DOKUMENT PROPOZYCJI UPROSZCZEŃ (II) nr 25

Transkrypt

1 DOKUMENT PROPOZYCJI UPROSZCZEŃ (II) nr 25 zawierający propozycje uproszczeń procedur administracyjnych związanych z wpisem, zmianą danych oraz wykreśleniem z rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów, a także wpisem, zmianą danych oraz wykreśleniem z rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców w projekcie Uproszczenie procedur związanych z podejmowaniem i prowadzeniem działalności gospodarczej poprzez ich elektronizację i wdrożenie idei jednego okienka (UEPA) WSTĘP W dniach od października 2012 r. odbyły się konsultacje społeczne Dokumentu Propozycji Uproszczeń (I) nr 21, zawierającego propozycje uproszczeń procedur administracyjnych związanych z wpisem, zmianą danych oraz wykreśleniem z rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów, a także wpisem, zmianą danych oraz wykreśleniem z rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców (dostępnego na stronie zwanego dalej: DPU (I), opracowanego przez ekspertów Projektu UEPA Instytutu Logistyki i Magazynowania. W toku konsultacji zostały zgłoszone liczne sugestie oraz uwagi, na które ekspert prawny Projektu UEPA udzielił odpowiedzi, dostępnej na stronie: W wyniku analizy zgłoszonych stanowisk zaktualizowana została propozycja nr 1 DPU (I), która szerzej została opisana w propozycji nr 1 niniejszego dokumentu. Natomiast propozycja nr 2 niniejszego dokumentu została zgłoszona przez Urząd Miasta Gliwice w ramach konsultacji społecznych DPU (I), o których mowa powyżej, a następnie przeanalizowana oraz opracowana przez ekspertów w ramach Projektu UEPA. Jednocześnie należy wyjaśnić, iż w związku z uchyleniem dnia 19 stycznia 2013 r. rozporządzenia w sprawie wzoru wniosku o wpis I (pkt 2 poniżej Podstaw prawnych) oraz wydaniem nowego rozporządzenia w sprawie wzoru wniosku o wpis II (pkt 3 poniżej Podstaw prawnych) aktualność zachowują propozycja nr 2 DPU (I) dot. doprecyzowania wzoru wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodki szkolenia kierowców oraz propozycja nr 4 DPU (I) dot. wprowadzenia do wniosku opcji wyboru sposobu komunikacji w sposób tradycyjny lub elektroniczny. Zastrzec jednak należy, że rozważanie zawarte w w/w propozycjach należy odnieść do nowej podstawy prawnej tj. rozporządzenia w sprawie wzoru wniosku o wpis II. Analogicznych ustaleń należy poczynić w stosunku do propozycji nr 8 dot. doprecyzowania przepisów prawa w zakresie momentu przekazania książki ewidencji osób szkolonych do organu oraz propozycji nr 9 dot. rezygnacji z wzoru książki ewidencji osób szkolonych, w związku z uchyleniem z dniem 19 stycznia 2013 r. 1

2 rozporządzenia w sprawie szkolenia I (pkt 5 poniżej Podstaw prawnych) i zastąpieniem go nowym rozporządzeniem w sprawie szkolenia II (pkt 6 poniżej Podstaw prawnych) oraz rozporządzeniem w sprawie egzaminowania (pkt 7 poniżej Podstaw prawnych). Rozważania zawarte w tych propozycjach należy odnieść do nowej podstawy prawnej tj. rozporządzenia w sprawie szkolenia II. Jednocześnie należy podkreślić, że DPU (I) opracowany został na dzień obowiązywania ustawy Prawo o ruchu drogowym (pkt 1 poniżej Podstaw prawnych). W wielu miejscach odnosił się jednak do oczekującej wówczas na wejście w życie ustawy o kierujących pojazdami (pkt 15 poniżej Podstaw prawnych), co było wskazywane, w szczególności proponowane mechanizmy i rozwiązania można było zaimplementować na grunt mających wejść w życie przepisów. SPIS TREŚCI LISTA PROCEDUR... 2 PODSTAWY PRAWNE... 2 UCZESTNICY PROCEDURY... 4 PROPOZYCJE UPROSZCZEŃ Stworzenie zintegrowanego wzoru wniosku o wpis, zmianę danych oraz wykreślenie z rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców Wprowadzenie zastrzeżenia o składaniu oświadczeń pod rygorem odpowiedzialności karnej... 9 LISTA PROCEDUR 1. Wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów (procedura nr 115). 2. Zmiana danych wpisanych do rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów (procedura nr 716). 3. Wykreślenie z rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów (procedura nr 719). 4. Wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców (procedura nr 158). 5. Zmiana danych wpisanych do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców (procedura nr 720). 6. Wykreślenie z rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców (procedura nr 721). PODSTAWY PRAWNE 1. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t. j. Dz. U. z 2005 r., Nr 108, poz. 908 z późn. zm.), zwana dalej: ustawą Prawo o ruchu drogowym dotyczy procedur nr 115, 158, 716, 719, 720, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 7 września 2004 r. w sprawie wzoru wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodki szkolenia kierowców oraz wzoru zaświadczenia 2

