INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO Z TERENU POWIATU WIELUŃSKIEGO w 2017 roku

Transkrypt

1 INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO Z TERENU POWIATU WIELUŃSKIEGO w 2017 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieluniu Wieluń ul. POW 14 Wieluń, 26 styczeń 2018 r.

2 SPIS TREŚCI WSTĘP... 4 Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych... 8 Zakres prowadzonego nadzoru... 8 Zatrucia i zakażenia pokarmowe... 9 Choroby wieku dziecięcego... 9 Wirusowe zapalenie wątroby Gruźlica Grypa Inne choroby zakaźne Podsumowanie Szczepienia ochronne Podmioty wykonujące działalność leczniczą Zakres prowadzonego nadzoru nad podmiotami leczniczymi Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą Postępowanie z odpadami Dezynsekcja i deratyzacja Stan sanitarny zakładów żywności, żywienia i przedmiotów użytku Zakres nadzoru sanitarnego Ogólna ocena obiektów żywności i żywienia Stan sanitarny środków transportu żywności Jakość zdrowotna środków spożywczych Znakowanie środków spożywczych Nadzór nad obrotem grzybami i przetwórstwem grzybów System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach RASFF Jakość zdrowotna materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz kosmetyków Ocena sposobu żywienia Podsumowanie Zapobiegawczy nadzór sanitarny Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Hotele, motele, pola biwakowe, inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej oraz inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług Dworce i środki transportu Tereny rekreacyjne

3 Inne obiekty Nadzór nad warunkami sanitarno-higienicznymi środowiska pracy i chemikaliami Wprowadzenie Działalność kontrolna w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego Choroby zawodowe Podsumowanie Przeciwdziałanie narkomanii w obszarze środków zastępczych w 2017 r Jakość wody przeznaczonej do spożycia i kąpieli Zaopatrzenie ludności w wodę Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Pływalnie kryte, odkryte Ocena warunków sanitarnych w placówkach oświatowo-wychowawczych Informacje ogólne Stan sanitarno-techniczny budynków Warunków do utrzymania higieny osobistej Sztuczne oświetlenie Warunki do prowadzenie zajęć wychowania fizycznego Certyfikaty na sprzęt sportowy Certyfikaty na meble szkolne Możliwość pozostawienia podręczników w szkole Organizacja pobytu uczniów w szkole oraz rozkład zajęć Mikroklimat Wypoczynek dzieci i młodzieży Podsumowanie Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia Profilaktyka nadwagi i otyłości Profilaktyka palenia tytoniu Profilaktyka chorób zakaźnych Profilaktyka uzależnień od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych Profilaktyka zażywania dopalaczy Światowy Dzień Zdrowia Podsumowanie

4 WSTĘP Inspekcja Sanitarna dokonuje corocznej oceny stanu sanitarnego powiatu uwzględniając zarówno istniejące, jak i mogące się pojawić w przyszłości zagrożenia dla zdrowia ludzi. Corocznej oceny stanu sanitarnego powiatu dokonujemy w oparciu o wyniki przeprowadzonych planowych kontroli, kontroli interwencyjnych, wizytacji oraz wyników badań laboratoryjnych wody, żywności, kosmetyków oraz badań epidemiologicznych. Działania Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Wieluniu w zakresie ochrony zdrowia publicznego obejmowały: ocenę żywności, której zanieczyszczenia chemiczne i biologiczne mogą powodować istotne skutki zdrowotne, oraz ocenę stanu sanitarno-technicznego obiektów żywieniowożywnościowych, monitorowanie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, która może być źródłem groźnych zakażeń lub zatruć, ocenę środowiska pracy, w którym występują czynniki szkodliwe lub uciążliwe dla zdrowia, ocena sanitarna podmiotów wykonujących działalność leczniczą, placówek nauczania i wychowania oraz innych obiektów użyteczności publicznej. We wszystkich wyżej wymienionych obszarach opieraliśmy się na wynikach badań uzyskanych z akredytowanych laboratoriów bazy laboratoryjnej województwa łódzkiego w skład której wchodzi Oddział Laboratoryjny PSSE w Wieluniu. Wiarygodność wyników badań i potwierdzana jest certyfikatami Polskiego Centrum Akredytacji i w każdym roku Oddział Laboratoryjny poddawany jest ocenie audytorów Polskiego Centrum Akredytacji. W działalności kontrolnej wprowadzony jest system zarzadzania i system ten jest audytowany przez audytorów wewnętrznych inspekcji sanitarnej województwa łódzkiego, co pozwala na stosowanie jednakowych procedur kontrolnych w całym województwie. Przedstawione dane liczbowe i statystyczne obrazujące stan sanitarny powiatu wieluńskiego z pewnością będą przydatne dla zainteresowanych jednostek aktualnymi danymi w zakresie zdrowia publicznego. Zachęcam do odwiedzania naszej strony internetowej na której znajdziecie Państwo aktualności i komunikaty dotyczące naszej bieżącej działalności. 4

5 Powiat wieluński zajmuje obszar 928 km 2, administracyjnie podzielony na 10 gmin, zamieszkiwany przez mieszkańców (stan na r.), z czego zamieszkuje tereny wiejskie. Położenie powiatu między rzekami Prosną a Wartą stwarza znakomite warunki do rozwijania turystyki i rekreacji, które wpływają na charakter oraz rodzaj działających przedsiębiorstw na terenie powiatu wieluńskiego Działalność Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Wieluniu skierowana była na realizację zadań z zakresu zdrowia publicznego i zapewnienie bezpieczeństwa sanitarnego mieszkańcom powiatu. Zadania realizowane były przy pomocy Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej o profilu laboratoryjno nadzorowym i zatrudnia w chwili obecnej 53 pracowników o wysokich kwalifikacjach wymaganych na poszczególnych stanowiskach pracy. Działalność kontrolno-represyjna Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Wieluniu w latach Liczba obiektów Liczba kontroli zaplanowanych Liczba wykonanych kontroli sanitarnych Liczba decyzji adm. Liczba postanowień Liczba zajętych stanowisk Zapobiegawczy N. Sanitarny Mandaty Kwota mandatów Liczba pobranych próbek do badań w działalności nadzorowej Liczba pomiarów fizycznych w pl. wych. i naucz. Liczba wykonanych badań przez Oddz. Lab: badania nadzorowe badania w ramach działalności usługowej

6 Rodzaj nadzorowanych obiektów w 2017 r. obiekty służby zdrowia obiekty szkolne obiekty środowiska pracy 16% 8% 6% wodociągi 8% 13% obiekty hotelowe/noclegowe 34% 2% 8% 2% 1% 2% zakłady fryzjer/kosmet/odnow.biolog. cmentarze apteki/sk.zielarskie obiekty żywnościowe inne obiekty użyt. publicznej produkcja pierwotna ODDZIAŁ LABORATORYJNY Oddział Laboratoryjny PSSE w Wieluniu posiada akredytację PCA Nr AB 542 w zakresie badań/pomiarów: - wody, wody do spożycia - wody na pływalniach - środowiska pracy - diagnostyki klinicznej Oddział Laboratoryjny pracuje w grupie zintegrowanych merytorycznie laboratoriów PIS woj. łódzkiego, obsługując 4 powiaty: wieluński, bełchatowski, pajęczański i wieruszowski Oddział Laboratoryjny systematycznie aktualizuje i rozszerza swój zakres akredytacji Obecnie Oddział Laboratoryjny posiada 91 akredytowanych metod badawczych. 6

7 W 2017r. Oddział Laboratoryjny PSSE w Wieluniu został doposażony w specjalistyczną aparaturę analityczno-badawczą tj. w chromatograf gazowy typ Agilent 7890B i spektrofotometr UV VIS DR6000, umożliwiające skuteczną kontrolę parametrów fizykochemicznych w próbkach wody objętych monitoringiem krajowym i unijnym i parametrów chemicznych powietrza w środowisku pracy. Wyżej wymienione aparaty laboratoryjne zostały zakupione ze środków budżetu państwa za kwotę 200 tys. zł. 7

8 Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Zakres prowadzonego nadzoru W 2017 r. pracownicy Sekcji Nadzoru Epidemiologicznego sprawowali nadzór epidemiologiczny nad osobami chorującymi na choroby zakaźne, dokonywali oceny i analizy sytuacji epidemiologicznej na terenie powiatu, zapewniali zaopatrzenie podmiotów leczniczych w preparaty szczepionkowe, nadzorowali wykonawstwo szczepień i wykorzystanie preparatów szczepionkowych w ramach obowiązującego Programu Szczepień Ochronnych. Przeprowadzane były kontrole sanitarne w zarejestrowanych placówkach medycznych. Rejestracja chorób zakaźnych i zatruć pokarmowych prowadzona była zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób (ICD 10) oraz definicjami chorób zakaźnych na potrzeby nadzoru epidemiologicznego. Na tej podstawie w 2017 roku sporządzano sprawozdania dwutygodniowe, kwartalne i roczne o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach pokarmowych (MZ 56) oraz miesięczne, kwartalne i roczne raporty o zachorowaniach oraz podejrzeniach zachorowań na niektóre choroby zakaźne. Prowadzono analizy porównawcze występujących chorób zakaźnych w odniesieniu do lat poprzednich. Systematycznie sprawowano nadzór nad grypą (tygodniowe meldunki na drukach MZ-55). Dane epidemiologiczne dotyczące występowania wybranych chorób zakaźnych w powiecie wieluńskim w latach JEDNOSTKA CHOROBOWA POWIAT WIELUŃSKI Liczba zachorowań Liczba zachorowań Liczba zachorowań Salmonellozy zatrucia pokarmowe Bakteryjne zakażenia wywołane przez Clostridum difficile Inne bakteryjne zakażenia określone i nieokreślone Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy W tym biegunki u dzieci do lat Różyczka Ospa wietrzna Świnka Płonica (szkarlatyna) Choroba z Lyme (borelioza) Szczepienia p. wściekliźnie osób pokąsanych Róża Bakteryjne zapalenie opon mózgowordzeniowych i/lub mózgu Typ A

9 Wirusowe zapalenie wątroby Typ B Typ C Krztusiec Choroba meningokokowa Kiła Zatrucia i zakażenia pokarmowe W 2017r. zaobserwowano spadek ( w 2016r.-103 zachorowania, w 2017r. 38 zachorowania) liczby bakteryjnych zatruć i zakażeń pokarmowych, których najczęstszą przyczyną były bakterie z rodzaju Clostridium difficille, pałeczki jelitowe Salmonella Enteritidis oraz biegunki i zapalenia żołądkowo-jelitowe BNO, o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu (współczynnik zapadalności 37,5). Odnotowano jedno zatrucie pokarmowe jadem kiełbasianym. Zaobserwowano ponad czterokrotny wzrost zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe-rotawirusy (w 2016r.-8 przypadków, w 2017r.-35 przypadków). Choroby wieku dziecięcego Choroby wieku dziecięcego ( krztusiec, odra, świnka, różyczka, ospa wietrzna) liczba notowanych zachorowań cechuje się cykliczną zmiennością charakterystyczną dla chorób wieku dziecięcego. W 2017r. na terenie powiatu wieluńskiego w stosunku do roku poprzedniego zaobserwowano wzrost zachorowań na ospę wietrzną ( w 2016r.-199 zachorowań w 2017r zachorowań), Zarówno w roku 2017 i 2016 nie odnotowano zachorowań na różyczkę. Nastąpił spadek zachorowań w stosunku do roku ubiegłego na choroby wieku dziecięcego takie jak: - świnkę ( w 2016r.-5 zachorowań w 2017r.-2 zachorowania), - krztusiec ( w 2016r.-27 zachorowań w 2017r.-15 zachorowań), Zachorowania na szkarlatynę utrzymują się na podobnym poziomie w stosunku do roku ubiegłego(w 2016r.-14 przypadków w 2017r.-13 przypadków). 9

