Informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego z terenu powiatu wieluńskiego w roku 2016

Transkrypt

1 Informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego z terenu powiatu wieluńskiego w roku 2016 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieluniu Wieluń ul. POW 14 1

2 SPIS TREŚCI WSTĘP..4 Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Zakres prowadzonego nadzoru Zatrucia i zakażenia pokarmowe Choroby wieku dziecięcego Wirusowe zapalenie wątroby Gruźlica Grypa Inne choroby zakaźne Podsumowanie Szczepienia ochronne Nadzór nad podmiotami wykonującymi szczepienia ochronne Analiza wykonawstwa szczepień Podmioty wykonujące działalność leczniczą Zakres prowadzonego nadzoru nad podmiotami leczniczymi Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą Postępowanie z odpadami Stan sanitarny zakładów żywności, żywienia i przedmiotów użytku Zakres nadzoru sanitarnego Ogólna ocena obiektów żywności i żywienia Stan sanitarny środków transportu żywności Jakość zdrowotna środków spożywczych Znakowanie środków spożywczych Nadzór nad obrotem grzybami i przetwórstwem grzybów System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach RASFF Jakość zdrowotna materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz kosmetyków Ocena sposobu żywienia Podsumowanie Zapobiegawczy nadzór sanitarny Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Placówki zapewniające całodobową opiekę Hotele, motele, pola biwakowe, inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej oraz inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług Dworce i środki transportu

3 5. Tereny rekreacyjne Ustępy publiczne Cmentarze Inne obiekty Nadzór nad warunkami sanitarno-higienicznymi środowiska pracy i chemikaliami Wprowadzenie Działalność kontrolna w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego Choroby zawodowe Podsumowanie Przeciwdziałanie narkomanii w obszarze środków zastępczych w 2016 r Jakość wody przeznaczonej do spożycia i kąpieli Zaopatrzenie ludności w wodę Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Pływalnie kryte, odkryte Ocena warunków sanitarnych w placówkach oświatowo-wychowawczych Informacje ogólne Stan sanitarno-techniczny budynków Warunków do utrzymania higieny osobistej Sztuczne oświetlenie Warunki do prowadzenie zajęć wychowania fizycznego Certyfikaty na sprzęt sportowy Certyfikaty na meble szkolne Możliwość pozostawienia podręczników w szkole Organizacja pobytu uczniów w szkole oraz rozkład zajęć Mikroklimat Wypoczynek dzieci i młodzieży Podsumowanie Światowe Dni Młodzieży Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia Profilaktyka nadwagi i otyłości Profilaktyka palenia tytoniu Profilaktyka chorób zakaźnych Profilaktyka uzależnień od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych Światowy Dzień Zdrowia Podsumowanie

4 Corocznej oceny stanu sanitarnego powiatu dokonujemy w oparciu o wyniki przeprowadzonych planowych kontroli, kontroli interwencyjnych, wizytacji, wyników badań monitoringowych wody, badań żywności, badań kosmetyków, badań epidemiologicznych. Wszystkie zamierzenia dotyczące naszej działalności zawarte były w Planie zasadniczych przedsięwzięć na rok 2016 będącym swoistym planem pracy dla Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Wieluniu. W roku 2016 szczególny nacisk był położony na przygotowania zabezpieczenia sanitarno-epidemiologicznego ŚDM i poprzedzających je Dni Diecezjalnych w powiecie, ocenę żywności, której zanieczyszczenia chemiczne i biologiczne mogą powodować istotne skutki zdrowotne, oraz ocenę stanu sanitarno-technicznego obiektów żywieniowożywnościowych, monitorowanie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, która może być źródłem groźnych zakażeń lub zatruć, ocenę środowiska pracy, w którym występują czynniki szkodliwe lub uciążliwe dla zdrowia, ocena sanitarna podmiotów wykonujących działalność leczniczą, placówek nauczania i wychowania oraz innych obiektów użyteczności publicznej. We wszystkich wyżej wymienionych obszarach opieraliśmy się na wynikach badań uzyskanych z akredytowanych laboratoriów działającej bazy laboratoryjnej w województwie łódzkim. W skład tej bazy wchodzi też Oddział Laboratoryjny PSSE w Wieluniu. To zapewnia wiarygodność wyników badań i potwierdzane jest certyfikatami Polskiego Centrum Akredytacji. Laboratorium PSSE w Wieluniu posiada taki certyfikat od 2004 roku i w każdym roku Oddział Laboratoryjny poddawany jest ocenie audytorów Polskiego Centrum Akredytacji. W działalności kontrolnej wprowadzony jest system zarzadzania i system ten jest audytowany przez audytorów wewnętrznych inspekcji sanitarnej województwa łódzkiego. Przedstawione w niniejszym opracowaniu za rok 2016 dane liczbowe, zestawienia statystyczne, obrazują stan sanitarny powiatu wieluńskiego i z pewnością będą przydatne dla zainteresowanych instytucji oraz iż przybliżą one Państwu zadania Państwowej Inspekcji Sanitarnej wynikające z ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2015 r. poz. 1412) i obejmujące problematykę zdrowia publicznego. 4

5 Powiat wieluński zajmuje obszar 928 km 2, administracyjnie podzielony na 10 gmin, zamieszkiwany przez ok mieszkańców, z czego większość to ok mieszka na terenach wiejskich. Położenie powiatu między rzekami Prosną a Wartą stwarza znakomite warunki do rozwijania turystyki i rekreacji, które mają wpływ na charakter i rodzaj działających przedsiębiorstw, placówek znajdujących się pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Działalność i wykonywanie zadań Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Wieluniu przy pomocy Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej o profilu laboratoryjno - nadzorowym zatrudniającej 54 osoby, skierowana była zapewnienie szeroko pojętego bezpieczeństwa sanitarnego mieszkańcom powiatu. Działalność kontrolno-represyjna Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Wieluniu w latach Liczba obiektów Liczba kontroli zaplanowanych Liczba wykonanych kontroli sanitarnych Liczba decyzji adm. Liczba postanowień Liczba zajętych stanowisk Zapobiegawczy N. Sanitarny Mandaty Kwota mandatów Liczba pobranych próbek do badań w działalności nadzorowej Liczba pomiarów fizycznych w pl. wych. i naucz. Liczba wykonanych badań przez Oddz. Lab: badania nadzorowe badania w ramach działalności usługowej

6 Nadzorowane obiekty w 2016 r. obiekty służby zdrowia 4% 9% 7% obiekty szkolne obiekty środowiska pracy 54% 2% 11% 8% 2% 1% 2% wodociągi obiekty hotelowe/noclegowe zakłady fryzjer/kosmet/odnow.biolog. cmentarze apteki/sk.zielarskie obiekty żywnościowe inne obiekty użyt. publicznej Oddział Laboratoryjny PSSE w Wieluniu pracuje w zintegrowanym systemie badań/pomiarów woj. łódzkiego. Oddział Laboratoryjny posiada akredytację PCA potwierdzającą kompetencje do wykonywania badań/pomiarów. W październiku 2004 r. otrzymał certyfikat nr AB 542 dla 8 metod badawczych. Oddział Laboratoryjny systematycznie poszerza swój zakres akredytacji. Obecnie laboratorium posiada 97 akredytowanych metod badawczych. 6

7 Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Zakres prowadzonego nadzoru W 2016 r. pracownicy Sekcji Nadzoru Epidemiologicznego dokonywali oceny i analizy sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych zgłaszanych z przez uprawnione podmioty z terenu powiatu wieluńskiego, zapewniali zaopatrzenie w preparaty szczepionkowe podmioty udzielające te świadczenia zdrowotne, nadzorowali wykonawstwo szczepień i wykorzystanie preparatów szczepionkowych zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych na rok 2016 jak również prowadzili kontrole sanitarne w placówkach medycznych. Rejestracja chorób zakaźnych i zatruć pokarmowych prowadzona była zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób (ICD 10) oraz definicjami chorób zakaźnych na potrzeby nadzoru epidemiologicznego. Na tej podstawie w 2016 roku sporządzano sprawozdania dwutygodniowe, kwartalne i roczne o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach pokarmowych (MZ 56) oraz miesięczne, kwartalne i roczne raporty o zachorowaniach oraz podejrzeniach zachorowań na niektóre choroby zakaźne. Prowadzono analizy porównawcze występujących chorób zakaźnych w odniesieniu do lat poprzednich. Systematycznie sprawowano nadzór nad grypą (tygodniowe meldunki na drukach MZ-55). Dane epidemiologiczne dotyczące występowania wybranych chorób zakaźnych w powiecie wieluńskim w latach POWIAT WIELUŃSKI JEDNOSTKA CHOROBOWA Liczba zachorowań Liczba zachorowań Liczba zachorowań Salmonellozy zatrucia pokarmowe Bakteryjne zakażenia wywołane przez Clostridum difficile Inne bakteryjne zakażenia określone i nieokreślone Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy W tym biegunki u dzieci do lat Różyczka Ospa wietrzna Świnka Płonica (szkarlatyna) Choroba z Lyme (borelioza) Szczepienia p. wściekliźnie osób pokąsanych Róża Bakteryjne zapalenie opon mózgowordzeniowych i/lub mózgu Wirusowe zapalenie wątroby Typ B Typ C Inne i nieokreślone Krztusiec Choroba meningokokowa Kiła

8 Zatrucia i zakażenia pokarmowe W 2016r. zaobserwowano wzrost (w 2015r zachorowań w 2016r. 103 zachorowania) liczby bakteryjnych zatruć i zakażeń pokarmowych, których najczęstszą przyczyną były bakterie z rodzaju Clostridium difficille, pałeczki jelitowe Salmonella Enteritidis oraz biegunki i zapalenia żołądkowo-jelitowe BNO, o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu (współczynnik zapadalności 133,2). Odnotowano 1 zbiorowe ognisko zatrucia pokarmowego, które wystąpiło w SPZOZ w Wieluniu. Narażonych wówczas zostało 28 pacjentów. U 11 chorych wystąpiły objawy. Wykonano badania w kierunku Enterobacteriaceae oraz badania na obecność rota-, adenoi norowirusów. Nie ustalono czynnika etiologicznego. Zaobserwowano spadek zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe (w 2015r. -30 przypadków, w 2016r. -8 przypadków). Choroby wieku dziecięcego Choroby wieku dziecięcego (krztusiec, odra, świnka, różyczka, ospa wietrzna) liczba notowanych zachorowań cechuje się cykliczną zmiennością charakterystyczną dla chorób wieku dziecięcego. W 2016r. na terenie powiatu wieluńskiego w stosunku do roku poprzedniego zaobserwowano ponad trzykrotny wzrost zachorowań na krztusiec (w 2015r. - 8 zachorowań; w 2016r.- 27 zachorowań). Odnotowano 5 przypadków zachorowań na świnkę (3 przypadki w 2015r.). Nastąpił spadek zachorowań w stosunku do roku ubiegłego na choroby wieku dziecięcego takie jak: - różyczkę (w 2016r.- brak zachorowań w 2015r.-3 zachorowania), - ospę wietrzną (w 2015r.-436 zachorowań w 2016r zachorowań), - szkarlatynę (w 2015r.-21 przypadków w 2016r.-14 przypadków). Zachorowani na choroby wieku dziecięcego w latach Jednostka chorobowa Ospa wietrzna Świnka Różyczka Krztusiec Liczba zachorowań Współczynnik Liczba Współczynnik Liczba zapadalności* zachorowań zapadalności* zachorowań Współczynnik zapadalności* , , ,5 3 3,8 3 3,8 5 6,4 9 11,6 3 3, ,1 8 10, *Liczba nowych zachorowań/liczby mieszkańców powiatu x Wirusowe zapalenie wątroby W 2016 roku w powiecie wieluńskim zakażenia wywołane przez wirusa zapalenia wątroby typu B(HBV) utrzymują się na podobnym poziomie do roku ubiegłego. W 2016r. zgłoszono 13 takich przypadków, natomiast w 2015r. zarejestrowano 12 zakażeń. Zaobserwowano dwukrotny spade ilości zakażeń wywołanych przez wirusa zapalenia wątroby typ C (HCV) w stosunku do roku poprzedniego. 8

9 Zarejestrowano 4 przypadki nosicielstwa wirusa wzw typ C. Dla porównania w 2015r. zarejestrowano 8 takich osób. Z uwagi na brak metod zapobiegania zakażeniom HCV w drodze szczepień ochronnych, szerzeniu się zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C można zapobiec jedynie w drodze działań nieswoistych polegających na wdrażaniu i utrzymywaniu wysokich standardów higieniczno-sanitarnych wykonywania świadczeń zdrowotnych oraz zabiegów o charakterze niemedycznym, przebiegających z naruszeniem ciągłości tkanek. Nosiciele wirusa typu B i C w latach liczba nosieli wirusa typu B liczba nosicieli wirusa typu C Gruźlica W 2016 roku na terenie powiatu wieluńskiego nastąpił wzrost zachorowań na gruźlicę w stosunku do roku poprzedniego. Wśród postaci klinicznych najczęściej występowała gruźlica płuc 20 zachorowań. W jednym przypadku rozpoznano gruźlicę prosówkową. W 17 przypadkach była to gruźlica potwierdzona bakteriologicznie. Wśród zarejestrowanych przypadków 81% stanowiły osoby po 50 roku życia. W 2015r. odnotowano 17 przypadków zachorowań na gruźlicę płuc. W 13 przypadkach była to gruźlica potwierdzona bakteriologicznie. Zachorowania na gruźlicę wg płci Zachorowania na gruźlicę wg latach miejsca zamieszkania w latach kobiety mężczy wieś miasto

