Procedura identyfikacja i ocena aspektów środowiskowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Instrukcja

Transkrypt

1 Załącznik nr 4 - Instrukcja ocena aspektów środowiskowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Instrukcja ocena aspektów środowiskowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Wydanie 5 Wersja 3 PE-EF-P01 A Strona 1 zto

2 Spis treści Definicje i skróty 3 Ce! Instrukcji 4 Przedmiot 4 Zakres stosowania 4 Paragraf 1 4 Wstęp 4 Paragraf 2 4 Zasady oceny aspektów środowiskowych występujących w warunkach normalnych, 4 Paragraf 3 8 Zasady oceny aspektów środowiskowych występujących w warunkach awaryjnych 8 Paragraf 4 9 Przeprowadzanie oceny aspektów środowiskowych 9 Przepisy końcowe 10 Wydanie 5 Wersja 3 PE-EF-P01 Strona 2 z 10

3 Definicje i skróty Prawdopodobieństwo - możliwość, szansa wystąpienia zdarzenia (na podstawie normy PN-ISO 31000:2012). Ryzyko - kombinacja prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia oraz jego skutków (na podstawie normy PN-ISO 31000:2012). Szkoda w środowisku - definicja zgodna z Ustawą o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie - (t. j. Dz.U.2014 poz ): rozumie się przez to negatywną, mierzalną zmianę stanu lub funkcji elementów przyrodniczych, ocenioną w stosunku do stanu początkowego, która została spowodowana bezpośrednio lub pośrednio przez działalność prowadzoną przez podmiot korzystający ze środowiska: a) w gatunkach chronionych lub chronionych siedliskach przyrodniczych, mającą znaczący negatywny wpływ na osiągnięcie lub utrzymanie właściwego stanu ochrony tych gatunków lub siedlisk przyrodniczych, z tym że szkoda w gatunkach chronionych lub chronionych siedliskach przyrodniczych nie obejmuje uprzednio zidentyfikowanego negatywnego wpływu, wynikającego z działania podmiotu korzystającego ze środowiska zgodnie z : - decyzją, o której mowa w art. 34 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody lub - decyzją, o której mowa w art. 56 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, lub - zatwierdzonym planem urządzenia lasu, dla którego przeprowadzono strategiczną ocenę oddziaływania na środowisko, o której mowa w art. 46 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235, z późn. zm.),lub - decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach, o której mowa w art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, lub - postanowieniami, o których mowa w art. 90 ust. 1 i art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, b) w wodach, mającą znaczący negatywny wpływ na potencjał ekologiczny, chemiczny lub ilościowy wód, c) w powierzchni ziemi, przez co rozumie się zanieczyszczenie gleby lub ziemi, w tym w szczególności zanieczyszczenie mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia ludzi. Interesariusze - organizacje lokalne, społeczność lokalna, dostawcy towarów i usług, klienci, których działania dotyczą lub mogą dotyczyć oddziaływania Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. na środowisko. Wydanie 5 Wersja 3 PE-EF-P01 Strona 3 z 10

4 Cel Instrukcji Celem Instrukcji jest ustalenie kryteriów oceny aspektów środowiskowych zidentyfikowanych zgodnie z punktem 3.2 rozdziału I procedury Identyfikacja aspektów środowiskowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A.". Przedmiot Przedmiotem Instrukcji jest określenie zasad oceny aspektów środowiskowych zidentyfikowanych zgodnie z zapisami Procedury Identyfikacja i ocena aspektów środowiskowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. ". Zakres stosowania Niniejsza regulacja obowiązuje we wszystkich Jednostkach Organizacyjnych Spółki. Paragraf 1 Wstęp 1. W Operatorze Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. do oceny aspektów środowiskowych wykorzystuje się podejście oparte o identyfikację i ocenę istotności ryzyk środowiskowych. 2. W Operatorze Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. mogą wystąpić następujące ryzyka związane z: 2.1 działaniem przedsiębiorstwa, 2.2 działaniem firm zewnętrznych realizujących zadania dla Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A., 2.3 działaniem osób trzecich, innych niż wymienione w pkt 2.2 powyżej, 2.4 wystąpieniem zdarzeń losowych (katastrofy, itp.). 3. Aspekty środowiskowe mogą występować w warunkach normalnych oraz awaryjnych. 4. Oceny aspektów środowiskowych występujących w warunkach normalnych należy" dokonywać zgodnie z Paragrafem Oceny aspektów środowiskowych występujących w warunkach awaryjnych należy dokonać zgodnie z Paragrafem 3. Paragraf 2 Zasady oceny aspektów środowiskowych występujących w warunkach normalnych 1. Kryteriami stosowanymi do oceny aspektów środowiskowych występujących w warunkach normalnych są następujące ryzyka: Wydanie 5 Wersja 3 PE-EF-P01 Strona 4 z 10

