NOWOTWORY OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO
|
|
- Wacław Olejniczak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 1 NOWOTWORY OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO WYKONANO W RAMACH NARODOWEGO GRANTU: MODYFIKACJA I WDROŻENIE PROGRAMU NAUCZANIA ONKOLOGII W POLSKICH UCZELNIACH MEDYCZNYCH PRZYGOTOWANO W KATEDRZE ONKOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ, WROCŁAW 2008 r.
2 2 EPIDEMIOLOGIA Zachorowania: w 2006 roku 3131 zachorowań w Polsce porównywalnie u obu płci 2,5% zachorowań na nowotwory złośliwe Większość z nich to nowotwory wewnątrzczaszkowe u dzieci 20% nowotworów złośliwych
3 3 EPIDEMIOLOGIA WSPÓŁCZYNNIK STANDARYZOWANY ZACHOROWAŃ : 2006 rok 0,3 nowotwory opon mózgowych 6,3 u mężczyzn, 4,9 u kobiet nowotwory mózgu 0,3 nowotwory rdzenia kręgowego ZGONY: 2915 w 2006 roku (3,2% zgonów na nowotwory złośliwe
4 4 EPIDEMIOLOGIA Istotne zróżnicowanie występowania poszczególnych guzów w różnych grupach wiekowych U dzieci najczęstsze rdzeniaki, wyściółczaki i gwiaździaki włosowatokomórkowe U młodych dorosłych najczęstsze gwiaździaki rozlane i skąpodrzewiaki U osób starszych najczęstsze glejaki wielopostaciowe i oponiaki
5 5 EPIDEMIOLOGIA Na świecie zachorowalność prawie jednolita około 2% wszystkich zachorowań na nowotwory Zwraca uwagę relatywnie duża ilość zachorowań na nowotwory przysadki mózgowej u Japończyków Częściej obserwuje się chłoniaki mózgu u pacjentów z immunosupresją spowodowaną infekcją wirusa HIV
6 6 ETIOLOGIA Większość zachorowań jest sporadyczna Glejaki i oponiaki mogą zostać indukowane przez promieniowanie jonizujące Zależność pomiędzy chłoniakami mózgu a zakażeniami HIV
7 7 OBJAWY KLINICZNE - NAJWAŻNIEJSZE Bóle głowy Napady padaczkowe Neurologiczne objawy ogniskowe (ubytkowe)
8 8 OBJAWY KLINICZNE Nowotwór wewnątrzczaszkowy może być przyczyną objawów nieswoistych związanych najczęściej z nadciśnieniem śródczaszkowym oraz objawów ogniskowych
9 PRZEWLEKŁE 9 NADCIŚNIENIE WEWNĄTRZCZASZKOWE Bóle głowy Senność i zaburzenia świadomości Pogorszenie widzenia Nudności i wymioty Zaburzenia równowagi Sztywność karku Tarcza zastoinowa Niedowład nerwu odwodzącego
10 10 USZKODZENIE WYŻSZYCH CZYNNOŚCI PSYCHICZNYCH Występuje u wielu chorych Nasilenie objawów bywa bardzo różne od niewielkich zaburzeń sprawności myślenia i subtelnych zmian osobowości do wyraźnego upośledzenia świadomości
11 11 ZABURZENIA PRZYTOMNOŚCI SPOWODOWANE PRZEZ: Przemieszczenie zakrętu obręczy pod sierp mózgu na stronę przeciwną Wklinowanie we wcięcie namiotu przemieszczenie w ten rejon przyśrodkowej części płata skroniowego haka Przemieszczenie migdałków móźdżku do otworu wielkiego
12 12 OBJAWY OGNISKOWE Z PŁATA CZOŁOWEGO WPŁYWAJĄ NA ZACHOWANIE I STAN PSYCHICZNY CHORYCH Brak inicjatywy i niechęć do działania, apatia Abulia Impulsywność, drażliwość, labilność emocjonalna Dysfazja, upośledzenie zdolności pisania Niedowłady ze spastycznością i wygórowaniem odruchów ścięgnistych
