GABINET CIENI RADY POLITYKI PIENIĘŻNEJ

Transkrypt

1 GABINET CIENI RADY POLITYKI PIENIĘŻNEJ Warszawa, 21 lutego 2008 r. Informacja po posiedzeniu Gabinetu Cieni Rady Polityki Pieniężnej dnia 21 lutego 2008 roku Gabinet Cieni Rady Polityki Pieniężnej podjął decyzję o podniesieniu stóp procentowych NBP o 25 punktów bazowych: stopę referencyjną do poziomu 5,50% w skali rocznej, stopę lombardową do poziomu 7,00% w skali rocznej, stopę depozytową do poziomu 4,00% w skali rocznej, stopę redyskonta weksli do poziomu 5,75% w skali rocznej. Wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w styczniu ukształtował się na poziomie 4,3%, więc znacznie przekraczającym dopuszczalne pasmo wahań inflacji wokół celu. Tak wysoka wartość wskaźnika wynika głównie z dynamicznego wzrostu cen artykułów żywnościowych, jak również cen związanych z transportem oraz nośnikami energii. W opinii Gabinetu Cieni, obserwowany na świecie wzrost cen żywności, wynikający zarówno z czynników o charakterze popytowym, jak i podażowym 1, może trwale oddziaływać na wzmożoną presję inflacyjną w Polsce. Wzrost cen energii, jak również usług transportowych, mający źródło przede wszystkim w rekordowo wysokich cenach ropy naftowej, przynajmniej częściowo nosi znamiona przejściowego szoku podażowego. Jednocześnie aprecjacja złotego osłabia oddziaływanie tego czynnika. Gabinet Cieni z niepokojem obserwuje planowany na najbliższe miesiące wzrost cen gazu, mogący skutkować nasileniem presji inflacyjnej. Przyrost wartości udzielonych kredytów przyczynił się do zwiększenia masy pieniądza w gospodarce, przewyższającego tempo wzrostu produkcji dóbr i usług. Zjawisko to także może przyczyniać się do narastania presji inflacyjnej. Rada pragnie wyrazić obawy o narastający deficyt obrotów bieżących. 1 Charakter szoków trudno jednoznacznie zakwalifikować: pierwotną przyczyną jest wzmożony popyt na żywność ze strony przede wszystkim niektórych państw azjatyckich, jak również producentów biopaliw. Polska jednak odczuwa szok jako podażowy i narzędzia polityki pieniężnej nie mogą skutecznie nań oddziaływać.

2 Informacja po posiedzeniu Gabinetu Cieni RPP luty Słabnące, jednak utrzymujące się na relatywnie wysokim poziomie, tempo wzrostu gospodarczego, wraz ze stopniowym wzrostem potencjału produkcyjnego w wyniku oddawania nowych inwestycji, będzie zdaniem Rady skutkować zmniejszeniem ujemnej luki popytowej i stopniowym osłabieniem presji inflacyjnej. Wykorzystanie mocy produkcyjnych nieznacznie spadło w styczniu i, pomimo wysokiego poziomu, wykazuje korzystny z punktu widzenia stabilności cen trend. Nieznacznemu pogorszeniu uległy wskaźniki ufności konsumenckiej, jednak większość przedsiębiorstw wciąż optymistycznie ocenia rozwój sytuacji w gospodarce. W opinii Gabinetu Cieni, presja na płace w sektorze przedsiębiorstw wciąż zagraża stabilności cen dynamika wzrostu wynagrodzeń przekraczająca dynamikę wydajności, więc i rosnące jednostkowe koszty pracy, stanowią o negatywnej ocenie sytuacji na rynku pracy. Zanotowany nieznaczny wzrost stopy bezrobocia, głównie z przyczyn sezonowych, nie generuje dostatecznie silnego bodźca do osłabienia żądań płacowych, więc i ograniczenia zagrożenia efektami drugiej rundy. Sytuację w finansach publicznych na początku roku uznać należy za dobrą, jednak niepokojem napawają perspektywy wdrażania niektórych proponowanych reform, obciążających budżet państwa. Planowane dodatkowe dochody z prywatyzacji mogą nie zrównoważyć spadku wpływów z tytułu podatków, ze względu na oczekiwany przez Radę okres spowolnienia gospodarczego. Wzrost wydatków na płace w sektorze publicznym, jak również podniesienie niektórych świadczeń socjalnych, mogą w opinii Rady stanowić zagrożenie dla stabilności cen w średnim okresie. Jednocześnie należy dodać, że obserwowane wysokie tempo wzrostu cen pozytywnie wpływa na ciężar obsługi zadłużenia Skarbu Państwa. Pomimo dobrego postrzegania Polski przez uznane agencje ratingowe, wybrane wskaźniki rynkowe 2 