Chrzanów, maj 2009 (aktualizacja)

Transkrypt

1 "W S P Ó L N Y C E L PROGRAM AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA LATA Chrzanów, maj 2009 (aktualizacja)

2 Spis treści: Wstęp Definicja niepełnosprawności, analiza struktury zarejestrowanych osób niepełnosprawnych Uzasadnienie potrzeb realizacji programu Adresaci programu Cele i zadania programu na lata Harmonogram realizacji programu

3 WSTĘP Zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem (Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r.) osoby niepełnosprawne mają prawo na równych zasadach z innymi do korzystania z pełni praw obywatelskich. Jednak jednym z obszarów Ŝycia osób niepełnosprawnych, w którym nie jest przestrzegane prawo do równego dostępu i równej konkurencji jest sfera Ŝycia zawodowego. Wskazują na to niskie wskaźniki zatrudnienia osób z tej grupy oraz utrzymująca się liczba osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w urzędzie pracy. Utrudnieniem na tej płaszczyźnie jest nie tylko pozyskanie zatrudnienia, a w związku z tym przekonanie pracodawcy i innych pracowników o pełnej moŝliwości wykonywania pracy w odpowiednich warunkach, ale równieŝ jego wykonywanie i utrzymanie w przypadku, gdy te warunki nie są dostosowane do potrzeb osoby niepełnosprawnej. Praca z punktu widzenia osób niepełnosprawnych jest bardzo waŝnym elementem ich Ŝycia, nie tylko ze względów ekonomiczno bytowych, ale przede wszystkim z uwagi na fakt, iŝ jest to najskuteczniejszy sposób rehabilitacji społeczno zawodowej. Praca jako jej podstawowa forma, w połączeniu z rehabilitacją leczniczą i społeczną, umoŝliwia między innymi budowanie poprawnych relacji z otoczeniem, zdrowy rozwój psychiczny, poprawę warunków socjalno bytowych

4 1. DEFINICJA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI, ANALIZA STRUKTURY ZAREJESTROWANYCH OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych /Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92 z późn. zm/: Niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. Osoby niepełnosprawne określa się jako osoby, których stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza bądź uniemoŝliwia wypełnianie ról społecznych, a w szczególności ogranicza zdolności do wykonywania pracy zawodowej. Wyszczególnienie Liczba bezrobotnych Liczba niepełnosprawnych* % ogółu 1,3% 1,9% 2,5% 4,0% *zarówno bezrobotnych jak i poszukujących pracy W ostatnich latach moŝna zaobserwować systematyczny spadek liczby osób bezrobotnych zarejestrowanych w tutejszym urzędzie. W stosunku do roku 2004 roku liczba osób bezrobotnych zmniejszyła się o ok. 40 %. Niestety ta korzystna tendencja nie przenosi się na osoby niepełnosprawne. Mimo spadku stopy bezrobocia w powiecie, ich udział w ogólnej liczbie osób bezrobotnych z roku na rok zwiększa się (z 1,3 % w roku 2004r do 4,0% w roku 2007). Przyczyn tego zjawiska moŝna upatrywać głównie w stosunkowo małym zainteresowaniu pracodawców zatrudnianiem osób z tej grupy, braku na lokalnym rynku zakładów pracy chronionej, jak równieŝ w niewielkiej aktywności osób niepełnosprawnych na rynku pracy. W przewaŝającej mierze osoby niepełnosprawne zarejestrowane w urzędzie charakteryzują się bierną postawą na rynku pracy. W zdecydowanej większości wynika ona z ograniczeń zdrowotnych tych osób, a w związku, z tym z przekonaniem o mniejszej konkurencyjności w porównaniu z osobami pełnosprawnymi. Brak podejmowania aktywnych zachowań na rynku pracy przez część osób niepełnosprawnych prawdopodobnie jest wynikiem tzw. wyuczonej bezradności. Pewna liczba zarejestrowanych osób niepełnosprawnych przez wiele lat otrzymywała renty z tytułu niezdolności do pracy, wobec czego nie odczuwała potrzeby - 4 -