3 potwierdzającego wpis przedsiębiorcy do tego rejestru (Dz. U. z 2004 r., nr 205, poz z późn. zm.), zwane dalej: rozporządzeniem w sprawie wzoru wniosku o wpis I uchylone: r. - dotyczy procedury nr Rozporządzenie ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu tworzenia i nadawania numeru ewidencyjnego ośrodka szkolenia kierowców i innego podmiotu prowadzącego szkolenie oraz wysokości opłaty za wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców i opłaty za wydanie poświadczenia potwierdzającego spełnianie dodatkowych wymagań przez ośrodek szkolenia kierowców (Dz. U. z 2013 r., poz. 31), zwane dalej: rozporządzeniem w sprawie wzoru wniosku o wpis II dotyczy procedury nr Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 1 października 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów wymaganych dla wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia stacji kontroli pojazdów (Dz. U. z 2004 r., nr 223, poz z późn. zm.), zwane dalej: rozporządzeniem w sprawie wzorów dokumentów dotyczy procedury nr Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 27 października 2005 r. w sprawie szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez kierujących pojazdami, instruktorów i egzaminatorów (Dz.U. z 2005 r., nr 217, poz z późn. zm.), zwane dalej: rozporządzeniem w sprawie szkolenia I uchylone r. - dotyczy procedury nr Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 13 lipca 2012 r. w sprawie szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, instruktorów i wykładowców (Dz. U. z 2012 r., poz. 1019), zwane dalej: rozporządzeniem w sprawie szkolenia IIdotyczy procedury nr Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 13 lipca 2012 r. w sprawie egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez egzaminatorów oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach (Dz. U. z 2012 r., poz. 995), zwane dalej: rozporządzeniem w sprawie egzaminowania - dotyczy procedury nr Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz. U. z 2010 r. nr 220. poz z późn. zm.), zwana dalej: SDG dotyczy procedur nr 115, 158, 716, 719, 720, Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2006 r., nr 225, poz z późn. zm.), zwana dalej: ustawą o opłacie skarbowej dotyczy procedur nr 115, 158, 716, 719, 720, Ustawa z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. z 2001 r., nr 130, poz. 1450), zwana dalej: ustawą o podpisie elektronicznym - dotyczy procedur nr 115, 158, 716, 719, 720, Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji podmiotów działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2013 r., poz. 235), zwana dalej: ustawą o informatyzacji - dotyczy procedur nr 115, 158, 716, 719, 720, Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2011 r. w sprawie 3