10 Grypa W sezonie epidemicznym 2015/2016 (tj. od roku do roku) do PSSE zgłoszono zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę (tj. o tysiąc sto trzynaście zachorowań więcej niż w sezonie poprzednim). W analogicznym okresie poprzedniego sezonu epidemicznego zarejestrowano zachorowań. Początek epidemicznego wzrostu liczby zachorowań w omawianym sezonie przypadł na okres od 8 do 15 października 2015 roku, a szczyt zachorowań wystąpił w okresie od 8 do 15 lutego 2016 roku, w szczyt zachorowań którym zachorowały 321 osób. Dla porównania w sezonie 2014/2015 wystąpił w okresie od 1 do 7 marca 2015 roku, w którym zachorowały 533 osoby. Powyższe dane pochodzą ze sprawozdań MZ-55 meldunków o zachorowaniach i podejrzeniach zachorowań na grypę, które były sporządzane przez podmioty lecznicze z terenu powiatu wieluńskiego. Jako przypadki zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę, rejestruje się zachorowania przebiegające pod postacią zespołów objawów klinicznych takich jak: zachorowania grypopodobne (ILI) lub ostre zakażenia górnych dróg oddechowych (ARI), zgodnie z definicjami przypadku przyjętymi dla celów nadzoru epidemiologicznego. Szczepienia przeciw grypie są jedyną i bezpieczną, o udowodnionej skuteczności, metodą profilaktyki przeciw tej chorobie oraz jej powikłaniom. Szczepienia te są szczepieniami zalecanymi. Pomimo powszechnej dostępności na rynku szczepionek przeciwko grypie sezonowej, w sezonie epidemicznym 2015/2016 zaszczepiło się jedynie 1379 osób, co stanowi 1,8 % populacji powiatu wieluńskiego, w roku poprzednim zaszczepiono 727 osób. Inne choroby zakaźne W 2016 r. nastąpił ponad dwukrotny wzrost zachorowań na boreliozę w stosunku do roku poprzedniego (2015r.-17 zachorowań, 2016r.-42 zachorowań). W 2016r. na terenie powiatu wieluńskiego zarejestrowano 2 przypadki zachorowań na choroby przenoszone drogą płciową tj. kiła, rzeżączka, choroby wywołane przez chlamydie (2015r.-3 przypadki). Zarówno w 2016r. jaki w 2015r. nie odnotowano zachorowań wywołanych przez meningokoki. Podsumowanie Sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych w powiecie wieluńskim należy uznać za stabilną. Obserwowany w roku 2016 wzrost zachorowań na niektóre choroby zakaźne, podobnie jak w latach ubiegłych, miał charakter sezonowy lub był kontynuacją trendów wieloletnich obserwowanych wcześniej. Nastąpił wzrost liczby zakażeń jelitowych i zatruć pokarmowych o etiologii bakteryjnej. Odnotowano trzykrotny wzrost zachorowań na krztusiec. Zwiększyła się liczba zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę. Ponad dwukrotnie wzrosła liczba zachorowań na boreliozę. Zaobserwowano wzrost zachorowań na gruźlicę. Odnotowano spadek zachorowań na ospę wietrzną, szkarlatynę, różyczkę oraz zakażeń wywołanych przez wirusa zapalenia wątroby typu C. Zakażenia wywołane przez wirusa zapalenia wątroby typu B utrzymują się na podobnym poziomie stosunku do roku ubiegłego. 10

11 Szczepienia ochronne Nadzór nad podmiotami wykonującymi szczepienia ochronne W roku obiektów udzielało świadczeń zdrowotnych w zakresie szczepień ochronnych. Szczepieniom obowiązkowym podlegają dzieci od urodzenia do 19-go roku życia. Podczas kontroli nie stwierdzono opóźnień w realizacji PSO z winy świadczeniodawcy, sporadycznie występowały opóźnienia z powodu przeciwwskazań lekarskich. Zdarzały się 2 przypadki, że rodzice nie wyrażali zgody na szczepienie obowiązkowe dziecka. Wobec takich rodziców na podstawie obowiązujących przepisów prawa prowadzone były postępowania egzekucyjne celem przymuszenia do wykonania obowiązku szczepień. W 2016 roku zgłoszone zostały dwa odczyny poszczepienne u dzieci. Były to odczyny łagodne i zakończyły się pełnym powrotem do zdrowia. Analiza wykonawstwa szczepień Szczepienia przeciwko gruźlicy Ogółem przeciwko gruźlicy zaszczepiono 99,8 % dzieci urodzonych w 2016 roku. Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych jednorazowe szczepienie BCG noworodki otrzymują w ciągu 24 godzin po urodzeniu. Dzieci, które z powodu przeciwwskazań lekarskich nie zostały zaszczepione w oddziale noworodkowym w pierwszej dobie życia, zostały zaszczepione w terminie późniejszym. W przypadku jednego dziecka rodzice nie wyrazili zgody na szczepienia. Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B Pierwszą dawką szczepionki przeciwko WZW typu B szczepione są dzieci w pierwszej dobie życia, następnie szczepienia są kontynuowane wg cyklu 0,1,6 miesięcy. W 2016 roku odsetek dzieci zaszczepionych przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B w pierwszym roku życia wynosił 81.7 %, pozostałe dzieci będą zaszczepione w późniejszym terminie, gdyż nie osiągnęły odpowiedniego wieku do wykonania w/w szczepienia. Dzieci z rocznika 2015 i pozostałych roczników zostały w poprzednich latach objęte obowiązkowym szczepieniem przeciw Wirusowemu Zapaleniu Wątroby. Szczepienia przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi W pierwszym roku życia dzieci otrzymują trzy dawki szczepionki DTP w ramach szczepienia pierwotnego, zaś w drugim roku życia jedną dawkę szczepienia uzupełniającego. Dzieci z przeciwwskazaniami do szczepienia szczepionką DTP, wcześniaki i dzieci urodzone z niską wagą urodzeniową otrzymują szczepionkę skojarzoną Infanrix IPVHIB. Dzieci w 6 roku życia otrzymują dawkę przypominającą szczepionki przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi zawierającą acelularny komponent krztuśca DTaP. Szczepienia przeciwko błonicy i tężcowi są wykonywane w 14 i 19 roku życia. Szczepienie pierwotne szczepionką DTP wykonano u 54,5 % dzieci urodzonych w 2016 roku, pełen cykl szczepienia otrzymają zgodnie z kalendarzem szczepień w 2 r.ż. Natomiast 99,9 % dzieci urodzonych w 2015 roku zaszczepiono pierwotną lub uzupełniającą dawką szczepionki. Szczepionką acelularną przeciwko krztuścowi zaszczepiono 74,7 % dzieci w 6 roku życia. W roku 2016 przeciwko błonicy i tężcowi zaszczepiono 93,2 % dzieci w 14 roku życia i 96,4 % młodzieży w 19 roku życia. 11

12 Szczepienia przeciwko poliomyelitis Szczepienia przeciwko poliomyelitis obejmują dwie dawki szczepienia pierwotnego w pierwszym roku życia i dawkę uzupełniającą w drugim roku życia. W 2016 roku szczepieniami przeciwko poliomyelitis objęto 54,5% dzieci w 1 roku życia. W 2 roku życia zaszczepiono 99,9% dzieci (szczepienie pierwotne lub dawka uzupełniająca). Były to wartości zbliżone do lat ubiegłych. Dawką przypominającą w 6 roku życia zaszczepiono 74,7% dzieci, czyli więcej niż w roku poprzednim. Szczepienia przeciwko odrze oraz odrze, śwince i różyczce Pierwsza dawka szczepienia przeciwko odrze śwince i różyczce jest podawana dzieciom w miesiącu życia. Szczepionką potrójną zaszczepiono 81,3% dzieci w 2 roku życia, zaszczepiono w 99,0%. Drugo dawka szczepionki podawana jest w 10 r. ż. W 2016 r. zaszczepiono 80,5% dzieci. Szczepienia przeciwko Haemophilus Influenzae typu B Pełen cykl szczepień przeciwko zakażeniom Haemophilus influenzae typu B rozpoczęty u dzieci w 2 miesiącu życia, powinien składać się z trzech dawek szczepienia pierwotnego, podanych w 1 roku życia oraz dawki uzupełniającej podanej w 2 roku życia. Szczepienia pierwotne przeciwko Haemophilus influenzae typu B wykonano u 54,5% dzieci urodzonych w 2016 roku., czyli mnie niż w roku ubiegłym. Natomiast 99,9% dzieci urodzonych w 2015 roku zaszczepiono pierwotną lub uzupełniającą dawką szczepionki. Dane wyrażone w % dotyczące wykonania szczepień dzieci i młodzieży w 2015 i 2016 roku Szczepienie Wiek Gruźlica I rok życia 99,8 99,8 1rok życia 88,7 81,7 Szczepienia do 2 roku życia i opóźnione do 3 roku życia WZW B Błonica, tężec krztusiec Polio Haemophilus influenzae 2 rok życia 99,1 98,0 3 rok życia 99,5 99,3 1rok życia 58,8 54,5 2 rok życia 99,1 99,9 3 rok życia 99,2 99,8 1rok życia 58,8 54,5 2 rok życia 99,1 99,9 3 rok życia 99,2 99,8 1rok życia 58,8 54,5 2 rok życia 99,1 99,9 Odra, świnka różyczka 2 rok życia 84,2 81,3 3 rok życia 97,7 99,0 12

13 6 rok życia 69,1 74,7 Szczepienia dzieci starszych i młodzieży Błonica, tężec 14 rok życia 92,9 93,2 19 rok życia 91,4 96,4 Polio 6 rok życia 69,1 74,7 Krztusiec 6 rok życia 69,1 74,7 Odra, świnka, różyczka 10 rok życia 74,4 80,5 Podmioty wykonujące działalność leczniczą Zakres prowadzonego nadzoru nad podmiotami leczniczymi W okresie sprawozdawczym nadzór nad podmiotami wykonującymi działalność leczniczą pełniły sekcje: Sekcja Nadzoru Epidemiologicznego (SNEp), Sekcja Higieny Środowiska w zakresie higieny komunalnej (SHŚr- HK), Sekcja Higieny Środowiska w zakresie higieny pracy (SHŚr-HP), Na terenie powiatu wieluńskiego znajduje się 148 (stan na r.) podmiotów wykonujących działalność leczniczą - zakładów leczniczych 51 zakładów leczniczych; 50 praktyk zawodowych w formie indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich; 35 praktyk zawodowych w formie indywidualnych praktyk lekarzy dentystów; 1 praktyka zawodowa w formie grupowej praktyki lekarzy dentystów; 9 praktyk zawodowych w formie indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarzy dentystów; 1 praktyka zawodowa w formie indywidualnej praktyki pielęgniarskiej; 1 praktyka zawodowa w formie indywidualnej praktyki położnej; Wszystkie obiekty są nadzorowane, przeprowadzono w nich 125 kontroli, w tym 78 przez Sekcję Nadzoru Epidemiologicznego, 45 przez Sekcję Higieny Środowiska w zakresie higieny komunalnej oraz 2 przez Sekcję Higieny Środowiska w zakresie higieny pracy. Wydano 12 decyzji merytorycznych oraz 1 opinię sanitarną w sprawie spełnienia szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Karania mandatowego nie zastosowano. Nadzór bieżący w zakresie epidemiologii obejmował ocenę stanu sanitarno technicznego, zabezpieczenia przeciwepidemicznego, czystości bieżącej, czystości mikrobiologicznej, kontroli prawidłowości przebiegu procesu dezynfekcji i sterylizacji narzędzi medycznych, dezynfekcji urządzeń będących na wyposażeniu zakładów leczniczych, postępowanie z brudną i czystą bielizną oraz sposób gromadzenia i usuwania odpadów medycznych. Ponadto zakres nadzoru nad podległymi podmiotami obejmował wyniki kontroli wewnętrznych w placówkach zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 27 maja2010r. w sprawie zakresu, sposobu i częstotliwości prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych (Dz.U ) i rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010r. w sprawie 13

