i artyści wykonawcy nie otrzymują wynagrodzenia, z wyłączeniem imprez reklamowych, promocyjnych lub wyborczych. Art. 31 ustawy

34 34 Należy jednak pamiętać, że dozwolony użytek nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy, o czym stanowi wprost art. 35 ustawy.

35 35 Czas trwania autorskich praw majątkowych (Art. 36 ustawy) Z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, autorskie prawa majątkowe gasną z upływem lat siedemdziesięciu: 1) od śmierci twórcy, a do utworów współautorskich - od śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych; 2) w odniesieniu do utworu, którego twórca nie jest znany - od daty pierwszego rozpowszechnienia, chyba że pseudonim nie pozostawia wątpliwości co do tożsamości autora lub jeżeli autor ujawnił swoją tożsamość; 3) w odniesieniu do utworu, do którego autorskie prawa majątkowe przysługują z mocy ustawy innej osobie niż twórca - od daty rozpowszechnienia utworu, a gdy utwór nie został rozpowszechniony - od daty jego ustalenia; 4) w odniesieniu do utworu audiowizualnego - od śmierci najpóźniej zmarłej z wymienionych osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora muzyki skomponowanej do utworu audiowizualnego.

36 36 Przejście autorskich praw majątkowych Autorskie prawa majątkowe mogą przejść na inne osoby w drodze dziedziczenia lub na podstawie umowy. Nabywca autorskich praw majątkowych może przenieść je również na inne osoby, chyba że zawarta umowa stanowi inaczej. Art. 41 ust. 1 ustawy

37 37 Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu (zwana dalej: licencją ), obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione. Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. Nieważna jest umowa w części dotyczącej wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy mających powstać w przyszłości. Umowa może dotyczyć tylko pól eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia.

38 38 Twórca może udzielić upoważnienia do korzystania z utworu na wymienionych w umowie polach eksploatacji z określeniem zakresu, miejsca i czasu tego korzystania. Jeżeli umowa nie zastrzega wyłączności korzystania z utworu w określony sposób (licencja wyłączna), udzielenie licencji nie ogranicza udzielenia przez twórcę upoważnienia innym osobom do korzystania z utworu na tym samym polu eksploatacji (licencja niewyłączna). Umowa licencyjna wyłączna wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.

39 39 Ochrona autorskich praw osobistych Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub - na żądanie twórcy -zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny (Art. 78 ust. 1 ustawy).

40 40 Ochrona autorskich praw majątkowych Uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa: 1) zaniechania naruszania; 2) usunięcia skutków naruszenia; 3) naprawienia wyrządzonej szkody: a) na zasadach ogólnych albo b)poprzez zapłatę sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione - trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu; 4) wydania uzyskanych korzyści. Art. 79 ust. 1 ustawy

41 41 Ochrona wizerunku Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W przypadku braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie. Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku: 1) osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych; 2) osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

42 42 Ochrona wizerunku Do roszczeń w przypadku rozpowszechniania wizerunku osoby na nim przedstawionej oraz rozpowszechniania korespondencji bez wymaganego zezwolenia osoby, do której została skierowana, stosuje się odpowiednio przepis art. 78 ust. 1; roszczeń tych nie można dochodzić po upływie dwudziestu lat od śmierci tych osób. (slajd 39)

43 43 Odpowiedzialność za naruszenie praw autorskich Odpowiedzialność karna została określona w Rozdziale IV ustawy o prawie autorskim, a konkretnie w art ustawy.

44 Prawo autorskie w szkole 44 Strona internetowa szkoły to jedno z najczęściej wykorzystywanych pól eksploatacji utworów Umieszczanie zdjęć z uroczystości szkolnych, wycieczek klasowych Materiały dostępne na stronie internetowej szkoły (zdjęcia, muzyka, wiersz, grafika) niezbędne jest uzyskanie zgodę twórcy

45 Prawo autorskie w szkole 45 Nauczyciel podczas lekcji odtwarza uczniom fragmenty cudzych utworów np. filmów, piosenek; kseruje tekst wiersza lub artykułu naukowego Warunek konieczny taki utwór musi być wcześniej rozpowszechniony Podstawa prawna - art. 27 ustawy

