Spis treści. Profile Autorów Wykaz skrótów Wykaz literatury Wykaz orzecznictwa Przedmowa... 41

Transkrypt

1 Spis treści Profile Autorów Wykaz skrótów Wykaz literatury Wykaz orzecznictwa Przedmowa Rozdział I. Przyczyny, rozmiary i skutki przestępczości gospodarczej refleksje ogólne (M. Michalski, D. Palacz) Uwagi ogólne Rozmiary zorganizowanej przestępczości gospodarczej Rozdział II. Pojęcie, symptomy i cechy przestępczości gospodarczej (D. Palacz) Uwagi ogólne Przegląd wybranych definicji terminu przestępczość gospodarcza Źródła uregulowań dotyczących przestępstw gospodarczych Cechy charakterystyczne przestępczości gospodarczej Rozdział III. Pojęcie i struktura przestępstwa gospodarczego ujęcie prawnokarne (A. Mucha) Rozdział IV. Zasady odpowiedzialności karnej osób fizycznych za przestępstwa gospodarcze (D. Mocarska) Przestępstwo definicja I. Czyn człowieka II. Karalność III. Bezprawność IV. Zawinienie V. Karygodność Stadialne formy popełnienia przestępstwa I. Przygotowanie II. Usiłowanie III. Dokonanie... 90

2 6 Spis treści 3. Zjawiskowe formy popełnienia przestępstwa I. Sprawstwo Sprawstwo pojedyncze Współsprawstwo Sprawstwo kierownicze Sprawstwo polecające Odpowiedzialność karna osób współdziałających II. Podżeganie III. Pomocnictwo IV. Odpowiedzialność karna za podżeganie i pomocnictwo Rozdział V. Uchylenie odpowiedzialności karnej w związku z popełnieniem przestępstwa gospodarczego. Problematyka kontra typizacji (A. Mucha) Rozdział VI. Nieformalna i nielegalna aktywność w sferze gospodarczo- -ekonomicznej (M. Michalski, D. Palacz) Rozdział VII. Formy i struktury zorganizowanych grup przestępczych o charakterze ekonomiczno-gospodarczym (P. Łabuz) Uwagi ogólne Profile i obszary działalności przestępczej Struktury przestępcze Podsumowanie Rozdział VIII. Przestępne mechanizmy podatkowe (I. Malinowska) Uwagi ogólne Skala i istota zjawiska przestępczości System podatkowy jako źródło zorganizowanej przestępczości ekonomicznej nadużywającej mechanizmów podatkowych Metody działania sprawców System instytucjonalny Rozdział IX. Wyłudzenia podatku VAT na przykładzie nielegalnego obrotu paliwami płynnymi (P. Łabuz) Uwagi ogólne Modus operandi Schemat działania przestępczego Podsumowanie Rozdział X. Pranie pieniędzy mechanizmy przestępcze oraz zarys systemu przeciwdziałania (T. Safjański) Uwagi ogólne Istota prania pieniędzy I. Lokowanie (placement) II. Maskowanie III. Włączanie (integracja) Metody prania pieniędzy I. Smurfing II. Mieszanie (blending) III. Dzielenie wpłat (structuring)

3 Spis treści 7 IV. Transfery transgraniczne V. Transakcje walutowe (refining) i puste transakcje VI. Alternatywne przekazy środków pieniężnych VII. Bankowe kredyty i pożyczki VIII. Ceny transferowe (transfer pricing) IX. Skrzynka rozdzielcza X. Pożyczka XI. Darowizna XII. Umowy faktoringu XIII. Kasyna XIV. Fikcyjny rachunek XV. Wymiana nominałów banknotów (refining) Zarys systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy Rozdział XI. Przestępstwa związane z udzielaniem zamówień publicznych (K. Dybek) Uwagi ogólne Przestępstwa korupcyjne Przestępstwa związane z dokumentami Zakłócenie przetargu publicznego Nadużycie uprawnień oraz funkcji publicznej Ujawnienie tajemnicy przedsiębiorstwa i bezprawna odmowa udostępnienia informacji publicznej Rozdział XII. Zorganizowana przestępczość gospodarcza związana z nielegalnym obrotem tytoniem lub wyrobami tytoniowymi (T. Safjański) Uwagi ogólne Nielegalna produkcja Przemyt Rozdział XIII. Zorganizowana przestępczość w sferze gospodarki odpadami (P. Łabuz) Uwagi ogólne Mechanizmy przestępcze i taktyka wykrywcza Kwalifikacje prawne przestępstw towarzyszących gospodarce odpadami Etiologia przestępczości gospodarki odpadami Rozdział XIV. Nadużycia przeciwko interesom finansowym Unii Europejskiej (A. Siewert, A. Śliwińska) Uwagi ogólne Charakterystyka zjawiska nadużyć finansowych przeciwko interesom Unii Europejskiej Charakterystyka wybranych przestępstw związanych z funduszami unijnymi Metodyka postępowania w sprawach nadużyć finansowych Społeczny obowiązek zawiadomienia o przestępstwie I. Czynności mogące poprzedzać wszczęcie postępowania II. Sfinalizowanie postępowania przygotowawczego III. Postępowanie wyjaśniające

