Dr inż. Marta Kamińska

Transkrypt

1 Nowe techniki i technologie dla medycyny Budowa kończyb Kość zbita i gąbczakta Budowa Ktawów i więzadeł OKteoKyBteza Dr inż. Marta Kamińska 1

2 TkaBka chrzęktba TkaBka chrzęktba KtaBowi rodzaj tkabki łączbej. Składa Kię z komórek, włókien i substancji międzykomórkowej zwabej chobdrybą. Komórki twórcze tkabki chrzęktbej - chondroblasty Komórki podktawowe tkabki chrzęktbej chondrocyty. Leżą w jamkach, wśród KubKtaBcji międzykomórkowej, pojedybczo, względbie po kilka. Substancja międzykomórkowa zawiera KubKtaBcje białkowe, wielocukrowe i miberalbe. W przypadku tkabki chrzęktbej jekt twarda a jedbocześbie KprężyKta. 2

3 TkaBka chrzęktba ChrząKtka od zewbątrz jekt otoczoba ochrzęstną tj. warktwą tkabki łączbej włókbiktej zwartej. OchrzęKtBa ma zdolbość tworzenia chrząstki. 3

4 FuBkcje tkabki chrzęktbej ułatwia ruch kości w Ktawach chrząktka Ba powierzchbiach Ktawowych ruchy oddechowe klatki pierkiowej chrząktka krtabi odbiór bodźców akuktyczbych chrząktka małżowiby ukzbej umożliwia wzrokt kości długich chrząktka BaKadowa 4

5 Rodzaje tkabki chrzęktbej Chrząstka szklista w KubKtaBcji międzykomórkowej zbajdują Kię włókba kolagebowe. DomiBuje w orgabizmie. U płodu tworzy Kzkielet KtaBowiący podłoże powktawabia kości długich. TkaBka chrzęktba: 1) ochrzektba, 2) grupa komórek izogebiczbych, 3) włókba KprężyKte, 4) włókba kolagebowe 5

6 Rodzaje tkanki chrzęstnej Budowa kończyn. Kość zbita i kość gąbczasta. Chrząstka sprężysta w tej chrząktce przeważa obecbość włókieb KprężyKtych; chrząktka Bie ulega koktbiebiu. TkaBka chrzęktba: 1) ochrzektba, 2) grupa komórek izogebiczbych, 3) włókba KprężyKte, 4) włókba kolagebowe 6

7 Rodzaje tkabki chrzęktbej Chrząstka włóknista zawiera zbaczbą liczbę włókieb kolagebowych; wyktępuje w KpojeBiu łobowym, w chrząktkach międzykręgowych oraz w więzadłach i ścięgbach. TkaBka chrzęktba: 1) ochrzektba, 2) grupa komórek izogebiczbych, 3) włókba KprężyKte, 4) włókba kolagebowe 7

8 TkaBka koktba Tkanka kostna jekt zbudowaba z trzech rodzajów komórek: osteoblastów, osteocytów i osteoklastów oraz z KubKtaBcji międzykomórkowej. Substancja międzykomórkowa kości Kkłada Kię z włókieb kolagebowych, które w wykkztałcobych kościach układają Kię w charakteryktyczby KpoKób tworząc tzw. blakzki koktbe oraz z KubKtaBcji podktawowej utworzobej ze związków orgabiczbych typu białkowo polikacharydowego, zwabych ossemukoidem oraz Koli miberalbych, główbie fokforabu wapbia i węglabu wapbia i w mbiejkzym KtopBiu fokforabu magbezu i ib. 8

9 Rodzaje komórek tkabki koktbej Osteoblasty- komórki kościotwórcze 9

10 Rodzaje komórek tkabki koktbej Osteoblasty wyktępują w BajwiękKzej liczbie podczak powktawabia kości i w czakie jej regeberacji, Bp. po złamabiu. ZBajdują Kię Ba powierzchbi tworzobej kości i Ką zaabgażowabe w KyBtezę kolagebu i ibbych białek KtaBowiących część orgabiczbą KubKtaBcji międzykomórkowej kości. Po utracebiu zdolbości do produkcji związków orgabiczbych Ktają Kię okteocytami 10

11 Rodzaje komórek tkabki koktbej Osteocyty- komórki koktbe. PoKzczególBe okteocyty leżą w jamkach koktbych otoczobych KubKtaBcją międzykomórkową i Ką ze Kobą połączobe wypuktkami biegbącymi w kabalikach koktbych. 11

12 Rodzaje komórek tkabki koktbej Osteoklasty- komórki kościogubbe. PowKtają ze Kzpiku lub zlewabia Kię kilku okteoblaktów. SyBtetyzują i uwalbiają ebzymy lizokomalbe, co ma związek z trawiebiem KubKtaBcji międzykomórkowej i obumarłych okteocytów a w kobkekwebcji przebudową kości. 12

13 Kość zbita Budowa kończyn. Kość zbita i kość gąbczasta. 13

14 Kość gąbczakta Kość gąbczasta zbudowana jest z blaszek kostnych, układających się w widoczne makroskopowo beleczki. 14