4 szczegółowych warunków organizacyjnych i technicznych, które powinien spełniać system teleinformatyczny służący do identyfikacji użytkowników (Dz. U. z 2011 r., nr 93, poz. 545), zwane dalej rozporządzeniem w sprawie systemu teleinformatycznego dotyczy procedur nr 115, 158, 716, 719, 720, Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 września 2011r. w sprawie sporządzania dokumentów elektronicznych oraz udostępniania formularzy, wzorów i kopii dokumentów elektronicznych (Dz. U r., nr 206, poz. 1216), zwane dalej rozporządzeniem w sprawie dokumentów elektronicznych - dotyczy procedur nr 115, 158, 716, 719, 720, Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2013 r. poz. 267), zwana dalej: K.p.a. - dotyczy procedur nr 115, 158, 716, 719, 720, Ustawa z dnia 5 stycznia 2011r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2011 r. nr 30 poz. 151 z późn. zm) zwana dalej: ustawą o kierujących pojazdami dotyczy procedur nr 158, 720, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 526), zwane dalej: rozporządzeniem w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych - dotyczy procedur nr 115, 158, 716, 719, 720, Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2002 r., nr 72, poz. 665 z późń. zm.), zwana dalej: ustawą Prawo bankowe - dotyczy procedur nr 115, 158, 716, 719, 720, Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 września 2007 r. w sprawie zapłaty opłaty skarbowej (Dz.U. z 2007 r., nr 187, poz. 1330), zwane dalej: rozporządzeniem w sprawie zapłaty opłaty skarbowej - dotyczy procedur nr 115, 158, 716, 719. UCZESTNICY PROCEDURY Pod pojęciem uczestników w procedurze należy rozumieć nie tylko stronę w rozumieniu K.p.a., ale także inne podmioty zaangażowane w rozpatrywanie przedmiotowego wniosku Procedury główne: Wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów (procedura nr 115). Wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców (procedura nr 158). 1. Wnioskodawca - przedsiębiorca. 2. Starosta właściwy ze względu na miejsce wykonywania działalności objętej wpisem. W przypadku osób fizycznych przedsiębiorców podlegających wpisowi do Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej - wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów/ośrodki szkolenia kierowców może również zostać złożony we właściwym organie ewidencyjnym (wójt, burmistrz, prezydent miasta właściwy ze względu na siedzibę 4

5 przedsiębiorcy), wraz z wnioskiem o wpis do Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej oraz ze wskazaniem organu prowadzącego rejestr działalności regulowanej (art. 65 ust. 3 SDG) Procedury powiązane: Zmiana danych wpisanych do rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów (procedura nr 716). Wykreślenie z rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów (procedura nr 719). Zmiana danych wpisanych do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców (procedura nr 720). Wykreślenie z rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców (procedura nr 721). 1. Wnioskodawca - przedsiębiorca. 2. Starosta właściwy ze względu na miejsce wykonywania działalności objętej wpisem. PROPOZYCJE UPROSZCZEŃ 1. Stworzenie zintegrowanego wzoru wniosku o wpis, zmianę danych oraz wykreślenie z rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców Niniejsza propozycja stanowi aktualizację propozycji nr 1 opisanej w Dokumencie Propozycji Uproszczeń (I) nr 21, zawierającego propozycje uproszczeń procedur administracyjnych związanych z wpisem, zmianą danych oraz wykreśleniem z rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów, a także wpisem, zmianą danych oraz wykreśleniem z rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców, polegającą na standaryzacji wniosku o wykreślenie oraz zgłoszenia zmiany danych. ANALIZA PROBLEMU Dotyczy procedur: Wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców (procedura nr 158) Zmiana danych wpisanych do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców (procedura nr 720). Wykreślenie z rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców (procedura nr 721). W wyniku analizy zgłoszonych w ramach konsultacji społecznych uwag w kontekście nowych przepisów prawnych dostrzeżono następujące nieścisłości: 1. przekroczony został zakres delegacji ustawowej do wydania rozporządzenia, 5

