GLOBALNY RYNEK MLEKA I PRODUKTÓW MLECZARSKICH

Transkrypt

1 GLOBALNY RYNEK MLEKA I PRODUKTÓW MLECZARSKICH Po prawie trzech latach nadpodaży i spadków cen artykułów mleczarskich branża mleczarska doczekała się wzrostu popytu, w szczególności na produkty o dużej zawartości tłuszczu mlecznego. Wzrost cen mleka wypłacanych rolnikom i korzystniejsze warunki pogodowe przyniosły znaczną poprawę na światowych rynkach mleczarskich. W pierwszym półroczu 2017 roku światowa produkcja mleka u czołowych eksporterów obniżyła się nieznacznie, tj. o 0,25% w stosunku do okresu styczeń-czerwiec 2016 roku. Wyraźny wzrost produkcji mleka od początku bieżącego roku notowany był jedynie w USA (+1,4%). Sprzyjająca pogoda w marcu i kwietniu br. pozwoliła zwiększyć dostawy mleka również w Nowej Zelandii, które wpłynęły na 2% wzrost dostaw mleka w pierwszym półroczu br. Produkcja mleka w UE w tym czasie była mniejsza (-0,6%), niż rok wcześniej. Wzrost produkcji mleka w Ameryce Południowej jest powolny, ale stabilny. Po stronie popytu Chiny nadal są głównym importerem mleka w proszku, masła i serwatki. Wolumen produktów mleczarskich przywożonych przez Chiny wzrósł w okresie styczeń-czerwiec, rok do roku dla serów (+ 29%), OMP (+ 16%), serwatki (+ 13%) i masła (+ 7%) i PMP (+1%). Prognoza światowej produkcji mleka w 2017 roku (tys. ton). Światowe ceny mleka i pasz Światowe ceny mleka w proszku i masła ($/t). Światowe ceny produktów mleczarskich (UE, USA. Oceania), po korektach w pierwszym kwartale wykazywały tendencje wzrostowe w drugim kwartale 2017 roku. Ceny OMP od kwietnia do czerwca br. były do siebie zbliżone w trzech regionach, a PMP było nieco droższe w UE niż w USA i Oceanii. Ceny europejskiego masła wzrosły powyżej poziomów z pozostałych części świata notując kolejny rekord. Ceny sera cheddar były zbliżone w UE i Oceanii i nieco niższe w USA. [Wpisz tekst]

2 1 I. GLOBALNY RYNEK MLEKA I PRODUKTÓW MLECZARSKICH - CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA 2 II. SYTUACJA NA WYBRANYCH RYNKACH 7 UNIA EUROPEJSKA NOWA ZELANDIA AUSTRALIA USA ROSJA MEKSYK ARGENTYNA BRAZYLIA CHINY 1

3 2 I. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Po prawie trzech latach nadpodaży i spadków cen artykułów mleczarskich branża mleczarska doczekała się wzrostu popytu, w szczególności na produkty o dużej zawartości tłuszczu mlecznego. Wzrost cen mleka wypłacanych rolnikom i korzystniejsze warunki pogodowe przyniosły znaczną poprawę na światowych rynkach mleczarskich. Sytuację rynkową uznaje się za pozytywną. Słaby popyt na OMP jest jedynym negatywnym czynnikiem wpływającym na branżę mleczarską, która potrzebuje jeszcze trochę czasu aby pokryć straty poniesione w trakcie kryzysu. Zdecydowane wzrosty cen artykułów mleczarskich niewątpliwie przyczynią się do poprawy sytuacji branży w kolejnych miesiącach. Dynamiczny wzrost cen w szczególności masła jest spowodowany ograniczonymi światowymi zapasami tego produktu i stale rosnącym popytem, szczególnie widocznym w Ameryce Północnej i Azji. Wzrost popytu na masło został napędzony przez konsumentów, którzy postrzegają masło jako bezpieczniejszą alternatywę dla substytutów olejów roślinnych, takich jak margaryna. MAPA 1 Różnice w produkcji mleka u wybranych producentów mleka na świecie w % Źródło: Urzędy Statystyczne W pierwszym półroczu 2017 roku światowa produkcja mleka u czołowych eksporterów obniżyła się nieznacznie, tj. o 0,25% w stosunku do okresu styczeń-czerwiec 2016 roku. Wyraźny wzrost produkcji mleka od początku bieżącego roku notowany był jedynie w USA (+1,4%). Sprzyjająca pogoda w marcu i kwietniu br. pozwoliła zwiększyć dostawy mleka również w Nowej Zelandii, które wpłynęły na 2% wzrost dostaw mleka w pierwszym półroczu br. Produkcja mleka w UE w drugim kwartale br. była nieznacznie większa niż rok wcześniej. W zestawieniu z ograniczeniem dostaw w pierwszym kwartale br. produkcja mleka w pierwszym półroczu była mniejsza (-0,6%), niż rok wcześniej. Wzrost produkcji mleka w Ameryce Południowej jest powolny, ale stabilny. W Brazylii pomimo ponownego zamieszania politycznego koszty produkcji zaczęły spadać, a produkcja i konsumpcja zaczęły się poprawiać. Argentyna również powinna zwiększyć produkcję mleka w drugiej połowie roku, ponieważ region odradza się po kilkuletnich klęskach żywiołowych nawiedzających ten region. 2

4 3 Według prognoz Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) światowa produkcja mleka płynnego w całym 2017 roku wzrośnie o 1,8%, do 606,9 mln ton. Zakłada się wzrost produkcji mleka w większości krajów, największe w Brazylii (+6,5%), Indiach (+5,9%), Kanadzie (+3,8%), Nowej Zelandii (+3,2%), Meksyku (+2%), Argentynie (+2%), USA (+1,8%), Spowolnienie produkcji ma dotyczyć Australii (-2,7%), Ukrainy (-1,7%) i Chin (- 1,4%). Wraz ze wzrostem dostaw mleka USDA prognozuje, że w 2017 roku produkcja artykułów mleczarskich ogółem zwiększy się o kolejne 1,4% do poziomu 39,42 mln ton. Głównie za sprawą dalszego wzrostu produkcji masła (+2,5%), PMP (+1,8%) i serów (+1,3%), wspomaganego przez 1,7% wzrost światowej konsumpcji produktów mleczarskich. Zgodnie z analizami International Farm Comparison Network (IFCN) średnia globalna cena mleka w czerwcu 2017 roku odnotowała kolejny z rzędu wzrost, w stosunku do ceny z maja 2017 roku o 6%. Średnia cena w pierwszych dwóch kwartałach br. wyniosła 36,4 $/100 kg i była 55% większa niż w analogicznym okresie 2016 roku i 11% większa niż w pierwszych sześciu miesiącach 2015 roku. Bazujące na cenach kukurydzy i soi, notowane przez IFCN średnie ceny pasz w pierwszym półroczu 2017 roku obniżyły się do poziomu 21,9 $/100 kg, były o 1% mniejsze niż rok wcześniej, oraz 5% mniejsze niż w 2015 roku, w tym samym okresie. WYKRES 1 Światowe ceny mleka i pasz Źródło: IFCN W szóstym miesiącu 2017 roku wartość indeksu cen żywności FAO osiągnęła poziom 175,2 punktów, było to o 1,5% więcej niż miesiąc wcześniej. Indeks ten był w czerwcu większy o 7% niż rok wcześniej, gdy znalazł się na poziomie 163,9 punktu. Czerwiec był drugim z rzędu miesiącem wzrostu wartości indeksu cen FAO. Wzrost ten wynikał ze stosunkowo dużych wzrostów cen mleka i zbóż. Notowania mięsa również rosły, podczas gdy spadły ceny cukru i olejów roślinnych. Średnia wartość indeksu cen żywności FAO za pierwsze sześć miesięcy 2017 roku to 207,62 punktu, jest ona o 12,4% wyższa niż w analogicznym okresie 2016 roku. Indeks cen przetworów mlecznych wzrósł w skali miesięcznej o 8,3% i osiągnął w czerwcu br. poziom 209 punktów. Spektakularna zwyżka notowana jest natomiast w skali roku (+51,5%). Wzrost ten spowodował, że indeks osiągnął poziom zbliżony do najwyższych poziomów zarejestrowanych w ciągu ostatnich trzech lat, chociaż wciąż jest o 24% niższy od rekordu osiągniętego w lutym 2014 roku. Ograniczone możliwości eksportu artykułów mleczarskich u 3

5 4 czołowych producentów w pierwszej połowie bieżącego roku, spowodowały znaczny wzrost cen masła, sera i odtłuszczonego mleka w proszku, przyczyniając się również do wzrostu cen pełnotłustego mleka w proszku. Ceny wszystkich produktów mlecznych wzrosły, ale cena masła wzrosła najbardziej, osiągając 51,2 punktu (+14,1%). WYKRES 2 Indeksy cen żywności FAO Źródło: FAO Światowe ceny produktów mleczarskich (UE, USA. Oceania), po korektach w pierwszym kwartale wykazywały tendencje wzrostowe w drugim kwartale 2017 roku. Ceny OMP od kwietnia do czerwca br. były do siebie zbliżone w trzech regionach, a PMP było nieco droższe w UE niż w USA i Oceanii. Ceny europejskiego masła wzrosły powyżej poziomów z pozostałych części świata notując kolejny rekord. Ceny sera cheddar były zbliżone w UE oraz Oceanii i nieco niższe w USA. WYKRES 3 Światowe ceny mleka w proszku Źródło: USDA Czerwcowe ceny OMP w UE i Oceanii były do siebie zbliżone i kształtowały się w przedziale $/t. Było to w obu przypadkach o 6-8% więcej niż w maju br. i 14-19% więcej niż rok wcześniej w czerwcu. Ceny odtłuszczonego 4

