Ryzykować Czy grać bezpiecznie?

Transkrypt

1 Ryzykować Czy grać bezpiecznie? Twój wstęp do techniki bezpieczeństwa

2 Przykład Maszyna do cięcia z posuwem materiału

3 Proces Niezbędne kroki w kierunku bezpiecznej maszyny można zilustrować za pomocą łańcucha procesowego Ocena ryzyka Redukcja ryzyka Potwierdzenie

4 Proces Ocena ryzyka Opis maszyny Identyfikacja zagrożeń Szacowanie ryzyka Redukcja ryzyka Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Implementacja koncepcji bezpieczeństwa Dokumentacja kroków Potwierdzenie Przeprowadzenie walidacji Udowodnienie zgodności z dyrektywą Oznaczenie CE

6 Proces Ocena ryzyka Ocena ryzyka Opis maszyny Identyfikacja zagrożeń Szacowanie ryzyka Ocena ryzyka jest pierwszym krokiem w kierunku maszyny bezpiecznej. Dyrektywa maszynowa narzuca na nas obowiązek oceny ryzyka w trakcie tworzenia maszyny, modyfikacji maszyny lub jej części. Ocena ryzyka ma być przeprowadzona i udokumentowana przez wykwalifikowany personel.

7 Ocena ryzyka Opis maszyny Ocena ryzyka Opis maszyny Identyfikacja zagrożeń Szacowanie ryzyka

8 Ocena ryzyka Opis maszyny Ocena ryzyka Przykładowy opis ograniczeń dla maszyny: Przeznaczenie: Maszyna do cięcia metalowych materiał o stałym profilu maksymalnie do 150 mm x 150 mm Średnica tarczy skrawającej maksymalnie 600 mm Tpotwierdzeni zgodności przez producenta Ograniczenia pracy: Napięcie zasilające: 400 V 3~ 60 Hz Do użytku w pomieszczeniach(ip54) Zakres temperatury: -15 C to +50 C Grupa użytkowników: Tylko wykwalifikowany personel, Praktykanci wyłącznie pod nadzorem wykwalifikowanego personelu? Limit czasu: 150,000 godzin pracy Limity przestrzenny: Maszyna do cięcia i miejsce do pracy do 2 m wokół maszyny Elementy załadunkowe pomoicnicze nie są częścią maszyny

9 Ocena ryzyka Opis maszyny Ocena ryzyka Opis maszyny Identyfikacja zagrożeń Szacowanie ryzyka

10 Identyfikacja zagrożeń Identyfikacja zagrożeń wg EN ISO Ocena ryzyka Części tnące Spadające części Części ruchome Grawitacja Przesuniecie części ruchomej Części ruchome przecięcie zmiażdżenie zmiażdżenie zmiażdżenie zmiażdżenie zasilenie obcięcie uderzenie uderzenie uwięzienie uderzenie pobudzenie obcięcie stabilność uderzenie Identyfikacji wszystkich możliwych do przewidzenia zagrożeń we wszystkich fazach i trybach pracy życia maszyny.

11 Identyfikacja zagrożeń Przykład obszarów zagrożeń związanych z maszyną Ocena ryzyka Tarcza tnąca > Odcięcie Wióry > Głębokie przecięcie Uchwyt dociskowy > Zmiażdżenie Rolki transportowe > Zmiażdżenie i ścinanie

12 Ocena ryzyka Szacowanie ryzyka Ocena ryzyka Opis maszyny Identyfikacja zagrożeń Szacowanie ryzyka

13 Szacowanie ryzyka Co to jest szacowanie ryzyka? Ocena ryzyka Szacowanie ryzyka jest kompleksowa oceną prawdopodobieństwa i zakresu szkód spowodowanych przez określone sytuacje niebezpieczne. Dla każdego zagrożenia, szacujemy ryzyko. Patrzymy na maszynę nie biorąc pod uwagę środków zaradczych. Wynik pierwszego szacowania ryzyka i oceny zagrożeń jest początkowym ryzykiem.

