GLOBALNY RYNEK MLEKA I PRODUKTÓW MLECZARSKICH

Transkrypt

1 GLOBALNY RYNEK MLEKA I PRODUKTÓW MLECZARSKICH Luty 2017 Spadek podaży obserwowany w drugiej połowie 2016 roku i wzrost popytu powoduje, że światowy rynek zmierza do nowego punktu równowagi. Jednakże, zmiany polityczne zachodzące na świecie, nowa administracja w USA, niepewny los umów handlowych TPP i TTIP, problemy z Rosją, niepewność na Bliskim Wschodzie, słabe wyniki gospodarcze w Chinach, Brexit, zbliżające się wybory w kluczowych państwach UE. Wszystko to może mieć znaczny wpływ na rynek mleka w 2017 roku. Światowa produkcja mleka w 2016 roku (tys. ton). W czwartym kwartale 2016 roku spadek światowej produkcji mleka pogłębił się o 2,5% w stosunku do czwartego kwartału rok wcześniej. Wśród pięciu największych producentów mleka w ostatnim kwartale 2016 roku, jedynie w USA odnotowało 2% wzrost produkcji. Największy spadek produkcji mleka w czwartym kwartale 2016 roku dotyczył Argentyny i osiągnął średnio 16%, rok do roku. Światowe ceny mleka i pasz Chiny utrzymały w 2016 roku pozycję lidera importu produktów mleczarskich i głównego kierunku unijnego eksportu (zwłaszcza produktów o dużej wartości dodanej). Prognozowana mniejsza światowa produkcja mleka i wzrost konsumpcji artykułów mleczarskich powinien utrzymać poziom importu do Chin w 2017 roku. Utrzymujący się silny popyt importowy na rynkach Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, a także w Chinach, w połączeniu z ograniczoną dostępnością mleka w Nowej Zelandii, doprowadziło do tego, że ceny PMP w skali światowej w ostatnich miesiącach 2016 roku rosły. W przypadku masła, ceny zwyżkowały z powodu rosnącego spożycia lokalnego w krajach Unii Europejskiej i USA oraz ze względu na silny popyt importowy z zewnątrz. Podaż i popyt serów i odtłuszczonego mleka w proszku w były zrównoważone i odnotowano tylko niewielkie wahania cen w skali ostatniego miesiąca 2016 roku. Światowe ceny mleka w proszku i masła ($/t). [Wpisz tekst]

2 1 SPIS TREŚCI I. GLOBALNY RYNEK MLEKA I PRODUKTÓW MLECZARSKICH - CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA 2 II. SYTUACJA NA WYBRANYCH RYNKACH 8 UNIA EUROPEJSKA NOWA ZELANDIA AUSTRALIA USA ROSJA MEKSYK ARGENTYNA CHINY 1

3 2 I. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA W ciągu ostatnich trzech lat handel produktami mleczarskimi poniósł szereg potężnych ciosów. Rosyjskie embargo na handel, spowolnienie wzrostu popytu ze strony Chin, wpływ niskich cen ropy na popyt ze strony krajów produkujących ropę, umocnienie dolara oraz zwiększona podaż mleka związana z usunięciem kwot mlecznych w Europie. Wszystkie te czynniki miały negatywny wpływ na światowy popyt artykułów mleczarskich i doprowadziły do wyjątkowo niskich cen na rynkach światowych. Na tą chwilę, żaden z tych problemów nie został rozwiązany. Rosyjski zakaz będzie obowiązywać przynajmniej do końca 2017 roku, popyt z Chin nadal będzie wzrastać, ale w wolniejszym tempie niż na przełomie 2013 i 2014 roku, ceny ropy naftowej według prognoz pozostaną na poziomie około 50$ za baryłkę, a dolar ma utrzymać swoją wysoką wartość w stosunku do innych walut. W rezultacie, handel nabiałem może rosnąć w wolniejszym tempie niż w ostatnich latach, napędzany głównie przez wzrost liczebności populacji, a w mniejszym stopniu przez konsumpcję. Kumulacja negatywnych zjawisk pojawiła się w momencie, gdy dalszy szybki rozwój eksportu zdaje się już nie możliwy. Wydaje się, że produkcja mleka w Nowej Zelandii osiągnęła swój szczyt w związku z ograniczoną ilością dostępnych gruntów pod pastwiska. Europa dochodzi do stanu równowagi po likwidacji kwot mlecznych, obowiązujących od 1984 roku. Ambicje eksportowe USA ograniczone są przez wzrost popytu krajowego i silnego dolara. Wymiana handlowa artykułami mleczarskimi odbywa się raczej pomiędzy sąsiadującymi regionamikontynentami, przy mniejszym znaczeniu umów o międzynarodowym wolnym handlu. Wyjątkiem jest Azja, która jest i nadal będzie bardzo atrakcyjnym polem walki dla eksporterów z całego świata. Spadek podaży obserwowany w drugiej połowie 2016 roku i wzrost popytu powoduje, że światowy rynek zmierza do nowego punktu równowagi. Jednakże, zmiany polityczne zachodzące na świecie, nowa administracja w USA, niepewny los umów handlowych TPP i TTIP, problemy z Rosją, niepewność na Bliskim Wschodzie, słabe wyniki gospodarcze w Chinach, Brexit, zbliżające się wybory w kluczowych państwach UE. Wszystko to może mieć znaczny wpływ na rynek mleka w 2017 roku. MAPA 1 Różnice w produkcji mleka u wybranych producentów mleka na świecie w % Źródło: Urzędy Statystyczne 2

4 3 W czwartym kwartale 2016 roku spadek światowej produkcji mleka pogłębił się o 2,5% w stosunku do czwartego kwartału rok wcześniej, jednak dynamika skupu mleka w analizowanym okresie była o 4% większa niż w okresie trzeciego kwartału 2016 roku. Wśród pięciu największych producentów/eksporterów mleka w ostatnim kwartale 2016 roku (Unia Europejska, USA, Nowa Zelandia, Argentyna, Australia,) jedynie w USA odnotowało 2% wzrost produkcji. Największy spadek produkcji mleka w czwartym kwartale 2016 roku dotyczył Argentyny i osiągnął średnio 16%, rok do roku. Produkcja mleka w całym 2016 roku wśród pięciu największych producentów/eksporterów szacowana jest na 289 mln ton, 0,03% więcej niż w 2015 roku Wzrost produkcji mleka utrzymał się dzięki nadprodukcji surowca w Unii Europejskiej w okresie pierwszej połowy 2016 roku i zwiększonej produkcji mleka w drugiej połowie 2016 roku w USA. Według szacunków Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) światowa produkcja mleka w całym 2016 roku wzrosła o 0,8%, do 597 mln ton. Wzrost produkcji dotyczył Indii, USA, Meksyku i Europy, a największe spowolnienie produkcji nastąpiło w krajach Ameryki Pd., Azji i Oceanii. USDA zakłada dalszy wzrost produkcji mleka w 2017 roku do poziomu 607,3 mln ton, tj. 1,7% więcej niż w 2016 roku Łączna światowa produkcja artykułów mleczarskich (OMP+PMP+ masło+sery) w 2016 roku według USDA osiągnęła poziom 38,97 mln ton i była nieznacznie (0,09%) większa niż w 2015 roku. Największy wzrost produkcji odnotowano w przypadku masła (+2% do poziomu 10,1 mln ton) i serów (+1,3% do poziomu 19,4 mln ton). Produkcja OMP wzrosła o 0,2% do poziomu 4,8 mln ton, a produkcja PMP zmalała o 8% do poziomu 4,7 mln ton. Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych prognozuje, że w 2017 roku produkcja artykułów mleczarskich ogółem zwiększy się o kolejne 1,3% do poziomu 39,5 mln ton. Głownie za sprawą dalszego wzrostu produkcji masła (+2,4%) i serów (+0,8%), wspomaganego przez 4% wzrost eksportu i 1,7% wzrost konsumpcji produktów mleczarskich na świecie. Grudzień 2016 roku był siódmym miesiącem z rzędu, kiedy to średnia globalna cena mleka rosła i na koniec roku wyniosła 35,8 $/100 kg. Zgodnie z analizami International Farm Comparison Network (IFCN), globalne ceny mleka od lipca 2016 roku były na poziomie wyższym niż rok wcześniej, a w listopadzie i grudniu 2016 roku wzrosły, średnio o 6,5%, ponad poziom cen z 2014 roku. Średnia cena za cały 2016 rok wyniosła 27,7 $/100 kg i była 5,8% mniejsza niż rok wcześniej i 37% mniejsza niż w 2014 roku. WYKRES 1 Światowe ceny mleka i pasz Źródło: IFCN 3

5 4 Bazujące na cenach kukurydzy i soi, notowane przez IFCN średnie ceny pasz w czwartym kwartale 2016 roku ustabilizowały się na poziomie 21 $/100 kg, były o 4% niższe niż w trzecim kwartale oraz 1,5% mniejsze niż rok wcześniej w tym samym okresie. Średnio w okresie całego 2016 roku cena pasz wyniosła 21,6 $/100 kg i była 3,6% niższa niż w 2015 roku i o 21% niższa niż w 2014 r Indeks cen żywności FAO w grudniu 2016 roku wynosił 171,8 punktu i był o 12% wyższy niż w tym samym miesiącu w 2015 roku i o 0,1% mniejszy niż w listopadzie Spadek w skali miesięcznej nastąpił na skutek dynamicznych zwyżek cen olejów roślinnych i artykułów mleczarskich, które w dużej mierze zrekompensowały spadki cen cukru i mięsa. W całym 2016 roku średnia wartość indeksu cen wynosiła 161,5 punktu i była 1,5% większa niż w 2015 roku W grudniu 2016 roku indeks cen przetworów mlecznych FAO wynosił 192,6 punków i był o 3,4% wyższy niż w listopadzie 2016 roku Była to już ósma z rzędu zwyżka po półrocznej serii spadków. Ten stan wynikał z szybko rosnących cen artykułów mleczarskich, w szczególności cen masła, serów i PMP. W całym 2016 roku średnia wartość indeksu cen przetworów mlecznych wynosiła 23,7% więcej niż w tym samym okresie rok wcześniej. Utrzymujący się silny popyt importowy na rynkach Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, a także w Chinach, w połączeniu z ograniczoną dostępnością mleka w Nowej Zelandii, która jest głównym światowym dostawcą podstawowych przetworów mlecznych, doprowadziło do tego, że ceny PMP w skali światowej w ostatnich miesiącach 2016 roku rosły. W przypadku masła, ceny zwyżkowały z powodu rosnącego spożycia lokalnego w krajach Unii Europejskiej i USA oraz ze względu na silny popyt importowy z zewnątrz. Podaż i popyt serów i odtłuszczonego mleka w proszku w były zrównoważone i odnotowano tylko niewielkie wahania cen w skali ostatniego miesiąca 2016 roku. WYKRES 2 Indeksy cen żywności FAO Źródło: FAO Światowe ceny OMP w IV kwartale 2016 roku były zdecydowanie wyższe niż te z początku roku. W USA i UE ceny OMP były do siebie zbliżone i kształtowały się w przedziale $/t. Ceny odtłuszczonego mleka w proszku w Nowej Zelandii w tym czasie były na poziomie 2450 $/t. Wzrost cen w stosunku do IV kwartału 2015 roku najmniejszy był w USA, gdzie odnotowano 11% wzrost, w Europie ceny PMP zwiększyły się o 16%, a w Nowej Zelandii o 19%. Średnia cena za cały 2016 r w przypadku USA i Oceanii była o 7-8% niższa niż w 2015 roku natomiast cena OMP w Europie w tym czasie obniżyła się o 2%. Najniższe średnioroczne ceny dotyczyły USA 1829 $/t, w Europie cena wyniosła 1983 $/t, a w Oceanii w całym 2016 roku za OMP płacono średnio 2030 $/t. 4