6 5 mleka w proszku w USA w tym czasie były na poziomie 2014 $/t., tj. 5% więcej niż w maju br. i 16% więcej niż w czerwcu 2016 roku. W czerwcu br. ceny PMP w USA i Oceanii były na poziomie $/t. W stosunku do maja br. było to odpowiednio 3,8% więcej w przypadku USA i 3,8% mniej w Oceanii. Biorąc pod uwagę ceny z czerwca 2016 roku, ceny w USA wzrosły o 12%, a w Oceanii aż o 48%. Najdroższe PMP w tym czasie oferowano w UE gdzie cena wzrosła o 6,7% w stosunku do maja br. i 47% w stosunku do czerwca przed rokiem. Rozpiętość cen sera cheddar w czerwcu br. wynosiła od 3592 $/t w USA, poprzez 3775 $/t w UE, do 3975 $/t w Oceanii. Było to 5-6% więcej niż w maju 2017 roku w przypadku UE i USA oraz 10% więcej w Oceanii. Porównując do cen z przed roku ser cheddar najbardziej zdrożał w Oceanii - 41%, UE - 28% i o 13% w USA. Światowe ceny masła znajdują się w trendzie wzrostowym niemal od początku bieżącego roku. Trend szczególnie widoczny jest w przypadku UE i Oceanii. W czerwcu br. rozpiętość cenowa masła na głównych rynkach, mimo że zbliżona, osiągnęła poziom ponad 1000 $/t. Najtaniej, w tym czasie można było kupić masło w USA, w cenie 5306 $/t, w Oceanii po 5750 $/t, natomiast kupujący w UE musieli zmierzyć się z cenami na poziomie 6394 $/t. W wszystkich przypadkach było to 11-19% więcej niż w maju br. Cena masła w UE i Oceanii, rok do roku, wzrosła odpowiednio o 95,5-106%, natomiast w USA z racji wysokich cen utrzymujących się w 2016 roku, wzrost cen masła osiągnął poziom 11%. WYKRES 4 Światowe ceny sera cheddar i masła Źródło: USDA Po stronie popytu Chiny nadal są głównym importerem mleka w proszku, masła i serwatki. Wolumen produktów mleczarskich przywożonych przez Chiny wzrósł w okresie styczeń-czerwiec rok do roku dla serów (+ 29%), SMP (+ 16%), serwatki (+ 13%) i masła (+ 7%) i PMP (+1%). Według dostępnych danych w okresie styczeń-maj 2017 roku największymi eksporterem OMP była UE, która wysłała poza swoje granice 338,6 tys. ton, było to o 26% więcej niż rok wcześniej. USA zwiększyło swoje wysyłki OMP o 22% do poziomu 263,3 tys. ton, a Nowa Zelandia odnotowała 16% spadek eksportu OMP do poziomu 154,6 tys. ton. Największym odbiorcą OMP w okresie styczeń-czerwiec br. były Chiny, które zwiększyły zakupy o 16% do poziomu 132,3 tys. ton. Meksyk po znacznym wzroście importu w lutym (+32%), łącznie w okresie pięciu pierwszych miesięcy bieżącego roku sprowadził o 15% więcej OMP niż rok wcześniej, tj. 99,7 tys. ton. Algieria do kwietnia br. sprowadziła o 52% OMP więcej niż rok wcześniej tj. 52,5 tys. ton. 5

7 6 Nowozelandzki eksport PMP największego światowego dostawcy tego produktu, w okresie pierwszych sześciu miesięcy 2017 roku był 2% większy, niż rok wcześniej i wyniósł 694,2 tys. ton. Unia Europejska, do maja br. wysłała poza swoje granice 172,4 tys. ton i było to 2% więcej niż w 2016 roku. Urugwaj w tym czasie zmniejszył swoje wysyłki o 36% do poziomu 39,4 tys. to. Argentyna i Australia zmniejszył sprzedaż poza swoje granice odpowiednio o 53% i 19% do poziomu 23,5 tys. ton. Większość PMP od początku 2017 roku trafiała do Chin, Algierii, Brazylii, Hong Kongu, na Sri Lankę, do Tajlandii, Singapuru i Rosji. Z dostępnych danych wynika, że w okresie od stycznia do czerwca 2017 roku import PMP do Chin zwiększył się o 41%, rok do roku, do poziomu 296,6 tys. ton. W tym czasie zakupy Brazylii zmniejszyły się o 4% i wyniosły 40,9 tys. ton. W okresie od stycznia do kwietnia Algieria sprowadziła 111,4 tys. ton PMP, było to o 72% więcej niż rok wcześniej. Sri Lanka odnotowała w tym czasie 8% wzrost importu PMP do poziomu 43,1 tys. ton, a wysyłki do Hong Kongu zmniejszyły się o 16% do poziomu 29,7 tys. ton. Kolejne miesiące przynoszą spadki eksportu masła u czołowych graczy na rynku. Największym eksporterem masła i bezwodnego tłuszczu mlecznego w pierwszej połowie 2017 roku była Nowa Zelandia, która zmniejszyła dostawy tłuszczów mlecznych o 10% do 220,6 tys. ton, rok do roku. W okresie od stycznia do maja br. odnotowano również znaczący, 24% spadek eksportu masła i bezwodnego tłuszczu mlecznego z UE, do poziomu 83,8 tys. ton. Białoruś również ograniczyła w tym czasie eksport tłuszczów mlecznych o 7% do poziomu 21,7 tys. ton. W okresie pierwszych pięciu miesięcy br. amerykański eksport masła obniżył się o 21% do 10,6 tys. ton, a eksport australijskiego masła w tym czasie obniżył się o 50% do poziomu 6,2 tys. ton. Głównym odbiorcą masła i bezwodnego tłuszczu mlecznego (AMF) w okresie pierwszych sześciu miesięcy br. były Chiny, które zakupiły łącznie 47,2 tys. ton i było to o 7% więcej niż rok wcześniej. Z dostępnych danych wynika, że w import tłuszczów mlecznych w okresie styczeń-kwiecień 2017 roku do Rosji zwiększył się o 17% do poziomu 33,9 tys. ton. W tym samym czasie Meksyk sprowadził 19,2 tys. ton tłuszczów mlecznych, czyli o 9% więcej niż rok wcześniej. Stany Zjednoczone, do maja br. sprowadziły 17,6 tys. ton masła i było to o 18 % mniej niż w analogicznym okresie poprzedniego roku. W okresie styczeń-maj 2017 roku UE wysłała poza swoje granice 347,6 tys. ton sera, o 8% więcej niż rok wcześniej. Eksport Nowej Zelandii w tym czasie był o 2% mniejszy i wyniósł 148,6 tys. ton, a eksport USA wzrósł o do poziomu 143,1 tys. ton, czyli o 22%. Australia do maja br. z 8% wzrostem wyeksportowała 73,3 tys. ton, a Białoruś do kwietnia br. wysłała poza swoje granice 62,4 tys. ton serów, o 4% mniej niż rok wcześniej. Japonia utrzymuje pozycję lidera i w okresie od stycznia do maja 2017 roku sprowadziła 109,8 tys. ton serów, tj. 3% więcej niż rok wcześniej. Jednocześnie sąsiednia Korea Pd w tym czasie prezentuje stały wzrost zakupów serów o 25%, do poziomu 66,5 tys. ton. USA do maja br. ograniczyło zamówienia o 14% do poziomu 72,8 tys. ton, a Meksyk (dane do kwietnia) o 3%, do 41,1 tys. ton. Rosja zmniejszyła import serów do poziomu 66,2 tys. ton, o 3% mniej niż w okresie styczeń-maj 2016 roku. 6

8 7 II. SYTUACJA NA WYBRANYCH RYNKACH UNIA EUROPEJSKA Ograniczone dostawy mleka, mniejsza produkcja, mocny eksport, duże zapasy OMP Według wstępnych danych wynika, że okresie pierwszego półrocza 2017 roku wyprodukowano 78,8 mln ton mleka, to jest 0,6% mniej niż w tym samym czasie w 2016 roku. WYKRES 5 Produkcja mleka w UE w latach (tys. ton) Źródło: Komisja Europejska MAPA 2 Różnice w produkcji mleka u poszczególnych producentów mleka w UE Źródło: Komisja Europejska 7

9 8 WYKRES 6 Zmiana pogłowia krów mlecznych w UE w latach (%) Źródło: Komisja Europejska W całym 2016 roku w UE redukcja stad krów mlecznych wyniosła średnio 8% więcej niż rok wcześniej. W pierwszych czterech miesiącach 2017 roku liczba krów poddanych ubojowi (zarówno krów ras mięsnych jak i mlecznych) zmniejszyła się o 3% w stosunku do roku poprzedniego. Oznacza to znaczne spowolnienie w porównaniu z rokiem poprzednim. Co więcej, spowolnienie jest znacznie bardziej zauważalne, jeśli wyłączy się z obliczeń Holandię. Oczekuje się, że ubój krów mlecznych do końca bieżącego roku będzie ograniczana (-1,4%). Ma to związek ze znaczną redukcją stad rok wcześniej oraz wymianą stad na młodsze bardziej produktywne. Oczekuje się wzrostu mleczności krów w bieżącym roku, na poziomie 2% w stosunku do 2016 roku. Dzięki młodym jałówkom włączonym do stad. Wzrost ten będzie jednak ograniczony przez jakość i dostępność pasz oraz brak funduszy rolników na zakup koncentratów. Ponadto oczekuje się, że zawartość tłuszczu w mleku spadnie o 0,7%. Gorące i suche warunki pogodowe na wiosnę miały szczególny wpływ na dostawy mleka we Francji, gdzie biorąc pod uwagę liczbę krów mlecznych w gospodarstwach, produkcja mleka spadła bardziej niż się spodziewano ( -2%). W drugiej połowie bieżącego roku oczekuje się, że produkcja przekroczy niski poziom z zeszłego roku, głównie ze względu na wyższą produkcję w zachodniej części Francji, gdzie deszcz na początku maja zwiększył wzrost traw. W ciągu pierwszych pięciu miesięcy w Niemczech produkcja mleka spadła o blisko 4% z wysokiego poziomu odnotowanego w 2016 roku. Niesprzyjająca pogoda opóźniała wzrost trawy. Dopiero w drugiej połowie roku dostawy mleka mogą osiągnąć i przewyższyć poziom z roku poprzedniego. Choć liczba krów poddanych ubojowi w Holandii wzrosła o prawie 40% w pierwszych czterech miesiącach 2017 roku, do maja br. nie mamy do czynienia ze znacznym ograniczeniem produkcji mleka. Najmniej wydajne krowy zostały zastąpione wysoce wydajnymi jałówkami. Ponadto możliwe jest, że rolnicy zajmujący się produkcją mleka, którzy zwiększyli zarówno swoje stado, jak i swoje grunty, zostali zwolnieni z obowiązku redukcji stada. Niemniej jednak Holandia pozostaje zobowiązana do zmniejszenia emisji fosforu. Oczekuje się, że w drugiej połowie roku spowolnienie produkcji mleka w Holandii pogłębi się. Jednak wzrost mleczności krów częściowo zrekompensuje redukcje stada. Finalnie rok 2017 może zakończyć się jedynie 1,5% redukcją dostaw surowca w tym kraju. Z ostatnich danych wynika, że w okresie od stycznia do maja 2017 roku, Irlandczycy również zredukowali (16%) bądź wymienili swoje stada mleczne i podążają drogą wyznaczoną przez Holandię. Z tą różnicą, że niskie koszty produkcji mleka w Irlandii spowodowały blisko 7% wzrost produkcji mleka rok do roku. Dobry stan pastwisk pozwolił również zwiększyć produkcję mleka w Wielkiej Brytanii. W Polsce i we Włoszech dostawy mleka do skupu stale rosną dzięki dobrym warunkom rynkowym. 8