10 Tabela przedstawiająca zachorowania na choroby wieku dziecięcego w latach Jednostka chorobowa Ospa wietrzna Świnka Różyczka Liczba zachorowań Współ. Zapadal.* Liczba zachorowań Współ. Zapadal.* Liczba zachorowań Współ. Zapadal.* , , ,3 3 3,8 5 6,4 2 2,5 3 3, Krztusiec 8 10, ,4 *Liczba nowych zachorowań/liczby mieszkańców powiatu x Wirusowe zapalenie wątroby W 2017 roku w powiecie wieluńskim zarejestrowano 3 przypadki zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typy A. W latach poprzednich nie odnotowano takich przypadków. Zaobserwowano spadek zakażeń wywołanych przez wirusa zapalenia wątroby typu B w stosunku do roku ubiegłego. W 2017r. zgłoszono 9 takich przypadków, natomiast w 2016r. zarejestrowano 13 zakażeń. Odnotowano ponad dwukrotny wzrost ilości zakażeń wywołanych przez wirusa zapalenia wątroby typ C (HCV) w stosunku do roku poprzedniego. Zarejestrowano 10 przypadków nosicielstwa wirusa wzw typ C. Dla porównania w 2016r. zarejestrowano 4 takie osoby. Z uwagi na brak metod zapobiegania zakażeniom HCV w drodze szczepień ochronnych, szerzeniu się zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C można zapobiec jedynie w drodze działań nieswoistych polegających na wdrażaniu i utrzymywaniu wysokich standardów higieniczno-sanitarnych wykonywania świadczeń zdrowotnych oraz zabiegów o charakterze niemedycznym, przebiegających z naruszeniem ciągłości tkanek. Wykres przedstawiający liczbę nosicieli wirusa typu B i C w latach liczba nosieli wirusa typu B liczba nosicieli wirusa typu C 10

11 Gruźlica W 2017 roku na terenie powiatu wieluńskiego nastąpił spadek zachorowań na gruźlicę w stosunku do roku poprzedniego. Zarejestrowano 11 przypadków. Wśród postaci klinicznych najczęściej występowała gruźlica płuc 10 zachorowań, w 8 przypadkach była to gruźlica potwierdzona bakteriologicznie. Wśród zarejestrowanych przypadków, 82 % zachorowań stanowiły zachorowania osób po 50 roku życia. W 2016r. odnotowano 21 przypadków zachorowań na gruźlicę płuc. W 17 przypadkach była to gruźlica potwierdzona bakteriologicznie. Zachorowania na gruźlicę wg płci Zachorowania na gruźlicę wg latach miejsca zamieszkania w latach kobiety mężczyźni wieś miasto Grypa W sezonie epidemicznym 2016/2017 (tj. od roku do roku) do PSSE w Wieluniu zgłoszono 7143 zachorowania i podejrzenia zachorowań na grypę (tj. o tysiąc siedemnaście zachorowań więcej niż w sezonie poprzednim). W analogicznym okresie poprzedniego sezonu epidemicznego zarejestrowano 6126 zachorowań. Początek epidemicznego wzrostu liczby zachorowań w omawianym sezonie przypadł na okres od 23 do 30 września 2016 roku, a szczyt zachorowań wystąpił w okresie od 23 do 31 stycznia 2017 roku, w którym zachorowały 892 osoby. Dla porównania w sezonie 2015/2016 wystąpił w okresie od 8 do 15 lutego 2016 roku, w którym zachorowało 321 osób. Powyższe dane pochodzą ze sprawozdań MZ-55 meldunków o zachorowaniach i podejrzeniach zachorowań na grypę, które były sporządzane przez podmioty lecznicze z terenu powiatu wieluńskiego. Jako przypadki zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę, rejestruje się zachorowania przebiegające pod postacią zespołów objawów klinicznych takich jak: zachorowania grypopodobne (ILI) lub ostre zakażenia górnych dróg oddechowych (ARI), zgodnie z definicjami przypadku przyjętymi dla celów nadzoru epidemiologicznego. Szczepienia przeciw grypie są jedyną i bezpieczną, o udowodnionej skuteczności, metodą profilaktyki przeciw tej chorobie oraz jej powikłaniom. Szczepienia te są szczepieniami zalecanymi. Pomimo powszechnej dostępności na rynku szczepionek przeciwko grypie sezonowej, w sezonie epidemicznym 2017 zaszczepiło się jedynie 1151 osób, co stanowi 1,5 % populacji powiatu wieluńskiego, w roku poprzednim zaszczepiono 1379 osób. Inne choroby zakaźne W 2017 r. nastąpił spadek zachorowań na boreliozę w stosunku do roku poprzedniego (2016r.-42 zachorowania,2017r.-27 zachorowań), co może wynikać z działań profilaktycznych takich jak szeroko prowadzonych medialnych akcji informacyjnych w tym o stosowaniu środków zapobiegawczych, takich jak właściwa odzież podczas spacerów na terenach gdzie mogą bytować kleszcze, stosowanie repelentów (środków 11

12 odstraszających ), sprawdzanie obecności śladów ukłucia kleszcza na ciele, prowadzenia badań na obecność p/ciał przeciw borrelia burdorferi, gdyż szczepionki p/boreliozie brak. W 2017r. na terenie powiatu wieluńskiego zarejestrowano 3 przypadki zachorowań na choroby przenoszone drogą płciową tj. kiła, rzeżączka, choroby wywołane przez chlamydie (2016r.-2 przypadki). Zarówno w 2017r. jaki i w 2016r. nie odnotowano zachorowań wywołanych przez meningokoki. Podsumowanie Sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych w powiecie wieluńskim na przestrzeni kilku ostatnich lat należy uznać za stabilną. Obserwowany w roku 2017 wzrost zachorowań na niektóre choroby zakaźne, podobnie jak w latach ubiegłych, miał charakter sezonowy lub był kontynuacją trendów wieloletnich obserwowanych wcześniej. Jako korzystny miernik tej sytuacji należy uznać, iż nastąpił spadek liczby zakażeń jelitowych i zatruć pokarmowych o etiologii bakteryjnej, pomimo zaobserwowanego ponad czterokrotnego wzrost zachorowań o etiologii wirusowej tj. na wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy. Zwiększyła się liczba zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę sezonową, co wynika z sytuacji epidemiologicznej tej choroby w kraju i państw sąsiednich. Wzrosła liczba zachorowań na ospę wietrzną, chorobę zakaźną wieku dziecięcego. Zaobserwowano ponad dwukrotny wzrost ilości zakażeń wywołanych przez wirusa zapalenia wątroby typ C (HCV). Odnotowano zatrucie pokarmowe jadem kiełbasianym. W 2017 roku w powiecie wieluńskim po raz pierwszy od wielu lat zarejestrowano zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typy A, jest to tzw. żółtaczka pokarmowa zwana choroba brudnych rąk. Spadła liczba zachorowań na gruźlicę. Odnotowano spadek zachorowań na boreliozę, krztusiec, świnkę. Zarejestrowano spadek zakażeń wywołanych przez wirusa zapalenia wątroby typu B tj. żółtaczka wszczepienna, zakażenie następuje poprzez krew w wyniku naruszenia ciągłości tkanki skórnej. Pozostałe zachorowania utrzymują się na podobnym poziomie w stosunku do roku ubiegłego. Szczepienia ochronne Szczepienia ochronne realizowane były przez 29 Punktów Szczepień w podmiotach leczniczych, w zakresie wskazanym w programie szczepień ochronnych obowiązującym w roku Programem Obowiązkowych Szczepień Ochronnych w powiecie wieluńskim objęto osób, w przedziale wiekowym 0 20 lat. Przeprowadzono 47 kontroli Punktów Szczepień i stwierdzono, iż szczepienia wykonywane 12

13 są prawidłowo, zgodnie z programem PSO, bez opóźnień z winy świadczeniodawcy, sporadyczne opóźnienia występowały z powodu przeciwwskazań lekarskich. W 2017 r. zarejestrowano 2 NOP-y tzn. niepożądane odczyny poszczepienne, na ok osób zaszczepionych, zaklasyfikowano je jako łagodne, zakończone pełnym powrotem do zdrowia. Niepożądane odczyny poszczepienne wystąpiły po następujących preparatach szczepionkowych: Infanrix+IPV+hib, DTP, Polio, Act-hib, Synflorix, Hexa. Podejmowano odpowiednie działania w związku z przypadkami uchylania się od szczepień ochronnych, poprzez - prowadzenie rozmów i korespondencji wyjaśniającej wątpliwości oraz korzyści płynące ze szczepień, - wysyłanie wezwań oraz upomnień do wykonania obowiązku szczepień, - kontrole podmiotów leczniczych w zakresie działań podejmowanych wobec osób uchylających się od obowiązku szczepień. W 2017 roku wobec uchylających się od obowiązku szczepień ochronnych wystosowano 3 postanowienia i 6 tytułów wykonawczych. Prowadzono nadzór nad poprawnością i terminowością sprawozdawczości z realizacji szczepień ochronnych. Na bieżąco informowano podmioty lecznicze, w których realizowany jest program szczepień ochronnych o wstrzymywaniu i dopuszczaniu do obrotu preparatów szczepionkowych. Udzielano informacji pisemnej i ustnej osobom z kontaktu z chorym na wzw typ B lub nosicielem i nosicielom HCV o obowiązku wykonywania szczepień p/wzw typu B. Osobom prywatnym i instytucjom udzielano poradnictwa w zakresie szczepień ochronnych obowiązkowych i zalecanych. Podczas przeprowadzonych kontroli oraz indywidualnego poradnictwa zwracano szczególną uwagę na: - realizację obowiązującego Programu Szczepień Ochronnych, - stan zaszczepienia dzieci i młodzieży w ramach szczepień obowiązkowych i zalecanych, - racjonalne gospodarowanie preparatami szczepionkowymi oraz maksymalne wykorzystanie preparatów wielodawkowych, -dokumentowanie wykonanych szczepień ochronnych oraz opracowanie dokumentacji związanej z niepożądanymi odczynami poszczepiennymi, - aktualizację przepisów prawnych związanych z realizacją szczepień ochronnych. Podmioty wykonujące działalność leczniczą Zakres prowadzonego nadzoru nad podmiotami leczniczymi W okresie sprawozdawczym nadzór nad podmiotami wykonującymi działalność leczniczą pełniły sekcje: Sekcja Nadzoru Epidemiologicznego (SNEp), Sekcja Higieny Środowiska w zakresie higieny komunalnej (SHŚr- HK), Sekcja Higieny Środowiska w zakresie higieny pracy (SHŚr-HP), Na terenie powiatu wieluńskiego znajduje się 150 (stan na r.) podmiotów wykonujących działalność leczniczą: 51 podmiotów leczniczych; 53 praktyki zawodowe w formie indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich; 13

14 34 praktyki zawodowe w formie indywidualnych praktyk lekarzy dentystów; 1 praktyka zawodowa w formie grupowej praktyki lekarzy dentystów; 9 praktyk zawodowych w formie indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarzy dentystów; 1 praktyki zawodowe w formie indywidualnej praktyki pielęgniarskiej; 1 praktyka zawodowa w formie indywidualnej praktyki położnej; W nadzorowanych obiektach przeprowadzono łącznie 154 kontrole, w tym 105 przez Sekcję Nadzoru Epidemiologicznego, 45 przez Sekcję Higieny Środowiska w zakresie higieny komunalnej oraz 4 przez Sekcję Higieny Środowiska w zakresie higieny pracy. Wydano 1 decyzję płatniczą za przeprowadzone czynności kontrolne, w wyniku których stwierdzone zostały uchybienia sanitarno - higieniczne. Nadzór bieżący w zakresie epidemiologii obejmował ocenę stanu higieniczno-sanitarnego, zabezpieczenia przeciwepidemicznego, czystości bieżącej, czystości mikrobiologicznej, kontroli prawidłowości przebiegu procesu dezynfekcji i sterylizacji narzędzi medycznych, dezynfekcji urządzeń będących na wyposażeniu zakładów leczniczych, postępowanie z brudną i czystą bielizną oraz sposób gromadzenia i usuwania odpadów medycznych. Zakres nadzoru nad podległymi podmiotami leczniczymi obejmował również wyniki kontroli wewnętrznych w placówkach zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010r. w sprawie zakresu, sposobu i częstotliwości prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010r. w sprawie sposobu dokumentowania realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych oraz warunków i okresu przechowywania tej dokumentacji. W ogólnej ocenie, stan techniczny i funkcjonalny obiektów będących pod nadzorem utrzymywał się na poziomie roku ubiegłego i ocenia się jako dobry. Dla personelu gabinetów lekarskich zabiegowych i niezabiegowych, zorganizowano szkolenia dotyczące nowoczesnych metod dekontaminacji, zapobiegania zakażeniom oraz uchybieniom w procedurach higienicznych stosowanych w gabinetach stomatologicznych i pozostałych podmiotach leczniczych (2 szkolenia dla 64 osób). Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą Do podmiotów leczniczych wykonujących ambulatoryjne świadczenia zdrowotne należą: przychodnie, poradnie, medyczne laboratoria diagnostyczne, zakłady rehabilitacji leczniczej. Na 51 podmiotów leczniczych wykonujących ambulatoryjną działalność leczniczą skontrolowano 48 placówek. W jednym przypadku przeprowadzono kontrolę interwencyjną w związku z anonimową skargą na niewłaściwy stan higieniczno-sanitarny i techniczny w zakładzie rehabilitacji leczniczej. Za stwierdzone nieprawidłowości nałożono grzywnę w drodze mandatu karnego oraz wydano zalecenia pokontrolne zobowiązujące do usunięcia uchybień. Przeprowadzona rekontrola sprawdzająca potwierdziła wykonanie wydanych zaleceń. Działalność lecznicza wykonywana przez praktyki zawodowe. Na 99 praktyk zawodowych skontrolowano 56. W kontrolowanych praktykach stan higieniczno-sanitarny nie budził zastrzeżeń. Do praktyk zawodowych należą: praktyki zawodowe w formie indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich, praktyki zawodowe w formie indywidualnych praktyk lekarzy dentystów, praktyki zawodowe w formie grupowej praktyki lekarzy dentystów, praktyki zawodowe w formie indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarzy dentystów, 14

