Ekonomista jako naukowiec. Myśleć jak ekonomista. W tym rozdziale odpowiemy na pytania: Ekonomiści odgrywają podwójną rolę:

Transkrypt

1 2 Myśleć jak ekonomista P R I N C I P L E S O F MICROECONOMICS F O U R T H E D I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W PowerPoint Slides by Ron Cronovich 2007 Thomson South-Western, all rights reserved W tym rozdziale odpowiemy na pytania: Jakie dwie role spełniają ekonomiści? Czym się one różnią? Czym są modele? Jak korzystają z nich ekonomiści? Czym jest wykres ruchu okrężnego? W jaki sposób granica możliwości produkcyjnych jest powiązana z kosztem utraconych możliwości? Co jeszcze przedstawia? Jakie są różnice pomiędzy mikro i makroekonomią? A pomiędzy sądami pozytywnymi a normatywnymi? 1 Ekonomista jako naukowiec Ekonomiści odgrywają podwójną rolę: Naukowcy: próbują wyjaśnić świat Doradcy polityków: próbują pomóc w udoskonalaniu świata W pierwszej roli, ekonomiści pełnią rolę naukową: testują teorie jak działa świat. 2 1

2 Założenia i Modele Założenia upraszczają skomplikowany świat, ułatwiają jego zrozumienie. Przykład: Kiedy studiujemy zagadnienia handlu międzynarodowego, możemy założyć, że świat składa się z dwóch krajów i dwóch towarów. Jest to bardzo nierealne, ale upraszcza problem. Ekonomiści używają modeli do opisania skomplikowanej rzeczywistości. Model jest uproszczoną wersją skomplikowanej rzeczywistości. 3 Przykłady modeli Mapa drogowa 4 Przykłady modeli Model ciała człowieka 5 2

3 Przykłady modeli Model samolotu 6 Przykłady modeli Model szczęki Pamiętaj o myciu zębów 7 Nasz pierwszy model: Wykres ruchu okrężnego Wykres ruchu okrężnego: stanowi wizualny model gospodarki, który pokazuje, w jaki sposób pieniądz, zasoby, oraz gotowe dobra i usługi przepływają przez rynki. Zawiera: gospodarstwa domowe przedsiębiorstwa Zawiera dwa rynki: rynek dóbr i usług rynek czynników produkcji 8 3

4 Czynniki produkcji Czynniki produkcji to zasoby, z których korzysta gospodarka przy produkcji dóbr i usług. Zaliczmy do nich: nakład pracy ziemię kapitał (budynki & maszyny użyte w procesie produkcji) 9 Rysunek 1: Ruch okrężny Gospodarstwa domowe: posiadają i sprzedają czynniki produkcji, kupują i konsumują dobra i usługi Przedsiębiorstwa Gospodarstwa domowe Przedsiębiorstwa: Produkują i sprzedają dobra i usługi, Wynajmują i zużywają czynniki produkcji 10 Rysunek 1: Ruch okrężny Przychód Sprzedane dobra i usługi Rynek dóbr i usług Wydatki Kupione dobra i usługi Przedsiębiorstwa Gospodarstwa domowe Płace, czynsze, zyski Czynniki produkcji Rynki czynników produkcji Praca, ziemia i kapitał Dochód 11 4

5 Mikroekonomia i makroekonomia Mikroekonomia to badanie sposobu, w jaki gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa podejmują decyzje i w jaki współdziałają na konkretnych rynkach. Makroekonomia zajmuje się badaniem zjawisk, dotyczących całej gospodarki ( jak inflacja, bezrobocie i wzrost gospodarczy). Mimo, że obie dziedziny są ze sobą powiązane, jednak różnią się od siebie, gdyż dotyczą innych zagadnień. 12 Ekonomista jako doradca polityka Jako naukowcy, ekonomiści wygłaszają sądy pozytywne, które opisują świat takim, jakim jest (jak jest). Jako doradcy, ekonomiści wygłaszają sądy normatywne, które zalecają, jaki świat powinien być (jak ma być). Sądy pozytywne możemy potwierdzić lub zanegować, sądów normatywnych - nie. Rządy zatrudniają ekonomistów jako doradców np. Rada Gospodarcza przy Prezesie RM. 13 ACTIVE LEARNING 3: Analiza pozytywna a normatywna Które z poniższych stwierdzeń są sądami pozytywnymi, a które normatywnymi? Jak stwierdzasz różnicę? a. Ceny rosną, kiedy rząd drukuje więcej pieniędzy. b. Rząd powinien drukować mniej pieniędzy. c. Dofinansowanie banków jest potrzebne. d. Podwyżka cen benzyny spowoduje wzrost popytu na wypożyczalnie filmów video. 14 5

6 ACTIVE LEARNING 3: Odpowiedzi: a. Ceny rosną, kiedy rząd drukuje więcej pieniędzy. Sąd pozytywny, opisuje zależność, można skorzystać z danych, można go potwierdzić, lub mu zaprzeczyć. b. Rząd powinien drukować mniej pieniędzy. Sąd normatywny, jest to osąd, nie można go potwierdzić, ani mu zaprzeczyć. 15 ACTIVE LEARNING 3: Odpowiedzi: c. Dofinansowanie banków jest potrzebne. Sąd normatywny, kolejny osąd. d. Podwyżka cen benzyny spowoduje wzrost popytu na wypożyczalnie filmów video. Sąd pozytywny, opisuje zależność. Zauważ, że zdania nie muszą być prawdziwe, aby być sądami pozytywnymi. 16 Dlaczego ekonomiści różnią się poglądami? Ekonomiści często dają sprzeczne wskazówki w zakresie polityki. Czasami nie zgadzają się co do prawdziwości alternatywnych, pozytywnych teorii na temat świata (nie zawsze istnieje możliwość zweryfikowania sądów pozytywnych - brak danych). Mogą oni opowiadać się za różnymi sądami wartościującymi, zatem mogą się również różnić sądami normatywnymi na temat tego, co powinno być celem polityki gospodarczej. Istnieją jednak propozycje, z którymi zgadza się większość ekonomistów. 17 6

7 Propozycje, z którymi zgadza się większość ekonomistów (w%) Górne limity czynszów redukują ilość i jakość dostępnych mieszkań. (93%) Cła i kontyngenty importowe zwykle powodują zmniejszenie ogólnego dobrobytu gospodarczego. (93%) Duży deficyt budżetu federalnego ma negatywny wpływ na gospodarkę. (83%) Płaca minimalna zwiększa bezrobocie wśród pracowników młodych i niewykwalifikowanych. (79%) 18 Podsumowanie Jako naukowcy, ekonomiści próbują wyjaśnić świat używając modeli i założeń. Dwa proste modele: Ruch okrężny i PPF. Mikroekonomia bada zachowanie konsumentów i przedsiębiorstw, i ich współdziałanie na rynkach. Makroekonomia bada gospodarkę, jako całość. Jako doradcy, ekonomiści oferują rady, jak udoskonalić świat. 19 7