13 13 OBJAWY OGNISKOWE Z PŁATA SKRONIOWEGO Afazja jeżeli guz w półkuli dominującej Zaburzenia percepcji muzyki (amuzja) Zachwianie umiejętności wzrokowej oceny stosunków przestrzennych
14 14 OBJAWY OGNISKOWE Z PŁATA CIEMIENIOWEGO RÓŻNEGO RODZAJU ZABURZENIA CZUCIA NA PRZECIWSTRONNEJ POŁOWIE CIAŁA
15 15 OBJAWY OGNISKOWE Z PŁATA POTYLICZNEGO NIEMAL WSZYSCY CHORZY WYKAZUJĄ ZABURZENIA W POLU WIDZENIA
16 16 OBJAWY OGNISKOWE Z PNIA MÓŻGU Uszkodzenie długich dróg nerwowych Uszkodzenie nerwów czaszkowych Występowanie objawów móżdżkowych
17 17 OBJAWY OGNISKOWE MÓŻDŻKU Dominuje zespół nadciśnienia wewnątrzczaszkowego Wodogłowie Oczopląs Ataksja Osłabienie napięcia mięśniowego Adiadochokineza Dyzaartia (mowa skandowana)
18 18 CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA OBJAWÓW JAKO PIERWSZY OBJAW Epilepsja 30% Ból głowy 25% Zaburzenia zachowania 12% Zaburzenia motoryki 8% Zaburzenia mowy 5% CAŁKOWITA CZĘSTOTLIWOŚĆ 53% 71% 52% 43% 27%
19 19 DIAGNOSTYKA GUZÓW MÓZGU Wywiad w tym również od członków rodziny Ogólne badanie przedmiotowe Badanie neurologiczne Ocena stanu sprawności (WHO lub Karnofsky ego) Dane na temat chorób współistniejących i ich leczenia
20 20 DIAGNOSTYKA GUZÓW MÓZGU Rezonans magnetyczny mózgu/ rdzenia kręgowego przed i po podaniu środka kontrastowego (gadolinum DTPA, Magnevist) Obrazy T1 wykazują guz oraz jego wysycenie po podaniu kontrastu Obrazy T2 pozwalają na ocenę przestrzeni płynowych oraz obrzęku (ew. T2 FLAIR)
21 21 wg. VT DeVita Cancer Principles & Practice of Oncology
22 22 wg. VT DeVita Cancer Principles & Practice of Oncology
23 23 DIAGNOSTYKA GUZÓW MÓZGU Ew. tomografia komputerowa mózgu/ rdzenia kręgowego przed i po podaniu kontrastu (jodowe środki kontrastujące uropolina) Ew. angiografia Pozytronowa emisyjna tomografia -PET
24 24 DIAGNOSTYKA UZUPEŁNIAJĄCA Badanie okulistyczne Audiometria i badanie błędników Elektroencefalografia Potencjały wywołane czuciowe, słuchowe, wzrokowe i odpowiedź ruchowa na stymulację Stężenie markerów nowotworowych (β-hcg i AFP) Stężenia hormonów przysadkowych
25 25 DIAGNOSTYKA CYTOLOGICZNA Badanie cytologiczne płynu mózgowordzeniowego jest pomocne w diagnostyce rdzeniaka płodowego, złośliwego wyściółczaka, guzów PNET, raka splotu naczyniówkowego, guzów embrionalnych i chłoniaków Powinno być wykonane przed operacją lub co najmniej 3 tygodnie po zabiegu
26 PATOMORFOLOGIA 26 GUZÓW MÓZGU wg.who Nowotwory neuroepithelialne Nowotwory nerwów czaszkowych i rdzeniowych Nowotwory opon Chłoniaki i nowotwory układu krwiotwórczego Nowotwory z pierwotnych komórek rozrodczych Nowotwory okolicy siodełka tureckiego Nowotwory przerzutowe
27 27 NOWOTWORY NEUROEPITELIALNE Astrocytarne Skąpowypustkowe Wyściółkowe Glejowe mieszane Ze splotu naczyniówkowego
