ALMA. Atacama Large (sub)millimeter Array

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "ALMA. Atacama Large (sub)millimeter Array"

Antoni Dziedzic
6 lat temu
Przeglądów:

1 Atacama Large (sub)millimeter Array

3 Największy na świecie Interferometr Radiowy - znajdujący się na płaskowyżu Chajnantor w Chilijskich Andach na wysokości ok m n.p.m. 66 anten o średnicy 12m i 7m. Budowę rozpoczęto w 2003 roku, a oficjalne otwarcie nastąpiło 13 marca 2013 roku. Ostatnia antena zainstalowana została w październiku 2013 roku. Zakres roboczy częstotliwości: 31.3 GHz GHz, czyli fal o długościach 0.3 to 9.6 mm. Zakres nie eksploatowany głęboko w przeszłości młode obłoki gazu, powstawanie gwiazd na granicy obserwowanego Wszechświata (promień - 46 mld lat). Odpowiednik pojedynczego teleskopu o średnicy 14km. Rozstaw i konfiguracja anten jest dynamiczna odpowiada za zdolność rozdzielczą i pozwala sterować powiększeniem (ogniskową układu). Najmniejsza odległość między antenami to 150m, a największa = 16km. Szacowana maksymalna rozdzielczość: 10 ms łuku (5 x HST).

5 CONTROL ROOM

6 W DRODZE NA CHAJNANTOR PLATEAU

7 CHAJNANTOR PLATEAU 5050m npm CHAJNANTOR WZNOSZĄCY-SIĘ-DO-NIEBA

8 GRAWITACJA MALEJE WRAZ Z WYSOKOŚCIĄ

Detektory są chłodzone do 4 K. Zdjęcie obok przedstawia detektory FE dla pasma 4: 125-163 GHz, oraz dla pasma 8: 385-500 GHz. W sumie całość zakresu roboczego podzielono na 10 pasm.

11 Detektory są chłodzone do 4 K. Zdjęcie obok przedstawia detektory FE dla pasma 4: GHz, oraz dla pasma 8: GHz. W sumie całość zakresu roboczego podzielono na 10 pasm. IF (częstotliwość pośrednia) <15GHz. Światłowody przesyłające informację na odległości 15km do korelatora. Największym wyzwaniem jest zapewnienie jednakowych opóźnień czasowych wymagana precyzja to 1/10 12 s. Anteny mają własne agregaty zapewniające 2h pracy w czasie awarii zasilania głównego.

14 - WARSZTAT

15 KONSERWACJA ANTEN W OSF

16 TRANSPORTERY ANTENOWE

17 AOS (ARRAY OPERATIONS SITE)

18 Dlaczego tak wysoko i akurat tam: 1:

19 Dlaczego tak wysoko i akurat tam: 2:

20 LOKALNA LAMA - VICUÑA

21 LIS ANDYJSKI

23 Korelator jest jednym z największych superkomputerów na świecie: składa się z 134 milionów procesorów wykonujących 17 kwadrylionów operacji na sekundę.

25 MY NIESTETY WIDZIELIŚMY MARTWĄ MASZYNĘ

26 BADANIA NAUKOWE: ALMA dopiero co rozpoczęła pracę pierwsze testy w 2011, pierwsze publikacje w stycznia 2014 ALMA odkryła supernową fabrykę kurzu - SN 1987A w LMC w odległości 160 tys lat świetlnych. Najbliższa supernova od czasów Keplera (1604 r.). WA 1/ sieprnia 2014 roku astronomowie z ALMA opublikowali badania opisujące szczegółowe rozłożenie (iso)cyjanków wodoru, formaldehydu i pyłu w ogonach komet C/2012 F6 Lemmon i C/2012 S1 ISON. 6 listopada 2014 roku opublikowano również zdjęcia dysku protoplanetarnego gwiazdy HL Tau podobnej do Słońca gwiazdy odległej od nas o ok. 450 lat świetlnych, znajdującej się w konstelacji Byka.

27 Za pomocą Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) zaobserwowano po raz pierwszy pozostałości po niedawnej supernowej, pełne świeżo utworzonego pyłu. Jeżeli odpowiednio dużo tego pyłu przemieści się do przestrzeni międzygwiazdowej, może to stanowić wytłumaczenie sposobu w jaki wiele galaktyk uzyskało swój pyłowy, mroczny wygląd. Galaktyki mogą być bardzo zapylonymi miejscami, a supernowe są uważane za główne źródło pyłu, szczególnie we wczesnym Wszechświecie. Ale bezpośrednie dowody zdolności wytwarzania pyłu przez supernowe były do tej pory dość słabe i nie były wstanie wytłumaczyć wielkich ilości pyłu wykrywanych w młodych, odległych galaktykach. Obserwacje wykonane za pomocą ALMA właśnie to zmieniają. Znaleźliśmy znacząco dużą masę pyłu skoncentrowaną w centralnej części wyrzutu materii ze względnie młodej i bliskiej supernowej powiedział Remy Indebetouw, astronom w National Radio Astronomy Observatory (NRAO) i University of Virginia w Charlottesville w USA. Po raz pierwszy byliśmy w stanie naprawdę zobrazować miejsce, w którym powstał pył, co jest ważne dla zrozumienia ewolucji galaktyk. Międzynarodowy zespół astronomów wykorzystał ALMA do obserwacji świecących pozostałości po supernowej SN 1987A, w Wielkim Obłoku Magellana, galaktyce karłowatej okrążającej Drogę Mleczną w odległości około 160 tysięcy lat świetlnych od Ziemi. SN 1987A jest najbliższą zaobserwowaną eksplozją supernowej od czasów obserwacji supernowej wewnątrz Drogi Mlecznej przez Johannesa Keplera w 1604 roku.

33 KONIEC Przygotował: Marek Pacuk Data: Żródła: ALMA, ESO, NASA, Wikipedia, zdjęcia z wyprawy PTMA Szczecin do Chile 08-22/02/2015

Podobne dokumenty

Wszechświat w mojej kieszeni. Wszechświat mgławic. Grażyna Stasińska. Nr. 1. Obserwatorium paryskie ES 001

Wszechświat w mojej kieszeni. Wszechświat mgławic. Grażyna Stasińska. Nr. 1. Obserwatorium paryskie ES 001 Wszechświat w mojej kieszeni Wszechświat mgławic Nr. 1 ES 001 Grażyna Stasińska Obserwatorium paryskie Każdy z nas obserwował nocą gwiazdy. Wyglądają one odizolowane w ciemnościach nieba! Ale jest to tylko