5 podejmowania zatrudnienia. Jednak ponowna weryfikacja rent dokonywana przez ZUS bardzo często kończyła się ich odbieraniem. Utrata stałego źródła dochodu powoduje rozpacz, jednak wieloletnia bezczynność prowadzi do braku umiejętności podejmowania działań w celu zmiany sytuacji Ŝyciowej. RównieŜ zbyt długi okres pozostawania bez zatrudnienia wyzwala negatywne emocje i nie sprzyja aktywizacji zawodowej. Analizując strukturę osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w tut. Urzędzie waŝne jest ich rozróŝnienie według posiadanego statusu na: bezrobotnych i poszukujących pracy. Z tego punktu widzenia osoby bezrobotne niepełnosprawne stanowią ponad 2/3 wszystkich osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w PUP na dzień roku. Rozgraniczenie to jest waŝne z punktu widzenia finansowania działań związanych z ich aktywizacją. Zgodnie z ustawą O rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ze środków PFRON moŝna pokrywać wydatki na instrumenty i usługi rynku pracy tylko w odniesieniu do osób poszukujących pracy nie pozostających w zatrudnieniu. W przypadku osób bezrobotnych pokrycie ww. wydatków ze środków PFRON jest moŝliwe tylko wtedy, jeśli przekroczą one kwoty ustalone w Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. W pozostałych przypadkach wydatki te są finansowane ze środków Funduszu Pracy. Liczba osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w PUP Chrzanów w latach liczba lata bezrobotni poszukujący pracy MoŜliwości podjęcia zatrudnienia ograniczają niewątpliwie orzeczenia o niezdolności do pracy w róŝnym stopniu. Biorąc pod uwagę stopień niepełnosprawności moŝna stwierdzić, iŝ ponad 90% wszystkich osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy stanowią osoby ze stopniem umiarkowanym i lekkim (tj. 122 os. w 2004r., 156 os. w 2005r., 161 os. w 2006r., 201 osób w 2007 roku). Natomiast na dzień r. w tutejszym urzędzie było zarejestrowanych jedynie 17 osób ze stopniem znacznym

6 Struktura osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w PUP według stopnia niepełnosprawności 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% lata znaczny umiarkowany lekki Znaczący wpływ na moŝliwość uzyskania zatrudnienia przez osoby niepełnosprawne ma równieŝ poziom posiadanych kwalifikacji i wykształcenia. Im wyŝszy poziom wykształcenia posiada osoba niepełnosprawna bezrobotna, tym większe prawdopodobieństwo powrotu na rynek pracy. Analizując strukturę osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w tutejszym urzędzie moŝna zauwaŝyć, iŝ najliczniejszą grupę stanowią osoby z wykształceniem zawodowym, podstawowym i gimnazjalnym. W latach stanowili oni ponad 60% wszystkich zarejestrowanych niepełnosprawnych, w roku %, a w 2007 roku 62%. Struktura osób niepełnospraw nych w edług w ykształcenia zarejestrowanych w w latach liczba osób lata 80 wyŝsze średnie ogólnokształcące gimnazjalne i poniŝej policealne i średnie zawodowe zasadnicze zawodowe Przyczyną trudności leŝących po stronie osób niepełnosprawnych obok schorzenia i wykształcenia jest równieŝ wiek analizowanej grupy, który moŝe stanowić powaŝną barierę podczas poszukiwania i uzyskiwania zatrudnienia. Jak wskazuje poniŝszy wykres większość - 6 -

7 osób niepełnosprawnych zarejestrowanych w urzędzie mieści się w przedziale lata i stanowi odpowiednio w 2004r.- 37,8%, w 2005r. 46,9%, w 2006r. 37,5%, w 2007 roku 36,7% populacji tejŝe grupy. Pozostałe grupy wiekowe kształtują się na podobnym poziomie, wynoszącym około 10-20%. Struktura osób niepełnosprawnych według wieku zarejestrowanych w PUP w latach liczba osób lata i więcej PoniŜsza tabela przedstawia strukturę osób niepełnosprawnych według czasu pozostawania bez pracy. MoŜna zauwaŝyć, iŝ w ostatnich latach blisko 50% osób stanowiły osoby długotrwale bezrobotne tzn. pozostające w tutejszym rejestrze powyŝej 12 miesięcy (76 os. w 2005r., 81 os. w 2006r. i 103 osoby w 2007 roku). Jest to zjawisko niepokojące, bowiem długi okres pozostawania biernym zawodowo skutkuje niŝszą aktywnością na rynku pracy, co w konsekwencji powoduje nieumiejętności poruszania się po nim, gorsze przygotowanie do pracy zawodowej i udziału w Ŝyciu społecznym. Czas pozostawania bez Liczba osób pracy w miesiącach do od 1 do od 4 do od 7 do od 10 do powyŝej razem