6 2. we wzorze wniosku występują błędy konstrukcyjne i logiczne, 3. nie został wprowadzony zintegrowany wzór wniosku obejmujący wpis, zmianę i wykreślenie w rejestrze przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców. Ad. 1. Przekroczenie zakresu delegacji ustawowej do wydania rozporządzenia Należy wskazać, że art. 115 ust. 1 pkt 5 ustawy Prawo o ruchu drogowym został uchylony w związku z wejściem życie w dniu 19 stycznia 2013 roku ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2011 Nr 30 poz 151 z późn. zm). Aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące wpisu do rejestru przedsiębiorcy prowadzącego ośrodek szkolenia kierowców unormowane zostały w art. 28 ustawie o kierujących pojazdami. Delegacja ustawowa z art. 32 w/w ustawy przewiduje wprowadzenie przez ministra właściwego do spraw transportu w drodze rozporządzenia wzoru wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców. Na gruncie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz wydanym na jej podstawie rozporządzeniu wykonawczym funkcjonował wzór wniosku dotyczący wpisu/zmiany zakresu wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodki szkolenia kierowców. Należy zwrócić uwagę, że wskazany wzór przekraczał wówczas zakres delegacji ustawowej, która zawierała upoważnienie jedynie do określenia wzoru wniosku o wpis (a nie wzoru wniosku o zmianę zakresu wpisu). W przypadku ustawy o kierujących pojazdami brak jest umocowania do wydania rozporządzenia określającego wzór wniosku o zmianę danych (czy też zmianę zakresu wpisu) podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodki szkolenia kierowców. Delegacja ustawowa została zredagowana w sposób ograniczający się do wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców, a wzór wniosku nadal obejmuje pola właściwe dla procedury zmiany zakresu wpisu i tym samym został przekroczony zakres delegacji ustawowej. Ad. 2. Błędy konstrukcyjne i logiczne wzoru wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców Ponadto należy zwrócić uwagę, że brak jest konsekwencji pomiędzy sformułowaniem treści wzoru wniosku a zakresem delegacji ustawowej. Upoważnienie obejmuje bowiem określenie wzoru wniosku o dokonanie wpisu, podczas gdy w treści wniosku zawarte zostały następujące wymagania danych: Litera A. Dane przedsiębiorcy ubiegającego się o wpis. Pkt. 3. Jestem wpisany do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców pod numerem:. Pkt. 4. Proszę o wpisanie /zmianę zakresu wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców w zakresie (zaznaczyć właściwe kwadraty literą X ). Wskazane powyżej dane, wymagane w treści wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców są: - w pkt. 3 nielogiczne, ponieważ przedsiębiorca składa wniosek o wpis do rejestru i na tym etapie nie 6

7 posiada jeszcze żadnego przypisanego numeru; - w pkt. 4 przekracza zakres delegacji, ponieważ wniosek powinien dotyczyć procedury wpisu, a nie zmiany zakresu wpisu (czy też zmiany danych). Powyższe nieścisłości w treści wzoru wniosku mogą wynikać z faktu, że na gruncie ustawy Prawo o ruchu drogowym funkcjonował wzór wniosku o wpis, który to wzór obejmował również procedurę zmiany zakresu wpisu. W przypadku jednak rozszerzenia delegacji ustawowej, celem wprowadzenia zintegrowanego wzoru wniosku (patrz: Ad. 3 poniżej) nie będzie konieczności usuwania w/w pól. Zmiany wymagałoby jedynie sformułowanie zmiana zakresu wpisu na zmiana danych aby zachować tożsamość sformułowań jakimi posługuje się ustawodawca w ramach jednej ustawy, a także połączenie wniosku o wpis, zmianę danych i wykreślenie. Ad. 3. Brak zintegrowanego wzoru wniosku obejmujący wpis, zmianę i wykreślenie w rejestrze przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców Podkreślenia wymaga fakt, że propozycja stworzenia zintegrowanego wzoru wniosku o wpis, zmianę danych oraz wykreślenie z rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców, proponowana w DPU (I) zachowuje swoją aktualność co do celowości wprowadzenia jednego wzoru, stosowanego w trzech w/w procedurach. Z uwagi jednak na to, że rozporządzenie w sprawie wzoru wniosku o wpis II, które zostało wydane w styczniu 2013 r., wprowadziło nowy wzór wniosku o wpis do w/w rejestru konieczne było powołanie nowej podstawy prawnej. Z uwagi na powyższe należy konsekwentnie postulować wprowadzenie zintegrowanego wzoru wniosku, stosowanego w procedurze wpis, zmiany danych oraz wykreśleniu z rejestru, wskazując jednocześnie na fakt, że obecnie obowiązujący wzór wniosku zawiera błędy. Korzyści wynikające ze stworzenia zintegrowanego wzoru wniosku są jednoznaczne i zostały uwypuklone w DPU (I). W tym miejscu należy jednak stanowczo podkreślić, że z praktycznego punktu widzenia warto stworzyć jeden wzór wniosku, za pomocą którego można by było uzyskać wpis, zmienić dane jak i dokonać wykreślenia z rejestru. W zakresie elektronizacji takie wzory wniosków stanowiłyby jeden formularz, który zawierałby rozwijane pole z możliwością wyboru z listy funkcji wpisu, zmiany, czy o wykreślenia. Jeden wniosek obsługiwałby więc trzy procedury, co ułatwiłoby proces elektronizacji, bowiem jeden dokument zostałby zgłoszony do CRD. Takie praktyki są już stosowane w innych procedurach. Przykładowo: wzór wniosku składanego do CEiDG stanowi wniosek o wpis, zmianę oraz wykreślenie z Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej. Taki wniosek zawiera odpowiednie miejsca (pola), które wypełniane są w zależności od realizowanej procedury. Celem wprowadzenie zintegrowanego wzoru wniosku proponuje się poszerzenie delegacji ustawowej dla właściwego ministra o uprawnienie do stworzenia wzoru wniosku o wpis, zmianę danych i wykreślenie z 7