14 Szacowanie ryzyka Elementy ryzyka Ocena ryzyka Ryzyka jest to połączenie Prawdopodobieństwa wystąpienia szkody Ciężkość szkody

15 Szacowanie ryzyka Prawdopodobieństwa wystąpienia szkody Ocena ryzyka Prawdopodobieństwa wystąpienia szkody Częstotliwość i czas trwania narażenia na zagrożenie Zapotrzebowanie na dostęp do stref zagrożenia Trodzaj dostępu i czas ekspozycji Liczba osób, częstotliwość dostępu Prawdopodobieństwo niebezpiecznego zdarzenia Niskie Średnie Wysokie Możliwość uniknięcia szkody lub ograniczenia szkody Rodzaj ruchu: nagłe, szybkie lub wolne Kwalifikacje operatora Świadomość ryzyka Doświadczenie praktyczne Mobilność, możliwość ewakuacji

16 Szacowanie ryzyka Ciężkość szkody Ocena ryzyka Ciężkość szkody Ciężkość szkody jaka może być spowodowana zagrożeniem Odwracalne, pierwsza pomoc Odwracalne, wymagane leczenie medyczne Śmierć, utrata oka lub ręki Liczba osób dotkniętych

17 Szacowanie ryzyka Stopniowanie ryzyka za pomocą poziomu ryzyka Ocena ryzyka Poziom bezpieczeństwa wyznacza jakość technicznych środków ochronnych W zależności od poziomu zagrożenia, wymagany jest pewien poziom bezpieczeństwa. Określenie ryzyka i wyniku poziomu bezpieczeństwa jako rezultat określonych norm Dla funkcji bezpieczeństwa, mamy dwie normy bezpieczeństwa i dwa poziomy bezpieczeństwa ISO : Poziom Zapewnienia Bezpieczeństwa PL a do PL e IEC 62061: Poziom Nienaruszalności Bezpieczeństwa SIL 1 do SIL 3

18 Szacowanie ryzyka Porównanie poziomów bezpieczeństwa Ocena ryzyka Wysokie ryzyko Średnie ryzyko SIL 3 PL e Małe ryzyko SIL 2 PL d Najniższe ryzyko SIL 1 PL b PL c PL a Drobne obrażenia Najniższe prawdopodobieństwo wystąpienia Mniejsze szkody Małe prawdopodobieństwo wystąpienia Od lekkich do poważnmych obrażeń Średnie prawdopodobieństwo wystąpienia Poważne obrażenia ciała lub śmierć Wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia Wymagany poziom bezpieczeństwa można określić jedynie na podstawie kryteriów określonych w normie.

19 Szacowanie ryzyka Ryzyko na przykładzie maszyny Ocena ryzyka Prawdopodobne Możliwość wystąpienia obrażenia Zasięg Nieodwracalne szkody, utrata palca lub ramienia

20 Ocena ryzyka Posumowanie Ocena ryzyka Opis maszyny Identyfikacja zagrożeń Szacowanie ryzyka Maszyna i zagrożenia zostały opisane i ocenione. Wyniki oceny ryzyka podstawą koncepcji redukcji ryzyka. Przy prawidłowym oszacowaniu ryzyka unikniemy opłat w przypadku roszczeń spowodoanych wystąpie

22 Proces Redukcja ryzyka Redukcja ryzyka Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Implementacja koncepcji bezpieczeństwa Dokumentacja kroków Wysokie ryzyko początkowe, musi być zredukowane do ryzyka akceptowalnego. Początkowe ryzyko Redukcja ryzyka Akceptowalne ryzyko szczątkowe

23 Redukcja ryzyka Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Redukcja ryzyka Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Implementacja koncepcji bezpieczeństwa Dokumentacja kroków

24 Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Metoda 3 stopniowa EN ISO rozdział 6 Redukcja ryzyka START 1 Bezpieczna konstrukcja mechaniczna 2 Ryzyko właściwie zredukowane? NIE Środki techniczne TAK 3 TAK Ryzyko właściwie zredukowane? NIE Informacje dla użytkownika o ryzyku resztkowym Ryzyko właściwie zredukowane? NIE Ponowna ocena ryzyka TAK Koniec

25 Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Krok 1: Bezpieczny projekt Redukcja ryzyka START 1 Bezpieczna konstrukcja mechaniczna Ryzyko właściwie zredukowane? NIE TAK Środki techniczne Ryzyko właściwie zredukowane? NIE TAK Informacje dla użytkownika o ryzyku resztkowym Ryzyko właściwie zredukowane? NIE TAK Ponowna ocena ryzyka Koniec