sugerują zwiększoną awersję do ryzyka zagranicznych inwestorów w odniesieniu do państw regionu. W związku z zeszłomiesięczną podwyżką stóp procentowych, osłabieniu uległy oczekiwania rynków odnośnie dalszego zacieśniania polityki pieniężnej. Jednocześnie wzrost rynkowych stóp procentowych, więc i kosztu finansowania, skłania podmioty sektora bankowego do podnoszenia marż. Pomimo tego, obserwowany jest silny popyt przedsiębiorstw na kredyt długoterminowy, o charakterze inwestycyjnym. Tempo akcji kredytowej utrzymuje się na relatywnie wysokim, lecz niezagrażającym stabilności finansowej, poziomie. Silny wzrost popytu jedynie w przypadku kredytów konsumpcyjnych nie napotyka na zaostrzanie warunków ich udzielania głównym powodem przyjmowania na siebie zwiększonego ryzyka przez banki jest silna konkurencja w sektorze. Gabinet Cieni wyraża obawy o osłabioną efektywność kanału kredytowego, więc i skuteczność transmisji impulsów polityki pieniężnej, z powodu wzrostu udziału środków własnych oraz rynku kapitałowego jako źródeł finansowania sektora przedsiębiorstw. Zaobserwowany wzmożony napływ oszczędności do sektora bankowego, jako konsekwencja wyraźnego pogorszenia warunków inwestowania i wzmożonej niepewności na warszawskiej giełdzie, prowadzi do zwiększenia bazy kapitałowej banków, co pozwala na utrzymanie tempa akcji kredytowej bez konieczności pozyskiwania na ten cel dodatkowych środków. Odpływ znacznej części środków z rynku funduszy inwestycyjnych na rachunki bankowe może więc przyczynić się do przyspieszenia tempa akcji kredytowej. Jednocześnie spadki kursów akcji największych przedsiębiorstw mogą poprzez kanał bilansowy oraz majątkowy przyczynić się do ograniczenia popytowej presji inflacyjnej 3. Wysokie wartości wskaźnika wzrostu cen odnotowywane są w większości państw Europy, w tym także w państwach regionu. Jednak jedynie Bank Czech podjął decyzję o zacieśnieniu prowadzonej polityki monetarnej. Brak restrykcyjnych reakcji ze strony innych banków centralnych wynika z obaw o pogarszający się stan koniunktury. Także w Stanach Zjednoczonych wybór pomiędzy przeciwdziałaniem nasilającej się presji inflacyjnej a zagrożeniem recesją rozstrzygany jest na korzyść stymulowania koniunktury. Zarówno amerykańskie, jak i brytyjskie władze monetarne obniżyły stopy 2 M.in. wzrost kwotowań kontraktów CDS (ang. Credit Default Swap) dla polskich obligacji. 3 Gabinet Cieni pragnie jednak podkreślić, że siła oddziaływania wspomnianych efektów na rynku polskim jest stosunkowo niewielka.

3 Informacja po posiedzeniu Gabinetu Cieni RPP luty procentowe, oddziałując na gospodarkę kanałem zarówno finansowym (głównie poprzez rynek kapitałowy), jak i pośrednio realnym. Przyczyny coraz wyższych odczytów inflacji w Europie i w Polsce są w dużej mierze zbieżne i wynikają przede wszystkim ze wzrostów cen żywności oraz surowców. Mając na uwadze obowiązek dbałości o zachowanie stabilności cen w długim okresie, Rada wyraża zaniepokojenie z powodu rosnącej presji inflacyjnej wśród wszystkich państw regionu, łagodzone jednak prognozowanym osłabieniem tempa wzrostu gospodarczego wśród głównych partnerów handlowych Polski. Po zapoznaniu się ze stanem gospodarki oraz w wyniku przeprowadzonej dyskusji, Gabinet Cieni Rady Polityki Pieniężnej podjął decyzję o podniesieniu stóp procentowych o 25 pb. W opinii Gabinetu Cieni, najważniejszym czynnikiem przemawiającym za koniecznością kontynuacji zacieśniania polityki pieniężnej jest utrzymujące się i spodziewane wysokie tempo wzrostu cen, przekraczające uwzględniane przy poprzednich decyzjach oczekiwania odnośnie wskaźnika inflacji. Adaptacyjny charakter oczekiwań inflacyjnych wzmaga groźbę powstania spirali płacowo-cenowej i powstania efektów drugiej rundy, szczególnie w obliczu obserwowanej presji płacowej przy negatywnej relacji dynamiki wynagrodzeń do dynamiki wydajności pracy. Rada jest zdania, że wzrost cen żywności może przez dłuższy czas negatywnie oddziaływać na przeciętny poziom