6 5 WYKRES 3 Światowe ceny mleka w proszku Źródło: USDA W IV kwartale 2016 roku PMP w UE i Oceanii PMP kosztowało odpowiednio 3134 $/t i 3200 $/t, czyli 22 i 31% więcej. W USA odnotowano cenę 2996 $/t, o 2,3% więcej niż w okresie III kwartału 2016 roku. W stosunku do analogicznego okresu rok wcześniej ceny PMP w USA wzrosły o 3%, o 24% większe były w UE i 27% większe w Oceanii. Biorąc jednak pod uwagę średnią cenę PMP z całego roku, okazuje się ceny w USA były na takim samym poziomie jak w 2015 roku, a ceny w Oceanii i Europie były niższe od 2 do 5%. WYKRES 4 Światowe ceny sera cheddar i masła Źródło: USDA Ceny masła w IV kwartale 2016 roku najbardziej dynamicznie rosły w Oceanii gdzie za tonę tego produktu średnio płacono 4114 $/t, o 25% więcej niż w III kwartale 2016 roku. Najwyższą średnią cenę odnotowano jednak w UE 4643 $/t, o 17% więcej niż w III kwartale. Najniższe średnie ceny za masło w IV kwartale płacono w USA, czyli 4316 $/t, było to o 11% mniej niż w poprzednim kwartale. 5

7 6 Roczna dynamika wzrostu cen najwyższa była w UE (44%) i Oceanii (35%), a najniższa w USA gdzie odnotowała 26% spadek cen w stosunku do IV kwartału 2015 roku. Średnia cena masła w całym 2016 roku w UE wyniosła 3584 $/t i była 9% większa niż w 2015 roku. W Oceanii natomiast odnotowano 4% wzrost, do poziomu 3281 $/t, a w USA ceny masła w porównaniu do 2015 roku wzrosły jedynie o 0,4% do poziomu 4578 $/t. Największy wzrost cen sera cheddar w IV kwartale 2016 roku względem III kwartału 2016 roku odnotowano w UE i Oceanii, po 15% jednak na skrajnych poziomach cenowych odpowiednio, 3590 i 3920 $/t. W USA w tym czasie ser cheddar kosztował 3778 $/t i było to o 1,2% mniej niż w poprzednim kwartale. W stosunku do IV kwartału przed rokiem ceny cheddara w USA wzrosły o 5%, w Oceanii o 15, a w UE o 22%. Średnia cena za cały 2016 rok najwyższa była w USA i wyniosła 3539 $/t, tj. 2% mniej niż w 2015 roku. W UE cena cheddara była na poziomie 3293 $/t, o 3% miej niż rok wcześniej. Największy spadek cen rok do roku dotyczył Oceanii gdzie za ser cheddar płacono średnio 3053 $/t, czyli o 5% mniej. Światowy eksport w 2016 roku zwiększał się z miesiąca na miesiąc, choć niewielkie spowolnienie odnotowano w październiku. Główni eksporterzy proszków mlecznych zmagali się z ograniczonym popytem na te produkty ze strony krajów produkujących ropę, ale pozostałe produkty mleczarskie wykazywały dużą dynamikę. Chiny utrzymały w 2016 roku pozycję lidera importu produktów mleczarskich i głównego kierunku unijnego eksportu (zwłaszcza produktów o dużej wartości dodanej). Prognozowana mniejsza światowa produkcja mleka i wzrost konsumpcji artykułów mleczarskich powinien utrzymać poziom importu do Chin w 2017 roku. Według dostępnych danych w okresie styczeń-listopad 2016 roku największymi eksporterem OMP była UE, która wysłała poza swoje granice 521 tys. ton, było to jednak o 17% mniej niż rok wcześniej. USA natomiast zwiększyło swoje wysyłki OMP o 2% do poziomu 520 tys. ton, a Nowa Zelandia odnotowała 17% wzrost eksportu OMP, do poziomu 348 tys. ton. Największym odbiorcą OMP w tym czasie był Meksyk, który zwiększył zakupy o 17% do poziomu 209,5 tys. ton. Chiny, co prawda zmniejszyły zakupy o 6%, rok do roku, ale w sumie zakupiły 173 tys. ton OMP. Imponujący, 79% wzrost zakupów odnotowano na Filipinach, które sprowadziły 134 tys. ton OMP. Nowozelandzki eksport PMP największego światowego dostawcy tego produktu, w okresie pierwszych 11 miesięcy 2016 roku był 2% mniejszy, niż rok wcześniej i wyniósł 1,008 mln ton. Unia Europejska w tym czasie wysłała poza swoje granice 355 tys. ton i było to 3% mniej. Urugwaj natomiast zwiększył o 43% eksport PMP (kosztem Argentyny -17%) do poziomu 112 tys. ton. Większość PMP w 2016 roku trafiała do Chin, Algierii i Brazylii. Z dostępnych danych wynika, że w okresie od stycznia do listopada 2016 roku import PMP do Chin zwiększył się o 18%, rok do roku, do poziomu 385,7 tys. ton. Algiera sprowadzała w tym czasie 182,9 tys. ton, o 8% mniej. Import PMP do Brazylii wzrósł dwukrotnie do poziomu 116,8 tys. ton zwłaszcza ze strony innych krajów członkowskich MERCOSUR, korzystających ze strefy wolnego handlu. Największym eksporterem masła i bezwodnego tłuszczu mlecznego w okresie styczeń-listopad 2016 roku była Nowa Zelandia, która zwiększyła dostawy tłuszczów mlecznych do 401,2 tys. ton, czyli o 4%, rok do roku. W analizowanym okresie odnotowano również dynamiczny 27% wzrost eksportu masła i bezwodnego tłuszczu mlecznego z UE, do poziomu 209,4 i tys. ton. Natomiast Białoruś umocniła eksport o 10% do poziomu 64,4 tys. ton. Głównym odbiorcą masła i bezwodnego tłuszczu mlecznego w okresie pierwszych 11 miesięcy była Rosja, która zakupiła łącznie 77,9 tys. ton i było to o 1% mniej niż rok wcześniej. Ponad 20% wzrost importu w analizowanym okresie odnotowały Chiny, które łącznie zakupiły 75,3 tys. ton. Trzecim spośród największych importerów masła i bezwodnego tłuszczu mlecznego był Egipt z 7% wzrostem importu, rok do roku, do poziomu 50,5 tys. ton. Najwięksi eksporterzy sera to poza Białorusią również główni producenci mleka na świecie. W okresie styczeń - listopad 2016 roku UE wysłała poza swoje granice 737,2 tys. ton tego artykułu, o 13% więcej niż rok wcześniej i osiągnęła poziom sprzed rosyjskiego embarga. Eksport USA i Nowej Zelandii w tym czasie wyniósł 260,6 tys. ton i 283,4 tys. ton, było to odpowiednio 11% mniej i 10% więcej niż rok wcześniej. Białoruś z 15% wzrostem wyeksportowała 172,7 tys. ton, a Australia 150 tys. ton, o 2% mniej niż rok wcześniej. Z pośród 10 głównych importerów sera, w okresie od stycznia do listopada 2016 roku, jedynie w Korei odnotowano niewielki spadek zakupów. Pozostałe kraje odnotowywały wzrosty zakupów serów, rok do roku, które wynosiły od 2-3% (Meksyk, Japonia, USA) do 31% (Chiny). Największym odbiorcą serów w tym czasie była Japonia z ilością 233,6 tys. ton i USA z 183,8 tys. ton. Trzecia z rzędu była Rosja z 10% wzrostem Importu do poziomu 183,8 tys. 6

8 7 MAPA 2 Kierunki eksportu na świecie Źródło: Rabobank 7

9 8 II. SYTUACJA NA WYBRANYCH RYNKACH UNIA EUROPEJSKA Ograniczenie produkcji mleka, mocny eksport, rosnące ceny, duże zapasy OMP W okresie IV kwartału 2016 roku wyprodukowano 35,5 mln ton mleka, to jest 5,5% mniej niż w III kwartale 2016 roku Było to również 3,5% mniej w stosunku do roku ubiegłego. W całym 2016 roku w UE wyprodukowano 152,4 mln ton mleka, czyli 0,4% więcej niż w analogicznym okresie 2015 roku WYKRES 5 Produkcja mleka w UE w latach (tys. ton) Źródło: Komisja Europejska MAPA 3 Różnice w produkcji mleka u poszczególnych producentów mleka w UE Źródło: Komisja Europejs 8

