Standard określania klasy systemu informatycznego resortu finansów

Transkrypt

1 Dane dokumentu Nazwa Projektu: Kontrakt Konsolidacja i Centralizacja Systemów Celnych i Podatkowych Studium Projektowe Konsolidacji i Centralizacji Systemów Celnych i Podatkowych (SPKiCSCP) Numer wersji dokumentu: Umowa MF: C/123/09/DI/B/140 Data wersji dokumentu: Strona 1 z 11

2 Spis treści 1. Cel i przeznaczenie dokumentu Wstęp Słownik Pojęć Zakres stosowania standardu Definicja klas systemów Standard określania klasy systemów Charakterystyka klas systemów Klasa I Klasa II Klasa III Klasa IV Parametry i ich wagi Wzór określania klasy systemu Charakterystyka infrastruktury dla klas systemów Charakterystyka infrastruktury klasy I systemów Charakterystyka infrastruktury klasy II systemów Charakterystyka infrastruktury klasy III systemów Charakterystyka infrastruktury klasy IV systemów Strona 2 z 11

3 1. Cel i przeznaczenie dokumentu Niniejszy dokument zawiera opis zdefiniowanych parametrów oraz ich wag dla systemów informatycznych resortu finansów, pozwalających na określenie klasy systemu. 2. Wstęp Standard określa definicje klas systemów informatycznych w resorcie finansów. Dokument definiuje klasy, które umożliwią świadczenie wymaganego poziomu usług biznesowych dla systemów informatycznych oraz umożliwią budowę efektywnej infrastruktury IT w CPD MF. Przyjęte w dokumencie założenia zostały opracowane w ramach Studium Projektowego Konsolidacji i Centralizacji Systemów Celnych i Podatkowych. Klasa systemu informatycznego jest określana na podstawie zdefiniowanych parametrów, oraz ich wag, dla systemów informatycznych resortu finansów. Celem wprowadzenia niniejszego standardu jest zdefiniowanie ujednoliconej, uporządkowanej i jednoznacznej metody kwalifikacji systemów informatycznych, umożliwiającej ich klasyfikację w odniesieniu do zdefiniowanych cech poszczególnych klas. Standard określa klasy systemów, które będą dostarczane i eksploatowane przez Departament Informatyki. Standard jest referencją dla innych projektów zgodnie z Uchwałą Nr 8/2009 Rady Informatyzacji Resortu z dnia r. tzn. określa dopuszczalne klasy systemów i nakłada wymóg sklasyfikowania systemów zgodnie z zasadami określonymi w rozdziale Słownik Pojęć Rozdział usunięty intencjonalnie. 4. Zakres stosowania standardu Standard określania klasy systemów informatycznych musi być stosowany dla wszystkich systemów wdrażanych produkcyjnie bądź modyfikowanych w sposób mający wpływ na parametry będące podstawą klasyfikacji systemów. Właściciel Merytoryczny systemu odpowiada za wystąpienie o określenie klasy systemu. Klasa systemu być musi dołączona do dokumentów zatwierdzających wykonanie lub modyfikację systemu. Proces klasyfikacji przeprowadzony jest przez Departament Informatyki na wniosek i na podstawie danych przekazanych przez Właściciela Merytorycznego systemu. Warunki techniczne do realizacji wymagań poszczególnych klas systemów będą zapewniane w środowisku IT w ośrodkach CPD MF. Standard określania klasy Strona 3 z 11

