1 zob. J. Bowlby, Attachment and loss (t. I), Hogarth Press and the Institute of Psycho-Analysis, London 1969; J.
|
|
- Bronisław Wójtowicz
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 STYLE PRZYWIĄZANIA U DZIECI W MŁODSZYM WIEKU SZKOLNYM I ICH WPŁYW NA FUNKCJONOWANIE W ŚRODOWISKU SZKOLNYM Zajdel Izabela I rok studiów magisterskich, Pedagogika Opiekuńczo Wychowawcza opiekun naukowy: dr Beata Anna Zięba Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów ABSTRAKT Zainteresowanie nauką o więzi oraz teoriami przywiązania rośnie w ostatnich latach. Wiele dzieci nie otrzymuje od rodziców poczucia bezpieczeństwa i szacunku. Doznają odrzucenia i nadużyć, przez co wytwarzają się u nich nieprawidłowe mechanizmy przywiązania. Skutkuje to zaburzeniami emocjonalnymi i trudnościami wychowawczymi. John Bowlby opracowal typy przywiązania i związane z nimi opisy reakcji dzieci i ich stanów emocjonalnych. Taka wiedza pozwala na zrozumienie podłoża problemów dziecka i możliwość zaproponowania mu odpowiednich form pomocy i terapii. Dzieci z zaburzeniami przywiązania potrzebują pomocy i wsparcia, by radzić sobie z emocjami i w przyszłości potrafić budować prawidłowe więzi z innymi. SŁOWA KLUCZOWE: więź, teoria przywiązania, John Bowlby, style przywiązania, zaburzenia emocjonalne u dzieci, problemy wychowawcze, wczesny wiek szkolny WSTĘP W ostatnich latach coraz popularniejsze w literaturze stają się zagadnienia dotyczące teorii przywiązania, nauki o więzi, a także zaburzeń w tym obszarze u dzieci. Pomimo tego, że John Bowlby swoje wyniki badań 1 związane z tym 1 zob. J. Bowlby, Attachment and loss (t. I), Hogarth Press and the Institute of Psycho-Analysis, London 1969; J. Bowlby, Attachment and loss (t. II), Hogarth Press and the Institute of Psycho-Analysis, London 1973; J. Bowlby, Attachment and loss (t. III), Hogarth Press and the Institute of Psycho-Analysis, London 1980.
2 zagadnieniem opublikował w drugiej połowie XX wieku, dopiero teraz zainteresowanie tym tematem gwałtownie rośnie. Rodzice odgrywają dużą rolę w wychowaniu dziecka i prawidłowym jego rozwoju, a także socjalizacji. Zdarza się jednak coraz częściej, że dziecko nie otrzymuje od rodziców szacunku, poczucia bezpieczeństwa i miłości. Zamiast tego doznaje zaniedbania, a nawet skrajnych nadużyć, zostaje odrzucone. Dzieje się to obecnie nie tylko w rodzinach głęboko patologicznych, ale także w rodzinach pozornie prawidłowo funkcjonujących, gdzie rodzice nie mają czasu dla swoch dzieci i gdzie od pierwszych miesięcy życia dziecko zdane jest na nianie, żłobek, nie doświadcza matczynej miłości w sposób, jaki tego potrzebuje. Jest to bardzo ważne, gdyż u dzieci, które doświadczają zaburzeń więzi i przywiązania w krytycznym okresie od urodzenia do 3 roku życia, skutkuje to w późniejszych latach wieloma problemami wychowawczymi, których podłoże bywa niezrozumiałe dla pedagogów. Takiemu dziecku w szkole często przypinana jest łatka niegrzecznego, źle wychowanego lub odwrotnie - za bardzo wycofanego, niechętnego do współpracy. Jednak często bywa tak, że problem leży głęboko w psychice dziecka i wiąże się z trudnymi doświadczeniami z okresu wczesnego dzieciństwa. Stąd tak ważne jest pogłębianie przez pedagogów wiedzy związanej z teorią więzi i zaburzeniami przywiązania, by lepiej zrozumieć problemy wielu dzieci i ich podłoże oraz umieć zaproponować im odpowiednie formy pomocy i terapii. TEORIA PRZYWIĄZANIA JOHNA BOWLBY EGO, STYLE PRZYWIĄZANIA I ICH SKUTKI Badania związane z przywiązaniem prowadzili między innymi Mary Ainsworth 2, Harry Harlow 3, Konrad Lorenz 4 i przede wszystkim John Bowlby 5. 2 zob. M. Ainsworth, M. Blehar, E. Waters, S. Wall, Patterns of Attachment: Assessed in Strange Situation and at Home, NJ, Hillsdale zob. H. Harlow, The Nature of Love, American Psychologist, 13/1958, s zob. K. Lorenz, Der Kumpan in der Umwelt des Vogels, Journal für Ornithologie, 83/1935, s , ; tłum.na jęz. ang. [w :] C.H. Schiller (red), Instinctive Behavior, New York 1957.
3 Teoria przywiązania stworzona przez Bowlby ego integruje pozostałe. Teoria ta podkreśla znaczenie bliskich relacji i zależności, pod warunkiem, że są prawidłowe i funkcjonalne dla danej fazy rozwojowej dziecka. Bowlby określił przywiązanie, jako stan, w którym dziecko dąży do kontaktu i bliskości z figurą przywiązania, szczególnie, w sytuacji gdy się boi lub jest chore. Taka tendencja przywiązania do danej osoby jest trwała. 6 Aby pojawiło się przywiązanie muszą być spełnione trzy podstawowe warunki: 1. dziecko dąży do utrzymania bliskiego kontaktu fizycznego z figurą przywiązania (rodzic lub opiekun) i podejmuje zachowania przywiązaniowe takie jak ssanie, przywieranie, uśmiechanie się, podążanie za, krzyk i płacz 7 ; 2. Efekt bezpiecznej bazy matka/rodzic służy dziecku, jako bezpieczna baza, z której eksploruje otoczenie i jest ona dla niego schronieniem; 3. Lęk separacyjny dziecko reaguje bardzo gwałtownie w przypadku separacji od osoby, do której jest przywiązane. Zależnie od tego jak matka/rodzic (figura przywiązania) będzie reagować na potrzeby dziecka, zarówno te fizjologiczne, jak i związane z przywiązaniem tworzy się albo więź bezpieczna, albo więź pozabezpieczna (w więzi pozabezpiecznej wyróżniamy trzy rodzaje: unikającą, ambiwalentną i zdezorganizowaną). Jak poszczególne rodzaje wytworzonej więzi wpływają na funkcjonowanie dziecka? W więzi bezpiecznej dziecko chętnie eksploruje otoczenie, może rozstawać się z matką/rodzicem na krótko bez okazywania zdenerwowania, rodzic/opiekun jest dla niego bezpieczną bazą. Dziecko takie staje się zdolne do trwałych i opartych na zaufaniu związków z innymi, ma wysokie poczucie własnej wartości, jest odporne na krytyke, potrafi 5 zob. J. Bowlby, Attachment and loss (t. I), Hogarth Press and the Institute of Psycho-Analysis, London 1969; J. Bowlby, Attachment and loss (t. II), Hogarth Press and the Institute of Psycho-Analysis, London 1973; J. Bowlby, Attachment and loss (t. III), Hogarth Press and the Institute of Psycho-Analysis, London J. Bow lby, Pr zywiązanie,, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s J. Bowlby, Przywiązanie,, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 258.