10 9 MAPA 3 Indeks względnej wydajności pastwisk Okres analizy 01 kwiecień 10 czerwiec 2016 Okres analizy 01 maj 10 lipiec 2016 Indeks ten jest syntetycznym wskaźnikiem powstawania biomasy. Wartość 0 oznacza, że produkcja biomasy w bieżącym sezonie jest podobna do średniej wieloletniej ( ). Wartości większe niż 1,5 oraz mniej niż -1,5 wskazują, że produkcja biomasy są blisko, odpowiednio historycznym maksimum i minimum w okresie r. Źródło: Europa.eu Dostawy mleka do skupu w drugiej połowie roku będą w dużej mierze zależeć od ilości deszczu, który spadnie w najbliższym czasie, co determinuje jakość i ilość pasz. Po kilku trudnych latach wielu rolników zmniejszyło inwestycje i była zmuszona do ograniczenia nakładów. Wzrost cen mleka zachęci rolników do kupowania koncentratów paszowych i zwiększania produkcji mleka. Dlatego oczekuje się znacznego wzrostu dostaw mleka w drugiej połowie roku, w porównaniu z niską produkcją mleka w 2016 roku. Ocenia się, że w całym 2017 roku dostawy mleka w UE w stosunku do roku ubiegłego wzrosną do 164,5 mln t, czyli o 0,7%. Zakłada się również w tym czasie wzrost wydajności krów mlecznych o 1,9% do 7057 kg/szt. przy dalszej redukcji pogłowia o 1,4%. W pierwszym półroczu 2017 roku ceny mleka na rynku spotowym w Holandii, poza kwietniem, umacniały się od początku roku. We Włoszech do kwietnia ceny wyraźnie obniżyły się, aby w kolejnych miesiącach, podobnie jak w Holandii, wyraźnie wzrosnąć. Średnia cena mleka w drugim kwartale 2017 roku w Holandii wyniosła 35,1 /100 kg i była 9% wyższa niż w pierwszym kwartale tego roku i 71% większa niż rok wcześniej. We Włoszech średnia cena w analizowanym okresie wyniosła 38,6 /100 kg i była na tym samym poziomie, co w ubiegłym kwartale oraz 47% wyższa niż analogicznym okresie 2016 roku. 9

11 10 WYKRES 7 Średnie ceny mleka spotowego w Holandii i Włoszech w latach ( 100 kg) Źródło: Komisja Europejska Według danych Komisji Europejskiej w czerwcu 2017 roku średnia cena mleka wyniosła 33,05 EUR za 100 kg, o 0,6% więcej niż w maju 2017 roku, oraz o 28,5% więcej niż w czerwcu 2016 roku. Średnia cena za drugi kwartał bieżącego roku wyniosła 33,03 EUR za 100 kg i była o 0,9% mniejsza niż w poprzednim kwartale i 25% wyższa niż rok wcześniej. WYKRES 8 Średnie ceny mleka w UE w latach (tys. ton) Źródło: Komisja Europejska W czerwcu 2017 roku, najniższe stawki za mleko otrzymywali farmerzy z Łowy, Rumunii, Portugalii, Litwy i Bułgarii. Z kolei najwyższe ceny oferowano na Cyprze, Malcie i w Grecji. 10

12 11 WYKRES 9 UE: Ceny mleka w lutym wg krajów członkowskich ( 100 kg) Źródło: Komisja Europejska Według najnowszych danych LTO International Milk Price Comparison w czerwcu 2017 roku średnia cena mleka płacona przez europejskie firmy mleczarskie wyniosła 33,69 /100 kg. Było to 1,2% (0,41 /100 kg) więcej niż w miesiąc wcześniej i 34% (8,55 /100 kg) więcej niż w czerwcu 2016 roku. TABELA 1 Cena skupu mleka u czołowych producentów w UE ( /100 kg) Z końcem czerwca 2017 roku unijni producenci masła otrzymywali za swój produkt 5516 /t, czyli o 30% więcej niż na początku roku i o 86% więcej niż rok wcześniej. PMP zbywano po 3021 /t, o 1% mniej niż na początku stycznia 11

13 12 bieżącego roku i 37% więcej niż rok wcześniej. OMP w tym czasie zbywano po 1890 /t, tj. 10% mniej niż na początku roku i 11% drożej niż rok wcześniej. Za serwatkę płacono 965 /t, czyli 6% więcej niż na początku pierwszego kwartału i 56% więcej niż w ubiegłym roku. Średnia cena serów z końcem drugiego kwartału 2017 roku wyniosła 3355 /t i była o 3% większa niż w styczniu br. i 41% większa niż rok wcześniej. WYKRES 10 Unijne ceny artykułów mleczarskich latach (euro/100 kg) Źródło: Komisja Europejska W okresie styczeń-maj 2017 większość podstawowych produktów mleczarskich, poza serami, odnotowała spadek produkcji względem analogicznego okresu przed rokiem. W 2017 roku, do maja, łączna produkcja odtłuszczonego mleka w proszku wyniosła 655 tys. ton i była 12% mniejsza niż w analogicznym okresie rok wcześniej. Najwięcej OMP w UE wyprodukowała Francja 182,6 tys. ton, (-13,3%), Niemcy 180,4 tys. ton (-13,3%), Belgia 68 tys. ton (-14,8%), Polska 63,4 tys. ton (-7,8%) oraz Irlandia 49,5 tys. ton (-10,4%). Łącznie kraje te wyprodukowały 83% OMP w UE. Eksport OMP z UE w analogicznym okresie wzrósł o 26% do 338,6 tys. ton. Kierowany był głównie do Algierii (+27%), Chin (+58%), Indonezji (+34%), na Filipiny (+28%), do Meksyku (+219%), Wietnamu (+82%), Egiptu (-31%), Tajlandii (+22%), Malezji (+119%) i Arabii Saudyjskiej (-12%). Komisja Europejska rozporządzeniem wykonawczym (UE) 2016/2080 z 25 listopada 2016 r. otworzyła sprzedaż odtłuszczonego mleka w proszku w drodze procedury przetargowej. Termin składania ofert w ramach dziesiątego częściowego przetargu upłynął 20 czerwca 2017 r. Spośród dotychczas przeprowadzonych przetargów był to drugi przetarg, w którym KE ustaliła cenę minimalną sprzedaży. W ramach tego przetargu OMP sprzedano jedynie w Belgii w ilości 100 ton, po cenie minimalnej 185 EUR/100 kg. Łącznie w UE od początku uruchomienia sprzedaży OMP (tj. od końca listopada 2016 r.) z zapasów interwencyjnych sprzedano 140 ton tego produktu. Unijni przedsiębiorcy nie byli zainteresowani sprzedażą OMP na zapasy interwencyjne. W drugim kwartale br. do interwencji zaoferowano łącznie 7,94 tys. ton OMP, z tego 3,5 tys. ton na Litwie, 1,8 tys. ton w Holandii, 1,2 tys. ton w Wielkiej Brytanii, 1 tys. ton w Niemczech i 0,5 tys. ton w Polsce. Zakupy interwencyjne odtłuszczonego mleka w proszku będą realizowane do 30 września 2017 r. 12