26 Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Aspekty bezpiecznego projektu Redukcja ryzyka Bezpieczna konstrukcja maszyny ma najwyższy priorytet w redukcji ryzyka! Integracja bezpieczeństwa w konstrukcji maszyny Bezpieczna obsługa i konserwacja maszyny poprzez konstruktywne działania Wytyczne bezpiecznego projektowania można znaleźć w EN ISO 12100? Sekcji 6,2

27 Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Środki konstrukcyjne - przykład Redukcja ryzyka

28 Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Środki konstrukcyjne - przykład Redukcja ryzyka Osłona Osłona zabezpiecza bezpośrednio przed kontaktem z niebezpieczną strefą Osłona ruchoma Szklane drzwi umożliwia obserwację procesu i dostęp do urządzenia i przedmiotu.

29 Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Konstrukcja ocena środka Redukcja ryzyka Bieżące ryzyko Początkowe ryzyko Redukcja ryzyka Akceptowaln e ryzyko szczątkowe Bieżące ryzyko: Osłona ruchoma może być otwarta i wyłączanie funkcji może być niewłaściwe. Dalsze środki techniczne są niezbędne.

30 Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Krok 2: Środki techniczne Redukcja ryzyka START 2 Bezpieczna konstrukcja mechaniczna Ryzyko właściwie zredukowane? NIE Środki techniczne Ryzyko właściwie zredukowane? NIE TAK TAK Informacje dla użytkownika o ryzyku resztkowym Ryzyko właściwie zredukowane? NIE TAK Ponowna ocena ryzyka Koniec

31 Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Wymagania- przykład Redukcja ryzyka Maszyna musi być wyłączona natychmiast 1... kiedy osłona jest otwarta kiedy zostanie uruchomiony przycisk STOP AWARYJNY.

32 Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Środek techniczny - przykład Redukcja ryzyka Wyłącznik pozycyjny Osłona jest monitorowana za pomocą wyłącznika pozycyjnego. Po otwarciu drzwi, napędy musi się zatrzymać. Gdy drzwi są otwarte, napędy muszą być zabezpieczone przed uruchomieniem.

33 Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Środek techniczny - przykład Redukcja ryzyka Przycisk STOP AWARYJNY Pulpit sterowniczy jest uzupełniony o przycisk STOP AWARYJNY. Kiedy przycisk jest wciśnięty, napędy musi się zatrzymać.

34 Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Środek techniczny - przykład Redukcja ryzyka

35 Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Środek techniczny - przykład Redukcja ryzyka

36 Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Środek techniczny - przykład Redukcja ryzyka Początkowe ryzyko Redukcja ryzyka Akceptowalne ryzyko szczątkowe Techniczne środki ochronne zminimalizowały do stopnia, że dodatkowe środki techniczne są niezbędne.

37 Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Pomyślne zakończenie Redukcja ryzyka START Bezpieczna konstrukcja mechaniczna Ryzyko właściwie zredukowane? NIE TAK Środki techniczne TAK Ryzyko właściwie zredukowane? NIE Informacje dla użytkownika o ryzyku resztkowym Ryzyko właściwie zredukowane? NIE YES Ponowna ocena ryzyka Koniec

38 Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Informacje dla użytkownika o ryzyku resztkowym Redukcja ryzyka Fragment z przewodnika do dyrektywy maszynowej Jeżeli ryzyko nadal istnieje mimo zastosowania konstrukcji bezpiecznej z samego założenia, środków zabezpieczających i ochronnych, należy zapewnić niezbędne ostrzeżenia, w tym urządzenia ostrzegawcze. Ryzyko resztkowe jest dopuszczalne tylko z odpowiednią informacją dla użytkownika.