4 współpracować i nawiązywać relacje. Dziecko takie rozwija się prawidłowo, a w środowisku szkolnym nie sprawia poważniejszych problemów. 8 Z kolei pozabezpieczne style przywiązania mają swe źródło w niezaspokojonej u dziecka potrzebie bezpieczeństwa. W ambiwalentnym stylu dziecko z jednej strony poszukuje kontaktu z matką/opiekunem, a z drugiej opiera się przed takim kontaktem. Ma to swoje źródło w niekonsekwentnych zachowaniach matki wobec dziecka (np. czasem jest czuła i opiekuńcza, a czasem krzyczy na dziecko, gdy to płacze). Dzieci takie mogą obawiać się dorosłych, bardzo przeżywają rozstania. Nie mają pewności, czy rodzic pospieszy z pomocą w razie zagrożenia. Nie potrafią opanować emocji, są dziećmi głośnymi, ale niechętnie eksplorują świat. 9 W szkolnych warunkach charakteryzują się wycofaniem z relacji z rówieśnikami, a w przypadku zachowań agresywnych ze strony rówieśników najczęściej przyjmują rolę ofiary. 10 Wyjątkowo przeżywają każde rozstanie w swoim życiu. W unikającym stylu przywiązania dziecko unika kontaktu i dorosłych, nie poszukuje pocieszenia u rodziców, a także nie ma dla niego różnicy, kto się nim opiekuje. Taki styl kształtuje się, gdy dziecko nie doświadcza kontaktu z opiekunem w sytuacjach, które traktuje, jako zagrażające mu. Dziecko wydaje się być niezależnym i dąży do nieadekwatnej dla swojego wieku samodzielności. Nie umie się bawić i nie wykazuje empatii. Na poziomie zachowania nie okazuje stresu, jednak badania procesów fizjologicznych go ujawniają. Dzieci takie w szkole bywają albo bardzo agresywne, albo bardzo wycofane. W zdezorganizowanym stylu przywiązania dzieci są najbardziej predysponowane do poważnych zaburzeń. Taki styl przywiązania jest skutkiem 8 A. Szołtysik, Style przywiązania u dzieci, [wyświetlono ], 9 Tamże. 10 G. Iniewicz, Zaburzenia emocjonalne u dzieci I młodzieży z perspektywy teorii przywiązania, Psychiatria Polska, tom XLII, numer 5/2008, s
5 bardzo traumatycznych przeżyć od wczesnego dzieciństwa, a ich matki określane są jako na przemian wrogie i bezradne. Ich zachowania są nieprzewidywalne. 11 Dzieci takie na zbliżenie emocjonalne rodzica reagują paniką. Zdarza się, że z powodu patologicznej sytuacji w domu przyjmują rolę rodzica dla młodszego rodzeństwa, a własnego rodzica traktują jak wroga. W środowisku szkolnym dzieci te mogą przejawiać zaburzenia zachowania, sprawiać poważne trudnosci wychowawcze i być nieprzewidywalne w swoich zachowaniach. Stają się najwiekszym wyzwaniem dla pedagoga. ZAKOŃCZENIE Podsumowując ważna dla pedagogów jest świadomość istnienia poszczególnych stylów przywiązania i ich wpływu na zachowania dzieci. Okazuje się, że nie zawsze dziecko niegrzeczne, sprawiające trudności wychowawcze należy po prostu ukarać za złe zachowanie i oczekiwać zmiany. Często dziecko zachowuje się tak, a nie inaczej, bo nie zna innych wzorów zachowań, nie umie uczestniczyć w życiu społecznym. Warto brać pod uwagę takie sytuacje, diagnozować dziecko i jego środowisko oraz w miarę możliwości w przypadku pozabezpiecznych stylów przywiązania reprezentowanych przez dziecko poszukiwać form pomocy i terapii, takich jak wsparcie, socjoterpia, czy wizyta u specjalisty. Odpowiednia reakcja i interwencja pedagoga/nauczyciela we wczesnym wieku szkolnym dziecka pozwoli na zmianę pewnych wzorców zachowań i postaw na pozytywne, tak by w przyszłości potrafiło ono nawiązywać prawidłowe relacje z innymi i budować bliskie więzi. BIBLIOGRAFIA 1. Ainsworth M., Blehar M., Waters E., Wall S., Patterns of Attachment: Assessed in Strange Situation and at Home, NJ, Hillsdale Bowlby J., Attachment and loss (t. I, II, III), Hogarth Press and the Institute of Psycho-Analysis, London 1969 (t. I), 1973 (t. II), 1980 (t. III); 11 G. Iniewicz, Zaburzenia emocjonalne u dzieci I młodzieży z perspektywy teorii przywiązania, Psychiatria Polska, tom XLII, numer 5/2008, s
6 3. Bowlby J., Przywiązanie,, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s Harlow H., The Nature of Love, American Psychologist, 13/ Iniewicz G., Zaburzenia emocjonalne u dzieci I młodzieży z perspektywy teorii przywiązania, Psychiatria Polska, tom XLII, numer Lorenz K., Der Kumpan in der Umwelt des Vogels, Journal für Ornithologie, 83/1935, s , ; 7. Szołtysik A., Style przywiązania u dzieci, [wyświetlono ], a_szoltysik
Alkohol w rodzinie zaburzone więzi
Konferencja szkoleniowa dla nauczycieli i pedagogów Życie z FAS Alkohol w rodzinie zaburzone więzi Beata Stebnicka Fundacja FASTRYGA Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Zabrzu Zaburzenia więzi Nie ma takiego