46 Prawo autorskie w szkole 46 Nauczyciel przygotował autorski program zajęć lekcyjnych program podlega ochronie - prawo autorskie nauczyciela Nauczyciel może wykorzystać pomysł innego nauczyciela, ale musi użyć własnych środków wyrazu (np. inspiracja) Nauczyciel może wykorzystać sposób nauczania opracowany przez innego nauczyciela pod warunkiem, że samodzielnie opracuje np. materiały dla słuchaczy, które wyrażają ww. sposób nauczania Nauczyciel opracował scenariusz obchodów rocznicy wybuchu II wojny światowej (chronimy autorski sposób wyrazu)

47 Prawo autorskie w szkole 47 Praca, której autorem jest uczeń podlega ochronie. Praca może być wykorzystana tylko i wyłącznie za zgodą ucznia (gdy uczeń jest niepełnoletni wymagana jest zgoda rodzica lub opiekuna prawnego). Rysunek, który powstał podczas lekcji plastyki umieszcza się np. w kalendarzu.

48 Prawo autorskie w szkole 48 Wykorzystanie cudzego utworu (np. muzycznego, literackiego) podczas uroczystości szkolnej (np. rozpoczęcie roku szkolnego) jest dozwolone, gdy spełnione są łącznie następujące wymogi: - uczniowie wykonujący utwór (poezja, utwór muzyczny) nie otrzymują wynagrodzenia za występ - nikt nie uzyskuje korzyści majątkowej z takiej uroczystości - Podstawa prawna art. 31 ustawy

49 Prawo autorskie w szkole 49 Uczniowie wykonują utwory, a szkoła pobiera opłatę za wstęp na przedstawienie wystawiane przez uczniów Bal karnawałowy w szkole organizatorem nie jest szkoła, ale instytucja zewnętrzna Zespół wykonuje utwór i jednocześnie pobiera wynagrodzenie za występ podczas uroczystości szkolnej (np. studniówka) Studniówka w restauracji, klubie

50 Prawo autorskie w szkole 50 Dozwolone jest rozpowszechnianie utworów wystawionych na stałe na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub w ogrodach, jednakże nie do tego samego użytku (vide: art. 33 pkt 1 ustawy) Relacja z wycieczki klasowej zawierająca zdjęcia przedstawiające wystawione w miejscu publicznym np. zabytki, pomniki

51 Prawo autorskie w szkole 51 Dozwolone jest rozpowszechnianie utworów wystawionych w publicznie dostępnych zbiorach, takich jak muzea, galerie, sale wystawowe, lecz tylko w katalogach i wydawnictwach publikowanych dla promocji tych utworów, a także w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach w prasie i telewizji, jednakże w granicach uzasadnionych celem informacji (vide: art. 33 pkt 2 ustawy).

52 Prezentacja wybranych orzeczeń sądowych oraz kazusów dotyczących prawa autorskiego 52 Wyrok z dnia 20 lutego 2008 r., Sąd Apelacyjny w Poznaniu I ACa 87/08 Jako dopuszczalne w umowach o pracę uznać trzeba postanowienia przewidujące, iż w trakcie trwania stosunku pracy autorskie prawa majątkowe do wszystkich utworów pracownika lub wszystkich utworów określonego rodzaju przechodzą na rzecz pracodawcy.

53 Prezentacja wybranych orzeczeń sądowych oraz kazusów dotyczących prawa autorskiego 53 Wyrok z dnia 23 listopada 2004 r., Sąd Najwyższy - I CK 232/04 Przytoczenie cudzego utworu nawet w całości jest dozwolone, jeżeli następuje w celu określonym w art. 29 ust. 1 ustawy, przy czym przytaczany utwór musi pozostawać w takiej proporcji do wkładu twórczości własnej, aby nie było wątpliwości co do tego, że powstało własne dzieło.