28 28 NOWOTWORY NEUROEPITELIALNE (2) Glejowe o niepewnej histogenezie Neuronalne i mieszane neuronalno glejowe Neuroblastyczne Z miąższu szyszynko Zarodkowe z tkanki neuroepithelialnej
29 29 NOWOTWORY NERWÓW CZASZKOWYCH I RDZENIOWYCH Nerwiaki osłonowe Nerwiakowłókniaki Onerwiaki Złośliwe nowotwory osłonek nerwów obwodowych
30 NOWOTWORY Z 30 PIERWOTNYCH KOMÓREK ROZRODCZYCH Zarodczaki Raki zarodkowe Guzy zatoki endodermalnej Raki kosmówkowe Potworniaki Mieszane nowotwory z pierwotnych komórek rozrodczych
31 31 NOWOTWORY OKOLICY SIODŁA TURECKIEGO Czaszkogardlaki Nowotwory przysadki
32 32 KLASYFIKACJA ZAAWANSOWANIA KLINICZNEGO Cecha G stopień złośliwości Cecha T wielkość i umiejscowienie guza Cecha M - przerzuty
33 33 LECZENIE GUZÓW MÓZGU I RDZENIA Postępowanie wstępne Chirurgia Radioterapia Chemioterapia
34 34 POSTĘPOWANIE WSTĘPNE Sterydoterapia (Dexamethazon 16 mg/dz w 4 dawkach) Leki blokujące receptor histaminowy H2 Leczenie przeciwdrgawkowe (fenytoina lub depakina) Korekcja zaburzeń metabolicznych Gdy zespół wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego mannitol i furosemid
35 35 LECZENIE CHIRURGICZNE PODSTAWOWE LECZENIE W NEUROONKOLOGII Leczenie radykalne Funkcja diagnostyczna konieczność weryfikacji hist-patologicznej zmiany Funkcja paliatywna usunięcie części guza łagodzi objawy kliniczne Zmniejszenie masy nowotworu poprawia jego ukrwienie i zwiększ promieniowrażliwość guza
36 36 LECZENIE CHIRURGICZNE Wyjątkowo możliwe jest usunięcie nowotworu w jednym bloku z marginesem zdrowej tkanki zgodnie z zasadami chirurgii onkologicznej Glejaki charakteryzują się bardzo rozległym naciekaniem sąsiadującej tkanki Sąsiedztwo ważnych czynnościowo struktur Część resekcji określa się jako makroskopowo całkowite Standardem oceny doszczętności jest MR wczesne po zabiegu (do 24 godzin)
37 37 LECZENIE CHIRURGICZNE NEURONAWIGACJA: monitorowanie elektrofizjologiczne podczas zabiegu i stosowanie metod orientacji w polu operacyjnym Zmniejsza ryzyko powikłań: deficytów neurologicznych poprzez mapowanie ważnych czynnościowo struktur Śródoperacyjne obrazowanie ważnych czynnościowo struktur za pomocą MR lub KT
38 38 LECZENIE OPERACYJNE Podstawowymi wskazaniami do zabiegu są: wzmożone ciśnienie wewnątrzczaszkowe zagrożenie wklinowaniem wynikające z przemieszczenia mózgu przez guz i obrzęk narastający deficyt neurologiczny spowodowany uciskiem i naciekaniem nowotworu
39 39 LECZENIE CHIRURGICZNE Założenie zastawki komorowo otrzewnowej lub endoskopowe przebicie dna komory III czy udrożnienie wodociągu mózgu jest postępowaniem z wyboru gdy nowotwór blokuje krążenie płynu mózgowordzeniowego powodując wodogłowie U chorych ze znacznym wzrostem ciśnienia śródczaszkowego leczenie wodogłowia poprawia stan neurologiczny i komfort życia