14 sposobu dokumentowania realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych oraz warunków i okresu przechowywania tej dokumentacji (Dz.U ). Ocena stanu sanitarno-higienicznego i technicznego zakładów leczniczych została dokonana w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą (Dz.U ) oraz zgodnie z opracowanymi procedurami kontrolnymi dla działalności leczniczej. W ogólnej ocenie, stan sanitarno-techniczny i funkcjonalny zakładów leczniczych ocenia się jako dobry. Bardzo dobry stan stwierdza się wyłącznie w nowo otwieranych podmiotach. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą Podmioty lecznicze wykonujące ambulatoryjne świadczenia zdrowotne Zakładami leczniczymi udzielającymi ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych: przychodnie, poradnie, medyczne laboratoria diagnostyczne, zakłady rehabilitacji leczniczej. Na 51 zakładów leczniczych wykonujących ambulatoryjną działalność leczniczą skontrolowano 46. W kontrolowanych placówkach, w roku sprawozdawczym, nie stwierdzono niezadowalającego stanu higieniczno-sanitarnego. Działalność lecznicza wykonywana przez praktyki zawodowe Do praktyk zawodowych należą: praktyki zawodowe w formie indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich praktyki zawodowe w formie indywidualnych praktyk lekarzy dentystów praktyki zawodowe w formie grupowej praktyki lekarzy dentystów praktyki zawodowe w formie indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarzy dentystów praktyki zawodowe w formie indywidualnej praktyki pielęgniarskiej i położnej. Na 93 praktyki zawodowe skontrolowano działalność 32 placówki. W kontrolowanych jednostkach stan higieniczno-sanitarny nie budził zastrzeżeń. Charakterystyka stanu technicznego, funkcjonalnego i wyposażenia obiektów. Ogólny stan techniczny podmiotów wykonujących działalność leczniczą na terenie powiatu wieluńskiego jest dobry. W minionym roku w istniejących obiektach prowadzone były prace remontowo-modernizacyjne polegające głównie na usuwaniu bieżących uchybień dotyczących stanu technicznego oraz przygotowywano pomieszczenia zgodnie do obowiązujących wymagań dla zmienianego lub rozszerzanego zakresu i rodzaju prowadzonej działalności leczniczej. Jednostki przeprowadzały prace remontowe w różnych zakresach, co pozytywnie wpłynęło na stan techniczny i funkcjonalny obiektów, a także na poprawę warunków sanitarno-technicznych. W kontrolowanych placówkach w roku sprawozdawczym nie zgłoszono uciążliwości związanych z pracami remontowo-modernizacyjnymi. W 2016r. zakład leczniczy pn. NOVEMED ONE został przeniesiony do wyremontowanych pomieszczeń w budynku przy ul. Wojska Polskiego 2 w Wieluniu oraz oddano do użytku nowo wybudowany budynek przeznaczony na działalność Przychodni Lekarzy Specjalistów SANMED sp.j. przy ul. J. Żubr 18 w Wieluniu spełniający wymogi sanitarno-higieniczne i techniczne w oparciu o Rozporządzenie 14

15 Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. fot. Sala zabiegowa w Przychodni SANMED w Wieluniu fot. Przychodnia SANMED w Wieluniu Dezynfekcja i utrzymanie czystości i porządku pomieszczeń W okresie sprawozdawczym, placówki służby zdrowia posiadały i stosowały zgodnie z zaleceniami producentów odpowiednie środki dezynfekcyjne. Przestrzegano zaleceń producenta dotyczących przechowywania stężonych środków dezynfekcyjnych oraz przygotowywania ich roztworów roboczych, doborów preparatów dezynfekcyjnych i stosowania pojemników na roztwory użytkowe oraz ich oznakowania. Roztwory dezynfekcyjne przygotowywane były prawidłowo i we właściwych stężeniach. Do dezynfekcji stosowano wyłącznie preparaty zarejestrowane i dopuszczone do obrotu. W placówkach preparaty dezynfekcyjne przechowuje się głównie w magazynach, brudownikach a w gabinetach indywidualnej praktyki lekarskiej i pielęgniarskiej w pomieszczeniach porządkowych lub/i w wydzielonych zamykanych szafach. Preparaty przechowywane w oryginalnych opakowaniach z etykietą lub dołączoną instrukcją w języku polskim, posiadały aktualne terminy przydatności do użycia. Zarówno dobór preparatów, jak i parametry dezynfekcji (uwzględniające spektrum, czas działania oraz odpowiednie stężenie) podczas kontroli nie budziły zastrzeżeń. Nie stwierdzono również nieprawidłowości w zakresie funkcjonowania instalacji urządzeń wentylacji mechanicznej i klimatyzacji, które podlegają okresowemu przeglądowi, czyszczeniu i dezynfekcji. W większości placówek czystość i porządek podczas kontroli bieżących nie budziły zastrzeżeń. Utrzymaniem czystości zajmuje się głównie personel obiektów. W nielicznych przypadkach zawarta jest umowa na udzielanie świadczeń w zakresie sprzątania pomieszczeń. 15

16 Sterylizacja W lecznictwie otwartym wykorzystywanych jest 40 autoklawów do sterylizacji na parę wodną pod ciśnieniem oraz 3 aparaty na suche, gorące powietrze. Procesy sterylizacji są systematycznie monitorowane przez użytkowników urządzeń w ramach kontroli prowadzonej za pomocą testów, wskaźników biologicznych, chemicznych i fizycznych. W większości placówek lecznictwa otwartego dezynfekcję narzędzi i sprzętu przeprowadza się ręcznie i w myjkach ultradźwiękowych w wydzielonych pomieszczeniach sterylizacji, bądź w ramach sterylizacji gabinetowej zapewniającej jednokierunkowy ruch materiałów od punktu przyjęcia materiału skażonego do punktu wydania materiału sterylnego zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Niektóre zakłady lecznicze, bądź indywidualne praktyki lekarskie, posiadają umowy na usługi sterylizacji z innymi podmiotami leczniczymi lub też w użyciu są narzędzia jednorazowego użycia. W kontrolowanych placówkach na bieżąco prowadzona jest dokumentacja poprawności procesów sterylizacji oraz ich archiwizacja. Podczas kontroli zwracano uwagę na przygotowanie sprzętu i materiału do sterylizacji, pakowanie oraz sposób przechowywania sterylnego sprzętu i materiału oraz przestrzeganie terminów ważności. Aparaty do sterylizacji na suche gorące powietrze wykorzystywane są w Oddziale Laboratoryjnym PSSE w Wieluniu w ilości 3 sztuki. Pralnictwo Zakłady lecznicze udzielające świadczeń ambulatoryjnych stosują bieliznę jednorazowego lub wielokrotnego użytku. Placówki objęte nadzorem sanitarnym posiadają opracowane i wdrożone procedury bądź instrukcje postępowania z czystą i brudną bielizną. Bielizna czysta przechowywana jest w szafkach przeznaczonych na ten cel. Brudna bielizna gromadzona jest w oznakowanych pojemnikach/stelażach w brudownikach lub wydzielonych pomieszczeniach porządkowych. Bielizna jednorazowego użycia skażona materiałem biologicznym jest traktowana jako odpad medyczny niebezpieczny, natomiast nieskażona jako odpad komunalny. We wszystkich placówkach zachowana jest segregacja bielizny czystej i brudnej oraz rozdział odzieży ochronnej od osobistej. Brudna bielizna z podmiotów leczniczych prana jest w pralniach znajdujących się na ich terenie bądź transportowana i prana w wyspecjalizowanych zakładach pralniczych, co udokumentowane jest zawartą i podpisaną umową. 16

17 Postępowanie z odpadami Odpady komunalne gromadzone są w zamykanych pojemnikach, które wykładane są workami foliowymi. Następnie wynoszone do metalowych pojemników lub kontenerów, które znajdują się w murowanych altanach śmietnikowych zamykanych na klucz. Odpady te wywożone są środkami transportu przystosowanymi do ich przewozu przez wyspecjalizowane firmy na składowiska odpadów. Odpady medyczne Gospodarka opadami niebezpiecznymi w podmiotach leczniczych prowadzona jest prawidłowo. Zarówno klasyfikacja, jak również segregacja odpadów medycznych w miejscu wytwarzania prowadzona jest zgodnie z obowiązującymi procedurami oraz przepisami prawa. Niebezpieczne odpady medyczne zbierane są w sposób selektywny. W każdym zakładzie leczniczym opracowano i wdrożono procedury sanitarnohigieniczne dotyczące postępowania z odpadami medycznymi, których wykonywanie jest sprawdzane podczas kontroli sanitarnych. Odpady zbierane były z zachowaniem podziału na komunalne i niebezpieczne, do odpowiednich, atestowanych dla odpadów tzw. ostrych i zanieczyszczonych biologicznie pojemników twardościennych, prawidłowo oznakowanych tj. kodem odpadów, siedzibą wytwórcy oraz datą otwarcia oraz worków jednorazowego użytku z foli polietylenowej w kolorze czerwonym. Skontrolowane obiekty prowadzą jakościową i ilościową ewidencję odpadów. We wszystkich podmiotach odbiorem odpadów medycznych zajmują się specjalistyczne firmy, z którymi podmioty mają podpisane umowy na odbiór odpadów. 4. Zaopatrzenie w wodę Wszystkie zakłady lecznicze zaopatrywane są w wodę z sieciowych wodociągów. W obiektach zapewniona jest dostateczna ilość wody bieżącej zimnej i ciepłej podgrzewanej przez lokalne kotłownie, bojlery, termy, bądź przepływowe podgrzewacze elektryczne. Zakłady te nie posiadają żadnych awaryjnych źródeł wody. 5. Dezynsekcja i deratyzacja Jeśli sytuacja tego wymagała, akcje deratyzacyjne przeprowadzane były indywidualnie. W trakcie przeprowadzanych kontroli nie stwierdzono obecności insektów i gryzoni. 17

18 Stan sanitarny zakładów żywności, żywienia i przedmiotów użytku Zakres nadzoru sanitarnego W roku 2016 terenie powiatu wieluńskiego prowadziło działalność 1040 obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku oraz kosmetyków. W nadzorowanych zakładach przeprowadzono 601 kontroli sanitarnych, w tym 74 kontrole interwencyjne. Wydano 115 decyzji merytorycznych (dot. poprawy stanu sanitarno-technicznego, zatwierdzających zakłady, decyzje o wykreśleniu z Rejestru Zakładów podlegających urzędowej kontroli organów PIS) oraz wydano 37 decyzji płatniczych. Winnych zaniedbań sanitarnych ukarano 14 mandatami na kwotę 4200 zł. Działalność administracyjna w latach Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniany był zgodnie z jednolitymi procedurami urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością uwzględniającymi przepisy w zakresie wymagań higieniczno-sanitarnych. Zgodnie z obowiązującym prawem żywnościowym obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności spoczywa na przedsiębiorstwach branży spożywczej. W ramach granicznej kontroli sanitarnej w 2016 roku przeprowadzono 25 kontroli, podczas których dokonano oceny 166 partii środków spożywczych.(dotyczy to produktów spożywczych sprowadzanych z krajów z poza UE). Na podstawie kontroli dokumentacji, oględzin masy towarowej oraz badań organoleptycznych wydano 166 świadectw dla żywności spełniającej wymagania i dopuszczonej do obrotu. W związku z czynnościami kontrolnymi w ramach kontroli granicznej wydano 24 decyzje płatnicze. 18

19 Graniczna kontrola sanitarna przeprowadzona w latach Ogólna ocena obiektów żywności i żywienia Stan sanitarny i techniczny obiektów żywności i żywienia poprawia się m.in. dzięki systematycznym i konsekwentnym kontrolom prowadzonym przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej a także dzięki coraz większej świadomości przedsiębiorców w zakresie obowiązujących wymagań oraz wdrożeniu i stosowaniu zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP), dobrej praktyki rolniczej (GAP), a także wprowadzaniu systemu HACCP. Wszystkie zarejestrowane zakłady znajdujące się pod nadzorem PPIS posiadają opracowane i wdrożone zasady dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP), dobrej praktyki rolniczej (GAP), w ramach których prowadzono są kontrole wewnętrzne. Większość z tych zakładów posiada również opracowane i wdrożone procedury kontroli wewnętrznej opartej na zasadach Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli. Stwierdzane podczas urzędowej kontroli niezgodności w zakresie wymagań higieniczno-sanitarnych można określić mianem typowych, które były szybko i skutecznie eliminowane przy pomocy rutynowych procedur postępowania, co potwierdzają kontrole sprawdzające. Podczas prowadzonych kontroli urzędowych szczególną uwagę zwracano na właściwą jakość surowców, wyrobów gotowych, prawidłowość przechowywania żywności w tym łatwo psującej się, prawidłowość procesów technologicznych, właściwy stan sanitarny pomieszczeń i urządzeń, właściwe oznakowanie środków spożywczych w tym oznakowanie suplementów diety oraz środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, funkcjonowanie systemu traceability (skąd otrzymano, dokąd przesłano - śledzenie drogi środka spożywczego), przestrzeganie zasad dobrej praktyki higienicznej, dobrej praktyki produkcyjnej i dobrej praktyki rolniczej oraz funkcjonowanie systemu HACCP (analiza zagrożeń i krytycznych punktów kontroli). 19

20 Stan sanitarny środków transportu żywności Stan sanitarny środków transportu uległ znacznej poprawie. Zakłady produkujące żywność posiadają na ogół własne środki transportu, które spełniają wymagania higieniczno-sanitarne do przewozu żywności. Większość obiektów obrotu żywnością dysponuje odpowiednimi środkami transportu, dobrymi technicznie i przeznaczonymi wyłącznie do przewozu środków spożywczych. Niektóre zakłady korzystają z usług specjalistycznych firm transportowych. Jakość zdrowotna środków spożywczych W roku 2016r. przeprowadzono badania laboratoryjne środków spożywczych produkowanych w nadzorowanych zakładach oraz znajdujących się w obrocie w obiektach zlokalizowanych na terenie powiatu. Podstawą podejmowanych działań w tym zakresie był Plan pobierania próbek badania żywności w ramach urzędowej kontroli i monitoringu na 2016r, wskazujący liczbę i kierunki badań żywności. Ponadto pobierano próbki w przypadku interwencji konsumentów na niewłaściwą jakość zdrowotną żywności. Ogółem zbadano 178 próbek środków spożywczych, z których 5 kwestionowano pod względem mikrobiologicznym z uwagi na obecność Salmonella Enteritidis. i Listeria monocytogenes. Kwestionowany produkt został wycofany z obrotu w ramach systemu RASFF. O zaistniałym fakcie powiadomiono właściwych ze względu na siedzibę Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego oraz Powiatowego Lekarza Weterynarii, pełniących nadzór nad zakładem produkującym zakwestionowany produkt. Jakość zdrowotna środków spożywczych Środki spożywcze razem W tym krajowe importowane UE Lata Próbki zbadane Próbki zakwestionowane % Próbki zbadane Próbki zakwestionowane % Próbki zbadane Próbki zakwestionowane % Próbki zbadane Próbki zakwestionowane % , , , , Analizując jakość zdrowotną środków spożywczych w 2016r. należy stwierdzić, iż w badanych próbkach środków spożywczych nie stwierdzono zanieczyszczeń chemicznych, natomiast w pięciu próbkach stwierdzono zanieczyszczenia mikrobiologiczne. 20