5 1.1. Ryzyko spowodowania negatywnego wpływu na środowisko: Nazwa ryzyka Opis ryzyka Działania względem ryzyka i mechanizmy kontroli Ryzyko spowodowania negatywnego wpływu na środowisko Jest to ryzyko związane z prowadzaną przez Spółkę działalnością. stosowanie najlepszych dostępnych technik dot. procesów realizowanych w przedsiębiorstwie. szkolenie pracowników, wybór kompetentnych firm do prowadzenia prac związanych z realizacją zadań, stały monitoring prowadzonych działań, powierzenie zadań w zakresie ochrony środowiska osobom posiadającym stosowne kwalifikacje, stosowanie procedur i instrukcji nadzorowania procesów, stosowanie w miarę możliwości, środków nie mających lub mających niski negatywny wpływ na środowisko, szukanie nowych rozwiązań technologicznych ograniczających negatywny wpływ działań przedsiębiorstwa na środowisko Ryzyko dotyczgce realizacji wymagań prawnych i innych wymagań obowiązujących w zakresie ochrony środowiska: Nazwa ryzyka Opis ryzyka Działania względem ryzyka i mechanizmy kontroli Ryzyko dotyczące realizacji wymagań prawnych i innych wymagań obowiqzujqcych w zakresie ochrony środowiska Jest to ryzyko związane z: nieprzestrzeganiem obowiązujących wymagań,. niezidentyfikowaniem z odpowiednim wyprzedzeniem nowych przepisów prawnych, wprowadzeniem nowych lub zmienionych przepisów prawnych z zakresu ochrony środowiska. analiza nowych przepisów prawnych lub projektów przepisów, szkolenie pracowników, stały monitoring przepisów prawnych z zakresu ochrony środowiska, prowadzenie bieżącej oceny zgodności z wymaganiami prawnymi i innymi wymaganiami. Wydanie 5 Wersja 3 PE-EF-P01 Strona 5 z 10

6 1.3. Ryzyko negatywnego postrzegania GAZ-SYSTEM S.A. przez interesariuszy: Nazwa ryzyka Opis ryzyka Działania względem ryzyka i mechanizmy kontroli Ryzyko negatywnego postrzegania GAZ-SYSTEM S.A. przez Interesariuszy Zdarzenie może mieć miejsce w przypadku:. wystąpienia szkody w środowisku spowodowanej działaniem bezpośrednim przedsiębiorstwa, wystąpienia szkody w środowisku spowodowanego działaniem firm zewnętrznych realizujących zadania dla GAZ-SYSTEM S.A.. zgłoszenia skarg przez osoby trzecie, wystąpienia zdarzeń losowych, pojawienia się negatywnych informacji w mediach o działaniach Spółki dotyczących ochrony środowiska. realizacja procedury systemowej w zakresie komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej w zakresie ochrony środowiska,. publikowanie raportów CSR,. spotkania ze społecznością lokalnq. 2. Ocena aspektów środowiskowych występujących w warunkach normalnych Dla aspektów środowiskowych występujących w warunkach normalnych Zespół Środowiskowy szacuje istotność danego ryzyka zgodnie ze wzorem: Gdzie: I = C * S I - Istotność C- Częstotliwość występowania aspektu środowiskowego S - Skutek 2.2. Przyjmuje się następującą skalę częstotliwości występowania aspektu: Skala Częstotliwość występowania aspektu 1 Nie występuje/ występuje okazjonalnie. 2 Występuje kilka razy w roku. 3 Występuje często -, kilka razy w miesiącu 4 Występuje ciągle. Wydanie 5 Wersja 3 PE-EF-P01 Strona 6 z JO

