Wykorzystanie entomopatogenicznych. w Instytucie Badawczym Leśnictwa. Zakład Ochrony Lasu IBL

Transkrypt

1 Wykorzystanie entomopatogenicznych mikroorganizmów w ochronie lasu historia badań prowadzonych w Instytucie Badawczym Leśnictwa Barbara Głowacka Zakład Ochrony Lasu IBL

2 Lasy w Polsce zajmują 9,1 mln ha, co stanowi 28,8% powierzchni kraju. Udział powierzchniowy gatunków drzew leśnych

3 Powierzchnia zwalczania szkodników liściożernych sosny (bez brudnicy mniszki) w latach Diprionidae Dendrolimus pini Bupalus piniarius Panolis flammea h a lata

4 Powierzchnia zwalczania brudnicy mniszki w latach Lymantria monacha ha lata

5 Powierzchnia zwalczania szkodników liściożernych sosny w latach h a Panolis flammea Bupalus piniarius Lymantria monacha Dendrolimus pini Diprionidae lata

6

7

8

9 Prof. dr hab. Witold Koehler, Kierownik Zakładu Ochrony Lasu :

10

11

12 Acantholyda nemoralis Thoms r. Neoaplectana janickii W+K (Steinernema kraussei)

13 Hanna Świeżyńska Barbara Głowacka

14 Mechanizm działania bakterii Bacillus thuringiensis

15 Panolis flammea Schiff., 1962 r. Bacillus thuringiensis Berl. z kolekcji entomopatogenicznych bakterii w Pradze, od prof. Jaroslava Weisera 1). W badaniach laboratoryjnych sprawdzono wrażliwość wyhodowanych z poczwarek gąsienic strzygoni choinówki na B. thuringiensis B. th K

16

17 Panolis flammea Schiff. Bacillus thuringiensis Berl. z kolekcji entomopatogenicznych bakterii w Pradze 2). Na pożywce agarowej z peptonem namnożono duże ilości bakterii. Mieszano je z kaolinem (form. do oprysku) lub talkiem (form. do opyłu), suszono w temp. pokojowej i mielono. 3). Płytkową metodą Kocha określano liczbę spor i kryształów w 1 g każdej formulacji. 3). W Nadl. Błędno w dniach 22 i 26 czerwca wykonano zabiegi zwalczania strzygoni. 4). Po 2 tygodniach śmiertelność gąsienic osiągnęła 96%.

18 Dendrolimus pini L r Bacillus Dendrolimus Tal. Kontrola

19 Bacillus thuringiensis Berl. Dendrolimus pini L.

20 Bacilan Handlowe formulacje Bacillus thuringiensis testowane w Zakładzie Ochrony Lasu IBL Preparat ZPR Wałcz, Polska Bactospeine creme 8000 Biochem Belgia Bactospeine Biochem Belgia Producent Bathurin JZD Agrokombinat, Czechosłowacja Biospor Hoechst AG, Niemcy Bitoksybacillin illi Glavmikrobioprom, ZSRR Dipel WP Dipel 8 L Dendrobacillin Ecotech PRO 7,5 Abbot Lab. USA Abbot Lab. USA Glavmikrobioprom, ZSRR Ecogen USA

21 Handlowe formulacje Bacillus thuringiensis testowane w Zakładzie Ochrony Lasu IBL Preparat Entobakterin Foray 48 B Foray 04 UL Foray 76B SC Gomelin Lepidocyd Thuridan WP Thuridan krem Thuricide WP Thuricide 90 TS Producent Glavmikrobioprom, ZSRR Novo Nordisk, Dania Abbott Laboratories, USA Valent BioSciences, USA Glavmikrobioprom, ZSRR Glavmikrobioprom, ZSRR Polfa Pabianice, Polska Polfa Pabianice, Polska Bioferm Corp., p, USA Stauffer Chem. Corp. USA

22 Hyloicus pinastri L. Gąsienice zainfekowane bakterią B. thuringiensis 1964 r. Bupalus piniarius L.

23 Operophtera sp. Nadl. Sztabin, 1971 r. Thuricide Kontrola

24 Zwalczanie brudnicy mniszki handlowymi preparatami p B. thuringiensis Rok Preparat Powierzchnia wha Bactospeine creme 46 tys Thuridan WP Thuridan krem Bacilan krem Dipel 8 L Foray 48 B 150 tys Różne formulacje Foray u???