8 rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców w sposób zaproponowany w kategorii uproszczenia prawnej. Biorąc pod uwagę powyższe proponuje się wprowadzenie zintegrowanego wzoru wniosku o wpis, zmianę danych i wykreślenie z rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców oraz konsekwentnie dostosowanie obecnie obowiązującego wzoru wniosku. SPOSÓB OSIĄGNIĘCIA UPROSZCZENIA Mając na uwadze powyższe należy rozszerzyć zakresu delegacji ustawowej dla ministra właściwego do spraw transportu i upoważnienie go do określenia w drodze rozporządzenia wzorów wniosku o wpis, zmianę danych oraz o wykreślenie z rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodki szkolenia kierowców, a następnie należałoby konsekwentnie dostosować wzór wniosku. KATEGORIA UPROSZCZENIA PRAWNA W celu osiągnięcia uproszczenia należy rozszerzyć delegację ustawową, zawartą w art. 32 ust. 1 pkt 2) ustawy o kierujących pojazdami, a następnie dostosować wzór wniosku, który został określony w rozporządzeniu w sprawie wzoru wniosku o wpis II. De lege lata (według obowiązującego prawa) Art. 32 ust. 1 pkt 2) Ustawy o kierujących pojazdami: Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia wzór: a) wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców, b) zaświadczenia potwierdzającego wpis przedsiębiorcy do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców, c) poświadczenia potwierdzającego spełnianie przez ośrodek szkolenia kierowców dodatkowych wymagań, o których mowa w art. 31 ust. 1, d) pieczęci ośrodka szkolenia kierowców. De lege ferenda (według postulowanego prawa) Art. 32 ust. 1 pkt 2) Ustawy o kierujących pojazdami: Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia wzór: a) wniosku o wpis, zmianę danych oraz wykreślenie do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców, b) zaświadczenia potwierdzającego wpis przedsiębiorcy do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców, c) poświadczenia potwierdzającego spełnianie przez ośrodek szkolenia kierowców dodatkowych wymagań, o 8

9 których mowa w art. 31 ust. 1, d) pieczęci ośrodka szkolenia kierowców. ANALIZA SKUTKÓW WPROWADZENIA UPROSZCZENIA Wprowadzenie jednolitych wzorów wniosków na płaszczyźnie krajowej jest zgodne z celami dyrektywy usługowej. Informatyzacja podmiotów publicznych ma za zadanie przede wszystkim usprawnić procesy administracyjne przez ich automatyzację, wsparcie wyszukiwania oraz ułatwienia w wymianie informacji. 1 Wprowadzenie jednolitych wzorów wniosków występujących w wyżej wymienionych procedurach ułatwi komunikację między organem właściwym a wnioskodawcami, w szczególności przyczyni się do poprawnego składania wniosków, a także korzystnie wpłynie na skrócenie postępowania oraz zmniejszenie liczby potencjalnych wezwań o uzupełnienie braków w dokumentacji (a co za tym idzie - ilość pozostawionych wniosków bez rozpatrzenia). Proponowane uproszczenie służy realizacji zasad działania organów administracji publicznej, w szczególności zasadzie szybkości postępowania, określonej w art. 11 ust. 1 SDG, stanowiący, że właściwy organ jest obowiązany do załatwiania spraw przedsiębiorców bez zbędnej zwłoki. Ponadto, jednolity formularz spowoduje, że zdecydowanie uproszczony zostanie proces weryfikacji wniosku. Ustawodawca powinien stanowić prawo jasne, spójne i stabilne, zapewniające obywatelom komfort bezpieczeństwa prawnego, który pozwoli respektować zasadę prymatu ustawy. Wynikająca z zasady demokratycznego państwa prawnego zasada oddzielenia procesu stosowania od stanowienia prawa jest elementem odniesienia dla uporządkowania systemu prawa zapewniając z jednej strony demokratyzm w jego stanowieniu, a z drugiej większą jego przejrzystość, a tym samym pewność. Ponadto ustawodawca nie może we wzorze wniosku wymagać podania informacji, które nie są konieczne do realizacji danej procedury. Ustawodawca przy korzystaniu z delegacji powinien uważać, by jej nie przekroczyć, a wprowadzona zmiana gwarantuje przestrzeganie w/w zasad. 2. Wprowadzenie zastrzeżenia o składaniu oświadczeń pod rygorem odpowiedzialności karnej Niniejsza propozycja została zgłoszona przez Urząd Miasta Gliwice w ramach konsultacji społecznych Dokumentu Propozycji Uproszczeń (I) nr 21, zawierającego propozycje uproszczeń procedur administracyjnych związanych z wpisem, zmianą danych oraz wykreśleniem z rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów, a także wpisem, zmianą danych oraz wykreśleniem z rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców, a następnie przeanalizowana oraz opracowana przez ekspertów i pracowników ILiM w ramach Projektu UEPA. 9