15 praktyki zawodowe w formie indywidualnej praktyki pielęgniarskiej i położne Charakterystyka stanu technicznego, funkcjonalnego i wyposażenia obiektów Ogólny stan techniczny i funkcjonalny podmiotów świadczących usługi medyczne na terenie powiatu wieluńskiego, utrzymywał się na poziomie roku ubiegłego i w zdecydowanej większości przypadków był dobry. Poszczególne jednostki przeprowadzały prace modernizacyjne w różnym zakresie, co pozytywnie wpłynęło na stan techniczny i funkcjonalny obiektów. Dezynfekcja i utrzymanie czystości i porządku pomieszczeń W stosunku do lat ubiegłych nie odnotowano zmian w przeprowadzaniu procesów dezynfekcji. Zaopatrzenie w środki dezynfekcyjne, zarówno pod względem ilości, jak i asortymentu, w podmiotach leczniczych było wystarczające. Przestrzegano zaleceń producenta dotyczących przechowywania stężonych środków dezynfekcyjnych oraz przygotowywania ich roztworów roboczych, doborów preparatów dezynfekcyjnych i stosowania pojemników na roztwory użytkowe oraz ich oznakowania. Do dezynfekcji stosowano wyłącznie preparaty zarejestrowane i dopuszczone do obrotu. W placówkach preparaty dezynfekcyjne przechowuje się głównie w pomieszczeniach porządkowych, brudownikach lub w wydzielonych zamykanych szafach. Preparaty przechowywane w oryginalnych opakowaniach z etykietą lub dołączoną instrukcją w języku polskim, posiadały aktualne terminy przydatności do użycia. Zarówno dobór preparatów, jak i parametry dezynfekcji (uwzględniające spektrum, czas działania oraz odpowiednie stężenie) podczas kontroli nie budziły zastrzeżeń. Podczas kontroli, nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie funkcjonowania instalacji urządzeń wentylacji mechanicznej i klimatyzacji, które podlegają okresowemu przeglądowi, czyszczeniu i dezynfekcji. W szpitalu jednego dnia, brudownik wyposażony jest w umywalkę i macerator (urządzenie do dekontaminacji oraz utylizacji wkładów jednorazowych wraz z zawartością). W kontrolowanych placówkach, czystość i porządek podczas kontroli bieżących nie budziły zastrzeżeń. Utrzymaniem czystości zajmuje się głównie personel obiektów. W nielicznych przypadkach zawarta jest umowa na udzielanie świadczeń w zakresie sprzątania pomieszczeń. Sterylizacja W lecznictwie otwartym jest 40 autoklawów do sterylizacji na parę wodną pod ciśnieniem oraz 3 sterylizatory - aparaty na suche, gorące powietrze, które wykorzystywane są w Oddziale Laboratoryjnym PSSE w Wieluniu. Procesy sterylizacji są systematycznie monitorowane przez użytkowników urządzeń w ramach kontroli prowadzonej za pomocą testów, wskaźników biologicznych, chemicznych i fizycznych. Skuteczność procesów sterylizacji we wszystkich nadzorowanych placówkach kontrolowano systematycznie. Rejestry wykonywanych procesów i testów chemicznych prowadzone były na bieżąco. W placówkach lecznictwa otwartego dezynfekcję narzędzi i sprzętu przeprowadza się ręcznie i w myjkach ultradźwiękowych w wydzielonych pomieszczeniach sterylizacji, bądź w ramach sterylizacji gabinetowej zapewniającej jednokierunkowy ruch materiałów od punktu przyjęcia materiału skażonego do punktu wydania materiału sterylnego. Niektóre zakłady lecznicze, bądź indywidualne praktyki lekarskie, posiadają umowy na usługi sterylizacji z innymi podmiotami leczniczymi lub też w użyciu są narzędzia jednorazowego użycia. 15

16 W kontrolowanych placówkach na bieżąco prowadzona jest dokumentacja poprawności procesów sterylizacji oraz ich archiwizacja. Zaopatrzenie w wodę Wszystkie podmioty lecznicze zaopatrywane są w wodę z sieciowych wodociągów. W obiektach zapewniona jest dostateczna ilość wody bieżącej zimnej i ciepłej podgrzewanej przez lokalne kotłownie, bojlery, termy, bądź przepływowe podgrzewacze elektryczne. Zakłady te nie posiadają żadnych awaryjnych źródeł wody. Postępowanie z odpadami Odpady komunalne gromadzone są w zamykanych pojemnikach, które wykładane są workami foliowymi. Następnie wynoszone do metalowych pojemników lub kontenerów, które znajdują się w murowanych altanach śmietnikowych zamykanych na klucz. Odpady te wywożone są środkami transportu przystosowanymi do ich przewozu przez wyspecjalizowane firmy. Odpady medyczne. Gospodarka opadami niebezpiecznymi w podmiotach leczniczych odbywa się prawidłowo. Zarówno klasyfikacja, jak również segregacja odpadów medycznych w miejscu wytwarzania prowadzona jest zgodnie z obowiązującymi procedurami oraz przepisami prawa. Niebezpieczne odpady medyczne zbierane są w sposób selektywny. W każdym podmiocie leczniczym opracowano i wdrożono procedury sanitarnohigieniczne dotyczące postępowania z odpadami medycznymi, które sprawdzane są podczas kontroli sanitarnych. Odpady medyczne segregowane są w miejscu powstawania do atestowanych, oznakowanych pojemników lub do worków jednorazowego użycia koloru czerwonego umieszczonych na stelażach, prawidłowo oznakowanych (kod odpadów medycznych, nazwę wytwórcy, numer REGON, numer księgi rejestrowej wytwórcy odpadów, data i godzina otwarcie i zamknięcia). Obiekty prowadziły ewidencję wytwarzanych odpadów na podstawie kart przekazania odpadów, posiadały umowy na wywóz odpadów z odpowiednią firmą. Dezynsekcja i deratyzacja W 2017r. nie stwierdzono w obiektach służby zdrowia zagrożeń ze strony gryzoni i insektów szkodliwych pod względem sanitarnym. Nie zachodziła potrzeba przeprowadzania akcji dezynsekcyjnych i deratyzacyjnych. W minionym roku, do PSSE w Wieluniu wpływały skargi mieszkańców, jednego z osiedlowych bloków, w związku z występowaniem insektów (pluskiew domowych) w mieszkaniach. O zgłoszonych interwencjach lokatorów, zawiadamiany był zarządca nieruchomości celem przeprowadzenia wspólnych kontroli i oceny stanu faktycznego. Przeprowadzono właściwe procesy dezynsekcji i deratyzacji przez specjalistyczną firmę. 16

17 Stan sanitarny zakładów żywności, żywienia i przedmiotów użytku Zakres nadzoru sanitarnego W roku 2017 pod nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie powiatu wieluńskiego znajdowały się 1062 obiekty żywności, żywienia i przedmiotów użytku oraz kosmetyków. W nadzorowanych zakładach przeprowadzono 576 kontroli sanitarnych, w tym 41 kontrole interwencyjne. Wydano 93 decyzje merytoryczne, w tym 1 decyzja na unieruchomienie z uwagi na zły stan sanitarno-techniczny zakładu. Decyzje dotyczyły poprawy stanu sanitarno-technicznego, zatwierdzające zakłady i decyzje o wykreśleniu z Rejestru Zakładów podlegających urzędowej kontroli organów PIS. Ponadto wydano 42 decyzje płatnicze w związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami. Winnych zaniedbań sanitarnych ukarano 22 mandatami na kwotę zł. Skierowano 2 wnioski do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi o nałożenie kary pieniężnej ze względu na nieprawidłowe znakowanie żywności. Porównanie stanu sanitarnego w latach

18 Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniany był zgodnie z jednolitymi procedurami urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością uwzględniającymi przepisy w zakresie wymagań higieniczno-sanitarnych. Zgodnie z obowiązującym prawem żywnościowym obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności spoczywa na przedsiębiorstwach branży spożywczej. W ramach granicznej kontroli sanitarnej w 2017 roku przeprowadzono 26 kontroli, podczas których dokonano oceny 95 partii środków spożywczych. Na podstawie kontroli dokumentacji, oględzin masy towarowej oraz badań organoleptycznych wydano 95 świadectw dla żywności spełniającej wymagania i dopuszczonej do obrotu. W związku z czynnościami kontrolnymi w ramach kontroli granicznej wydano 27 decyzji płatniczych. Ocena jakości zdrowotnej przywożonej z zagranicy żywności w latach W roku bieżącym podejmowano również działania kontrolne w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa produkcji pierwotnej pochodzenia roślinnego. Podczas kontroli sanitarnych zwracano szczególną uwagę na bezpieczeństwo żywności w obszarze owoców miękkich. Przeprowadzono także kontrole z udziałem przedstawicieli Inspekcji Ochrony Środowiska oraz Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa. W kontrolowanym obszarze nie stwierdzono nieprawidłowości, pobrane próbki owoców miękkich spełniały wymagania jakości zdrowotnej. Ponadto prowadzono wzmożony nadzór nad sprzedażą mięsa oraz odpadami gastronomicznymi, szczególnie w zakładach żywienia zbiorowego, nadzór nad suplementami diety, żywnością specjalnego przeznaczenia oraz żywnością wzbogaconą, nadzór nad producentami wprowadzającymi do obrotu wody butelkowane, w szczególności naturalne wody mineralne, nadzór nad zakładami produkującymi i wprowadzającymi do obrotu jaja i wyroby jajeczne a także nadzór nad zakładami produkującymi i wprowadzającymi do obrotu środki spożywcze nietrwałe mikrobiologicznie. 18