14 13 Według danych KE na koniec maja 2017 r. w unijnych zapasach zgromadzono blisko 395,1 tys. ton odtłuszczonego mleka w proszku, w tym w ramach zakupów interwencyjnych 357,5 tys. ton, a w prywatnych magazynach 37,6 tys. ton. W Polsce było to odpowiednio 36,3 tys. ton i 88 ton. W całym 2017 roku produkcja OMP szacowana jest przez Komisję Europejką na 1,4 mln ton, czyli 11,3% mniej niż w 2016 roku. Eksport w tym czasie ma wzrosnąć do poziomu 712 tys. ton, czyli o 24% więcej. Dodając do tego zakładany 2,3% wzrost konsumpcji może to sprowadzić zapasy końcowe w całym 2017 roku do poziomu 471 tys. ton, z czego 331 tys. ton w ramach interwencji publicznej. W okresie od stycznia do maja 2017 roku w UE wyprodukowano 293,3 tys. ton PMP, było to 0,5% mniej niż w analogicznym okresie 2016 roku. Najwięcej PMP w UE wyprodukowała Holandia 79 tys. ton, (+12,5%), Francja 59,2 tys. ton (+2,4%), Niemcy 58 tys. ton (-1%) i Dania 38 tys. ton (+2,5%). Łącznie kraje te wyprodukowały 80% PMP w UE. Eksport PMP z UE w okresie styczeń-maj 2017 roku wzrósł o 2% do poziomu 172,4 tys. ton. Kierowany był głównie do Algierii (+350%), Omanu (-27%), Chin (+39%), Kuwejtu (-11%), Nigerii (-12%), na Kubę (-11%), do Zjednoczonych Emiratów Arabskich (-18%), Arabii Saudyjskiej (-18%) i Libanu (-20%). W całym 2017 roku Komisja Europejska oczekuje produkcji PMP na poziomie 744 tys. ton, czyli o 2% mniej niż w 2016 roku. Prognozy eksportu w bieżącym roku zakładają 5% spadek do poziomu 361 tys. ton. Wzrosnąć ma natomiast popyt wewnętrzny (+1%) do poziomu 387 tys. ton. W okresie od stycznia do maja 2017 roku produkcja masła w UE zmalała o 6,5% do poziomu 928,7 tys. ton. W analizowanym okresie Niemcy oraz Francja były niekwestowanymi liderami w produkcji masła w UE. Łącznie wyprodukowali 45% unijnego masła, odpowiednio 225 tys. ton (-6,6%) i 192 tys. ton (-9,3%). Znaczącymi producentami była także Polska 88,4 tys. ton (-2,4%), Irlandia 86,3 tys. ton (+7,2%), Wielka Brytania 62,5 tys. ton (-2,4%) i Holandia 60,6 tys. ton (-18%) i Łącznie kraje te wyprodukowały 77% masła w UE. W pierwszych pięciu miesiącach 2017 roku eksport masła spadł o 20% rok do roku, do poziomu 63,1 tys. ton. Najbardziej opłacalny w tym okresie był eksport do USA (+49%), Iranu (+39%), Arabii Saudyjskiej (-58%), Chin (+14%), Singapuru (-21%), Emiratów (+6%), Australii (+420%) Tajwanu (-21%), Libanu (+3%) i Egiptu (-81%), Wzrósł natomiast import masła. W okresie styczeń-maj 2017 roku sprowadzono do UE 2,3 tys. ton masła, czyli o 13% więcej niż miało to miejsce w analogicznym okresie 2016 roku. Głównym dostawcą tego produktu na unijny rynek była Nowa Zelandia z 83% udziałem i Ukraina z 15% udziałem w rynku. Od początku uruchomienia zakupów interwencyjnych, rynkowe ceny masła znacząco przewyższały poziom ceny interwencyjnej (221,75 EUR/100 kg). W tej sytuacji unijni przedsiębiorcy nie oferowali masła do sprzedaży na zapasy interwencyjne, a jedynie korzystali z dopłat do prywatnego przechowywania. Do unijnego programu prywatnego przechowywania do końca 2016 roku zgłoszono 143,6 tys. ton masła najwięcej w Holandii (61,4 tys. ton) oraz w Niemczech (24,9 tys. ton) i we Francji (23 tys. ton). Po uwzględnieniu ilości wycofanych, w unijnych chłodniach na koniec maja 2017 roku znajdowało się 1,3 tys. ton masła objętego dopłatami, o 91% mniej niż w styczniu bieżącego roku i 99% mniejsze niż rok wcześniej. Całkowita produkcja masła w 2017 roku prognozowana przez Komisję Europejską jest na 2,33 mln ton, czyli o 3% mniej niż w 2016 roku. Eksport masła i oleju maślanego obniży się o 20% i osiągnąć 169 tys. ton. Import, powinien wzrosnąć dwukrotnie do poziomu 6 tys. ton. Konsumpcja powinna wzrosnąć o 1%, do poziomu 2,22 mln ton, podczas gdy prywatne zapasy w UE powinny się zmniejszyć o połowę do poziomu 65 tys. ton. W pierwszych pięciu miesiącach 2017 roku produkcja sera była o 1% wyższa niż rok wcześniej i wyniosła 3,84 mln ton. W analizowanym okresie najwięcej sera wyprodukowali Niemcy 983,3 tys. ton (+0,6%), Francja 720,2 tys. ton (-2,1%), Włochy 440,5 tys. ton (+3,9%), Holandia 362,3 tys. ton (-4,2%), Polska 352,4 tys. ton (+5,6%), 13

15 14 Dania 190,4 tys. ton (+4,6%) i Wielka Brytania 189,9 tys. ton (-0,8%). Wyżej wymienione kraje odpowiadają za 84% produkcji sera w UE. Komisja Europejska oczekuje wzrostu produkcji sera w całym 2017 roku o 2,2% do poziomu 10,25 mln ton, napędzanej przez silny eksport (+6%) na poziomie 848 tys. ton, oraz zwiększoną konsumpcję wewnętrzną na poziomie 9,48 mln ton (+1,7%). Unijny eksport serów w okresie styczeń-maj 2017 roku wyniósł 347,6 tys. ton i był 8% wyższy niż rok wcześniej w tym samym czasie. Najbardziej opłacalny w tym okresie był eksport do USA 55 tys. ton (+1%), Japonii 39,5 tys. ton (+37%), Szwajcarii 25 tys. ton (+8%), Korei Pd. 24,4 tys. ton (+28%), Arabii Saudyjskiej 19,7 tys. ton (-5%), Chile 10 tys. ton (+199%), Australii 10 tys. ton (+14%), Emiratów 8,8 tys. ton (+17%), Libanu 8,6 tys. ton (+11%) i Algierii 8,4 tys. ton (+1%). W okresie styczeń-maj 2017 roku ograniczono o 21% import sera do poziomu 22,9 tys. ton. Głównym dostawcą tego produktu na unijny rynek jest nadal Szwajcaria z 90% udziałem w rynku i Norwegia z 4% udziałem. Odnotowano także znaczący wzrost importu z Serbii (+70%) i Islandii (+45%), Bośni i Hercegowiny (+69%) oraz Turcji (+151%). Przedsiębiorcy z Włoch, Wielkiej Brytanii, Holandii, Irlandii, Szwecji, Litwy, Francji i Finlandii w okresie do września 2016 roku w ramach przyznanego limitu (68 tys. ton) zaoferowali do prywatnych magazynów 52,9 tys. ton serów. Limity wykorzystały Włochy, Irlandia i Szwecja. Uwzględniając ilości serów wycofanych z prywatnego przechowywania w unijnych magazynach na koniec maja 2017 roku znajdowało się 10,86 tys. ton serów, o 47% mniej niż w styczniu bieżącego roku i 38% mniejsze niż rok wcześniej. NOWA ZELANDIA Rosnąca produkcja mleka, wzrost pogłowia, spadek eksportu. Produkcja mleka w Nowej Zelandii w kolejnym z rzędu sezonie obniżyła się. W 2016/17 (od czerwca 2016 do maja 2017 roku), produkcja mleka była o 1,1% niższa. Jednak począwszy od stycznia do maja br. dostawy mleka wzrosły o 2%. Rośnie opłacalność produkcji, liczba krów również wzrasta. Prognozuje się, że liczba krów wzrośnie do końca 2017 roku o 100 tys. szt. Ponadto warunki pogodowe w okresie od lutego do maja br. były korzystne dla wzrostu pastwisk. Perspektywy są pozytywne, a wszystkie czynniki wskazują, że rozpoczynający się nowy sezon 2017/18 nie będzie kolejnym sezonem spadku produkcji mleka. TABELA 2, WYKRES 11 Produkcja mleka w Nowej Zelandii (tys. ton) Fonterra, która przetwarza około 90% produkowanego w Nowej Zelandii mleka, znacznie podniosła cenę wypłat za surowiec w ostatnim miesiącu sezonu, z 6 na 6,15 NZ$ za kg suchej masy. Prognozy na kolejny sezon zakładają 14

16 15 wypłaty na poziomie 6,75 NZ$ za kg suchej masy. Spółka opublikowała również prognozę zysków w przedziale od 45 do 55 centów, co spowodowało, że prognoza całkowitej wypłaty dla rolników w sezonie 2017/2018 może wynieść 7,20-7,30 NZ$ za kg suchej masy. Władze firmy z optymizmem patrzą w przyszłość i zauważają rosnącą liczbę konsumentów na globalnych rynkach, która preferuje nabiał w codziennym żywieniu, co przekłada się na silny popyt. W odpowiedzi na to prognozują 3% wzrost produkcji mleka w nadchodzącym sezonie 2017/18. TABELA 3, WYKRES 12 Nowa Zelandia/Fonterra: Cena mleka w NZ$ ($/100 kg, /100 kg bez VAT) Ostatnia aukcja internetowej platformy handlowej GlobalDairyTrade (GDT) w drugim kwartale br. odbyła się 20 czerwca. Po wzrostach średniej ceny ze wszystkich kontraktów terminowych, w dwóch poprzednich aukcjach, na ostatniej aukcji, nastąpił łagodny spadek. Zniżkowały ceny laktozy, sera cheddar, kazeiny oraz pełnego mleka w proszku, natomiast w przypadku masła, bezwodnego tłuszczu mlecznego i odtłuszczonego mleka w proszku odnotowano zwyżki cen. Ceny OMP (spotowe i ze wszystkich kontraktów terminowych), które sprzedawane było średnio o 1,4% droższe niż na poprzednim przetargu (7 czerwca) i osiągnęły poziom 2,22 tys. USD/t. W tym samym czasie średnie ważone ceny jednej tony PMP osiągnęły cenę o 3,3% niższą względem poprzedniej aukcji, 3,02 tys. USD/t. Na analizowanej aukcji nowozelandzkiego giganta odnotowano 3,8% zniżkę cen sera cheddar. Jego cena spadła do poziomu 4,12 tys. USD/t. Ceny masła wzrosły o 2,9% a bezwodnego tłuszczu mlecznego (AMF) o 4,4%, do odpowiednio 5,77 i 6,89 tys. USD/t. Obie wartości są najwyższymi cenami osiągniętymi w odniesieniu do masła i AMF od momentu powstania GDT. Ceny AMF i masła nie spadły w ujęciu kwartalnym od pierwszego kwartału 2016 r. Od tego czasu ceny AMF i masła wzrosły odpowiednio o 128% i 111%. Dostawy artykułów mleczarskich w II kwartale na aukcje GDT były stałe i zbliżone do poziomu podaży zaobserwowanej w I kwartale 2017 roku. W drugim kwartale br. 69% kupujących pochodziło z Azji Północnej i Azji Południowo-Wschodniej oraz Oceanii. Klienci z Europy oraz Bliskiego Wschodu mieli po 9% udziału w zakupach na GDT. Afryka oraz Ameryka Południowa i Środkowa miały odpowiednio 5 i 6% udział w zakupach, a Ameryka Północna jedynie 2%. WYKRES 13 Nowa Zelandia: Indeks cenowy internetowej platformy handlowej Global-DairyTrade (GDT), w $/t Źródło: GDT 15