21 4.1. Znakowanie środków spożywczych Próbki pobierane do badań oceniane są m.in. w kierunku zgodności znakowania z obowiązującymi przepisami. W 2016r. oceniono 79 próbek środków spożywczych, które odpowiadały aktualnym przepisom dotyczącym znakowania środków spożywczych Nadzór nad obrotem grzybami i przetwórstwem grzybów W 2016 roku podobnie jak w latach ubiegłych prowadzono nadzór nad obrotem grzybami i przetworami grzybowymi w sklepach spożywczych, warzywniczych, hurtowniach oraz w zakładzie suszenia i konfekcjonowania grzybów. Sprawdzano warunki sprzedaży oraz jakość sprzedawanych produktów, ich cechy organoleptyczne, opakowania jednostkowe, oznakowanie. Kontroli poddawano dokumentację towarzyszącą wprowadzanym do obrotu grzybom tj. sprawdzano czy partie grzybów zostały opatrzone atestem. Pod względem wykorzystywania grzybów kontrolowano także zakłady żywienia zbiorowego. W ramach działań profilaktycznych grzyboznawca zatrudniony w PSSE udzielał porad w zakresie przynależności gatunkowej grzybów. W roku 2016 nie odnotowano przypadków zatruć grzybami System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach RASFF W 2016r. Sekcja NSŻŻ, otrzymując powiadomienia o wycofaniu produktu z rynku, zgodnie z procedurą funkcjonowania Systemu RASFF, podejmowała działania zgodnie z ustawowymi kompetencjami. Powiadomienia zgłaszane do RASFF dzielą się na alarmowe, informacyjne oraz powiadomienia o odrzuceniu na granicy. Od do r. podejmowano działania w związku z otrzymanymi 39 powiadomieniami o wycofaniu produktu z rynku. Powiadomienia Suma Alarmowe 13 Informacyjne 16 W następujących produktach występowały niżej przedstawione zagrożenia. Lp. Zagrożenia Suma 1 Salmonella 2 2 Kwas sorbowy - przekroczenie 2 3 Niedopuszczalne składniki 4 4 Glin przekroczenie 1 5 Barwniki - przekroczenie 1 21

22 6 Podwyższony poziom jodanu potasu 1 7 WWA - przekroczenie 1 8 Migracja metali ciężkich - ołowiu i kadmu 9 Pozostałości leków weterynaryjnych 2 10 Składniki nie posiadające historii spożycia 11 Przekroczenie limitu kwasu nikotynowego 13 Składniki nowej żywności 1 14 Obecność bakterii Enterococcus faecium 1 Suma końcowa Kategorie produktów Suma 1 Ryby i produkty pochodne 1 2 Suplementy diety 14 3 Owoce i warzywa 2 4 Zboża i produkty piekarnicze 1 5 Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego 6 Wyroby do kontaktu z żywnością 3 7 Napoje 1 8 Wyroby garmażeryjne 1 9 Mięso 2 10 Sól warzona jodowana 1 11 Jajka 1 Suma końcowa 29 W miejscach dystrybucji zakwestionowanych produktów w systemie RASFF przeprowadzano działania kontrolne w celu ustalenia czy produkty niebezpieczne znajdują się w obrocie handlowym W przypadku stwierdzenia w obrocie zakwestionowanych produktów podejmowano działania zgodnie z ustawowymi kompetencjami. W magazynach hurtowych prowadzących dalszą dystrybucję zakwestionowanych produktów ustalano listy odbiorców niebezpiecznych środków spożywczych i sprawdzano czy przedmiotowe produkty znajdują się w obrocie w obiektach wskazanych przez przedsiębiorców. W podziale zagrożeń na zagrożenia chemiczne, mikrobiologiczne i fizyczne, do najczęściej występujących rodzajów zagrożeń zgłaszanych do systemu RASFF w 2016r. należały chemiczne zanieczyszczenia żywności. 2 22

23 Jakość zdrowotna materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz kosmetyków Nadzór sanitarny nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością oraz kosmetykami obejmuje zarówno sanitarno-higieniczne warunki produkcji, jak i bezpieczeństwo zdrowotne tych produktów. W 2016 roku przebadane laboratoryjnie próbki materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz próbki kosmetyków spełniały obowiązujące wymagania jakości zdrowotnej. Ocena sposobu żywienia Żywienie zbiorowe zamknięte jest szczególnie istotnym elementem podstawowej formy wyżywienia dla określonych środowisk (pacjentów szpitali, dzieci w szkołach i przedszkolach, pensjonariuszy domów dla ludzi starszych, itp.). Warunki produkcji i obrotu regulują obowiązujące przepisy prawa żywnościowego. Zasady racjonalnego żywienia oraz zalecane racje pokarmowe dla różnych grup ludności opracowują jednostki badawczo-rozwojowe podległe i nadzorowane przez Ministra Zdrowia, w tym głównie Instytut Żywności i Żywienia. Przy planowaniu i realizacji żywienia zbiorowego wskazane jest posługiwanie się modelowymi racjami pokarmowymi, w których podane są ilości poszczególnych grup produktów spożywczych. W niektórych obiektach żywienie prowadzone jest w systemie cateringowym. Liczba obiektów korzystających z usług cateringowych w 2016 roku jest na podobnym poziomie jak w roku W przypadku placówek oświatowych obowiązuje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełnić środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach. W trakcie przeprowadzanych kontroli w stołówkach w placówkach oświatowych zwracano szczególną uwagę czy są przestrzegane przepisy tego rozporządzenia. W skontrolowanych placówkach (sklepikach szkolnych, stołówkach szkolnych, stołówkach przedszkolnych) nie stwierdzano nieprawidłowości, wdrożono i przestrzegano przepisy ww. rozporządzenia, środki spożywcze stosowane w żywieniu zbiorowym dzieci i młodzieży dobierane były prawidłowo, spełniały wymagania określone ww. rozporządzeniu. Podsumowanie Stan sanitarno-techniczny ogółu nadzorowanych obiektów ulega systematycznej poprawie. Poprawa ta osiągana jest m.in. poprzez modernizację zakładów, wprowadzanie systemów jakości oraz dzięki większej świadomości przedsiębiorców w zakresie obowiązujących wymagań oraz wdrożeniu i stosowaniu dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP), dobrej praktyki rolniczej (GAP), a także wprowadzaniu systemu HACCP. W celu zapewnienia i utrzymania właściwego poziomu bezpieczeństwa produkowanej 23

24 i wprowadzanej do obrotu żywności w dalszym ciągu konieczny jest nadzór nad tymi obiektami, a w szczególności w zakresie: poprawy funkcjonalności i stanu technicznego obiektów; wdrażania i skutecznego stosowania systemów kontroli wewnętrznej GHP/GMP i HACCP; identyfikowalności surowców i produktów; przestrzegania zachowania ciągłości łańcucha chłodniczego środków spożywczych łatwo ulegających zepsuciu; stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji; zachowania higieny osobistej personelu oraz właściwych warunków higieniczno-sanitarnych pomieszczeń, sprzętu i urządzeń; prawidłowego znakowania żywności; prawidłowego stosowania substancji dodatkowych do produkowanej żywności. Zapobiegawczy nadzór sanitarny W 2016 roku, tak jak w latach poprzednich priorytetem w ustawowej działalności Zapobiegawczego Nadzór Sanitarnego była ochrona zdrowia ludzi. Ustawowe działania i obowiązki w tym zakresie realizowano w szczególności poprzez: opiniowanie w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, projektów studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowani gminy, opiniowanie warunków realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, uzgadnianie w zakresie higienicznym i zdrowotnym dokumentacji projektowych inwestycji, zajmowanie stanowiska w zakresie wymagań higienicznych i zdrowotnych co do zgodności wykonanego obiektu budowlanego z zatwierdzonym projektem budowlanym i warunkami pozwolenia na budowę, wydawanie opinii o spełnieniu wymagań jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. W 2016 roku działania podejmowane w ramach sprawowanego zapobiegawczego nadzoru sanitarnego mają na celu zapewnienia zdrowych warunków życia ludzi w miejscach zamieszkania oraz w innych miejscach pobytu ludzi i w ocenie dokumentów opiniowanych przedsięwzięć koncentrowano się na: lokalizacji obszarów przeznaczonych na zabudowę mieszkaniową w stosunku do obszarów przemysłowych i tras komunikacyjnych w miejscowych przedstawianej w planach zagospodarowania przestrzennego i studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, lokalizacji planowanych przedsięwzięć mogących pogorszyć stan środowisko w szczególności na terenach nie objętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, oddziaływania planowanych przedsięwzięć na powietrze atmosferyczne, odziaływanie w zakresie emisji hałasu, emisji zanieczyszczeń wód podziemnych, rozwiązań w zakresie gospodarki wodno-ściekowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych, planowanego gospodarowania odpadami powstającymi na etapie planowania, realizacji jak i na etapie przystępowania do użytkowania wybudowanych obiektów budowalnych, 24

25 spełnienia warunków technicznych, a tym samym warunków higienicznych i zdrowotnych w projektach budowalnych, np. zapewnienie odpowiedniej wysokości pomieszczeń, kubatury, prawidłowej wymiany powietrza, temperatury, wilgotności a także w zakresie zastosowania bezpiecznych dla zdrowia materiałów budowlanych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieluniu ogółem w 2016 roku zajął 168 stanowisk, w tym: II. W ramach oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko: Wydano opinie co do obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania, tym: opinii w których stwierdzono, że obowiązek oceny oddziaływania powinien być wymagany i określono zakres raportu o oddziaływaniu na środowisko 42 Wydano opinie przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, w tym: negatywnych : II. W ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko: 7 1 Uzgodniono odstąpienie od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko 1 Uzgodniono zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko (na podstawie przepisów ustawy o udostępnianiu informacji) 15 Wydano opinie o projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wraz z prognozą (na podstawie przepisów ustawy o udostępnianiu informacji) i studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy III. W ramach uczestniczenia w dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych Uczestniczono w dopuszczeniu do użytkowania obiektu budowlanego, Wydano opinie dotyczące spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą 2 III. W ramach kompetencji wynikających z art. 3 Ustawy o PIS 7 Wydano opinie o spełnieniu wymagań higienicznych i zdrowotnych w projektach budowlanych Załatwiono sprawy inne niż wymieniono wyżej 48 W 2016 roku w zakresie przedsięwzięć mogących oddziaływać na środowisko wpływały wnioski dotyczące przede wszystkim: przebudowy lub budowy dróg, stacji paliw, budowy chlewni lub obór oraz budynków produkcyjnomagazynowych. W 2016 roku obiekty zgłaszane do użytkowania w większości wykonane zostały zgodnie z uzgodnionymi pod względem higienicznym i zdrowotnym i zatwierdzonymi w decyzjach pozwoleniach na budowę projektami budowlanymi lub wykonane zostały ze zmianami uzgodnionymi z projektantem, które to zmiany w sposób nieistotny odstępowały od zatwierdzonych projektów budowlanych. 25