19 Ogólna ocena obiektów żywności i żywienia Stan sanitarny i techniczny obiektów żywności i żywienia poprawia się m.in. dzięki systematycznym i konsekwentnym kontrolom prowadzonym przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej a także coraz większej świadomości przedsiębiorców w zakresie obowiązujących wymagań oraz wdrożeniu i stosowaniu zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP), dobrej praktyki rolniczej (GAP), a także wprowadzaniu systemu HACCP. Wszystkie znajdujące się pod nadzorem PPIS zakłady posiadają opracowane i wdrożone zasady dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP), dobrej praktyki rolniczej (GAP), w ramach których prowadzono kontrole wewnętrzne. Większość z tych zakładów posiada również opracowane i wdrożone procedury kontroli wewnętrznej opartej na zasadach Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli- HACCP. Stwierdzane podczas urzędowej kontroli niezgodności w zakresie wymagań higieniczno-sanitarnych można określić mianem typowych, które były szybko i skutecznie eliminowane przy pomocy rutynowych procedur postępowania, co potwierdziły kontrole sprawdzające. Podczas prowadzonych kontroli urzędowych szczególną uwagę zwracano na właściwą jakość surowców, wyrobów gotowych, prawidłowość przechowywania żywności w tym łatwo psującej się, prawidłowość procesów technologicznych, właściwy stan sanitarny pomieszczeń i urządzeń, właściwe oznakowanie środków spożywczych w tym oznakowanie suplementów diety oraz środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, funkcjonowanie systemu traceability (skąd otrzymano, dokąd przesłano - śledzenie drogi środka spożywczego), przestrzeganie zasad dobrej praktyki higienicznej, dobrej praktyki produkcyjnej i dobrej praktyki rolniczej oraz funkcjonowanie systemu HACCP (analiza zagrożeń i krytycznych punktów kontroli). Stan sanitarny środków transportu żywności Stan sanitarny środków transportu uległ znacznej poprawie. Zakłady produkujące żywność posiadają na ogół własne środki transportu, które spełniają wymagania higieniczno-sanitarne do przewozu żywności. Większość obiektów obrotu żywnością dysponuje odpowiednimi środkami transportu, dobrymi technicznie i przeznaczonymi wyłącznie do przewozu środków spożywczych. Niektóre zakłady korzystają z usług specjalistycznych firm transportowych. Jakość zdrowotna środków spożywczych W roku 2017r. przeprowadzono badania laboratoryjne środków spożywczych produkowanych w nadzorowanych zakładach oraz znajdujących się w obrocie w obiektach zlokalizowanych na terenie powiatu. Podstawą podejmowanych działań w tym zakresie był Plan pobierania próbek badania żywności w ramach urzędowej kontroli i monitoringu na 2017r, wskazujący liczbę i kierunki badań żywności. Ogółem zbadano 172 próbki środków spożywczych. Wszystkie pobrane i zbadane próbki środków spożywczych spełniały wymagania jakości zdrowotnej. W roku 2017 odnotowano jeden przypadek zatrucia jadem kiełbasianym. Prawdopodobną przyczyną zatrucia mogło być spożycie sałatki rybnej z warzywami bądź warzywnych przetworów domowych. Podczas kontroli sanitarnych przeprowadzonych w sklepie, w którym zakupiono sałatkę rybną oraz w prywatnym gospodarstwie domowym osoby poszkodowanej, pobrano do badań laboratoryjnych próbkę sałatki rybnej z warzywami i próbki warzywnych przetworów domowych: buraczki, ogórki konserwowe, kapusta kiszona. Przeprowadzone badania nie potwierdziły obecności Clostridium botulinum ani toksyny botulinowej. 19

20 Lata Jakość zdrowotna środków spożywczych Środki spożywcze razem Próbki zbadane Próbki zakwestionowane % Próbki zbadane W tym krajowe importowane UE Próbki zakwestionowane % Próbki zbadane Próbki zakwestionowane % Próbki zbadane Próbki zakwestionowane % , , Analizując jakość zdrowotną środków spożywczych w 2017r. należy stwierdzić, iż w badanych środkach spożywczych nie stwierdzono zanieczyszczeń chemicznych, mikrobiologicznych, organoleptycznych oraz biologicznych i fizycznych Znakowanie środków spożywczych Próbki pobierane do badań oceniane są m.in. w kierunku zgodności znakowania z obowiązującymi przepisami. W 2017r. oceniono 93 próbki środków spożywczych, które odpowiadały aktualnym przepisom dotyczącym znakowania środków spożywczych Nadzór nad obrotem grzybami i przetwórstwem grzybów W 2017 roku podobnie jak w latach ubiegłych prowadzono nadzór nad obrotem grzybami i przetworami grzybowymi w sklepach spożywczych, warzywniczych, hurtowniach oraz w zakładzie przetwórstwa runa leśnego. Sprawdzano warunki sprzedaży oraz jakość sprzedawanych produktów, ich cechy organoleptyczne, opakowania jednostkowe, oznakowanie. Kontroli poddawano dokumentację towarzyszącą wprowadzanym do obrotu grzybom tj. sprawdzano czy partie grzybów zostały opatrzone atestem. Pod względem wykorzystywania grzybów kontrolowano także zakłady żywienia zbiorowego. W ramach działań profilaktycznych grzyboznawca zatrudniony w PSSE udzielał porad w zakresie przynależności gatunkowej grzybów. W roku 2017 nie odnotowano przypadków zatruć grzybami System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach RASFF W 2017r. Sekcja NSŻŻ, otrzymując powiadomienia o wycofaniu produktu z rynku, zgodnie z procedurą funkcjonowania Systemu RASFF, podejmowała działania zgodnie z ustawowymi kompetencjami. Powiadomienia zgłaszane do RASFF dzielą się na alarmowe, informacyjne oraz powiadomienia o odrzuceniu na granicy. W okresie od do r. podejmowano działania w związku z otrzymanymi powiadomieniami o wycofaniu produktu z rynku. Powiadomienia Suma Alarmowe 8 Informacyjne 6 20

21 Poniższe tabele zawierają dane dotyczące powiadomień, pogrupowane pod względem zagrożeń i kategorii produktów Lp. Zagrożenia Suma 1 Salmonella 3 2 Przekroczenie poziomu aflatoksyn 1 3 Niedopuszczalne składniki 3 4 Obecność bakterii Pseudomonas aeruginosa 5 Przekroczenie poziomu ochratoksyny 3 6 Przekroczenie poziomu kadmu 1 7 Produkt poddany napromienianiu 1 10 Składniki nie posiadające historii spożycia Suma końcowa Kategorie produktów Suma 1 Wyroby cukiernicze 1 2 Suplementy diety 5 3 Owoce i warzywa 4 4 Przyprawy 2 7 Napoje 1 9 Mięso 1 Suma końcowa 14 W miejscach dystrybucji zakwestionowanych produktów w systemie RASFF przeprowadzano działania kontrolne w celu ustalenia czy produkty niebezpieczne znajdują się w obrocie handlowym. W przypadku stwierdzenia w obrocie zakwestionowanych produktów podejmowano działania zgodnie z ustawowymi kompetencjami. W magazynach hurtowych prowadzących dalszą dystrybucję zakwestionowanych produktów ustalano listy odbiorców niebezpiecznych środków spożywczych i sprawdzano czy przedmiotowe produkty znajdują się w obrocie w obiektach wskazanych przez przedsiębiorców. W podziale zagrożeń na zagrożenia chemiczne, mikrobiologiczne i fizyczne, do najczęściej występujących rodzajów zagrożeń zgłaszanych do systemu RASFF w 2017r. należały chemiczne zanieczyszczenia żywności. 21

22 Jakość zdrowotna materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz kosmetyków Nadzór sanitarny nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością oraz kosmetykami obejmuje zarówno sanitarno-higieniczne warunki produkcji, jak i bezpieczeństwo zdrowotne tych produktów. W 2017 roku przebadane laboratoryjnie próbki materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz próbki kosmetyków spełniały obowiązujące wymagania jakości zdrowotnej. Ocena sposobu żywienia Żywienie zbiorowe zamknięte jest szczególnie istotnym elementem podstawowej formy wyżywienia dla określonych środowisk (pacjentów szpitali, dzieci w szkołach i przedszkolach, pensjonariuszy domów dla ludzi starszych, itp.). Warunki produkcji i obrotu regulują obowiązujące przepisy prawa żywnościowego. Zasady racjonalnego żywienia oraz zalecane racje pokarmowe dla różnych grup ludności opracowują jednostki badawczo-rozwojowe podległe i nadzorowane przez Ministra Zdrowia, w tym głównie Instytut Żywności i Żywienia. Przy planowaniu i realizacji żywienia zbiorowego wskazane jest posługiwanie się modelowymi racjami pokarmowymi, w których podane są ilości poszczególnych grup produktów spożywczych. W niektórych obiektach żywienie prowadzone jest w systemie cateringowym. Liczba obiektów korzystających z usług cateringowych w 2017 roku wynosi 10, w tym 8 przedszkoli i 1 szkoła i szpital SPZOZ w Wieluniu, jest na podobnym poziomie jak w roku 2016r. Pozostałe obiekty żywienia zbiorowego zamkniętego w ilości 55 posiadają własne zaplecze kuchenne (stołówki pracownicze, stołówki w przedszkolach, szkolne, domy wczasowe). W 2017 roku podjęto wzmożone działania w zakresie oceny stanu sanitarno-higienicznego i technicznego pomieszczeń, w których przygotowywane są posiłki dla pacjentów szpitala. W związku z przeprowadzoną oceną sposobu żywienia pacjentów przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi i stwierdzonymi nieprawidłowościami w tym zakresie przekazano firmie dostarczającej posiłki do szpitala rekomendacje dotyczące wdrażania prawidłowych zasad żywienia pacjentów. Stwierdzono m.in. następujące nieprawidłowości: - zbyt niskie spożycie produktów będących źródłem wapnia, warzyw i owoców oraz produktów o dużej zawartości błonnika pokarmowego; -nadmierne spożycie mięsa czerwonego, tłustych przetworów mięsnych, potraw smażonych oraz soli Firma dostarczająca posiłki do szpitala poinformowała Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Wieluniu o podjęciu stosownych działań w celu poprawy żywienia pacjentów. W 2017r. dokonywano kontroli sklepików szkolnych, stołówek szkolnych i przedszkolnych, pod katem przestrzegania wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełnić środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz.U. z 2016r. poz. 1154). Celem tych działań było: - ograniczenie spożycia przez dzieci i młodzież w wieku szkolnym żywności zawierającej znaczne ilości składników niezalecanych dla ich prawidłowego rozwoju, tj. o wysokiej zawartości tłuszczu, soli, cukry i substancje słodzące, - promowanie zasad racjonalnego żywienia i zwiększenie spożycia owoców i warzyw oraz żywności bogatej w wapń, - zmniejszenie ryzyka wystąpienia otyłości i innych poważnych chorób dietozależnych. 22

23 Podsumowanie Stan sanitarno-techniczny ogółu nadzorowanych obiektów ulega systematycznej poprawie. Poprawa ta osiągana jest poprzez modernizację zakładów, wprowadzanie systemów jakości oraz spełnianiu przez przedsiębiorców obowiązujących wymagań oraz wdrożeniu i stosowaniu dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP), dobrej praktyki rolniczej (GAP), a także systemu HACCP. W celu zapewnienia i utrzymania właściwego poziomu bezpieczeństwa produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności w dalszym ciągu prowadzony jest nadzór w szczególności w zakresie: poprawy funkcjonalności i stanu technicznego obiektów, wdrażania i skutecznego stosowania systemów kontroli wewnętrznej GHP/GMP i HACCP, identyfikowalności surowców i produktów, przestrzegania zachowania ciągłości łańcucha chłodniczego środków spożywczych łatwo ulegających zepsuciu, stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji, zachowania higieny osobistej personelu oraz właściwych warunków higieniczno-sanitarnych pomieszczeń, sprzętu i urządzeń, prawidłowego znakowania żywności, prawidłowego stosowania substancji dodatkowych do produkowanej żywności. Zapobiegawczy nadzór sanitarny W 2017 roku, tak jak w latach poprzednich priorytetem w ustawowej działalności Zapobiegawczego Nadzór Sanitarny była ochrona zdrowia ludzi. Ustawowe działania i obowiązki w tym zakresie realizowano w szczególności poprzez: opiniowanie w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, projektów studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowani gminy, wydawanie opinii co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, opiniowanie warunków realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, uzgadnianie w zakresie higienicznym i zdrowotnym dokumentacji projektowych inwestycji, 23

24 zajmowanie stanowiska w zakresie wymagań higienicznych i zdrowotnych co do zgodności wykonanego obiektu budowlanego z zatwierdzonym projektem budowlanym i warunkami pozwolenia na budowę, wydawanie opinii o spełnieniu wymagań jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. W 2017 roku działania podejmowane w ramach sprawowanego zapobiegawczego nadzoru sanitarnego koncentrowały się na konieczności zapewnienia zdrowych warunków życia ludzi w miejscach zamieszkania oraz w innych miejscach pobytu ludzi, a w szczególności na analizie: lokalizacji obszarów przeznaczonych na zabudowę mieszkaniową w stosunku do obszarów przemysłowych i tras komunikacyjnych przedstawianej w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i projektach studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, lokalizacji planowanych przedsięwzięć mogących pogorszyć stan środowisko w szczególności na terenach nie objętych miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, oddziaływania planowanych przedsięwzięć na powietrze atmosferyczne, odziaływanie w zakresie emisji hałasu, emisji zanieczyszczeń wód podziemnych, rozwiązań w zakresie gospodarki wodno-ściekowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych, planowanego gospodarowania odpadami powstającymi w fazie realizacji na etapie realizacji i eksploatacji obiektów budowalnych, spełnienia warunków technicznych, a tym samym warunków higienicznych i zdrowotnych w projektach budowalnych, np. zapewnienie odpowiedniej wysokości pomieszczeń, kubatury, prawidłowej wymiany powietrza, temperatury, wilgotności a także w zakresie zastosowania bezpiecznych dla zdrowia materiałów budowlanych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieluniu w 2017 roku zajął ogółem 101 stanowisk, w tym: I. W ramach oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko: Wydano pozytywne opinie co do obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania, tym: opinię o obowiązku oceny oddziaływania na środowisko oraz określono zakres raportu o oddziaływania Wydano pozytywne opinie o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko II. W ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektów studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy i projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy uzgodniono zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko ww. projektów (na podstawie przepisów ustawy o udostępnianiu informacji) 6 24