cen, jako że nie wykazuje typowego charakteru przejściowego szoku podażowego. Jednocześnie restrykcyjne nastawienie Gabinetu Cieni w stosunku do poprzednich miesięcy uległo wyraźnemu osłabieniu, głównie za sprawą oczekiwanego spowolnienia gospodarczego w Polsce i na świecie. Świadoma ograniczonej siły oddziaływania polityki pieniężnej na gospodarkę, przede wszystkim w wyniku postępującej integracji Polski z gospodarką światową oraz synchronizacji cykli koniunkturalnych Polski i Unii Europejskiej, Rada rozważa konieczność dalszego zacieśniania polityki pieniężnej w przyszłości. Z uwagi na liczbę oraz rozłożenie w czasie dokonywanych od kwietnia ubiegłego roku podwyżek stóp procentowych, zasadność kontynuacji zacieśniania polityki monetarnej uzależniona będzie od oceny reakcji gospodarki na już przeprowadzone działania. Przedwczesne przerwanie cyklu zacieśniania polityki może jednak w średnim i długim okresie powodować konsekwencje znacznie poważniejsze niż pogłębienie w wyniku podwyżki stóp procentowych dysparytetu pomiędzy Polską a strefą euro. Opieka naukowa Dr Cezary Wójcik cezary.wojcik@sgh.waw.pl adiunkt w SGH i PAN, od maja 2007 r. Dyrektor Biura ds. Integracji ze Strefą Euro w NBP. Ukończył SGH oraz Wydział Prawa UW. Absolwent Advanced Studies Program in International Economic Policy Research w Kilońskim Instytucie Gospodarki Światowej i International Faculty Development Program w IESE Business School. Autor kilkudziesięciu publikacji naukowych z zakresu polityki pienięŝnej i kursowej. W 2004 r. powołany w skład Rady Makroekonomicznej przy Ministrze Finansów, w latach Radca Ministra Finansów. W przeszłości pracował w Europejskim Banku Centralnym ( ), Narodowym Banku Austrii i Wiedeńskim Instytucie Międzynarodowych Studiów Porównawczych ( ). Stypendysta Fulbrighta, Komisji Europejskiej, Tygodnika Polityka, Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego. Włada językiem angielskim, niemieckim i hiszpańskim. Opiekun naukowy SKN FM oraz inicjator GC RPP.

4 Informacja po posiedzeniu Gabinetu Cieni RPP luty Skład Gabinetu Cieni Rady Polityki Pieniężnej Przewodniczący GC RPP / Sektor rynków finansowych Michał Konopczak michal.konopczak@ises.edu.pl student V roku SGH (Finanse i Bankowość, specjalność: Bankowość inwestycyjna) oraz II roku Wydziału Historycznego UW (Historia), nagrodzony Stypendium Prezesa Rady Ministrów oraz Stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego. Interesuje się polityką pienięŝną, rynkami finansowymi i historią myśli ekonomicznej. Biegle włada językiem angielskim i niemieckim; uczy się języka rosyjskiego i łaciny. Ukończył praktyki w BPH (2004), Kredyt Banku (2004), Centrali Banku Pekao SA (2005) oraz BNP Paribas (2006). Zdobywca II miejsca w Konkursie Wiedzy Ekonomicznej Wiggor w roku 2007 w dziedzinie rynków kapitałowych. Przewodniczący SKN FM od jego załoŝenia do października Redaktor SPES, autor publikowanych tamŝe artykułów i prac. Kieruje pracą GC RPP od czerwca WspółzałoŜyciel i Prezes Zarządu Instytutu Studiów Ekonomiczno-Społecznych. Sektor rynków finansowych Krzysztof Gołębiowski krzysztof.golebiowski@ises.edu.pl student V roku SGH (Metody Ilościowe w Ekonomii i Systemy Informacyjne) i absolwent Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW (Informatyka). Członek Komisji Rewizyjnej Rady Kół Naukowych SGH; przewodniczył Radzie Kół Naukowych SGH w roku Interesuje się rynkami finansowymi, optymalizacją i informatycznym wspomaganiem zarządzania. Zna język angielski i niemiecki. Jest członkiem-załoŝycielem SKN FM, od początku do października 2007 w jego Zarządzie. WspółzałoŜyciel i członek Zarządu Instytutu Studiów Ekonomiczno-Społecznych. Sektor monetarny Karolina Konopczak karolina.konopczak@ises.edu.pl studentka V roku SGH (Metody Ilościowe w Ekonomii i Systemy Informacyjne oraz Ekonomia) i III roku Wydziału Filozofii i Socjologii UW (Socjologia). Od września 2007 r. prowadzi zajęcia z przedmiotu Ekonometria w SGH. Interesuje się ilościowym