Konsumenckie kryteria oceny jakości żywności ekologicznej
|
|
- Łukasz Oskar Krupa
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 678 Akademii Ekonomicznej w Krakowie 2005 Stanisław Popek Katedra Towaroznawstwa Żywności Aleksandra Filip Katedra Technologii i Ekologii Wyrobów Konsumenckie kryteria oceny jakości żywności ekologicznej 1. Wprowadzenie Stan środowiska przyrodniczego, jakość żywności, zmiany ekosystemu żywieniowego oraz sposobu, warunków i jakości życia to czynniki odpowiedzialne za powstawanie wielu chorób cywilizacyjnych [7, s. 69]. Jakość żywności uzależniona jest od stanu środowiska przyrodniczego oraz stosowanych procesów technologicznych. Różnica w jakości, którą stwierdza się prawie we wszystkich artykułach i środkach spożywczych, wyraźnie dzieli żywność ekologiczną i produkty konwencjonalne, gdyż żywność ta wykazuje możliwie najwyższą zawartość wszystkich składników pokarmowych i innych substancji stanowiących o jej wartości [2]. Podstawą produkcji żywności ekologicznej jest rolnictwo ekologiczne. Stanowi ono zrównoważony pod względem ekologicznym i społecznym system gospodarowania, uwzględniający całkowite dostosowanie producentów żywności do wymogów przyrody. Cechami charakterystycznymi rolnictwa ekologicznego są [5]: wykluczenie środków chemii rolnej (w produkcji) i spożywczej (w przetwórstwie), stwarzanie środowiska, które zaspokaja naturalne potrzeby chowu zwierząt, stosowanie metod uprawy pozostających w harmonii z przyrodą, minimalizacja niszczenia środowiska, stosowanie naturalnego nawożenia gruntów, stwarzanie maksymalnej recyrkulacji substancji odżywczych, wymóg kontroli gospodarstw na zgodność z kryteriami produkcji ekologicznej, dążenie do utrzymania bogactwa naturalnego roślin i zwierząt, także dziko żyjących w obrębie gospodarstwa.
2 72 Stanisław Popek, Aleksandra Filip W rolnictwie ekologicznym gospodarstwo traktowane jest jak organizm, który aby prawidłowo funkcjonować, musi charakteryzować się maksymalnie zamkniętym obiegiem materii. Zasada ta jest realizowana poprzez zrównoważenie produkcji roślinnej i zwierzęcej. W warunkach nasyconego rynku, wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej, coraz częściej pojawia się pytanie o jakość żywności, przy czym jakość ta nabiera nowego znaczenia. W związku z tym żywność rozpatruje się w kilku aspektach. Aspekt ekologiczny produkcji żywności wyraża się w trosce o środowisko naturalne, racjonalne wykorzystanie surowców i materiałów, przeciwdziałanie nadmiernej produkcji odpadów i emisji zanieczyszczeń oraz niekorzystnym zmianom w krajobrazie na skutek produkcji rolniczej. Aspekt społeczny z kolei to wszystkie uwarunkowania towarzyszące produkcji. U podstaw aspektu zdrowotnego wytwarzania żywności leży troska o człowieka i jego zdrowie [9, s ]. Ocenia się więc żywność nie tylko pod względem wartości odżywczej, ale także pod kątem zawartości składników nie będących składnikami odżywczymi, a mającymi wpływ na zdrowie człowieka. Dotyczy to obecności substancji dodatkowych oraz zanieczyszczeń żywności czynnikami chemicznymi, biologicznymi czy fizycznymi. Doświadczenia wielu państw europejskich wskazują, że rozwój ekologicznej produkcji rolniczej jest możliwy i opłacalny, szczególnie z konsumenckiego punktu widzenia. W dobie propagowania czystszych technologii rolnictwo ekologiczne stanowi taki przykład, a żywność ekologiczna jest najbezpieczniejszą pod względem zdrowotnym jej formą, produkcja ekologiczna zaś jest przykładem dobrej praktyki rolniczej [7, s. 69]. Podstawą prawną działalności gospodarstw ekologicznych jest Rozporządzenie Rady EWG z 24 czerwca 1991 r. w sprawie rolnictwa ekologicznego oraz znakowania jego produktów i środków [3], które obowiązuje od 1 stycznia 1993 r. we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej. 2. Konsumenckie kryteria jakości żywności ekologicznej Pojęcie jakości w odniesieniu do artykułów spożywczych zostało opracowane przez C. Szczuckiego [6, s ]: Jakość artykułów spożywczych jest to stopień zdrowotności, atrakcyjności sensorycznej i dyspozycyjności w szerokim konsumenckim i społecznym zakresie znaczeniowym, istotny tylko w granicach możliwości wyznaczonych przewidzianymi dla tych produktów surowcami, technologią i ceną. Opracowana przez C. Szczuckiego definicja miała w pierwotnym założeniu odnosić się jedynie do wyrobów mięsnych. N. Baryłko-Pikielna uogólniła ją i zaproponowała odniesienie jej do wszystkich produktów żywnościowych. Zgodnie z proponowanym przez C. Szczuckiego podziałem, każda istotna właściwość jakościowa każdego produktu mięsnego, a według N. Baryłko-Pikielnej wszystkich produktów żywnościowych, może być zaliczana do jednej z trzech podstawowych cech, jakimi są: zdrowotność, atrakcyjność sensoryczna, dyspozycyjność.