4 8 Spis treści 6. Uregulowania prawne dotyczące najczęściej identyfikowanych nadużyć finansowych w wykorzystaniu środków unijnych Błędy związane z wykorzystaniem funduszy pomocowych Skala i dynamika zjawiska Instytucje zajmujące się kontrolą nieprawidłowości w funduszach pomocowych Obieg informacji o nadużyciach Rozdział XV. Przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową (A. Kalisz) Uwagi ogólne Przedmiot ochrony przestępstw przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową Znamiona podmiotowe przestępstw przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową Strona przedmiotowa przestępstw przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową Uwagi końcowe Rozdział XVI. Wykroczenia przeciwko interesom konsumenta (małe oszustwa) (A. Sadło-Nowak) Rozdział XVII. Przestępstwa przeciwko środowisku naturalnemu (D. Palacz) Rozdział XVIII. Przeciwdziałanie przestępczości gospodarczej przez Policję ujęcie systemowe (S. Franc) Uwagi ogólne Policja jako wyspecjalizowana formacja do walki z przestępczością gospodarczą Działania prewencyjne Działania dochodzeniowo-śledcze Działania operacyjno-rozpoznawcze Rozdział XIX. Czynności operacyjno-rozpoznawcze w odniesieniu do przestępstw gospodarczych (K. Horosiewicz) Uwagi ogólne Formy pracy operacyjnej stosowane w zwalczaniu przestępczości gospodarczej I. Operacyjne sprawdzenie II. Rozpoznanie operacyjne III. Rozpracowanie operacyjne Wybrane metody pracy operacyjnej stosowane w zwalczaniu przestępczości gospodarczej I. Osobowe źródła informacji Typowanie, dobór i pozyskanie osobowego źródła informacji Zasady prowadzenia współpracy z osobowymi źródłami informacji Dokumentowanie i ocena wiarygodności informacji II. Analiza kryminalna III. Kontrola operacyjna Regulacje prawne i faktyczne zastosowania kontroli operacyjnej

5 Spis treści 9 2. Możliwości wykorzystania wyników kontroli operacyjnej w postępowaniu dowodowym IV. Pozyskiwanie danych bankowych Wykorzystanie efektów pracy operacyjnej Rozdział XX. Wokół problematyki związanej z metodyką prowadzenia postępowań przygotowawczych w sprawach o przestępstwa gospodarcze (A. Choromańska) Rozdział XXI. Źródła zawiadomień o przestępstwach gospodarczych (M. Porwisz) Rozdział XXII. Zwalczanie zorganizowanej przestępczości gospodarczej przez pryzmat wybranych międzynarodowych aktów prawnych oraz międzynarodowych instrumentów procesowych (K. Bartos) Uwagi wstępne Międzynarodowe akty prawne I. Konwencja o wzajemnej pomocy w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej II. Konwencja Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej III. Konwencja Rady Europy o praniu, ujawnianiu, zajmowaniu i konfiskacie dochodów pochodzących z przestępstwa oraz o finansowaniu terroryzmu IV. Umowy międzynarodowe w zakresie zwalczania przestępczości zorganizowanej Procesowe instrumenty prawne o charakterze międzynarodowym I. Wspólne zespoły śledcze (JIT) II. Europejski nakaz aresztowania (ENA) Rozdział XXIII. Przeciwdziałania przestępczości związanej z nielegalnym handlem chronionymi gatunkami fauny i flory refleksje ogólne (K. Sawicki) Uwagi wstępne Prawo Unii Europejskiej Ustawa o ochronie przyrody Rozdział XXIV. Rola mediacji w praktyce rozwiązywania sporów gospodarczych (I. Malinowska, M. Hejna) Uwagi ogólne Pojęcie mediacji Walory mediacji Okoliczności przystąpienia do mediacji gospodarczych Ugoda Koszty mediacji Rozdział XXV. Prawne i praktyczne możliwości przeciwdziałania przez przedsiębiorców przestępczości gospodarczej oraz nieuczciwej konkurencji (T. Safjański)

6 10 Spis treści Rozdział XXVI. Wywiad gospodarczy systematyka legalnych i nielegalnych działań wywiadowczych (P. Łabuz) Uwagi ogólne Systematyka legalnych przedsięwzięć wywiadowczych Systematyka nielegalnych przedsięwzięć wywiadowczych Podsumowanie Rozdział XXVII. Ograniczanie ryzyka udziału przedsiębiorstwa w oszustwie związanym z podatkiem VAT (T. Safjański) Uwagi ogólne Mechanizm karuzeli podatkowej Zewnętrzne symptomy oszustwa karuzelowego Standardy działania przedsiębiorcy w zakresie unikania ryzyka oszustwa podatkowego I. Dobra wiara II. Należyta staranność działania Wskazówki praktyczne dotyczące uniknięcia ryzyka karuzeli podatkowej Rozdział XXVIII. Program przeciwdziałania i zwalczania przestępczości gospodarczej na lata założenia a rzeczywistość (A. Furgała, R. Bałdys) Rozdział XXIX. Rozwój systemu transakcji kartami płatniczymi w bankowości w Polsce a przestępczość gospodarcza szanse i zagrożenia (R. Bandera) Uwagi ogólne Szanse rozwoju polskiego rynku kart płatniczych na tle Unii Europejskiej Transakcje oszukańcze z użyciem kart i ich rodzaje Statystyki transakcji oszukańczych Rozdział XXX. Społeczno-prawne skutki przestępczości gospodarczej zarys sytuacji w Polsce (D. Jurczak) Uwagi ogólne Aspekty społeczno-prawne przestępczości gospodarczej w Polsce Rozdział XXXI. Wpływ przestępczości gospodarczej na poziom bezpieczeństwa państwa rozważania na przykładzie Ukrainy (I. Babets) Uwagi ogólne Zorganizowana przestępczość ekonomiczna na Ukrainie: skala zjawiska i główne tendencje Wpływ przestępczości gospodarczej na makroekonomiczne bezpieczeństwo państwa Wpływ przestępczości ekonomicznej na wzrost gospodarki Ukrainy Podsumowanie i wnioski Spis grafik, rysunków, tabel i wykresów