10 9 Unijna produkcja mleka w 2016 została ograniczona u wielu członków wspólnoty. Wielu rolników borykających się z problemami finansowymi, ograniczyło dostawy mleka korzystając z unijnego wsparcia w kwocie 14 centów za każdy litr mleka, który nie został wyprodukowany. Europejskie dostawy mleka zaczęły zmniejszyć się w czerwcu 2016 roku i do końca roku pozostały poniżej poziomów z 2015 roku. We Francji, dostawy mleka, po umiarkowanym spadku od kwietnia do sierpnia, w ostatnim kwartale 2016 roku spadły o ponad 7% w stosunku do poprzedniego roku. Roczne dostawy były niższe o 2%, powracając do poziomów produkcji z 2011 i 2012 roku. Wielu francuskich producentów mleka w 2016 roku borykało się nie tylko z niskimi cenami za surowiec ale również z niedostateczną ilością i jakością pasz. Gospodarstwa zmuszone do oszczędności ograniczały koszty żywienia jednak nie redukowano w znacznym stopniu pogłowia krów. Na początku grudnia 2016 roku pogłowie krów było o 0,7% mniejsze niż w rok wcześniej. Jednak w szerszej perspektywie pogłowie krów zbliżyło się do najniżej odnotowanej liczby z 2012 roku. Spowolnienie produkcji mleka było wyraźniej widoczne na południu i we wschodniej części Francji. Umiarkowane spadki produkcji odnotowano w zachodniej i północnej części Francji, a Normandia utrzymała poziom produkcji z 2015 roku. W Wielkiej Brytanii produkcja mleka w 2016 roku spadła gwałtownie od 6 do 7% w stosunku do 2015 roku. W drugim półroczu 2016 roku producenci mleka mieli ograniczony dostęp do pasz i wiele krów zostało poddane ubojowi. Ocenia się, że w 2016 roku 2% producentów zrezygnowało z produkcji mleka. Dostawy mleka również spowolniły w Danii, Szwecji i Irlandii, gdzie producenci mleka ograniczając produkcję, poprzez oszczędności w żywieniu krów, starali się maksymalnie wykorzystać możliwość europejskiego wsparcia w zamian za redukcję dostaw. Ogólnie wyżej wymienione kraje na przestrzeni roku zaprzestały zwiększania pogłowia krów mlecznych, jednak dopiero w ostatnich miesiącach 2016 roku notowano wysoki poziom uboju krów mlecznych. W Niemczech dostawy mleka w ostatnim kwartale 2016 roku spadły o 4% w stosunku do 2015 roku, pomimo wzrostu cen mleka. Wschodnie Landy, które odpowiadają za 22% produkcji mleka w Niemczech, odnotowały 7% spadek produkcji we wrześniu i październiku. Powodem było ograniczenie pogłowia krów mlecznych o 5%. Produkcja mleka w mniejszym stopniu spadła w pozostałej części Niemiec i wiąże się to z ograniczeniem pogłowia o 0,8% w stosunku do 2015 roku WYKRES 6 Średnie ceny mleka w UE w latach (tys. ton) Źródło: Komisja Europejska 9

11 10 W Holandii, dostawy mleka ustabilizowały się pod koniec 2016 roku po długim okresie wzrostów. Roczna produkcja wzrosła o 7% w stosunku do 2015 roku. Pomimo wzrostu cen mleka, producenci mleka będą musieli ograniczyć dostawy mleka w związku z dopuszczalnym limitem fosforanów. Nowe przepisy dyrektywy fosforanowej miały wejść w życie z początkiem 2017 roku, jednak z ostatnich informacji wynika, że nastąpi to dopiero na początku 2018 roku. Przepisy zakładają wydawanie zezwoleń fosforanowych związanych z liczbą krów w lipcu 2015 roku Ocenia się, że około 190 tys. krów będzie musiało zostać zlikwidowane, co doprowadzi do zmniejszenia produkcji mleka o 5%. Spadek unijnego pogłowia krów w 2016 roku pozwala sądzić, że w pierwszej połowie 2017 roku dostawy mleka pozostaną poniżej poziomów z 2016 roku. Wzrost cen za mleko powinien jednak stymulować produkcję unijnego mleka w 2017 roku, która prawdopodobnie dopiero w drugiej połowie 2017 roku wzrośnie powyżej poziomów z 2016 roku. W niektórych krajach, zwłaszcza we Francji i Irlandii, intensywność i szybkość odzyskiwania produkcji będzie uzależniona od warunków klimatycznych i produkcji pasz. Ogólnie w 2017 roku Komisja Europejska zakłada 0,5% wzrost produkcji mleka w stosunku do 2016 roku. Według danych Komisji Europejskiej w grudniu 2016 roku średnio za mleko płacono 33,05 EUR za 100 kg, o 3,7% więcej niż w listopadzie 2016 roku, oraz o 8,5% więcej niż w grudniu 2015 roku. Średnia cena za cały rok 2016 wyniosła 28,46 EUR za 100 kg czyli o 7,3% mniej niż w roku W listopadzie 2016 roku, najniższe stawki za mleko otrzymywali farmerzy ze Słowenii, z Węgier, Łotwy, Słowacji i Czech. Z kolei, najwyższe ceny oferowano na Cyprze, Malcie i w Grecji. WYKRES 7 UE: Ceny mleka w grudniu wg krajów członkowskich ( 100 kg) Źródło: Komisja Europejska Według najnowszych danych LTO International Milk Price Comparison w listopadzie 2016 roku średnia cena mleka płacona przez europejskie firmy mleczarskie wyniosła 30,86 /100 kg. Było to 5,9% (1,73 /100 kg) więcej niż w miesiąc wcześniej i 3,8% (1,12 /100 kg) mniej niż w listopadzie 2015 roku 10

12 11 TABELA 1 Cena skupu mleka u czołowych producentów w UE ( /100 kg) W IV kwartale 2016 roku ceny mleka na rynku spotowym w Holandii i we Włoszech odnotowały dalsze wzrosty w stosunku do roku W obu przypadkach grudniowa cena odnotowała sezonowy spadek była jednak o 4,3% i 29,4% wyższa niż rok wcześniej. Średnia cena mleka w IV kwartale 2016 roku w Holandii wyniosła 39,2 /100 kg i była 22% większa niż w III kwartale 2016 roku i 74% większe niż rok wcześniej. We Włoszech średnia cena w analizowanym okresie wyniosła 43,8 /100 kg i pozostała 21% wyższa niż w ubiegłym kwartale oraz 23% wyższa niż analogicznym okresie 2015 roku WYKRESY 8-9 Średnie ceny mleka spotowego w Holandii i Włoszech w latach ( 100 kg) Źródło: Komisja Europejska Ceny artykułów mleczarskich w czwartym kwartale 2016 roku na monitorowanych rynkach krajów członkowskich UE wykazywały tendencje wzrostowe. Największy wzrost cen względem trzeciego kwartału odnotowano w przypadku masła (+23,8%) i PMP (+22%). Sery ogółem zdrożały w tym czasie o 17,8%, a serwatka o 15,3%. Najniższy wzrost cen dotyczył OMP na poziomie 12,8%. Z końcem grudnia 2016 roku unijni producenci masła otrzymywali za swój produkt średnio 4300 /t, czyli o 71% więcej niż rok wcześniej. PMP zbywano po 3100 /t, o 58% więcej, OMP po 2100 /t, a serwatkę po 910 /t, odpowiednio o 27 i 69% więcej niż w grudniu 2015 roku Średnia cena serów z końcem 2016 roku wyniosła 3240 /t i była o 40% większa niż rok wcześniej. 11

13 12 WYKRES 10 Unijne ceny artykułów mleczarskich latach (euro/100 kg) Źródło: Komisja Europejska W okresie styczeń-listopad 2016 roku najbardziej dynamicznie spośród wszystkich artykułów mleczarskich rosła produkcja OMP. Łączna produkcja odtłuszczonego mleka w proszku wyniosła 1433 tys. ton i była 4,8% większa niż w analogicznym okresie rok wcześniej. Najwięcej OMP w UE wyprodukowali Niemcy 397 tys. ton (+9,3%), Francja 396 tys. ton, (-4,3%), Belgia 155 tys. ton (+12,6%), Polska tys. ton (+1,3%) oraz Irlandia 113 tys. ton (+20,9%). Łącznie kraje te wyprodukowały 83% OMP w UE. Eksport OMP z UE w analogicznym okresie zmalał o 17% do 630 tys. ton. Kierowany był głównie do Algierii (-17%), Chin (-8%), Indonezji (0,1%), Egiptu (-26%), Arabii Saudyjskiej (+28%), na Filipiny (+9%), do Wietnamu (-6%), Nigerii (-7%), Tajlandii (-40%) i Bangladeszu (-4%). OMP decyzją Komisji Europejskiej podlegało interwencji publicznej do końca 2016 roku, a początek zakupu interwencyjnego rozpoczołł się z początkiem Zakupy OMP będą realizowane do końca września 2017 roku. W czwartym kwartale producenci z Unii Europejskiej nie składali wniosków o interwencyjny zakup OMP w związku ze wzrostem cen tego produktu. Łącznie w 2016 roku wolumen OMP zgłoszony do interwencji osiągnął rekordowo wysoki poziom 334,6 tys. ton. Największą ilość OMP zgłosiła Francja, bo aż 66,4 tys. ton, 62,1 tys. ton zaoferowani Niemcy, i 52,1 tys. ton Belgia. Decyzją Komisji Europejskiej realizację dopłat do programu prywatnego przechowywania OMP przedłużono do końca lutego 2017 roku. Do końca czwartego kwartału 2016 roku zgłoszono 89,2 tys. ton. Liderem była Holandia, która zgłosiła do programu 38%, tuż za nią Niemcy (24%) i Belgia (22%). Łącznie te kraje zgłosiły 83% OMP do programu prywatnego przechowywania. W UE w latach łącznie do prywatnego przechowywania zaoferowano 158,6 tys. ton OMP. Pod koniec grudnia 2016 roku w prywatnych magazynach w Unii przechowywane było 68,3 tys. ton OMP podlegających dopłacie. Było to o 7% mniej niż na koniec listopada, jednak dwa razy więcej niż rok wcześniej. W całym 2016 roku produkcja OMP szacowana jest przez Komisję Europejką na rekordowy poziom 1,6 mln ton, 4,4% więcej niż w 2015 roku Eksport pozostał poniżej poziomu z 2015 roku (-10%). Dodając do tego ograniczoną 12

