Transport trolejbusowy

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Transport trolejbusowy"

Transkrypt

1 Transport trolejbusowy w kształtowaniu zrównoważonej mobilności miejskiej na przykładzie Gdyni Marcin Wołek Wprowadzenie Europejska polityka transportowa 1 zakłada m.in. zmniejszenie o połowę liczby samochodów o napędzie konwencjonalnym w transporcie miejskim do 2030 r. oraz eliminację ich z miast do 2050 r. U podstaw tak rygorystycznie sformułowanego celu leży z jednej strony dążenie do ograniczenia emisji CO 2 w miastach, z drugiej zaś chęć uniezależnienia europejskiego sektora transportu od ropy naftowej i jej pochodnych. Sektor ten odpowiada bowiem za? ogółu zapotrzebowania na ropę naftową w Unii Europejskiej 2. Jako paliwa alternatywne mogące zastąpić ropę naftową wskazuje się gaz (CNG, biogaz), trakcję elektryczną oraz, w trudnej do sprecyzowania przyszłości, wodór. Trakcja elektryczna przedstawia sobą dojrzałość technologiczną przy równoczesnej podatności na innowacje, związanej przede wszystkim z magazynowaniem energii. Emisyjność trakcji elektrycznej jest wtórna 64 w stosunku do rodzaju wytwarzanej energii. W niektórych miastach eksploatujących transport trolejbusowy jest on całkowicie bezemisyjnym środkiem transportu, ze względu na fakt, że energia elektryczna pochodzi z odnawialnych źródeł energii. Przykładem realizacji takiej strategii jest m.in. transport trolejbusowy w Salzburgu (Austria), Eberswalde i Solingen (Niemcy). Można stwierdzić, że następuje stopniowy renesans transportu trolejbusowego, choć dla miast, w których jest eksploatowany, oczywistym faktem jest jego dojrzałość technologiczna (przy jednoczesnej dużej podatności na innowacyjne rozwiązania), wysoka efektywność energetyczna, walory ekologiczne, eksploatacyjne i ekonomiczne, zwłaszcza przy intensywnej eksploatacji i racjonalnym układzie przestrzennym infrastruktury zasilającej. W produkcji trolejbusów w Europie specjalizują się średniej wielkości firmy, takie jak Solaris (Polska), Hess (Szwajcaria) czy Van Hool (Belgia). Fot. 1. Transport trolejbusowy w niemieckim Eberswalde stanowi podstawę oferty przewozowej transportu miejskiego (fot. M. Wołek, maj 2011) 1. Przesłanki wzrostu znaczenia transportu trolejbusowego w obsłudze obszarów miejskich W ostatnich latach obserwowany jest stopniowy wzrost świadomości zalet transportu trolejbusowego. W efekcie kolejne miasta decydują się na jego wprowadzenie (np. Leeds, Riad, Verona), a niektóre bardzo poważnie rozważają takie rozwiązanie (np. Montreal). Około 350 miast na świecie, w tym 150 w Europie, docenia ekonomiczne i ekologiczne zalety tego środka transportu miejskiego. Czynnikiem przyczyniającym się do ponownego wzrostu zainteresowania transportem trolejbusowym jest europejska polityka transportowa, zmierzająca do ograniczenia emisji o 60% do 2050 r. 3. Cele klimatyczne oraz chęć uniezależnienia się od importu ropy naftowej są przyczynami powodującymi wzrost zainteresowania w wielu miastach Europy trakcją elektryczną w transporcie publicznym. Jego atrakcyjność wzrasta dzięki licznym innowacjom technologicznym w zakresie napędu oraz magazynowania energii elektrycznej. Wysoka zależność sektora transportu od paliw płynnych ma swoje źródła w relatywnej łatwości transportu i przerobu ropy naftowej, niskich jej cenach w latach 80. i 90. XX wieku, wieloletniej tradycji i potencjale branży paliwowej oraz polityce taborowej przewoźników funkcjonujących w różnych segmentach rynku transportowego. Alternatywne źródła zasilania pojazdów wymagają budowy i rozbudowy infrastruktury do przerobu i dostawy energii oraz wytworzenia odpowiedniego potencjału po stronie popytu, który uzasadni wysokie nakłady niezbędne dla stworzenia alternatywnego systemu zasilania pojazdów, konkurencyjnego dla paliw płynnych opartych na kopalinach 4. Wzrost znaczenia energii elektrycznej w transporcie miejskim będzie determinowany przede wszystkim: o wzrostem znaczenia transportu szynowego na obszarach najbardziej

2 zurbanizowanych (podsystemy metra, kolei elektrycznej, tramwaju); o rozwojem trakcji elektrycznej w komunikacji pozaszynowej (trolejbusy, autobusy hybrydowe, docelowo elektrobusy) m.in. dzięki zwiększeniu stopnia autonomiczności pojazdów wyposażonych w baterie i możliwość korzystania z superkondensatorów na podstacjach trakcyjnych i wybranych przystankach pasażerskich. Spowoduje to stopniowe zacieranie się granicy między klasycznym trolejbusem a elektrobusem. Będą to pojazdy, które zostaną doładowane na pewnych wyodrębnionych odcinkach wyposażonych w sieć napowietrzną ( korytarze energetyczne ), by następnie jako pojazd niezależny od sieci realizować obsługę dzielnic lub ich części nie posiadających infrastruktury sieciowej. Dynamiczny postęp technologiczny w odniesieniu do baterii stwarza realne możliwości wprowadzenia takich pojazdów do eksploatacji przed 2020 r. Innym rozwiązaniem jest możliwość zastosowania superkondensatorów na wybranych przystankach i szybkie ładowanie pojazdów, które się na nim zatrzymają. Obecny poziom technologiczny stwarza w tym zakresie pewne ograniczenia, jednak próby prowadzone w wielu krajach potwierdzają duże możliwości takiego rozwiązania na liniach o niewielkich odległościach międzyprzystankowych; o wdrażaniem nowoczesnych rozwiązań podnoszących efektywność energetyczną transportu opartego o trakcję elektryczną, m.in. superkondensatory i baterie nowej generacji (szacuje się, że koszty wytwarzania baterii o podobnych parametrach jak stosowane obecnie, powinny spaść o ok. 60% do roku ); o rozwojem technologicznym w zakresie magazynowania elektryczności, co może stworzyć szansę na powstanie nowych modeli biznesowych, w których właściciel sieci trakcyjnej w transporcie miejskim stanie się ważnym podmiotem na lokalnym rynku energii. Pozwoli to na zdywersyfikowanie źródeł przychodów przewoźników i wpłynie na poprawę ich sytuacji ekonomiczno-finansowej; o zwiększeniem udziału pojazdów ciężarowych i dostawczych o napędzie elektrycznym. Wprowadzenie Fot. 2. Trolejbus wyposażony w baterie trakcyjne na linii 22 na ul. Świętojańskiej w Gdyni (fot. M. Wołek, sierpień 2013) czystych stref w centrach miast spowoduje konieczność powstania miejskich centrów dostawczych ( local delivery centres ), w których towary będą przeładowywane z cięższych pojazdów o napędzie klasycznym, na lżejsze o napędzie elektrycznym 6. Uwzględniając przedstawione czynniki można stwierdzić, że transport trolejbusowy stanowi dojrzałą i stabilną platformę technologiczną, która sprawdza się w trudnych warunkach eksploatacyjnych i ekonomicznych. Postęp technologiczny w dziedzinie magazynowania energii elektrycznej powoduje, że trolejbus staje się pojazdem w coraz mniejszym stopniu uzależnionym od sieci, co w najbliższych latach stanowić będzie o jego rosnącej atrakcyjności dla miast średniej wielkości i mniejszych. 2. Transport trolejbusowy w Gdyni w świetle dokumentów strategicznych Transport trolejbusowy funkcjonuje w Gdyni od 1943 r. Szczytowy okres jego rozwoju przypadł na lata Rys. 1. Podaż transportu trolejbusowego organizowanego przez ZKM Gdynia w latach Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ZKM Gdynia oraz PKT Gdynia sp. z o.o. 65