26 W 2016 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieluniu, w związku z petycją mieszkańców sołectw: Klasak Duży, Klasak Mały, Maręże, Krzyż Brzozówka dotyczącą budowy chlewni w miejscowości Młynisko gmina Biała wystosował pismo na ręce Sołtysa wsi Klasak Duży, w którym zawarł wyjaśnienia co do roli Państwowej Inspekcji Sanitarnej procedury oceny oddziaływania na środowisko raportu oddziaływania na środowisko w oparciu o który wydana została opinia, planowanej wielkości chlewni i przedstawionej w raporcie technologii hodowli świń oraz co do udziału społeczeństwa postepowaniu w sprawie oceny oddziaływania na środowisko. PPIS w Wieluniu wziął także udział w spotkaniu informacyjnym zorganizowanej przez Wójta Gminy Biała dnia roku, którego celem było przedstawienie przez Inwestora zainteresowanym mieszkańcom ww. miejscowości projektu przedsięwzięcia, przedstawienie procedury oceny oddziaływania na środowisko oraz roli o planowanym przedsięwzięciu. Ze spotkania z mieszkańcami wynikało, że informacja o planowanym zamierzeniu inwestycyjnym polegającym na budowie chlewni w miejscowości Młynisko podana do publicznej wiadomości przez Wójta Gminy Biała zgodnie z obowiązującymi przepisami nie dotarła w sposób właściwy do mieszkańców sąsiednich sołectw, co poskutkowało skierowaną między innymi do PPIS w Wieluniu petycją w tej sprawie. W 2016 roku Burmistrz Wielunia zwrócił się o zaopiniowanie projektu zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Wieluń, oraz o opinię w sprawie projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla wybranych terenów miasta Wielunia i Gminy Wieluń. W Związku z opracowaniem tych dokumentów Stowarzyszenie Zwykłe Zielone Płuca Wielunia oraz mieszkańcy ulicy Sybiraków w Wieluniu kierowali do PSSE w Wieluniu pisma kwestionujące zasadność planowanej zmiany studium polegającej miedzy innymi na zmianie terenów zabudowy mieszkaniowej przy ul. Sybiraków w Wieluniu na tereny zabudowy przemysłowej. W odpowiedzi na pisma w siedzibie PSSE odbyło się spotkanie przedstawiciela Stowarzyszenia Zielone Płuca Wielunia z PPIS w Wieluniu na którym udzielono wyjaśnień co do pozytywnej opinii jaką wydał PPIS w Wieluniu o projekcie zmiany Studium. PPIS w Wieluniu udzielił także odpowiedzi pisemnej w tej sprawie na wniosek jednej z mieszkanek terenu znajdującego przy ul. Sybiraków. Zastrzeżenia mieszkańców i Stowarzyszenia Zielone Płuca budziła w szczególności bliskość istniejącej zabudowy mieszkaniowej, planowanie zabudowy przemysłowej w kanale napowietrzającym miasto ze względu na konieczność dostępu do terenów przemysłowych drogą od strony istniejącej zabudowy mieszkaniowej. Kwestie te były także rozpatrywane przez PPIS w czasie analizy przedłożonego projektu studium. Wątpliwości w tym zakresie były wyjaśniane w trakcie analizy projektu studium z autorem opracowania tego dokumentu. Odpowiedź pisemną z wyjaśnieniami w tym zakresie uzyskaną od autora projektu zmiany Studium przekazano Stowarzyszeniu Zwykłego Zielone Płuca w Wieluniu na jego prośbę. Trudności w wydaniu opinii o projektach studium i panów zagospodarowania przestrzennego, wynikały zarówno ze niejasności sformułowań przepisów prawa obowiązującego w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz przepisów o udostępnianiu informacji o środowisku, jak i niejasności sformułowań używanych przez autora prognozy oddziaływania na środowisko. W 2016 roku wydano jedną opinię negatywną o warunkach realizacji przedsięwzięcia polegającego na budowie betoniarni w Wieluniu. Opinia negatywna wydana została z uwagi na bardzo bliskie usytuowanie tego przedsięwzięcia w stosunku do istniejącej zabudowy mieszkaniowej, istniejące już na tym terenie przekroczenia pyłu w powietrzu, brak możliwości ograniczenia pylenia w czasie rozładunku i składowania kruszyw oraz ze względu na największą szkodliwość pyłu dla zdrowia ludzi spośród innych zanieczyszczeń powietrza. 26

27 Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Stan sanitarno-higieniczny i techniczny poszczególnych grup obiektów, jest zadawalający dzięki systematycznym kontrolom, oraz świadomości przedsiębiorców w zakresie obowiązujących przepisów i wynikających z nich wymagań. Kontrole przeprowadzono w 196 obiektach użyteczności publicznej spośród 389 ujętych zarejestrowanych. Kontrolami objęte były: placówka zapewniająca całodobową opiekę, obiekty hotelarskie, zakłady fryzjerskie, zakłady kosmetyczne, zakłady odnowy biologicznej, inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług, dworce i środki transportu, tereny rekreacyjne, ustępy publiczne oraz inne obiekty. Placówki zapewniające całodobową opiekę W bieżącym roku sprawozdawczym został uruchomiony Dom Seniora w Wieluniu przy ul. Felicji Rymarkiewicz 38. Obiekt mieści się w budynku piętrowym, wolnostojącym, podpiwniczonym przeznaczony jest dla 41 mieszkańców, przystosowany dla osób niepełnosprawnych. Każdy pokój wyposażony jest w zespół higieniczno-sanitarny oraz wentylację mechaniczną nawiewno wywiewną. Obiekt posiada pomieszczenia do prowadzenia terapii zajęciowej i rehabilitacji. Gospodarka wodnościekowa, postępowanie z odpadami komunalnymi i niebezpiecznymi medycznymi, postępowanie z bielizną (pranie i przechowywanie) oraz stan sanitarno-techniczny pomieszczeń nie budził zastrzeżeń. Hotele, motele, pola biwakowe, inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie Skontrolowano 4 hotele i 3 motele, obiekty te posiadają kategoryzację oraz 3 zajazdy i 4 obiekty noclegowe, a także 1 centrum konferencyjno-szkoleniowe. Dysponują estetycznymi pokojami z zespołami higieniczno-sanitarnymi, które wyposażone są w wentylację mechaniczną natomiast sale restauracyjne są klimatyzowane. Każdy z tych obiektów dostarcza dla swoich gości ciepłą i zimną wodę odpowiedniej jakości, prowadzi prawidłową gospodarkę odpadami komunalnymi oraz nieczystościami płynnymi. Postępowanie z bielizną czystą i brudną jest prawidłowe. Właściciele tych obiektów posiadają opracowane i wdrożone procedury kontrolne dla ciepłej wody oraz stanu instalacji. W roku bieżącym w czterech obiektach w ramach kontroli wewnętrznej przeprowadzono badania jakości wody ciepłej. W pobranych próbkach wody nie wykryto bakterii z rodzaju Legionella sp. Systemy ich są pod kontrolą. Stan sanitarno-techniczny tych obiektów właściwy. W tej grupie obiektów znajduje się również 8 ośrodków wczasowych, które dysponują niewielką bazą wczasowoturystyczną. Jest to działalność sezonowa. W obiektach tych właściciele przeprowadzają naprawy i remonty przed rozpoczęciem sezonu wypoczynkowego. Stan sanitarno - techniczny właściwy. Nie skontrolowano 1 pola biwakowego oraz 8 gospodarstw agroturystycznych. 27

28 Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej oraz inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług Skontrolowano 137 zakładów. Są to obiekty wyposażone w nowoczesny sprzęt, narzędzia używane w czasie świadczenia usług naruszające lub mogące naruszać ciągłość tkanek oraz przedmioty nienaruszające ciągłości tkanek mające kontakt ze skórą traktowane są ze szczególną uwagą tak, aby nie doszło do jej naruszenia. Większość zakładów posiada zawarte umowy z podmiotami wykonującymi działalność leczniczą na wykonywanie sterylizacji parowej. Nieliczne z nich wyposażone są we własne autoklawy. Właściciele tych urządzeń zobowiązani są do kontroli procesów sterylizacji. Wszystkie obiekty posiadają procedurę zapewniającą ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi regulującą sposób postępowania przy wykonywaniu czynności, w trakcie których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich. Posiadają opracowane zasady stosowania sprzętu poddawanego sterylizacji oraz sposoby przeprowadzania dezynfekcji skóry i błon śluzowych oraz dekontaminacji pomieszczeń i urządzeń przy świadczeniu usług. Nałożono 2 mandaty karne w zakładach fryzjerskich na sumę 400 zł za stwierdzony zły stan sanitarny. Nie skontrolowano obiektów, które miały zawieszoną działalność oraz gabinetów masażu. Dworce i środki transportu Nadzorem sanitarnym objęty jest 1 dworzec autobusowy PKS-u. Jest to obiekt nowoczesny, funkcjonalny i w bardzo dobrym stanie sanitarno-higienicznym i technicznym. Kontrolom podlegały środki transportu osobowego, które pod względem stanu sanitarnego nie budziły zastrzeżeń. Tereny rekreacyjne Na terenie miasta posiadamy niewielki place jako wielofunkcyjne miejsca rekreacji, które wyposażone są w siłownie plenerowe na powietrzu. Wykorzystywane są nie tylko przez dorosłych, ale też przez dzieci i osoby niepełnosprawne. W trakcie roku sprawozdawczego skontrolowano 30 piaskownic w przedszkolach na terenie miasta i powiatu. Wszystkie są prawidłowo zabezpieczone przed zanieczyszczaniem odchodami zwierzęcymi, piasek wymieniany jest przed rozpoczęciem sezonu letniego. Stan sanitarnotechnicznym nie budził zastrzeżeń. Ustępy publiczne Na terenie miasta znajdują 2 ustępy publiczne, stan sanitarno-techniczny nie budził zastrzeżeń. Cmentarze W roku 2016 cmentarze nie były ujęte w planach kontroli. W wyniku otrzymanych interwencji kontrole przeprowadzono na Cmentarzu Komunalnym w Wieluniu i Cmentarzu Parafialnym w Rudzie. Cmentarz Komunalny został skontrolowany w związku z artykułami prasowymi dotyczącymi niewłaściwego stanu gruntu przeznaczonego na doły grobowe. Kontrola wykazała, że w wydobywanej podczas kopania grobu ziemi 28

29 znajdują się pozostałości odpadów budowlanych i stałych odpadów komunalnych. Wszczęte z urzędu zostało postepowanie administracyjne. Jednak podczas trwania postępowania administracyjnego nieprawidłowości w bieżącej eksploatacji cmentarza komunalnego zostały wyeliminowane i postępowanie na postawie art kpa umorzono. Cmentarz Parafialny w Rudzie został skontrolowany w związku z anonimową interwencją telefoniczną dotyczącą złego stanu sanitarnego cmentarza. Kontrola potwierdziła nieprawidłowości. Zostały wydane zalecenia, które wykonano w trybie pilnym. Inne obiekty Kontrolami objęto 13 obiektów, a mianowicie: targowisko, pralnię, stadion, halę sportową, lodowisko, laboratorium oczyszczalni ścieków i wody, dyskotekę, przystanek PKP, zakłady pogrzebowe. Stan sanitarno - techniczny tych obiektów nie budził zastrzeżeń. Podczas kontroli w zakresie utrzymania czystości i porządku w mieście i gminach zwracana była uwaga nie tylko na przestrzeganie przepisów sanitarnych w obiektach objętych nadzorem, ale również na porządek i estetykę posesji, ulic, tras komunikacyjnych, przystanków autobusowych. Zachowanie właściwego stanu sanitarnego w miejscach publicznych realizowane jest przez mieszkańców, zarządców oraz właścicieli w okresie całego roku. Stan sanitarny miasta, osiedli oraz terenów wiejskich jest zadawalający. Nadzór nad warunkami sanitarno-higienicznymi środowiska pracy i chemikaliami Wprowadzenie Głównymi kierunkami działań było wzmocnienie nadzoru nad ochroną zdrowia pracowników przed niekorzystnym wpływem szkodliwych czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych występujących w środowisku pracy w celu zmniejszenia liczby nowych przypadków chorób zawodowych i innych związanych ze środowiskiem pracy, sprawowanie nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, produktami biobójczymi, detergentami i prekursorami narkotyków kat. 2 i 3 w oparciu o obowiązujące przepisy oraz intensyfikacja działań w zakresie przestrzegania zakazu wprowadzania do obrotu i wytwarzania środków zastępczych. Działalność kontrolna w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego Bieżący nadzór sanitarny obejmował kontrolę przestrzegania przepisów m.in. z zakresu: bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach pracy, wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, przeprowadzania profilaktycznych badań lekarskich, występowania substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy, występowania szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy, produktów biobójczych, detergentów oraz prekursorów narkotyków kategorii 2 i 3, nadzór nad warunkami pracy i wypełnianiem przez pracodawców obowiązków, wynikających z oceny ryzyka zawodowego pracowników zatrudnionych w zakładach przemysłu tworzyw sztucznych oraz nadzór dotyczący przygotowania pracodawców pod kątem przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas prac związanych z usuwaniem bądź zabezpieczaniem wyrobów zawierających azbest. W 2016 roku objęto nadzorem 236 zakłady pracy, które zatrudniały ogółem 7174 pracowników. W stosunku do 2015 roku liczba podmiotów gospodarczych pozostających w ewidencji Stacji zmniejszyła się o 8, nastąpił też spadek liczby zatrudnionych o 63 osoby. 29

30 Największą grupę nadzorowanych przedsiębiorstw stanowiły zakłady małe, zatrudniające do 9 pracowników 55,5% i zakłady zatrudniające od 10 do 49 pracowników 33,9%. Zakłady zatrudniające powyżej 250pracowników stanowiły jedynie 2,1%ogółu podmiotów gospodarczych objętych ewidencją. Strukturę zakładów pracy objętych ewidencją, znajdujących się na terenie powiatu wieluńskiego w roku 2016 przedstawia poniższa tabela i ujęcie graficzne. Struktura zakładów pracy objętych ewidencją według liczby zatrudnionych w powiecie wieluński w latach Liczba zatrudnionych w zakładzie pracy Liczba zakładów w latach Odsetek całkowitej liczby nadzorowanych zakładów w latach < ,3% 55,5% ,0% 33,9% ,2% 8,5% > ,5% 2,1% RAZEM % 100% Struktura zakładów pracy w ewidencji PSSE w latach w zależności od liczby zatrudnionych pracowników 5.5% 5.6% 3.4% 3.4% % 0.9% 0.3% 0.2% < > 250 Liczba zatrudninych osób Dominującą ilość podmiotów gospodarczych działających na terenie naszego powiatu stanowią zakłady produkcji rolno-spożywczej, odzieżowej, drzewnej, meblarskiej, wyrobów metalowych oraz placówki handlu hurtowego i detalicznego. Funkcjonują również zakłady wprowadzające do obrotu środki ochrony roślin, produkty biobójcze oraz substancje chemiczne i ich mieszaniny. Pracownicy zatrudnieni w zakładach pracy narażeni są na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (hałasu, drgań mechanicznych, pyłów, czynników chemicznych i biologicznych oraz mikroklimatu gorącego i zimnego). W 2016 roku skontrolowano 72 zakłady pracy, w których przeprowadzono łącznie 87 kontroli. Skontrolowano warunki pracy 4329 zatrudnionych pracowników. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami prowadzono postępowania administracyjne, w wyniku których wydano 9 decyzji administracyjnych zawierających 9 nakazów. Nakazy te dotyczyły: wykonania badań i pomiarów czynników szkodliwych, zapewnienia pracownikom właściwych pod względem higienicznosanitarnym warunków poprzez: urządzenie i wyposażenie pomieszczenia ustępu, wyposażenia pomieszczenia higienicznosanitarnego 30