14 13 konsumpcję wewnętrzna może to sprowadzić zapasy końcowe w 2016 roku do poziomu 490 tys. ton, z czego 355 tys. ton w ramach interwencji publicznej. Istnieje wiele niepewności odnośnie rozwoju sytuacji na rynku w 2017 roku, zwłaszcza w odniesieniu do ilości mleka, które będą kierowane do produkcji OMP w momencie szczytowej produkcji w połowie roku. Może to wywierać nacisk na obniżanie cen w UE. Oczekuje się jednak, że większość mleka ma być kierowane do produkcji sera, napędzanej trwałym popytem wewnętrznym i eksportem, a mniej do produkcji OMP. Oczekuje się, że unijna produkcja OMP w 2017 roku wyniesie 1,5 mln ton i zmniejszy się o 6% w stosunku do roku Eksport OMP w 2017 roku, po słabym 2016 roku ma wzrosnąć o 18%, aby osiągnąć rekordowy poziom 733 tys. ton. Ponadto, przewiduje się dalszy wzrost konsumpcji OMP. Dynamicznie rosła również produkcja PMP. W okresie od stycznia do listopada 2016 roku w UE wyprodukowano 608,3 tys. ton, było to 4,5% więcej niż w analogicznym okresie 2015 roku Najwięcej PMP w UE wyprodukowała Holandia 154,9 tys. ton, (+27%), Francja 119,2 tys. ton (-0,4%), Niemcy 116,4 tys. ton (+7,6%) i Dania 78,1 tys. ton (-3,6%). Łącznie kraje te wyprodukowały 77% PMP w UE. Eksport PMP z UE w okresie styczeń-listopad 2016 roku zmalał o 3 % do poziomu 354,6 tys. ton. Kierowany był głównie do Omanu (-15%), Algierii (-4%), Chin (+18%), Libanu (+20%), Nigerii (-38%), na Kubę (-3%), do Kuwejtu (+33%), Zjednoczonych Emiratów Arabskich (-20%), Arabii Saudyjskiej (-10%) i na Dominikanę (+7%). Silny wzrost produkcji PMP w 2016 roku można wytłumaczyć niskim poziomem produkcji w okresie styczeń-kwiecień 2015 roku, kiedy to obowiązywał jeszcze system kwotowania produkcji mleka w UE. W całym 2016 roku oczekuje się produkcji PMP na poziomie z 2015 roku, tj. 735 tys. ton, napędzanej głównie przez eksport (+2%) i popyt wewnętrzny (+1%). Prognozy na rok 2017 zakładają stabilizację produkcji jak i eksportu PMP. Dynamika produkcji unijnego masła w okresie pierwszych jedenastu miesięcy 2016 roku była największa zaraz po mleku w proszku i miała związek z zwiększonym światowym popytem na ten produkt. W okresie od stycznia do listopada 2016 roku produkcja masła wzrosła o 3,7% do poziomu 1984,3 tys. ton. W analizowanym okresie Niemcy oraz Francja były niekwestowanymi liderami w produkcji masła w UE. Łącznie wyprodukowali 57% unijnego masła, odpowiednio 474,4 tys. ton (+0,9) i 397,6 tys. ton (-1,2). Znaczącymi producentami była także Irlandia 190,5 tys. ton (+6,2%), Polska 185,9 tys. ton (+9,3%), Holandia 141,2 tys. ton (+6,7%) i Wielka Brytania 138,8 tys. ton (+4,1%). Łącznie kraje te wyprodukowały 77% masła w UE. Unijny eksport masła w 2016 roku rozwijał się w zawrotnym tempie. W pierwszych jedenastu miesiącach 2016 roku eksport masła wzrósł o 26% rok do roku do poziomu 154,2 tys. ton. Najbardziej opłacalny w tym okresie był eksport do Arabii Saudyjskiej (+49%), USA (+12%), Egiptu (+23%), Maroka (+90%), Singapuru (-4%), Chin (+27%), Japonii (+63%), Turcji (-19%), Kanady i Iranu (187%). Ograniczany natomiast był import masła. W okresie styczeń-listopad 2016 roku sprowadzono do UE 8,2 tys. ton masła, czyli o 78% mniej niż miało to miejsce w analogicznym okresie 2015 roku Głównym dostawcą tego produktu na unijny rynek jest Nowa Zelandia z 97% udziałem w rynku. Odnotowano również wzrost importu masła z Norwegii i Syrii dostawców, którzy do tej pory nie występowali w statystykach bądź ich udział był znikomy. Od początku uruchomienia zakupów interwencyjnych, rynkowe ceny masła znacząco przewyższały poziom ceny interwencyjnej (221,75 EUR/100 kg). W tej sytuacji unijni przedsiębiorcy nie oferowali masła do sprzedaży na zapasy interwencyjne, a jedynie korzystali z dopłat do prywatnego przechowywania. Do unijnego programu prywatnego przechowywania do końca czwartego kwartału zgłoszono 143,6 tys. ton masła najwięcej w Holandii (61,4 tys. ton) oraz w Niemczech (24,9 tys. ton) i we Francji (23 tys. ton). Po uwzględnieniu ilości wycofanych, w unijnych chłodniach na koniec grudnia 2016 roku znajdowało się 26,9 tys. ton masła objętego dopłatami, o 31% mniej niż w listopadzie miesiąc wcześniej. Całkowita produkcja masła w 2016 roku prognozowana przez Komisję Europejską jest na 2,4 mln ton, czyli o 3% więcej niż w 2015 roku. Eksport masła i oleju maślanego powinien wzrosnąć o 25% i osiągnąć 214 tys. ton. Import, 13

15 14 podobnie jak w ubiegłym roku, powinien pozostać na bardzo niskim poziomie 4 tys. ton. Konsumpcja powinna wzrosnąć o 2%, do poziomu 2,229 mln ton, podczas gdy prywatne zapasy w UE powinny się zmniejszyć o 10 tys. ton do poziomu 125 tys. ton. W 2017 roku na rynku masła oczekuje się dalszego wzrostu produkcji o 1% oraz eksportu o 8%. Wyższa o 1,6% niż w pierwszych 11 miesiącach 2015 roku była również produkcja sera, która wyniosła 8,3 mln ton. W analizowanym okresie 2016 roku najwięcej sera wyprodukowali Niemcy 2,1 mln ton (-1,1%), Francja 1,6 mln ton (-2,9%), Włochy 921 tys. ton (-0,4%), Holandia 813 tys. ton (+5,7%), Polska 742 tys. ton (+3,2%), Wielka Brytania 397 tys. ton (-0,8%) i Dania 395 tys. ton (+11%). Wyżej wymienione kraje odpowiadają za 84% produkcji sera w UE. Komisja Europejska oczekuje wzrostu produkcji sera w całym 2016 roku o 1% do poziomu blisko 10 mln ton, napędzanej przez silny eksport (+1%) oraz zwiększoną konsumpcję wewnętrzną (+9%). W 2017 roku wzrost produkcji prognozowany jest o kolejne 1%, napędzany głównie przez popyt wewnętrzny (+1%) i wzrost eksportu o 4%. Unijny eksport serów w okresie styczeń-listopad 2016 roku wyniósł 737,2 tys. ton i był 13% wyższy niż rok wcześniej w tym samym czasie. Najbardziej opłacalny w tym okresie był eksport do USA (+2%), Japonii (+15%), Szwajcarii (+4%), Arabii Saudyjskiej (+17%) i Korei Pd. (+28%), Algierii (+8%), Australii (+14%), Egiptu (+7%), Libanu (+13%) i Meksyku (+56%). W okresie styczeń-listopad 2016 roku ograniczono o 20% import sera do poziomu 61,5 tys. ton. Głównym dostawcą tego produktu na unijny rynek jest nadal Szwajcaria z 83% udziałem w rynku. Odnotowano także znaczący wzrost importu z Islandii (+59%), Serbii (+23%) i Norwegii (4%). Przedsiębiorcy z Włoch, Wielkiej Brytanii, Holandii, Irlandii, Szwecji, Litwy, Francji i Finlandii w okresie do września 2016 roku w ramach przyznanego limitu (68 tys. ton) zaoferowali do prywatnych magazynów 52,9 tys. ton serów. Dotychczas limit wykorzystały Włochy, Irlandia i Szwecja. Uwzględniając ilości serów wycofanych z prywatnego przechowywania w unijnych magazynach na koniec grudnia 2016 roku znajdowało się 15,1 tys. ton serów, o 10% mniej niż w listopadzie. NOWA ZELANDIA Malejąca produkcja mleka, spadek pogłowia, wzrost cen, wzrost eksportu. W sezonie 2016/2017 (od czerwca do grudnia 2016 roku) produkcja mleka w Nowej Zelandii była o 3% mniejsza niż w analogicznym okresie sezonu 2015/16. Niska opłacalność produkcji mleka zmusiła nowozelandzkich rolników do zmniejszenia zużycia pasz uzupełniających w celu redukcji kosztów. Drugi rok z rzędu, oczekuje się również zmniejszenia pogłowia krów mlecznych o 2%, do 5 mln sztuk w 2016 roku. Pogoda również nie wpływała pozytywnie na produkcję mleka w Nowej Zelandii. Nadmiar opadów na Wyspie Północnej w październiku 2016 roku negatywnie wpłynął na jakość i ilość paszy dostępnej w kluczowym momencie wiosennego szczytu produkcji mleka. Prognozy na rok 2017 zakładają poprawę sytuacji branży mleczarskiej związaną z polepszeniem sytuacji na rynkach międzynarodowych i zrównoważonym popytem i podażą. Prognozy pogody również są sprzyjające dla produkcji mleka. Zakłada się, że pogłowie krów mlecznych w 2017 roku zmniejszy się o kolejny 1%, a rolnicy zachowają jedynie najbardziej wydajne krowy, prognozuje się również większe wykorzystanie paszy i pastwisk. Jednak po 2 latach strat finansowych oczekuje się, że producenci skupią się głównie na spłacie zobowiązań, a nie na ekspansji produkcji. W rezultacie, produkcja mleka w sezonie 2017/18 może wzrosnąć o 1% do 21,6 mln ton. 14