10 ANALIZA PROBLEMU Dotyczy procedur: Wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców (procedura nr 158). Wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów (procedura nr 115). Rozporządzenie w sprawie wzoru wniosku o wpis I, wydane na podstawie delegacji ustawowej zawartej w ustawie Prawo o ruchu drogowym określało wzór wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodki szkolenia kierowców. W treści tego wzoru zawarte było oświadczenie o kompletności i prawdziwości danych zawartych we wniosku oraz oświadczenie o spełnieniu warunków wykonywania działalności, które to oświadczenia składane były pod rygorem odpowiedzialności karnej. Przywołane wyżej rozporządzenie zostało uchylone 19 stycznia 2013 r. i zastąpione rozporządzeniem w sprawie wzoru wniosku o wpis II, wydanym na podstawie ustawy o kierujących pojazdami. W nowym wzorze wniosku nie wprowadzono rygoru odpowiedzialności karnej za złożenie w/w oświadczeń. Analogicznie, brakuje przedmiotowego zastrzeżenia rygoru odpowiedzialności karnej w przypadku procedur związanych z prowadzeniem stacji kontroli pojazdów. Słusznie zauważył ten problem przedstawiciel Urzędu Miasta w Gliwicach, powołując rozporządzenie w sprawie wzorów dokumentów, określające wzór, który nie zawiera w treści jakichkolwiek oświadczeń przedsiębiorcy w zakresie prowadzenia stacji. Propozycja składania przez przedsiębiorcę we wniosku o wpis /zmianę wpisu stacji kontroli pojazdów oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej, że dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów są kompletne i zgodne z prawdą oraz że podmiotowi znane są i spełnia warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia stacji kontroli pojazdów, określone w ustawie Prawo o ruchu drogowym, jest o tyle uzasadniona, że wzór wniosku określony w rozporządzeniu w sprawie wzoru wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodki szkolenia kierowców zawiera przez przedsiębiorcę oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej. Mając na uwadze fakt, iż bezpieczeństwo na drodze powinno być nadrzędnym celem, które organy państwa starają się zagwarantować w swojej polityce, istotnym jest aby przedsiębiorcy prowadzący stacje kontroli pojazdów czy ośrodki szkolenia kierowców znali i spełniali wszystkie warunki wymagane przez prawo. Z drugiej strony należy upraszczać procedury administracyjne i likwidować nadmierne formalności. Jednym ze środków, który jest w stanie zagwarantować bezpieczeństwo i zminimalizować formalizm są oświadczenia składane pod rygorem odpowiedzialności karnej. W tym miejscu należy krótko wskazać, czym w rzeczywistości jest rygor odpowiedzialności karnej. Zgodnie z brzmieniem art. 233 k.k. przestępstwem jest złożenie fałszywego oświadczenia, jeżeli przepis ustawy przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej. Wedle potocznego rozumienia fałszywym oświadczeniem, czyli kłamstwem jest świadome i celowe głoszenie zdania nieprawdziwego. Przedmiotem ochrony występku określonego w art. 233 k.k. jest wiarygodność ustaleń dokonanych w postępowaniach przewidzianych na podstawie ustawy. Sprawcą przestępstwa określonego 10