4 systemów informatycznych resortu finansów wyznacza ich docelową architekturę infrastruktury, w której dany system będzie zainstalowany i eksploatowany. Wyznacznikiem tej infrastruktury są zdefiniowane parametry, które muszą być spełnione przez dostępne rozwiązania w CPD MF. Standard został opracowany w oparciu o zbiór dobrych praktyk i doświadczeń HP w zakresie wdrażania, konsolidacji i centralizacji rozwiązań informatycznych oraz dopasowany do wymagań Ministerstwa Finansów na bazie prac konsultacyjnych dla poszczególnych parametrów i wag, przeprowadzonych przez pracowników Ministerstwa Finansów i HP. Standard określania klasy systemów informatycznych jest wyznaczany na podstawie parametrów: Docelowego Czasu Odtworzenia; Docelowego Punktu Odtworzenia; Dostępności. został zbudowany w oparciu o następujące zasady: 1. Klasyfikacja K s systemu wyznaczana jest na podstawie sumy ważonej parametrów systemu przydzielonych w zakresie poszczególnych kryteriów oceny. 2. Standard definiuje cztery zasadnicze zakresy klasyfikacji: a. zakres 1 system należy do klasy I; b. zakres 2 system należy do klasy II; c. zakres 3 system należy do klasy III; d. zakres 4 system należy do klasy IV. 3. Zostały zdefiniowane przedziały wartości K s, w których standard jednoznacznie klasyfikuje system do konkretnej klasy. 4. Osoba klasyfikująca system może podjąć decyzję o przydzieleniu klasy systemu z pominięciem wzoru określania klasy systemu. W takim przypadku konieczne jest uzasadnienie przyczyny dokonania wyboru arbitralnego. 5. Standard podlega okresowym przeglądom i niezbędnej aktualizacji. Niniejszy standard określa kluczowe wymagania dla standardów technologicznych, które posłużą do budowy i świadczenia usług przez CPD MF. 5. Definicja klas systemów 5.1. Standard określania klasy systemów Docelowa klasa systemu wyznaczana jest na podstawie trzech parametrów. Każdy parametr posiada zdefiniowaną wagę i zdefiniowany zakres wartości, które można przypisać systemowi. Każda wartość przydzielana w ramach kryterium powiązana jest z oceną liczbową. Strona 4 z 11

5 Suma iloczynów wartości (ocen) parametrów i ich wag wyznacza ocenę każdego systemu informatycznego, zwaną klasyfikacją Ks. Metoda określania klasy systemów informatycznych obejmuje parametry, które charakteryzują system ze względu na: Docelowy Czas Odtworzenia (parametr t); Docelowy Punkt Odtworzenia (parametry p); Dostępność (parametr a). Dla każdego z parametrów wybierana jest wartość spośród dostępnych na liście wyboru. Wartości dla poszczególnych parametrów przedstawione są w tabeli umieszczonej w dalszej części standardu Charakterystyka klas systemów Ze względu na wymagania biznesowe oraz eksploatacyjne systemów informatycznych w resorcie finansów zostały zdefiniowane 4 klasy systemów. Poniżej została przedstawiona charakterystyka każdej z klas Klasa I Klasa I jest przeznaczona dla systemów, które wymagają ciągłego trybu działania i wspomagają główne procesy biznesowe w resorcie finansów. Niezawodność tych systemów decyduje o sprawności działania całego resortu i ma znaczenie strategiczne. Klasa I systemów informatycznych resortu finansów charakteryzuje się następującymi parametrami eksploatacyjnymi: Docelowy Czas Odtworzenia (parametr t) - 4h Docelowy Punkt Odtworzenia (parametr p) - czas bliski 0h ( w zależności od dostępnych technologii niepowodujący lub minimalizujący utratę danych np. tylko do operacji niezatwierdzonych) Dostępność (parametr a): 99,4% Klasa II Klasa II jest przeznaczona dla systemów, które wymagają ciągłego trybu działania i wspomagają główne i poboczne procesy biznesowe w resorcie finansów. Chwilowa niedostępność tych systemów (zdefiniowana poniżej) nie powoduje istotnych utrudnień w funkcjonowaniu resortu i nie zakłóca działania głównych procesów biznesowych. Klasa II systemów informatycznych resortu finansów charakteryzuje się następującymi parametrami eksploatacyjnymi: Strona 5 z 11

6 Docelowy Czas Odtworzenia (parametr t) - 12h Docelowy Punkt Odtworzenia (parametr p) - 12h Dostępność (parametr a): 99,0% Klasa III Klasa III jest przeznaczona dla systemów, które wymagają ciągłego lub okresowego trybu działania i nie wspomagają głównych procesów biznesowych w resorcie finansów. Niedostępność tych systemów (zdefiniowana poniżej) nie powoduje utrudnień w funkcjonowaniu resortu, dla funkcji wspieranych przez te systemy istnieją procedury zastępcze. Klasa III systemów informatycznych resortu finansów charakteryzuje się następującymi parametrami eksploatacyjnymi: Docelowy Czas Odtworzenia (parametr t) - 48h Docelowy Punkt Odtworzenia (parametr p) - 24h Dostępność (parametr a): 98,0% Klasa IV Klasa IV jest przeznaczona dla systemów, które działają okresowo lub dla środowisk nieprodukcyjnych systemów resortu finansów. Niedostępność tych systemów (zdefiniowana poniżej) nie powoduje żadnych utrudnień w funkcjonowaniu resortu. Klasa IV systemów informatycznych resortu finansów charakteryzuje się następującymi parametrami eksploatacyjnymi: Docelowy Czas Odtworzenia (parametr t) - brak wymagań Docelowy Punkt Odtworzenia (parametr p) brak wymagań (zabezpieczenie danych na żądanie) Dostępność (parametr a): 96,0% 5.3. Parametry i ich wagi W procesie określania klasy systemu będą wzięte pod uwagę następujące parametry i wagi opisane w poniższej tabeli. Parametr Oznaczenie Wagi Waga Docelowy Czas Odtworzenia (t) Opis w RTO 1 brak wymagań (t = 1) od 12h do 48h (t = 4) od 4h do 12h (t = 16) Strona 6 z 11