16 15 TABELA 2, WYKRES 11 Produkcja mleka w Nowej Zelandii (tys. ton) Zdecydowane wzrosty cen artykułów mleczarskich na internetowej platformie handlowej Global DairyTrade (GDT), przełożyły się na wzrost cen mleka wypłacanych rolnikom. Cena w listopadzie 2016 roku wyniosła 49,78 NZ$/100 kg i była 28,5% wyższa niż rok wcześniej. TABELA 3, WYKRES 12 Nowa Zelandia/Fonterra: Cena mleka w NZ$ ($/100 kg, /100 kg bez VAT) Fonterra, która przetwarza około 90% produkowanego w Nowej Zelandii mleka, znacznie podniosła cenę wypłat za surowiec. W listopadzie 2016 roku, Fonterra zwiększyła prognozowaną cenę skupu mleka, w sezonie 2016/17, o 75 centów do 6 NZ$ za kg suchej masy. W połączeniu z prognozowaną premią za rok obrotowy 2017 w wysokości od 50 do 60 centów, całkowita wypłata dostępna dla rolników w bieżącym sezonie może wynieść 6,50 do +6,60 NZ$ za kg suchej masy. Jest to znaczny wzrost w stosunku do sezonu 2015/16, kiedy Fonterra wypłacała 4,40 NZ$/kg suchej masy. Ostatnia aukcja internetowej platformy handlowej GlobalDairyTrade (GDT) odbyła się 20 grudnia 2016 roku. Po zwyżce średniej ceny ze wszystkich kontraktów terminowych z 6 grudnia, ceny wszystkich oferowanych produktów, wykazywały mniej dynamiczne zmiany. Najbardziej dynamiczne zwyżki odnotowano w przypadku maślanki w proszku i kazeiny. Z kolei największe spadki dotyczyły laktozy i bezwodnego tłuszczu mlecznego. Średnia cena dla wszystkich produktów ze wszystkich kontraktów terminowych była wyższa o 0,9% niż przed dwoma tygodniami i wyniosła 3,66 tys. USD/t (o 27,5% niższa od odnotowanego na początku lutego 2014 rekordu, ale wciąż najwyższa od czerwca 2014 roku). 15

17 16 Ceny OMP (spotowe i ze wszystkich kontraktów terminowych), które sprzedawane było średnio o 2% drożej niż na poprzednim przetargu (6 grudnia), osiągnęły poziom 2,62 tys. USD/t (za kontrakty na czerwiec 2017 roku płacono nawet o ponad 5% więcej niż przed dwoma tygodniami). Za tonę tego przetworu mlecznego płacono średnio o 59 USD więcej niż przed miesiącem (na przetargu 15 listopada 2016 roku). W tym samym czasie średnie ważone ceny jednej tony PMP osiągnęły cenę o 0,7% niższą względem poprzedniej aukcji, 3,57 tys. USD/t (za kontrakty na luty 2017 roku płacono nawet o 2,3% mniej niż na poprzedniej aukcji). Pełnotłuste mleko w proszku było wciąż sprzedawane po cenie wyższej niż proszek odtłuszczony, średnio różnica ta spadła do 947 USD/t. Na ostatniej aukcji nowozelandzkiego giganta odnotowano 2% zwyżkę cen sera cheddaroku Jego cena wzrosła do poziomu 3,83 tys. USD/t. WYKRES 13 Nowa Zelandia: Indeks cenowy internetowej platformy handlowej Global-DairyTrade (GDT), w $/t Źródło: GDT Produkcja wyrobów mleczarskich w Nowej Zelandii spada. Łączna produkcja wszystkich produktów mlecznych (z wyłączeniem mleka płynnego) szacowana jest na 2,68 mln ton w 2016 roku, co będzie oznaczać 2,4% spadek względem 2015 roku Produkcja i eksport produktów mleczarskich w 2017 roku według prognoz mają wzrosnąć odpowiednio o 1 i 1,5% w stosunku do 2016 roku. W wyniku niższej produkcji mleka w 2016 roku szacuje się, że produkcja WMP w Nowej Zelandii spadła o 2% w ciągu ostatniego roku do 1,35 mln ton. Eksport PMP w okresie od stycznia do października 2016 roku zmalał o 2% do poziomu 1 mln ton, głównie z powodu słabego zapotrzebowania na Bliskim Wschodzie i na rynkach azjatyckich. Jednak wysyłka PMP do Chin była o 14% większa w ujęciu rok do roku. Nowa Zelandia dostarcza ponad 90 procent przesyłek PMP do Chin. W 2017 roku spodziewany wzrost dostaw mleka powinien doprowadzić do wzrostu produkcji PMP do poziomu 1,36 mln ton. Oczekuje się również, że Chiny będą w stanie wchłonąć dodatkowe ilości tego produktu zwłaszcza, że wiele chińskich firm zainwestowało w produkcję PMP w Nowej Zelandii. W konsekwencji doprowadzać to może do 5% wzrostu eksportu w 2017 roku, do 1,38 mln ton. Produkcja OMP w Nowej Zelandii została ograniczona i szacuje się, że w całym 2016 roku zmalała o 2,4% do poziomu 400 tys. ton. Eksport OMP w okresie styczeń-październik 2016 roku wzrósł rok do roku o 16% do poziomu 347,7 tys. ton. Ograniczenia eksportu do Chin czy Singapuru zostały zrównoważone przez silny eksport do innych krajów w Azji tj. Malezji, Tajlandii, Wietnamu i na Filipiny. W związku z tym prognoza eksportu OMP w 2016 roku oceniana jest na 9,5% wzrost w stosunku do 2015 roku i ma wynieść 450 tys. ton. Jest to znacznie powyżej prognozowanej produkcji, a zatem zapasy mogą się obniżyć ze 110 tys. ton w 2015 r do 58 tys. ton w W 2017 roku prognozuje się wzrost produkcji OMP o 2,5% do poziomu 410 tys. ton Ponadto oczekuje się, że sytuacja na rynkach międzynarodowych będzie się poprawić wolniej niż na rynku PMP i sera, w związku ze znacznymi zapasami OMP w UE. W rezultacie eksport OMP w 2017 r może odnotować 6% spadek do 425 tys. ton. 16

18 17 Według szacunków produkcja masła w Nowej Zelandii zmalała o 3% w 2016 roku do poziomu 580 tys. ton, eksport od początku 2016 roku do października wzrósł o 4% rok do roku, do poziomu 401,2 tys. ton. W rezultacie, prognozy eksportu w całym 2016 roku zostały zaktualizowane do 565 tys. ton, Chiny i Meksyk są wiodącymi odbiorcami OMP z Nowej Zelandii i ten stan rzeczy powinien się utrzymać w kolejnym roku. W 2017 roku, pomimo przewidywanego dalszego spadku produkcji OMP o 1% do poziomu 575 tys. ton, oczekuje się, że eksport wzrośnie o 1% do 570 tys. ton i doprowadzić do znacznego (-18%) obniżenia zapasów do 156 tys. ton. Produkcję sera w 2016 roku szacuje się na 350 tys. ton, tj. 1% mniej niż w 2015 roku. Pierwsze dziesięć miesięcy bieżącego roku przyniosły 10% wzrost eksportu tego produktu rok do roku, do poziomu 283,4 tys. ton. Eksport serów w całym 2016 roku szacowany jest na 345 tys. t, 6% więcej niż w 2015 roku. Około jedna trzecia tego sera była dostarczona do Japonii i Australii. Rośnie również wysyłka do Chin i USA. W 2017 roku, produkcja sera ma wzrosnąć o 1,4%, do 355 tys. ton, a eksport zmniejszy się o 1,4%, do 340 tys. ton. Największa dynamika wzrostu w nowozelandzkim eksporcie dotyczyła serwatki. Do października 2016 roku wyeksportowano 35 tys. t serwatki, czyli o 48% więcej niż w pierwszych dziesięciu miesiącach 2015 roku AUSTRALIA Spowolnienie produkcji mleka, spadek produkcji i eksportu Produkcja mleka w okresie czwartego kwartału 2016 roku w Australii była średnio o 7% niższa niż rok wcześniej i najniższa od lat. Przyczyn w tak niskiej produkcji mleka należy upatrywać w 2% redukcji liczebności stad krów mlecznych na początku sezonu. Niekorzystne warunki pogodowe w kluczowych rejonach produkujących mleko wpłynęły na pracę większości gospodarstw, jakość mleka oraz paszy. Produkcja mleka w pozostałej części sezonu ma wzrosnąć w odpowiedzi na niskie koszty produkcji, w szczególności w odniesieniu do pasz, oraz zakładaną poprawę warunków pogodowych. Aktualna prognoza Dairy Australia na sezon 2016/17 zakłada 6% spadek produkcji mleka do poziomu około 9 mld litrów. Pogłowie krów mlecznych odnotuje w tym czasie spadek o 4% do 1,6 mln sztuk, będzie to konsekwencją niskich cen mleka wypłacanych rolnikom oraz dalszego osłabienia popytu na mleko przez przetwórców. TABELA 4, WYKRES 14 Produkcja mleka w Australii (tys. ton). Według wstępnych obliczeń wynika, że w sezonie 2016/17 średnia cena mleka dla wszystkich regionów Australii wyniesie 43,5 Ac/l, czyli o 1% więcej niż sezon wcześniej. Prognoza Ministerstwa Rolnictwa Australii zakłada dalszy wzrost cen artykułów mleczarskich na rynkach międzynarodowych. Wzrosty cen u przetwórców nie powinny być znaczne z racji strat, jakie ponieśli w sezonie 2015/16. 17