Bardziej szczegółowoDr Marta Kochan - Wójcik Psychologia
Dr Marta Kochan - Wójcik Psychologia "Nauczyciel przedmiotów zawodowych w zakresie organizacji usług gastronomicznych i hotelarstwa oraz architektury krajobrazu - studia podyplomowe" projekt realizowany
Bardziej szczegółowoWPŁYW RODZINY DYSFUNKCYJNEJ NA ROZWÓJ, WYCHOWANIE ORAZ EDUKACJĘ DZIECKA W MŁODSZYM WIEKU SZKOLNYM ABSTRAKT
WPŁYW RODZINY DYSFUNKCYJNEJ NA ROZWÓJ, WYCHOWANIE ORAZ EDUKACJĘ DZIECKA W MŁODSZYM WIEKU SZKOLNYM Chudy Katarzyna Lulek Joanna I rok studia II stopnia, pedagogika resocjalizacyjna Opiekun :dr Beata Anna
Bardziej szczegółowoWczesne wspomaganie rozwoju dziecka początkiem efektywnej edukacji
Konferencja: Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka początkiem efektywnej edukacji Warszawa, 19 września 2014r. Cele konferencji: Upowszechnianie wiedzy o znaczeniu wczesnego wspomagania dla rozwoju małego
Bardziej szczegółowoWyróżniono 6 ważnych elementów szacowania ryzyka i potrzeby ochrony dziecka w relacjach rodzic dziecko
Anna Bakuła Jak diagnozować krzywdzenie dziecka Wielu autorów twierdzi, że na zjawisko maltretowania dzieci należy spojrzeć z perspektywy właściwości indywidualnych dziecka, cech jego rodziny jako systemu,
Bardziej szczegółowoJest grupą praktyków z całej Polski, którzy reprezentują lokalne i ogólnopolskie organizacje pozarządowe.
2 1 0 7 OFERTA SZKOLEŃ Jest grupą praktyków z całej Polski, którzy reprezentują lokalne i ogólnopolskie organizacje pozarządowe. Naszą misją jest realizowanie prawa dziecka do wychowania w rodzinie. Dzieci,
Bardziej szczegółowoPedagogika opiekuńcza z terapią (POzT) Studia magisterskie II stopnia dla absolwentów kierunków pedagogicznych i nauczycielskich
Pedagogika opiekuńcza z terapią (POzT) Studia magisterskie II stopnia dla absolwentów kierunków pedagogicznych i nauczycielskich Praca po ukończeniu POzT związana jest z dziećmi i młodzieżą, które: wywodzą
Bardziej szczegółowoPROGRAM SOCJOTERAPEUTYCZNY - ZAJĘCIA ROZWIJAJĄCE KOMPETENCJE EMOCJONALNO - SPOŁECZNE
PROGRAM SOCJOTERAPEUTYCZNY - ZAJĘCIA ROZWIJAJĄCE KOMPETENCJE EMOCJONALNO - SPOŁECZNE 1. Założenia programu: Program zajęć socjoterapeutycznych rozwijających kompetencje emocjonalno - społeczne jest jedną
Bardziej szczegółowoBUDOWANIE WIĘZI Z DZIECKIEM POPRZEZ WSPÓLNE AKTYWNOŚCI
BUDOWANIE WIĘZI Z DZIECKIEM POPRZEZ WSPÓLNE AKTYWNOŚCI Współczesna pedagogika opiekuńcza zwraca coraz większą uwagę na rolę rodziców i rodziny w życiu dziecka. Podkreśla ich znaczenie dla prawidłowego
Bardziej szczegółowoProgram autorski Poznaję uczucia
Dziecko chce być dobre, Jeśli nie umie naucz, Jeśli nie wie wytłumacz, Jeśli nie może pomóż. Janusz Korczak Program autorski Poznaję uczucia 1 Anna Major Program Poznaję uczucia jest skierowany do dzieci
Bardziej szczegółowoZABURZENIA WIĘZI, DEPRESJA, - PSYCHOLOGICZNE SKUTKI KRZYWDZENIA DZIECKA
ZABURZENIA WIĘZI, DEPRESJA, - PSYCHOLOGICZNE SKUTKI KRZYWDZENIA DZIECKA KARINA OWSIANKO PSYCHOLOG, PEDAGOG RESOCJALIZACYJNY DZIECKO KRZYWDZONE. Zamknij się! Uspokój się albo pożałujesz, że się urodziłeś
Bardziej szczegółowoDiagnoza i terapia dzieci lękliwych z punktu widzenia pedagoga Postawy rodzicielskie a lęk u dziecka w wieku szkolnym
Kurs dokształcający z zakresu Diagnoza i terapia dzieci lękliwych z punktu widzenia pedagoga Postawy rodzicielskie a lęk u dziecka w wieku szkolnym Szczegółowy plan szkolenia: I. Rodzina jako środowisko
Bardziej szczegółowoZagadnienia na egzamin magisterski Rekrutacja 2015/2016 Rok akademicki 2019/2020
Spis treści Zagadnienia ogólne na egzamin magisterski... 2 Zagadnienia specjalistyczne na egzamin magisterski... 4 specjalność: PSYCHOLOGIA PRACY, ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA... 4 specjalność: PSYCHOLOGIA
Bardziej szczegółowoZasoby dziecka i jego rodziny a gotowość szkolna: kapitał społeczny dziecka na starcie dr Magdalena Czub
Zasoby dziecka i jego rodziny a gotowość szkolna: kapitał społeczny dziecka na starcie dr Magdalena Czub Zespół Wczesnej Edukacji Instytut Badań Edukacyjnych gotowość szkolna + gotowość środowiska lokalnego:
Bardziej szczegółowoSzkoła Podstawowa nr7 im. Jana Pawła II w Oleśnicy Program adaptacyjny dla grup przedszkolnych i klas pierwszych Jestem wesołym uczniem
Szkoła Podstawowa nr7 im. Jana Pawła II w Oleśnicy Program adaptacyjny dla grup przedszkolnych i klas pierwszych Jestem wesołym uczniem Opracował zespół wychowawców klas 0-III 1. Idea i założenia teoretyczne
Bardziej szczegółowoPewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej.