3 Konsumenckie kryteria oceny jakości żywności ekologicznej 73 Omówiona wyżej definicja określa pojęcie szeroko rozumianej jakości i zdobyła uznanie zarówno wśród technologów i żywieniowców, jak i w jednostkach sprawujących kontrolę żywności. Z szeregu cech składających się na jakość żywności określających stopień zdrowotności, atrakcyjności sensorycznej i dyspozycyjności danego produktu, najważniejsza z konsumenckiego punktu widzenia jest zdrowotność. Stopień zdrowotności żywności warunkują [1, s ; 6, s ]: bezpieczeństwo brak zagrożeń natury chemicznej, mikrobiologicznej, pasożytniczej, radiacyjnej czy mechanicznej, wartość odżywcza zdolność dostarczenia organizmowi ludzkiemu materiału budulcowego i szeregu bioregulatorów (pełnowartościowe białko, sole mineralne, witaminy), wartość kaloryczna zdolność dostarczenia organizmowi ludzkiemu cennego materiału energetycznego, wartość dietetyczna stopień wykorzystania przez organizm składników pokarmowych znajdujących się w produkcie. Za jeden z najważniejszych czynników decydujących o wyborze żywności przez konsumenta uważana jest atrakcyjność sensoryczna żywności. Pożądane, przyjemne cechy organoleptyczne pokarmu są ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka, bowiem jego kontakt z żywnością za pomocą zmysłów powoduje pobudzenie różnych organów wewnętrznych, od których zależy optymalne trawienie i wykorzystanie składników odżywczych, zawartych w pokarmie. Podstawowymi cechami żywności poddawanymi ocenie są: wygląd zewnętrzny, zapach, konsystencja, obraz struktury i smakowitość [1, s ; 6, s ]. Wygląd zewnętrzny jest to suma wrażeń wzrokowych, obejmujących: kształt, wielkość, barwę, połysk, fakturę, ewentualne szczegóły budowy anatomicznej, histologicznej czy struktury, jakość obróbki i ewentualnego opakowania bezpośredniego. Suma tych pozornie oderwanych właściwości powinna ponadto komponować się w zintegrowaną całość, której swoista estetyka świadczy o troskliwości wykonania i zachęcająco usposabia do pozostałych właściwości jakościowych. Zapach to suma zewnętrznych wrażeń węchowych, niezależnie od istotnego udziału woni w doustnej ocenie smakowitości. Rozróżnienie takie wydaje się istotne nie tylko ze względu na występującą tu odmienność wrażeń, lecz również ze względu na fakt, że ocena zapachu jest oprócz oceny wyglądu badaniem nieniszczącym, pozwalającym konsumentowi ustosunkować się do świeżości i apetyczności produktu. Konsystencja jest to suma wrażeń dotykowych, określających różnorodne właściwości reologiczne produktu. Oceniana bywa najczęściej na podstawie rodzaju i stopnia odkształceń pod wpływem ucisku dłonią lub palcami. Obraz struktury to suma wrażeń wzrokowych, dotyczących mikro- i makroskopowych szczegółów budowy wewnętrznej produktów. Smakowitość jest to suma wrażeń zapachowo-smakowo-czuciowych, odbieranych przy ocenie doustnej. Jest cechą oddziałującą na psychofizjologiczną stronę
4 74 Stanisław Popek, Aleksandra Filip łaknienia i spożywania pokarmu. Poprzez pobudzanie wydzielania soków trawiennych wpływa także na jego strawność, a przy dłuższym oddziaływaniu nawet na zdrowotną sprawność układu pokarmowego. Dowiedziono, że głównymi cechami sensorycznymi, decydującymi o preferencjach konsumentów są smakowitość i konsystencja. Trzecia grupa cech jakościowych to dyspozycyjność, na którą składają się rozpoznawalność gatunku, wielkość jednostkowa, trwałość i łatwość przygotowania [6, s ]. Rozpoznawalność gatunku jest to ujawniająca się na pierwszy rzut oka swoistość wyglądu zewnętrznego i oznakowania, pozwalająca przeciętnemu konsumentowi odróżnić zarówno rodzaj produktu, jak i jego klasę jakościową. Wielkość jednostkowa to właściwość polegająca na stopniu przystosowania produktu do ilościowych potrzeb nabywcy. Dotyczy produktów w niepodzielnych opakowaniach jednostkowych, których zawartość powinna być w zasadzie przeznaczona do jednorazowego spożycia. Zbyt duże opakowania są kłopotliwe w przechowywaniu i przyczyniają się do monotonii wielodniowej konsumpcji lub zaniku cech świeżości. Inaczej jest w wypadku produktów przeznaczonych np. do porcjowania. W tym przypadku wielkość opakowania jednostkowego jest warunkiem ekonomicznej opłacalności przedsięwzięcia. Trwałość jest to stopień zabezpieczenia przed niekorzystnymi zmianami jakości w określonych warunkach transportu i przechowywania. W zasadzie nie ma produktów absolutnie trwałych lub nietrwałych. Występują natomiast liczne i różnorodne zagrożenia trwałości oraz warunki i okoliczności sprzyjające lub przeszkadzające działaniu tych zagrożeń. Określanie trwałości jednostkami czasu jest bezprzedmiotowe, jeśli nie uwzględnia się faktu, że czas ten jest jedynie funkcją warunków otoczenia, jakości opakowania bezpośredniego i oczywiście jakości samego produktu. Łatwość przygotowania to z kolei suma właściwości produktu, istotnych z punktu widzenia wygody jego racjonowania, przyrządzania kulinarnego, przysposobienia do spożycia i samego spożycia. Dotyczy takich cech, jak np. podzielność, dojrzałość, łatwość uwolnienia od opakowania bezpośredniego, wielkość i kształt przekroju, grubość plastrów itp. Istnieje możliwość rozszerzenia i dalszego podziału cząstkowych cech jakościowych w zależności od specyfiki określonego wyrobu spożywczego. Nie ulega wątpliwości, że w chwili obecnej do czynników wpływających na jakość żywności zaliczyć należy również opakowanie, które ściśle powiązane jest zarówno z atrakcyjnością sensoryczną, zdrowotnością, jak i dyspozycyjnością. Jednym z głównych zadań opakowania jest ochrona produktu przed działaniem czynników zewnętrznych. W tym przypadku jest ono ściśle powiązane ze zdrowotnością produktu, pozwala bowiem bardzo często zachować odpowiednią wartość odżywczą, jak również chroni produkt przed zagrożeniami natury mechanicznej, mikrobiologicznej czy chemicznej. Ponadto opakowanie wpływa na atrakcyjność sensoryczną, gdyż prawidłowo opakowany produkt zachowuje właściwy smak, za-
5 Konsumenckie kryteria oceny jakości żywności ekologicznej 75 pach czy wygląd. W grupie cech składających się na dyspozycyjność produktu istotna jest wielkość opakowania, jego funkcjonalność oraz materiał, z którego jest wykonane, co ma związek z zachowaniem trwałości produktu [8]. Dla konsumenta, który chce się odżywiać w świadomy i zdrowy sposób, który szuka praktycznych rad ułatwiających codzienne zakupy, najważniejsze są cztery składowe jakości żywności, które umożliwiają całościową i wszechstronną ocenę jej jakości [2]: 1. Pełnowartościowość. Cecha ta określa zawartość składników pokarmowych stanowiących o wartości żywności. Należą do nich witaminy, sole mineralne, błonnik, enzymy, niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, aminokwasy. Zasadniczym warunkiem zdrowego odżywiania jest zapewnienie jak najlepszego zaopatrzenia w konieczne do życia substancje i inne podstawowe składniki pokarmowe (węglowodany, białka, tłuszcze). Muszą być one wysokiej jakości, muszą być dostarczane w optymalnej ilości i zbilansowanych proporcjach, najlepiej w formie świeżych, surowych artykułów spożywczych, nieprzetworzonych lub przyrządzonych metodami pozwalającymi na zachowanie ich wartości, w postaci żywności naturalnej. 2. Pierwotność. Zgodnie z podstawową zasadą pełnowartościowego odżywiania pokarm powinien być jak najbardziej naturalny, gdyż im bardziej przetworzony artykuł spożywczy, tym większe są straty jego wartości pierwotnej. Często także w procesie przetwórczym następuje nie tylko utrata przez żywność ważnych składników, ale także wzbogacenie jej w niepożądane dodatki. 3. Świeżość. Jest cechą jakościową, która ma rozstrzygające znaczenie zwłaszcza wtedy, gdy nie stosuje się standardowych metod konserwowania. 4. Zanieczyszczenia. Żywność zanieczyszczona jest bezwartościowa, wręcz szkodliwa, nawet jeśli spełnione są pozostałe kryteria jakości. Żywność ekologiczna zawdzięcza swoje powodzenie przede wszystkim wzrostowi świadomości społecznej na temat zanieczyszczeń żywności. Wiadomo bowiem, że producenci żywności ekologicznej dążą do ich minimalizowania. Oprócz wymienionych cech na jakość artykułów spożywczych wpływa wiele innych czynników, tj.: odmiana, gleba, klimat, metody uprawy roślin lub chowu zwierząt, transport, przechowywanie, przetwórstwo, dystrybucja. Czynniki te wykazują duże zróżnicowanie, zarówno w odniesieniu do produktów konwencjonalnych, jak i ekologicznych. Na podstawie badań stwierdzić można jednak, że żywność pochodząca z kontrolowanych upraw ekologicznych na ogół przewyższa wartością produkty konwencjonalne, przez co stanowi zdecydowanie atrakcyjniejszą ofertę dla konsumentów [4]. Z konsumenckiego punktu widzenia bardzo ważnym zagadnieniem jest również znakowanie ekologiczne żywności, znaki bowiem są nośnikiem informacji, za pomocą którego producent dociera do odbiorcy. Znakowanie ekologiczne jest dobrowolne i tylko dzięki wyborowi konsumentów, którzy kupują takie produkty chętniej, producentom zależy na uzyskaniu tych znaków.