31 w umywalkę oraz doprowadzenie do właściwego stanu sanitarno technicznego pomieszczenia hali produkcyjnej i hali montażowej. Ocena higienicznych warunków pracy została dokonana w oparciu o wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. W roku 2016 nastąpiło przekroczenie normatywów higienicznych określających bezpieczne dla zdrowia warunki pracy w 3 zakładach zajmujących się działalnością usługową związana z leśnictwem. Stwierdzono przekroczenia poziomu ekspozycji na hałas na stanowiskach pracy pilarza. Praca odbywa się na wolnym powietrzu. Z uwagi na charakter pracy i środki pracy brak jest możliwości obniżenia poziomu hałasu. W związku z powyższym, nie wydawano decyzji administracyjnych nakazujących obniżenie poziomu ekspozycji na hałas. Przeprowadzone na stanowiskach pracy badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia wykazały, że w warunkach przekroczenia NDN (najwyższego dopuszczalnego natężenia) hałasu pracowało ogółem 29 osób, spośród 7174 w objętych ewidencją podmiotach gospodarczych, co stanowi 0,4% ogółu zatrudnionych. Pracownicy eksponowani na nadmierny hałas stosują środki ochrony indywidualnej - atestowane ochronniki słuchu dobrane do wielkości charakteryzujących hałas. W porównaniu z rokiem ubiegłym, liczba pracowników narażonych na nadmierny hałas zwiększyła się o 7, a liczba zakładów pracy z przekroczeniami zwiększyła się o 3. W roku 2016 na terenie powiatu wieluńskiego funkcjonował 5 podmiotów gospodarczych wprowadzających do obrotu substancje i ich mieszaniny (dystrybutorzy) oraz 70 podmiotów gospodarczych stosujących substancje chemiczne i ich mieszaniny (dalsi użytkownicy). Łącznie w tych podmiotach przeprowadzono 28 kontroli sanitarnych. Przeprowadzone kontrole nie wykazały uchybień. Przeprowadzono 5 kontroli sanitarnych w 5 zakładach, w których występują czynniki rakotwórcze. Są to zakłady, w których występuje narażenie pracowników na pył drewna twardego (zakłady stolarskie) oraz na włókna azbestu (prace przy demontażach pokryć dachowych z eternitu). Przeprowadzono 3 kontrole w trakcie wykonywania prac polegających na usuwaniu wyrobów zawierających azbest. Nie stwierdzono nieprawidłowości. Przeprowadzono 20 kontroli w zakładach pracy, w których występują szkodliwe czynniki biologiczne. W skontrolowanych zakładach istnieje prawdopodobieństwo występowania szkodliwych czynników biologicznych zaliczanych do 2 i 3/3** grupy zagrożenia. Skontrolowano warunki pracy 333 pracowników. W wyniku przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości. Wpłynęła 1 interwencja dotycząca warunków pracy w zakładzie stolarskim. Przeprowadzono kontrolę sanitarną w wyniku której stwierdzono nieprawidłowości. Wydana decyzja administracyjna została wykonana. Interwencję przekazano również do PIP w Sieradzu zgodnie z właściwością. Choroby zawodowe Postępowanie w sprawie chorób zawodowych prowadzone było w oparciu o rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009r. w sprawie chorób zawodowych (j. t. Dz. U. z 2013r., poz. 1367) oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 1 sierpnia 2002r. w sprawie dokumentowania chorób zawodowych i skutków tych chorób (j. t. Dz. U. z 2013r., poz. 1379). 31

32 W 2016r. wpłynęły 4 zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej. Przeprowadzono 3 wizytacje w ramach postępowań wyjaśniających dot. chorób zawodowych oraz sporządzono 2 karty oceny narażenia zawodowego. Wydano 2 decyzje administracyjne stwierdzające 2 choroby zawodowe: chorobę skóry pod postacią alergicznego kontaktowego zapalenia skóry (poz wykazu chorób zawodowych), alergiczny nieżyt nosa (poz. 12 wykazu chorób zawodowych). Wydano 1 decyzję administracyjną o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej - przewlekłej choroby narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym pod postacią niedowładu mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią (poz wykazu chorób zawodowych). Choroby zawodowe stwierdzone w latach Pozycja wykazu chorób zawodowych Pełna nazwa choroby zawodowej Liczba chorób zawodowych w latach Astma oskrzelowa Alergiczny nieżyt nosa Przewlekła choroba narządu głosu spowodowana nadmiernym wysiłkiem głosowym Choroby skóry Razem Z przedstawionej tabeli wynika, że w 2014 odnotowano wzrost stwierdzonych chorób zawodowych, w stosunku do 2013r., natomiast w 2015r. i w 2016r. liczba stwierdzonych chorób zawodowych utrzymywała się na tym samym poziomie. Choroby zawodowe w latach ,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,

33 Choroby zawodowe: - choroba skóry - wymieniona w poz Wykazu chorób zawodowych, - alergiczny nieżyt nosa - wymieniony w poz. 12 Wykazu chorób zawodowych, zostały stwierdzone w zakładzie pracy zakwalifikowanym do PKD (Polska Klasyfikacja Działalności): Z Produkcja wyrobów piekarskich i mącznych Podsumowanie Dokonując oceny środowiska pracy należy stwierdzić, iż w roku 2016 nastąpił nieznaczny wzrost narażenia na hałas ponadnormatywny. Jednocześnie, ilość pracowników narażonych na ponadnormatywny hałas stwierdzony w latach poprzednich, zwiększyła się. Działania organizacyjno-administracyjne podejmowane przez pracodawców, stosowanie środków ochrony indywidualnej oraz profilaktyka medyczna zapobiegają ujemnym skutkom oddziaływania czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Pracodawcy w miarę możliwości dokonują wymiany przestarzałego parku maszynowego, odnawiają pomieszczenia produkcyjne i higieniczno-sanitarne, dbają o prawidłowe wyposażenie i urządzenie tych pomieszczeń, zapewniają pracownikom odpowiednią odzież ochronną i środki ochrony indywidualnej oraz przestrzegają terminowości przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników. Znajomość i przestrzeganie przepisów prawa przekłada się na brak uchybień w zakresie szkodliwych czynników biologicznych, czynników chemicznych i rakotwórczych. Pomimo poprawiających się warunków pracy pracowników, informowaniu ich o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą oraz zasadach ochrony przed zagrożeniami w dalszym ciągu stwierdzane są choroby zawodowe. W porównaniu z rokiem 2015 liczba stwierdzonych chorób zawodowych w 2016r. utrzymywała się na tym samym poziomie. Od kilku już lat nie odnotowano zawodowego zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby, co jest wynikiem właściwej higieny pracy oraz świadomości pracowników o możliwości zakażenia. Przeciwdziałanie narkomanii w obszarze środków zastępczych w 2016 r. W roku 2016 nie wpłynęła informacja o nowych obiektach wprowadzających do obrotu dopalacze. W wyniku postępowań przez Prokuraturę Rejonową w Wieluniu, otrzymano od Policji środki zastępcze. Są to dowody rzeczowe wyłączone z 9 prowadzonych przez Prokuraturę postępowań po wykonaniu badań na zawartość narkotyków. Dopalacze te były w posiadaniu osób fizycznych i zostały ujawnione przez Policję w wyniku przeszukań. Prowadzony jest dzienny i tygodniowy monitoring zatruć lub ich podejrzeń środkami zastępczymi. Informacje te pozyskiwane są z Oddziału Dziecięcego i Szpitalnego Oddziału Ratunkowego SPZOZ - Szpital w Wieluniu. Uzyskano informacje o 7 osobach, u których podejrzewano zatrucia środkami zastępczymi. Byli to mieszkańcy powiatu wieluńskiego i pajęczańskiego, w wieku od 17 do 28 lat. Pochodzenia tych środków nie udało się ustalić przez Policję. Meldunki przesyłane były do PWIS w Łodzi a dalej do GIS w Warszawie. Wydane zostały 3 decyzje administracyjne dotyczące przepadku na rzecz Skarbu Państwa i zniszczenia na koszt Skarbu Państwa produktów zabezpieczonych oraz pobranych do badań w roku Od dwóch z tych decyzji nie złożono odwołań i dokonana została utylizacja środków zastępczych, łącznie w ilości 345 opakowań. Trzecia decyzja, w roku 2016 nie stała się jeszcze ostateczna. 33

34 Jakość wody przeznaczonej do spożycia i kąpieli 1. Zaopatrzenie ludności w wodę W powiecie wieluńskim woda przeznaczona do spożycia przez ludzi ujmowana jest z ujęć podziemnych i może być spożywana po prostych zabiegach uzdatniających (odmanganianie i odżelazianie). Woda podawana jest przez 28 wodociągów, z których 24 podawały do sieci wodę uzdatnioną, natomiast 4 bez uzdatnienia. Wodociągi w Rychłocicach i w Kamionce nadal są wyłączone z eksploatacji. Użytkownicy Wodociągu w Rychłocicach zaopatrywani są w wodę do spożycia z Wodociągu w Konopnicy, a użytkownicy Wodociągu w Kamionce zaopatrywani są w wodę do spożycia z Wodociągu w Pątnowie. Na ogólną liczbę mieszkańców powiatu, osób korzystało z wody z wodociągów sieciowych, jest to wysoki stopień zwodociągowania. Największy udział w zaopatrzeniu ludności w wodę w powiecie miały wodociągi produkujące wodę od m³/d mieszkańców, m³/d mieszkańców, natomiast najmniejszą liczbę mieszkańców zaopatrywały wodociągi <100 m³/d. W roku 2016 na wszystkich trzech stacjach uzdatniania wody wodociągu wieluńskiego oprócz istniejących chloratorów, zamontowano lampy UV do dezynfekcji wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w przypadkach zanieczyszczeń bakteriologicznych. Stan sanitarno - techniczny urządzeń wodociągowych w powiecie jest dobry i nie budził zastrzeżeń. 34

35 2. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Jakość wody przeznaczonej do spożycia podawana przez zwodociągowany system zaopatrzenia w wodę w okresie całego roku była właściwa. Prowadzone były badania jakości wody w urządzeniach wodociągowych przez inspekcję sanitarną oraz producentów w zakresie dotyczącym wymagań i parametrów objętych monitoringiem przeglądowym i kontrolnym wg obowiązujących przepisów. Wykonywane w ramach monitoringu mikrobiologiczne badania próbek wody potwierdzały jej właściwą jakość. Fizykochemiczny skład wody do spożycia przez ludzi odpowiadał wymaganiom obowiązującego rozporządzenia i nie zachodziła potrzeba warunkowego dopuszczania wody do spożycia. W 2016r. doprowadzono do właściwej jakości wodę w wodociągach w Skomlinie i w Ostrówku, wydane decyzje w roku 2015 na warunkową przydatność wody zostały wykonane. Pływalnie kryte, odkryte Pływalnie na terenie naszego powiatu spełniają odpowiednie warunki higieniczno-sanitarne dla pomieszczeń, zaplecza technicznego oraz niecek basenowych. Nadzorem objęto 3 pływalnie odkryte i 1 pływalnię krytą, które są oparte na wodzie z sieciowych wodociągów. Pływalnia Odkryta w Wieluniu napełniana jest wodą ze źródeł, a jeśli zachodzi konieczność dopełniana jest wodą wodociągową. W Pływalni Odkrytej w Wieluniu przed rozpoczęciem sezonu kąpielowego odnowiono szatnię i rozbieralnię oraz odnowiono nieckę basenową, przeprowadzono remont sanitariatów tj. ściany i podłogi wyłożono płytkami ceramicznymi, wymieniono armaturę sanitarną oraz zamontowano podgrzewacze elektryczne do wody. W Pływalni Odkrytej przy Ośrodku Wczasowym Kalina w Drobnicach przed rozpoczęciem sezonu letniego przeprowadzone były bieżące naprawy sprzętu, odnowienie ścian niecki basenowej, ławeczek, uzupełniono brakujące kosze na odpadki. W Pływalni Krytej w Wieluniu wyremontowano dno niecki basenowej, natryski damski i męski oraz wymieniono zniszczone drzwi ewakuacyjne. W 2016 roku została uruchomiona Pływalnia Odkryta przy Ośrodku Wczasowym Stara Wieś w Załęczu Małym. Jest to kompleks rekreacyjny w składający się z niecki basenowej, jacuzzi, sauny parowej, groty solnej, siłowni oraz pokoju do masażu. Skontrolowano wszystkie pływalnie. Stan sanitarno-higieniczny był właściwy. Do badań laboratoryjnych pobrano 147 próbek wody z wodociągów oraz basenów kąpielowych, wykonano 369 oznaczeń bakteriologicznych i 1535 fizykochemicznych. Porównanie ilości pobranych próbek wody do spożycia przez ludzi i wody basenowej oraz wykonanych oznaczeń bakteriologicznych i fizykochemicznych z trzech ostatnich lat przedstawia tabela. Ilość pobranych próbek wody do badań laboratoryjnych oraz wykonanych oznaczeń przeprowadzonych w wodociągach i basenach na przestrzeni ostatnich trzech lat przedstawia tabela 35