Pewnym krokiem do szkoły, czyli wszystko, co trzeba wiedzieć na temat gotowości szkolnej. Gotowość szkolna- sylwetka dziecka dojrzałego i niedojrzałego do rozpoczęcia nauki w szkole Edukacja szkolna jest
Bardziej szczegółowoNaturalną potrzebą i prawem każdego dziecka jest przynależność do grupy społecznej.
doświadczeń Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej nr 2 w Sosnowcu Szkoły muszą być bardziej inkluzyjne niż wykluczające, ich celem powinna być troska o wszystkich i zapewnienie bezpiecznej atmosfery stąd
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA TEORETYCZNE Na skrzydłach przyjaźni czyli o relacjach.
ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE Na skrzydłach przyjaźni czyli o relacjach. Powiedz mi, a zapomnę. Pokaż mi, a zapamiętam. Pozwól mi zrobić, a zrozumiem. Konfucjusz DIAGNOZA PROBLEMU Co powoduje, że grupa rówieśnicza
Bardziej szczegółowoWczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny
Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka i jego rodziny Fazy reakcji emocjonalnej rodziców w sytuacji pojawienia się niepełnosprawnego dziecka mgr Katarzyna Kowalska Dziecko niepełnosprawne w rodzinie Według
Bardziej szczegółowoZapraszamy w podróż do kompetencji.
Zapraszamy w podróż do kompetencji. Jest grupą praktyków z całej Polski, którzy reprezentują lokalne i ogólnopolskie organizacje pozarządowe. Naszą misją jest realizowanie prawa dziecka do wychowania w
Bardziej szczegółowoPROSTYTUCJA PRZYMUS CZY DOBROWOLNOŚĆ?
PROSTYTUCJA PRZYMUS CZY DOBROWOLNOŚĆ? Prostytucja uprawianie stosunków seksualnych w celach zarobkowych; pozyskiwanie w ten sposób pieniędzy, dóbr materialnych lub innych korzyści. (źródło - K. Olechnicki,
Bardziej szczegółowoRodzina jako system więzi społecznych i emocjonalnych.
Rodzina jako system więzi społecznych i emocjonalnych. Rodzina jest interpersonalnym systemem stosunków wewnątrz grupowych lub systemem społecznym. Te stosunki tworzone są przez więzi społeczne i emocjonalne.
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA AGRESJI I PRZEMOCY. Bezpieczna szkoła
SZKOLNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA AGRESJI I PRZEMOCY na rok szkolny 2013/2014 oraz 2014/2015 Bezpieczna szkoła Szkoła Podstawowa nr 7 im. A. Mickiewicza w Świeciu Świecie, wrzesień 2013r 1 CELE PROGRAMU:
Bardziej szczegółowoŻałoba i strata. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ
Żałoba i strata Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ Żałoba Proces psychologicznej, społecznej i somatycznej reakcji, będącej odpowiedzią na utratę i jej konsekwencje. Spełnia prawie wszystkie kryteria
Bardziej szczegółowoPRZEMOC SEKSUALNA WOBEC DZIECI
PRZEMOC SEKSUALNA WOBEC DZIECI PERSPEKTYWA OFIAR OPRACOWANIE DR MARCIN BEDNARCZYK CO WARTO WIEDZIEĆ 25% kobiet i 8% mężczyzn doświadcza wykorzystywania seksualnego w dzieciństwie (WHO), Co 5 dziecko w
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA AGRESJI I PRZEMOCY na rok szkolny 2016/2017. Bezpieczna i przyjazna szkoła
SZKOLNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA AGRESJI I PRZEMOCY na rok szkolny 2016/2017 Bezpieczna i przyjazna szkoła Szkoła Podstawowa nr 7 im. A. Mickiewicza w Świeciu Świecie, 30 wrzesień 2016r 1 CELE PROGRAMU:
Bardziej szczegółowoSzkoła Podstawowa nr7 im. Jana Pawła II w Oleśnicy Program adaptacyjny dla uczniów klas czwartych Uczę się z radością
Szkoła Podstawowa nr7 im. Jana Pawła II w Oleśnicy Program adaptacyjny dla uczniów klas czwartych Uczę się z radością Opracował zespół wychowawców klas IV-VI 1. Idea i założenia teoretyczne programu Sytuacja
Bardziej szczegółowoWydanie specjalne KWIECIEŃ MIESIĄCEM AUTYZMU AKCEPTACJI. Numer 20 04/17 AUTYZM AUTYZM
ORGANIZATOR PROJEKTU Publiczna Szkoła Podstawowa nr 7 11-go Listopada 16 97-500, Radomsko Numer 20 04/17 PARTNER Wydanie specjalne KWIECIEŃ MIESIĄCEM U LEKCJA AKCEPTACJI RÓŻNORODNOŚĆ Każde dziecko ma unikalne
Bardziej szczegółowoDzieci też przeżywają żałobę. Jak wspierać rodzinę po stracie? Milena Pacuda Anna Sokołowska
Dzieci też przeżywają żałobę. Jak wspierać rodzinę po stracie? Milena Pacuda Anna Sokołowska Podstawy teoretyczne Jak kształtuje się pojęcie śmierci u dzieci? Dzieci w wieku do 4 lat: do 2 roku życia poczucie
Bardziej szczegółowoWybrane programy profilaktyczne
Wybrane programy profilaktyczne PRZYJACIELE ZIPPIEGO Charakterystyka programu Polska Adaptacja programu Partnership for Children. Pierwsze wdrożenie przez Ośrodek Rozwoju Edukacji. Koordynator, szkolenia
Bardziej szczegółowoSYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU
1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Psychologia radzenia sobie ze stresem 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Psychology of coping with stress 3. Jednostka prowadząca przedmiot
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI na lata
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI na lata 2013-2016 PODSTAWY PRAWNE 1. Rozporządzenie MENiS z dn. 31.01.2003r w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 109 im. Batalionów Chłopskich w Warszawie 1 Podstawa prawna: 1. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991r. (tekst jednolity Dz. U. z 1996r. Nr