8 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Struktura osób niepełnosprawnych według czasu pozostawania bez pracy zarejestrowanych w w latach do 1 m-ca od 1 do 3 od 4 do 6 od 7 do 9 od 10 do 12 pow yŝej 12 lata 2. UZASADNIENIE POTRZEBY REALIZACJI PROGRAMU U podstaw programu leŝy przekonanie, iŝ osoby niepełnosprawne, zgodnie z Kartą Praw Osób Niepełnosprawnych, mają prawo do niezaleŝnego, samodzielnego i aktywnego Ŝycia, w tym do pracy na otwartym rynku pracy, zgodnie z kwalifikacjami, wykształceniem i moŝliwościami oraz korzystania z doradztwa zawodowego i pośrednictwa, a gdy niepełnosprawność i stan zdrowia tego wymaga, prawo do pracy w warunkach dostosowanych do potrzeb osoby niepełnosprawnej. Sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy jest niewątpliwie niekorzystna. Na podstawie danych nie trudno zauwaŝyć utrzymującej się liczby zarejestrowanych i pozostających bez pracy osób niepełnosprawnych. Pomimo ciągle rosnącej świadomości społecznej dotyczącej rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych nadal obserwuje się niejednokrotnie utrudnione wejście na rynek pracy. WyraŜa się to niskim poziomem aktywności zawodowej samych osób niepełnosprawnych. Najbardziej ogólnym, ale najistotniejszym czynnikiem wpływającym na poziom bezrobocia wśród osób niepełnosprawnych, jest brak ich adaptacji w społeczeństwie. Stereotypy, uprzedzenia społeczne oraz niedostosowanie infrastruktury (bariery architektoniczne, urbanistyczne, transportowe, utrudniony dostęp do administracji publicznej itp.) powodują, Ŝe nie tylko niepełnosprawność, utrudnia dostęp do rynku pracy. Ograniczenia zdrowotne wynikające z niepełnosprawności, bierna postawa w kwestii poszukiwania pracy oraz moŝliwości jej podjęcia równieŝ mogą negatywnie wpływać na aktywność zawodową osoby niepełnosprawnej. Barierą w dostępie do pracy jest równieŝ niski poziom wykształcenia osób niepełnosprawnych. Rosnąca konkurencja wśród potencjalnych pracowników, bezrobocie w kraju i w powiecie pociągające za sobą konieczność szybkiego dostosowania się do oczekiwań pracodawców, stanowią dodatkową przeszkodę w pozyskaniu przez osoby niepełnosprawne miejsc pracy

9 Biorąc pod uwagę powyŝsze czynniki, waŝne jest doskonalenie istniejących metod pomocy osobom niepełnosprawnym w skutecznym poruszaniu się na rynku pracy, jak równieŝ podejmowanie nowych inicjatyw, słuŝących dobru tej grupy. Podstawowym aktem prawnym w Polsce regulującym sprawy rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych jest ustawa z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92 z późn.zm.). Niniejszy akt prawny określa zadania samorządów powiatowych na rzecz zatrudniania osób niepełnosprawnych. Zgodnie z ww. Ustawą rehabilitacja osoby niepełnosprawnej powinna obejmować zarówno rehabilitację leczniczą, psychiczną, społeczną, jak i zawodową. Rehabilitacja zawodowa jest częścią ogólnego procesu rehabilitacji i polega na udzielaniu osobie niepełnosprawnej takich usług jak: poradnictwo zawodowe, szkolenie zawodowe i pośrednictwo pracy, aby umoŝliwić jej uzyskanie zatrudnienia, utrzymanie go, a przez to normalne Ŝycie społeczne. Wszystkie typy rehabilitacji mają w miarę moŝliwości przygotować osobę niepełnosprawną do prowadzenia normalnego Ŝycia rodzinnego, społecznego i zawodowego. Część osób niepełnosprawnych ze względu na stan zdrowia nie moŝe podjąć lub kontynuować zatrudnienia, w związku z tym otrzymuje świadczenia rentowe. W pozostałych przypadkach szeroko rozumiana rehabilitacja moŝe przyczynić się do przygotowania osoby niepełnosprawnej do aktywnego wejścia lub powrotu na rynek pracy. Osoby niepełnosprawne, mimo uszkodzenia organizmu, zachowują pewne sprawności, zdolności, predyspozycje psychiczne. Kolejnym aktem regulującym sprawę aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych jest ustawa z dnia 20 kwietna 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415 z późn.zm.) Zgodnie z zapisem art. 49 ww. ustawy osoby niepełnosprawne naleŝą do grupy znajdującej się w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Wobec tej grupy moŝna zastosować dodatkowe działania w celu umoŝliwienia jej przedstawicielom podjęcie zatrudnienia na rynku pracy, w tym m.in. uczestnictwo osób niepełnosprawnych w poradnictwie zawodowym, szkoleniach oraz pośrednictwie pracy. Osoby niepełnosprawne mają równieŝ moŝliwość otrzymania środków na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej, bądź teŝ odbycia staŝu u lokalnych pracodawców. Pracodawca z kolei moŝe ubiegać się m.in. o refundację kosztów wyposaŝenia i doposaŝenia stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej. Na szczeblu powiatowym został opracowany Powiatowy Program Promocji Zatrudnienia oraz Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy na lata W programie określone zostały priorytety lokalnej polityki rynku pracy i rozwoju zasobów ludzkich. III Cel operacyjny Zapobieganie wykluczeniu społecznemu poprzez aktywizację zawodową zawiera cel szczegółowy Wsparcie osób niepełnosprawnych w integracji społecznej i wejściu na rynek pracy. Zakłada on zwiększenie szans w wejściu na rynek pracy osób niepełnosprawnych. Do szczegółowych zadań naleŝą m.in.: Monitoring ofert pracy przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych, Zwiększenie dostępności poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej - 9 -