17 16 Produkcja wyrobów mleczarskich w Nowej Zelandii rośnie wspomagana przez wzrost konsumpcji. Łączna produkcja wszystkich produktów mlecznych (z wyłączeniem mleka płynnego) prognozowana jest na 2,77 mln ton w całym 2017 roku, co będzie oznaczać 3% wzrost względem 2016 roku. Eksport produktów mleczarskich w 2017 roku według prognoz obniży się o 1% w stosunku do 2016 roku. W 2017 roku spodziewany wzrost dostaw mleka powinien doprowadzić do 3% wzrostu produkcji PMP do poziomu 1,37 mln ton. Niemal cała produkcja PMP jest przeznaczana na eksport. Zgodnie z prognozami eksport PMP wzrośnie do 1,36 mln ton, czyli o 1% w stosunku do roku W okresie od stycznia do czerwca 2017 wysyłki PMP wzrosły o 1% do poziomu 687,6 tys. ton. W 2017 roku prognozuje się wzrost produkcji OMP o 1,5% do poziomu 420 tys. ton i spadek wielkości eksportu o 7,7% do 410 tys. ton. Eksport OMP w okresie styczeń-czerwiec 2017 roku spadł rok do roku o 13% do poziomu 188,6 tys. ton. Według prognoz, produkcja masła w Nowej Zelandii w 2017 roku wzrośnie o 4,5% do poziomu 610 tys. ton, przy 5% wzroście eksportu. Wywóz masła poza granice Nowej Zelandii w okresie styczeń-czerwiec 2017 roku wyniósł 219,6 tys. ton i był o 10% mniejszy niż rok wcześniej. Produkcję sera w 2017 roku prognozuje się na 370 tys. ton, tj. 2,8% więcej niż w 2016 roku, a wielkość eksportu ma się zmniejszyć o 1,4%, do 340 tys. ton. Pierwsze sześć miesięcy bieżącego roku przyniosły 2% spadek eksportu tego produktu rok do roku, do poziomu 177,6 tys. ton. Jednocześnie w tym samym czasie eksport serwatki zmalał o 3% do poziomu 23 tys. ton. AUSTRALIA Niska produkcja mleka, spadek produkcji i eksportu Mimo opadów deszczu i dość dobrych warunków pastwiskowych w pierwszym kwartale 2017 roku, produkcja mleka w Australii do maja br. spadła o ponad 7% w ujęciu rok do roku. Wynikało to głównie z niskich cen na rynku rolnym, co doprowadziło do rezygnacji z produkcji wielu rolników, w konsekwencji spadku pogłowia i ograniczenia dostaw. Łączna liczba zarejestrowanych gospodarstw mleczarskich w Australii w 2015/16, zgodnie z raportem InFocus 2016 firmy Dairy Australia, wyniosła Według tych samych analiz, w kwietniu 2017 roku w całej Australii było już 5810 gospodarstw, co stanowi 4,8% spadek liczby gospodarstw mleczarskich. Ponadto w czerwcu br. Australia miała drugi, najbardziej suchy miesiąc, z opadami deszczu na poziomie 62% poniżej średniej długookresowej. Według prognoz pogody występowanie opadów deszczu poniżej średniej wieloletniej, do września br. dla kluczowych obszarów mleczarskich w południowo-wschodniej części Australii, jest bardzo prawdopodobne. TABELA 4, WYKRES 14 Produkcja mleka w Australii (tys. l). 16

18 17 Eksport mleka, głównie w postaci mleka UHT, osiągnął rekordowy poziom 192 tys. ton w 2016 roku, z czego około 37% tej ilości zostało dostarczone do Chin. W 2017 roku oczekuje się, że australijskie wysyłki płynnego mleka obniżą się o 1%, głównie ze względu na słabszy popyt na import z Chin i innych krajów azjatyckich, takich jak Singapur czy Hong Kong. Produkcja mleka w sezonie 2016/17 była o 6,9% mniejsza niż w poprzednim sezonie i wyniosła 9 mld litrów. W świetle poprawy sytuacji na rynkach międzynarodowych, prognozy na kolejny sezon zakładają 2-3% wzrost produkcji mleka do 9,25 mld litrów. Pogłowie krów mlecznych odnotuje w tym czasie spadek o 1,8% do 1,66 mln sztuk, będzie to konsekwencją niskich cen mleka wypłacanych rolnikom na początku sezonu. Według wstępnych obliczeń wynika, że w sezonie 2016/17 średnia cena mleka dla wszystkich regionów Australii wyniosła 43,8 Ac/l, czyli o 2% więcej niż sezon wcześniej. Prognoza Ministerstwa Rolnictwa Australii zakłada dalszy, 8% wzrost cen mleka w sezonie 2017/18 do poziomu 47,5 Ac/l. Wzrost cen ma być wspomagany przez niskie ceny pasz oraz dalsze ożywienie na rynkach międzynarodowych. Całkowita wielkość australijskiego eksportu, do maja, zmalała względem poprzedniego sezonu o 3,1% do 721 tys. ton. Wartość eksportu produktów mleczarskich w tym czasie zmalała o 0,6% do 2,7 mld. Produkcja sera utrzymuje się na wysokim poziomie. Zgodnie z dostępnymi danymi w okresie styczeń-kwiecień 2017 roku wyprodukowano 106,7 tys. ton sera i było to o 3,5% więcej niż w analogicznym okresie 2016 roku. Zgodnie z prognozami produkcja serów w bieżącym roku może się obniżyć o 3% do poziomu 320 tys. ton. W tym czasie odnotowano również 3% wzrost produkcji serwatki do poziomu 14,1 tys. ton. Do maja 2017 roku wyeksportowano 73,3 tys. ton serów, czyli o 8% więcej niż w pierwszych 5 miesiącach 2016 roku Szacuje się, że wolumen eksportu w całym 2017 roku wyniesie 190 tys. ton, tj. 13,8% więcej niż w 2016 roku. Eksport serwatki w okresie styczeń-maj 2017 roku zmalał do poziomu 16,6 tys. ton i był 27% mniejszy niż rok wcześniej. Dane dotyczące produkcji PMP z okresu styczeń-kwiecień 2017 roku wskazują poziom 15,3 tys. ton, czyli 9,5% wzrost produkcji względem analogicznego okresu 2016 roku. Według prognoz produkcja PMP będzie niższa w kolejnych latach. W 2017 roku obniży się o 9% do poziomu 60 tys. ton. Eksport PMP w okresie od stycznia do maja 2017 roku wyniósł 23,4 tys. ton i był 19% mniejszy niż rok wcześniej. Szacuje się, że eksport PMP w 2017 roku może obniżyć się aż o 21% względem 2016 roku, do 55 tys. ton. W okresie pierwszych czterech miesięcy bieżącego roku produkcja OMP spadła aż o 30% do poziomu 43,7 tys. ton. Produkcja w całym 2017 roku prognozowana jest na 240 tys. ton, czyli 1% więcej niż w 2016 roku. W okresie pierwszych pięciu miesięcy 2017 roku ograniczono wywóz australijskiego OMP. Eksport 61,7 tys. ton odtłuszczonego mleka w proszku był 21% mniejszy niż w porównywalnym okresie 2016 roku. Przewiduje się, że eksport OMP w całym 2017 roku może wnieść 165 tys. ton, czyli o 1% więcej niż w 2016 roku. Spadek produkcji australijskiego masła, rok do roku, w okresie styczeń kwiecień 2017 roku pogłębił się o 26% do poziomu 3,1 tys. ton. Prognoza produkcji masła w całym 2017 roku zakłada 5,6 % wzrost produkcji masła do poziomu 95 tys. ton. Eksport 6,2 tys. ton masła w okresie pierwszych 5 miesięcy 2017 roku był aż 50% mniejszy niż w porównywalnym okresie 2016 roku. Szacuje się, że eksport masła w całym 2017 roku wyniesie 35 tys. ton i będzie o 16,7% większy niż w 2016 roku. 17

19 18 USA Wzrost produkcji mleka, silny popyt krajowy, rosnący eksport Utrzymuje się wzrostowa tendencja dostaw mleka w USA. W ciągu ostatnich pięciu lat produkcja mleka w USA jedynie w sześciu poszczególnych miesiącach była niższa w ujęciu rocznym. Lokalni analitycy rynku donoszą, że zdolności produkcyjne amerykańskich mleczarni są niewystarczające, aby przetworzyć nadmiar mleka. Rozwój produkcji mleka koncentruje się w południowo-zachodnich stanach (Texas, Arizona i Nowy Meksyk). Spośród dwóch największych regionów produkujących mleko w pierwszej połowie br., w Kalifornii produkcja spada (-3%) podczas gdy stan Wisconsin zwiększył produkcję mleka o blisko 2% w stosunku do ubiegłego roku. Rolnicy inwestują w produkcję mleka wspomagani przez rosnące ceny surowca i dużą konsumpcję krajową. Pogłowie krów mlecznych również rośnie i wg Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) do końca roku liczba krów mlecznych wzrośnie o 0,7% do 9,4 mln sztuk. Łącznie w okresie styczeń-czerwiec skupiono 49,4 mln ton mleka i było to o 1,4% więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Według prognoz USDA, produkcja mleka w całym 2017 roku będzie rosła dalej i osiągnie pułap 98,8 mln ton, czyli o 2,5% więcej niż w 2016 roku. TABELA 5, WYKRES 15 Produkcja mleka w USA (tys. ton). Ceny mleka w USA w 2017 roku utrzymywały się powyżej poziomów z 2016 roku. Szacuje się, że do czerwca 2017 roku średnia cena mleka wyniosła 17,53 $/cwt i była o 15% wyższa w porównaniu do ceny z analogicznego okresu przed rokiem. TABELA 6, WYKRES 16 Cena mleka w USA ($/cwt, /100 kg). 18