25 wydano opinie o projektach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wraz z prognozą i projektach studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (na podstawie przepisów ustawy o udostępnianiu informacji) 8 III. W ramach uczestniczenia w dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych Uczestniczono w dopuszczeniu do użytkowania obiektu budowlanego, 28 Wydano opinie dotyczące spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą 2 III. W ramach kompetencji wynikających z art. 3 Ustawy o PIS Uzgodniono pod względem higienicznym i zdrowotnym w projektach budowlanych 3 W przypadku braków w przekładach dokumentach kierowano pisma o 30 uzupełnienie W zakresie przedsięwzięć mogących oddziaływać na środowisko wpływające wnioski dotyczyły przede wszystkim przedsięwzięć polegających budowy dróg, kanalizacji sanitarnej, stacji paliw, budowy chlewni, obór oraz budynków produkcyjno-magazynowych. Opinie w sprawie warunków realizacji wydawane były w oparciu o przedstawiane Karty informacyjne lub raporty oddziaływania na środowisko, a w przypadku dokumentów planistycznych w oparciu o prognozy oddziaływania na środowisko. Obiekty budowlane, przy których dopuszczeniu do użytkowania uczestniczył organ PIS, w większości wykonane zostały pod względem higienicznym i zdrowotnym zgodnie z zatwierdzonymi projektami budowlanymi lub ze zmianami odstępującymi w sposób nieistotny od zatwierdzonych projektów budowlanych. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Stan sanitarno-higieniczny i techniczny poszczególnych grup obiektów jest zadawalający w zakresie obowiązujących wymagań. Kontrole przeprowadzono w 229 obiektach użyteczności publicznej spośród 395 ujętych w ewidencji. Kontrolami objęte były: ustępy publiczne, obiekty hotelarskie, zakłady fryzjerskie, zakłady kosmetyczne, zakłady odnowy biologicznej, inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług, dworce i środki transportu, tereny rekreacyjne oraz inne obiekty. Hotele, motele, pola biwakowe, inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie Skontrolowano 4 hotele i 3 motele, obiekty te posiadają kategoryzację oraz 3 zajazdy i 4 obiekty noclegowe, a także 1 centrum konferencyjno-szkoleniowe. Dysponują estetycznymi pokojami z zespołami higienicznosanitarnymi, które wyposażone są w wentylację mechaniczną natomiast restauracje w klimatyzacje. Właściciele tych obiektów posiadają opracowane i wdrożone procedury kontrolne ciepłej wody oraz stanu instalacji. Stan sanitarno-techniczny tych obiektów nie budził zastrzeżeń. W tej grupie obiektów objętych jest nadzorem 8 ośrodków wczasowych, które dysponują niewielką bazą wczasowo-turystyczną. Jest to działalność sezonowa. Stan sanitarno - techniczny nie budził zastrzeżeń. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu, odnowy biologicznej oraz inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług Skontrolowano 143 zakłady. Zakłady wyposażone w nowoczesny sprzęt. Narzędzia używane w czasie świadczenia usług, naruszające lub mogące naruszać ciągłość tkanek oraz przedmioty nienaruszające ciągłość tkanek, mające 25

26 kontakt ze skórą traktowane są ze szczególną uwagą, aby zachowywane były istotne elementy higieny. Większość tych zakładów posiada zawarte umowy z podmiotami wykonującymi działalność leczniczą na wykonywanie sterylizacji parowej. Nieliczne z nich wyposażone są we własne autoklawy. Właściciele tych urządzeń zobowiązani są do kontroli procesów sterylizacji. Wszystkie obiekty posiadają procedurę zapewniającą ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi regulującą sposób postępowania przy wykonywaniu czynności, w trakcie których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek ludzkich, zasady stosowania sprzętu poddawanego sterylizacji oraz sposoby przeprowadzania dezynfekcji skóry i błon śluzowych oraz dekontaminacji pomieszczeń i urządzeń przy świadczeniu usług. W okresie sprawozdawczym nałożono 1 mandat karny w zakładzie fryzjersko-kosmetycznym za zły stan sanitarny. Nie skontrolowano obiektów, które miały zawieszoną działalność oraz gabinetów masażu. Dworce i środki transportu Nadzorem sanitarnym objęty jest 1 dworzec autobusowy PKS-u. Jest to obiekt nowoczesny, funkcjonalny i w bardzo dobrym stanie sanitarno-higienicznym. Tereny rekreacyjne Na terenie miasta posiadamy niewielkie place jako wielofunkcyjne miejsca rekreacji, które wyposażone są w siłownie plenerowe na powietrzu. Wykorzystywane są nie tylko przez dorosłych, ale też przez dzieci i osoby niepełnosprawne. W trakcie roku sprawozdawczego skontrolowano 30 piaskownic w przedszkolach i 13 ogólnodostępnych. Zabezpieczone przed zanieczyszczaniem odchodami zwierzęcymi są tylko piaskownice w przedszkolach natomiast stan sanitarno-technicznym wszystkich skontrolowanych piaskownic nie budził zastrzeżeń. Czystość na tych terenach jest zachowana. Inne obiekty Kontrolami objęto 38 obiektów tj.: 20 aptek, 7 domów kultury, 1 pralnię, 1 targowisko, 1stadion, 1 halę sportową, 1 lodowisko, 1 laboratorium oczyszczalni ścieków i wody, 1 dyskotekę, 1 przystanek PKP, 3 firmy usług transportowych, 2 ubikacje publiczne. Stan sanitarno - techniczny tych obiektów nie budził zastrzeżeń. Podczas kontroli związanych ze sprawowaniem stałego nadzoru w zakresie czystości i porządku w mieście i gminach zwracana była uwaga nie tylko na przestrzeganie przepisów sanitarnych w obiektach objętych nadzorem, ale również na porządek i estetykę posesji, ulic, tras komunikacyjnych, przystanków autobusowych. Stan sanitarny miasta, osiedli oraz terenów wiejskich jest zadawalający. W okresie roku sprawozdawczego skontrolowano 15 autobusów komunikacji publicznej oraz 9 autobusów turystycznych. Stan sanitarno-higieniczny i techniczny nie budził zastrzeżeń. Na naszym terenie nadzorowanych jest 41 cmentarzy. W okresie roku sprawozdawczego nie były objęte kontrolami. W 2017r. wpłynęło 16 interwencji: 4 zostały odesłane celem załatwienia w/g kompetencji, natomiast 12 rozpatrzono i załatwiono. Interwencje dotyczyły awarii kanalizacji, nieprawidłowych warunków higieniczno-sanitarnych w posesjach, dzikich wysypisk, złego stanu sanitarnego przy świadczeniu usług w podmiocie leczniczym oraz w gabinecie odnowy biologicznej, zanieczyszczania chodników dla pieszych przez zwierzęta, zagrożenia sanitarno-epidemiologicznego w związku z odnalezieniem zwłok ludzkich, oraz obecności pluskiew w lokalach mieszkalnych. 26

27 Nadzór nad warunkami sanitarno-higienicznymi środowiska pracy i chemikaliami 1. Wprowadzenie Głównymi kierunkami działań była ochrona zdrowia pracowników przed niekorzystnym wpływem czynników występujących w środowisku pracy poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy, sprawowanie nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, produktami biobójczymi, detergentami i prekursorami narkotyków kat. 2 i 3 oraz intensyfikacja działań w zakresie przestrzegania zakazu wprowadzania do obrotu i wytwarzania środków zastępczych lub nowych substancji psychoaktywnych (nowych narkotyków). 2. Działalność kontrolna w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego Bieżący nadzór sanitarny obejmował kontrolę przestrzegania przepisów m.in. z zakresu: bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach pracy, wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, przeprowadzania profilaktycznych badań lekarskich, występowania substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy, występowania szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy, produktów biobójczych, detergentów oraz prekursorów narkotyków kategorii 2 i 3, nadzór nad warunkami pracy i wypełnianiem przez pracodawców obowiązków, wynikających z oceny ryzyka zawodowego pracowników zatrudnionych w zakładach przemysłu tworzyw sztucznych oraz nadzór dotyczący przygotowania pracodawców pod kątem przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas prac związanych z usuwaniem bądź zabezpieczaniem wyrobów zawierających azbest. W 2017 roku objęto nadzorem 245 zakładów pracy, które zatrudniały ogółem 7448 pracowników. W stosunku do 2016 roku liczba podmiotów gospodarczych pozostających w ewidencji Stacji zwiększyła się o 9, nastąpił też wzrost liczby zatrudnionych o 274 osoby. W dalszym ciągu największą grupę nadzorowanych przedsiębiorstw stanowiły zakłady małe, zatrudniające mniej niż 10 pracowników oraz przedsiębiorstwa zatrudniające mniej niż 50 pracowników. Dominującą ilość podmiotów gospodarczych działających na terenie naszego powiatu stanowią zakłady produkcji rolno-spożywczej, odzieżowej, drzewnej, meblarskiej, wyrobów metalowych oraz placówki handlu hurtowego 27

28 i detalicznego. Funkcjonują również zakłady wprowadzające do obrotu środki ochrony roślin, produkty biobójcze oraz substancje chemiczne i ich mieszaniny. Pracownicy zatrudnieni w zakładach pracy narażeni są na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (hałasu, drgań mechanicznych, pyłów, czynników chemicznych i biologicznych oraz mikroklimatu gorącego i zimnego). W 2017 roku skontrolowano 77 zakładów pracy, w których przeprowadzono łącznie 86 kontroli. Skontrolowano warunki pracy 4710 zatrudnionych pracowników. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami prowadzono postępowania administracyjne, w wyniku których wydano 15 decyzji administracyjnych zawierających 17 nakazów. Nakazy te dotyczyły: wykonania badań i pomiarów czynników szkodliwych: 11 nakazów, doprowadzenia pomieszczeń do właściwego stanu sanitarno technicznego: 2 nakazy, unieruchomienia stanowiska pracy: 1 nakaz, obniżenia poziom ekspozycji na hałas na stanowisku pracy: 1 nakaz, dokonania oceny ryzyka zawodowego w związku z występowaniem szkodliwych czynników biologicznych: 1 nakaz, zaprowadzenia rejestru czynników szkodliwych dla zdrowia: 1 nakaz, Ocena higienicznych warunków pracy została dokonana w oparciu o wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. W roku 2017 nastąpiło przekroczenie normatywów higienicznych określających bezpieczne dla zdrowia warunki pracy w 4 zakładach pracy, w tym w 3 zakładach zajmujących się działalnością usługową związana z leśnictwem. Stwierdzono przekroczenia poziomu ekspozycji na hałas na stanowiskach pracy pilarza. Praca odbywa się na wolnym powietrzu. Z uwagi na charakter pracy i środki pracy brak jest możliwości obniżenia poziomu hałasu. W związku z powyższym, nie wydawano decyzji administracyjnych nakazujących obniżenie poziomu ekspozycji na hałas. W jednym zakładzie stwierdzono przekroczenie poziomu ekspozycji na hałas na stanowisku pracy maszynisty urządzeń chłodniczych. Wszczęto postępowanie administracyjne zmierzające do wydania decyzji nakazującej obniżenie poziomu ekspozycji na hałas na tym stanowisku pracy. Przeprowadzone na stanowiskach pracy badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia wykazały, że w warunkach przekroczenia NDN (najwyższego dopuszczalnego natężenia) hałasu pracowało ogółem 36 osób, spośród 7448 w objętych ewidencją podmiotach gospodarczych, co stanowi 0,5% ogółu zatrudnionych. Pracownicy eksponowani na nadmierny hałas stosują środki ochrony indywidualnej - atestowane ochronniki słuchu dobrane do wielkości charakteryzujących hałas. W porównaniu z rokiem ubiegłym, liczba pracowników narażonych na nadmierny hałas zwiększyła się o 7, a liczba zakładów pracy z przekroczeniami zwiększyła się o 4. W roku 2017 na terenie powiatu wieluńskiego funkcjonowało 68 podmiotów gospodarczych stosujących substancje chemiczne i ich mieszaniny (dalsi użytkownicy), 6 podmiotów gospodarczych wprowadzających do obrotu substancje i ich mieszaniny (dystrybutorzy) oraz 1 producent. Łącznie w tych podmiotach przeprowadzono 34 kontrole sanitarne. Przeprowadzone kontrole nie wykazały uchybień. Przeprowadzono 4 kontrole sanitarne w 4 zakładach, w których występują czynniki rakotwórcze. Są to zakłady, w których występuje narażenie pracowników na pył drewna twardego (zakłady stolarskie) oraz na włókna azbestu (prace przy demontażach pokryć dachowych z eternitu). 28