10 dla osób niepełnosprawnych, Rozpoznawanie potrzeb szkoleniowych dla osób niepełnosprawnych i kierowanie na szkolenia, Współpraca z pracodawcami w organizowaniu miejsc pracy. Poza ww. dokumentem opracowano równieŝ Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Chrzanowskim na lata W dokumencie tym zdefiniowano 4 obszary priorytetowe polityki społecznej powiatu, z których jeden poświęcony jest pomocy osobom niepełnosprawnym i starszym. Celem operacyjnym w ramach ww. obszaru jest Tworzenie skutecznego systemu rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych, natomiast do zadań PUP naleŝy organizacja procesu rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych, prowadzenie dla nich poradnictwa zawodowego oraz współpraca z organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie tworzenia projektów dotyczących zatrudnienia i przygotowania zawodowego. Konieczność doskonalenia działań z zakresu doradztwa zawodowego i pośrednictwa pracy, rozwój systemu szkoleń dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy oraz wspieranie procesu zatrudnienia są równieŝ wskazane jako cele operacyjne w obszarze Promocja zatrudnienia i aktywizacja rynku pracy w powiecie w Strategii Rozwoju Powiatu Chrzanowskiego na lata W związku z zadaniami, jakie nakładają na Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie powyŝsze dokumenty, opracowany został Program aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na lata pn. Wspólny cel. Program jest zbiorem działań, które wspólnie z instytucjami wspierającymi aktywizację niepełnosprawnych oraz pracodawcami zostaną podjęte przez urząd na rzecz aktywizacji ww. grupy. Realizacja działań pozwoli na szybsze i pełniejsze zaspokojenie potrzeb osób niepełnosprawnych. 3. ADRESACI PROGRAMU Program Wspólny cel adresowany jest do trzech najwaŝniejszych podmiotów występujących w procesie integracji i rehabilitacji zawodowej: 1. Osób niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy, zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chrzanowie, posiadających orzeczenie o stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie ZUS. 2. Pracodawców - w szczególności tych z otwartego rynku pracy, ale równieŝ z rynku chronionego 3. Instytucji z otoczenia osób niepełnosprawnych - organizacji statutowo zajmujących się problematyką niepełnosprawności