20 19 Dzięki osłabieniu dolara amerykańskiego eksport produktów mleczarskich w pierwszej połowie 2017 roku wzrósł o 12,5% i był o 26,7% wyższy niż w analogicznym okresie 2016 r. Całkowity eksport artykułów mleczarskich w ekwiwalencie mleka wzrósł o 19,3% od stycznia do czerwca 2017 roku, w szczególności w odniesieniu do Azji Południowo-Wschodniej, Ameryki Środkowej i Karaibów oraz Ameryki Łacińskiej. W tym samym czasie przywóz mleka spadł o 5,6%. Silny wzrost popytu krajowego na ser, obserwowany od 2014 roku obecnie słabnie. Mimo to od stycznia do czerwca 2017 roku wyprodukowano 2,8 mln ton serów dojrzewających, czyli o 3,2% więcej niż rok wcześniej. Ocenia się, że wzrost produkcji utrzyma się do końca 2017 roku i wyniesie 5,59 mln ton, czyli 1,4% więcej niż w 2016 roku. Spożycie serów w 2017 roku oceniane jest na 5,38 mln ton, jedynie 0,3% więcej niż w 2016 roku. W okresie od stycznia do czerwca 2017 roku eksport sera był o 12% większy, rok do roku i w wyniósł 173 tys. ton. W tym okresie 53,1 tys. ton wysłano do Meksyku (+18%), 28,8 tys. ton do Korei Południowej (+107%), 16,5 tys. ton do Japonii (35%) i 12,4 tys. ton do Australii (-41%). Prognozuje się, że eksport sera w całym 2017 roku w porównaniu z rokiem poprzednim będzie o 22% wyższy i wyniesie 349 tys. ton. Produkcja NDM (beztłuszczowe mleko w proszku) w okresie pierwszych sześciu miesięcy 2017 roku była 2,6% wyższa niż rok wcześniej i wyniosła 434,7 tys. ton. Natomiast produkcja OMP w analizowanym okresie ukształtowała się na poziomie o 2,8% wyższym i wyniosła 131,2 tys. ton. Według danych USDA produkcja odtłuszczonego mleka w proszku ogółem w całym 2017 roku wyniesie 1,09 mln ton i będzie o 3,4% większa niż w 2016 roku. Eksport chudego mleka w proszku ogółem (OMP+NDM) w okresie styczeń-czerwiec 2017 roku wyniósł 309,2 tys. ton, czyli o 20% więcej niż w analogicznym okresie 2016 roku Głównymi odbiorcami odtłuszczonego mleka w proszku z USA był Meksyk z 37% wzrostem do poziomu 144,9 tys. ton i kraje południowej Azji z 12% spadkiem wolumenu do poziomu 81,6 tys. ton. Eksport w całym 2017 roku prognozowany jest na 638 tys. ton, czyli 7,6% więcej niż w 2016 roku. Produkcja PMP w USA w pierwszych 6 miesiącach 2016 roku była o 6,4% większa niż rok wcześniej w tym samym czasie i wyniosła 25,3 tys. ton. W okresie całego bieżącego roku, według prognoz USDA, produkcja PMP odnotuje 2,2% wzrost do poziomu 46 tys. ton. Eksport PMP w okresie styczeń-czerwiec 2017 roku wyniósł 10,7 tys. ton i pozostawał znacznie poniżej (-23%) poziomów z 2016 roku. Najwięcej PMP wyjechało w kierunku Chin. Łącznie było to 2,8 tys. ton i było to 17 razy więcej niż w analogicznym okresie 2016 roku. Wysyłki PMP do Meksyku zmalały o 44%, a do Kanady wzrosły o 18%. Było to odpowiednio 1,7 i 1,1 tys. ton. W okresie styczeń-czerwiec 2017 roku produkcja masła zmalała o 3%, do 445,2 tys. ton. Prognoza produkcji masła w całym 2017 roku wynosi 845 tys. ton, czyli o 1,3% więcej niż w 2016 roku. W okresie styczeń-czerwiec 2017 roku USA wyeksportowało 12 tys. ton masła i było to o 6% mniej niż w analogicznym okresie rok wcześniej. Największym odbiorcą amerykańskiego masła była Kanada, która sprowadziła 6,3 tys. ton masła o 5 razy więcej niż rok wcześniej. Meksyk w tym czasie zakupił 1,6 tys. ton, czyli 2 razy więcej niż w 2016 roku. Prognozuje się, że eksport tego produktu w całym 2017 roku spadnie do poziomu 20 tys. ton, czyli o 23%. Produkcja serwatki w USA od początku 2017 roku do końca czerwca wyniosła 227,8 tys. ton i była 3,4% większa niż rok wcześniej. Ocenia się, że produkcja w całym 2017 roku będzie o 2,7% większa niż rok wcześniej i wyniesie 445 tys. ton. Eksport serwatki w analizowanym okresie był o 12% większy niż w 2016 r i wyniósł 259,8 tys. ton. Chiny sprowadziły 122,6 tys. ton serwatki, było to 10% mniej niż rok wcześniej. Kraje Azji Południowo-Wschodniej łącznie sprowadziły 39,4 tys. ton i odnotowały 21% spadek w stosunku do roku Kanada i Meksyk i sprowadziły 22,8 i 20,7 tys. ton 19

21 20 serwatki i odnotowały odpowiednio 16% spadek i 11% wzrost wolumenu, rok do roku. Japonia sprowadziła 9,8 tys. ton, tj. 2% miej niż w pierwszym kwartale 2016 roku. ROSJA Umiarkowany wzrost produkcji mleka, wzrost importu Przed wprowadzeniem embarga w sierpniu 2014 roku Federacja Rosyjska była największym importerem sera i masła oraz największym rynkiem zbytu tych produktów dla Europy. Globalne rynki mleczarskie zdążyły się już przyzwyczaić do rosyjskiego embarga na przywóz produktów mlecznych z UE, USA, Australii, Kanady i Norwegii. Przed 2020 rokiem Rosja planuje zbudować blisko 800 nowych dużych gospodarstw mleczarskich przeznaczonych, dla co najmniej 3000 sztuk bydła mlecznego w każdym z nich. Plan został ogłoszony w lutym br. przez Aleksandra Tkachevskiego, rosyjskiego ministra rolnictwa. Minister szacuje, że ten plan zwiększy zdolności produkcyjne mleka w Rosji o 5 mln ton, łącznie do 36 milionów ton. W rezultacie przemysł krajowy będzie mógł niemal w pełni zaspokoić popyt krajowy. W ciągu ostatnich kilku lat organizacje rolnicze i gospodarstwa przemysłowe w Rosji zwiększ ały produkcję mleka średnio o 3% rocznie. Jednocześnie spadła produkcja w małych gospodarstwach przydomowych. Rosyjskie władze zakładają, że nawet po osiągnięciu większej samowystarczalności, Rosja będzie nadal importować 5-10% mleka. W porównaniu do importu sprzed 3-5 lat na poziomie niemal 50%. Minister Rolnictwa powiedział, że Wcześniej czy później Rosja usunie bariery handlowe i produkty (w tym mleko) z Unii Europejskiej zostaną dopuszczone do Rosji. Tkachev podkreślił, że Rosja powinna zdawać sobie sprawę, że przyszły import UE może stanowić poważne wyzwanie dla rosnącego przemysłu mleczarskiego w Rosji, z obecnymi cenami i kosztami produkcji. Wcześniej pierwszy wicepremier Rosji Igor Schuvalov powiedział, że co najmniej częściowe zniesienie embarga na żywność jest prawdopodobne pod koniec 2017 roku. Potrzebne jest zatem wzmocnienie i zwiększenie wydajność produkcji. W tym celu Rosja będzie podążać za przykładem sąsiada, Białorusi, gdzie model rozwoju przemysłu okazał się być dosyć skuteczny, zdolny do konkurowania z rosyjskim i europejskim importem mleka. Niemniej jednak plany Tkacheva wydają się dość ambitne i trudne do realizacji. Innym wyzwaniem stojącym przed rosyjskim sektorem mleczarskim jest zdrowie zwierząt. Od 1 lutego 2017 roku rosyjskie służby weterynaryjne (Rosselhoznadzor) ograniczyły dostawy surowego mleka z regionów, w których w ciągu ostatnich kilku miesięcy zidentyfikowano choroby zwierząt, takie jak wąglik i choroba niebieskiego języka. W rezultacie wprowadzono ograniczenia w 25 regionach Rosji, w tym Obwodzie Rostowskim i Republice Tatarstan, które znajdują się na liście 5 największych regionów produkujących mleko. 10 lutego 2017 roku Krajowa Stowarzyszenie Producentów Mleka (Souzmoloko) wysłała list otwarty do Aleksandra Tkachewa, prosząc o anulowanie tych ograniczeń. Souzmoloko wyjaśnił, że Rosselhoznadzor prosi obecnie producentów mleka o pasteryzację dostarczanego mleka, ale większość producentów nie ma odpowiediego sprzętu. Oznacza to, że mleko z tych regionów, oznaczone jako niebezpieczne z powodu sytuacji weterynaryjnej, zostało całkowicie zatrzymane. To zwiększa niedobór mleka w Rosji i koszty w całym łańcuchu dostaw. Biorąc pod uwagę, że mleko często musi przemieszczać się na długich dystansach (co pociąga za sobą znaczne koszty logistyczne), wyzwaniem dla zwiększenia krajowej podaży i konkurencyjnych cen staje się jeszcze trudniejsze. W Obwodzie Moskiewskim znajduje się duża liczba zakładów przetwórstwa mleka. Dostają one mleko z Republiki Tatarstan, położonej w odległości 850 km. Nic dziwnego, że w 2016 roku niedobór mleka w Rosji wyniósł 8,1 mln ton (20% wielkości rynku). Aby wspierać rozwój dużych, wysokowydajnych gospodarstw mleczarskich w Rosji, Ministerstwo Rolnictwa poinformowało, że rosyjski przemysł mleczarski otrzyma pomoc państwową. W 2016 r. Subwencje zostały podwojone, w porównaniu do środków przyznanych w 2015 r. (500 mln USD). Ministerstwo ma na celu przynajmniej utrzymanie tego poziomu dotacji w nadchodzących latach. Ponadto dotacje na krótkoterminowe kredyty bankowe dla producentów mleka wzrosły pięciokrotnie (do 25 mln USD). Ponadto dotacje na zwrot kosztów inwestycji na budowę i przebudowę gospodarstw rolnych wzrosły do sumy 100 mln USD), a także zwiększenie subsydiów płaconych za każdy kilogram mleka wyprodukowanego przez rosyjskich rolników. Głównym cel em tych wszystkich dopłat było podniesienie poziomu rentowności gospodarstw mleczarskich w Rosji, a tym samym zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej sektora. Środki te nie przyniosły jednak lepszej wydajności, ponieważ w dużej mierze 20