40 RADIOTERAPIA 40 Podstawową techniką jest frakcjonowana teleterapia z zastosowaniem dawki dziennej 1,8Gy 2,0Gy Prawidłowa tkanka nerwowa reaguje odczynem późnym na napromienianie i dlatego nie stosuje się dawek frakcyjnych > 2Gy w napromienianiu radykalnym Dawka całkowita zależy od typu histologicznego nowotworu W przypadkach dobrego odgraniczenia guza od tkanki prawidłowej zaleca się radioterapię konformalną czy stereotaktyczną
41 41 RADIOTERAPIA Stereotaktyczna radiochirurgia (SRCH) i stereotaktyczna radioterapia frakcjonowana (SRF) umożliwiają napromienianie ściśle określonej i niewielkiej objętości tkanki nerwowej (maksymalna średnica zmiany 3,5-4cm) Konieczność zastosowanie ramy stereotaktycznej i odpowiedniego przestrzennego układu odniesienia oraz dostosowanego komputerowego systemu planowania leczenia SRCH jednorazowa dawka od kilku do dwudziestu kilku Gy SRF kilka frakcji po 5-7Gy
42 STEREOTAKTYCZNA 42 RADIOTERAPIA wg. VT DeVita Cancer Principles & Practice of Oncology
43 43 RADIOTERAPIA W wyznaczeniu obszarów napromieniania wg raportu 50 ICRU uwzględnia się następujące kategorie: GTV (gross tumor volume) obszar uwidocznionego guza CTV (clinical target volume) GTV + obszar subklinicznego szerzenia się nowotworu PTV (planning target volume) objętość planowana napromieniania CTV + margines uwzględniający ruchomość oddechową i błędy pozycjonowania
44 44 RADIOTERAPIA BRACHYTERAPIA polega na wprowadzeniu do guza lub loży pooperacyjnej preparatów promieniotwórczych w celu uzyskania równomiernego rozkładu dawki w stosunkowo niewielkiej objętości (maksymalna średnica guza 5-6cm) Najczęściej stosowane są 192 Ir, 125 J, a w przypadku zmian torbielowatych stosuje się w formie koloidalnej 32 P, 198 Au, 90 Y Stosowane są dawki od kilkunastu do kilkudziesięciu Gy Konieczna rama stereotaktyczna
45 45 RADIOTERAPIA Podstawowym narzędziem planowania radioterapii jest symulator i TK Pomocna jest fuzja obrazów TK i MR, PET Wykorzystanie trójwymiarowego systemu planowania leczenia jest standardem Konieczne zastosowanie indywidualnych masek termoplastycznych
46 46 CHEMIOTERAPIA Ma ograniczone zastosowanie: niska chemiowrażliwość pierwotna (wyjątkami są: zarodczaki, PNET i chłoniaki) obecność bariery krew mózg neurotoksyczność niektórych leków cytotoksycznych niekorzystne interakcje z innymi lekami (np. p/drgawkowymi)
47 47 CHEMIOTERAPIA ZASTOSOWANIE ZNAJDUJĄ POCHODNE NITROZOMOCZNIKA: Karmustyna Lomustyna Nimustyna Prokarbazyna Temozolomid
48 48 CHEMIOTERAPIA W pierwotnych chłoniakach OUN i niektórych nowotworach zarodkowych jest zasadniczą częścią leczenia skojarzonego, a w skąpodrzewiakach i niektórych nowotworach zarodkowych może być elementem leczenia radykalnego
49 49 CHEMIOTERAPIA DOGUZOWA I PRZEZTĘTNICZA - są metodami doświadczalnymi DOKANAŁOWA (metotreksat i arabinozyd cytozyny) wskazana w naciekaniu podpajęczynówkowym i rozsiewie nowotworu drogą płynu mózgowo -rdzeniowego