6 76 Stanisław Popek, Aleksandra Filip 3. Podsumowanie Wybór produktów rolnictwa ekologicznego stanowi dla konsumentów okazję do świadomego realizowania postawy wobec narastających problemów skażenia środowiska i żywności. Wybór ekoproduktów, poza zaspokojeniem potrzeb konsumpcyjnych, kształtuje postawę ekologiczną konsumenta, lub odwrotnie człowiek o wysokiej świadomości ekologicznej nieprzypadkowo sięga po żywność ekologiczną. Ważne jest, aby podkreślać nie tylko walory zdrowotne i smakowe żywności ekologicznej, ale także ujmować w całość zachowania konsumenckie i postawę ekologiczną, które realizują się w wyborze żywności ekologicznej. Literatura [1] Baryłko-Pikielna N., Analiza sensoryczna w zapewnieniu jakości żywności, Przemysł Spożywczy 1988, nr 12. [2] Binder F., Jakość żywności. Rolnictwo ekologiczne od teorii do praktyki, Stowarzyszenie Ekoland, Warszawa [3] Rozporządzenie Rady EWG nr 2092/91 z 24 czerwca 1991 r. w sprawie rolnictwa ekologicznego oraz oznakowania jego produktów i środków spożywczych. [4] Sołtysiak U., Rolnictwo ekologiczne od teorii do praktyki, Stowarzyszenie Ekoland, Warszawa [5] Sołtysiak U., Rolnictwo ekologiczne. Encyklopedia agrobiznesu, Fundacja Innowacyjna, Warszawa [6] Szczucki C., Pojęcie i zakres znaczeniowy cech składających się na jakość produktów mięsnych, Przemysł Spożywczy 1971, nr 10. [7] Śmiechowska M., Perspektywy produkcji i konsumpcji żywności ekologicznej w celu poprawy stanu zdrowia polskiego społeczeństwa, Materiały Kongresu Polskiej Gospodarki Żywnościowej i Nauki o Żywieniu Człowieka, Warszawa [8] Świda J., Badanie preferencji konsumenckich mleka i jego przetworów, Praca doktorska, Wydział Towaroznawstwa, AE w Krakowie, Kraków [9] Żuchowski J., Mirowska E., Zdrowsza żywność w aspektach rolnictwa proekologicznego [w:] Ekologia wyrobów, Materiały konferencji naukowej, AE w Krakowie, Kraków Consumer Criteria for Assessing the Quality of Health Food The paper is concerned with food produced using ecological methods, the problem having been dealt with from the point of view of a consumer. In this connection the most important criteria for assessing the quality of health food are presented, attention having been focused on the factors determining its health value, sensory attractiveness and availability. The paper characterizes also the factors which enable the thorough and comprehensive assessment of the quality of health food.
Ocena wpływu systemu produkcji rolnej na cechy jakościowe owoców i warzyw
Ocena wpływu systemu produkcji rolnej na cechy jakościowe owoców i warzyw Elżbieta Fijoł-Adach Beata Feledyn-Szewczyk Renata Kazimierczak Zakład Systemów i Ekonomiki Produkcji Roślinnej WSTĘP System rolniczy
Bardziej szczegółowo8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185
SpiS treści 1. Znaczenie nauki o żywieniu człowieka...9 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu...9 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka...9 1.3. Problemy żywieniowe Polski i świata...11 1.4. Organizacje
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Podstawy teoretyczne agrobiznesu Pojęcie agrobiznesu Inne określenia agrobiznesu... 17
Spis treści Wstęp... 11 Rozdział 1. Podstawy teoretyczne agrobiznesu 13 1.1. Pojęcie agrobiznesu... 13 1.2. Inne określenia agrobiznesu... 17 Rozdział 2. Pierwszy agregat agrobiznesu zaopatrzenie 20 2.1.