7 Docelowy Punkt Odtworzenia (p) Dostępność (a) bliski 0h do 4h (t = 64) w RPO 1 brak wymagań (p = 1); 24h (p = 4); bliski 0h do 12h (p = 16); bliski 0h (p = 64); w A 0,5 do 98% (a = 2) od 98,0% do 99,0% (a = 4) od 99,0% do 99,4% (a = 16) 99,4% i więcej (a = 64) Niezależnie od przydzielonych wartości istnieje możliwość arbitralnego podjęcia decyzji o docelowej klasyfikacji systemu. Skorzystanie z tej możliwości jest ograniczone do przypadków, w których z uzasadnionych przyczyn konieczna jest zmiana klasy systemu w stosunku do klasy wynikającej z wartości klasyfikacji. W takich przypadkach wymagane jest udokumentowanie przyczyn podjęcia tej decyzji Wzór określania klasy systemu Wartość klasyfikacji systemu określającej klasę systemu informatycznego resortu finansów wyznaczana jest na podstawie następującego wzoru: K s = T + P + A, gdzie: T = w RTO * t, P = w RPO * p, A = w A * a. Wartość K s Wynik (decyzja) zgodna ze standardem 65 i więcej Klasa I Od 17 do 64 Klasa II Od 5 do 16 Klasa III Od 1 do 4 Klasa IV Parametr Decyzja arbitralna Opis Decyzja o klasie systemu podjęta została arbitralnie, z pominięciem wartości parametrów. Określanie lokalizacji systemu odbywa się przy użyciu narzędzia przygotowanego zgodnie ze zdefiniowanym powyżej kryterium w arkuszu kalkulacyjnym MS Excel. Strona 7 z 11

8 6. Charakterystyka infrastruktury dla klas systemów Wymagania klas systemów reprezentowane przez wyżej zdefiniowane parametry będą wspierane odpowiednimi rozwiązaniami infrastrukturalnymi. Poniżej zostały podane charakterystyki infrastruktury dla każdej klasy systemów Charakterystyka infrastruktury klasy I systemów Środowisko infrastruktury dla klasy I systemów będzie miało następującą charakterystykę minimalną: serwery o klastry partycje wirtualne o farmy obiekty wirtualne o interfejsy LAN nadmiarowe do różnych urządzeń LAN o interfejsy SAN dwiema ścieżkami do różnych urządzeń SAN usługi systemu o wirtualne oparte o wirtualne adresy sieć LAN o urządzenia z możliwością wirtualizacji podsieci o struktura rdzenia wielokanałowe i wysokopasmowe połączenia między urządzeniami o struktura dystrybucji połączenia do dwóch różnych urządzeń rdzeniowych sieć SAN o struktura podwójnych ścieżek dostępu od serwerów do macierzy(podwójny fabric) macierze o modularnie rozszerzalna liczba interfejsów o rozszerzalna pamięć podręczna (Cache) o mechanizmy zabezpieczenia przed awarią pojedynczego dysku wraz z dyskami pozwalającymi automatycznie odbudować poziom zabezpieczeń danych po awarii pojedynczego dysku. o szybkie dyski o małych pojemnościach o możliwość tworzenia wewnętrznych kopii dyskowych danych o możliwość wykonywania replikacji danych między macierzami (replikacja synchroniczna i asynchroniczna) backup o tryb działania on-line o minimalizujący wpływa na wydajności i niedostępności systemu - oparty o mechanizmy kopii wewnętrznych zarządzanie o wysoka częstotliwość monitorowania stanu serwerów Strona 8 z 11