50 50 ZASADY POSTĘPOWANIA W POSZCZEGÓLNYCH RODZAJACH NOWOTWORÓW
51 51 GLEJAKI (1) GWIAŹDZIAK WŁOSOWATOKOMÓRKOWY G I Nowotwór o dobrze ograniczonym, powolnym wzroście, często z tworzeniem przyściennego guzka w obrębie torbieli Występuje u dzieci i młodych dorosłych Leczenie chirurgiczne podstawową metodą dążącą do maksymalnej radykalności przy zachowaniu funkcji neurologicznych
52 52 GLEJAKI (2) GWIAŹDZIAK WŁOSOWATOKOMÓRKOWY G I Radioterapia: po niedoszczętnym wycięciu, w przypadkach nieoperacyjnych, w przypadku progresji po resekcji Technika 3D: dawka 50,4 Gy w 28 frakcjach SRF: dawka 50 Gy
53 53 GLEJAKI (3) GLEJAKI NACIEKAJĄCE (G II) Grupa ta obejmuje gwiaździaki o wzroście rozlanym (typ włókienkowy, gemistocytarny i protoplazmatyczny), skąpodrzewiaki oraz glejaki mieszane Zdolność rozległego naciekania struktur mózgowia Tendencja do stopniowej progresji złośliwości (uzłośliwiania) w kolejnych nawrotach nowotworu Utrata heterogeniczności w obrębie chromosomów 1 i 19
54 54 GLEJAKI (4) GLEJAKI NACIEKAJĄCE (G II) Leczenie CHIRURGICZNE z dążeniem do jak największej radykalności, biopsja stereotaktyczna gdy wysokie ryzyko operacyjne RADIOTERAPIA pooperacyjna jest przedmiotem kontrowersji: wydłuża czas do progresji, ale nie wpływa na 5 letnie przeżycie ogólne
55 55 GLEJAKI (5) GLEJAKI NACIEKAJĄCE (G II) Po doszczętnym leczeniu chirurgicznym brak wskazań do radioterapii, gdy są spełnione wszystkie poniższe warunki: Skąpodrzewiak w ocenie hist-pat Bez komponentu gemistocytarnego Wiek < 40 r.ż. Brak wzmocnienia kontrastowego w TK i MR
56 56 GLEJAKI (6) GLEJAKI NACIEKAJĄCE (G II) RADIOTERAPIA: planowanie 3D, dawka całk. 54 Gy, d fr 1,8Gy, do rozważenia boost po 45 Gy Dawki tolerancji: skrzyżowanie nerwów wzrokowych 50 Gy pień mózgu 54 Gy soczewki oczu 3 Gy
57 57 GLEJAKI (7) GLEJAKI NACIEKAJĄCE (G II) RADIOTERAPIA PALIATYWNA: w wyjątkowych sytuacjach, gdy szczególnie złe rokowanie z powodu współistniejących chorób i upośledzony stan neurologiczny: 50 Gy/ 20 fr lub 30 Gy/10 fr
58 58 GLEJAKI (8) GLEJAKI NACIEKAJĄCE (G II) CHEMIOTERAPIA: Do rozważenia w przypadku skąpodrzewiaków. Celowa w progresji guza po wyczerpaniu możliwości leczenia miejscowego Zalecany schemat PCV (lomustyna, prokarbazyna, winkrystyna) lub monoterapia (lomustyna lub karmustyna)
59 59 GLEJAKI (9) GLEJAKI ZŁOŚLIWE (G III i G IV): Glejak anaplastyczny Glejak wielopostaciowy Skąpodrzewiak anaplastyczny Grupa glejaków rozlanych Cechy anaplazji komórkowej Zwiększony potencjał proliferacyjny Agresywny przebieg kliniczny
60 60 GLEJAKI (10) GLEJAKI ZŁOŚLIWE (G III i G IV): CHIRURGIA: glejaki złośliwe naciekają mózg poza obszarem uwidocznionym w badaniach obrazowych i całkowite usunięcie takiego nowotworu jest praktycznie niemożliwe Celem leczenia chirurgicznego jest przedłużenie życia oraz uzyskanie rozpoznania histopatologicznego