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1. PODSTAWY TOWAROZNAWSTWA 11 WSTĘP 9
SPIS TREŚCI WSTĘP 9 ROZDZIAŁ 1. PODSTAWY TOWAROZNAWSTWA 11 1. Podstawy towaroznawstwa 13 1.1. Zakres towaroznawstwa 13 1.2. Klasyf ikacja towarów 15 1.3. Kryteria podziału towarów (PKWiU) 15 1.4. Normalizacja
Bardziej szczegółowoGDA (Guideline Daily Amount = Wskazane Dzienne Spożycie)
1. Czym jest GDA? GDA (Guideline Daily Amount = Wskazane Dzienne Spożycie) to wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w codziennej diecie zostały wyznaczone przez naukowców dla przeciętnego
Bardziej szczegółowoSystemy rolnicze i wpływ na środowisko produkcji żywności
Systemy rolnicze i wpływ na środowisko produkcji żywności Jakie będzie rolnictwo przyszłości? dr inż. Jerzy Próchnicki Bayer CropScience Polska oraz Polskie Stowarzyszenie Rolnictwa Zrównoważonego ASAP
Bardziej szczegółowoTOWAROZNAWSTWO SPOŻYWCZE. Praca zbiorowa pod red. Ewy Czarnieckiej-Skubina SPIS TREŚCI. Rozdział 1. Wiadomości wstępne
TOWAROZNAWSTWO SPOŻYWCZE Praca zbiorowa pod red. Ewy Czarnieckiej-Skubina SPIS TREŚCI Rozdział 1. Wiadomości wstępne 1.1. Podstawowe pojęcia i określenia z zakresu towaroznawstwa żywności 1.2. Klasyfikacja
Bardziej szczegółowoZnakowanie żywności przyszłe zmiany, nowe wyzwania
Znakowanie żywności przyszłe zmiany, nowe wyzwania Klaudyna Terlicka, Principal Regulatory Advisor 21 Październik 2011 Innovation Nutrition Regulatory Safety Sensory Leatherhead Food Research 1919 Stowarzyszenie
Bardziej szczegółowoTematyka zajęć z podstaw żywienia człowieka klasa: 1 TK -1, 1TK - 2
Tematyka zajęć z podstaw żywienia człowieka klasa: 1 TK -1, 1TK - 2 1. Zapoznanie z PSO, wymaganiami edukacyjnymi i strukturą egzaminu zewnętrznego. 2. Problematyka żywienia w Polsce i na świecie. -wymienia
Bardziej szczegółowoOgólnopolski Dobrowolny Program Znakowania Wartością Odżywczą GDA. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Łodzi informuje iż,
Ogólnopolski Dobrowolny Program Znakowania Wartością Odżywczą GDA Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Łodzi informuje iż, Główny Inspektorat Sanitarny i Stowarzyszenie Polska Federacja Producentów
Bardziej szczegółowoWSHiG Karta przedmiotu/sylabus
WSHiG Karta przedmiotu/sylabus KIERUNEK SPECJALNOŚĆ TRYB STUDIÓW SEMESTR Turystyka i rekreacja Obsługa Ruchu Turystycznego, Hotelarstwo i Gastronomia, Hotelarstwo i gastronomia, Zarządzanie i marketing
Bardziej szczegółowoInformacja na opakowaniach żywności Dobry zwyczaj - zawsze czytaj!
Informacja na opakowaniach żywności Dobry zwyczaj - zawsze czytaj! dr hab. Irena Ozimek, prof. nadzw. SGGW dr inż. Marta Sajdakowska Katedra Organizacji i Ekonomiki Konsumpcji Warszawa, 15.01.2014 r. Prawo
Bardziej szczegółowoZnakowania Wartością Odżywczą GDA
Ogólnopolski Dobrowolny Program Znakowania Wartością Odżywczą GDA Państwowa Inspekcja Sanitarna Polska Federacja Producentów Żywności Warszawa, 19.09.2007 Znakowanie, a strategia walki z nadwagą i otyłością
Bardziej szczegółowo5. Surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze
spis treści 3 Wstęp... 8 1. Żywność 1.1. Podstawowe definicje związane z żywnością... 9 1.2. Klasyfikacja żywności... 11 2. Przechowywanie i utrwalanie żywności 2.1. Zasady przechowywania żywności... 13
Bardziej szczegółowoSpożycie mięsa w Polsce: jak zmienia się konsumpcja wieprzowiny?
.pl https://www..pl Spożycie mięsa w Polsce: jak zmienia się konsumpcja wieprzowiny? Autor: prof. dr hab. inż. Damian Knecht Data: 15 grudnia 2016 Mięso jest źródłem podstawowych i niezbędnych składników
Bardziej szczegółowoOpis struktury zagadnień rozważanych w obszarach badawczych projektu Quality of Life w czasie spotkania #1 Perspektywa Dynamiki Systemów
Opis struktury zagadnień rozważanych w obszarach badawczych projektu Quality of Life w czasie spotkania #1 Perspektywa Dynamiki Systemów Elementy określone przez liderów sekcji w obszarze Bezpieczna Żywność
Bardziej szczegółowoDział programowy: Kuchnia bezpieczna i przyjazna użytkownikom
TECHNIKA ZAJĘCIA ŻYWIENIOWE Dział programowy: Kuchnia bezpieczna i przyjazna użytkownikom Nr 2 Zapoznanie z programem i systemem oceniania. Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) na lekcjach zajęć technicznych.
Bardziej szczegółowoCECHY JAKOŚCI ŻYWNOŚCI A DECYZJE ZAKUPOWE POLSKICH KONSUMENTÓW SOKÓW OWOCOWYCH*
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 4, str. 788 794 Urszula Balon, Joanna M. Dziadkowiec, Tadeusz Sikora CECHY JAKOŚCI ŻYWNOŚCI A DECYZJE ZAKUPOWE POLSKICH KONSUMENTÓW SOKÓW OWOCOWYCH* Katedra Zarządzania
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. 1. Znaczenie nauki o żywieniu. 2. Gospodarka energetyczna organizmu człowieka. 3. Podstawowe składniki pokarmowe i ich rola
3 SPIS TREŚCI 1. Znaczenie nauki o żywieniu 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu................................................8 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka.............................................9
Bardziej szczegółowoWymagania w zakresie znakowania produktów mięsnych w świetle nowego rozporządzenia Unii Europejskiej
Wymagania w zakresie znakowania produktów mięsnych w świetle nowego rozporządzenia Unii Europejskiej Po kilku latach dyskusji na poziomie europejskim oraz wielu konsultacji z organizacjami producentów
Bardziej szczegółowoSylabus przedmiotu: Data wydruku: 23.01.2016. Dla rocznika: 2015/2016. Kierunek: Opis przedmiotu. Dane podstawowe. Efekty i cele. Opis.