29 Przeprowadzono 2 kontrole w trakcie wykonywania prac polegających na usuwaniu wyrobów zawierających azbest. Nie stwierdzono nieprawidłowości. Przeprowadzono 20 kontroli w zakładach pracy, w których występują szkodliwe czynniki biologiczne. W skontrolowanych zakładach istnieje prawdopodobieństwo występowania szkodliwych czynników biologicznych zaliczanych do 2 i 3/3** grupy zagrożenia. Skontrolowano warunki pracy 176 pracowników. W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono, że w jednym zakładzie pracodawca nie dokonał oceny ryzyka zawodowego w związku z występowaniem szkodliwych czynników biologicznych. Wydana w tym zakresie decyzja administracyjna została wykonana. Wpłynęły 3 interwencje: interwencja przekazana przez Policję, dotycząca nielegalnego demontażu samochodów w jednym z zakładów. W wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono nieprawidłowości i wydana została decyzja o unieruchomieniu stanowiska pracy. Przeprowadzona kontrola sprawdzająca wykazała, że decyzja jest respektowana. interwencja przekazana przez Inspekcję Handlową, dotycząca wprowadzania do obrotu przez przedsiębiorcę mieszaniny substancji chemicznych (gaz propan-butan-izobutan) w aerozolu, posiadającej w nazwie słowa: sprężone powietrze. W trakcie prowadzonego postępowania administracyjnego, przedsiębiorca zaprzestał używania dla mieszaniny tej nazwy. Postępowanie stało się bezprzedmiotowe i została wydana decyzja umarzająca postępowanie administracyjne. interwencja mieszkańców Wielunia, dotycząca prowadzenia prac spawalniczych i procesów pokrewnych w sąsiedztwie domów mieszkalnych. Przeprowadzono 2 kontrole w 2 zakładach. W zakresie stwierdzonych nieprawidłowości, zostały wydane decyzje administracyjne. 3. Choroby zawodowe W 2017r. wpłynęły 3 zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej. Przeprowadzono 2 wizytacje w ramach postępowań wyjaśniających dot. chorób zawodowych. Wszczęto 3 postępowania administracyjne w sprawie o stwierdzenie chorób zawodowych: obustronnego trwałego odbiorczego ubytku słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowanego hałasem, wyrażonego podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 db w uchu lepiej słyszącym, obliczony jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1, 2 i 3 khz, wymienionego w poz. 21 wykazu chorób zawodowych, zespołu wibracyjnego pod postacią naczyniowo-nerwową, wymienionego w poz. 22 pkt 1 wykazu chorób zawodowych, choroby zakaźnej - gruźlicy płuc wymienionej w poz. 26 wykazu chorób zawodowych. Wydano 1 decyzję administracyjną stwierdzającą 1 chorobę zawodową - astmę oskrzelową (poz. 6 wykazu chorób zawodowych). Choroba zawodowa astma oskrzelowa - wymieniona w poz. 6 Wykazu chorób zawodowych, została stwierdzona w zakładzie pracy zakwalifikowanym do PKD (Polska Klasyfikacja Działalności):10.71.Z Produkcja wyrobów piekarskich i mącznych. 29

30 Pozycja wykazu chorób zawodowych Analiza występujących chorób zawodowych w powiecie wieluńskim w latach Pełna nazwa choroby zawodowej Liczba chorób zawodowych w latach Astma oskrzelowa Alergiczny nieżyt nosa Przewlekła choroba narządu głosu spowodowana nadmiernym wysiłkiem głosowym Choroby skóry Razem Z przedstawionej tabeli wynika, że w latach liczba stwierdzonych chorób zawodowych utrzymywała się na tym samym poziomie, natomiast w 2017r. odnotowano spadek stwierdzonych chorób zawodowych w stosunku do lat poprzednich. 4. Podsumowanie Dokonując oceny środowiska pracy należy stwierdzić, iż w roku 2017 nastąpił nieznaczny wzrost narażenia na hałas ponadnormatywny. Jednocześnie, ilość pracowników narażonych na ponadnormatywny hałas stwierdzony w latach poprzednich, zwiększyła się. Działania organizacyjno-administracyjne podejmowane przez pracodawców, stosowanie środków ochrony indywidualnej oraz profilaktyka medyczna zapobiegają ujemnym skutkom oddziaływania czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Pracodawcy w miarę możliwości dokonują wymiany przestarzałego parku maszynowego, odnawiają pomieszczenia produkcyjne i higieniczno - sanitarne, dbają o prawidłowe wyposażenie i urządzenie tych pomieszczeń, zapewniają pracownikom odpowiednią odzież ochronną i środki ochrony indywidualnej oraz przestrzegają terminowości przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników. Pomimo poprawiających się warunków pracy pracowników, informowaniu ich o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą oraz zasadach ochrony przed zagrożeniami w dalszym ciągu stwierdzane są choroby zawodowe. W porównaniu z rokiem 2016 spadła liczba stwierdzonych chorób zawodowych w 2017r. Od kilku już lat nie odnotowano zawodowego zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby, co jest wynikiem właściwej higieny pracy oraz świadomości pracowników o możliwości zakażenia. Przeciwdziałanie narkomanii w obszarze środków zastępczych w 2017 r. W roku 2017 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieluniu nie otrzymywał informacji o ewentualnych nowych obiektach sprzedaży dopalaczy. W związku z przeprowadzoną w województwie łódzkim akcją dotyczącą wprowadzania do obrotu środków zastępczych, przeprowadzono, przy współpracy Policji, 5 rekontroli obiektów, w których w roku 2010 wprowadzane do obrotu były środki zastępcze. W wyniku podjętych działań stwierdzono, że jeden z budynków został wyburzony, a w pozostałych 4 prowadzona jest inna działalność gospodarcza. Z uwagi na wyznaczoną późną godzinę popołudniową prowadzenia działań, obiekty te były już nieczynne. 30

31 W związku z zakończeniem postępowania administracyjnego toczącego się w Naczelnym Sądzie Administracyjnym, możliwa była i przeprowadzona została utylizacja środków zastępczych zabezpieczonych w wyniku decyzji z dnia 2 października 2010r. GIS-BI /RS/10. W wyniku postępowań prowadzonych przez Prokuraturę Rejonową w Wieluniu, otrzymano od Policji środki zastępcze w ilości 7 sztuk. Są to dowody rzeczowe wyłączone z prowadzonych przez Prokuraturę postępowań. Dopalacze te były w posiadaniu osób fizycznych i zostały ujawnione przez Policję w wyniku przeszukania. W wyniku prowadzonych dotychczas postępowań administracyjnych dotyczących środków zastępczych, wydano 9 decyzji umarzających postępowanie administracyjne w sprawach wprowadzania do obrotu produktów o działaniu psychoaktywnym i orzekających o przepadku tych produktów na rzecz Skarbu Państwa oraz zniszczeniu tych produktów. Prowadzony jest dzienny i tygodniowy monitoring zatruć lub ich podejrzeń środkami zastępczymi. Informacje te pozyskiwane są z Oddziału Dziecięcego i Szpitalnego Oddziału Ratunkowego SPZOZ - Szpital w Wieluniu. Uzyskano informacje o 6 osobach, u których podejrzewano zatrucia środkami zastępczymi. Byli to mieszkańcy powiatu pajęczańskiego - 5 osób oraz powiatu wieluńskiego 1 osoba, w wieku od 18 do 28 lat. Pochodzenia tych środków nie udało się ustalić przez Policję. Meldunki przesyłane były do PWIS w Łodzi a dalej do GIS w Warszawie. Jakość wody przeznaczonej do spożycia i kąpieli 1. Zaopatrzenie ludności w wodę Mieszkańcy powiatu wieluńskiego zaopatrywani są w wodę z 28 wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w wodę, 24 wodociągi podawały do sieci wodę uzdatnioną, natomiast 4 wodociągi bez uzdatnienia. Wodociągi w Rychłocicach i w Kamionce nadal są wyłączone z eksploatacji. Użytkownicy Wodociągu w Rychłocicach zaopatrywani są w wodę do spożycia z Wodociągu w Konopnicy, a użytkownicy Wodociągu w Kamionce zaopatrywani są w wodę do spożycia z Wodociągu w Pątnowie. Na ogólną liczbę mieszkańców powiatu, osób korzystało z wody z wodociągów sieciowych, jest to wysoki stopień zwodociągowania. Największy udział w zaopatrzeniu ludności w wodę w powiecie miały wodociągi produkujące wodę od m³/d mieszkańców, m³/d mieszkańców, natomiast najmniejszą liczbę mieszkańców zaopatrywały wodociągi <100 m³/d. Stan sanitarno - techniczny urządzeń wodociągowych w powiecie jest dobry i nie budził zastrzeżeń. 31

32 W roku sprawozdawczym przebudowano i rozbudowano budynek SUW w Drobnicach, wykonana została instalacja technologiczna systemu uzdatniania wody wraz z niezbędnymi urządzeniami i pełną automatyką oraz systemem monitoringu. 2. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Jakość wody przeznaczonej do spożycia podawana przez zwodociągowany system zaopatrzenia w wodę w okresie całego roku nie budziła zastrzeżeń. Prowadzone były badania jakości wody z urządzeń wodociągowych przez inspekcję sanitarną w ramach urzędowych kontroli oraz przez producentów w ramach kontroli wewnętrznych w zakresie dotyczącym wymagań i parametrów objętych monitoringiem przeglądowym i kontrolnym. Wykonywane mikrobiologiczne badania próbek wody potwierdzały właściwą jej jakość, a fizykochemiczny skład odpowiadał wymaganiom obowiązującego rozporządzenia. Do badań laboratoryjnych pobrano 126 próbek wody z wodociągów, wykonano 272 oznaczeń bakteriologicznych i 1159 fizykochemicznych. Pływalnie kryte, odkryte Obiekty zapewniają odpowiednie warunki higieniczno-sanitarne pomieszczeń, zaplecza technicznego oraz niecek basenowych. Nadzorem sanitarnym objęte są 3 pływalnie odkryte i 1 pływalnia kryta, oparte na wodzie z sieciowych wodociągów. Pływalnia Odkryta w Wieluniu napełniana jest wodą ze źródeł, a jeśli zachodzi konieczność dopełniana jest wodą wodociągową. W Pływalni Odkrytej w Wieluniu przed rozpoczęciem sezonu przeprowadzono drobne naprawy sprzętu, uzupełniono brakujące kosze na odpadki naprawiono uszkodzone ławki, w Pływalni Odkrytej przy Ośrodku Wczasowym Kalina w Drobnicach przeprowadzono naprawę ogrodzenia niecki basenowej odnowiono ściany niecki basenowej, uzupełniono brakujące kosze na odpadki, natomiast w Pływalni Krytej w Wieluniu odnowiono toalety dla użytkowników basenu. W okresie roku sprawozdawczego wszystkie pływalnie były objęte kontrolami. Stan sanitarno-higieniczny nie budził zastrzeżeń, a jakość wody w analizowanym zakresie prowadzona przez zarządzających pływalniami oraz przez inspekcję sanitarną odpowiadała wymaganiom jakościowym dla tego rodzaju wody. Do badań laboratoryjnych pobrano 13 próbek wody z basenów kąpielowych, wykonano 30 oznaczeń bakteriologicznych i 75 fizykochemicznych. Porównanie ilości pobranych próbek wody do spożycia przez ludzi i wody basenowej oraz wykonanych oznaczeń bakteriologicznych i fizykochemicznych z trzech ostatnich lat przedstawia tabela. Ilość pobranych próbek wody do badań laboratoryjnych oraz wykonanych oznaczeń przeprowadzonych w wodociągach i basenach na przestrzeni ostatnich trzech lat przedstawia tabela Ilość pobranych próbek Badania laboratoryjne Ilość oznaczeń fizykochemicznych Ilość oznaczeń bakteriologicznych