7 2.3.Dla poszczególnych ryzyk określone zostały wartości skutków (skala skutków): Skala Skutek - S Opis Dla ryzyka spowodowania negatywnego wpływu na środowisko 1 Nieistotny Skutek nie spowodował żadnego negatywnego skutku w środowisku. 2 Skutek wystąpił na terenie, do którego organizacja posiada tytuł prawny lub który został jej przekazany w czasowe użytkowanie. Mało Skutek nie spowodował trwałych zmian w środowisku, jest możliwy 100%, istotny powrót do stanu z przed wystąpienia szkody i zmiany w środowisku możliwe są do usunięcia bezzwłocznie we własnym zakresie. 3 Skutek wystąpił na terenie, do którego organizacja posiada tytuł prawny lub który został jej przekazany w czasowe użytkowanie. Istotny Skutek nie spowodował trwałych zmian w środowisku, jest możliwy 100%, powrót do stanu z przed wystąpienia szkody, ale zmiany w środowisku nie są możliwe do usunięcia bezzwłocznie we własnym zakresie. 4 Skutek - spowodował powstanie szkody w środowisku w rozumieniu Ważny obowiązującej ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie. Opis Skala Skutek - S Dia ryzyka dotyczącego realizacji wymagań prawnych i innych wymagań w zakresie ochrony środowiska 1 Nie występują regulacje prawne dla zidentyfikowanego aspektu Nieistotny środowiskoweao. 2 Mało istotny Konieczność dostosowania regulacji i działań Spółki do planowanych zmian w przepisach prawnych. 3 Stwierdzono niezgodności podczas audytów wewnętrznych i ocen Istotny zgodności prowadzonych w zakresie ochrony środowiska. 4 Ważny W wyniku kontroli jednostek zewnętrznych zostały wydane zalecenia pokontrolne w zakresie ochrony środowiska. Uwaga: Aspekty środowiskowe niespełniające wymagań prawnych uznawane są za znaczące i nie podlegają ocenie wg poniższych kryteriów do czasu uzyskania przez GAZ-SYSTEM S.A. zgodności z prawem w tym obszarze. Wydanie 5 Wersja 3 PE-EF-P01 Strona 7 z 10

8 Procedura identyfikacja i ocena aspektów środowiskowych Operatora Gazociqgow Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Skala Skutek - S Opis Dla ryzyka negatywnego postrzegania GAZ-SYSTEM S.A. przez Interesariuszy w zakresie oddziaływania Spółki na środowisko 1 Nieistotny Nie wystqpiq żadne konsekwencje. 2 Mało istotny Negatywne postrzeganie Spółki będzie krótkotrwałe i lokalne (np. gmina, powiat,]. 3 Negatywne postrzeganie Spółki będzie długotrwałe i ponadlokalne Istotny [np. województwo). 4 Negatywne postrzeganie Spółki zostanie utrwalone na długi okres czasu Ważny (np.rok). Zasięg negatywnego postrzegania Spółki będzie obejmował kilka województw, cały krai. Paragraf 3 Zasady oceny aspektów środowiskowych występujących w warunkach awaryjnych. 1. Dla aspektów środowiskowych występujących w warunkach awaryjnych należy oszacować ryzyko finansowe: Nazwa ryzyka Opis ryzyka Działania względem ryzyka 1 mechanizmy kontroli Ryzyko finansowe Ryzyko wiąże się z poniesieniem kosztów finansowych związanych z: - podwyższonymi opłatami, - karami, - usuwaniem powstałych negatywnych skutków na środowisko, w tym powstałych szkód w środowisku. stosowanie najlepszych dostępnych technik dot. procesów realizowanych w przedsiębiorstwie, szkolenie pracowników, wybór kompetentnych firm do prowadzenia prac związanych z aspektem środowiskowym, stały monitoring przepisów prawnych z zakresu ochrony* środowiska, analiza nowych przepisów prawnych lub projektów przepisów, powierzenie zadań w zakresie ochrony środowiska osobom posiadającym stosowne kwalifikacje.. stały monitoring prowadzonych działań. 2. Ocena aspektów środowiskowych w warunkach awaryjnych: Dla aspektów środowiskowych występujących w warunkach awaryjnych Zespół Środowiskowy szacuje istotność ryzyka finansowego zgodnie ze wzorem: I = P * S Wydanie 5 Wersja 3 PE-EF-P01 Strona 8 z 10