22 21 zostały przeznaczone na rosnące koszty produkcji. Ponadto atrakcyjność inwestycyjna przemysłu mleczarskiego w Rosji jest niższa niż przemysłu drobiowego czy trzody chlewnej, więc inwestorzy rolni częściej inwestują w inne segmenty hodowli zwierząt. Ponadto małe gospodarstwa nadal odpowiadają za 45% produkcji mleka w Rosji. Postępująca redukcja tych gospodarstw i zmniejszenie wydajności (często obserwowane w tych małych gospodarstwach rolnych) może zaburzyć wzrost całego rosyjskiego sektora mleczarskiego. Jednocześnie wielu ekspertów ds. sektora mleczarskiego w Rosji ma wątpliwości, czy do 2020 roku uda się znaleźć setki nowych inwestorów, którzy chętnie zainwestują swoje pieniądze w rosyjski sektor mleczarski. Wydaje się, że Rosja musi najpierw wypracować trwający kryzys gospodarczy, zanim kraj będzie atrakcyjny dla inwestorów rolnych. TABELA 7, WYKRES 17 Produkcja mleka w Rosji (tys. ton). Produkcja mleka w Rosji w pierwszym półroczu zgodnie z wstępnymi informacjami wzrosła o 0,6% w stosunku do analogicznego okresu przed rokiem. Wysokie ceny produktów mleczarskich na rynkach międzynarodowych w 2017 roku przyczyniły się do wzrostu cen mleka w Rosji. Prognozy na 2017 rok zakładają dalszą redukcję (-3%) pogłowia bydła mlecznego, jednak prognozy zakładają 0,6% wzrost produkcji mleka do poziomu blisko 31 mln ton. Z dostępnych danych wynika, że od początku 2017 roku średnia cena mleka w Rosji ustabilizowała się. Średnia cena w okresie pierwszych czterech miesięcy wyniosła 25,4 RUB/kg i było to o 16,2% więcej niż rok wcześniej. TABELA 8, WYKRES 18 Cena mleka w Rosji (RUB/kg, /100 kg). 21

23 22 Prognozowany wzrost produkcji mleka w 2017 roku wpłynie na zwiększenie produkcji podstawowych produktów mleczarskich. Prognozuje się 0,3% wzrost produkcji artykułów mleczarskich ogółem względem 2016 roku. Największe wzrosty produkcji mają dotyczyć OMP (+3,2%) i masła (+1,6%), produkcja serów ma pozostać na poziomie sprzed roku, tj. 865 tys. ton, a produkcja PMP odnotuje prawdopodobnie blisko 5% spadek. Import w tym czasie ma wzrosnąć o 4,7% do poziomu 530 tys. ton, wraz ze spadkiem eksportu o 3%. Wzrost konsumpcji w całym 2017 roku ocenia się na 3,2% przy ponad 11% spadku zapasów podstawowych produktów mleczarskich, w porównaniu do 2016 roku. Rosyjski import serów w okresie pierwszych 5 miesięcy 2017 roku wyniósł 12,5 tys. ton i był o 5% większy niż rok wcześniej w tym samym okresie. Szacuje się, że import w całym 2017 roku nie przekroczy 30 tys. ton i pozostanie o 26% mniejszy niż w 2016 roku Ocenia się, że import serów stanowił około 20% konsumpcji sera w 2016 roku i ta tendencja powinna się utrzymać w 2017 roku. Dla porównania w 2013 roku import odpowiadał za 41% konsumowanego sera w Rosji. Produkcja masła w Rosji w 2017 roku według wstępnych ocen powinna wzrosnąć o 1,6% w stosunku do 2016 roku i wynieść 250 tys. ton. Wzrost konsumpcji masła o 4,6% do poziomu 363 tys. ton w 2017 roku przyczyni się do konieczności importu około 115 tys. ton masła (+15%). Import masła w okresie od stycznia do maja 2017 roku wyniósł 16,9 tys. ton i był o 131% większy niż w analogicznym okresie 2016 roku. MEKSYK Wzrost produkcji mleka i importu, wzrost konsumpcji Meksykańskie mleczarstwo rozwija się bardzo szybko i jest ważnym elementem na światowym rynku mleka, odkąd Rosja ograniczyła zakupy na rynkach międzynarodowych. Sektor mleczarski w Meksyku importuje znaczne ilości mleka w proszku, masła i serów, aby zaspokoić krajowy popyt zarówno ze strony przetwórców jak i konsumentów. "Dlaczego w taki sposób traktujecie swojego najlepszego klienta?". Media donoszą, że takie pytanie padło w kierunku amerykanów podczas marcowego spotkania przedstawicieli branży mleczarskiej w Meksyku. Podczas wyborów prezydenckich Donald Trump zaprezentował swoje stanowisko w sprawie północnoamerykańskiego porozumienia dotyczącego wolnego handlu (NAFTA), nazywając je "najgorszą umową handlową w historii" i zobowiązując się do jej natychmiastowej renegocjacji, jeśli zostanie wprowadzona w życie. NAFTA niosła za sobą wiele sporów od samego początku, tj. od 1994 roku, ale jest największym obszarem wolnego handlu na świecie pod względem produktu krajowego brutto. Handel między Stanami Zjednoczonymi, a Meksykiem szacuje się na 580 mld USD. Od czasu rozpoczęcia umowy amerykański handel produktami mlecznymi z Meksykiem wzrósł o 558% do 1,2 mld dolarów. Około 15% mleka wyprodukowanego w Stanach Zjednoczonych jest eksportowane, a Meksyk jest największym rynkiem zbytu, co stanowi 39% eksportu USA. Aż 70% meksykańskiego importu artykułów mleczarskich pochodzi z USA, z czego 50% to OMP, którego Meksyk importuje rocznie około 250 tys. ton. Od czasu objęcia urzędu przez prezydenta Trump a Meksykanie mieli okazję do zapoznania się z jego pomysłami począwszy od propozycji 35% ceł na produkty z Meksyku, poprzez podatek od budowy muru granicznego, po unieważnienie całej umowy o wolnym handlu. W zaistniałych okolicznościach, uczestnicy NAFTA zgodzili się rozpocząć rozmowy handlowe w celu restrukturyzacji umowy. Po ostatnich miesiącach zamieszania stosunki handlowe pomiędzy Meksykiem a Stanami Zjednoczonymi uległy pogorszeniu, a branża mleczarska w USA postanowiła uratować relację wartą 1,2 mld dolarów. Finalnie Meksykańskie Ministerstwo Rolnictwa rozpoczęło poszukiwania nowych partnerów handlowych, a przedstawiciele amerykańskiego przemysłu mleczarskiego starają się utrzymać nadszarpnięte relacje z Meksykiem. Z danych eksportowych wynika że z sukcesem. Meksykański rynek mleczarski znacznie się rozwinął przez ostatnie trzy lata, a import wzrósł o 4% w okresie ostatnich 12 miesięcy, do maja 2017 r. Według danych Europejskiego Obserwatorium Rynków Mlecznych, w styczniu i lutym 2017 roku Meksyk zwiększył import europejskiego SMP o 122%, do 4000 ton. Jest to tylko ułamek (9%) w porównaniu do OMP importowanego z USA w tym samym okresie, ale jest to znaczny wzrost w stosunku do poprzednich lat. Podczas gdy w tym samym okresie Meksyk zwiększył import OMP z USA o 1,4%, do 45 tys. ton. Unia Europejska i Meksyk przyspieszyły zobowiązanie do zawarcia wspólnej umowy o wolnym handlu, planując kilka negocjacji na ten rok. To mogłoby doprowadzić do zliberalizowania handlu mlekiem między tymi regionami. Meksyk zwrócił się również do Nowej Zelandii, jako nowego partnera, co stanowi kolejny krok w dywersyfikacji dostaw. 22