33 Ocena warunków sanitarnych w placówkach oświatowo-wychowawczych 1. Informacje ogólne Pracownicy sekcji higieny dzieci i młodzieży, realizując zadania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie przestrzegania przepisów określających wymagania dotyczące higieny i stanu sanitarnego pomieszczeń oraz sprzętu wykorzystywanego w placówkach oświatowych i w placówkach wypoczynku letniego i zimowego skontrolowali: 51 przedszkoli ( w tym punkty przedszkolne i oddziały przedszkolne), 1 żłobek, 40 szkół podstawowych, 2 gimnazja, 1 liceum ogólnokształcące, 1 ponadgimnazjalną szkołę zawodową, 1 szkołę policealną, 6 placówek wychowania pozaszkolnego ( są to: szkoła języka angielskiego, szkoła muzyczna, świetlice środowiskowe), 2 placówki rekreacyjne (zielona szkoła), 15 turnusów letniego i zimowego wypoczynku. W roku 2017 skontrolowano wszystkie placówki, tj. 108 placówek stałych i 15 placówek sezonowych. Przeprowadzono ogółem 206 kontroli 2. Stan sanitarno-techniczny budynków W powiecie wieluńskim wszystkie placówki nauczania i wychowania oraz letniego i zimowego wypoczynku mieszczą się w budynkach o właściwym stanie sanitarno-technicznym. Posiadają podłączenia do sieci wodnokanalizacyjnej, a pomieszczenia higieniczno-sanitarne zlokalizowane w obiekcie. Bieżącą ciepłą i zimna wodę zapewnia każda placówka nauczania, wychowania i wypoczynku. Tylko jedna placówka posiada ogrzewanie piecowe, pozostałe posiadają centralne ogrzewanie własne, bądź z sieci ciepłowniczej 3. Warunków do utrzymania higieny osobistej Zapewnienie dzieciom i młodzieży szkolnej należytych warunków do utrzymania higieny osobistej jest współczesnym standardem, w szczególności zapewnienie uczniom dostępu do ciepłej, bieżącej wody, jak również odpowiedniego wyposażenia sanitariatów w środki higieny osobistej. Sanitariaty powinny być wyposażone w mydło w dozownikach, jednorazowe ręczniki papierowe do osuszania rąk lub przeznaczone do tego celu 33

34 suszarki elektryczne oraz papier toaletowy. Wszystkie placówki zapewniają takie warunki, tj. właściwe do utrzymania higieny osobistej. Wpływ na ocenę warunków do utrzymania higieny osobistej ma również niezachowanie standardów dostępności do urządzeń sanitarnych. Takie przypadki dotyczą 3 szkół podstawowych i 2 przedszkoli. 4. Sztuczne oświetlenie Oświetlenie sztuczne powinno odpowiadać wymogom określonym w Polskiej Normie. W roku 2017 nie dokonywano pomiarów oświetlenia sztucznego w placówkach. 5. Warunki do prowadzenie zajęć wychowania fizycznego Uczęszczanie na zajęcia z wychowania fizycznego są istotnym elementem dbałości o zdrowie dzieci i młodzieży szkolnej, dlatego ważne jest aby zapewnić uczniom właściwe warunki do tego typu aktywności fizycznej. Na terenie powiatu wieluńskiego warunki do prowadzenia w-fu przedstawiają się następująco: - szkolny zespół sportowy, w skład którego wchodzą: sala sportowa i boisko szkolne oraz pomieszczenia pomocnicze, takie jak: przebieralnie, natryskownie, ustępy, przechowalnie sprzętu sportowego, pokój nauczycieli w-fu, posiada 20 placówek( 42% szkół). Pozostałe szkoły posiadają nieco skromniejsze warunki, tj. sale rekreacyjno-zastępcze z boiskiem bądź bez boiska. Innym miejscem odbywania zajęć w-fu jest pływalnia w Wieluniu i boiska typu Orlik. W porównaniu z rokiem ubiegłym, warunki do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego nie uległy zmianie. Od wielu lat, pomimo zapewnienia w szkołach właściwych warunków do utrzymania higieny osobistej, uczniowie sporadycznie korzystają z natrysków, będących wyposażeniem szkolnych zespołów sportowych. Spowodowane jest to brakiem dostatecznego czasu podczas 10 min przerw międzylekcyjnych. Tak więc możliwość skorzystania z nich jest wtedy, gdy lekcje w-fu kończą się przed 20min. przerwą międzylekcyjną, bądź odbywają się na ostatniej godzinie lekcyjnej. Certyfikaty na sprzęt sportowy Od 1997 roku nowo zakupiony sprzęt sportowy powinien posiadać certyfikaty zgodności z Polska Normą. Żadna placówka nie jest wyposażona w urządzenia i sprzętu sportowego zakupiony wyłącznie przed 1997rokiem. Wszystkie przedszkola wyposażone są w sprzęt posiadający atesty i certyfikaty 64% szkół podstawowych i gimnazjów posiada 100% sprzętu sportowego z wymaganymi certyfikatami bądź atestami, pozostałe 36% placówek posiada część sprzęty sportowego z certyfikatami, jak również bez certyfikatów. Sprzęt nie posiadający certyfikatów jest w dobrym stanie technicznym i zapewnia bezpieczne korzystanie podczas prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Certyfikaty na meble szkolne Meble szkolne również powinny posiadać certyfikaty zgodności z Polska Normą. Posiadanie przez szkoły i przedszkola mebli, których funkcjonalność czy bezpieczeństwo potwierdzone jest certyfikatem (meble zakupione po 1997roku), przedstawia się następująco: 79 placówek ( 80%) posiada 100% mebli z certyfikatami, pozostałe placówki posiadają meble o zróżnicowanym procencie certyfikowanych mebli. W związku z tym, że każde nieodpowiednie dobranie mebli wpływa niekorzystnie na układ mięśniowo-kostny, powodując nadmierne zmęczenie, a także skrzywienie kręgosłupa w roku 2017 ocenę dostosowania mebli edukacyjnych do wzrostu dzieci bądź uczniów przeprowadzano w większej liczbie placówek niż w roku 2016 Ogółem w 70 placówkach dokonano 3100 badań fizycznych (pomiarów dzieci). Niedostosowane meble edukacyjne do wymagań ergonomii stwierdzono w 19 oddziałach w 9 placówkach. W większości przypadków powodem takiego stanu jest fakt, że z tych samych sal lekcyjnych korzystają uczniowie różnych roczników (dotyczy pracowni komputerowych i braku własnych sal lekcyjnych), jak również tzw. przesiadania się uczniów w inne miejsca, bez zwracania uwagi, że są one niedostosowanych do ich wzrostu. Możliwość pozostawienia podręczników w szkole. Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, 34

35 poz. 69) w pomieszczeniach szkoły lub placówki zapewnia się uczniom możliwość pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych. Wszystkie szkoły zapewniły uczniom takie warunki. Organizacja pobytu uczniów w szkole oraz rozkład zajęć Na prawidłowe warunki pobytu dzieci i młodzieży w szkołach wpływa m.in. właściwa higienizacja procesu nauczania, a w tym plany lekcji. W trosce o zapewnienie uczniom higienicznych warunków nauki dokonano oceny rozkładów zajęć lekcyjnych Ocena rozkładów zajęć lekcyjnych obejmowała: - stałą porę rozpoczynania zajęć lekcyjnych, - potrzebę równomiernego obciążenia zajęciami lekcyjnymi w kolejnych dniach tygodnia Większych nieprawidłowości nie odnotowano. Mikroklimat Na mikroklimat pomieszczeń wpływ mają między innymi: odpowiednia temperatura pomieszczeń, właściwa wentylacja, oświetlenie naturalne i sztuczne, możliwość ochrony przed nadmiernym nasłonecznieniem, prawidłowe wietrzenie pomieszczeń. W nadzorowanych placówkach pomieszczenia stałego pobytu posiadają wentylację grawitacyjną, a pomieszczenia higieniczno-sanitarne również wentylację mechaniczną, która wymagana jest np. w ustępach z ilością kabin większa niż jedna i nie posiadającą okien. Dokonywane pomiary temperatur pomieszczeń, w których odbywały się zajęcia, wykazały prawidłową temperaturę, tj. co najmniej 18 C w szkołach i przedszkolach oraz co najmniej 20 C w żłobku i punktach przedszkolnych. Prawidłowe wietrzenie pomieszczeń zapewnia konstrukcja okien o 50% powierzchni ich otwieralności. Prawie wszystkie placówki posiadają taką możliwość. Również większość placówek posiada możliwość ochrony przed nadmiernym nasłonecznieniem, dzięki zamontowanym roletom lub żaluzjom. Podczas kontroli zwracano również uwagę, aby stanowisko pracy ucznia było tak usytuowane, by światło naturalne padało z lewej strony w stosunku do tablicy. Wypoczynek dzieci i młodzieży W czasie ferii zimowych i ferii letnich (wakacje) prowadzono kontrole warunków sanitarnych placówek, w których wypoczywały dzieci i młodzież. Kontrolą sanitarną objęto wszystkie formy wypoczynku. Ogółem skontrolowano 15 turnusów zgłoszonych do internetowej bazy MEN, na których przebywało 700 uczestników. Wypoczynek ten zorganizowano w obiektach takich jak: całoroczny ośrodek szkoleniowowypoczynkowy, ośrodek wczasowy i świetlice środowiskowe. W obiektach tych zapewniono odpowiednie warunki higieniczno-sanitarne, m.in.: prawidłowy stan sanitarno-techniczny budynków, właściwy wskaźnik powierzchni pomieszczeń mieszkalnych na jednego uczestnika, pościel, bielizna pościelowa, koce czyste, zachowane odstępy między łóżkami, zachowane standardy dostępności do urządzeń sanitarnych, w pomieszczeniach sanitarnych zapewniona bieżąca ciepła i zimna woda, urządzenia sanitarne sprawne technicznie. Na wszystkich turnusach, poza tymi w miejscu zamieszkania dzieci, zapewniono całodobową opieka pielęgniarską, opieka lekarska na zasadzie umowy-zlecenia z lekarzami z pobliskiego POZ. Kontrole sanitarne nie wykazały nieprawidłowości w organizacji wypoczynku. Podsumowanie Wszystkie placówki nauczania, wychowania i wypoczynku, zapewniły bezpieczne i higieniczne warunki pobytu. Dzięki prowadzonym pracom remontowym i konserwatorskim następuje stała poprawa stanu sanitarno-higienicznego. W dalszym ciągu brak jest wystarczającej infrastruktury do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego szczególnie w szkołach podstawowych na terenach wiejskich. W porównaniu z rokiem ubiegłym nastąpiła poprawa warunków do utrzymania higieny osobistej w zakresie standardów dostępności do urządzeń sanitarnych. Poprawa nastąpiła dzięki włączeniu gimnazjów do szkól podstawowych, co dało możliwość korzystania ze wspólnych urządzeń higieniczno-sanitarnych. Wypoczynek letni i zimowy, tak jak w 2016 roku, zorganizowano prawidłowo, placówki zapewniły właściwe warunki sanitarno-higieniczne uczestnikom wypoczynku. 35