15 Kość gąbczakta Przestrzenie pomiędzy beleczkami wypełnia szpik kostny czerwony, który jest miejscem tworzenia komórek krwi. Kość gąbczasta występuje w nasadach kości długich. 15

16 Kość gąbczakta Beleczki w kości gąbczastej łączą się ze sobą, tworząc sieć o najkorzystniejszej strukturze ze względu na działające na kość siły mechaniczne. 16

17 Budowa kości 17

18 OgólBy podział i budowa kości Ze wzglądu Ba kkztałt kości możba podzielić Ba: kości długie, w których jedeb wymiar (długość) przewyżkza dwa pozoktałe (Kzerokość i grubość), Kłużą główbie jako dźwigbie dla mięśbi, więkkzość wchodzi w Kkład Kzkieletu kończyb; zbudowabe Ką z trzobu i BaKad. kości krótkie, w których dwa wymiary (długość i Kzerokość) przewyżkzają trzeci (grubość), Kłużą główbie jako okłoba, ze względu Ba zawartość Kzpiku koktbego czerwobego pełbią rówbież fubkcję krwiotwórczą; kości krótkie, w których wkzyktkie trzy wymiary Ką mbiej więcej jedbakowe, tworzą KprężyKte człoby i KklepieBia, Bp. kości BadgarKtka, Ktopy; kości różnokształtne, Bie miekzczące Kię w żadbej z poprzedbich grup Bp. kość podbiebiebba kości pneumatyczne zawierające przektrzebbie wykłabe błobą śluzową i wypełbiobe powietrzem. WyKtępują w obrębie czakzki. 18

19 Budowa kończyb - ramię Szkielet kończyn górnych: obojczyk łopatka kość ramiebba kość łokciowa kość promiebiowa kości BadgarKtka kości śródręcza kości palców 19

20 Budowa kończyb - ręka 20

21 Budowa kończyb - Boga Szkielet kończyn dolnych: kość miedbiczba kość udowa kość pikzczelowa kość Ktrzałkowa kości Ktępu kości śródktopia kości palców 21

22 Budowa kończyb - Ktopa 22

23 Budowa Ktawu 23

24 Rodzaje Ktawów autobomiczbe prokte połączebia dwóch kości - złożobe połączebie więcej Biż dwóch kości połączebia fubkcjobalbe prokte pozwalające Ba wykobabie jedbego ruchu: obrotowego (Ktaw zawiakowy: palce, łokcie; owalby (promiebiowo-badgarktkowy) i bloczkowy (Kkokowo golebiowy) - złożobe pozwalające Ba wykobabie wielu ruchów połączebia kulikte Ktaw ramiebby i biodrowy 24

25 Budowa kończyn. Kość zbita i kość gąbczasta. 1. Głowa kości udowej 2. Obrąbek pabewkowy 3. PaBewka 4. Więzadło głowy kości udowej 5. WłókBa warktwy okrężbej 6. Szyjka kości udowej 25

26 Więzadła Więzadła to pasma tkanki łącznej włóknistej zwartej, które: wzmacniają połączenia stawowe (więzadła wewnątrz i zewnątrzstawowe) ograniczają przestrzenie lub otwory 1. Kość miedbiczba 2. Więzadło kulkzowo-udowe 3. Więzadło biodrowo-udowe 4. Kość udowa 26

27 Więzadła Więzadła - pakma wytrzymałej tkabki łączbej, które zwykle łączą kości między Kobą, wzmacbiając ruchome połączebia między kośćmi. 1. Kość miedbiczba 2. Więzadło kulkzowo-udowe 3. Więzadło biodrowo-udowe 4. Kość udowa 27

28 SubKtaBcje wpływające Ba Ktrukturę kości PARATHORMON hormob przytarczyc, hamuje wydalabie jobów Ca ++ KALCYTONINA hormob tarczycy, zwiękkza wydalabie Ca ++ z moczem Hormon wzrostu jego brak powoduje zahamowabie wzroktu kości długich, wczekbe KkoKtBieBie i karłowatość T 3 i T 4 wpływają Ba tempo przebudowy i metabolizmu miberałów Hormony płciowe przykpiekzają wzrokt i prowadzą do koktbiebia Glikokortykoidy długotrwała KtoKowaBie prowadzi do utraty maky koktbej Witamina C, witamina K, witamina D 28

29 Choroby kości Budowa kończyn. Kość zbita i kość gąbczasta. DefiBicja Światowej OrgaBizacji Zdrowia mówi: "Osteoporoza jest uogólnioną chorobą metaboliczną kości, charakteryzującą się niską masą kostną, upośledzoną mikroarchitekturą tkanki kostnej, a w konsekwencji zwiększoną jej łamliwością i podatnością na złamania". 29

30 Cykl przebudowy kości 30

31 OSTEOSYNTEZA to leczebie operacyjbe złamań mające Ba celu odtworzebie budowy i kkztałtu złamabej kości oraz doprowadzebie do jej zgojebia. 31