3 Następnie zakres przestrzenny obsługi transportem trolejbusowym zmniejszył się, a od przywrócenia samorządu terytorialnego w Polsce w 1990 r. jego rola stopniowo rośnie. Począwszy od 2005 r. transport trolejbusowy zyskał nowy impuls dla rozwoju w postaci wsparcia z bezzwrotnych środków europejskich, najpierw na budowę nowoczesnej zajezdni trolejbusowej i zakup pojazdów, następnie na rozwój sieci i ponownie zakup trolejbusów. Równolegle do zakupów nowego taboru podjęto działania polegające na konwersji używanych autobusów na trolejbusy. Umożliwiło to w krótkim czasie zwiększenie liczby trolejbusów niskopodłogowych przy znacznie niższych kosztach pozyskania tego typu taboru. Podaż transportu trolejbusowego organizowanego w ramach ZKM Gdynia i wykonywaną przez Przedsiębiorstwo Komunikacji Trolejbusowej w Gdyni sp. z o.o. w latach przedstawia rysunek 1. Transport trolejbusowy stanowi 28,8% podaży transportu miejskiego na terenie Gdyni. W latach zauważalny jest znaczący wzrost podaży usług realizowanych trolejbusami. Ma on swoje źródło w wyżej zidentyfikowanych czynnikach wzrostu znaczenia energii elektrycznej w transporcie miejskim. Od roku 2007 nastąpiło ustabilizowanie oferty transportu trolejbusowego na poziomie ok tys. wozokilometrów, z czego na Gdynię przypadło w 2012 r. 97,3%, a na Sopot 2,7% 7. Rola i znaczenie trolejbusów zostały potwierdzone we wszystkich najważniejszych dokumentach strategicznych gdyńskiego samorządu (tab. 1). Należy zauważyć, że transport trolejbusowy jest zadaniem realizacyjnym, zawartym w Strategii Rozwoju Miasta Gdyni, jako przyjazny dla środowiska i współtworzący unikatowy wizerunek miasta. Został on również wymieniony we wszystkich dokumentach istotnych dla kształtowania zrównoważonej mobilności, z których zasadnicza większość została przyjęta uchwałą Rady Miasta. Przystąpienie do Porozumienia Między Burmistrzami (Covenant of Mayors) w 2011 r. stanowiło potwierdzenie faktu, że transport trolejbusowy wpisuje się w Gdyni w szerzej pojmowaną strategię zrównoważonego rozwoju. Obliguje ono sygnatariuszy do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla w podlegających im miastach o co najmniej 20% dzięki wdrożeniu planu działań na rzecz zrównoważonej energii w dziedzinach wchodzących w zakres kompetencji danej jednostki terytorialnej. W przypadku transportu miejskiego w Gdyni działania te obejmują wzrost efektywności energetycznej transportu trolejbusowego oraz wprowadzanie autobusów zasilanych sprężonym gazem ziemnym, których udział w podaży transportu miejskiego w Gdyni przekroczył 5%. 66

4 3. Transport trolejbusowy w zrównoważonej mobilności miejskiej Transport trolejbusowy w Gdyni stanowi istotny element transportu miejskiego, którego kształtowanie uwzględnia zasadę zrównoważonego rozwoju. Została ona sformułowana po raz pierwszy w raporcie Our Common Future, zwanym potocznie Raportem Brundtland 8. Zwrócono w nim uwagę na konieczność kompleksowego ujmowania zagadnień równoważenia przynajmniej w kontekście społecznym, ekonomicznym i środowiskowym. Sformułowanie zrównoważona mobilność (sustainable mobility) zostało po raz pierwszy użyte podczas szczytu w Rio de Janeiro w 1992 r. Zrównoważona mobilność miejska (sustainable urban mobility planning) stanowi zagadnienie na pograniczu transportu, planowania przestrzennego oraz kwestii społecznych. W kontekście transportu zwraca się w niej uwagę na zagadnienia efektywności energetycznej oraz dążenie do obniżenia generowanych przezeń uciążliwości. E. Holden wskazuje na 4 zasadnicze grupy działań przyczyniające się do równoważenia mobilności miejskiej, mianowicie 9 : 1) nowe konwencjonalne oraz alternatywne technologie, 2) transport publiczny, 3) kształtowanie postaw proekologicznych, 4) planowanie przestrzenne. Autor ten w ramach systemu transportowego wyróżnia 3 komponenty, którymi są: 1) zmechanizowane środki transportu oraz zakres ich wykorzystania w danej społeczności, 2) infrastruktura transportu (budowa, wykorzystanie oraz utrzymanie dla poszczególnych środków transportu), 3) system energetyczny. Relacje między komponentami systemu transportowego a zakresem działań w ramach zrównoważonej mobilności miejskiej w odniesieniu do transportu trolejbusowego zaprezentowano w tabeli 2. Potwierdzeniem rosnącej roli transportu trolejbusowego w kształtowaniu zrównoważonej mobilności jest m.in. udział Gdyni w projektach europejskich, które nie dotyczą budowy lub modernizacji infrastruktury i zakupu taboru. Rys. 2. Projekty europejskie obejmujące transport trolejbusowy i planowanie zrównoważonej mobilności miejskiej w Gdyni (bez projektów realizowanych w ramach RPO) Źródło: M. Wołek: Sustainable Urban Mobility Planning In Emerging Cities: The Example Of Gdynia. EUREGIA Conference, Leipzig Obejmują one za to zagadnienia zrównoważonej mobilności oraz transportu miejskiego opartego na trakcji elektrycznej ( electromobility ). Zestawienie najważniejszych projektów związanych z transportem trolejbusowym i kształtowaniem zrównoważonej mobilności przedstawiono na rysunku 2. Jednym z pierwszych projektów, w którym uwzględniono transport trolejbusowy był CIVITAS TELLUS. W jego ramach podjęto działania zmierzające do przekształcenia centrum miasta w obszar objęty ekologicznym transportem miejskim trolejbusami. Projektem w pełni poświęconym transportowi trolejbusowemu był TROLLEY, realizowany w latach Głównymi celami tego projektu były m.in. opracowanie strategii działania możliwych do wdrożenia w innych miastach posiadających komunikację trolejbusową, opracowanie innowacyjnych metod promocji komunikacji trolejbusowej oraz pozycjonowanie jej jako środka transportu przyjaznego dla środowiska, a także rewitalizacja i poprawa wizerunku komunikacji trolejbusowej w Europie Środkowej. Projekt CIVITAS DYN@MO realizowany jest od 2012 r. w partnerstwie Gdyni, Aachen (Niemcy, lider projektu), Koprivnicy (Chorwacja) oraz Palma de Mallorca (Hiszpania). Każdy z partnerów utworzył własne, wewnętrzne konsorcjum, które w przypadku Gdyni obejmuje Zarząd Dróg i Zieleni, Przedsiębiorstwo Komunikacji Trolejbusowej w Gdyni sp. z o.o., Politechnikę Gdańską oraz Uniwersytet Gdański. Transport trolejbusowy stanowi istotny komponent działań projektowych i jest punktem wyjścia dla jego dalszego rozwoju z wykorzystaniem innowacji technologicznych i organizacyjnych. W coraz większym stopniu transport trolejbusowy kształtuje wizerunek komunikacji miejskiej w Gdyni. W podejmowaniu właściwych działań zmierzających do jego poprawy, niezbędny jest monitoring realizowany poprzez badania marketingowe. 4. Ocena transportu trolejbuso-wego przez mieszkańców Gdyni Do oceny transportu trolejbusowego w Gdyni wykorzystano profil semantyczny oparty na sześciu cechach (koszt, czas podróży, wygoda podróżowania, czystość, punktualność i bezpieczeństwo osobiste pasażera). Jest on wykorzystywany przez gdyński Zarząd Komunikacji Miejskiej w badaniach zachowań i preferencji komunikacyjnych mieszkańców Gdyni. Profil semantyczny trolejbusu i autobusu dla ogółu gdyńskich respondentów przedstawiono na rysunku 3. W ich opinii, ocena bezpieczeństwa podróży, 67