36 We wszystkich placówkach przestrzegany jest całkowity zakaz palenia wyrobów tytoniowych. W 2017 roku odnotowano 3 interwencję, które dotyczyły: trwających prac remontowych wewnątrz budynku szkoły, również podczas zajęć lekcyjnych - interwencja potwierdziła się. Zobowiązano dyrektora szkoły aby do czasu zakończenia wszystkich prac remontowych zapewnił bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w szkole, a prace remontowe, naprawcze i instalacyjne prowadzone w pomieszczeniach szkoły wykonywane były pod nieobecność w tych pomieszczeniach osób, którym szkoła zapewnia opiekę. Wydane zalecenie wykonano, co potwierdziła kontrola przeprowadzona następnego dnia; trwających prac remontowych podczas zajęć w przedszkolu interwencja nie potwierdziła się; rozbitego termometru rtęciowego podczas zajęć lekcyjnych w szkole - interwencja potwierdziła się, tj. podczas mierzenia temperatury wody używany do tego doświadczenia termometr pękł. Spowodowało to wypłynięcie rtęci do szklanki z wodą, w której mierzono temp wody. Zalecono, aby szklankę z woda i rtęcią umieścić w szczelnie zamkniętym naczyniu. Powyższe czynności wykonała nauczycielka chemii, po czym przeniosła pojemniki do szafy na odczynniki w pracowni chemicznej. Dyrektor szkoły poinformował, że naczynie z rtęcią i uszkodzonym termometrem przekazano do apteki w Wieluniu. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia Profilaktyka nadwagi i otyłości Państwowa Inspekcja Sanitarna wraz z Polską Federacją Producentów Żywności Związkiem Pracodawców realizują Ogólnopolski Program Edukacyjny Trzymaj Formę!, promujący zasady zbilansowanej diety i aktywności fizycznej wśród młodzieży szkolnej. Głównym celem Ogólnopolskiego Programu Edukacyjnego Trzymaj Formę! jest edukacja w zakresie trwałego kształtowania prozdrowotnych nawyków wśród młodzieży szkolnej i ich rodzin poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety. Działaniami programowymi objęci są uczniowie V i VI klas szkoły podstawowej oraz uczniowie szkoły gimnazjalnej. Programem objęto 118 uczniów z 6 szkół podstawowych i 1160 uczniów z 12 szkół gimnazjalnych. W ramach programu prowadzono narady dla szkolnych koordynatorów oraz rozpropagowano Ogólnopolski Konkurs wiedzy o zdrowym stylu życia Trzymaj Formę oraz Wojewódzki Konkurs Kulinarny Jem smacznie, zdrowo i kolorowo!. W ramach edukacji w zakresie podnoszenia świadomości na temat wpływu zbilansowanej diety i aktywności fizycznej na zdrowie zorganizowano szkolenie dla kadry pedagogicznej placówek przedszkolnych, szkół podstawowych oraz oddziałów gimnazjalnych, podczas którego dr hab. inż. Monika Bronkowska, prof. nadzw. wygłosiła wykład pt. Konsekwencje zdrowotne nieracjonalnego żywienia dzieci i młodzieży. W celu wzmocnienia programu przeprowadzono warsztaty czytania etykiet dla 155 uczniów i 55 rodziców ze szkół podstawowych i gimnazjalnych. 36

37 Profilaktyka palenia tytoniu W ramach profilaktyki palenia tytoniu podejmowano działania wynikające z założeń Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce, określającego priorytetowe cele i zadania na lata Realizacja programu w 2017 roku polegała na działaniach edukacyjnych oraz organizowaniu kampanii społecznych skierowanych do dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych. Prowadzono stały monitoring przestrzegania zakazu palenia tytoniu w miejscach objętych prawnym zakazem palenia tytoniu. Przeprowadzono 984 kontroli monitorujących przestrzeganie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych w obiektach nadzorowanych przez PIS w powiecie wieluńskim. Realizowane programy edukacji antytytoniowej: W celu zwiększenia wiedzy i umiejętności uczniów na temat zdrowia w kontekście szkodliwości palenia papierosów i e-papierosów 213 uczniów z 7 szkół podstawowych przystąpiło do realizacji I edycji programu antytytoniowej edukacji zdrowotnej pt. Bieg po zdrowie. Grupa, do której został skierowany program to uczniowie IV klas szkoły podstawowej. Program został opracowany przez Główny Inspektorat Sanitarny we współpracy z psychologami dr hab. Kamillą Bargiel-Matusiewicz oraz mgr Rafałem Dziurlą. Program został objęty honorowym patronatem Ministra Zdrowia, Ministra Edukacji Narodowej oraz Rzecznika Praw Dziecka. W roku szkolnym 2016/2017 zrealizowano program przedszkolnej edukacji antytytoniowej pt. Czyste Powietrze Wokół Nas adresowany do dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym (5 6 lat) oraz ich rodziców i opiekunów. Programem zostało objętych 29 placówek przedszkolnych wśród 835 dzieci i 541 rodziców. Działania edukacyjne skierowane do dzieci klas I-III szkół podstawowych, ich rodziców i opiekunów przeprowadzono w ramach programu Nie pal przy mnie proszę, którego głównym celem jest zwiększenie świadomości uczniów na temat zagrożeń wynikających nie tylko z czynnego, ale także z biernego palenia papierosów. Do realizacji programu w roku szkolnym 2016/2017 przystąpiły 23 szkoły. Program został zrealizowany wśród 511 uczniów i 226 rodziców. Program Znajdź właściwe rozwiązanie skierowany jest do uczniów starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjów celem zwiększenia odpowiedzialności za własne zdrowie wśród uczniów. Do realizacji programu przystąpiło 686 uczniów i 222 rodziców z 28 szkół podstawowych i gimnazjalnych. W celu podniesienia poziomu wiedzy o gruźlicy i chorobach płuc oraz wzmocnienia zachowań zdrowotnych poprzez umiejętne jej wykorzystanie prowadzono działania w ramach programu Zadbaj o swoje płuca. Wojewódzki Program Profilaktyki Gruźlicy adresowany jest do uczniów klas I-III szkoły podstawowej. W powiecie wieluńskim programem objęto 240 uczniów z 5 szkół podstawowych. Konkursy profilaktyczne W ramach wzmocnienia programów profilaktyki zdrowotnej zorganizowano rejonowe konkursy profilaktyczne dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych powiatu wieluńskiego. W Konkursach na plakat pt. Bezpieczne wakacje skierowanym dla uczniów klas I-III szkoły oraz Nie pal wśród niepalących skierowanym do uczniów klas IV-VI szkoły podstawowej wzięło łącznie udział 141 uczniów z 20 szkół podstawowych. 37

38 Dla szkół gimnazjalnych zorganizowano konkurs fotograficzny pt. STOP DOPALACZOM. Na konkurs wpłynęły 4 prace z 2 szkół gimnazjalnych. Kampanie społeczne: Światowy Dzień Bez Tytoniu Wśród działań obchodzonych corocznie, skierowanych do społeczności lokalnych, zrealizowano obchodzone na całym świecie obchody Światowego Dnia Bez Tytoniu. W tym roku obchody odbywały się pod hasłem Tytoń-zagrożenie dla rozwoju. W ramach obchodów zorganizowano konkurs plastyczny pt. Nie pal wśród niepalących adresowany do dzieci klas IV-VI szkół podstawowych powiatu wieluńskiego. Do udziału w konkursie zgłosiło się 75 uczniów z 18 szkół podstawowych. Światowy Dzień Rzucania Palenia W ramach Światowego Dnia Rzucania Palenia w Zespole Szkół Nr 1 w Wieluniu odbyła się impreza prozdrowotna, podczas której została zorganizowano wystawa ph. Cała prawda o papierosie oraz punkt profilaktycznoedukacyjny. Celem wystawy było zwrócenie uwagi na zagrożenia zdrowotne wynikające z czynnego i biernego palenia tytoniu. Na stoisku uczniowie mogli za pomocą ALKO/NARKO gogli przekonać się jaki wpływ na upośledzenie zmysłów mają używki oraz zbadać poziom tlenku węgla w wydychany powietrzu. Młodzież zapoznała się ze spotami video z Ogólnopolskiej Kampanii Melanż. Oczekiwania vs. Rzeczywistość. Ze stoiska skorzystało ok. 300 osób. 38

39 Akcja Lato W celu promowania postaw prozdrowotnych podczas Akcji Lato w Ośrodku Szkoleniowo-Wypoczynkowym ZHP Nadwarciański Gród w Załęczu Wielkim zorganizowano spotkania ph. Patent na bezpieczne wakacje, podczas których dzieci i młodzież mogły rozszerzyć swoją wiedzę z zakresu prawidłowego odżywiania, higieny osobistej, profilaktyki chorób odkleszczowych oraz zagadnień związanych z bezpiecznym wypoczynkiem letnim. Działaniem zostało objętych 175 uczestników kolonii letnich. Profilaktyka chorób zakaźnych Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV realizowany na terenie powiatu wieluńskiego, stanowił kontynuację działań podejmowanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną w latach ubiegłych. Głównym celem podejmowanych działań było ograniczenie rozprzestrzeniania się zakażeń HIV poprzez podniesienie poziomu wiedzy nt. HIV/AIDS u ogółu społeczeństwa oraz zmiana postaw, ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzialności za własne zdrowie i życie. Współpracowano z placówkami szkolnymi, samorządem lokalnym i instytucjami związanymi z ochroną zdrowia. W ramach prowadzonej edukacji zorganizowano narady robocze z pedagogami i nauczycielami w celu zainspirowania społeczności szkolnej do realizacji zagadnień z zakresu HIV/AIDS. Zorganizowano X edycję Międzypowiatowego konkursu wiedzy o AIDS i chorobach przenoszonych drogą płciową. Konkurs był adresowany do szkół ponadgimnazjalnych. W konkursie wzięło udział 11 szkół ponadgimnazjalnych z Wielunia, Wieruszowa, Krzepic, Praszki i Gorzowa Śląskiego. W etapie szkolnym uczestniczyło 239 uczniów, natomiast w etapie międzypowiatowym udział wzięło 55 uczniów. W celu edukacji w zakresie wiedzy nt. zakażeń wirusem HIV oraz chorób przenoszonych drogą płciową prowadzone były zajęcia edukacyjne dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych, w których wzięło udział 100 uczniów. Promowano kampanie Krajowego Centrum ds. AIDS: Europejski Tydzień Testowania na HIV, Kampanię Społeczną #mamczasrozmawiać, której celem jest promowanie dialogu międzypokoleniowego o zdrowiu, a zwłaszcza o tematach trudnych, takich jak choroby przenoszone drogą płciową, w tym HIV. 39

40 Profilaktyka uzależnień od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych Program na szczeblu centralnym koordynowany przez Główny Inspektorat Sanitarny we współpracy z Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Krajowym Biurem ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Instytutem Medycyny Pracy w Łodzi oraz Instytutem Medycyny Wsi w Lublinie, współfinansowany w ramach Szwajcarsko- Polskiego programu Współpracy. Celem programu jest ograniczenie używania substancji psychoaktywnych przez kobiety w wieku prokreacyjnym, między 15 a 49 rokiem życia. W ramach wzmocnienia rezultatów projektu podczas Wieluńskiej Seniorady zorganizowano stoisko profilaktyczne połączone z wystawą antynikotynową, na którym społeczność lokalna mogła wykonać badanie na smokelyzerze, skorzystać z ALKO/NARKOgoogli oraz zasięgnąć informacji w zakresie profilaktyki i terapii uzależnień. Celem akcji było zwrócenie uwagi mieszkańców powiatu na problem palenia tytoniu oraz uwrażliwienie na zdrowotne, ekonomiczne i społeczne skutki palenia. W ramach realizacji Projektu rozpropagowano Konkurs dla szkół ponadgimnazjalnych Szkoła wolna od używek oraz Ogólnopolską Kampanię Społeczną Melanż. Oczekiwania vs. rzeczywistość skierowaną do młodzieży, rodziców, nauczycieli i pedagogów. Profilaktyka zażywania dopalaczy Działania edukacyjne, zapobiegające używaniu środków psychoaktywnych oraz kształtujące bezpieczne zachowania zdrowotne wśród młodzieży szkół gimnazjalnych prowadzono poprzez realizację Wojewódzkiej Kampanii Edukacyjnej Dopalaczom mówimy STOP- wybieramy zdrowie. W roku szkolnym 2016/2017 programem objęto 1143 uczniów oraz 649 rodziców z 11 szkół gimnazjalnych. 40

41 W ramach zwiększenia wiedzy w zakresie profilaktyki i terapii uzależnień od substancji psychoaktywnych podczas Konwersatorium pt. Nikotyna, narkotyki, dopalacze, jak się przed tym bronić? w II Liceum Ogólnokształcącym w Wieluniu zorganizowano punkt profilaktyczny połączony z wystawę antynikotynową. Ze stoiska skorzystało około 200 osób. Światowy Dzień Zdrowia Światowy Dzień Zdrowia obchodzony jest co roku 7 kwietnia w rocznicę powstania Światowej Organizacji Zdrowia. Tematem przewodnim tegorocznych obchodów była depresja. Głównym celem Kampanii było zwiększenie wiedzy społeczeństwa na temat depresji, jej przyczyn i możliwych konsekwencji. Podsumowanie Obszary działań oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia PSSE w Wieluniu sprowadzały się do realizacji głównego celu, jakim było kształtowanie postaw i zachowań prozdrowotnych społeczności lokalnej poprzez edukację zdrowotną i promowanie zdrowego stylu życia oraz informowanie o konsekwencjach zachowań ryzykownych dla zdrowia. 41