Bardziej szczegółowo13:00 14:30 Współczesne zagrożenia medialne w kontekście rozwoju emocjonalnego, poznawczego i społecznego dzieci i młodzieży. -mgr Marcin Miller
Program warsztatów:,, Agresja i przemoc w cyberprzestrzeni przeciwdziałanie zachowaniom agresywnym i przemocy w szkole. Trening zastępowania agresji TZA 17.01.2018r. 12:50-13:00 Powitanie, zapoznanie z
Bardziej szczegółowoRola rodziców i nauczycieli w procesie adaptacji dziecka w szkole
Organizator: Kuratorium Oświaty w Gdańsku 8 i 9 grudnia 2015 roku Konferencje dla Nauczycieli pt.: Szkolne progi: jak pomóc uczniom przejść do klasy czwartej? PSYCHOLOGIA na UAM od 1919 roku Rola rodziców
Bardziej szczegółowoSzanse i ryzyka Psycholog - Edna Palm
Rodzeństwo dzieci niepełnosprawnych Szanse i ryzyka Psycholog - Edna Palm Tłumaczenie: Psycholog - Dorota Fedorowska (Fundacja EDUCO) Czynniki obciążające rodziny posiadające niepełnosprawne dziecko Obciążenie
Bardziej szczegółowoPROJEKT SOCJALNY UZALEŻNIENIOM. Realizatorzy: Anna Osiewicz Aleksandra Zaborska Joanna Krzemińska Alicja Kowalska Joanna Trytek
PROJEKT SOCJALNY UZALEŻNIENIOM Realizatorzy: Anna Osiewicz Aleksandra Zaborska Joanna Krzemińska Alicja Kowalska Joanna Trytek 1. Opis problemu Rodzina winna zaspokajać potrzeby fizjologiczne jak i psychologiczne
Bardziej szczegółowoZapraszamy w podróż do kompetencji
Zapraszamy w podróż do kompetencji Jest grupą praktyków z całej Polski, którzy reprezentują lokalne i ogólnopolskie organizacje pozarządowe. Naszą misją jest realizowanie prawa dziecka do wychowania w
Bardziej szczegółowoIndywidualizacja pracy z uczniem zdolnym w edukacji wczesnoszkolnej Elżbieta Nerwińska
Indywidualizacja pracy z uczniem zdolnym w edukacji wczesnoszkolnej Elżbieta Nerwińska Projekt współfinansowany z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Każde dziecko jest zdolne!
Bardziej szczegółowoWarsztaty pt.: Przechodzenie czy przeskakiwanie z klasy III do klasy IV?
Instytut Psychologii Od 1919 r. psychologia na UAM Warsztaty pt.: Przechodzenie czy przeskakiwanie z klasy III do klasy IV? Prof. dr hab. Anna Izabela Brzezińska Klaudia Malinowska mgr Weronika Sobczak
Bardziej szczegółowoDiagnoza przemocy w rodzinie wobec małego dziecka
Diagnoza przemocy w rodzinie wobec małego dziecka Katarzyna Fenik-Gaberle Kraków, 12.10.2017 r. Przemoc w rodzinie wobec dziecka Przemoc doświadczanie (z reguły powtarzalne) trudnych emocji: niepokoju,
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYCZNY
PROGRAM PROFILAKTYCZNY IV Liceum Ogólnokształcącego im. A. Mickiewicza w Warszawie w roku szkolnym 2011/2012 i 2012/2013 na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia
Bardziej szczegółowoProgram Profilaktyczny. Prywatnego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. Królowej Jadwigi w Lublinie
Program Profilaktyczny Prywatnego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. Królowej Jadwigi w Lublinie Program profilaktyczny obejmuje: I. Wprowadzenie II. Struktura oddziaływań profilaktycznych III.
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY GIMNAZJUM NR 9 W ZESPOLE SZKÓŁ NR 4 W JAWORZNIE
SZKOLNY PROGRAM WYCHOWAWCZY GIMNAZJUM NR 9 W ZESPOLE SZKÓŁ NR 4 W JAWORZNIE Misja Gimnazjum nr 9 Wychowanie dziecka to nie miła zabawa, a zadanie, w które trzeba włożyć wysiłek bezsennych nocy, kapitał
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYCZNY
PROGRAM PROFILAKTYCZNY Szkoły Podstawowej nr 2 im. Leonida Teligi w Kamieniu Pomorskim na rok 2013/2014 Dzieci i młodzież mają prawo do wzrastania w bezpiecznym środowisku rodzinnym, m i lokalnym, a obowiązkiem
Bardziej szczegółowoPROGRAM praktyki zawodowej (nauczycielskiej) z zakresu wychowania fizycznego zał. 4
PROGRAM praktyki zawodowej (nauczycielskiej) z zakresu wychowania fizycznego zał. 4 1. Wymagania wstępne Uzyskanie zaliczenia z przedmiotu: psychologia, bezpieczeństwo i higiena pracy, zaliczenie dwóch
Bardziej szczegółowoZnaczenie współpracy rodziców ze szkołą, przedszkolem. Justyna Kurtyka-Chałas
Znaczenie współpracy rodziców ze szkołą, przedszkolem Justyna Kurtyka-Chałas Kryzys wychowania, o jakim dziś często mówimy w odniesieniu zarówno do domu rodzinnego jak i szkoły, jest przede wszystkim kryzysem
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA NIEPUBLICZNEGO Nr 1 Pod Topolą w Szczytnie. Kochać dziecko, to służyć mu, jak daleko jest to tylko możliwe. M.
KONCEPCJA PRACY PRZEDSZKOLA NIEPUBLICZNEGO Nr 1 Pod Topolą w Szczytnie Kochać dziecko, to służyć mu, jak daleko jest to tylko możliwe. M. Montessori MISJA PRZEDSZKOLA Nasze przedszkole jest drogowskazem
Bardziej szczegółowoCentrum Szkoleniowo-Terapeutyczne SELF. www.cst-self.pl
Centrum Szkoleniowo-Terapeutyczne SELF Biuro i gabinety psychoterapii: ul. Zygmuntowska 12/5, 35-025 Rzeszów Moje dziecko idzie do szkoły Dobry start szkolny ma zasadnicze znaczenie dla dalszej edukacji.