5 trolejbusowego i autobusowego i podejmowanie działań niezbędnych dla kształtowania pożądanego przez pasażera poziomu jakości. Autor: dr Marcin Wołek Uniwersytet Gdański, Wydział Ekonomiczny Rys. 3. Profil semantyczny autobusu i trolejbusu w Gdyni w roku 2010 (ogół respondentów) Źródło: K. Hebel, M. Wołek, O. Wyszomirski, Improved Image And Patronage. Output 5.1.4: Survey On Perception Of Trolleybuses, Final Report, TROLLEY Project, Ver. 3.0, Dec Opracowanie na podstawie danych ZKM Gdynia w ramach projektu TROLLEY. zarówno autobusowych, jak i trolejbusowych jest wysoka, gdyż w obu przypadkach zostało ono ocenione na prawie 4 w skali 1-5. Podobne zdanie mają respondenci w stosunku do punktualności i czystości autobusów i trolejbusów. Największe rozbieżności dotyczą oceny czasu podróży. Średnia ocena dla autobusów wyniosła 3,75, podczas gdy dla trolejbusów zaledwie 3,5. Wytłumaczeniem takiego stanu rzeczy może być fakt, że niemal wszystkie linie trolejbusowe w Gdyni (za wyjątkiem linii nr 31) przebiegają przez centrum miasta i przez to trolejbusy są bardziej narażone na kongestię transportową, która zmniejsza ich prędkość komunikacyjną lub wymusza na organizatorze transportu konstruowanie rozkładu jazdy uwzględniającego dłuższe postoje wyrównawcze na przystankach końcowych. Istotne są również rozbieżności dotyczące wygody podróży autobusowych i trolejbusowych. Podróż autobusem uważana jest za nieco wygodniejszą niż podróż trolejbusem, ale wciąż na poziomie zbliżonym do 4. Najniżej jednak jest oceniany przez respondentów koszt podróży na poziomie niższym niż 3,5, przy czym oceny te zrównane są dla autobusów i trolejbusów 10. Należy zaznaczyć, że ceny biletów autobusowych i trolejbusowych były w badanym okresie w Gdyni identyczne. 68 Podsumowanie Zmiany w otoczeniu instytucjonalno-prawnym, których katalizatorem jest Komisja Europejska sprzyjają rozwojowi transportu miejskiego opartego na trakcji elektrycznej. Transport trolejbusowy dzięki swym zaletom ekologicznym i eksploatacyjnym doskonale wpisuje się w koncepcję tzw. electromobility i szerzej, w koncepcję smart city (inteligentnego miasta), które efektywnie gospodaruje swymi zasobami w oparciu o zasadę zrównoważonego rozwoju. Transport trolejbusowy w Gdyni stanowi istotny element transportu miejskiego, którego kształtowanie uwzględnia ową zasadę i stanowi punkt wyjścia do podejmowania kompleksowych działań inwestycyjno-organizacyjnych mających na celu jego dalszy rozwój. Działania te mają wymiar ilościowy (wzrost podaży transportu trolejbusowego) i jakościowy (nowoczesne pojazdy, tzw. miękkie projekty europejskie). Dla efektywnego wdrażania tak kompleksowych działań niezbędny jest właściwy system monitoringu, który odbywa się m.in. poprzez kompleksowy system informacji marketingowej zarządzany przez organizatora transportu miejskiego, którym jest Zarząd Komunikacji Miejskiej w Gdyni. Umożliwia on porównywanie percepcji transportu Przypisy 1 Biała Księga Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu. KOM (2011) EU Transport in figures. European Commission, Luxembourg Biała Księga Plan utworzenia, op. cit. 4 M. Wołek: Projekt TROLLEY jako platforma współpracy środowisk transportowych w Europie Środkowo- Wschodniej. Autobusy Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe 2012 nr 10, s R. Pütz: Quo Vadis Linienbus-Elektromobilität?. Referat wygłoszony na konferencji New Horizons for Urban Traffic, Luzerna, listopadgrudzień M. Wołek: Stosunek mieszkańców do trolejbusów jako czynnik społeczny determinujący rozwój komunikacji trolejbusowej analiza wybranych miast Europy Środkowo-Wschodniej w ramach projektu TROLLEY, [w:] Funkcjonowanie i rozwój transportu. Pod red. W. Rydzkowskiego Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego. Ekonomika Transportu Lądowego, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2011, Nr 41, s. 107 i nast. 7 Sprawozdanie z wykonania budżetu miasta za 2012 r.: Komunikacja miejska. Zarząd Komunikacji Miejskiej w Gdyni, Gdynia, styczeń 2013, s Our Common Future. United Nations World Commission on Environment and Development. World Commission on Environment and Development. Oxford University Press, Nowy Jork E. Holden, Achieving Sustainable Mobility: Everyday and Leisure Time Travel in the EU, Ashgate 2007, s K. Hebel, M. Wołek, O. Wyszomirski, Improved Image And Patronage. Output 5.1.4: Survey On Perception Of Trolleybuses, Final Report, TROLLEY Project, Ver. 3.0, Dec

TROLLEY Promocja Czystego Transportu Publicznego. Program dla Europy Środkowej (Central Europe Programme)

TROLLEY Promocja Czystego Transportu Publicznego. Program dla Europy Środkowej (Central Europe Programme) TROLLEY Promocja Czystego Transportu Publicznego Program dla Europy Środkowej (Central Europe Programme) RAL F Warszawa, 16.12.2010r. CENTRAL EUROPE Programme co-financed Urząd Miasta Gdyni Wydział Inwestycji

Bardziej szczegółowo

Projekt CIVITAS DYN@MO w Gdyni. Zarząd Dróg i Zieleni w Gdyni

Projekt CIVITAS DYN@MO w Gdyni. Zarząd Dróg i Zieleni w Gdyni Projekt CIVITAS DYN@MO w Gdyni Zarząd Dróg i Zieleni w Gdyni CIVITAS DYN@MO Projekt DYN@MO realizowany w ramach inicjatywy CIVITAS II PLUS dofinansowany z 7 Programu Ramowego Cele projektu rozwój systemów

Bardziej szczegółowo

W drodze do Zrównoważonego Planu Mobilności Miejskiej: polskie doświadczenia w planowaniu zrównoważonej mobilności

W drodze do Zrównoważonego Planu Mobilności Miejskiej: polskie doświadczenia w planowaniu zrównoważonej mobilności W drodze do Zrównoważonego Planu Mobilności Miejskiej: polskie doświadczenia w planowaniu zrównoważonej mobilności dr Marcin Wołek Katedra Rynku Transportowego Uniwersytet Gdański Warszawa, 26.02.2015

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZE ROZWOJU TRANSPORTU ZBIOROWEGO W OBSZARZE METROPOLITALNYM ZATOKI GDAŃSKIEJ

SCENARIUSZE ROZWOJU TRANSPORTU ZBIOROWEGO W OBSZARZE METROPOLITALNYM ZATOKI GDAŃSKIEJ SCENARIUSZE ROZWOJU TRANSPORTU ZBIOROWEGO W OBSZARZE METROPOLITALNYM ZATOKI GDAŃSKIEJ dr Marcin Wołek Katedra Rynku Transportowego Uniwersytet Gdański Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową Gdańsk, 2.03.2011

Bardziej szczegółowo

Flota czystych pojazdów stan obecny i potencjał na przyszłość

Flota czystych pojazdów stan obecny i potencjał na przyszłość Flota czystych pojazdów stan obecny i potencjał na przyszłość Dr inż. Marek Stępa, wiceprezydent Miasta Gdyni Nadrzędnym celem strategicznym, wynikającym z deklaracji misji władz miasta, jest osiągnięcie

Bardziej szczegółowo

Gdynia w Porozumieniu Burmistrzów. Łukasz Dąbrowski Asystent ds. energii Biuro Planowania Przestrzennego Miasta Gdyni

Gdynia w Porozumieniu Burmistrzów. Łukasz Dąbrowski Asystent ds. energii Biuro Planowania Przestrzennego Miasta Gdyni Gdynia w Porozumieniu Burmistrzów Łukasz Dąbrowski Asystent ds. energii Biuro Planowania Przestrzennego Miasta Gdyni Porozumienie między Burmistrzami Porozumienie między burmistrzami to ruch europejski

Bardziej szczegółowo

Główne problemy. Wysokie koszty importu ropy: 1 mld dziennie w 2011 Deficyt w bilansie handlowym: ~ 2.5 % of PKB 7% wydatków gospodarstw domowych

Główne problemy. Wysokie koszty importu ropy: 1 mld dziennie w 2011 Deficyt w bilansie handlowym: ~ 2.5 % of PKB 7% wydatków gospodarstw domowych Pakiet "Czysta Energia dla u" Europejska strategia dotycząca paliw alternatywnych i towarzyszącej im infrastruktury Warszawa, 15 kwietnia 2013 Katarzyna Drabicka, Policy Officer, European Commission, DG

Bardziej szczegółowo

C40 UrbanLife. Warszawa. Zapotrzebowanie na środki transportu o niskiej emisji CO 2. 9 maja 2011 r. Leszek Drogosz Stanisław Jedliński

C40 UrbanLife. Warszawa. Zapotrzebowanie na środki transportu o niskiej emisji CO 2. 9 maja 2011 r. Leszek Drogosz Stanisław Jedliński C40 UrbanLife Warszawa Zapotrzebowanie na środki transportu o niskiej emisji CO 2 9 maja 2011 r. Leszek Drogosz Stanisław Jedliński Porozumienie Burmistrzów inicjatywa pod patronatem Komisji Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Nowe kierunki planowania transportu w świetle doświadczeń projektu ELTIS+