54 Prezentacja wybranych orzeczeń sądowych oraz kazusów dotyczących prawa autorskiego 54 Wyrok z dnia 8 września 1976 r., Sąd Najwyższy IV CR 329/76, OSNC 1977, nr 9, poz. 165 Wkład twórcy, profesora wyższej uczelni, przy opracowywaniu wspólnie z adiunktem tejże uczelni skryptu służącego do nauki przedmiotu wykładanego przez tego profesora może polegać nie tylko na wspólnym pisaniu skryptu, ale także na wykorzystywaniu notatek z wykładów będących owocem pracy naukowej profesora. Dla uznania profesora za współautora skryptu wystarczające jest także opracowanie go przez adiunkta w porozumieniu z profesorem na podstawie wyników badań naukowych i koncepcji naukowych będących owocem pracy naukowej profesora oraz według jego wskazówek co do układu i treści.

55 Prezentacja wybranych orzeczeń sądowych oraz kazusów dotyczących prawa autorskiego 55 Podmiotem prawa autorskiego jest: a) Trzyletnie dziecko, które narysowało rysunek b) Całkowicie ubezwłasnowolniony mężczyzna, który jest autorem tekstu piosenki c) Szympans w zoo, który namalował obrazek

56 Prezentacja wybranych orzeczeń sądowych oraz kazusów dotyczących prawa autorskiego 56 Prawo autorskie obejmuje ochroną: a) Godło RP b) Ustawę o swobodzie działalności gospodarczej c) Prostą informację prasową d) Opublikowany opis patentowy e) Pracę magisterską studenta f) Herb Siedlec

57 Prezentacja wybranych orzeczeń sądowych oraz kazusów dotyczących prawa autorskiego 57 Zgodne z prawem autorskim jest: a) Przekazanie kopii artykułu z gazety wszystkim uczestnikom szkolenia b) Przekazanie przez nauczyciela kopii artykułu wszystkim uczniom podczas lekcji w szkole podstawowej c) Podarowanie siostrze kserokopii z czasopisma naukowego artykułu d) Wykonanie cudzej piosenki podczas szkolnej akademii (piosenkę wykonuje uczeń, bez wynagrodzenia)

58 Prezentacja wybranych orzeczeń sądowych oraz kazusów dotyczących prawa autorskiego 58 Nauczyciel jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w liceum. Poza godzinami pracy opracował scenariusz lekcji. Problemy: Czy inny nauczyciel tego liceum może wykorzystać scenariusz podczas swoich zajęć? Czy potrzebna jest zgoda autora scenariusza?

59 Prezentacja wybranych orzeczeń sądowych oraz kazusów dotyczących prawa autorskiego 59 Nauczyciel jest autorem artykułu dotyczącego przetwarzania danych osobowych w placówkach szkolnych. Artykuł został opublikowany w czasopiśmie naukowym. Problemy: Czy nauczyciel może opublikować ten artykuł w innym czasopiśmie? Czy nauczyciel po napisaniu innego artykułu na ten sam temat może sprzedać go do innej gazety?

60 Prezentacja wybranych orzeczeń sądowych oraz kazusów dotyczących prawa autorskiego 60 Uczeń gimnazjum namalował rysunek podczas lekcji plastyki. Problemy: Czy gimnazjum może umieścić rysunek na swojej stronie internetowej? Czy potrzebna jest zgoda autora rysunku? Czyja zgoda jest potrzebna w przypadku, gdy uczeń jest niepełnoletni?

61 Prezentacja wybranych orzeczeń sądowych oraz kazusów dotyczących prawa autorskiego 61 Kserowanie a) przez osoby trzecie (np. pracownik punktu ksero) b) na własne potrzeby oraz dla osób pozostających w związku osobistym

62 Prezentacja wybranych orzeczeń sądowych oraz kazusów dotyczących prawa autorskiego 62 Plagiat i autoplagiat Rodzaje naruszeń cudzej twórczości intelektualnej Przestrzeganie prawa autorskiego w Polsce

63 Literatura 63 J. Barta, R. Markiewicz: Prawo autorskie, Oficyna Wolters Kluwer Polska Sp. z o. o., 2008 r. A. Karpowicz: Autor-Wydawca. Poradnik prawa autorskiego, Oficyna Wolters Kluwer Polska Sp. z o. o., 2009r. R. Golat: Prawo autorskie poradnik dla twórców, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2004 r.

64 64 Dziękuję za uwagę. Zapraszam do zadawania pytań.