Bardziej szczegółowoDyżur psychologa w postaci udzielania porad psychologicznych:
W ramach niniejszego projektu oferujemy: poradnictwo psychologiczne poradnictwo prawne telefon zaufania - 32 426 00 33 wew. 11 program psychoedukacyjny dla rodziców i opiekunów prawnych,,szkoła dla rodziców
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. POLSKICH NOBLISTÓW W CHALINIE Chalin, wrzesień 2012r. KONCEPCJA PROGRAMU Program przewidziany jest do realizacji dla klas I III oraz IV VI. Założenia
Bardziej szczegółowoModel autokratyczny Model liberalny Model demokratyczny. Pozytywne i negatywne skutki
Model autokratyczny Model liberalny Model demokratyczny Pozytywne i negatywne skutki Dzieci mają niskie poczucie własnej wartości zachowują się ulegle. Lub przeciwnie buntują się przeciwko wszystkim i
Bardziej szczegółowoProblemem głównym mojej pracy są przyczyny podejmowania miłości u młodzieży ponadgimnazjalnej
Zakończenie Problemem głównym mojej pracy są przyczyny podejmowania miłości u młodzieży ponadgimnazjalnej Do problemu głównego zostały sformułowane następujące problemy szczegółowe, które przedstawię poniżej.
Bardziej szczegółowoDIAGNOZOWANIE DZIECI I MŁODZIEŻY
Oferta pomocy psychologiczno- pedagogicznej Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej w Szprotawie na rok szkolny 2013/2014 dla uczniów, rodziców i nauczycieli placówek oświatowych z terenu działania poradni
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM DWUJĘZYCZNE NR 2 IM. S. ŻEROMSKIEGO W BIELSKU BIAŁEJ KALEJDOSKOP ROK SZKOLNY 2016/2017 PODSTAWA PRAWNA 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia
Bardziej szczegółowoWIZJA I MISJA ZESPOŁU SZKÓŁ PUBLICZNYCH W LENARTOWICACH
ZESPÓŁ SZKÓŁ PUBLICZNYCH SZKOŁA PODSTAWOWA im. Marii Konopnickiej w Lenartowicach WIZJA I MISJA ZESPOŁU SZKÓŁ PUBLICZNYCH W LENARTOWICACH PRIORYTETY SZKOŁY PODSTAWOWEJ - Wychowanie patriotyczne i regionalne
Bardziej szczegółowoCzy kryzys ma sens? Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak
Czy kryzys ma sens? Psycholog Konsultant dowódcy ds. profilaktyki psychologicznej Magdalena Michalak - Mierczak Definicja kryzysu Kryzys jest odczuwaniem lub doświadczaniem wydarzenia, bądź sytuacji, jako
Bardziej szczegółowoWpływ braku poczucia bezpieczeństwa w dzieciństwie na realizację dorosłych ról człowieka
Wpływ braku poczucia bezpieczeństwa w dzieciństwie na realizację dorosłych ról człowieka Renata Ostrowska-Stopczyńska Specjalista psychiatra Specjalista psychiatrii dzieci i młodzieży Kowary 09.12.2015
Bardziej szczegółowoLiczba godzin Punkty ECTS Sposób zaliczenia. ćwiczenia 12 zaliczenie z oceną
Wydział: Psychologia Nazwa kierunku kształcenia: Psychologia Rodzaj przedmiotu: specjalnościowy Opiekun: prof. dr hab. Mieczysław Plopa Poziom studiów (I lub II stopnia): Jednolite magisterskie Tryb studiów:
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. w SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 13 W SOSNOWCU
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI w SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 13 W SOSNOWCU na lata szkolne 2015/2017 1 Spis treści Cele programu profilaktycznego... 3 Efekty działań profilaktycznych... 4 1. Współpraca z rodzicami
Bardziej szczegółowoDoskonalenie nauczycieli ukierunkowane na sukces szkoły/przedszkola
Część 1 Praca z uczniem młodszym Ewa Wysocka Praca z uczniem młodszym Nauczyciele Dzieci w wieku przedszkolnym osiągnięcia i zmiany rozwojowe w okresie średniego dzieciństwa zna osiągnięcia rozwojowe w
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoła Podstawowa nr 184 w Łodzi Uchwalono na posiedzeniu Rady Rodziców w dniu 1.02.2016r. Profilaktyka, już od lat, jest istotnym elementem wychowania w naszej szkole. Profilaktyka
Bardziej szczegółowoWybrane programy profilaktyczne
Wybrane programy profilaktyczne Program Wzmacniania Rodziny Ogólne informacje na temat programu Program Wzmacniania Rodziny jest polską adaptacją amerykańskiego Strenghening Family Program Adaptacja została
Bardziej szczegółowoCZY NASZE DZIECKO MOŻE
CZY NASZE DZIECKO MOŻE JUŻ IŚĆ DO SZKOŁY? Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 2 im. ks. dra S. Wilczewskiego w Katowicach OBOWIĄZEK SZKOLNY W KRAJACH EUROPEJSKICH GOTOWOŚĆ SZKOLNA Osiągnięcie przez
Bardziej szczegółowoRola dorosłych w budowaniu poczucia własnej wartości u sześciolatka
Rola dorosłych w budowaniu poczucia własnej wartości u sześciolatka Magdalena Zając Wydział Nauk Pedagogicznych Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Biografia dziecka, a jego poczucie własnej wartości
Bardziej szczegółowoSZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ W WĄWELNIE
Załącznik nr 2 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ W WĄWELNIE I. Podstawa prawna Program Profilaktyki w Szkole Podstawowej w Wąwelnie kieruje się celami i zasadami zawartymi w Statucie Szkoły
Bardziej szczegółowoPlan pracy Wychowawczo-Profilaktycznej. SZKOŁY PODSTAWOWEJ im. Władysława Rdzanowskiego w Radziejowicach
Plan pracy Wychowawczo-Profilaktycznej SZKOŁY PODSTAWOWEJ im. Władysława Rdzanowskiego w Radziejowicach w roku szk. 2017/2018 1 WPROWADZENIE Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez: 1. Szkolny
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU PUBLICZNYCH SZKÓŁ W GOŚCIESZYNIE
PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU PUBLICZNYCH SZKÓŁ W GOŚCIESZYNIE Opracowały: Marzenna Tomaszewska Monika Szymańska Emilia Ratajczak Głównym celem programu profilaktycznego jest: Promocja zdrowego stylu życia,