11 w 6 w zw. z 1 może być każda osoba wezwana do złożenia oświadczenia, o którym mowa w tym przepisie. Przestępstwo z art k.k. jest przestępstwem formalnym, a więc dokonanym w momencie złożenia fałszywego zeznania, oświadczenia, opinii lub tłumaczenia, bądź w momencie zatajenia przez składającego zeznanie (oświadczenie, opinię lub tłumaczenie) prawdy. Skutki tych zachowań - lub ich brak - nie decydują o odpowiedzialności karnej, mogą jedynie mieć wpływ na wymiar kary. Odmiennie niż na gruncie art. 247 k.k. z 1969 r., w myśl 6 art. 233 k.k., przestępstwem jest złożenie fałszywego oświadczenia, na przykład w kwestionariuszach lub formularzach, jeżeli przepis ustawy przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej. Czynność sprawcza przestępstw z art. 233 k.k. poszerzona jest więc - w stosunku do art. 247 k.k. z 1969 r. - o złożenie niektórych postaci oświadczeń, a więc wypowiedzi osób niewystępujących w charakterze świadków, a występujących na przykład w charakterze stron. Warunkiem jednak odpowiedzialności za złożenie fałszywego oświadczenia jest, by przepis odpowiedniej ustawy przewidywał możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej. Dodanie do art. 233 paragrafu 6 miało właśnie za zadanie usunięcie wątpliwości co do możliwości uznawania za przestępne działań polegających na złożeniu fałszywych oświadczeń w różnego rodzaju typach postępowań, w tym i pozasądowych, poprzez wyznaczenie precyzyjnych granic kryminalizacji. (...) Warunkiem minimalnym stosowania odpowiedzialności o charakterze represyjnym za złożenie fałszywego oświadczenia jest jednak bezspornie to, czy przyjmujący oświadczenie działał w zakresie swych kompetencji oraz to, czy składający oświadczenie został uprzedzony o tym, że składa je pod rygorem odpowiedzialności bądź to karnej, bądź innego rodzaju (np. takiej, jaka określona była w art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 11 kwietnia 1997 r. o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach osób pełniących funkcje publiczne, czyli tzw. ustawy lustracyjnej). Sama możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej lub pod rygorem odpowiedzialności represyjnej innego rodzaju także wynikać musi z przepisu ustawy. (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 lipca 2008 r., II KK 68/08, OSNKW 2008/10/84, Biul.SN 2008/10/20, LEX nr ). Należy pamiętać, że jako niedopuszczalną na gruncie prawa karnego materialnego uznać trzeba wykładnię rozszerzającą na niekorzyść oskarżonego. Według ustalonej linii orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego: Szczególnie ważnym elementem zasady nullum crimen sine lege jest zasada określoności regulacji represyjnych - nullum crimen sine lege certa. (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 maja 2008 r., sygn. akt P 50/07, 58/4/A/2008). Reasumując, możliwość żądania składania oświadczenia musi być przewidziana prawem. Dlatego warto by wzory wniosków określone rozporządzeniami przewidywały taką odpowiedzialność, jeżeli ranga oświadczenia składanego przez przedsiębiorcę jest na tyle wysoka by wyposażyć je w sankcję. Skoro przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym ani akty wykonawcze wydane na jej podstawie, nie przewidują w procedurach będących przedmiotem analizy, możliwości odebrania od wnioskodawcy oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej, tym samym ustawodawca nie przewidział możliwości uznania złożenia oświadczenia fałszywego za czyn zabroniony, pociągający za sobą odpowiedzialność karną. W obecnym stanie prawnym nie jest możliwe stawianie wnioskodawcy wymogu złożenia oświadczenia pod 11