Nowe kierunki planowania transportu w świetle doświadczeń projektu ELTIS+ Nowe kierunki planowania transportu w świetle doświadczeń projektu ELTIS+ dr Marcin Wołek, prof. dr hab. Olgierd Wyszomirski Katedra Rynku Transportowego, Uniwersytet Gdański warsztaty promocyjne Zrównoważone

Bardziej szczegółowo

Uchwała nr 35/2016. Zarządu Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w Katowicach z dnia 17 maja 2016 roku

Uchwała nr 35/2016. Zarządu Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w Katowicach z dnia 17 maja 2016 roku Uchwała nr 35/2016 Zarządu Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego w Katowicach z dnia 17 maja 2016 roku w sprawie: przyjęcia założeń dotyczących wdrażania zasad polityki

Bardziej szczegółowo

Proces tworzenia Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej w Gdyni

Proces tworzenia Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej w Gdyni Proces tworzenia Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej w Gdyni Region Morza Bałtyckiego zmierzający ku Planowaniu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej Gdynia, 23-24 października 2014 r. Aleksandra Romanowska,

Bardziej szczegółowo

ELEKTROMOBILNOŚĆ WPROWADZENIE. Michał Kaczmarczyk, GLOBEnergia Zakopane, 26.06.2014

ELEKTROMOBILNOŚĆ WPROWADZENIE. Michał Kaczmarczyk, GLOBEnergia Zakopane, 26.06.2014 ELEKTROMOBILNOŚĆ WPROWADZENIE Michał Kaczmarczyk, GLOBEnergia Zakopane, 26.06.2014 DLACZEGO POTRZEBNA JEST DYSKUSJA? wyczerpywanie się stosowanych dotychczas źródeł energii problem ekologiczny (efekt cieplarniany)

Bardziej szczegółowo

Tadeusz Ferenc Prezydenta Miasta Rzeszowa

Tadeusz Ferenc Prezydenta Miasta Rzeszowa Fundusze Europejskie - dla rozwoju Polski Wschodniej Budowa systemu integrującego transport publiczny miasta Rzeszowa i okolic - prezentacja projektu i działań komplementarnych Tadeusz Ferenc Prezydenta

Bardziej szczegółowo

Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Czerwonak przyjętego Uchwałą Nr 137/XVII/2016 Rady

Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Czerwonak przyjętego Uchwałą Nr 137/XVII/2016 Rady Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Czerwonak przyjętego Uchwałą Nr 137/XVII/2016 Rady Gminy Czerwonak z dnia 21 stycznia 2016 r. Wstęp W drugim

Bardziej szczegółowo

Transport publiczny w Gdyni. Łukasz Dąbrowski asystent ds. energetyki

Transport publiczny w Gdyni. Łukasz Dąbrowski asystent ds. energetyki Transport publiczny w Gdyni Łukasz Dąbrowski asystent ds. energetyki Kalendarium Data Wydarzenie 23 luty 2011 Przystąpienie do Porozumienia Burmistrzów 10 października 2011 19 kwietnia 2012 Powołanie osoby

Bardziej szczegółowo

MOBILNOŚĆ MIEJSKA I INNOWACJE W TRANSPORCIE W POLSCE NA PRZYKŁADZIE GDYNI

MOBILNOŚĆ MIEJSKA I INNOWACJE W TRANSPORCIE W POLSCE NA PRZYKŁADZIE GDYNI MOBILNOŚĆ MIEJSKA I INNOWACJE W TRANSPORCIE W POLSCE NA PRZYKŁADZIE GDYNI JAROSŁAW DOMBROWSKI PRZEDSIĘBIORSTWO KOMUNIAKACJI TROLEJBUSOWEJ SP. Z O.O. W GDYNI Działalność PKT Gdynia w liczbach 12 dziennych

Bardziej szczegółowo

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0409/11. Poprawka. Angelo Ciocca w imieniu grupy ENF

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0409/11. Poprawka. Angelo Ciocca w imieniu grupy ENF 6.12.2018 A8-0409/11 11 Motyw 3 (3) Celem programu powinno być wspieranie projektów łagodzących zmianę klimatu, zrównoważonych pod względem środowiskowym i społecznym oraz, w stosownych przypadkach, działań

Bardziej szczegółowo

Redukcja emisji dwutlenku węgla a zwiększenie udziału kolei w rynku transportowym

Redukcja emisji dwutlenku węgla a zwiększenie udziału kolei w rynku transportowym Redukcja emisji dwutlenku węgla a zwiększenie udziału kolei w rynku transportowym Warszawa, 23 lutego 2010 r. 1 Transport kolejowy przyjazny środowisku i zasadzie zrównowaŝonego rozwoju Jednym z podstawowych

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Hebel Olgierd Wyszomirski

Katarzyna Hebel Olgierd Wyszomirski Katarzyna Hebel Olgierd Wyszomirski Uniwersytet Gdański Zarząd Komunikacji Miejskiej w Gdyni DETERMINANTY WYBORU SPOSOBU PODRÓŻY PRZEZ MIESZKAŃCÓW GDYNI W ŚWIETLE BADAŃ Z 2013 ROKU Metodologia badawcza

Bardziej szczegółowo

EKOLOGICZNA OCENA CYKLU ŻYCIA W SEKTORZE PALIW I ENERGII. mgr Małgorzata GÓRALCZYK

EKOLOGICZNA OCENA CYKLU ŻYCIA W SEKTORZE PALIW I ENERGII. mgr Małgorzata GÓRALCZYK EKOLOGICZNA OCENA CYKLU ŻYCIA W SEKTORZE PALIW I ENERGII mgr Małgorzata GÓRALCZYK Polska Akademia Nauk, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Pracownia Badań Strategicznych, ul. Wybickiego

Bardziej szczegółowo

Fundusze unijne dla odnawialnych źródeł energii w nowej perspektywie finansowej. Warszawa, 3 kwietnia 2013 r.

Fundusze unijne dla odnawialnych źródeł energii w nowej perspektywie finansowej. Warszawa, 3 kwietnia 2013 r. Fundusze unijne dla odnawialnych źródeł energii w nowej perspektywie finansowej Warszawa, 3 kwietnia 2013 r. Dokumenty strategiczne KOMUNIKAT KOMISJI EUROPA 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego

Bardziej szczegółowo

Planowanie Gospodarki Niskoemisyjnej proekologiczne rozwiązania w transporcie. Marcin Cholewa Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

Planowanie Gospodarki Niskoemisyjnej proekologiczne rozwiązania w transporcie. Marcin Cholewa Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN Planowanie Gospodarki Niskoemisyjnej proekologiczne rozwiązania w transporcie Marcin Cholewa Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN Praca naukowa finansowana ze środków NCBiR w ramach

Bardziej szczegółowo

Polskie doświadczenia we wdrażaniu Planu działań na rzecz zrównoważonego zużycia energii Miasto Stołeczne Warszawa

Polskie doświadczenia we wdrażaniu Planu działań na rzecz zrównoważonego zużycia energii Miasto Stołeczne Warszawa Polskie doświadczenia we wdrażaniu Planu działań na rzecz zrównoważonego zużycia energii Miasto Stołeczne Warszawa Katarzyna Kacpura, Zastępca Dyrektora Biura Infrastruktury Urzędu m.st. Warszawy Polityka

Bardziej szczegółowo

Wpływ polityki spójności na realizację celów środowiskowych Strategii Europa 2020 na przykładzie Poznania

Wpływ polityki spójności na realizację celów środowiskowych Strategii Europa 2020 na przykładzie Poznania Wpływ polityki spójności na realizację celów środowiskowych Strategii Europa 2020 na przykładzie Poznania Tomasz Herodowicz Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Struktura

Bardziej szczegółowo

Współpraca pomiędzy Krajową Agencją Poszanowania Energii S.A. a Urzędem m.st. Warszawy w ramach projektów UE: E-Street i STAR BUS

Współpraca pomiędzy Krajową Agencją Poszanowania Energii S.A. a Urzędem m.st. Warszawy w ramach projektów UE: E-Street i STAR BUS Współpraca pomiędzy Krajową Agencją Poszanowania Energii S.A. a Urzędem m.st. Warszawy w ramach projektów UE: E-Street i STAR BUS Współpraca w okresie 04.2006-06.2008 Projekt Unii Europejskiej EIE-05-157

Bardziej szczegółowo

Finansowanie infrastruktury energetycznej w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko

Finansowanie infrastruktury energetycznej w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko Głównym celem tego programu jest wzrost atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia społeczeństwa,