36 Ilość pobranych próbek Badania laboratoryjne Ilość oznaczeń fizykochemicznych Ilość oznaczeń bakteriologicznych Jakość wody w analizowanym zakresie prowadzona przez zarządzających pływalniami oraz przez inspekcję sanitarną odpowiadała wymaganiom obowiązującego rozporządzenia. Ocena warunków sanitarnych w placówkach oświatowo-wychowawczych 1. Informacje ogólne Pracownicy sekcji higieny dzieci i młodzieży przestrzegania przepisów określających wymagania dotyczące higieny i stanu sanitarnego pomieszczeń oraz sprzętu wykorzystywanego w placówkach oświatowych i w placówkach wypoczynku letniego i zimowego skontrolowali: 51 przedszkoli ( w tym punkty przedszkolne i oddziały przedszkolne), 1 żłobek, 42 szkół podstawowych, 17 gimnazjów, 1 liceum ogólnokształcące, 1 ponadgimnazjalna szkoła zawodowa, 6 placówek wychowania pozaszkolnego ( są to: szkoła języka angielskiego, szkoła muzyczna, świetlice środowiskowe), 1 zieloną szkołę, 19 turnusów letniego i zimowego wypoczynku. W roku 2016 skontrolowano wszystkie placówki, tj. 120 placówek stałych i 19 placówek sezonowych. Przeprowadzono ogółem 222 kontroli. 2. Stan sanitarno-techniczny budynków W powiecie wieluńskim wszystkie placówki nauczania i wychowania oraz letniego i zimowego wypoczynku mieszczą się w budynkach o właściwym stanie sanitarno-technicznym. Posiadają podłączenia do sieci wodnokanalizacyjnej, a pomieszczenia higieniczno-sanitarne zlokalizowane w obiekcie. Bieżącą ciepłą i zimna wodę zapewnia każda placówka nauczania, wychowania i wypoczynku..tylko jedna placówka posiada ogrzewanie piecowe, pozostałe posiadają centralne ogrzewanie własne, bądź z sieci ciepłowniczej. 36

37 3. Warunków do utrzymania higieny osobistej Zapewnienie dzieciom i młodzieży szkolnej należytych warunków do utrzymania higieny osobistej jest współczesnym standardem, w szczególności zapewnienie uczniom dostępu do ciepłej, bieżącej wody, jak również odpowiedniego wyposażenia sanitariatów w środki higieny osobistej. Sanitariaty powinny być wyposażone w mydło w dozownikach, jednorazowe ręczniki papierowe do osuszania rąk lub przeznaczone do tego celu suszarki elektryczne oraz papier toaletowy. Wszystkie placówki zapewniają takie warunki, tj. właściwe do utrzymania higieny osobistej. Wpływ na ocenę warunków do utrzymania higieny osobistej ma również niezachowanie standardów dostępności do urządzeń sanitarnych. Takie przypadki dotyczą 6 szkół podstawowych i 3 przedszkoli. 4. Sztuczne oświetlenie Oświetlenie sztuczne powinno odpowiadać wymogom określonym w Polskiej Normie. W roku 2016 nie dokonywano pomiarów oświetlenia sztucznego w placówkach. Warunki do prowadzenie zajęć wychowania fizycznego Uczęszczanie na zajęcia z wychowania fizycznego są istotnym elementem dbałości o zdrowie dzieci i młodzieży szkolnej, dlatego ważne jest aby zapewnić uczniom właściwe warunki do tego typu aktywności fizycznej. Na terenie powiatu wieluńskiego warunki do prowadzenia w-f przedstawiają się następująco: - szkolny zespół sportowy, w skład którego wchodzą: sala sportowa oraz pomieszczenia pomocnicze, takie jak: przebieralnie, natryskownie, ustępy, przechowalnie sprzętu sportowego, pokój nauczycieli w-fu, posiadają 24 placówki ( 39,4% szkół); - salę rekreacyjno-zastępczą i boisko posiada 24 szkół (39,4%); - salę gimnastyczną i boisko posiada 6 szkół ( 9,8% ); - tylko boisko posiada 7 szkół (11,4%). 11,4% 9,8% 39,4% 39,4% szkolny zespół sportowy sala zastępcza i boisko sala gimnastyczna i boisko tylko boisko 37

38 W porównaniu z rokiem ubiegłym, warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego nie uległy zmianie. Od wielu lat, pomimo zapewnienia w szkołach właściwych warunków do utrzymania higieny osobistej, uczniowie sporadycznie korzystają z natrysków, będących wyposażeniem szkolnych zespołów sportowych. Spowodowane jest to brakiem dostatecznego czasu podczas 10 min przerw międzylekcyjnych. Tak więc możliwość skorzystania z nich jest wtedy, gdy lekcje w-fu kończą się przed 20 min. przerwą międzylekcyjną, bądź odbywają się na ostatniej godzinie lekcyjnej. Certyfikaty na sprzęt sportowy Od 1997 roku nowo zakupiony sprzęt sportowy powinien posiadać certyfikaty zgodności z Polska Normą. Żadna placówka nie jest wyposażona w urządzenia i sprzętu sportowego zakupiony wyłącznie przed 1997 rokiem. Wszystkie przedszkola wyposażone są w sprzęt posiadający atesty i certyfikaty 65% szkół podstawowych i gimnazjów posiada sprzęt sportowy zgodny z Polska Normą. Pozostałe 35% placówek posiada część sprzęty sportowego z certyfikatami, jak również bez certyfikatów. Sprzęt nie posiadający certyfikatów jest w dobrym stanie technicznym i zapewnia bezpieczne korzystanie podczas prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Certyfikaty na meble szkolne Meble szkolne również powinny posiadać certyfikaty zgodności z Polska Normą. Posiadanie przez szkoły i przedszkola mebli, których funkcjonalność czy bezpieczeństwo potwierdzone jest certyfikatem (meble zakupione po 1997roku), przedstawia się następująco: 65 placówki ( 58%) posiada 100% mebli z certyfikatami, pozostałe placówki posiadają meble o zróżnicowanym procencie certyfikowanych mebli, przy czym nie ma żadnej placówki, która nie posiadałaby chociaż część mebli z certyfikatem. W roku 2016 ocenę dostosowania mebli edukacyjnych do wzrostu przeprowadzano w podobnej jak w roku 2015 ilości placówek. Oceną objęto nieco większą liczbę uczniów i przedszkolaków niż w roku Ogółem dokonano 1964 badania fizyczne. Dane ujęto w poniższej tabeli liczba zmierzonych dzieci liczba placówek, w których dokonano pomiaru liczba oddziałów, w których dokonano pomiaru niewłaściwe w ilu placówkach 6 3 niewłaściwe w ilu oddziałach 10 5 Nieprawidłowości stwierdzone w 7% placówek, w 4,4% oddziałów przeważnie spowodowane są tym faktem, że z tych samych sal lekcyjnych korzystają uczniowie różnych roczników (dotyczy pracowni komputerowych i braku własnych sal lekcyjnych), jak również tzw. przesiadania się uczniów w inne miejsca, bez zwracania uwagi, że są one niedostosowanych do ich wzrostu. 38

39 Możliwość pozostawienia podręczników w szkole. Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69) w pomieszczeniach szkoły lub placówki zapewnia się uczniom możliwość pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych. Wszystkie szkoły zapewniły uczniom takie warunki. Organizacja pobytu uczniów w szkole oraz rozkład zajęć Na prawidłowe warunki pobytu dzieci i młodzieży w szkołach wpływa m.in. właściwa higienizacja procesu nauczania, a w tym plany lekcji. W trosce o zapewnienie uczniom higienicznych warunków nauki dokonano oceny rozkładów zajęć lekcyjnych Ocena rozkładów zajęć lekcyjnych: liczba placówek, w których dokonano oceny liczba oddziałów, w których dokonano oceny niewłaściwe w ilu placówkach 1 2 niewłaściwe w ilu oddziałach 2 5 Ocena rozkładów zajęć lekcyjnych obejmowała: - stałą porę rozpoczynania zajęć lekcyjnych, - potrzebę równomiernego obciążenia zajęciami lekcyjnymi w kolejnych dniach tygodnia Nieprawidłowości dotyczyły 2 szkół, co stanowi 3,6% placówek, w których dokonano oceny planów lekcji. Nieprawidłowości w tych szkołach dotyczyły różnicy liczby godzin lekcyjnych pomiędzy kolejnymi dniami tygodnia, która nie powinna być większa niż.1 godzina. Podczas kontroli zwracano również uwagę na sposób zagospodarowania uczniom wolnego czasu przed i po zajęciach lekcyjnych. Stwierdzono, że uczniowie przebywają w tym czasie w świetlicach lub stołówkach szkolnych z zapewnieniem opieki pedagogicznej. Mikroklimat Na mikroklimat pomieszczeń wpływ mają między innymi: odpowiednia temperatura pomieszczeń, właściwa wentylacja, oświetlenie naturalne i sztuczne, możliwość ochrony przed nadmiernym nasłonecznieniem, prawidłowe wietrzenie pomieszczeń. W nadzorowanych placówkach pomieszczenia stałego pobytu posiadają wentylację grawitacyjną, a pomieszczenia higieniczno-sanitarne również wentylację mechaniczną, która wymagana jest np. w ustępach z ilością kabin większa niż jedna i nie posiadającą okien. Dokonywane pomiary temperatur pomieszczeń, w których odbywały się zajęcia, wykazały prawidłową temperaturę, tj. co najmniej 18 C w szkołach i przedszkolach oraz co najmniej 20 C w żłobku i punktach przedszkolnych. 39

40 Prawidłowe wietrzenie pomieszczeń zapewnia konstrukcja okien o 50% powierzchni ich otwieralności. Prawie wszystkie placówki posiadają taką możliwość. Również większość placówek posiada możliwość ochrony przed nadmiernym nasłonecznieniem, dzięki zamontowanym roletom lub żaluzjom. Podczas kontroli zwracano również uwagę, aby stanowisko pracy ucznia było tak usytuowane, by światło naturalne padało z lewej strony w stosunku do tablicy. Wypoczynek dzieci i młodzieży W czasie ferii zimowych i ferii letnich (wakacje) prowadzono kontrole warunków sanitarnych placówek, w których wypoczywały dzieci i młodzież. Kontrolą sanitarną objęto wszystkie formy wypoczynku. Ogółem skontrolowano 19 turnusów zgłoszonych do internetowej bazy MEN, na których przebywało 893 uczestników. Wypoczynek ten zorganizowano w obiektach takich jak: całoroczny ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy, ośrodek wczasowy i świetlice środowiskowe. W obiektach tych zapewniono odpowiednie warunki higieniczno-sanitarne, m.in.: prawidłowy stan sanitarno-techniczny budynków, właściwy wskaźnik powierzchni pomieszczeń mieszkalnych na jednego uczestnika, pościel, bielizna pościelowa, koce czyste, zachowane odstępy między łóżkami, zachowane standardy dostępności do urządzeń sanitarnych, w pomieszczeniach sanitarnych zapewniona bieżąca ciepła i zimna woda, urządzenia sanitarne sprawne technicznie. Na wszystkich turnusach, poza tymi w miejscu zamieszkania dzieci, zapewniono całodobową opieka pielęgniarską, opieka lekarska na zasadzie umowy-zlecenia z lekarzami z pobliskiego POZ. Kontrole sanitarne nie wykazały nieprawidłowości w organizacji wypoczynku. Podsumowanie Wszystkie placówki nauczania, wychowania i wypoczynku, podobnie jak w ubiegłym roku, zapewniają bezpieczne i higieniczne warunki pobytu. Dzięki prowadzonym pracom remontowym i konserwatorskim następuje stała poprawa stanu sanitarno-higienicznego. W dalszym ciągu brak jest wystarczającej infrastruktury do prowadzenia zajęć w-f, szczególnie w szkołach podstawowych na terenach wiejskich. W porównaniu z rokiem ubiegłym nastąpiło niewielkie pogorszenie warunków do utrzymania higieny osobistej w zakresie standardów dostępności do urządzeń sanitarnych. Spowodowane to było pozostaniem sześciolatków w przedszkolach. Wypoczynek letni i zimowy, tak jak w 2015 roku, zorganizowano prawidłowo, placówki zapewniły właściwe warunki sanitarno-higieniczne uczestnikom wypoczynku. We wszystkich placówkach przestrzegany jest całkowity zakaz palenia wyrobów tytoniowych. W 2016 roku odnotowano 1 interwencję, która dotyczyła niskich temperatur w salach lekcyjnych w jednej ze szkół. Przeprowadzona kontrola, połączona z pomiarami temperatur, potwierdziła zgłoszoną nieprawidłowość. Wykonane pomiary temperatur w dniu następnym były prawidłowe, czyli powyżej 18 C. 40