11 Sprawy osób niepełnosprawnych w róŝnym stopniu i zakresie wchodzą w obszar zainteresowań mniej lub bardziej zinstytucjonalizowanych struktur działających w obszarze zatrudnienia. Wynika stąd potrzeba uwzględnienia udziału wielu partnerów w realizacji programu. Wzajemne, dobre zaleŝności między tymi podmiotami z pewnością zagwarantują stworzenie optymalnych warunków do osiągnięcia zamierzonych w programie celów. 4. CELE I ZADANIA PROGRAMU NA LATA W programie sformułowane zostały 2 główne cele strategiczne: CEL 1. Prowadzenie kompleksowych działań skierowanych do osób niepełnosprawnych, których celem będzie ułatwianie tym osobom wejścia lub powrotu na rynek pracy Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących zadań: Zadanie 1.1. Zapewnienie poradnictwa zawodowego dla osób niepełnosprawnych W ramach poradnictwa zawodowego planowane są: spotkania indywidualne z osobami niepełnosprawnymi - w trakcie spotkań indywidualnych doradca zawodowy moŝe uzyskać informacje o osobie niepełnosprawnej, dotyczące jej wykształcenia, kwalifikacji, predyspozycji i preferencji zawodowych. WaŜne są równieŝ informacje dotyczące diagnozy lekarskiej, rokowań, wskazań i przeciwwskazań do zatrudnienia. Podczas porady indywidualnej osoby niepełnosprawne będą miały moŝliwość uzyskania informacji o lokalnym rynku pracy, o zawodach (deficytowych i nadwyŝkowych) oraz moŝliwościach szkolenia i kształcenia. grupowe zajęcia warsztatowe - mają na celu przygotowanie osoby bezrobotnej do wejścia na rynek pracy. Będzie to moŝliwe dzięki poznaniu technik poszukiwania pracy, własnych umiejętności, zainteresowań, wartości, przygotowaniu profesjonalnych dokumentów aplikacyjnych, przygotowaniu się do rozmowy z pracodawcą. Podczas spotkań grupowych poruszane będą takŝe wątki zatrudnienia na otwartym i chronionym rynku pracy, ulgi i uprawnienia przysługujące zarówno osobom niepełnosprawnym, jak i pracodawcom zatrudniającym te osoby

12 Poradnictwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych będzie wsparte równieŝ zajęciami aktywizującymi, szkoleniami z zakresu umiejętności poszukiwania pracy i samozatrudnienia prowadzonymi w ramach Klubu Pracy. Nadrzędnym celem, który będziemy starali się osiągnąć poprzez poradnictwo zawodowe oraz ww. zajęcia jest zwiększenie motywacji do działania u naszych klientów. Zmiana postawy z pasywnej na aktywną jest bardzo istotna ze względu na to, iŝ 70 % osób niepełnosprawnych to osoby długotrwale bezrobotne. Zadanie 1.2. Organizowanie szkoleń zawodowych dla osób niepełnosprawnych Starosta inicjuje i organizuje szkolenia dla bezrobotnych osób niepełnosprawnych oraz poszukujących osób niepełnosprawnych ( niepozostających w zatrudnieniu ) w celu zwiększenia ich szans na uzyskanie zatrudnienia, podwyŝszenia kwalifikacji zawodowych lub zwiększenia aktywności zawodowej. Osoby niepełnosprawne bezrobotne mogą ubiegać się o skierowanie na wskazane przez siebie szkolenie indywidualne, jeŝeli uzasadnią on celowość szkolenia poprzez: złoŝenie odpowiedniego wniosku zawierającego uprawdopodobnienie zatrudnienia lub, złoŝenie oświadczenia o zamiarze podjęcia własnej działalności gospodarczej, lub odbycie Indywidualnego Planu Działania z doradcą zawodowym w tut. Urzędzie w szczególnie uzasadnionych przypadkach dopuszcza się moŝliwość skierowania osoby uprawnionej na szkolenie indywidualne po uzyskaniu opinii pracownika PUP o celowości odbycia szkolenia wynikającej z analizy zawodów nadwyŝkowych i deficytowych w powiecie, a takŝe po uzyskaniu zgody Dyrektora PUP. Szkolenia grupowe organizowane są na podstawie analizy potrzeb szkoleniowych, występujących na lokalnym rynku pracy, przy uwzględnieniu indywidualnych predyspozycji osób niepełnosprawnych. Osoby niepełnosprawne poszukujące pracy i niepozostające w zatrudnieniu, mogą być kierowane na szkolenia ze środków PFRON. Osoby zainteresowane szkoleniem indywidualnym muszą złoŝyć wniosek, który zawiera: kierunek szkolenia; opinię doradcy zawodowego dot. predyspozycji zawodowych oraz opinię lekarza prowadzącego dot. braku przeciwwskazań zdrowotnych. Szkolenie przysługuje nie częściej niŝ raz w ciągu roku kalendarzowego. Do zadań PUP naleŝy takŝe inicjowanie i organizowanie szkoleń dla osób, w stosunku do których ZUS orzekł celowość przekwalifikowania tzn. przyznał rentę szkoleniową. Osoby z rentą szkoleniową będą objęte indywidualnym poradnictwem zawodowym w celu doboru kierunku