Bardziej szczegółowoGRUPY WSPARCIA I GRUPY SAMOPOMOCOWE. Monika Kaźmierczak Fundacja Pracownia Dialogu
GRUPY WSPARCIA I GRUPY SAMOPOMOCOWE Monika Kaźmierczak Fundacja Pracownia Dialogu WYBRANE FORMY WSPARCIA PSYCHOLOGICZNEGO Grupy wsparcia profesjonalne Grupy wsparcia samopomocowe Grupy terapeutyczne WYBRANE
Bardziej szczegółowoPercepcja siebie i świata uczniów z lekkim upośledzeniem umysłowym pochodzących z rodzin pełnych i niepełnych
Percepcja siebie i świata uczniów z lekkim upośledzeniem umysłowym pochodzących z rodzin pełnych i niepełnych Percepcja, czyli świadome reagowanie na bodziec zewnętrzny, umożliwia dziecku zdobywanie informacji
Bardziej szczegółowoSZKOŁA PODSTAWOWA NR 91 z oddziałami dwujęzycznymi im. JÓZEFA WYBICKIEGO W POZNANIU. PROGRAM WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY Na okres
SZKOŁA PODSTAWOWA NR 91 z oddziałami dwujęzycznymi im. JÓZEFA WYBICKIEGO W POZNANIU PROGRAM WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNY Na okres 2017-2019 Przyjęty do realizacji uchwałą Rady Pedagogicznej w dniu 13 września
Bardziej szczegółowoPRZEDSZKOLE NIEPUBLICZNE PRZEDSZKOLE LEŚNE ul. Elizy Orzeszkowej 13, 05-500 Piaseczno KARTA INFORMACYJNA DZIECKA
PRZEDSZKOLE NIEPUBLICZNE PRZEDSZKOLE LEŚNE ul. Elizy Orzeszkowej 13, 05-500 Piaseczno KARTA INFORMACYJNA DZIECKA Każde dziecko ma ogromny potencjał rozwojowy, który potrzebuje wsparcia i współpracy ze
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 9 W SIEDLCACH
KONCEPCJA PRACY MIEJSKIEGO PRZEDSZKOLA NR 9 W SIEDLCACH Wszystkiego, co naprawdę trzeba wiedzieć, nauczyłem się w przedszkolu- o tym jak żyć co robić, jak postępować, współżyć z innymi patrzeć, odczuwać,
Bardziej szczegółowoStudia Podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną Oligofrenopedagogika
Studia Podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną Oligofrenopedagogika I. Informacje ogólne II. Rekrutacja III. Charakterystyka studiów kwalifikacyjnych IV. Treści programowe
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA PRACY W MIEJSKIM PRZEDSZKOLU NR 2 FANTAZJA W SZCZYTNIE
KONCEPCJA PRACY W MIEJSKIM PRZEDSZKOLU NR 2 FANTAZJA W SZCZYTNIE Koncepcja pracy przedszkola oparta jest na celach i zadaniach zawartych w aktach prawnych: ustawie o systemie oświaty oraz aktach wykonawczych
Bardziej szczegółowoPsychologia kliniczna i psychoterapia
Psychologia kliniczna i psychoterapia Nazwa przedmiotu Psychologia kliniczna i psychoterapia Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii, Kod przedmiotu Studia Kierunek
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 4 W RAWICZU
PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 4 W RAWICZU PROGRAM PROFILAKTYKI CELE GŁÓWNE - kształtowanie postaw promujących zdrowy tryb życia - wdrażanie do dbałości o własne prawa i do poszanowania praw
Bardziej szczegółowoRGORGAM DZIAŁAŃ ADAPTACYJNYCH
Załącznik nr 11 do Planu pracy Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 82 Im. Jana Pawła II w Warszawie /31.08.2017r/ RGORGAM DZIAŁAŃ ADAPTACYJNYCH DLA UCZNIÓW KLAS SIÓDMYCH W SZKOLE PODSTAWOWEJ
Bardziej szczegółowoPsychologiczne skutki doświadczania przemocy w życiu dorosłym. Renata Kałucka
Psychologiczne skutki doświadczania przemocy w życiu dorosłym. Renata Kałucka Konferencja jest współfinansowana ze środków m.st. Warszawa. Porządek życia rodzinnego Zasady Granice Chaos Status quo związane
Bardziej szczegółowoStudia Podyplomowe. Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną - Oligofrenopedagogika
Studia Podyplomowe Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną - Oligofrenopedagogika I. Informacje ogólne II. III. IV. Rekrutacja Charakterystyka studiów kwalifikacyjnych Program
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA FUNKCJONOWANIA I ROZWOJU NIEPUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W BRZEGACH. Na lata
KONCEPCJA FUNKCJONOWANIA I ROZWOJU NIEPUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W BRZEGACH Na lata 2012-2017 Koncepcja funkcjonowania i rozwoju szkoły została opracowana w oparciu o: 1.Ustawę o systemie
Bardziej szczegółowoWsparcie rodziny w kontekście wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Paweł Wakuła Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Białymstoku
Wsparcie rodziny w kontekście wczesnego wspomagania rozwoju dziecka Paweł Wakuła Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Białymstoku 1 Już przed narodzeniem dziecka rodzina zmienia się i przygotowuje
Bardziej szczegółowoZadania psychologa w szkole
Zadania psychologa w szkole Pracę psychologa w szkole określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej. Według aktualnych przepisów do obowiązków psychologa zatrudnionego w szkole należy: 1) prowadzenie
Bardziej szczegółowoPROGRAM ADAPTACYJNY NIEPUBLICZNEGO PRZEDSZKOLA KOLOROWA ZEBRA W BIADACZU. Autorka programu. Mgr Agnieszka Gierdal
PROGRAM ADAPTACYJNY NIEPUBLICZNEGO PRZEDSZKOLA KOLOROWA ZEBRA W BIADACZU Autorka programu Mgr Agnieszka Gierdal WSTĘP: Pierwszy dzień rozpoczęcia edukacji przedszkolnej jest dla dziecka przełomowy. Wiąże
Bardziej szczegółowoLp. Zadanie Forma realizacji Termin Współpracujący Uwagi
Lp. Zadanie Forma realizacji Termin Współpracujący Uwagi I Rozpoznawanie indywidualnych potrzeb i możliwości uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie zagrożonych niedostosowaniem społecznym
Bardziej szczegółowoOPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA. dla Programu Kształcenia. Studiów Podyplomowych. Edukacja Przedszkolna i Wczesnoszkolna.