Sylabus przedmiotu: Specjalność: W: Dodatki do żywności Wszystkie specjalności Data wydruku: 23.01.2016 Dla rocznika: 2015/2016 Kierunek: Wydział: Zarządzanie i inżynieria produkcji Inżynieryjno-Ekonomiczny
Bardziej szczegółowoKARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA Informacje ogólne PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. WITELONA W LEGNICY WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU I KULTURZE FIZYCZNEJ
KARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA Informacje ogólne PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA IM. WITELONA W LEGNICY WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU I KULTURZE FIZYCZNEJ Kierunek studiów: Dietetyka Poziom : studia pierwszego stopnia
Bardziej szczegółowoMateriał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: TECHNIK ŻYWIENIA I USŁUG GASTRONOMICZNYCH przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej
Bardziej szczegółowoSYLABUS PRZEDMIOTU. Założenia i cele przedmiotu
SYLABUS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu: TOWAROZNAWSTWO SUROWCÓW I PRODUKTÓW ZWIERZĘCYCH Katedra/Wydział: Katedra Hodowli Małych Ssaków i Surowców Zwierzęcych Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt Kierownik
Bardziej szczegółowoArtykuł został opublikowany w książce Wybrane aspekty zarządzania jakością II Pod redakcją Marka Salerno-Kochana Kraków 2010 ISBN: 978-83-7464-305-4
Artykuł został opublikowany w książce Wybrane aspekty zarządzania jakością II Pod redakcją Marka Salerno-Kochana Kraków 2010 ISBN: 978-83-7464-305-4 Wydawca: Wydawnictwo AGH Współczesny świat zna wiele
Bardziej szczegółowoŻywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna
Żywność ekologiczna najlepsza żywność funkcjonalna Prof. Dr hab. Ewa Solarska Pracownia Żywności Ekologicznej Wydział Nauk o Żywności i Biotechnologii Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Konferencja naukowa
Bardziej szczegółowoL 156/12 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
L 156/12 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 15.6.2011 SPROSTOWANIA Sprostowanie do decyzji Rady 2011/18/WPZiB z dnia 14 stycznia 2011 r. w sprawie zmiany decyzji Rady 2010/656/WPZiB przedłużającej obowiązywanie
Bardziej szczegółowoKONSPEKT LEKCJI Z REALIZACJI EDUKACJI EKOLOGICZNEJ I PROZDROWOTNEJ - KORELACJA MIĘDZYPRZEDMIOTOWA
KONSPEKT LEKCJI Z REALIZACJI EDUKACJI EKOLOGICZNEJ I PROZDROWOTNEJ - KORELACJA MIĘDZYPRZEDMIOTOWA Temat: CZY ŻYWNOŚĆ ZAWSZE JEST ZDROWA? Opracowanie: mgr Izydora Antczak Czas trwania zajęć: 2godziny Przedmiot:
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI 1. ZAKRES, ROZWÓJ I ZNACZENIE CHEMII ŻYWNOŚCI 11
SPIS TREŚCI PRZEDMOWA 9 1. ZAKRES, ROZWÓJ I ZNACZENIE CHEMII ŻYWNOŚCI 11 1.1. Zakres chemii żywności 11 1.2. Zarys rozwoju 12 1.2.1. Początki wiedzy o żywności 12 1.2.2. Zaczątki chemii żywności 13 1.2.3.
Bardziej szczegółowoBioCert Małopolska Sp. z o.o. 31-503 Kraków, ul. Lubicz 25A tel./fax 12 430-36-06 www.biocert.pl Certyfikacja ekologicznej produkcji rolnej
BioCert Małopolska Sp. z o.o. 31-503 Kraków, ul. Lubicz 25A tel./fax 12 430-36-06 www.biocert.pl Certyfikacja ekologicznej produkcji rolnej Beata Pietrzyk Dyrektor Biura Certyfikacji 1 Wstęp W Polsce wzrasta
Bardziej szczegółowoSłownik pojęć prawa żywnościowego
Słownik pojęć prawa żywnościowego analiza ryzyka proces składający się z trzech powiązanych elementów: oceny ryzyka, zarządzania ryzykiem i informowania o ryzyku; aromaty inaczej środki aromatyzujące substancje
Bardziej szczegółowoZakładane efekty kształcenia dla kierunku. Tabela odniesień efektów kierunkowych do efektów obszarowych
Zakładane efekty kształcenia dla kierunku Jednostka prowadząca kierunek studiów Nazwa kierunku studiów Specjalności Obszar kształcenia Profil kształcenia Poziom kształcenia Tytuł zawodowy uzyskiwany przez
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA
WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA ZAKŁAD PODSTAW ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Dr inż. Edyta Balejko, dr inż. Anna Bogacka, dr inż. Anna Sobczak-Czynsz Przedmiot: Podstawy żywienia człowieka (ZBiJŻ) Ćwiczenie nr
Bardziej szczegółowoINNOWACJA PEDAGOGICZNA Wiem co jem-czyli świetlicowa akademia zdrowia
INNOWACJA PEDAGOGICZNA Wiem co jem-czyli świetlicowa akademia zdrowia Od 1 października 2016 roku w świetlicy szkolnej realizowana jest innowacja pedagogiczna pt. Wiem co jem- czyli świetlicowa akademia
Bardziej szczegółowoRynek Produktów Ekologicznych
SZKOŁA GŁÓWNA GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH Rynek Produktów Ekologicznych dr Mariusz Maciejczak www.maciejczak.pl Rynek Produktów w Ekologicznych WYKŁAD 1 SPECYFIKA SYSTEMU
Bardziej szczegółowoW jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek?
W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek? Prawidłowe odżywianie się to dostarczanie organizmowi niezbędnych składników odżywczych, a tym samym energii i substratów potrzebnych do utrzymania zdrowia
Bardziej szczegółowoStan i perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego i rynku produktów ekologicznych
Stan i perspektywy rozwoju rolnictwa ekologicznego i rynku produktów ekologicznych Dr Krzysztof Jończyk Kongres Innowacji Polskich, Kraków, 10.03.2015 1 r. Rolnictwo ekologiczne Rozp. Rady (WE) 834/2007
Bardziej szczegółowoWydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW w Warszawie. Zagadnienia na egzamin dyplomowy studia I stopnia
Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji SGGW w Warszawie Zagadnienia na egzamin dyplomowy studia I stopnia Kierunek ŻYWIENIE CZŁOWIEKA I OCENA ŻYWNOŚCI ZAGADNIENIA KIERUNKOWE 1. Przemiany materii
Bardziej szczegółowoPokarm podstawowy dla nimfy witaminizowany 0.5kg. Pokarm podstawowy dla kanarków witaminizowany 0.5kg. Podstawy, witaminizowany pokarm dla kanarków:
Changed PDF-Editor Changed (http://www.cadkas.com). PDF-Editor Changed (http://www.cadkas.com). ANIMALS POKARMY 1 PT- 1 Pokarm podstawowy dla nimfy witaminizowany 0.5kg. Podstawowy, witaminizowany pokarm
Bardziej szczegółowoZDROWO AKTYWNI SZKOŁA PODSTAWOWA NR 8 W TARNOWIE
ZDROWO AKTYWNI SZKOŁA PODSTAWOWA NR 8 W TARNOWIE PIRAMIDY EGIPSKIE Piramidy to budowle, które przetrwały tysiące lat. Najbardziej trwała była ich podstawa, czyli część zbudowana na ziemi. PIRAMIDA ZDROWEGO
Bardziej szczegółowo[tlił [ f lliu I K lm ll W Y D A W N I C T W O N A U K O W E P W N
[tlił [flliu IK lm ll W Y D A W N I C T W O N A U K O W E P W N Redakcja naukowa Jan Gawęcki ŻYWIENIE CZŁOWIEKA i* WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN WARSZAWA 2012 I. Wstęp 1. Człowiek i jego pokarm (Jan G aw ęcki)...13
Bardziej szczegółowoSkładniki pokarmowe i ich rola w żywieniu
WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Zawód: technik żywienia i usług gastronomicznych Przedmiot: Zasady żywienia Klasa 2. Ocena Nazwa
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą 2)
Dz.U.07.137.967 2010.01.22 zm. Dz.U.2010.9.63 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą 2) (Dz. U. z dnia 31 lipca 2007 r.) Na
Bardziej szczegółowoRejestr produktów podlegających zgłoszeniu do Głównego Inspektora Sanitarnego 2007-2010
Rejestr produktów podlegających zgłoszeniu do Głównego Inspektora Sanitarnego 2007-2010 Analiza rejestru powiadomień o pierwszym wprowadzeniu do obrotu środków spożywczych Środki spożywcze specjalnego
Bardziej szczegółowoTRWAŁOŚĆ ŻYWNOŚCI JAKO DETERMINANTA W PROJEKTOWANIU OPAKOWAŃ. Dr inż. Agnieszka Cholewa-Wójcik
TRWAŁOŚĆ ŻYWNOŚCI JAKO DETERMINANTA W PROJEKTOWANIU OPAKOWAŃ Dr inż. Agnieszka Cholewa-Wójcik Poznań, 26.09.2017 Wprowadzenie Dynamiczny rozwój rynku produktów żywnościowych wpływa na wzrost zainteresowania
Bardziej szczegółowoKoty wybredne, lubiące zmiany diety.