19 18 Australijska produkcja artykułów mleczarskich w 2016 roku była mniejsza o 7,5% w stosunku do roku 2015 i według wstępnych szacunków wyniosła 745 tys. ton. Największy udział w produkcji miały sery (41%) i OMP (30%). Masło i PMP miało odpowiednio 14 i 11% udział w ogólnej produkcji mleczarskiej. Popyt krajowy w przypadku Australii jest stabilny i oczekuje się jego nieznacznego (0,5%) wzrostu względem 2015 roku. Powinno się to przełożyć na 1% wzrost produkcji sera w całym 2016 r do poziomu 355 tys. ton. Wartość australijskiego eksportu artykułów mlecznych w sezonie powinna być porównywalna jak sezon wcześniej i osiągnąć 3 mld dolarów. Oczekuje się, że spadek ogólnej wielkości wywozu artykułów mlecznych zostanie zrekompensowany wzrostem cen światowych oraz przez większy wolumenu eksportu droższych produktów. Oczekuje się, że wielkość eksportu masła, sera i OMP będzie spadać w wyniku prognozowanej niższej produkcji krajowej. Jednak oczekuje się, że wolumen eksportu wyżej wycenianych produktów mlecznych, takich jak mleko dla niemowląt, ma rosnąć. Jest to szczególnie widoczne w przypadku eksportu do Chin, gdzie australijskie produkty mleczne mają reputację wysokiej jakości. Produkcja sera zgodnie z dostępnymi danymi utrzymuje się na wysokim poziomie z 2015 roku W okresie od stycznia do września 2016 roku wyprodukowano 227,5 tys. ton sera i było to o 0,3% mniej niż w analogicznym okresie 2015 roku Produkcja serwatki w tym czasie była na takim samym poziomie jak w roku 2015 i wyniosła 33,5 tys. ton. Zgodnie z prognozami produkcja w sezonie 2016/17 powinna być porównywalna do produkcji w 2015 roku i wynieść 344 tys. ton. Do listopada 2016 roku wyeksportowano 150,3 tys. ton serów, czyli o 2% mniej niż w pierwszych 11 miesiącach 2015 roku Połowa ilości sera produkowanego w Australii jest eksportowana. Szacuje się, że wolumen eksportu w całym 2016 roku wyniesie 166 tys. ton, 2,4% mniej niż w 2015 roku. Eksport serwatki w okresie styczeń-listopad 2016 roku wyniósł 44,7 tys. ton i był 64% mniejszy niż rok wcześniej. Produkcja PMP w Australii z roku na rok jest coraz niższa. Z dostępnych danych wynika, że produkcja PMP do września 2016 roku wyniosła 31 tys. ton i była 46% mniejsza niż w analogicznym okresie 2015 roku Według prognoz produkcja PMP w sezonie 2016/17 obniży się o 32% do poziomu 66 tys. ton. Eksport PMP w okresie od stycznia do listopada 2016 roku wyniósł 63,9 tys. ton i był 10% większy niż rok wcześniej. Szacuje się, że eksport PMP w 2016 roku wzrósł o 7,7% względem 2015 roku, do 70 mln ton. W okresie pierwszych 9 miesięcy 2016 roku wyprodukowano 150 tys. ton odtłuszczonego mleka w proszku, o 12% mniej niż w 2015 roku Produkcja w całym roku 2016 prognozowana jest na 250 tys. ton, czyli 8% mniej niż w rekordowym, pod kątem produkcji PMP, 2015 roku. W okresie od stycznia do listopada 2016 roku ograniczono wywóz australijskiego OMP. Eksport 146,4 tys. ton odtłuszczonego mleka w proszku był 18% mniejszy niż w porównywalnym okresie 2015 roku Przewiduje się, że eksport OMP w 2016 roku może wnieść 170 tys. ton, czyli o 15,5% mniej niż w 2015 roku Spadek produkcji australijskiego masła do poziomu 50,3 tys. ton w pierwszych 9 miesiącach 2016 roku wyniósł 8%. Prognoza produkcji masła w całym 2016 roku wynosi 76 tys. t i jest również o 8% niższa niż w 2015 roku Eksport 26,2 tys. ton masła w okresie pierwszych 11 miesięcy 2016 roku był 11% mniejszy niż w porównywalnym okresie 2015 roku Szacuje się, że eksport masła w całym 2016 roku wyniósł 35 tys. ton i pozostanie na poziomie z 2015 roku USA Wzrost produkcji mleka, silny popyt krajowy, spadający eksport Od początku 2016 roku, produkcja mleka w USA utrzymywała się powyżej poziomów z 2015 roku Łącznie w okresie styczeń-grudzień skupiono 96,4 mln ton mleka i było to o 1,9% więcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. 18

20 19 Wzrost produkcji mleka był wspomagany przez utrzymujące się niskie cen pasz, które rekompensują spadki cen wypłacanych za surowiec. Według prognoz USDA, produkcja mleka w całym 2017 roku będzie dalej rosła i osiągnie pułap 98,3 mln ton i będzie o 2% większa niż w 2016 roku TABELA 5, WYKRES 15 Produkcja mleka w USA (tys. ton). Ceny mleka w USA poza ceną z sierpnia 2016 roku (+2,4%) utrzymywały się poniżej poziomów z 2015 roku Szacuje się, że do listopada 2016 roku średnia cena mleka wyniosła 38,8 /kg lub 19,57 $/cwt i była o 6,2% niższa w porównaniu do ceny z analogicznego okresu przed rokiem. TABELA 6, WYKRES 16 Cena mleka w USA ($/cwt, /100 kg). USA jest największym producentem sera na świecie. Od stycznia do listopada 2016 roku wyprodukowano 5 mln ton serów dojrzewających, było to o 2% więcej niż rok wcześniej. Ocenia się, że 2% wzrost produkcji utrzyma się do końca 2016 roku i wyniesie 5,49 mln ton, a w 2017 roku produkcja wzrośnie o kolejny 1% do poziomu 5,55 mln ton. Popyt krajowy w przypadku sera w USA rośnie z roku na rok, w 2016 roku spożycie serów wyniosło 5,35 mln ton. i było o 3,9% wyższe niż w 2015 roku. Wzrost konsumpcji serów ma być utrzymany również w 2017 roku, do poziomu 5,44 mln ton i będzie około 2% większy niż w 2016 roku Wzmożona konsumpcja negatywnie odbija się na wynikach eksportu. W okresie od stycznia do listopada 2016 roku eksport sera był o 12% mniejszy niż w 2015 roku i w wyniósł 258,4 tys. ton. W tym okresie 82,5 tys. ton wysłano do Meksyku (-1%), 53,3 tys. ton do Korei Południowej (-29%) i 7,5 tys. ton do Japonii (-23%). Szacuje się, że eksport sera w całym 2016 roku w porównaniu z rokiem poprzednim będzie niższy o 11,7% i wyniesie 280 tys. ton. USDA prognozuje również wzrost eksportu w 2017 roku o 2% do poziomu 286 tys. ton. 19

21 20 Produkcja NDM (beztłuszczowe mleko w proszku) i OMP w okresie styczeń-listopad 2016 roku wykazywała różne tendencje. W USA produkuje się kilka razy więcej NDM niż OMP jednak w analizowanym okresie to produkcja OMP notowała wzrost produkcji, a NDM była niższa. Produkcja NDM w okresie pierwszych 11 miesięcy 2016 roku była 5% niższa niż rok wcześniej i wyniosła 722,4 tys. t. Natomiast produkcja OMP w analizowanym okresie ukształtowała się na poziomie o 25% wyższym i wyniosła 229 tys. ton. Według danych USDA produkcja odtłuszczonego mleka w proszku ogółem w całym 2016 roku wyniesie 1,02 mln ton i będzie o 0,9% mniejsza niż w 2015 roku Prognozy dotyczące 2017 roku są bardziej optymistyczne i zakładają 3% wzrost produkcji do poziomu 1,05 mln ton. Eksport OMP/NDM w okresie styczeń-listopad 2016 roku wyniósł 554,8 tys. ton, czyli o 8% mniej niż w analogicznym okresie 2015 roku Głównymi odbiorcami odtłuszczonego mleka w proszku z USA był Meksyk z 13% wzrostem do poziomu 258,2 tys. ton, kraje południowej Azji z 14% wzrostem do poziomu 182,2 tys. ton. Największe spadki eksportu amerykańskiego mleka w proszku dotyczyły Pakistanu (-6%) 21,6 tys. ton, Chin (-42%) i Peru (-27%). Łącznie kraje te zakupiły 47 tys. ton odtłuszczonego mleka w proszku. Eksport w całym 2016 roku szacowany jest na 569 tys. ton, czyli 1,6% więcej niż w 2015 roku. Prognoza na 2017 rok zakłada dalszy 6% wzrost do poziomu 604 tys. ton. Produkcja PMP w USA w pierwszych 11 miesiącach 2016 roku była o 11% mniejsza niż rok wcześniej w tym samym czasie i wyniosła 40 tys. ton. W okresie całego roku, według szacunków USDA, produkcja PMP zanotowała 12% spadek do poziomu 43 tys. ton. Eksport PMP w okresie styczeń-listopad 2016 roku wyniósł 22,4 tys. ton i pozostawał znacznie poniżej (-32%) poziomów z 2015 roku Najwięcej PMP wyjechało w kierunku krajów Ameryki Pd. Łącznie było to 9,7 tys. ton i było to 156% więcej niż w analogicznym okresie 2015 roku Wysyłki PMP do Kanady były o 119% większe i wyniosły 2,7 tys. ton. Natomiast eksport do Meksyku zmalał o 12% do poziomu 4,3 tys. ton, Chiny odebrały o 30% amerykańskiego PMP mniej, czyli 1,8 tys. ton, a o połowę ograniczono wysyłki do Azji Południowo-Wschodniej do poziomu 1 tys. ton. Łącznie w okresie 2016 roku eksport PMP z USA szacuje się na 25,5 tys. ton, tj. 25% mniej niż rok wcześniej. Wzmożony popyt wewnętrzny na masło spowodował wzrost produkcji w USA. W okresie styczeń-listopad 2016 roku produkcja tego produktu wzrosła o 2,5%, do 782 tys. ton. Należy jednak zwrócić uwagę, że w okresie czwartego kwartału produkcja była średnio o 5% mniejsza niż rok wcześniej. Szacunek produkcji masła w całym 2016 roku wynosi 865 tys. ton, czyli o 2,6% więcej niż w 2015 roku W okresie styczeń-listopad 2016 roku USA wyeksportowało 22 tys. ton masła i było to o 12% więcej niż w analogicznym okresie rok wcześniej. Eksport masła w 2016 roku jest porównywalny do wartości z roku 2009, jednak jest 2-3 razy mniejszy niż w latach i 3-4 razy mniejszy niż w 2013 i 2014 roku. Najważniejszym odbiorcą masła z USA jest Meksyk, który sprowadził 9 tys. ton (+124%) masła i Arabia Saudyjska z 1,7 tys. ton (-77%). Szacuje się, że eksport tego produktu w całym 2016 roku wzrośnie do poziomu 25 tys. ton, czyli o 16%. Produkcja serwatki w USA od początku 2016 roku do listopada wyniosła 398 tys. ton i była 0,5% niższa niż rok wcześniej. Szacuje się, że produkcja w całym 2016 roku będzie porównywalna do tej z 2015 roku i wyniesie 441 tys. ton. Eksport serwatki w analizowanym okresie był o 4% większy niż w 2015 r i wyniósł 172,9 tys. ton. Chiny i kraje Azji Południowo-Wschodniej łącznie sprowadziły 107,5 tys. ton serwatki, z czego Chiny odnotowały 41% wzrost w stosunku do roku 2015, a pozostałe kraje regionu sprowadziły porównywalną ilość 46,9 tys. ton. Kanada i Meksyk sprowadziły 16,3 i 17,3 tys. ton serwatki i odnotowały odpowiednio 4% i 15% spadek rok do roku. Japonia sprowadziła blisko 10 tys. ton, tj. 19% miej, a liderem spadków okazała się Korea Pd, która sprowadziła 3,8 tys. ton, czyli 46% mniej serwatki niż w 2015 roku 20