24 23 Meksyk może okazać się nową szansą dla eksporterów mleka z Oceanii, zwłaszcza, jeśli rozmowy TPP będą kontynuowane bez Stanów Zjednoczonych. Jednak w związku z dużymi zapasami OMP w Europie i niepewności związanej z rozmowami NAFTA, jest to ograniczona szansa. Ponadto wzrost produkcji mleka w Stanach Zjednoczonych doprowadził do dużych zapasów. Jeśli Meksyk obniży import produktów mleczarskich w USA, nawet nieznacznie, produkcja w USA najprawdopodobniej zostanie skierowana na inne rynki docelowe po obniżonych cenach i przy sprzyjającym obecnie kursie dolara, zwiększając konkurencję. Jakakolwiek zmiana istniejących wzorców handlowych zwiększy ryzyko, zakłócając handel na globalnym rynku. Produkcja mleka w Meksyku z roku na rok rośnie. W okresie pierwszego półrocza 2017 roku wyprodukowano 5,7 mln l mleka, tj. o 2,1% więcej niż rok wcześniej. Zgodnie z prognozami produkcja mleka w 2017 roku ma pozostać powyżej poziomów z 2016 roku i wzrosnąć o 2,1% do 12,4 mln l. Wzrost ma być związany z inwestycjami w bazę genetyczną krów mlecznych i rozwojem technologii przetwórstwa mleka. TABELA 9, WYKRES 19 Produkcja mleka w Meksyku (mln l). Produkcja PMP w 2017 roku oceniana jest na 157 tys. ton, o 0,6% wyżej w porównaniu do 2016 roku. Spożycie PMP w 2017 roku zgodnie z prognozami USDA powinna utrzymać się na poziomie z 2016 roku, tj. 148 tys. ton. Rośnie popyt na pełnotłuste mleko w proszku ze strony branży przetwórczej, dlatego import w 2017 roku szacowany jest na 13 tys. ton, czyli 8% więcej niż w 2016 roku, eksport w tym czasie ma wzrosnąć o 10% do poziomu 22 tys. ton. Produkcja OMP w Meksyku jest stała i w ostatnich latach wynosiła w okolicach 55 tys. ton. Prognozy na 2017 rok zakładają podtrzymanie produkcji na dotychczasowym poziomie. Rośnie natomiast zapotrzebowanie Meksyku na importowane OMP i konsumpcja tego produktu. Ocenia się, że w 2017 roku skonsumowane zostanie 350 tys. ton (+3,6%). W okresie pierwszych pięciu miesięcy 2017 roku Meksyk zakupił 133,6 tys. ton OMP, było to o 24% więcej niż w okresie styczeń-maj 2016 roku. Według prognoz import odtłuszczonego mleka w proszku w całym 2017 roku może wzrosnąć o 4,9% do poziomu 300 tys. ton. Rośnie produkcja masła, w bieżącym roku zakłada się 2,4% wzrost produkcji do poziomu 210 tys. ton. W 2017 roku prognozowany jest również dalszy wzrost (+2,8%) konsumpcji do poziomu 262 tys. ton i spadek importu (-4,6%) do poziomu 62 tys. ton. W okresie od stycznia do maja 2017 roku Meksyk sprowadził 23,2 tys. ton masła i było to 13% więcej niż rok wcześniej w tym samym czasie. Całkowita produkcja meksykańskiego sera w 2017 roku prognozowana jest na 300 tys. ton, tj. 5,2% więcej niż rok wcześniej. Ocenia się, że konsumpcja sera wzrośnie w bieżącym roku o 5,5% do poziomu 425 tys. ton. 23

25 24 Import sera od początku 2017 roku, do maja odnotował 1% wzrost do poziomu 53,5 tys. ton w stosunku do analogicznego okresu 2016 roku. Przywóz serwatki w tym czasie pozostał na poziomie z roku 2016, tj.18,7 tys. ton. W całym 2017 roku import serów powinien osiągnąć poziom 130 tys. ton i będzie o 5,7% większy niż w 2016 roku. ARGENTYNA Trudna sytuacja branży mleczarskiej, spadek produkcji mleka i eksportu W 2016 roku producenci mleka w Argentynie zostali dotkliwie dotknięci połączeniem złej pogody i warunków gospodarczych, które doprowadziły do 13% spadku produkcji mleka do 9,2 mln ton - najniższego poziomu od 2008 roku. W 2017 roku pojawiły się oznaki niewielkiego ożywienia. W pierwszym kwartale 2017 roku produkcja mleka była średnio 16% niższa niż rok wcześniej Jednak w drugim kwartale spadek produkcji wyniósł już tylko 2%, rok do roku. Argentyńscy rolnicy oczekują dalszego wzrostu produkcji, ponieważ ceny mleka są znacznie wyższe niż w 2016 roku. Niemniej jednak koszty produkcji pozostają wyzwaniem ze względu na wysoką stopę inflacji. Już obecnie szacuje się, że w sezonie 2016 zamknięto około mleczarni. Prognoza produkcji mleka w 2017 roku powinna wynieść 9,4 mln ton, co oznacza 3% wzrost względem 2016 roku. TABELA 10, WYKRES 20 Produkcja mleka w Argentynie (tys. l). Bardzo niskie ceny mleka z pierwszego kwartału 2016 zmusiły wielu rolników do likwidacji stad i rezygnacji z produkcji mleka. Cena mleka rośnie nieprzerwanie od kwietnia 2016 roku, osiągając rekordowe poziomy. Zmniejszone dostawy, umocniły cenę mleka w pierwszym półroczu bieżącego roku aż o 59% w stosunku do analogicznego okresu przed rokiem i wyniosły na koniec czerwca 5,56 ARS$/l, czyli około 30,76 /100 l. TABELA 11, WYKRES 21 Cena mleka w Argentynie (ARS$/l, /100 l). 24

26 25 Produkcja podstawowych produktów mleczarskich w 2017 roku, według prognoz, ma wzrosnąć o 4% do 813 tys. ton. Najbardziej widoczna w maśle (+8,5%), OMP (+5%), serach (+3,9%) i PMP (+2,8%). Wzrost konsumpcji wewnętrznej o 6,9% przyczyni się do 18,5% spadku eksportu artykułów mleczarskich w tym czasie. Tymczasem niewielki import ma wzrosnąć o 100% do poziomu 6 tys. ton względem 2016 roku. Wywóz PMP poza granice Argentyny w okresie pierwszych pięciu miesięcy 2017 roku był o 53% mniejszy i wyniósł 23,7 tys. ton. Eksport OMP w tym czasie spadł o 18% do poziomu 8 tys. ton. Sprzedaż masła poza granice Argentyny, w analizowanym okresie, zmalała aż o 44% do poziomu 1,5 tys. ton. Spadek o 9% w stosunku do 2016 roku odnotowano natomiast w eksporcie sera, którego wywóz w okresie styczeńmaj 2017 roku osiągnął poziom 17 tys. ton. Mniejszy eksport odnotowano także w handlu serwatką. Łącznie w okresie od stycznia do maja br. sprzedano poza granice Argentyny 20,6 tys. ton tego produktu i było to o 25% mniej niż rok wcześniej. BRAZYLIA Poprawa sytuacji branży mleczarskiej, wzrost produkcji mleka i cen Z dostępnych danych wynika, że po dwóch latach spadków, produkcja mleka w Brazylii zbliża się do poziomów z wcześniejszych lat. Dostawy w 2016 roku osiągnęły poziom 23,1 mln litrów i były o 3,7% mniejsze niż rok wcześniej. Tempo spadków wykazało znaczne spowolnienie w drugiej połowie 2016 roku, a w pierwszym kwartale 2017 roku, dostawy mleka zrównały się z tymi sprzed roku. Przyczyną było zwiększenie wypłaty za mleko i niższe koszty paszy. Oczekuje się, że produkcja mleka w 2017 roku wyniesie 24,2 mln ton i wzrośnie o 6,5% w stosunku do roku Wzrost ma być wspomagany przez 2,4% zwiększenie pogłowia krów mlecznych do poziomu 17,9 mln szt. TABELA 12, WYKRES 22 Produkcja mleka w Brazylii (tys. l). Z dostępnych danych wynika, że średnia cena w pierwszym półroczu br. wzrosła o 13,8% w stosunku do pierwszych sześciu miesięcy ubiegłego roku. Ceny mleka w gospodarstwach rolnych odnotowały wzrost, który powinien się utrzymać do połowy bieżącego roku, podczas gdy na rynek trafia mniej mleka zgodnie z sezonowością produkcji. 25

27 26 TABELA 13, WYKRES 23 Cena mleka w Brazylii (R$/l, /100 l). W 2017 roku konsumpcja artykułów mleczarskich w Brazylii powinna utrzymać się na stabilnym poziomie, po czym może stopniowo wrzasnąć w drugiej połowie roku, gdy stabilizacja gospodarki się utrzyma, a poziom bezrobocia się ustabilizuje. Realne dochody również przestały się pogarszać, biorąc pod uwagę, że inflacja rośnie obecnie na bardziej umiarkowanym poziomie (4,4% w skali roku). Prognozy produkcji podstawowych artykułów mleczarskich (z wyłączeniem mleka płynnego) zakładają ich 4% wzrost w 2017 roku do poziomu1,59 mln ton. Wzrosnąć ma produkcja PMP (+7,3%) do poziomu 585 tys. ton, OMP (+2,6%) 157 tys. ton, masła (+2,4%) 84 tys. ton i serów (+2%) 760 tys. ton. Dane handlu zagranicznego Brazylii zakładają 47% wzrost eksportu artykułów mleczarskich w całym 2017 roku. Zwiększenie wolumenu opiera się głównie o 50% wzrost wysyłek PMP, które w 2016 roku wyniosły 14 tys. ton, a w bieżącym roku szacuje się, że wyniosą 21 tys. ton. Import w tym czasie ma się obniżyć o 14,2%, największe ograniczenia będą dotyczyć PMP (-21%), sera (-12%). Prognozuje się jedynie wzrost importu masła (+14%). CHINY Znaczny wzrost importu, spadek pogłowia i produkcji mleka Produkcja mleka w Chinach w pierwszej połowie 2017 roku była niższa o 2-3%. Niska opłacalność produkcji spowodowała redukcję stad mlecznych, którą ocenia się na 6% do końca 2017 roku. Przewiduje się jednak, że konsolidacja produkcji i ulepszona genetyka zwierząt wpłynie na wzrost wydajności. Dodatkowo oczekuje się, że ceny mleka będą wzrastać, co w połączeniu z niższymi cenami pasz zwiększy opłacalność produkcji mleka. W rezultacie dostawy mleka w całym 2017 roku wyniosą 35,5 mln ton i będą niższe o 1%. TABELA 14, WYKRES 24 Cena mleka w Chinach (CNY/l, /100 l). 26