39 Redukcja ryzyka Implementacja koncepcji bezpieczeństwa Redukcja ryzyka Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Implementacja koncepcji bezpieczeństwa Dokumentacja kroków

40 Implementacja koncepcji bezpieczeństwa Projekt i realizacja Redukcja ryzyka Projekt Zabudowa maszyny do cięcia Umieszczenie elementów technicznych Techniczna realizacja Wybór komponentów bezpieczeństwa Realizacja funkcji bezpieczeństwa

41 Implementacja koncepcji bezpieczeństwa Wybór kompnentów Redukcja ryzyka Komponenty dla dwóch różnych funkcji bezpieczeństwa: Monitorowanie osłony Detekcja Ocena Reakcja SIRIUS Wyłącznik pozycyjny SIMATIC Sterownik bezpieczeństwa SINAMICS Przekształtni STOP AWARYJNY SIRIUS Przycisk STOPA AWARYJNY SIMATIC Sterownik bezpieczeństwa SINAMICS Przekształtnik

42 Redukcja ryzyka Dokumentacja kroków Redukcja ryzyka Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Implementacja koncepcji bezpieczeństwa Dokumentacja kroków

43 Redukcja ryzyka Dokumentacja poszczególnych kroków Redukcja ryzyka Ostateczna dokumentacja. Sugestie dla dokumentacji

44 Redukcja ryzyka Podsumowanie Redukcja ryzyka Opracowanie koncepcji bezpieczeństwa Implementacja koncepcji bezpieczeństwa Dokumentacja kroków Projekt i i środki techniczne pozwoliły na zminimalizowane ryzyko takie, że żadne inne środki techniczne nie są koniczne. Użyte elementy spełniają niezbędne normy. Informacje dla użytkownika takie jak ostrzeżenia i szkolenia musi wskazać ryzyko resztkowe.

46 Process chain Proof Proof Carry out a validation Prove compliance with the directive Affix the CE marking The validation is only one part of the proof of safety. In addition, compliance to the relevant directives must be proven through a conformity assessment procedure. Subsequently, the certificate of conformity can be completed and the CE marking can be affixed.

47 Potwierdzenie Przeprowadzenie walidacji Potwierdzenie Przeprowadzenie walidacji Udowodnienie zgodności z dyrektywą Oznaczenie CE

48 Przeprowadzenie walidacji Co to jest walidacja? Potwierdzenie Przedmiot walidacji Stwierdzenie zgodności z wymaganiami Europejskiej Dyrektywy Maszynowej Innych dyrektyw, które odnoszą się do maszyny Odpowiedzialno za walidację Dla większości maszyn: Producent maszyny Jeżeli maszyna jest wymieniona w aneksie IV Dyr. Maszynowej: Maszyny wnoszące zwiększone zagrożenie (prasa, ) Producent maszyn musi zatrudnić niezależną jedn. notyfikowaną (np. CIOP itp.).

49 Przeprowadzenie walidacji Co to jest walidacja? Potwierdzenie

50 Przeprowadzenie walidacji Co to jest walidacja? Potwierdzenie

51 Przeprowadzenie walidacji Co to jest walidacja? Jeżeli analiza w przypadku danego obiektu jest niewystarczająca należy ją uzupełnić badaniem Potwierdzenie Analiza Badania Dane wejściowe Zagrożenie Struktura systemu Czynniki jakościowe Nieuszkadzalność Techniki analizy Od przyczyny do skutku Od skutku do przyczyny Plan badań Wykaz badań Oczekiwane wyniki Kolejność badań Protokoły Warunki środowiskowe Zastosowany sprzęt Procedury badań Wyniki Wymagania wyższe (np. czynnik ludzki) Liczba próbek i czas badań

52 Potwierdzenie Udowodnienie zgodności z dyrektywą Potwierdzenie Przeprowadzenie walidacji Udowodnienie zgodności z dyrektywą Oznaczenie CE

53 Potwierdzenie Udowodnienie zgodności z dyrektywą Udowodnienie zgodności z dyrektywą Deklaracja zgodności

54 Potwierdzenie Oznaczenie CE Potwierdzenie Przeprowadzenie walidacji Udowodnienie zgodności z dyrektywą Oznaczenie CE

55 Potwierdzenie Oznaczenie CE Oznaczenie CE Oznaczenie CE

56 Siemens as your partner Certified products An excerpt from the Siemens product portfolio for safety applications. Detecting Evaluating Reacting SIRIUS position switch SIRIUS signaling columns SIRIUS E-STOP button SIRIUS standstill monitor ASIsafe safe modules SIRIUS safety relays SIRIUS modular safety system MSS ASIsafe safety monitor SIMATIC fail-safe controllers SIMATIC fail-safe I/O ET 200 SIRIUS contactors SIRIUS motor starter SIRIUS compact feeder SINAMICS G120/G120D SINAMICS S120