22 21 ROSJA Stabilna produkcja mleka, znaczący spadek importu Pomimo zakazu importu produktów mlecznych z niektórych krajów zachodnich, produkcja mleka w Rosji nie rośnie, a branża boryka się z brakiem inwestycji. Popyt konsumpcyjny na mleko i przetwory mleczarskie jest nadal ograniczony ze względu na spadek realnych dochodów. Oczekuje się, że rosnące ceny produktów mleczarskich na rynkach międzynarodowych w 2017 roku spowodują dalszy wzrost ceny mleka w Rosji, ale pozostaną one na niskim poziomie w stosunku do kosztów produkcji. Małe gospodarstwa rolne, które odpowiadają za połowę produkcji mleka w Rosji, rezygnują z produkcji mleka i odpowiadają za 3% redukcję pogłowia krów. Jednak wzrost cen mleka zachęci producentów do zwiększenia wydajności poprzez inwestycję w genetykę i wyższej jakości pasze, co może pozytywnie wpłynąć na mleczność krów. Inwestycje będą jednak wymagać znacznych inwestycji kapitałowych, które są ryzykowne w obecnej sytuacji gospodarczej. Zgodnie z prognozami Rosyjskiego Urzędu Statystycznego (Rosstat) produkcja mleka w Rosji w okresie styczeńlistopad 2016 roku wyniosła 28,5 mln ton i była o 0,5% mniejsza niż rok wcześniej w tym samym okresie. Rosstat szacuje produkcję mleka w 2016 roku na 30,35 mln ton, o 0,7% mniej niż rok wcześniej. Prognozy produkcji mleka w 2017 roku zakładają dalszy spadek produkcji mleka o 0,5%, do poziomu 30,2 mln ton. Liczba krów mlecznych szacowana jest w 2016 roku na 7,55 mln szt., czyli o 2,6% mniej niż w 2015 roku Prognozuje się dalszy 3% spadek pogłowia krów mlecznych do 7,32 mln szt. TABELA 7, WYKRES 17 Produkcja mleka w Rosji (tys. ton). Średnia cena mleka w okresie pierwszych 10 miesięcy 2016 roku wyrażona w rublach wykazała wzrost o ponad 4% w stosunku do analogicznego okresu przed rokiem. Deprecjacja rubla wpływa znacząco na cenę wyrażaną w euro, która po przeliczeniu pozostała 8% niższa niż ta z przed roku. 21

23 22 TABELA 8, WYKRES 18 Cena mleka w Rosji (RUB/kg, /100 kg). Według Rosyjskiego Urzędu Statystycznego, produkcja serów w okresie od stycznia do października 2016 roku wzrosła o 2% do poziomu 500 tys. ton. Szacuje się, że produkcja w całym 2016 roku utrzyma się powyżej poziomów z 2015 roku i wyniesie 593 tys. ton. Produkcja serów w 2017 roku zgodnie z prognozami będzie nieznacznie (-0,6%) niższa niż w 2016 roku, w związku ze słabym popytem i słabnącymi dochodami rosyjskiego społeczeństwa. Oczekuje się, że producenci będą koncentrować się na poprawie jakości serów, a nie zwiększaniu produkcji, chcąc zwiększyć swoje marże. Problemem pozostaje zastępowanie tłuszczu mlecznego olejem palmowym, którego import w 2016 wzrósł o 10%. Konkurencyjny cenowo import serów z Białorusi również może obniżać produkcję sera w Rosji w 2017 roku. Rosyjski import serów w okresie pierwszych 11 miesięcy 2016 roku wyniósł 26,9 tys. ton i był o 26% mniejszy niż rok wcześniej w tym samym okresie. Szacuje się, że import w całym 2016 r nie przekroczy 30 tys. ton i pozostanie o 26% mniejszy niż w 2015 roku Ocenia się, że import serów stanowił około 20% konsumpcji sera w 2016 roku i ta tendencja powinna się utrzymać w 2017 roku. Dla porównania w 2013 roku import odpowiadał za 41% konsumowanego sera w Rosji. Produkcja masła w Rosji w 2016 roku ocenia się na 245 tys. ton, co oznacza 5,8% spadek względem 2015 roku. Fałszowanie masła olejem palmowym jest równie popularne jak w serach. Zmniejszyło to konsumpcje tego produktu o 4% w 2016 roku i zakłada się, że w 2017 roku konsumpcja masła spadnie o kolejne 1-2% do poziomu 332 tys. ton. Wzrost światowych cen masła wpłynął na wzrost cen w Rosji i również przyczynił się do spadku popytu konsumpcyjnego. Import masła w okresie od stycznia do listopada 2016 roku wyniósł 20,1 tys. ton i był o 9% większy niż w analogicznym okresie 2015 roku Produkcja mleka w proszku ogółem w 2016 roku szacowana jest na 103 tys. ton, z czego produkcja OMP wyniosła 65 tys. ton, a produkcja PMP 38 tys. ton. W obu przypadkach było to mniej niż rok wcześniej, odpowiednio o 5,8% i 9,5% mniej niż w 2015 roku Prognozy na 2017 rok nie przewidują większych zmian w produkcji mleka w proszku, która powinna pozostać na porównywalnych poziomach z 2016 roku. Według wstępnych informacji import PMP w 2016 roku zwiększył się o 16% do poziomy 44 tys. ton, a import OMP pozostał na stabilnym poziomie 120 tys. ton. 22

24 23 MEKSYK Wzrost produkcji mleka i importu, wzrost konsumpcji Meksykański przemysł spożywczy rozwija się bardzo szybko i jest ważnym elementem na światowym rynku mleka. Obecnie najlepsi producenci mleka i produktów mlecznych konkurują między sobą we wprowadzaniu bardziej innowacyjnych produktów dla poszczególnych segmentów, po to by zwiększyć udział w rynku. Z drugiej strony produkcja mleka jest ograniczona przez stare stada, brak organizacji wśród małych producentów oraz kwestie niskiej jakości mleka. Konsumenci są bardziej świadomi tego, co kupują oraz jedzą i są skłonni zapłacić więcej za lepszej jakości produkty mleczarskie. Popyt konsumpcyjny i produkcja artykułów mleczarskich rośnie z roku na rok. Sektor mleczarski importuje znaczne ilości mleka w proszku i serów, aby zaspokoić krajowy popyt zarówno ze strony przetwórców jak i konsumentów. Produkcja mleka w Meksyku z roku na rok rośnie. W okresie 2016 roku wyprodukowano 11,6 mln l mleka, tj. o 1,9% więcej niż rok wcześniej. Zgodnie z prognozami produkcja mleka w 2017 roku ma pozostać powyżej poziomów z 2016 roku i wzrosnąć o 5% do 12,2 mln l. Wzrost ma być związany z polepszeniem bazy genetycznej krów mlecznych i rozwojem technologii przetwórstwa mleka. TABELA 9, WYKRES 19 Produkcja mleka w Meksyku (mln l). Meksyk jest znaczącym importerem artykułów mleczarskich, odkąd Rosja ograniczyła zakupy na rynkach międzynarodowych. Produkcja PMP w 2016 roku oceniana jest na 156 tys. t, nieco wyżej (+0,7%) w porównaniu do 2015 roku Prognozy na 2017 roku zakładają wzrost o kolejny tysiąc ton do poziomu 157 tys. ton. Spożycie PMP w 2016 roku szacowane jest na 148 tys. ton, czyli 2% mniej niż w 2015 roku. Konsumpcja w 2017 roku zgodnie z prognozami USDA powinna wzrosnąć o 1,3% do poziomu 150 tys. ton. Rośnie popyt na pełnotłuste mleko w proszku ze strony branży przetwórczej dlatego import w 2016 roku szacowany jest na 12 tys. ton, czyli 71% więcej niż w 2016 roku. W kolejnym roku import nie będzie wzrastał tak spektakularnie (+8,3%), jednak zgodnie z prognozami powinien osiągnąć poziom 13 tys. ton. Dynamicznie wzrosła również wartość eksportu PMP z Meksyku. W 2016 roku według szacunków wywieziono poza granice kraju 20 tys. ton tego produktu, tj. 82% więcej niż w 2015 roku W roku 2017 prognozuje się, że eksport utrzyma się na tym samym poziomie z 2016 roku. Produkcja OMP w Meksyku jest stała i w ostatnich latach wynosiła w okolicach 55 tys. ton. Prognozy na 2017 rok zakładają podtrzymanie produkcji na dotychczasowym poziomie. Rośnie natomiast zapotrzebowanie Meksyku na importowane OMP i konsumpcja tego produktu, która w 2016 roku szacowana jest na 334 tys. ton (+6,4%). Ze 23