13 przekwalifikowania zawodowego. Po ustaleniu kierunku szkolenia uwzględniającego wskazania i przeciwwskazania do pracy, osoby zostaną przekwalifikowane. Zadanie 1.3. Świadczenie usług pośrednictwa pracy dla osób niepełnosprawnych Wiele osób, które dotyka niepełnosprawność, nie moŝe na własną rękę poradzić sobie w kontaktach z pracodawcą na rynku pracy. Po stronie niepełnosprawnego, poza relatywnie niskimi kwalifikacjami i barierami instytucjonalno infrastrukturalnymi, są równieŝ słabe motywacje do aktywności zawodowej i społecznej. Jest to spowodowane brakiem odpowiedniej wiedzy i informacji o moŝliwościach, jakie istnieją na rynku pracy czy słabą znajomością prawa pomagającego korzystać z przysługujących im uprawnień. Pracodawcy z kolei bardzo często wykazują niską świadomość korzyści, jakie zapewnia zatrudnienie osoby niepełnosprawnej. Pośrednictwo pracy ma być etapem końcowym wsparcia udzielonego osobie niepełnosprawnej. Podjęcie pracy stanowi integralną część rehabilitacji zawodowej oraz społecznej. Osoby niepełnosprawne, w zaleŝności od stopnia uszkodzenia organizmu oraz przygotowania do pracy, mogą podjąć zatrudnienie na otwartym lub teŝ chronionym rynku pracy. Informacje uzyskane w trakcie poradnictwa zawodowego (wykształcenie, kwalifikacje, umiejętności, wskazania i przeciwwskazania do pracy oraz oczekiwania względem przyszłej pracy), umoŝliwią efektywne dopasowanie ofert pracy do moŝliwości osoby niepełnosprawnej. Osoby niepełnosprawne będą mogły korzystać z subsydiowanych form zatrudnienia tj. staŝu, przygotowania zawodowego, prac interwencyjnych. Jedną z form aktywizacji zawodowej będzie organizowanie giełd pracy dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy (w tym równieŝ dla niepełnosprawnych). Wydział Usług Rynku Pracy będzie takŝe odpowiedzialny za współpracę z właściwym terenowo inspektorem pracy w zakresie oceny i kontroli miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych. Zadanie 1.4. Przyznanie jednorazowych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej Osoba niepełnosprawna moŝe, jak wszyscy inni, prowadzić działalność gospodarczą na własny rachunek. Dodatkowym dla niej udogodnieniem jest moŝliwość otrzymania dotacji na jej rozpoczęcie. Osoba niepełnosprawna zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna lub poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu moŝe otrzymać ze środków PFRON jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej, rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej w wysokości piętnastokrotności przeciętnego

14 wynagrodzenia, jeŝeli nie otrzymała środków publicznych na ten cel. Jednocześnie bezrobotna osoba niepełnosprawna ma moŝliwość otrzymania dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej ze środków Funduszu Pracy zgodnie z zapisami art. 46 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, tj. w wysokości nie przekraczającej sześciokrotności przeciętnego wynagrodzenia. Zadanie 1.5. Organizowanie staŝy Skierowanie do odbycia staŝu będzie szansą zarówno dla młodzieŝy, jak i osób starszych, na połączenie interesów pracodawców i osób niepełnosprawnych. Uczestnictwo w staŝu umoŝliwi nabycie praktycznych umiejętności do wykonywania pracy poprzez wykonywanie zadań w miejscu pracy bez nawiązywania stosunku pracy z pracodawcą. Niepełnosprawni o statusie osoby poszukującej pracy, niepozostający w zatrudnieniu, mogą uczestniczyć w staŝach i przygotowaniach zawodowych finansowanych z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W przypadku niepełnosprawnych osób bezrobotnych formy te finansowane są z Funduszu Pracy. Zadanie 1.6. Kierowanie osób niepełnosprawnych do zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych Skierowanie do zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych nastąpi na zasadach określonych w Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Udział w ww. formie wsparcia umoŝliwi osobom niepełnosprawnym zdobycie staŝu pracy, a niejednokrotnie będzie okazją do uzyskania trwałego zatrudnienia. Zadanie 1.7. Zwrot pracodawcom kosztów przystosowania i adaptacji istniejących stanowisk do potrzeb osób niepełnosprawnych Szczegółowe zasady udzielania pomocy określone są w Rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 15 września 2004r. w sprawie zwrotu kosztów przystosowania stanowisk pracy, adaptacji pomieszczeń i urządzeń do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego pracownikowi niepełnosprawnemu (Dz. U. Nr 215, poz z późn. zm.)