Koty wybredne, lubiące zmiany diety. Koty wybredne Niektóre koty są szczególnie wybredne i trudno jest zaspokoić ich potrzeby. W rezultacie, koty takie jedzą nieregularnie, a ich dieta jest nieprawidłowo
Bardziej szczegółowoProjekt Bądźmy zdrowi wiemy, więc działamy. ETYKIETA - źródło informacji o produkcie
Projekt Bądźmy zdrowi wiemy, więc działamy ETYKIETA - źródło informacji o produkcie Zgodnie z polskim ustawodawstwem etykieta produktu spożywczego powinna mieć napisy w języku polskim, umieszczone w sposób
Bardziej szczegółowo10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MARYNARKI WOJENNEJ
AKADEMIA MARYNARKI WOJENNEJ GRUPA ZAOPATRZENIA ŻYWNOŚCIOWEGO OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Do przetargu na dostawę produktów KOD CPV 03142500-3 JAJA Gdynia 2018 Spis treści JAJA... 3 JAJA 1 Wstęp 1.1 Zakres
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI CZ. 1 PODSTAWY TECHNOLOGII ŻYWNOŚCI
TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI CZ. 1 PODSTAWY TECHNOLOGII ŻYWNOŚCI Praca zbiorowa pod red. Ewy Czarnieckiej-Skubina SPIS TREŚCI Rozdział 1. Wiadomości wstępne 1.1. Definicja i zakres pojęcia technologia 1.2. Podstawowe
Bardziej szczegółowoWYBRANE ZAGADNIENIA Z PRAWOZNAWSTWA W ASPEKCIE PRAWA ŻYWNOŚCIOWEGO
SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... 11 Przedmowa... 13 Rozdział I WYBRANE ZAGADNIENIA Z PRAWOZNAWSTWA W ASPEKCIE PRAWA ŻYWNOŚCIOWEGO... 15 1. Pojęcie prawa... 15 1.1. Prawo a inne systemy normujące stosunki społeczne...
Bardziej szczegółowoSYLABUS PRZEDMIOTU. Założenia i cele przedmiotu
SYLABUS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu: TOWAROZNAWSTWO SUROWCÓW I PRODUKTÓW POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO Katedra/Wydział: Katedra Hodowli Małych Ssaków i Surowców Zwierzęcych Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt
Bardziej szczegółowoŻywienie człowieka i ocena żywności
Załącznik nr 4 do Uchwały Nr 91-2014/2015 Senatu Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie z dnia 22 czerwca.2015 r. w sprawie wprowadzenia od roku akademickiego 2015/2016 efektów kształcenia
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 1. ASORTYMENT TOWAROWY 11
Spis treści WSTĘP 9 ROZDZIAŁ 1. ASORTYMENT TOWAROWY 11 1.1. Podstawowe pojęcia towaroznawstwa 12 1.2. Towar 14 1.2.1. Podział towaroznawstwa 14 1.2.2. Przydatność wiedzy o towarach w pracy w handlu 15
Bardziej szczegółowoSpis treści SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI Rozdział 1. Wiadomości wstępne 9 1.1. Czym zajmuje się technologia gastronomiczna z towaroznawstwem? 10 1.2. Pracownia technologii gastronomicznej 11 1.2.1. Regulamin pracowni 12 1.2.2. Organizacja
Bardziej szczegółowoII. Analiza sensoryczna w ocenie jakości produktów spożywczych
SPIS TREŚCI Wprowadzenie 11 I. Jakość żywności, systemy zarządzania jakością i klasyfikacja żywności 13 1. Wstęp 13 2. Określenia jakości 14 3. Systemy zapewniające prawidłową jakość produktów spożywczych
Bardziej szczegółowoPRODUKT W MARKETINGU MIX
PRODUKT W MARKETINGU MIX PRODUKT Towar, usługa lub pomysł zawierający określony zestaw materialnych i niematerialnych cech, które zaspakajają potrzeby klientów, otrzymywany w zamian za pieniądze lub inną
Bardziej szczegółowoPrawo chroniące środowisko w obszarze rolnictwa
Prawo chroniące środowisko w obszarze rolnictwa A A 1. Wstęp Prawo ochrony środowiska tworzą akty prawne o różnej randze. Najwyższym z nich jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, uchwalona w 1997
Bardziej szczegółowoWSPÓLNA POLITYKA ROLNA NA RZECZ ZAPEWNIENIENIA KONSUMENTOWI ŻYWNOŚCI WYSOKIEJ JAKOŚCI. Marek Sawicki Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
WSPÓLNA POLITYKA ROLNA NA RZECZ ZAPEWNIENIENIA KONSUMENTOWI ŻYWNOŚCI WYSOKIEJ JAKOŚCI Marek Sawicki Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Warszawa, 09.09.2011 Wprowadzenie Ewolucja WPR - od zabezpieczenia potrzeb
Bardziej szczegółowoOznakowanie żywności ekologicznej. Renata Lubas
Oznakowanie żywności ekologicznej Renata Lubas Postawy polskich konsumentów wobec żywności ekologicznej Postawy polskich konsumentów wobec żywności ekologicznej Motywy zakup żywności ekologicznaj walory
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo żywności i żywienia
Bezpieczeństwo żywności i żywienia Art. 2 rozporządzenia (WE) 178/2002 Żywność środek spożywczy oznacza jakiekolwiek substancje lub produkty, przetworzone, częściowo przetworzone lub nieprzetworzone, przeznaczone
Bardziej szczegółowoLp. Dział 1. Zakres i znaczenie nauki o żywieniu człowieka 2. Charakterystyka, źródła i znaczenie dla organizmu człowieka Umiejętności i wiadomości na
Technikum Żywienia i Gospodarstwa Domowego Podstawy żywienia człowieka Przedmiotowy system oceniania Lp. Dział 1. Zakres i znaczenie nauki o żywieniu człowieka 2. Charakterystyka, źródła i znaczenie dla
Bardziej szczegółowoSZKODLIWE SUBSTANCJE W ŻYWNOŚCI. prof. Ewa Solarska
SZKODLIWE SUBSTANCJE W ŻYWNOŚCI prof. Ewa Solarska Czynniki warunkujące jakość surowców żywnościowych Warunki środowiskowe (czyste lub skażone środowisko); Metoda gospodarowania rolniczego (ekologiczna
Bardziej szczegółowoEKOLOGICZNE I PROZDROWOTNE METODY PRZETWARZANIA OWOCÓW I WARZYW Z PRODUKCJI EKOLOGICZNEJ
EKOLOGICZNE I PROZDROWOTNE METODY PRZETWARZANIA OWOCÓW I WARZYW Z PRODUKCJI EKOLOGICZNEJ Wprowadzenie Liczne badania przeprowadzone w Europie i w Polsce wskazują, że warzywa z produkcji ekologicznej są
Bardziej szczegółowoSkładniki pokarmowe i ich rola w żywieniu
WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKACYJNYCH Zawód: kucharz Przedmiot: Zasady żywienia Klasa 1. Ocena Nazwa działu / wymagania Znaczenie nauki
Bardziej szczegółowoSYLABUS PRZEDMIOTU. Założenia i cele przedmiotu
SYLABUS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu: TOWAROZNAWSTWO SUROWCÓW I PRODUKTÓW POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO Katedra/Wydział: Katedra Hodowli Małych Ssaków i Surowców Zwierzęcych Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt
Bardziej szczegółowoWyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu SYLABUS
Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu SYLABUS Profil : Zawodowy Stopień studiów: I Kierunek studiów: Turystyka i Rekreacja Specjalność: HG, ORT i ZM Semestr: 6 Forma studiów: Nazwa przedmiotu:
Bardziej szczegółowoWyniki kontroli przeprowadzonych przez WIJHARS w Olsztynie w II kwartale 2018 r.
Wojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych w Olsztynie w II kwartale 2018 roku przeprowadził ogółem 202 czynności kontrolnych, w tym: 99 czynności kontrolnych na rynku krajowym,
Bardziej szczegółowoZatwierdzone oświadczenia żywieniowe
Zatwierdzone oświadczenia żywieniowe Oświadczenia żywieniowe i warunki ich stosowania zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r.
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie ekologicznym 1)
Kancelaria Sejmu s. 1/7 USTAWA z dnia 20 kwietnia 2004 r. o rolnictwie ekologicznym 1) Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2004 r. Nr 93, poz. 898. Art. 1. Ustawa określa zadania i właściwość organów i jednostek
Bardziej szczegółowoAnaliza ciągłości edukacji dla zrównoważonego rozwoju w aspekcie środowiskowym na różnych poziomach kształcenia ogólnego w Polsce
Analiza ciągłości edukacji dla zrównoważonego rozwoju w aspekcie środowiskowym na różnych poziomach kształcenia ogólnego w Polsce Cel analizy: Uzyskanie odpowiedzi na pytania 1. Czy ogólne kształcenie
Bardziej szczegółowoWNIOSEK O UDZIELENIE PRAWA DO UŻYWANIA WSPÓLNEGO ZNAKU TOWAROWEGO GWARANCYJNEGO JAKOŚĆ TRADYCJA JAKOŚĆ TRADYCJA
WNIOSEK O UDZIELENIE PRAWA DO UŻYWANIA WSPÓLNEGO ZNAKU TOWAROWEGO GWARANCYJNEGO JAKOŚĆ TRADYCJA Polska Izba Produktu Regionalnego i Lokalnego decyzją Urzędu Patentowego RP nr Z-307821 z dnia 9 października
Bardziej szczegółowoData wydruku: Dla rocznika: 2015/2016. Opis przedmiotu
Sylabus przedmiotu: Specjalność: Ekotrofologia Inżynieria ochrony środowiska Data wydruku: 31.01.2016 Dla rocznika: 2015/2016 Kierunek: Wydział: Zarządzanie i inżynieria produkcji Inżynieryjno-Ekonomiczny
Bardziej szczegółowoDziedzictwo dla Przyszłości
Konferencja Subregionalna Dziedzictwo dla Przyszłości CHWALIĆ SWOJE TO NIE GRZECH - TO OBOWIĄZEK ALDONA JANKOWSKA Dobrzyca 19 października 2012 r. 1 Co to jest dziedzictwo kulturowe? Dziedzictwo kulturowe
Bardziej szczegółowo"Program pilotażowy - Dieta Mamy".
"Program pilotażowy - Dieta Mamy". Dnia 1.10.2019 r Szpital Powiatowy im.t.malińskiego w Śremie podjął współpracę z programem pilotażowym Standard szpitalnego żywienia kobiet w ciąży i w okresie poporodowym-dieta
Bardziej szczegółowoZDROWE ODŻYWIANIE A SŁODYCZE
ZDROWE ODŻYWIANIE A SŁODYCZE Diana Fydryk SKN Zdrowia Publicznego sekcja Promocja Zdrowia 13.11.2014r. ZDROWE ODŻYWIANIE SŁODYCZE Gotowe produkty spożywcze o słodkim smaku i zazwyczaj o stałej konsystencji,
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA CZĘŚĆ 3 - JAJA SPOŻYWCZE
Załącznik nr 8c do SIWZ OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA opis wg słownika CPV kod CPV 03142500-3 CZĘŚĆ 3 - JAJA SPOŻYWCZE 1 Wstęp 1.1 Zakres Niniejszym opisem przedmiotu zmówienia objęto wymagania, metody badań
Bardziej szczegółowoMIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH W DIECIE DZIECKA
MIĘSO, WĘDLINY, RYBY, JAJKA I NASIONA ROŚLIN STRĄCZKOWYCH W DIECIE DZIECKA Wartość odżywcza Żywność z tej grupy należy do grupy produktów białkowych. Białko mięsa, ryb i jaj charakteryzuje sie dużą wartością
Bardziej szczegółowoEUROPEJSKI INSTYTUT SUPLEMENTÓW I ODŻYWEK JAK CZYTAĆ ETYKIETY SUPLEMENTÓW DIETY?
EUROPEJSKI INSTYTUT SUPLEMENTÓW I ODŻYWEK JAK CZYTAĆ ETYKIETY SUPLEMENTÓW DIETY? CO POWINIEN WIEDZIEĆ KONSUMENT WARSZAWA / STYCZEŃ 2018 02 SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI 02 SPIS TREŚCI 03 DLACZEGO CZYTANIE ETYKIET
Bardziej szczegółowoSYLABUS PRZEDMIOTU. Założenia i cele przedmiotu
SYLABUS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu: TOWAROZNAWSTWO SUROWCÓW I PRODUKTÓW ZWIERZĘCYCH Katedra/Wydział: Katedra Surowców Pochodzenia Zwierzęcego Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt Kierownik przedmiotu:
Bardziej szczegółowoObligatoryjne i nieobligatoryjne systemy zarządzania jakością stosowane w produkcji i przetwórstwie surowców rolnych
Zakład Towaroznawstwa mgr inż. Sławomir Stec Obligatoryjne i nieobligatoryjne systemy zarządzania jakością stosowane w produkcji i przetwórstwie surowców rolnych Badania realizowane w ramach Programu:
Bardziej szczegółowoTurystyka i Rekreacja pytania na egzamin dyplomowy
Turystyka i Rekreacja pytania na egzamin dyplomowy ZAGADNIENIA Z PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH 1. Podstawowe typy i rodzaje przedsiębiorstw turystycznych w Polsce. Zakres ich funkcjonowania. Struktury organizacyjne
Bardziej szczegółowoPrawidłowe odżywianie. Czy marnujemy szansę na zdrowe żywienie?