25 24 względu na niskie ceny tego produktu na rynkach światowych, dla przemysłu przetwórczego bardziej opłacalne jest importowanie OMP niż zakup krajowego mleka. W okresie pierwszych 10 miesięcy Meksyk zakupił 235,8 tys. ton OMP, było to o 14% więcej niż w tym samym okresie poprzedniego roku. Według szacunków import odtłuszczonego mleka w proszku w całym 2016 roku może wzrosnąć o 8% do poziomu 280 tys. t. Prognozy zakładają dalszy wzrost (+4%) w 2017 roku do 290 tys. ton. Rośnie produkcja masła. Według dostępnych danych produkcje masła szacuje się na 205 tys. ton, czyli o 5% więcej niż w 2015 roku Natomiast w 2017 roku produkcja masła ma wzrosnąć o kolejne 2,4% do poziomu 210 tys. ton. Konsumpcja masła w 2016 r wzrosła aż o 60% do poziomu 249 tys. ton i była wspomagana przez 40% wzrost importu do poziomu 60 tys. ton. Jeśli chodzi o kolejny rok to w 2017 roku prognozowany jest dalszy wzrost (+9,2%) konsumpcji do poziomu 252 tys. ton i wzrost importu (+3,3%) do poziomu 62 tys. ton. W okresie od stycznia do października 2016 roku Meksyk sprowadził 40,7 tys. ton masła, czyli o 45% więcej niż rok wcześniej w tym samym czasie. Całkowita produkcja meksykańskiego sera w 2016 roku prognozowana jest na 285 tys. ton, tj. 1,8% więcej niż rok wcześniej. W 2017 roku prognozuje się 2,8% wzrost produkcji sera do poziomu 293 tys. ton. Podobnie jak w przypadku masła, regularny, coroczny 3% wzrost konsumpcji sera jest wspomagany importem. Import sera od początku 2016 roku do października odnotował 3% wzrost do poziomu 100,5 tys. ton w stosunku do analogicznego okresu 2015 roku. W całym 2016 roku import szacuje się na 125 tys. ton, tj. 7,8% więcej niż rok wcześniej. Zakłada się również, że import serów w całym 2017 roku osiągnie poziom 130 tys. ton i będzie o kolejne 4% większy. ARGENTYNA Trudna sytuacja branży mleczarskiej, spadek produkcji mleka i eksportu Produkcja mleka w całym 2016 roku szacowana jest na 9,1 mln l, jest to najniższy poziom produkcji mleka od 2009 roku Spadek produkcji mleka miał związek z wyjątkowo silnym działaniem "El Niño". Główne regiony produkujące mleko; Kordoba, Entre Rios i Santa Fe doświadczyły rozległych powodzi, które zniszczyły duże obszary pastwisk oraz utrudniły dostawy mleka. Dodatkowym ciosem dla rolników była wysoka inflacja, sięgająca 30%, połączona z niskimi cenami wypłacanymi za surowiec. Z ostatnich informacji wynika, że około 80% gospodarstw mleczarskich boryka się z problemami finansowymi, a do końca sierpnia 2016 roku około 400 gospodarstw mleczarskich wycofało się z produkcji mleka. TABELA 10, WYKRES 20 Produkcja mleka w Argentynie (tys. l). 24

26 25 Na początku 2016 roku rolnicy otrzymywali za mleko /100 l, podczas gdy producenci w Unii Europejskiej, Stanach Zjednoczonych i Chile otrzymywało 29, 33 i 24 /100 l. Wielu rolników zmuszona była do oszczędności na paszach, a to wyraźnie wpłynęło, na jakość mleka i obniżyło wydajność krów. Zmniejszone dostawy umocniły cenę mleka w połowie roku jednak do końca 2016 cena pozostawała poniżej poziomów notowanych w latach ubiegłych. Wzrost cen za mleko w czwartym kwartale 2016 roku o 5-9% powinien pomóc producentom pokryć koszty i zapewnić odpowiednie zyski. TABELA 11, WYKRES 21 Cena mleka w Argentynie (ARS$/l, /100 l). Perspektywy branży mleczarskiej w Argentynie na rok 2017 są optymistyczne i zawiązane są z umocnieniem cen wypłacanych za surowiec oraz w związku ze wzrostem światowych cen artykułów mleczarskich. Zgodnie z prognozami USDA, oczekuje się, że produkcja mleka w 2017 roku wzrośnie o 2% do 10,6 mln ton i będzie związana z postępującą konsolidacją wśród bardziej wydajnych producentów mleka i 2% wzrostem konsumpcji. Pomimo oczekiwanego wzrostu, produkcja mleka w Argentynie będzie znacznie poniżej średniej z lat , wynoszącej 11,5 mln ton. W związku z trudną sytuacją branży mleczarskiej produkcja wszystkich artykułów mleczarskich w 2016 roku została obniżona. Zgodnie z danymi USDA najmniej spadła produkcja sera i serwatki, o 2,4% do poziomu odpowiednio 535 tys. ton i 40 tys. ton. Najbardziej ograniczona została produkcja masła i PMP, odpowiednio o 10-13,5%, do poziomu 45 tys. ton i 218 tys. ton. Prognozy USDA zakładają 3% wzrost produkcji artykułów mleczarskich w 2017 roku Ocenia się, że produkcja masła w 2017 roku wzrośnie o 11% do poziomu z 2015 roku tj. 50 tys. ton, a odtłuszczonego mleka w proszku wyniesie 44 tys. ton, czyli 10% więcej niż w całym 2016 roku Wytwarzanie serów i PMP ma wzrosnąć o 1,8% do poziomu 545 tys. ton i 222 tys. ton. Mniejsza produkcja artykułów mleczarskich w 2016 roku wpłynęła znacząco na dostawy towarów wywożonych poza granice Argentyny. Dewaluacja argentyńskiej waluty w ostatnich miesiącach 2016 roku przywróciła pewną konkurencyjność eksportu przetworów mlecznych, ale nadal nie była wystarczająca dla większości producentów. Eksport produktów mlecznych w ciągu ostatnich kilku lat stanowił 20-25% całkowitej produkcji krajowej. Główne rynki zbytu dla argentyńskich produktów mlecznych to Brazylia (35%), Rosja (12%) Algieria (10%), Chiny (9%) a także Wenezuela (7%). Łącznie w okresie od stycznia do listopada 2016 roku eksport podstawowych produktów mleczarskich wyniósł 239,3 tys. ton i był o 4% mniejszy niż rok wcześniej w tym samym okresie. W czerwcu 2016 roku, Argentyna podpisała umowę dotyczącą eksportu PMP i OMP do Brazylii. Zarówno sektor prywatny oraz Ministerstwo Rolnictwa brało udział w tej umowie, na podstawie, której 4,3 tys. ton będą wysyłane, co miesiąc w okresie i 4,5 tys. ton, co miesiąc w trakcie 2018 roku Eksport OMP z Argentyny w okresie pierwszych 11 miesięcy 2016 roku wzrósł o 3% do poziomu 23 tys. ton, a eksport PMP zmalał o 17% do poziomu 99 tys. ton, rok do roku, mimo zwiększonych zakupów ze strony Rosji. 25

27 26 Sprzedaż masła poza granice Argentyny, w analizowanym okresie, zmalała o 41% do poziomu 4,8 tys. ton. Wzrost o 20% w stosunku do 2015 roku odnotowano natomiast w eksporcie sera, głównie za sprawą Rosji, którego wywóz w analizowanym okresie wyliczono na 47,8 tys. ton. Pozostawał on jednak 11% poniżej poziomów z lat Większy eksport odnotowano także w handlu serwatką. Łącznie w okresie od stycznia do listopada sprzedano poza granice Argentyny 64,8 tys. ton tego produktu i było to o 7% więcej niż rok wcześniej. CHINY Rosnący import, spadek pogłowia i produkcji mleka W Chinach rolnicy borykają się z niskimi cenami mleka. Szacuje się, że około 50% gospodarstw mleczarskich w roku 2016 roku odnotowały straty i wiele z nich zrezygnowało bądź zamierza zrezygnować z produkcji mleka. W związku z tym oczekuje się, że wielkość pogłowia zmniejszy się o 4,8% do 8 mln sztuk i spowoduje większą koncentrację produkcji mleka u większych, bardziej wydajnych gospodarstw mlecznych. Szacunki dotyczące produkcji mleka w 2016 roku zakładają 5% spadek do poziomu 35,7 mln ton w stosunku do 2015 roku. Jeżeli cena mleka wzrośnie w 2017 roku to może do pozytywnie wpłynąć na ilość wyprodukowanego mleka, ale stagnacja popytu mleka płynnego na rynku krajowym najprawdopodobniej zapobiegnie tym wzrostom. Nie tylko popyt krajowy jest ograniczony, ale oczekuje się, że światowe ceny mleka pozostaną na niskim poziomie, zwłaszcza w Unii Europejskiej, Nowej Zelandii i Australii, które razem mają 90% udział w rynku płynnego mleka sprowadzanego do Chin. Kolejnym ograniczeniem wzrostu produkcji jest powszechne stosowanie odtworzonego mleka z PMP. Chiny są jednym z niewielu krajów, które przetwarza PMP powtórnie do mleka płynnego do sprzedaży detalicznej. Dopóki cena importowanego PMP jest znacznie niższa niż krajowa cena mleka płynnego, producenci będą nadal używać PMP do produkcji mleka płynnego i innych produktów mlecznych, ograniczając tym samym możliwość wzrostu produkcji mleka w kraju. Prognozy na 2017 rok zakładają silny 23% wzrost importu płynnego mleka przy dalszym 2% spadku produkcji mleka do poziomu 35 mln ton. Przewiduje się również pogłębienie spadku pogłowia krów mlecznych o 6% do 7,5 mln sztuk. Oczekuje się jednocześnie wzrostu mleczności o 5% do poziomu 4,7 ton na krowę. Od Połowy 2016 roku ceny mleka w Chinach utrzymywały się poniżej poziomów z 2015 roku. Średnia cena mleka wypłacana rolnikom, dzięki wyższym cenom z pierwszego półrocza, w całym roku była o 0,7% wyższa. Po przeliczeniu na euro średnia cena mleka z 2016 r jest o 4,5% niższa niż w 2015 roku. TABELA 12, WYKRES 22 Cena mleka w Chinach (CNY/l, /100 l). Zarówno UE, jak i Nowa Zelandia będą nadal zwiększać swój udział na rynku mleczarskim w Chinach, wspomagany przez chińskich inwestorów, którzy inwestują poza granicami kraju w stada mleczne i zakłady przetwórstwa mleka. W 2017 roku UE powinna w dalszym ciągu być największym eksporterem mleka do Chin w związku z rosyjskim zakazem importu artykułów mlecznych. Całkowita produkcja w UE może zostać nieznacznie obniżona w 2017 roku, 26