15 Pracodawca, który przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osoby niepełnosprawne moŝe otrzymać, na wniosek ze środków PFRON zwrot kosztów: 1. adaptacji pomieszczeń zakładu pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych, w szczególności poniesionych w związku z przystosowaniem tworzonych lub istniejących stanowisk pracy dla tych osób, stosownie do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności, 2. adaptacji lub nabycia urządzeń ułatwiających osobie niepełnosprawnej wykonywanie pracy lub funkcjonowanie w zakładzie pracy, 3. zakupu i autoryzacji oprogramowania na uzytek pracowników niepełnosprawnych oraz urządzeń technologii wspomagających lub przystosowanych do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności, 4. rozpoznania przez słuŝby medycyny pracy potrzeb, o których mowa w pkt 1-4. MoŜliwość zwrotu kosztów, o których mowa w punktach 1-4, dotyczy wyłącznie dodatkowych kosztów pracodawcy wynikających z zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Zwrot kosztów dotyczy osób niepełnosprawnych bezrobotnych lub poszukujących pracy i niepozostających w zatrudnieniu, skierowanych do pracy przez powiatowy urząd pracy. Warunkiem zwrotu kosztów jest uzyskanie pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy o przystosowanym stanowisku pracy, wydanej na wniosek starosty. Zadanie 1.8. Zwrot pracodawcom kosztów wyposaŝenia stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych Pracodawca, który przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osobą niepełnosprawną zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostającą w zatrudnieniu, moŝe otrzymać, na wniosek, ze środków Funduszu zwrot kosztów wyposaŝenia stanowiska pracy do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia. Warunkiem zwrotu kosztów, jest uzyskanie, wydanej na wniosek starosty, pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy o przystosowaniu stanowiska pracy do potrzeb wynikających z niepełnosprawności osoby zatrudnionej na tym stanowisku

16 CEL 2. Stwarzanie osobom niepełnosprawnym korzystnych warunków do samodzielnego funkcjonowania w środowisku pracy poprzez współpracę i przybliŝanie problemu niepełnosprawności w otoczeniu instytucjonalno społecznym. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących zadań: Zadanie 2.1 Pozyskiwanie dodatkowych środków finansowych na aktywizację zawodową Inicjowanie i opracowywanie własnych projektów długoterminowych związanych z aktywizacją zawodową osób niepełnosprawnych i szeroko pojętą informację zawodową, angaŝując w to partnerów instytucjonalnych. Zwiększanie obszarów współpracy z instytucjami rynku pracy i stowarzyszeniami statutowo zajmującymi się wspieraniem osób niepełnosprawnych w ramach realizacji projektów skierowanych do niepełnosprawnych. Pozyskiwanie środków finansowych z róŝnych źródeł i funduszy (Europejski Fundusz Społeczny, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Fundusz Inicjatyw Obywatelskich). Zadanie 2.2. Promocja idei biznesu otwartego i odpowiedzialnego społecznie Kampania informacyjna skierowana do lokalnych pracodawców, która nie tylko uświadomi korzyści płynące z zatrudnienia osoby niepełnosprawnej, ale pomoŝe w ogóle dostrzec problemy osób niepełnosprawnych. Kampania ta uświadomi przedsiębiorcom, Ŝe jeśli podejmą decyzję o zatrudnieniu osoby z niepełnosprawnością, oprócz wzmocnienia reputacji wewnątrz i na zewnątrz firmy uzyskają status pracodawcy świadomego i otwartego. Nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów z pracodawcami, prowadzenie bazy danych pracodawców Pozyskiwanie ofert pracy z otwartego rynku pracy Monitoring zatrudnienia