Katedra Żywienia Człowieka Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Polskie Towarzystwo Nauk Żywieniowych Prawidłowe odżywianie. Czy marnujemy szansę na zdrowe żywienie? prof. dr hab. Lidia Wądołowska
Bardziej szczegółowoZawód i symbol cyfrowy zawodu: Technik Żywienia i Usług Gastronomicznych Przedmiot: Zasady żywienia. Klasa: II TŻ
Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych zajęć edukacyjnych (kształcenie w zawodzie) Zawód i symbol cyfrowy zawodu: Technik
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA TAKTYCZNO-TECHNICZNE ZTT. Indywidualna racja żywnościowa przeżyciowa S-RP. na realizację pracy
ZAŁOŻENIA TAKTYCZNO-TECHNICZNE ZTT na realizację pracy Indywidualna racja żywnościowa przeżyciowa S-RP Dokumentacja jest własnością MON. Żadna część niniejszej dokumentacji nie może być rozpowszechniana
Bardziej szczegółowoINSPEKTORAT WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH
INSPEKTORAT WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH SZEFOSTWO SŁUśBY śywnościowej OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA UDKO DROBIOWE WĘDZONE opis wg słownika CPV kod CPV 15131500-0 indeks materiałowy JIM 8905PL1600804 AKCEPTUJĘ:
Bardziej szczegółowoDobrowolny System Znakowania Wartością Odżywczą GDA ZASADY
Dobrowolny System Znakowania Wartością Odżywczą GDA ZASADY Dorota Kozłowska Polska Federacja Producentów Żywności Warszawa, 27.03.2008 1 Główne cele znakowania wartością odżywczą Znakowanie produktów spożywczych
Bardziej szczegółowoTECHNIK TECHNOLOGII ŻYWNOŚCI
Doświadczenia związane z pracą nad programem nauczania w zawodzie TECHNIK TECHNOLOGII ŻYWNOŚCI ze specjalnością: organizacja i nadzorowanie produkcji wyrobów ekologicznych Gdynia, dnia 26 września 2017
Bardziej szczegółowoINSPEKTORAT WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH
INSPEKTORAT WSPARCIA SIŁ ZBROJNYCH SZEFOSTWO SŁUśBY śywnościowej OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA SZYNKA DROBIOWA opis wg słownika CPV kod CPV 15131135-0 indeks materiałowy JIM 8905PL0561612 AKCEPTUJĘ: OPRACOWAŁ:
Bardziej szczegółowoSpis treści. Rozdział 1. Zarys teorii marketingu oraz jego znaczenie na rynku żywnościowym...
Wstęp... 9 Rozdział 1. Zarys teorii marketingu oraz jego znaczenie na rynku żywnościowym... 11 1.1. Zarys teorii marketingu... 11 1.2. Rodzaje marketingu... 16 1.3. Istota marketingu produktów spożywczych...
Bardziej szczegółowoEfekty kształcenia dla kierunku studiów technologia żywności i żywienie człowieka i ich odniesienie do efektów obszarowych
Załącznik do uchwały nr 394/2012 Senatu UP Efekty kształcenia dla kierunku studiów technologia żywności i żywienie człowieka i ich odniesienie do efektów obszarowych Wydział prowadzący kierunek: Wydział
Bardziej szczegółowoprofil ogólnoakademicki studia I stopnia
Opis na kierunku ŻYWIENIE CZŁOWIEKA z odniesieniem do oraz prowadzących profil ogólnoakademicki studia I stopnia Efekty NŻZ1_W01 NŻZ1_W02 NŻZ1_W03 NŻZ1_W04 WIEDZA Ma ogólną wiedzę z zakresu matematyki,
Bardziej szczegółowoZajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe
Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: wymienia zasady bezpieczeństwa obowiązujące podczas zajęć żywieniowych
Bardziej szczegółowoPowszechne mity dotyczące diety. Zofia Kwiatkowska
Powszechne mity dotyczące diety 1 Zofia Kwiatkowska Struktura prezentacji O Historia O Czym jest dieta? O Czym jest żywienie? O Zasady zdrowego żywienia O Najczęstsze mity dotyczące diety O Podsumowanie
Bardziej szczegółowoDoświadczenia firmy Unilever w zakresie stosowania oświadczeń zdrowotnych odnośnie tłuszczów do smarowania
Doświadczenia firmy Unilever w zakresie stosowania oświadczeń zdrowotnych odnośnie tłuszczów do smarowania Paweł Badowski Regulatory Affairs Manager Unilever Polska Oświadczenia zdrowotne w teorii i praktyce
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2
KARTA KURSU Nazwa Podstawy zdrowego żywienia Nazwa w j. ang. Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Mgr inż. Ewelina Trojanowska Zespół dydaktyczny Mgr inż. Ewelina Trojanowska Opis kursu (cele kształcenia)
Bardziej szczegółowoRozdział 1. POTRZEBY CZŁOWIEKA I MIEJSCE WŚRÓD NICH PRODUKTÓW AGROBIZNESU
Agrobiznes. Wydanie 2 zmienione i rozszerzone. Franciszek Kapusta W pracy (wydanie 2 zmienione i rozszerzone) przedstawiono współczesną koncepcję agrobiznesu, czym jest i jaką rolę spełnia w zaspokajaniu
Bardziej szczegółowoInterwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie
Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie H. Dyląg, 1 H. Weker 1, M. Barańska 2 1 Zakład Żywienia 2 Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej karmienie na żądanie 7-5 posiłków 3 posiłki
Bardziej szczegółowoPorównanie wartości odżywczej i zdrowotnej żywności ekologicznej i konwencjonalnej
Porównanie wartości odżywczej i zdrowotnej żywności ekologicznej i konwencjonalnej Prof. dr hab. Ewa Rembiałkowska Dr inż. Dominika Średnicka-Tober Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Katedra
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 24 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz innych ustaw
Kancelaria Sejmu s. 1/11 USTAWA z dnia 24 lipca 2002 r. o zmianie ustawy o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia oraz innych ustaw Opracowano na podstawie: Dz.U. z 2002 r. Nr 135, poz. 1145, Nr 208,
Bardziej szczegółowo