modelowaniem zjawisk społecznych, w szczególności ekonometrią, teorią gier i badaniami rynku. Biegle posługuje się językiem angielskim i niemieckim. Jest członkiem-załoŝycielem SKN FM, od października 2006 do października 2007 była w jego Zarządzie. Opiekuje się sekcją analiz i prognoz ekonomicznych oraz publikuje artykuły w SPES. WspółzałoŜyciel i członek Zarządu Instytutu Studiów Ekonomiczno-Społecznych. Tomasz Wałkuski tw32090@sgh.waw.pl student V roku SGH (Finanse i Bankowość; specjalność: międzynarodowe rynki finansowe). Interesuje się zagadnieniami z zakresu polityki gospodarczej oraz rynkami finansowymi. Biegle posługuje się językiem angielskim, dobrze zna niemiecki. Jest członkiem SKN FM od grudnia Obecnie pracownik firmy Ernst & Young. WspółzałoŜyciel i Główny Księgowy Instytutu Studiów Ekonomiczno-Społecznych. Sektor realny Marek Antosiewicz Tymon Słoczyński marekantosiewicz@op.pl student III roku SGH (Ekonomia) oraz II roku Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW (Matematyka). Jego zainteresowania naukowe obejmują modelowanie matematyczne, analizę danych metodami sztucznej inteligencji oraz ekonometrię. Posiada certyfikat CPE oraz uczy się języka francuskiego. Lato uwielbia spędzać pod Ŝaglami, a zimę na nartach. tymon.sloczynski@student.sgh.waw.pl student III roku SGH (Ekonomia) i II roku Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych UW (Socjologia). Interesuje się ekonomią pracy, makroekonomią, polityką gospodarczą, teorią gier i teorią wyboru społecznego. Laureat programu Goldman Sachs Global Leaders. Przedstawiciel studentów w Radzie Naukowej Kolegium Analiz Ekonomicznych SGH. Członek zarządu Stowarzyszenia Naukowego Collegium Invisibile i członek SKN FM (od 2007 r.). Sektor finansów publicznych Aleksandra Krajewska o.krajewska@gmail.com studentka III roku SGH (Finanse i Bankowość). Jej zainteresowania naukowe obejmują politykę makroekonomiczną, badania konkurencyjności gospodarek oraz funkcjonowanie Unii Europejskiej. Laureatka programu Krajowego Funduszu na Rzecz Dzieci. Biegle posługuje się językiem angielskim i niemieckim, uczy się francuskiego i hiszpańskiego. Członek SKN Organizacji Międzynarodowych. W SKN FM działa w sekcji Nowoczesne Państwo, a od listopada 2007 jest członkiem jego Zarządu. WspółzałoŜyciel i członek Instytutu Studiów Ekonomiczno- Społecznych.

5 Informacja po posiedzeniu Gabinetu Cieni RPP luty Piotr Szczepański piotr@szczepanski.name student IV roku SGH (Ekonomia). Interesuje się makroekonomią i wpływem ideologii na politykę gospodarczą. Zawodowo zajmuje się tworzeniem stron internetowych, a wolne chwile spędza słuchając muzyki jazzowej. Sprawnie posługuje się językiem angielskim i rosyjskim. WspółzałoŜyciel i członek Zarządu Instytutu Studiów Ekonomiczno- Społecznych. Sektor zagraniczny Kamil Kryński kk34550@sgh.waw.pl student IV roku SGH (Finanse i Bankowość). Interesuje się bankowością inwestycyjną, analizą fundamentalną oraz badaniem konkurencyjności Polski na tle państw Europy Środkowej. Współautor raportu Gospodarka Polski; prognozy i opinie wydanego przez INE PAN. Autor tekstów w Studenckim Przeglądzie Ekonomiczno-Społecznym. Włada biegle językiem angielskim i dobrze niemieckim. Jest członkiem Zarządu SKN FM od marca 2007 r. Kieruje sekcją Nowoczesne Państwo. Po odbytym staŝu w Gazecie Giełdy Parkiet na stanowisku analityka technicznego, obecnie pracuje w Dzienniku The Wall Street Journal Polska, zajmując się analizą światowych rynków finansowych oraz sektorem bankowym w Polsce. WspółzałoŜyciel i członek Instytutu Studiów Ekonomiczno-Społecznych. Łukasz Mickiewicz lm31712@sgh.waw.pl student V roku SGH (Finanse i Bankowość; specjalność: bankowość inwestycyjna), wcześniej student prawa na Uniwersytecie Szczecińskim. Interesuje się makroekonomią i rynkami finansowymi, a w wolnym czasie sportem. Płynnie mówi po angielsku, dobrze po francusku i niemiecku. Obecnie pracuje w firmie Open Finance w charakterze analityka rynków finansowych.