25 30 Wpływ insektycydów na owady nie będące celem zwalczania, Nadl. Ostrów Mazowiecka, 1994 r. 25 owadów w 2 średn nia liczba na m parazytoidy i drapieżce gospodarczo obojętne 0 Decis 2,5 EC Foray 48 B Dimilin 480 SC Kontrola wariant

26

27 Diprionidae Enterobacteriaceae potencjalne patogeny Diprion pini, 1970 r. Epizootia z udziałem Serratia marcescens

28 Bakterie wyizolowane z zamierających owadów w latach L.p. Bakteria Gatunek owada 1. Achromobacter sp Acantholyda nemoralis, Exoteleia dodecella, Neodiprion sertifer 2. Bacillus brevis Dendrolimus pini 3. B.cereus Acantholyda nemoralis, Agrotis vestigialis, Dendrolimus pini, Exoteleia dodecella, Evetria buoliana, Hibernia defoliaria, Hypono-meuta sp., Lymantria dispar, Operophtera brumata 4. B. megatherium Tortrix politana 5. Brevibacterium sp. Acantholyda nemoralis

29 Bakterie wyizolowane z zamierających owadów w latach Lp L.p. Escherichia Evetria buoliana freundii 6. Enterobacter Bupalus piniarius, Dendrolimus pini, Diprion aerogenes pini, Hibernia defoliaria, Neodiprion sertifer 7. Enterobacter Bupalus piniarius, Dendrolimus pini, cloacae Di-prion pini, Neodiprion sertifer 8. Klebsiella Acantholyda nemoralis, Dendrolimus pini aerogenes 9. Proteus rettgeri Dendrolimus pini 10. Proteus vulgaris Diprion pini, Monochamus galloprovincialis, Panolis flammea, Phalera bucephala 11. Pseudomonas aeruginosa Dendrolimus pini

30 L.p. Bakterie wyizolowane z zamierających owadów w latach Pseudomonas chlororaphis 12. Pseudomonas fluorescens 13. Pseudomonas septica Dendrolimus pini, Lymantria dispar, Lymantria monacha, Tortrix viridana Bupalus piniarius, Hibernia defoliaria, Panolis flammea Acantholyda nemoralis, Bupalus piniarius, Panolis flammea 14. Sarcina flava Acantholyda nemoralis, Hibernia defoliaria 15. Serratia Dendrolimus pini, Diprion pini marcescens 16. Staphylococcus Diprion pini, Ips typographus epidermis 17. Streptococcus faecalis Bupalus piniarius, Hibernia defoliaria, Lymantria monacha

31 Neodiprion sertifer Geofrr. Baculovirus (Birdiavirus, Borrelinavirus sertifer) Puszcza Notecka, 1966 r.

32 Terenowe próby zwalczania borecznika rudego preparatem wirusowym Rok Rodzaj Preparat Ciecz oprysku użytkowa 1967 Nadl. 1 ha, opryskiwacz Koncentrat poliedrów z 3-5x10 7 poliedrów/ml Suwałki plecakowy, 250 larw 50 l/ha h 0,6 ha, Koncentrat t 3-6x10 7 Nadl. opryskiwacz poliedrów z poliedrów/ml Sarbia plecakowy, 150 larw 50 l/ha

33 Lymantria monacha L., 1979 r. Baculovirus efficiens

34 Terenowe próby zwalczania brudnicy mniszki preparatem wirusowym w Nadl. Szczytno Rok Rodzaj oprysku Preparat Ciecz użytkowa ha, Koncentrat śmigłowiec, poliedrów z l/ha gąsienic 1,5x10 7 poliedrów/ml ha, śmigłowiec, 100 l/ha Koncentrat poliedrów z 10 tys. gąsienic 3x10 7 poliedrów/ml