41 Światowe Dni Młodzieży W związku z przygotowaniami Państwowej Inspekcji Sanitarnej woj. łódzkiego, do zabezpieczenia sanitarno-epidemiologicznego Światowych Dni Młodzieży, w szczególności poprzedzających je Dni w Diecezjach w dniach lipca 2016 r. podejmowano szereg działań w okresie kwiecień lipiec 2016 r. Nawiązano współpracę z organizatorami ŚDM w powiecie wieluńskim oraz ze służbami uczestniczącymi w zabezpieczeniu policją i strażą pożarną. Przeprowadzono kontrole stanu sanitarno-higienicznego obiektów noclegowych (hoteli, moteli), obiektów zbiorowego żywienia, firm cateringowych, środków transportu, obiektów w których były organizowane imprezy o charakterze ewangelizacyjnym. Ogółem przeprowadzono 20 kontroli sanitarnych. Przeprowadzono dystrybucję ulotek informacyjno-edukacyjnych przygotowanych przez Główny Inspektora Sanitarny i Komitet Organizacyjny ŚDM Kraków 2016 dot. postępowania w nagłych przypadkach zagrożenia zdrowia i higieny oraz sposobu zabezpieczania się przed upałem. Ulotki przekazano organizatorom ŚDM w powiecie wieluńskim dla pielgrzymów przebywających w rejonie wieluńskim. Prowadzono całodobowy monitoring sytuacji epidemiologicznej, sporządzono 15 Raportów dobowych XXXI ŚDM z sytuacji epidemiologicznej. W powiecie wieluńskim nie odnotowano zdarzeń i zagrożeń mających bezpośredni związek z bezpieczeństwem sanitarno-epidemiologicznym. W powiecie przebywało 344 pielgrzymów, z Dominikany, Korei, Szwecji, Meksyku, Kanady i Rosji. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia 1. Profilaktyka nadwagi i otyłości Państwowa Inspekcja Sanitarna i Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców realizują na zasadzie partnerstwa publiczno- prywatnego od 2006 r. Ogólnopolski Program Edukacyjny Trzymaj Formę!. Jest to inicjatywa propagująca zdrowy styl życia o unikalnym, dwukierunkowym podejściu: propagującym zbilansowane odżywianie połączone z regularną aktywnością fizyczną. W programie biorą udział uczniowie klas V i VI szkoły podstawowej oraz gimnazjum. Na terenie powiatu program realizowany jest przez placówki szkolne we współpracy z urzędami gmin, ośrodkami kultury, placówkami służby zdrowia, stowarzyszeniami, lokalnymi klubami sportowymi, lokalnymi przedsiębiorcami. 41

42 W latach edukacją w ramach programu objęto ogółem uczniów powiatu wieluńskiego. W ramach podsumowania 10 edycji programu zostało zorganizowane uroczyste podsumowanie, na którym szkoły, które aktywnie włączały się w realizację programu otrzymały podziękowania, a laureat ogólnopolskiego konkursu na projekt edukacyjny promujący zmianę zachowań w zakresie stylu życia w środowisku lokalnym otrzymał list gratulacyjny. Do X edycji programu przystąpiło 13 gimnazjów i 7 szkół podstawowych. Edukacją objęto 1518 uczniów gimnazjów, 274 uczniów klas V-VI szkoły podstawowej oraz 976 rodziców. W ramach programu prowadzono szkolenia dla koordynatorów szkolnych. Przeprowadzono zajęcia edukacyjne pt. Wiem co jem na temat zbilansowanej diety oraz chorób żywieniowo zależnych dla 126 uczniów z dwóch szkół gimnazjalnych oraz 30 rodziców ze szkoły podstawowej. Program został wzmocniony o konkursy i olimpiadę. Rozpropagowano ogólnopolski konkurs na projekt edukacyjny promujący zmianę zachowań w zakresie zdrowego stylu życia w środowisku lokalnym. 2. Profilaktyka palenia tytoniu W ramach profilaktyki palenia tytoniu podejmowano działania wynikające z założeń Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce, określającego priorytetowe cele i zadania na lata Założenia programu określają kierunki działania, cele i zadania związane ze zwalczanie zagrożeń ze strony chorób odtytoniowych. Realizacja programu w 2016 roku polegała na działaniach edukacyjnych oraz organizowaniu kampanii społecznych skierowanych do dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych. Prowadzono stały monitoring przestrzegania zakazu palenia tytoniu w miejscach objętych prawnym zakazem palenia tytoniu. Przeprowadzono 1000 kontroli monitorujących przestrzeganie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych w obiektach nadzorowanych przez PIS w powiecie wieluńskim. W dniu 8 września 2016 r. weszła w życie Ustawa z dnia 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1331). Na mocy tej zmiany wprowadzono zakaz palenia nowatorskich wyrobów tytoniowych i palenia papierosów elektronicznych, w takim samym zakresie jakim miało to miejsce dotychczas w stosunku do wyrobów tytoniowych. 42

43 Realizowane programy edukacji antytytoniowej: Edukację dzieci w przedszkolach, ich rodziców i opiekunów przeprowadzono w ramach programu edukacyjnego Czyste powietrze wokół nas. Celem programu jest zwrócenie uwagi rodziców na narażenia na dym papierosowy w odniesieniu do czynnego i biernego palenia tytoniu oraz zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacji, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy ktoś przy nich pali. W IX edycji programu edukacją objęto 555 dzieci i 208 rodziców. Działania edukacyjne skierowane do dzieci klas I-III szkół podstawowych, ich rodziców i opiekunów przeprowadzono w ramach programu Nie pal przy mnie proszę. Celem głównym programu jest wykształcenie u dzieci świadomej umiejętności radzenia sobie w sytuacji, kiedy inne osoby palą przy nich papierosy. W warsztatach programowych wzięło udział 342 uczniów i 161 rodziców z 25 szkół podstawowych. Wśród dzieci z klas IV-IV szkoły podstawowej oraz młodzieży gimnazjalnej prowadzono działania w ramach programu edukacyjnego Znajdź właściwe rozwiązanie. Celem programu jest zapobieganie paleniu tytoniu wśród młodzieży szkolnej. Edukacją zostało objętych 370 uczniów i 151 rodziców z 18 szkół podstawowych oraz 555 uczniów i 160 rodziców z 9 szkół gimnazjalnych. W celu podniesienia poziomu wiedzy o gruźlicy i chorobach płuc oraz wzmocnienia zachowań zdrowotnych poprzez umiejętne jej wykorzystanie prowadzono działania w ramach programu Zadbaj o swoje płuca. Wojewódzki Program Profilaktyki Gruźlicy adresowany jest do uczniów klas I-III szkoły podstawowej. W powiecie wieluńskim programem objęto 240 uczniów z 5 szkół podstawowych. W ramach działań podejmowanych w zakresie zwiększenie wiedzy i umiejętności uczniów na temat zdrowia w kontekście szkodliwości palenia papierosów i używania e- papierosów zostało rozpoczęte wdrażanie I edycji programu edukacyjnego Bieg po zdrowie skierowanego do uczniów IV klas szkoły podstawowej. bieżącym roku szkolnym do programu zgłosiło się 7 szkół podstawowych. Konkursy profilaktyczne W zakresie uświadomienia zagrożeń, jakie niosą uzależnienia od tytoniu, dopalaczy i innych środków psychoaktywnych zorganizowano rejonowe konkursy profilaktyczne dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych powiatu wieluńskiego. W kategorii szkół podstawowych w konkursie plastycznym pt. Żyję zdrowo, aktywnie wzięło udział 302 uczniów z 29 szkół podstawowych. Dla szkół gimnazjalnych zorganizowano konkurs plastyczny pt. Żyje zdrowo, beznałogowo, w którym wzięło udział 26 uczniów z 10 gimnazjów, natomiast dla szkół ponadgimnazjalnych zorganizowano konkurs na jednoplanszową formę komiksową. Na konkurs wpłynęło 8 prac z 4 placówek. 43

44 Kampanie społeczne: Wśród działań obchodzonych corocznie, skierowanych do społeczności lokalnych, zrealizowano obchody Światowego Dnia Bez Tytoniu. Obchody przebiegały pod hasłem Jednolite opakowania wyrobów tytoniowych- fakty i wyzwania. W ramach tych obchodów zorganizowano konkursy plastyczne, spotkania z terapeutami uzależnień przy Gminnych Komisjach Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, prelekcje dla uczniów dotyczące wpływu reklamy na kształtowanie postaw i zachowań człowieka, warsztaty antyreklamy papierosów, treningi asertywności oraz opublikowano informacje na stronie internetowej. Na placu przy Intermarche w Wieluniu zorganizowano punkt informacyjno- edukacyjny. Celem akcji było zwrócenie uwagi mieszkańców powiatu na problem palenia tytoniu oraz uwrażliwienie na zdrowotne, ekonomiczne i społeczne skutki palenia tytoniu. Światowy Dzień Rzucania Palenia W coroczne obchody Światowego Dnia Rzucania Palenia zorganizowano stoisko informacyjne, przy którym osoby zainteresowane mogły otrzymać bezpłatne materiały edukacyjne nt. szkodliwości palenia tytoniu połączone z wystawą w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. Na stronie internetowej zostały zamieszczone informację dotyczące rzucania palenia oraz można było obejrzeć film edukacyjny pt. papierosy. 3. Profilaktyka chorób zakaźnych Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV realizowany na terenie powiatu wieluńskiego, stanowił kontynuację działań podejmowanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną w latach ubiegłych. Głównym celem podejmowanych działań było ograniczenie rozprzestrzeniania się zakażeń HIV poprzez podniesienie poziomu wiedzy nt. HIV/AIDS u ogółu społeczeństwa oraz zmiana postaw, ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzialności za własne zdrowie i życie. Współpracowano z placówkami szkolnymi, samorządem lokalnym i instytucjami związanymi z ochroną zdrowia. W ramach prowadzonej edukacji zorganizowano narady robocze z pedagogami i nauczycielami w celu zainspirowania społeczności szkolnej do realizacji zagadnień z zakresu HIV/AIDS. Przeprowadzono w szkołach 44

45 ponadgimnazjalnych zajęcia edukacyjne dla młodzieży pt. Bądź odpowiedzialny nie ryzykuj w zakresie zapobiegania HIV/AIDS i chorób przenoszonych drogą płciową. Zorganizowano IX edycję Międzypowiatowego konkursu wiedzy o AIDS i chorobach przenoszonych drogą płciową. Konkurs był adresowany do szkół ponadgimnazjalnych. W konkursie wzięło udział 9 szkół ponadgimnazjalnych z Wielunia, Wieruszowa, Działoszyna, Praszki i Gorzowa Śląskiego. W etapie szkolnym uczestniczyło 163 uczniów, natomiast w etapie międzypowiatowym udział wzięło 39 uczniów. Promowano kampanie Krajowego Centrum ds. AIDS: Kampanię społeczną Coś was łączy? Zrób test na HIV. Celem kampanii było zachęcenie do poznania wykonywania bezpłatnych i anonimowych testów diagnostycznych w kierunku HIV. Akcję profilaktyczną z okazji walentynek mój Walenty jest the best zachęcającą młode, pełnoletnie osoby do wykonania testu w kierunku HIV. W ramach edukacji w zakresie wiedzy nt. zakażeń wirusem HIV oraz chorób przenoszonych drogą płciową zostały przeprowadzone prelekcje dla uczniów gimnazjum. 4. Profilaktyka uzależnień od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych Program na szczeblu centralnym koordynowany przez Główny Inspektorat Sanitarny we współpracy z Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Krajowym Biurem ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Instytutem Medycyny Pracy w Łodzi oraz Instytutem Medycyny Wsi w Lublinie, współfinansowany w ramach Szwajcarsko- Polskiego programu Współpracy. Projekt obejmuje pięcioletni okres realizacji. Celem programu jest ograniczenie używania substancji psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym, między 15 a 49 rokiem życia. Jednym z komponentów Projektu jest edukacyjny program ARS, czyli jak dbać o miłość skierowany do szkół ponadgimnazjalnych. Jego celem jest edukacja młodych ludzi w zakresie skutków zdrowotnych i społecznych używania substancji psychoaktywnych. W powiecie wieluńskim program realizowany jest 3 rok szkolny w 5 szkołach ponadgimnazjalnych. W zajęciach uczestniczyło 286 uczniów i 21 rodziców. Uczniowie wykazywali duże zainteresowanie zagadnieniami poruszanymi podczas prowadzonych zajęć. Profilaktyka zażywania dopalaczy W ramach działań w zakresie zażywania dopalaczy zorganizowano szkolenie dla kadry pedagogicznej powiatu wieluńskiego z zakresu używania dopalaczy i innych środków psychoaktywnych. Prelegentem był Pan Jakub Rychter- psycholog, psychoterapeuta i certyfikowany specjalista terapii uzależnień. W szkoleniu nt. Dopalacze 45

46 i inne substancje psychoaktywne wzięło udział 268 nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z terenu powiatu wieluńskiego 5. Światowy Dzień Zdrowia Tegorocznym obchodom przyświecało hasło Bądź aktywny- Jedz zdrowo- Stosuj się do wskazówek lekarza- Pokonaj cukrzycę. Podejmowane działania miały na celu zmniejszenie czynników ryzyka cukrzycy m.in. poprzez promowanie aktywności fizycznej i zdrowego sposobu żywienia. W ramach obchodów przeprowadzono zajęcia edukacyjne nt. cukrzycy, zdrowego żywienia i aktywności fizycznej wśród uczniów 3 klasy gimnazjum. 6. Podsumowanie Obszary działań oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia PSSE w Wieluniu sprowadzały się do realizacji głównego celu, jakim było kształtowanie postaw i zachowań prozdrowotnych społeczności lokalnej poprzez edukację zdrowotną i promowanie zdrowego stylu życia oraz informowanie o konsekwencjach zachowań ryzykownych dla zdrowia. 46