Załącznik do uchwały nr538 Senatu Uniwersytetu Zielonogórskiego w sprawie określenia efektów kształcenia dla studiów podyplomowych prowadzonych na Wydziale Pedagogiki, Socjologii i Nauk o Zdrowiu OPIS
Bardziej szczegółowoAkademia Pozytywnej Profilaktyki. Programy pozytywnego rozwoju dla uczniów kl. I-III SP 2015/2016
Programy pozytywnego rozwoju dla uczniów kl. I-III SP 2015/2016 Drodzy Rodzice, Szanowni Pedagodzy, Nauczyciele oraz Wychowawcy! Pozytywny rozwój jest elementem tzw. pozytywnej profilaktyki. Idea ta nie
Bardziej szczegółowoM1_W04 S1P_W05 M1_W03 M1_W03 M1_W02 M1_W03 M1_W07 K_W05 K_W06 K_W08 K_W11 K_W13 M1_U03 M1_U04 M1_U07 M1_U05 M1_U10 K_U05 K_U07 K_U10
Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Forma studiów Rok studiów 2 Semestr 3 Efekty kształcenia dla modułu kształcenia Wydział Wychowania Fizycznego Zakład Psychologii,
Bardziej szczegółowoGrowth. Obóz Terapeutyczno Warsztatowy dla rodzin dzieci w spektrum autyzmu. Poziom zaawansowany Lipca 2019 Polanika Zdrój
Obóz Terapeutyczno Warsztatowy dla rodzin dzieci w spektrum autyzmu. Poziom zaawansowany 21-27 Lipca 2019 Polanika Zdrój Zapraszamy Was serdecznie na wyjątkową podróż w głąb Siebie i w głąb relacji z Dzieckiem.
Bardziej szczegółowoKarta zgłoszenia dziecka do niepublicznego żłobka Lula
Karta zgłoszenia dziecka do niepublicznego żłobka Lula 1. Imię i nazwisko Dziecka... 2. Data urodzenia Dziecka 3. PESEL Dziecka 4. Rodzice/ Opiekunowie prawni * ( imię i nazwisko): Matka/ Opiekunka prawna:...
Bardziej szczegółowoDIAGNOZA PRZEDSZKOLNA JAKO ELEMENT SKŁADOWY POZNAWANIA DZIECKA W PROCESIE EDUKACJI Barbara Szetela I Pedagogika opiekuńczo-wychowawcza, stopień II Dr
DIAGNOZA PRZEDSZKOLNA JAKO ELEMENT SKŁADOWY POZNAWANIA DZIECKA W PROCESIE EDUKACJI Barbara Szetela I Pedagogika opiekuńczo-wychowawcza, stopień II Dr Beata Zięba opiekun naukowy Uniwersytet Rzeszowski,
Bardziej szczegółowoZAGADNIENIA KIERUNKOWE rok akademicki 2014/2015. Pedagogika, studia II stopnia
ZAGADNIENIA KIERUNKOWE 1. Pedagogika jako nauka źródła pedagogiki jako nauki teoretycznej i praktycznej, miejsce pedagogiki w systemie nauk oraz jej powiązania z innymi dyscyplinami; interdyscyplinarność
Bardziej szczegółowoAneks do Programu Wychowawczo Profilaktycznego Szkoły Podstawowej im. Jana Długosza w Piekarach opracowany na podstawie
Aneks do Programu Wychowawczo Profilaktycznego Szkoły Podstawowej im. Jana Długosza w Piekarach opracowany na podstawie Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 stycznia 2018 r. zmieniającego
Bardziej szczegółowoZałącznik do uchwały nr 12/2012/2013z dnia 25 lutego 2013 r. SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. MARKA KOTAŃSKIEGO W GÓRALICACH
Załącznik do uchwały nr 12/2012/2013z dnia 25 lutego 2013 r. SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. MARKA KOTAŃSKIEGO W GÓRALICACH Młodzież powinna być tak prowadzona, by umiała wyprzeć
Bardziej szczegółowoJak zapobiegać przemocy domowej wobec dzieci i młodzieży.
Jak zapobiegać przemocy domowej wobec dzieci i młodzieży. (Terapia Krótkoterminowa Skoncentrowana na Rozwiązaniu) Kontakt tel.: +48 600779294 e-mail: iwona@gabinetterapeutyczny.eu Iwona Czerwoniuk psychoterapeuta
Bardziej szczegółowoSzkolny Program Profilaktyki na lata 2012/2013, 2013/2014, 2014/2015
Szkolny Program Profilaktyki na lata 2012/2013, 2013/2014, 2014/2015 Główny cel profilaktyki szkolnej: Wspomaganie wychowania młodzieży dbającej o swoje zdrowie, bezpieczeństwo, mającej świadomość zagrożeń
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI SPOŁECZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ INTEGRACYJNEJ NR 100 STO W WARSZAWIE. na rok szkolny 2015/2016. Warszawa 24 sierpnia 2015 r
PROGRAM PROFILAKTYKI SPOŁECZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ INTEGRACYJNEJ NR 100 STO W WARSZAWIE na rok 2015/2016 Warszawa 24 sierpnia 2015 r Poniższy Program Profilaktyki uzupełnia Program Wychowawczy Szkoły Podstawowej
Bardziej szczegółowoPROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ nr 8 im. Mikołaja Kopernika w Malborku. Czyli
PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ nr 8 im. Mikołaja Kopernika w Malborku Czyli Jak pracować z uczniem, aby czuł się dobrze i bezpiecznie w szkole oraz dobrze radził sobie w środowisku CELE WYCHOWAWCZE
Bardziej szczegółowoTRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA. analiza psychologiczna
TRUDNOŚCI WYNIKAJĄCE ZE STANU ZDROWIA i KONDYCJI UCZNIA analiza psychologiczna Beata Dobińska psycholog Zachodniopomorska Szkoła Biznesu CHOROBA PRZEWLEKŁA A FUNKCJONOWANIE DZIECKA 1569,7 tys. dzieci i
Bardziej szczegółowoWPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ
WPŁYW CZYTANIA NA ROZWÓJ DZIECI I MŁODZIEŻY Szkoła Podstawowa w Opatowie Sukces jednostek i społeczeństw zależy od ich wiedzy. Kluczem do wiedzy wciąż jest czytanie. Wiele osób, choć umie czytać, nie czyta.
Bardziej szczegółowo