Prawo autorskie - instrument ograniczenia czy zapewnienia dostępu do informacji?

Transkrypt

1 Prawo autorskie - instrument ograniczenia czy zapewnienia dostępu do informacji? Wybrane zagadnienia autorskoprawne dotyczące ce działalno alności bibliotek dr Sybilla Stanisławska awska-kloc Warszawa 22 listopada 2006 r. Instytut Prawa WłasnoW asności Intelektualnej UJ

2 Podstawa prawna Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego 1994 r. Dyrektywa z 22 maja 2001 r., 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie harmonizacji niektórych aspektów w praw autorskich i praw pokrewnych w społecze eczeństwie informacyjnym

3 Przedmiot ochrony 1) Utwór 2) Przedmioty praw pokrewnych: artystyczne wykonania, fonogramy, wideogramy, nadania stacji radiowych i telewizyjnych, pierwsze wydania, wydania naukowe i krytyczne (tzw. prawa pokrewne wydawców) w) Prawo autorskie nie chroni informacji jako takich

4 Definicja utworu Utwór - każdy przejaw działalno alności twórczej, - o indywidualnym charakterze, - ustalony w jakiejkolwiek postaci, - niezależnie od wartości, przeznaczenia sposobu wyrażenia (art. 1 pr.aut) Np. utwory literackie, naukowe, kartograficzne, fotograficzne, audiowizualne, bazy danych, zbiory

5 Ograniczenia dostępu do informacji Występuj pujące w praktyce ograniczenia możliwo liwości korzystania: - z informacji (danych), - utworów w chronionych prawem autorskim Ograniczenia korzystania z utworów wynikąjące z praw autorskich

6 Treść prawa autorskiego Autorskie prawa osobiste (art. 16 pr. aut.) Autorskie prawa majątkowe (art. 17 i art. 50 pr.. aut.)

7 Prawo do: Autorskie prawa osobiste - autorstwa utworu, - oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem lub udostępniania go anonimowo, - nienaruszalności treści i formy oraz jego rzetelnego wykorzystania, - decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności, ci, - nadzoru nad sposobem korzystania z utworu Prawa osobiste sąs nieograniczone w czasie,, sąs niezbywalne korzystając c z utworu należy y podać informacje o twórcy oraz źródle z jakiego utwór r pochodzi (miejsce publikacji) art.34 pr.. aut

8 Autorskie prawa majątkowe Treść prawa: wyłą łączne prawo do: - korzystania z utworu - wynagrodzenia za korzystanie - rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji W czasie trwania autorskich praw majątkowych na korzystanie z utworu należy y uzyskać zgodę podmiotu praw autorskich Czas trwania praw autorskich majątkowych okres życia twórcy oraz 70 lat po jego śmierci zasady obliczania czasu trwania autorskich praw majątkowych - art pr.. aut. autorskie prawa majątkowe podlegają dziedziczeniu

9 Ustalenie podmiotu uprawnionego z tytułu autorskich praw majątkowych Kto może e być uprawniony z tytułu u autorskich praw majątkowych: - autor - pracodawca - wydawca - nabywca praw na podstawie umowy - spadkobierca/spadkobiercy ustalenie podmiotu prawa (poszukiwania, ogłoszenia) oszenia) problem tzw. utworów osieroconych

10 Ograniczenia korzystania z utworów w wynikające ze stosowania technicznych zabezpieczeń Potrzeba wprowadzenia technicznych zabezpieczeń - art. 79 ust. 3 pr.. aut. Cel wprowadzenia technicznych zabezpieczeń utworów w : ograniczenie możliwo liwości sporządzania kopii elektronicznych wersji utworów Rodzaje technicznych zabezpieczeń: - ograniczające ce dostęp p do utworu - ograniczające/wy ce/wyłączające możliwo liwości sporządzenia kopii utworów, w, rozpowszechniania utworów Czy istnieją możliwo liwości legalnego usuwania technicznych zabezpieczeń?

11 Domena publiczna Ochronie nie podlegają utwory należą żące do domeny publicznej Co rozumiemy pod pojęciem domeny publicznej?

12 Zapewnienie dostępu do utworów w i zawartych w nich informacji - dozwolony użytek u utworów Ratio legis przepisów w o dozwolonym użytku: wyważenie interesów w autorów w i osób b korzystających z utworów w i przedmiotów w praw pokrewnych zapewnienie dostępu do utworów w i przedmiotów w praw pokrewnych Rodzaje dozwolonego użytku: u użytek osobisty użytek publiczny

13 Dozwolony użytek u utworów - uprawnienia dla bibliotek Podstawa prawna: Art. 28 pr.. aut Dokonana w 2004 r. nowelizacja ustawy o pr.. aut poszerzyła a zakres licencji dla bibliotek Art. 28 przewiduje 3 rodzaje uprawnień dla bibliotek

14 Dozwolony użytek u utworów - uprawnienia dla bibliotek Art. 28 pkt 1 - prawo bibliotek do : udostępniania nieodpłatnego, w zakresie swoich zadań statutowych egzemplarzy utworów rozpowszechnionych

15 Dozwolony użytek u utworów - uprawnienia dla bibliotek Art. 28 pkt 2 - prawo bibliotek do: sporządzania lub zlecania sporządzania egzemplarzy rozpowszechnionych utworów w w celu uzupełnienia, zachowania lub ochrony własnych zbiorów - problematyka sporządzanie cyfrowych kopii utworów

16 Dozwolony użytek u utworów - uprawnienia dla bibliotek Art. 28 pkt 3 - prawo bibliotek do: udostępniania zbiorów w dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu informatycznego (terminali) znajdujących się na terenie tych jednostek

17 Uprawnienia bibliotek specjalistycznych Zakres uprawnień bibliotek specjalistycznych, tj. zawierających zbiory przeznaczone dla użytku u osób niepełnosprawnych nosprawnych - art pr.. aut.

18 Podsumowanie Wnioski końcowe Dziękuj kuję Państwu za uwagę