35 Lymantria monacha L., 1982 r. Baculovirus efficiens - choroba wierzchołkowa, krysztalica Fot. J. Ziemnicka

36 Lymantria dispar L r. Baculovirus Baculovirus Nosema lymantriae Entomophthora aulicae

37 Grzyby wyizolowane w latach z 32 gatunków owadów leśnych* L.p. Gatunek lub rodzaj grzyba Liczba izolatów 1. Aphanocladium aranearum (Petch) W. Gams 3 2. Aspergillus sp Aspergillus niger 3 4. Aspergillus parasiticus Speare Beauveria bassiana (Bals.) Vuillemin Beauveria brogniartii (Sacc.) Petch Cordyceps militaris (Fries) Link, st. Konidial Entomophaga aulicae complex Entomophaga diprionis Balazy 1405 * egzemplarzy zebranych w 248 nadleśnictwach

38 Grzyby wyizolowane z owadów leśnych w latach L.p. Gatunek lub rodzaj grzyba Liczba izolatów 10. Fusarium sp Hirsutella sp Hirsutella gigantea Petch Mucor sp Paecilomyces sp Paecilomyces farinosus (Holm. ex S.F. Gray) Brown et Smith Paecilomyces fumoso-roseus (Wize) Brown 43 et Smith 17. Penicillium sp. 1448

39 Grzyby wyizolowane z owadów leśnych w latach L.p. Gatunek lub rodzaj jgrzyba Liczba izolatów 18. Scopulariopsis p sp Trichotecium sp Trichotecium roseum (Bull.) Link Verticillium sp Verticillium falcatum (Petch) W. Gams Verticillium lecanii (Zimm.) Viegas Verticillium cephalosporium W. Gams Infekcje mieszane 145

40 Próby wykorzystania Beauveria bassiana* do zwalczania liściożernych i ż owadów leśnych ś Gatunek owada Lokalizacja Redukcja liczebności Barczatka sosnówka, zimujące gąsienice Nadl. Gostynin, 1987 r. 80% Strzygonia choinówka, zimujące poczwarki Nadl. Lipusz, 1988 r. 54% Poproch cetyniak, Nadl. Choczewo, zimujące poczwarki 1988 r. 44% *Preparat przygotowany w Zakładach Farmaceutycznych POLFA Preparat przygotowany w Zakładach Farmaceutycznych POLFA Pabianice

41 Próba wykorzystania Beauveria bassiana i Verticillium lecanii do zwalczania kornika drukarza Ips typographus, podczas rójki, na nalatującego chrząszcza Lokalizacja Gatunek grzyba Redukcja liczebności ś i Nadleśnictwo Supraśl, 1987 r. Beauveria bassiana 1,7% Verticillium lecanii 4,3%

42 Dendrolimus pini L., r. Beauveria bassiana Paecilomyces farinosus

43 Dendrolimus pini L., r. Cephalosporium lecanii Scopulariopsis brevicaulis Fusarium sp. Beauveria bassiana

44 Panolis flammea Schiff. Beauveria bassiana 1971 r. Entomophaga aulicae, 1987 r. Hirsutella gigantea, 1971 r.

45 Hyloicus pinastri L., r. Cordyceps sp. Hirsutella gigantea Beauveria bassiana Paecilomyces farinosus

46 Bupalus piniarius L., 1973 r. Beauveria bassiana Paecilomyces farinosus Hirsutella gigantea Cephalosporium lecanii

47 Euproctis chrysorrhoea L. Entomophthora aulicae 1977 r.

48 Orgyia antiqua L., 1976 r. B. bassiana + P. farinosus

49 Paranthrene tabaniformis Rott r., Beauveria bassiana

50 Ips typographus L r. Beauveria bassiana

51 Tomicus piniperda L r. Beauveria bassiana

52 Ips sexdentatus Boern., 1972 r. Beauveria bassiana

53 Melolontha melolontha L r., Beauveria brogniartii (B.tenella)

54 Diprion pini L r. B. bassiana P. farinosus Entomophaga tenthredinis

55 Dziękuję za uwagę!