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa 11

Spis treści. Przedmowa 11 Koleje dużych prędkości w Polsce : monografia / pod red. nauk. Mirosława Siergiejczyka ; autorzy: Marek Pawlik [i dwudziestu pozostałych]. Warszawa, 2015 Spis treści Przedmowa 11 1. Europejskie wymagania

Bardziej szczegółowo

Rola zrównoważonych planów mobilności miejskiej (SUMP) w procesie budowy infrastruktury transportowej (projekt ENDURANCE) Dr Krzysztof Buczkowski

Rola zrównoważonych planów mobilności miejskiej (SUMP) w procesie budowy infrastruktury transportowej (projekt ENDURANCE) Dr Krzysztof Buczkowski Rola zrównoważonych planów mobilności miejskiej (SUMP) w procesie budowy infrastruktury transportowej (projekt ENDURANCE) Dr Krzysztof Buczkowski SIEĆ CIFAL CIFAL Płock to jedno z 10 centrów międzynarodowej

Bardziej szczegółowo

Promowanie zrównoważonej mobilności na przykładzie miasta Gdyni

Promowanie zrównoważonej mobilności na przykładzie miasta Gdyni Promowanie zrównoważonej mobilności na przykładzie miasta Gdyni Nagroda Eco Miasto 2017 Gdynia została laureatem w trzech kategoriach. Jury doceniło działania miasta na rzecz mobilności zrównoważonej,

Bardziej szczegółowo

Zintegrowany System Miejskiego Transportu Publicznego w Lublinie

Zintegrowany System Miejskiego Transportu Publicznego w Lublinie Zintegrowany System Miejskiego Transportu Publicznego w Lublinie Instytucje uczestniczące w projekcie MRR Instytucja Zarządzająca PO RPW PARP Instytucja Pośrednicząca PO RPW Gmina Lublin Beneficjent Inicjatywa

Bardziej szczegółowo

ŹRÓDŁA NAPĘDU W MIEJSKIEJ KOMUNIKACJI AUTOBUSOWEJ -KIERUNKI INNOWACYJNOŚCI BARTŁOMIEJ WALCZAK

ŹRÓDŁA NAPĘDU W MIEJSKIEJ KOMUNIKACJI AUTOBUSOWEJ -KIERUNKI INNOWACYJNOŚCI BARTŁOMIEJ WALCZAK ŹRÓDŁA NAPĘDU W MIEJSKIEJ KOMUNIKACJI AUTOBUSOWEJ -KIERUNKI INNOWACYJNOŚCI BARTŁOMIEJ WALCZAK Solaris Bus & Coach Kierunek rozwoju komunikacji miejskiej Wymagania prawne Przepisy lokalne pojazdy elektryczne

Bardziej szczegółowo

Co elektromobilność może zaoferować Twojemu miastu i jego mieszkańcom. Małgorzata Durda, Volvo Polska

Co elektromobilność może zaoferować Twojemu miastu i jego mieszkańcom. Małgorzata Durda, Volvo Polska S Co elektromobilność może zaoferować Twojemu miastu i jego mieszkańcom Małgorzata Durda, Volvo Polska Globalne czynniki wpływające na społeczeństwo Wzrost liczby ludności i urbanizacja Zmiany klimatu

Bardziej szczegółowo

Strategia ZIT jako narzędzie wspierające rozwój gospodarki niskoemisyjnej

Strategia ZIT jako narzędzie wspierające rozwój gospodarki niskoemisyjnej Strategia ZIT jako narzędzie wspierające rozwój gospodarki niskoemisyjnej Łukasz Dąbrowski Urząd Miasta Gdyni Joanna Tobolewicz Urząd Miejski w Gdańsku Agenda 1. Związek ZIT 2. Budownictwo a) Budynki użyteczności

Bardziej szczegółowo

ZRÓWNOWAŻONY MIEJSKI SYSTEM TRANSPORTOWY

ZRÓWNOWAŻONY MIEJSKI SYSTEM TRANSPORTOWY Norbert CHAMIER-GLISZCZYŃSKI ZRÓWNOWAŻONY MIEJSKI SYSTEM TRANSPORTOWY Streszczenie W pracy zaprezentowano problematykę modelowania zrównoważonego miejskiego systemu transportowego. Przedstawiono również

Bardziej szczegółowo

Warunki I konkursu wniosków w ramach programu priorytetowego Edukacja ekologiczna w 2013 r.

Warunki I konkursu wniosków w ramach programu priorytetowego Edukacja ekologiczna w 2013 r. Warunki I konkursu wniosków w ramach programu priorytetowego Edukacja ekologiczna w 2013 r. 1. Termin naboru wniosków od 02.04.2013 r. do 06.05.2013 r. 1. Konkurs ogłoszony w ośmiu kategoriach. 2. Całkowita

Bardziej szczegółowo

Konferencja podsumowująca dorobek paneli tematycznych i panelu horyzontalnego w ramach Zadania III

Konferencja podsumowująca dorobek paneli tematycznych i panelu horyzontalnego w ramach Zadania III Katowice, 28.03.2011r. Foresight technologiczny rozwoju sektora usług publicznych w Górnośląskim Obszarze Metropolitalnym Konferencja podsumowująca dorobek paneli tematycznych i panelu horyzontalnego w

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 3 do Uchwały Zgromadzenia nr./../2016 z dnia roku

Załącznik nr 3 do Uchwały Zgromadzenia nr./../2016 z dnia roku . Załącznik nr 3 do Uchwały Zgromadzenia nr./../2016 z dnia... 2016 roku Objaśnienia przyjętych wartości do Wieloletniej Prognozy Finansowej Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego

Bardziej szczegółowo

Czy elektromobilność zatrzyma rozwój autogazu?

Czy elektromobilność zatrzyma rozwój autogazu? Czy elektromobilność zatrzyma rozwój autogazu? data aktualizacji: 2018.03.20 - Uważamy, że na etapie dochodzenia do pełnej elektryfikacji w motoryzacji gaz jest niezastąpiony. Oczywiście gaz rozumiany

Bardziej szczegółowo

Porozumienie Burmistrzów i SEAP jako wzorcowy projekt realizacji polityki Unii Europejskiej i Polski

Porozumienie Burmistrzów i SEAP jako wzorcowy projekt realizacji polityki Unii Europejskiej i Polski Porozumienie Burmistrzów i SEAP jako wzorcowy projekt realizacji polityki Unii Europejskiej i Polski Doskonalenie zarządzania usługami publicznymi i rozwojem w jednostkach samorządu Grupa Wymiany Doświadczeń:

Bardziej szczegółowo

Organizacja transportu publicznego

Organizacja transportu publicznego Organizacja transportu publicznego Jędrzej Gadziński Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej UAM w Poznaniu Projekt częściowo finansowany przez Unię Europejską w ramach Programu

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE DO DYSKUSJI PANELOWEJ PROF. WOJCIECH SUCHORZEWSKI

WPROWADZENIE DO DYSKUSJI PANELOWEJ PROF. WOJCIECH SUCHORZEWSKI WPROWADZENIE DO DYSKUSJI PANELOWEJ PROF. WOJCIECH SUCHORZEWSKI Politechnika Warszawska Transport w miastach w polityce Temat miasta i transport we wszystkich dokumentach dot. polityki wybrane: UE: Biała

Bardziej szczegółowo

Strategia Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu Grupy Kapitałowej PGNiG

Strategia Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu Grupy Kapitałowej PGNiG Strategia Zrównoważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu Grupy Kapitałowej PGNiG Strategia biznesowa 2009 2015 Listopad 2008 roku Zarząd PGNiG SA przyjmuje Strategię GK PGNiG 2 Osiągnięcie wzrostu wartości

Bardziej szczegółowo

Projekt ENDURANCE. Krajowa sieć miast wspierająca przygotowanie i wdrożenie SUMP. CIFAL Płock

Projekt ENDURANCE. Krajowa sieć miast wspierająca przygotowanie i wdrożenie SUMP. CIFAL Płock Projekt ENDURANCE Krajowa sieć miast wspierająca przygotowanie i wdrożenie SUMP CIFAL Płock SIEĆ CIFAL CIFAL Płock to jedno z kilkunastu centrów międzynarodowej sieci ośrodków szkoleniowych dla władz i

Bardziej szczegółowo

Realizacja Strategii Rozwoju Polski Południowej do roku 2020 w perspektywie finansowej

Realizacja Strategii Rozwoju Polski Południowej do roku 2020 w perspektywie finansowej Realizacja Strategii Rozwoju Polski Południowej do roku 2020 w perspektywie finansowej 2014-2020 Marek Sowa Marszałek Województwa Małopolskiego Katowice, 17 lutego 2014 r. MOŻLIWE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PRZEDSIĘWZIĘĆ