9 6.2. Charakterystyka infrastruktury klasy II systemów Środowisko infrastruktury dla klasy II systemów będzie miało następującą charakterystykę minimalną: serwery o klastry partycje wirtualne o farmy lub pojedyncze serwery obiekty wirtualne o interfejsy LAN nadmiarowe do różnych urządzeń LAN o interfejsy SAN dwiema ścieżkami do różnych urządzeń SAN usługi systemu o wirtualne oparte o wirtualne adresy sieć LAN o urządzenia z możliwością wirtualizacji podsieci o struktura rdzenia wielokanałowe i wysokopasmowe połączenia między urządzeniami o struktura dystrybucji połączenia do dwóch różnych urządzeń rdzeniowych sieć SAN o struktura podwójnych ścieżek dostępu od serwerów do macierzy(podwójny fabric) macierze o modularnie rozszerzalna liczba interfejsów o rozszerzalna pamięć podręczna (Cache) o mechanizmy zabezpieczenia przed awarią pojedynczego dysku wraz z dyskami pozwalającymi automatycznie odbudować poziom zabezpieczeń danych po awarii pojedynczego dysku. o szybkie dyski o małych lub średnich pojemnościach o możliwość tworzenia wewnętrznych kopii dyskowych danych o możliwość wykonywania replikacji danych między macierzami (replikacja synchroniczna i asynchroniczna) backup o tryb działania on-line lub off-line o oparty o mechanizmy kopii wewnętrznych lub bezpośredni backup z dysków produkcyjnych zarządzanie o średnia częstotliwość monitorowania stanu serwerów 6.3. Charakterystyka infrastruktury klasy III systemów Środowisko infrastruktury dla klasy III systemów będzie miało następującą charakterystykę minimalną: serwery Strona 9 z 11

10 o klastry lub pojedyncze serwery partycje wirtualne lub sewery wirtualne o farmy lub pojedyncze serwery obiekty wirtualne o interfejsy LAN pojedyncze lub nadmiarowe do różnych urządzeń LAN o interfejsy SAN pojedyncze lub dwiema ścieżkami do różnych urządzeń SAN usługi systemu o wirtualne oparte o wirtualne adresy sieć LAN o urządzenia z możliwością wirtualizacji podsieci o struktura rdzenia wielokanałowe i wysokopasmowe połączenia między urządzeniami o struktura dystrybucji połączenia do jednego lub dwóch różnych urządzeń rdzeniowych sieć SAN o struktura pojedynczych lub podwójnych ścieżek dostępu od serwerów do macierzy macierze o modularnie rozszerzalna lub stała liczba interfejsów o stała lub rozszerzalna pamięć podręczna (Cache) o mechanizmy zabezpieczenia przed awarią pojedynczego dysku. o dyski o średnich i dużych pojemnościach o możliwość tworzenia wewnętrznych kopii dyskowych danych o możliwość wykonywania replikacji danych między macierzami (replikacja asynchroniczna) backup o tryb działania on-line lub off-line o oparty o mechanizmy kopii dyskowej lub bezpośredni backup z dysków produkcyjnych zarządzanie o niska częstotliwość monitorowania stanu serwerów 6.4. Charakterystyka infrastruktury klasy IV systemów Środowisko infrastruktury dla klasy IV systemów będzie miało następującą charakterystykę minimalną: serwery o pojedyncze serwery serwery wirtualne o farmy lub pojedyncze serwery obiekty wirtualne o interfejsy LAN pojedyncze lub nadmiarowe do różnych urządzeń LAN o interfejsy SAN pojedyncze lub dwiema ścieżkami do różnych urządzeń SAN Strona 10 z 11

11 usługi systemu o wirtualne oparte o wirtualne adresy sieć LAN o urządzenia z możliwością wirtualizacji podsieci o struktura rdzenia wielokanałowe i wysokopasmowe połączenia między urządzeniami o struktura dystrybucji połączenia do jednego urządzenia rdzeniowego sieć SAN o struktura pojedynczych ścieżek dostępu od serwerów do macierzy macierze o stała liczba interfejsów o stała lub rozszerzalna pamięć podręczna (Cache) o mechanizmy zabezpieczenia przed awarią pojedynczego dysku o dyski o dużych pojemnościach backup o tryb działania off-line zarządzanie o niska częstotliwość monitorowania stanu serwerów, monitorowanie na poziomie parametrów podstawowych. Strona 11 z 11