17 Zadanie 2.3. Poszerzanie wiedzy o aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych przez pracowników PUP Pracownicy urzędu będą uczestniczyć w róŝnego rodzaju szkoleniach i warsztatach związanych z problematyką pomocy osobom niepełnosprawnych na rynku pracy, jak równieŝ będą przeprowadzać szkolenia wewnętrzne ukierunkowane na wsparcie tych osób. Zadanie 2.4. Doradztwo organizacyjno prawne oraz ekonomiczne dla osób niepełnosprawnych W urzędzie będzie moŝna uzyskać poradę w zakresie zakładania lub prowadzenia działalności gospodarczej. Do tej funkcji będzie specjalnie przygotowany pracownik urzędu. Zadanie 2.5. Organizowanie Giełd i Targów Pracy Celem Giełd i Targów Pracy będzie połączenie interesów pracodawców i osób niepełnosprawnych potencjalnych pracowników. Pozwoli to wytworzyć pozytywną atmosferę poprzez unaocznienie obu stronom wzajemnych moŝliwości. Zadanie 2.6. Nawiązywanie Partnerstw z instytucjami i organizacjami zajmującymi się problematyką aktywizacji osób niepełnosprawnych Podpisanie Umowy partnerskiej na rzecz aktywizacji społecznej i zawodowej osób bezrobotnych powiatu chrzanowskiego (w tym osób niepełnosprawnych) ze wszystkimi ośrodkami pomocy społecznej powiatu chrzanowskiego w ramach Partnerstwa przewiduje się szereg działań aktywizacyjnych, zmierzających do zapewnienia kompleksowego wsparcia zarówno w obszarze aktywizacji społecznej, jak i zawodowej tzw. klientom wspólnym OPS i PUP Podpisanie porozumienia ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Integracji Centrum Integracja w Krakowie porozumienie zakłada realizację wspólnych przedsięwzięć na rzecz osób niepełnosprawnych, zarejestrowanych w PUP w Chrzanowie Nawiązanie partnerskich relacji z innymi instytucjami, zajmującymi się problematyką niepełnosprawności (m.in. PCPR)

18 HARMONOGRAM DZIAŁAŃ NA LATA CEL 1: Prowadzenie kompleksowych działań skierowanych do osób niepełnosprawnych, których celem będzie ułatwianie tym osobom wejścia lub powrotu na rynek pracy ZADANIE TERMIN ZAANGAśOWANE INSTYTUCJE Zapewnienie poradnictwa zawodowego dla osób niepełnosprawnych - poradnictwo indywidualne wg potrzeb osób niepełnosprawnych - warsztaty grupowe zgodnie z zapotrzebowaniem bądź przed rozpoczęciem szkolenia grupowego Organizowanie szkoleń zawodowych dla osób niepełnosprawnych - zgodnie z potrzebami osób niepełnosprawnych - cyklicznie Instytucje szkoleniowe Świadczenie usług pośrednictwa pracy dla osób niepełnosprawnych - ciągle Pracodawcy Przyznanie jednorazowych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej - w miarę posiadanych środków finansowych Organizowanie staŝy - zgodnie z zapotrzebowaniem pracodawców i osób niepełnosprawnych - w miarę posiadanych środków finansowych Pracodawcy Kierowanie osób niepełnosprawnych do zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych - zgodnie z zapotrzebowaniem pracodawców i osób Pracodawcy

19 niepełnosprawnych - w miarę posiadanych środków finansowych Zwrot pracodawcom kosztów przystosowania i adaptacji istniejących stanowisk do potrzeb osób niepełnosprawnych - zgodnie z zapotrzebowaniem pracodawców - w miarę posiadanych środków finansowych Pracodawcy Zwrot pracodawcom kosztów wyposaŝenia stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych - zgodnie z zapotrzebowaniem pracodawców - w miarę posiadanych środków finansowych Pracodawcy Działania promocyjne - ciągle Lokalne media Gminy NGO PCPR OPS CEL 2: Stwarzanie osobom niepełnosprawnym korzystnych warunków do samodzielnego funkcjonowania w środowisku pracy poprzez współpracę i przybliŝanie problemu niepełnosprawności w otoczeniu instytucjonalno społecznym. ZADANIE T E R M I N ZAANGAśOWANE INSTYTUCJE Pozyskiwanie dodatkowych środków finansowych na aktywizację zawodową - w odpowiedzi na ogłaszane konkursy - systematycznie NGO Gminy Promocja idei biznesu otwartego i odpowiedzialnego społecznie - ciągle NGO Poszerzanie wiedzy o aktywizacji - na bieŝąco, zgodnie z Pracownicy

20 zawodowej osób niepełnosprawnych przez pracowników PUP pojawiającymi się nowymi aktami prawnymi - w miarę posiadanych środków Doradztwo organizacyjno prawne oraz ekonomiczne dla osób niepełnosprawnych - na bieŝąco, zgodnie z zapotrzebowaniem Partnerzy Organizowanie Giełd i Targów Pracy - przynajmniej 2 razy w roku Partnerzy Nawiązywanie i realizacja Partnerstw z instytucjami i organizacjami zajmującymi się problematyką aktywizacji osób niepełnosprawnych - ciągle OPS PCPR NGO Działania informacyjne - ciągle Lokalne media Gminy NGO PCPR OPS