Bardziej szczegółowo

Transnarodowy Program InterregEuropa Środkowa

Transnarodowy Program InterregEuropa Środkowa Transnarodowy Program InterregEuropa Środkowa Polityka spójności w Europie W celu wspierania harmonijnego rozwoju całej Unii, rozwija ona i prowadzi działania służące wzmacnianiu jej spójności gospodarczej,

Bardziej szczegółowo

Spełnienie wymagań EURO4 i EURO5 przez autobusy na ON i CNG analiza porównawcza, na przykładzie wybranej floty pojazdów

Spełnienie wymagań EURO4 i EURO5 przez autobusy na ON i CNG analiza porównawcza, na przykładzie wybranej floty pojazdów Spełnienie wymagań EURO4 i EURO5 przez autobusy na ON i CNG analiza porównawcza, na przykładzie wybranej floty pojazdów Ryszard Michałowski PGNiG SA, Dolnośląski Oddział Obrotu Gazem Harmonogram napędu

Bardziej szczegółowo

Jadwiga Stachowska DYREKTOR DEPARTAMENTU KOLEJNICTWA W MINISTERSTWIE INFRASTRUKTURY

Jadwiga Stachowska DYREKTOR DEPARTAMENTU KOLEJNICTWA W MINISTERSTWIE INFRASTRUKTURY Jadwiga Stachowska DYREKTOR DEPARTAMENTU KOLEJNICTWA W MINISTERSTWIE INFRASTRUKTURY MoŜliwości wspólnej organizacji transgranicznych połączeń kolejowych między Polska a Niemcami Poznań 25 maja 2011 r.

Bardziej szczegółowo

Wojciech Grządzielski, Adam Jaśkowski, Grzegorz Wielgus

Wojciech Grządzielski, Adam Jaśkowski, Grzegorz Wielgus SIEĆ DYSTRYBUCYJNA OGNIWEM STRATEGICZNEJ ROZBUDOWY SYSTEMU GAZOWEGO ZWIĘKSZAJĄCEGO BEZPIECZEŃSTWO DOSTAW GAZU ZIEMNEGO ORAZ STOPIEŃ DOSTĘPU SPOŁECZEŃSTWA DO SIECI Wojciech Grządzielski, Adam Jaśkowski,

Bardziej szczegółowo

AUTOBUSY ELEKTRYCZNO-WODOROWE URSUS BUS S.A.

AUTOBUSY ELEKTRYCZNO-WODOROWE URSUS BUS S.A. AUTOBUSY ELEKTRYCZNO-WODOROWE URSUS BUS S.A. 1 Autobus jest środkiem komunikacji stanowiącym centralny element systemów transportu publicznego i będący skutecznym środkiem transportu ludzi. Podczas, gdy

Bardziej szczegółowo

Działania na rzecz zrównoważonej mobilności w mieście stołecznym Warszawa. Miejskie Zakłady Autobusowe Sp. z o.o.

Działania na rzecz zrównoważonej mobilności w mieście stołecznym Warszawa. Miejskie Zakłady Autobusowe Sp. z o.o. Działania na rzecz zrównoważonej mobilności w mieście stołecznym Warszawa Miejskie Zakłady Autobusowe Sp. z o.o. MZA Warszawa to dzisiaj jeden z większych przewoźników w naszym regionie; posiada na stanie

Bardziej szczegółowo

Program HORYZONT 2020 w dziedzinie transportu

Program HORYZONT 2020 w dziedzinie transportu Program HORYZONT 2020 w dziedzinie transportu Rafał Rowiński, Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce Inwestycje w badania i rozwój są jednym ze sposobów wyjścia z kryzysu gospodarczego. Średni

Bardziej szczegółowo

STATUT ZARZĄDU TRANSPORTU MIEJSKIEGO W POZNANIU

STATUT ZARZĄDU TRANSPORTU MIEJSKIEGO W POZNANIU Załącznik do uchwały Nr XXXVIII/411/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 24 czerwca 2008 r. STATUT ZARZĄDU TRANSPORTU MIEJSKIEGO W POZNANIU I. Postanowienia ogólne 1 Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu,

Bardziej szczegółowo

Dobre praktyki m.st. Warszawy Czy Warszawa zostanie Zieloną Stolicą Europy? European Green Capital Award tytuł Komisji Europejskiej Wniosek stolicy

Dobre praktyki m.st. Warszawy Czy Warszawa zostanie Zieloną Stolicą Europy? European Green Capital Award tytuł Komisji Europejskiej Wniosek stolicy Dobre praktyki m.st. Warszawy Czy Warszawa zostanie Zieloną Stolicą Europy? European Green Capital Award tytuł Komisji Europejskiej Wniosek stolicy Leszek Drogosz, Dyrektor Biura Infrastruktury Urzędu

Bardziej szczegółowo

Lokalny Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej. Plan działań na rzecz zrównoważonej energii

Lokalny Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej. Plan działań na rzecz zrównoważonej energii Lokalny Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej oraz Plan działań na rzecz zrównoważonej energii jako elementy planowania energetycznego w gminie Łukasz Polakowski 1 SEAP Sustainable Energy Action

Bardziej szczegółowo

prof. UTH, dr hab. Tadeusz Dyr, Politechnika Radomska, Wydział Ekonomiczny

prof. UTH, dr hab. Tadeusz Dyr, Politechnika Radomska, Wydział Ekonomiczny Uwarunkowania w zakresie systemów transportu publicznego szynowego i autobusowego na bazie doświadczeń Uniwersytetu Technologiczno-Humanistycznego im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu prof. UTH, dr hab.

Bardziej szczegółowo

Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni

Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni Polsko-niemiecka współpraca w zakresie rozwoju gospodarki niskoemisyjnej Warsztaty konsultacyjne dot. zrównoważonej mobilności Dorota Gajda-Kutowińska

Bardziej szczegółowo

dr hab. Adam Przybyłowski Katedra Logistyki i Systemów Transportowych Wydział Przedsiębiorczości i Towaroznawstwa Akademia Morska w Gdyni

dr hab. Adam Przybyłowski Katedra Logistyki i Systemów Transportowych Wydział Przedsiębiorczości i Towaroznawstwa Akademia Morska w Gdyni dr hab. Adam Przybyłowski Katedra Logistyki i Systemów Transportowych Wydział Przedsiębiorczości i Towaroznawstwa Akademia Morska w Gdyni 1. Wprowadzenie 2. Zrównoważony rozwój transportu i spójność terytorialna

Bardziej szczegółowo

PPP w tworzeniu usług logistycznych w obrocie portowo - morskim. dr Marcin Wołek Katedra Rynku Transportowego Uniwersytet Gdański

PPP w tworzeniu usług logistycznych w obrocie portowo - morskim. dr Marcin Wołek Katedra Rynku Transportowego Uniwersytet Gdański PPP w tworzeniu usług logistycznych w obrocie portowo - morskim dr Marcin Wołek Katedra Rynku Transportowego Uniwersytet Gdański Instytut Morski, Gdańsk, 16.05.2007 Główna teza prezentacji PPP choć atrakcyjne

Bardziej szczegółowo

Piotr Banaszuk, Inno-Eko-Tech Politechnika Białostocka. Podlaskie, energia, OZE 13 stycznia 2016

Piotr Banaszuk, Inno-Eko-Tech Politechnika Białostocka. Podlaskie, energia, OZE 13 stycznia 2016 Piotr Banaszuk, Inno-Eko-Tech Politechnika Białostocka Podlaskie, energia, OZE 13 stycznia 2016 Bardziej zrozumiały powód Podlaskie importuje energię Węgiel, gaz, OO 970 mln Energia elektryczna 900 mln

Bardziej szczegółowo

Preferencje i zachowania komunikacyjne w podróżach miejskich uczniów gimnazjów w Gdyni

Preferencje i zachowania komunikacyjne w podróżach miejskich uczniów gimnazjów w Gdyni Preferencje i zachowania komunikacyjne w podróżach miejskich uczniów gimnazjów w Gdyni opracowanie: mgr Bartosz Orzechowski prof. dr hab. Olgierd Wyszomirski Katedra Rynku Transportowego Uniwersytet Gdański

Bardziej szczegółowo

INTELIGENTNE TECHNOLOGIE ENERGETYCZNO PALIWOWE (ITE-P)

INTELIGENTNE TECHNOLOGIE ENERGETYCZNO PALIWOWE (ITE-P) Partnerstwo reprezentowane przez ENERGA SA Nauka Przemysł w tym sektor MŚP Samorząd 2 RYNEK-PRODUKTY-USŁUGI-TECHNOLOGIE Rynek: ITE-P są niezbędnym elementem dokonującej się już transformacji energetyki.