9 Gdzie: I - Istotność P- Prawdopodobieństwo wystąpienia aspektu w warunkach awaryjnych S-Skutek 2.1. Przyjęto następującą skalę prawdopodobieństwa wystąpienia aspektu środowiskowego w warunkach awaryjnych: Skala Prawdopodobieństwo wystąpienia aspektu w warunkach awaryjnych 1 Nie wydarzy się - w ostatnich 5 latach zdarzenie nie wystąpiło 2 Niskie - w ostatnich 5 latach zdarzenie wystqpiło jednokrotnie. 3 Średnie - w ostatnich 5 latach zdarzenie wystqpiło maksymalnie 4 razy 4 Wysokie - w ostatnich 5 latach zdarzenie wystąpiło więcej niż 4 razy 2.2. Dla ryzyka finansowego określone zostały wartości skutków (skala skutków): Opis Skala Skutek - S Dla ryzyka finansowego - określane tylko dla aspektów środowiskowych występujących w warunkach awaryjnych 1 Brak kosztów lub występują koszty* związane z aspektem Nieistotny środowiskowym w wysokości do 2000 zł. 2 Mało Koszt związany z aspektem wynosi od 2001 zł do zł rocznie. istotny 3 Istotny Koszt związany z aspektem wynosi od zł do zł rocznie. 4 Ważny Koszt zwigzany z aspektem wynosi powyżej zł rocznie. * - koszty związane z aspektem środowiskowym są to koszty związane z: usuwaniem negatywnych skutków w środowisku, szkody w środowisku, nieprzestrzeganiem przepisów prawnych w zakresie ochrony Środowiska oraz koszty postępowań odszkodowawczych, utraty wizerunku, opiaty środowiskowe związane z wystąpieniem awarii, kary finansowe, opłaty podwyższone. Paragraf 4 Przeprowadzanie oceny aspektów środowiskowych. Przyjmuje się, że: 1. Ryzyka o istotności od 1 do 4 stanowią tzw. ryzyka akceptowalne (), (na macierzy przedstawionej poniżej, są to ryzyka znajdujące się w polach zielonych). Aspekty, dla których wynik istotności ryzyka wynosi od 1 do 4 są uważane za nleznaczace aspekty środowiskowe i nie wymagają szczególnego zainteresowania. Dla takich aspektów prowadzona musi być ocena zgodności z wymaganiami prawnymi i innymi wymaganiami. 2. Ryzyka o istotności od 6 do 8 stanowią tzw. ryzyka tolerowane (RT), (na macierzy przedstawionej poniżej, są to ryzyka znajdujące się w polach żółtych] Aspekty, dla których wynik istotności ryzyka wynosi od 6 do 8, są uważane za tolerowane aspekty środowiskowe, dla których należy podjąć działania związane ze sterowaniem operacyjnym (np.: stosowanie zasad zawartych w procedurze dot. gospodarowania n Wydanie 5 Wersja 3 PE-EF-P01 [l/l W '2>. s* Strona 9 z 10 6

10 odpadami), oceną zgodności z wymaganiami prawnymi i innymi wymaganiami, jak również sposób postępowania z takim aspektami musi zostać ustalony np. w zasadach postępowania z firmami realizującymi zadania dla lub w imieniu GAZ-SYSTEM S.A. Dla aspektów tolerowalnych mogą być ustalane cele, zadania i programy środowiskowe w przypadku gdy taka konieczność zostanie wskazana przez Zespół środowiskowy, jednakże nie jest to obowiązkowe. 3. Ryzyka o istotności od 9 do 16 stanowią tzw. ryzyka nieakceptowane (RN), (na macierzy przedstawionej poniżej, są to ryzyka znajdujące się w polach czerwonych). Aspekty, dla których wynik istotności ryzyka wynosi od 9 do 16, są uważane za znaczące aspekty środowiskowe, dla których muszą zostać ustalone cele i zadania środowiskowe, tak, aby ryzyko zostało ograniczone co najmniej do poziomu tolerowanego lub akceptowanego. Aspekty te muszą również być objęte sterowaniem operacyjnym, monitorowaniem, oceną zgodności z wymaganiami prawnymi i innymi wymaganiami, jak również sposób postępowania z takimi aspektami musi zostać ustalony np. w zasadach postępowania z firmami realizującymi zadania dla lub w imieniu Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. 4. Macierz ryzyk \f/c P/C=l P/C=2 P/C=3 P/C=4 s\ S=l 1=1 1=2 1=2 1=4 1=6 1=8 S=2 RT RT 1=3 1=6 S=3 RT RN RN 1=4 1=8 1=12 1=16 S=4 RT RN RN 1=3 1=4 RT - Ryzyko akceptowalne =1 * 4 - Ryzyko tolerowanie = Ryzyko nieakceptowane =9-16 S - Skutek P/C - Prawdopodobieństwo/Częstotliwość I - Istotność Przepisy końcowe 1. Czas przechowywania dokumentów wynikających z niniejszej Instrukcji jest określony w instrukcji kancelaryjnej PB-BC Za wdrożenie niniejszej Instrukcji w poszczególnych jednostkach organizacyjnych Spółki jest odpowiedzialny Dyrektor Pionu/Oddziału. 3. Wszelkie zmiany do niniejszej Instrukcji wprowadza się na zasadach opisanych w Procedurze legislacyjnej BO-DY-P01. dz n P _wnvrr. s p r ato^ n o ' p t o ^pwf 5fWersja 3 PE-EF-P01 \J Strona 10 z 10