12 rygorem odpowiedzialności karnej, dopóki ustawa Prawo o ruchu drogowym, a aktualnie również ustawa o kierujących pojazdami, nie przewidują takowego. SPOSÓB OSIĄGNIĘCIA UPROSZCZENIA Proponuje się wyprowadzenie rygoru odpowiedzialności karnej w treści składanych przez przedsiębiorcę oświadczeń w następujących aktach prawnych: 1. W treści art. 28 ust. 5 ustawy o kierujących pojazdami, 2. We wzorze wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców, wprowadzonym rozporządzeniem w sprawie wzoru wniosku o wpis II, wydanym na podstawie art. 32 ustawy o kierujących pojazdami, 3. W treści art. 83 a ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym, 4. We wzorze wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących stację kontroli pojazdów, wprowadzonym rozporządzeniem w sprawie wzorów dokumentów, wydanym na podstawie art. 84a ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym KATEGORIA UPROSZCZENIA PRAWNA De lege lata (według obowiązującego prawa) 1. Art. 28 ust. 5 ustawy o kierujących pojazdami: Do wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców przedsiębiorca jest obowiązany dołączyć oświadczenie o następującej treści: "Oświadczam, że: 1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców są kompletne i zgodne z prawdą; 2) znane mi są i spełniam warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców, określone w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.". 2. Art. 83 a ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym: Wraz z wnioskiem przedsiębiorca składa oświadczenie następującej treści: "Oświadczam, że: 1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących stację kontroli pojazdów są kompletne i zgodne z prawdą; 2) znane mi są i spełniam warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia stacji kontroli pojazdów, określone w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym.". De lege ferenda (według postulowanego prawa) Proponuje się wprowadzenie zmian w niżej wskazanych przepisach poprzez nadanie im następującego 12

13 brzmienia: 1. Art. 28 ust. 5 ustawy o kierujących pojazdami: Do wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców przedsiębiorca jest obowiązany dołączyć oświadczenie o następującej treści: "Świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia wynikającej z art Kodeksu karnego oświadczam, że: 1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców są kompletne i zgodne z prawdą; 2) znane mi są i spełniam warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców, określone w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami.". 2. Art. 83 a ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym: Wraz z wnioskiem przedsiębiorca składa oświadczenie następującej treści: "Świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia wynikającej z art Kodeksu karnego oświadczam, że: 1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących stację kontroli pojazdów są kompletne i zgodne z prawdą; 2) znane mi są i spełniam warunki wykonywania działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia stacji kontroli pojazdów, określone w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym.". Konsekwentnie należałoby zmienić treść oświadczeń zawartych we wzorach wniosków poprzez dodanie rygoru odpowiedzialności karnej. ANALIZA SKUTKÓW WPROWADZENIA UPROSZCZENIA Oświadczenia składane pod rygorem odpowiedzialności karnej dają większe poczucie bezpieczeństwa, że złożone w nim stwierdzenia są zgodne z prawdą. Wprowadzona sankcja odpowiedzialności karnej daje większy stopień prawdopodobieństwa, że przedsiębiorca mając na uwadze rygor odpowiedzialności karnej wskaże zgodne z prawdą oświadczenia. Skoro ustawodawca zamierza nadać wymaganym oświadczeniom rygor odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń w celu uzyskania gwarancji prawdziwości danych, to rygor ten wprowadzony musi zostać wprost do ustawy Wysoki stopień gwarancji prawdziwości danych, pozwala uprościć procedury, zrezygnować z jakichkolwiek zaświadczeń a także zmniejszyć liczbę składanych dokumentów (dot. oświadczeń w treści wniosku). To z kolei umożliwia elektronizację takich procedur, ich uproszczenie oraz minimalizację formalności. Kierownik Projektu UEPA: Marcin Kraska, Z-ca Kierownika Centrum Elektronicznej Gospodarki, Instytut Logistyki i Magazynowania z siedzibą w Poznaniu Ekspert prawny: 13

14 Magdalena Oczachowska, ekspert prawny, adwokat Inni autorzy (ILiM): Agnieszka Capierzyńska, członek obszaru zadaniowego ds. uproszczeń w projekcie UEPA, Zespół prawny, Instytut Logistyki i Magazynowania w Poznaniu Katarzyna Rzyszczak, członek zespołu ds. mapowania w projekcie UEPA, Centrum Elektronicznej Gospodarki, Instytut Logistyki i Magazynowania w Poznaniu Konsultacje: Lucyna Łuczak, Kierownik Zespołu zadaniowego ds. uproszczeń, członek Zespołu Prawnego, Instytut Logistyki i Magazynowania z siedzibą w Poznaniu, Bogusław Śliwczyński - Pełnomocnik Dyrektora ds. Konsultingu, Ekspert ds. Uproszczeń, Koordynator obszaru zadaniowego ds. uproszczeń, Instytut Logistyki i Magazynowania z siedzibą w Poznaniu Marcin Kraska, Z-ca Kierownika Centrum Elektronicznej Gospodarki, Kierownik Projektu UEPA, Instytut Logistyki i Magazynowania z siedzibą w Poznaniu 14