Bardziej szczegółowo

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz Poczta Polska stawiają na elektromobilność

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz Poczta Polska stawiają na elektromobilność Auto-Flota 2018-06-15 Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz Poczta Polska stawiają na elektromobilność Poczta Polska oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju podpisały list intencyjny o współpracy na rzecz

Bardziej szczegółowo

Projekty współfinansowane ze środków europejskich. LUBLIN, luty 2012 r.

Projekty współfinansowane ze środków europejskich. LUBLIN, luty 2012 r. Projekty współfinansowane ze środków europejskich LUBLIN, luty 2012 r. Linie komunikacji miejskiej w Lublinie Linie trolejbusowe: 10 linii, w tym: 8 regularnych linii trolejbusowych 1 linia zjazdowa 1

Bardziej szczegółowo

Rozwój elektromobilności w Lublinie. Warszawa, 2018 r.

Rozwój elektromobilności w Lublinie. Warszawa, 2018 r. Rozwój elektromobilności w Lublinie Warszawa, 2018 r. Plan prezentacji 1. Historia elektromobilności w Lublinie. 2. Dlaczego Gmina inwestuje w komunikację ekologiczną? 3. Transport elektryczny jako priorytet

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie rozwojem lokalnym na przykładzie realizacji projektu CIVITAS

Zarządzanie rozwojem lokalnym na przykładzie realizacji projektu CIVITAS Barometr Regionalny Tom 14 nr 1 Zarządzanie rozwojem lokalnym na przykładzie realizacji projektu CIVITAS DYN@MO Adam Przybyłowski Akademia Morska w Gdyni, Polska Streszczenie Według Komisji Europejskiej

Bardziej szczegółowo

Inteligentna Energetyka na podstawie strategii GK PGE

Inteligentna Energetyka na podstawie strategii GK PGE 1 Inteligentna Energetyka na podstawie strategii GK PGE Nowoczesna energetyka konwencjonalna Elastyczność i efektywność Nowe technologie i modele biznesowe Redefinicja misji GK PGE konieczne zmiany Nowa

Bardziej szczegółowo

Komunikacja miejska w Lublinie szansą na oddech dla miasta.

Komunikacja miejska w Lublinie szansą na oddech dla miasta. Komunikacja miejska w Lublinie szansą na oddech dla miasta. Panel Obywatelski Co zrobić aby oddychać czystym powietrzem w Lublinie Lublin 2018 r. 1 Charakterystyka komunikacji miejskiej w Lublinie 2 Od

Bardziej szczegółowo

CIVITAS DYN@MO. DYNamic citizens @ctive for sustainable MObility. Aachen Gdynia Koprivnica Palma de Mallorca. Gdynia, 2012-12-17

CIVITAS DYN@MO. DYNamic citizens @ctive for sustainable MObility. Aachen Gdynia Koprivnica Palma de Mallorca. Gdynia, 2012-12-17 CIVITAS DYN@MO DYNamic citizens @ctive for sustainable MObility Aachen Gdynia Koprivnica Palma de Mallorca Gdynia, 2012-12-17 PLAN PREZENTACJI 1. WPROWADZENIE 2. PARTNERZY PROJEKTU 3. ZAKRES DZIAŁAŃ Źródło:

Bardziej szczegółowo

Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014-2020. Lista wskaźników produktu Typy projektów Typ beneficjenta

Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2014-2020. Lista wskaźników produktu Typy projektów Typ beneficjenta Cel OŚ II GOSPODARKA NISKOEMISYJNA 1 2.1 Kreowanie zachowań zasobooszczędnych Ograniczenie spadku 1. Ilość zaoszczędzonej energii elektrycznej [MWh/rok], 2. Zmniejszenie zużycia energii końcowej w wyniku

Bardziej szczegółowo

Kryterium ma zastosowanie jedynie dla projektów uwzględniających inwestycje w drogi lokalne

Kryterium ma zastosowanie jedynie dla projektów uwzględniających inwestycje w drogi lokalne Załącznik do Uchwały nr 10/XXI//2017 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 z dnia 10 lutego 2017 roku KRYTERIA DOSTĘPU Poddziałanie 4.3.1 Ograniczanie

Bardziej szczegółowo

Cele, możliwości i korzyści powstania klastrów energii. Zbigniew Szpak. Katowice, 7 listopada 2017 r.

Cele, możliwości i korzyści powstania klastrów energii. Zbigniew Szpak. Katowice, 7 listopada 2017 r. Katowice, 7 listopada 2017 r. Cele, możliwości i korzyści powstania klastrów energii Zbigniew Szpak 1 Al. Jerozolimskie 65/79, 00-697 Warszawa tel.: +22 626 09 10, e-mail: kape@kape.gov.pl Pakiet zimowy

Bardziej szczegółowo

Trzy razy tak dla ekologicznej Gdyni

Trzy razy tak dla ekologicznej Gdyni Trzy razy tak dla ekologicznej Gdyni Skuteczna gospodarka odpadami komunalnymi, poprawa efektywności energetycznej budynków i zrównoważona mobilność za to została doceniona Gdynia w jednym z największych

Bardziej szczegółowo

Jesteśmy Eko-Samorządem roku

Jesteśmy Eko-Samorządem roku Jesteśmy Eko-Samorządem roku Podczas odbywających się w Warszawie II Międzynarodowych Targów EkoFloty 2017 Gdynia została wyróżniona nagrodą w kategorii Eko-Samorząd roku. To docenienie miasta za zainicjowanie

Bardziej szczegółowo

ZAŁĄCZNIK. wniosku w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady. ustanawiającego Program InvestEU

ZAŁĄCZNIK. wniosku w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady. ustanawiającego Program InvestEU KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 6.6.2018 COM(2018) 439 final ANNEX 2 ZAŁĄCZNIK do wniosku w sprawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Program InvestEU {SEC(2018) 293 final}

Bardziej szczegółowo

Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Miasta Gdyni. Zarząd Dróg i Zieleni w Gdyni

Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Miasta Gdyni. Zarząd Dróg i Zieleni w Gdyni Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Miasta Gdyni Zarząd Dróg i Zieleni w Gdyni Projekt CIVITAS DYN@MO (2012-2016) dofinansowany z 7 Programu Ramowego projekt RTD zajmujący się planowaniem transportu,

Bardziej szczegółowo

Poprawa systemu transportu publicznego poprzez zakup nowoczesnego taboru wraz z niezbędną infrastrukturą przez Komunikację Miejską Płock Sp. z o.o.

Poprawa systemu transportu publicznego poprzez zakup nowoczesnego taboru wraz z niezbędną infrastrukturą przez Komunikację Miejską Płock Sp. z o.o. Poprawa systemu transportu publicznego poprzez zakup nowoczesnego taboru wraz z niezbędną infrastrukturą przez Komunikację Miejską Płock Sp. z o.o. Zadanie 1 Zakup 15 sztuk nowych, nowoczesnych autobusów

Bardziej szczegółowo

URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO W POZNANIU. Departament Polityki Regionalnej

URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO W POZNANIU. Departament Polityki Regionalnej URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO W POZNANIU Departament Polityki Regionalnej Poznań, 14 grudnia 2015r. Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Działanie 3.3. Wspieranie

Bardziej szczegółowo

Badania natężenia i struktury ruchu na ul. Świętojańskiej w Gdyni w 2015 roku

Badania natężenia i struktury ruchu na ul. Świętojańskiej w Gdyni w 2015 roku Badania natężenia i struktury ruchu na ul. Świętojańskiej w Gdyni w 2015 roku opracowanie: dr Marcin Wołek Katedra Rynku Transportowego Uniwersytet Gdański Gdynia, maj - październik 2015 Spis treści Wprowadzenie...

Bardziej szczegółowo

Magazyny energii w obecnych i przyszłych programach wsparcia Magdalena Kuczyńska

Magazyny energii w obecnych i przyszłych programach wsparcia Magdalena Kuczyńska Magazyny energii w obecnych i przyszłych programach wsparcia Magdalena Kuczyńska II Konferencja Magazyny energii Kołobrzeg, 6-7 listopada 2018 r. Rosnąca skala potrzeb inwestycji związanych z magazynowaniem

Bardziej szczegółowo

Rysunek 1. Miejsce SRT w systemie zintegrowanych strategii rozwoju kraju

Rysunek 1. Miejsce SRT w systemie zintegrowanych strategii rozwoju kraju STRESZCZENIE STRATEGII ROZWOJU TRANSPORTU Miejsce i rola Strategii Rozwoju Transportu Strategia Rozwoju Transportu (SRT) jest średniookresowym dokumentem planistycznym, który zgodnie z ustawą z dnia 6

Bardziej szczegółowo

Rozwój i funkcjonowanie miejskiego transportu zbiorowego w Gdyni

Rozwój i funkcjonowanie miejskiego transportu zbiorowego w Gdyni Rozwój i funkcjonowanie miejskiego transportu zbiorowego w Gdyni Streszczenie artykułów opublikowanych w Transporcie Miejskim i Regionalnym Miesięczniku Naukowo-Technicznym Inżynierów i Techników Komunikacji

Bardziej szczegółowo

ANALIZA ENERGOCHŁONNOŚCI RUCHU TROLEJBUSÓW

ANALIZA ENERGOCHŁONNOŚCI RUCHU TROLEJBUSÓW ANALIZA ENERGOCHŁONNOŚCI RUCHU TROLEJBUSÓW Mgr inż. Ewa Siemionek* *Katedra Pojazdów Samochodowych, Wydział Mechaniczny, Politechnika Lubelska 20-618 Lublin, ul. Nadbystrzycka 36 1. WSTĘP Komunikacja miejska

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorstwo zostało utworzone 15 lipca 1994 r. w wyniku podziału Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego w Gdyni na trzy niezależne spółki.

Przedsiębiorstwo zostało utworzone 15 lipca 1994 r. w wyniku podziału Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego w Gdyni na trzy niezależne spółki. Przedsiębiorstwo zostało utworzone 15 lipca 1994 r. w wyniku podziału Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego w Gdyni na trzy niezależne spółki. W latach 1999 2000 Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej przeszło

Bardziej szczegółowo

Program Operacyjny Polska Wschodnia

Program Operacyjny Polska Wschodnia Program Operacyjny Polska Wschodnia 2014-2020 INFORMACJE OGÓLNE Dodatkowe wsparcie dla Polski Wschodniej województw: lubelskiego, podlaskiego, podkarpackiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego Finansowanie:

Bardziej szczegółowo

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ FINANSOWANIE DZIAŁAŃ ZAWARTYCH W PGN

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ FINANSOWANIE DZIAŁAŃ ZAWARTYCH W PGN PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ FINANSOWANIE DZIAŁAŃ ZAWARTYCH W PGN Bytom, 23 grudnia 2014 r. 1 PROGRAMY PO Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 RPO woj. śląskiego na lata 2014-2020 Środki w ramach Systemu

Bardziej szczegółowo

Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu. dr inŝ. Olaf Kopczyński Z-ca Dyrektora Departament Ochrony Powietrza

Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu. dr inŝ. Olaf Kopczyński Z-ca Dyrektora Departament Ochrony Powietrza Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu dr inŝ. Olaf Kopczyński Z-ca Dyrektora Departament Ochrony Powietrza Główne dokumenty strategiczne w zakresie redukcji emisji z sektora transportu

Bardziej szczegółowo

ŹRÓDŁA NAPĘDU W MIEJSKIEJ KOMUNIKACJI AUTOBUSOWEJ -KIERUNKI INNOWACYJNOŚCI

ŹRÓDŁA NAPĘDU W MIEJSKIEJ KOMUNIKACJI AUTOBUSOWEJ -KIERUNKI INNOWACYJNOŚCI ŹRÓDŁA NAPĘDU W MIEJSKIEJ KOMUNIKACJI AUTOBUSOWEJ -KIERUNKI INNOWACYJNOŚCI Zbiorowy transport miejski = alternatywa dla transportu indywidualnego Warszawa, Trasa Łazienkowska, analiza ruchu w godzinach

Bardziej szczegółowo

Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej?

Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej? Miasto 2010 efektywność energetyczna w miastach Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej? Elżbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego

Bardziej szczegółowo

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji Tomasz Dąbrowski Dyrektor Departamentu Energetyki Warszawa, 22 października 2015 r. 2 Polityka energetyczna Polski elementy

Bardziej szczegółowo

Kształtowanie układu komunikacyjnego stosowane rozwiązania. Artur Zając Dział Analiz Układu Komunikacyjnego ZTM

Kształtowanie układu komunikacyjnego stosowane rozwiązania. Artur Zając Dział Analiz Układu Komunikacyjnego ZTM Kształtowanie układu komunikacyjnego stosowane rozwiązania Artur Zając Dział Analiz Układu Komunikacyjnego ZTM Efektywne planowanie transportu. 2 Taryfa powodzenie lub porażka umożliwia realizowanie podróży

Bardziej szczegółowo

Konferencja Polityka energetyczna Państwa a innowacyjne aspekty gospodarowania energią w regionie 18 czerwca 2009 r. Warszawa

Konferencja Polityka energetyczna Państwa a innowacyjne aspekty gospodarowania energią w regionie 18 czerwca 2009 r. Warszawa 1 Mazowsze wobec wyzwań przyszłości Konferencja Polityka energetyczna Państwa a innowacyjne aspekty gospodarowania energią w regionie 18 czerwca 2009 r. Warszawa 2 Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego

Bardziej szczegółowo

Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni: wyzwania w związku z perspektywą finansową na lata 2014-2020

Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni: wyzwania w związku z perspektywą finansową na lata 2014-2020 Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla Gdyni: wyzwania w związku z perspektywą finansową na lata 2014-2020 Plany Zrównoważonej Mobilności Miejskiej kluczem do pozyskiwania środków europejskich Płock,

Bardziej szczegółowo

Wydatkowanie czy rozwój

Wydatkowanie czy rozwój Wydatkowanie czy rozwój priorytety Polityki Spójności 2014-2020 i nowego RPO Województwa Łódzkiego Agnieszka Dawydzik Dyrektor Departamentu Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju Łódź, 27 maja 2015 r.

Bardziej szczegółowo

Obszar funkcjonalny miasta wojewódzkiego. Zielona Góra

Obszar funkcjonalny miasta wojewódzkiego. Zielona Góra Obszar funkcjonalny miasta wojewódzkiego Zielona Góra Obszar Funkcjonalny miasta wojewódzkiego Zielona Góra Gminy wchodzące w skład obszaru funkcjonalnego Gmina Powierzchnia (km2) Ludność ogółem Czerwieńsk

Bardziej szczegółowo

TRANSPORT MIEJSKI W POLSCE ROLA I ZNACZENIE

TRANSPORT MIEJSKI W POLSCE ROLA I ZNACZENIE TRANSPORT MIEJSKI W POLSCE ROLA I ZNACZENIE Dr inż. Marek Bauer Politechnika Krakowska Zakład Systemów Komunikacyjnych mbauer@pk.edu.pl Nieoczywisty związek pomiędzy jakością transportu zbiorowego a jego

Bardziej szczegółowo

WYTYCZNE PRZY KUPNIE NOWEGO SAMOCHODU

WYTYCZNE PRZY KUPNIE NOWEGO SAMOCHODU Wytyczne wykonano w ramach projektu Doskonalenie poziomu edukacji w samorządach terytorialnych w zakresie zrównoważonego gospodarowania energią i ochrony klimatu Ziemi dzięki wsparciu udzielonemu przez

Bardziej szczegółowo

Innowacje w Grupie Kapitałowej ENERGA. Gdańsk. 10.2015

Innowacje w Grupie Kapitałowej ENERGA. Gdańsk. 10.2015 Innowacje w Grupie Kapitałowej ENERGA Gdańsk. 10.2015 ENERGA liderem energetycznych innowacji Grupa ENERGA wykorzystując postęp technologiczny wdraża innowacje w kluczowych obszarach swojej działalności.

Bardziej szczegółowo

Przejście od planów transportowych do Planów Zrównoważonej Mobilności Miejskiej

Przejście od planów transportowych do Planów Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dr Katarzyna HEBEL Prof. dr hab. Olgierd WYSZOMIRSKI Conference Baltic Sea Region advancing towards Sustainable Urban Mobility Planning Gdynia 22-24th of October 2014 Przejście od planów transportowych

Bardziej szczegółowo

Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego

Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Wzrost zapotrzebowania na

Bardziej szczegółowo

Część II - ocena wybranych linii komunikacji miejskiej ( nr linii: 31 oraz 44 ) pod kątem obsługi przez autobusy elektryczne:

Część II - ocena wybranych linii komunikacji miejskiej ( nr linii: 31 oraz 44 ) pod kątem obsługi przez autobusy elektryczne: W związku z realizacją projektu Wsparcie POPT dla ZIT w Lubelskim Obszarze Funkcjonalnym finansowanego z Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2007-2013r na wsparcie podmiotów realizujących Zintegrowane

Bardziej szczegółowo