61 61 GLEJAKI (11) GLEJAKI ZŁOŚLIWE (G III i G IV): RADIOTERAPIA pooperacyjna jest standardem Wybór strategii postępowania i stopień radykalności leczenia jest uzależniony od rokowania sześć grup prognostycznych Dawkowanie: 60 Gy technika konformalna 3D przy najlepiej rokujących do 20 Gy/ 5 frakcji w 6 grupie
62 62 GLEJAKI (12) GLEJAKI ZŁOŚLIWE (G III i G IV): CHEMIOTERAPIA: jednoczesna radiochemioterapia z następową uzupełniająca chemioterapią temozolomidem (75mg/m 2 dz w trakcie RT i 200mg/m 2 przez 5 dni co 28 dni Zwiększa prawdopodobieństwo 2-letniego przeżycia
63 63 RT 3D
64 RT 64 3D
65 65 RT 3D
66 66 RT 3D
67 67 WYŚCIÓŁCZAKI Nowotwory wywodzące się z wyściółki komór móżgowia i kanału centralnego rdzenia kręgowego Wyściółczak Wyściółczak anaplastyczny Wyściółczak śluzowo-brodawkowy Podwyściółczak
68 68 WYŚCIÓŁCZAKI (2) LECZENIE CHIRURGICZNE ma na celu makroskopowo doszczętne usunięcie guza z maksymalnym zachowaniem funkcji neurologicznych Technika leczenia uzależniona od lokalizacji nowotworu W przypadku głębokiej lokalizacji guza lub jego umiejscowienia w obszarach ważnych czynnościowo należy wykonać biopsję stereotaktyczną
69 69 WYŚCIÓŁCZAKI (3) RADIOTERAPIA: wskazania do pooperacyjnej radioterapii istnieją praktycznie we wszystkich przypadkach wyściółczaków Napromienianie całego OUN powinno stosować się w 1. Złośliwych wyściółczakach podnamiotowych u dorosłych 2. Wszystkich złośliwych wyściółczakach u dzieci i młodocianych 3. Wszystkich wyściółczakach za stwierdzonym rozsiewem do płynu mózgowo - rdzeniowego
70 70 WYŚCIÓŁCZAKI (4) RADIOTERAPIA: Dawki: 45 Gy na lożę po guzie z marginesem + boost do 54 Gy w łągodnych wyściółczakach i 60 Gy w złośliwych, układ komorowy 36 Gy CHEMIOTERAPIA: Wskazania do chemioterapii istnieją w przypadkach progresji guza po wyczerpaniu możliwości leczenia chirurgicznego i radioterapii
71 FUZJA OBRAZÓW MR i TK WYŚCIÓŁCZAKA MÓZGU W CELU ZOBRAZOWANIA POŁOŻENIA GUZA PRZED ZABIEGIEM 71
72 72 PLAN LECZENIA 3D
73 PLAN LECZENIA 3D 73
74 PLAN LECZENIA 3D 74
75 75 RT 3D
76 76 RDZENIAK PŁODOWY Zarodkowy nowotwór o niskiej dojrzałości rozwijający się w móżdżku, przeważnie u dzieci Guzy o podobnej budowie histologicznej występujące poza móżdżkiem kwalifikuje się do PNET (grupa prymitywnych nowotworów neuroektodermalnych) CHIRURGIA: doszczętne usunięcie guza z dostępu przez kraniektomię podpotyliczną
77 77 RDZENIAK PŁODOWY (2) RADIOTERAPIA: wskazania do pooperacyjnego napromieniania istnieją zawsze Ze względu na bardzo duże zaburzenia rozwoju występujące po napromienianiu całego OUN u niemowląt i małych dzieci najczęściej w tej grupie wiekowej po operacji stosuje się chemioterapię, aby jak najbardziej opóźnić napromienianie, które rozpoczyna się w momencie wystąpienia wznowy lub rozsiewu nowotworu
78 78 RDZENIAK PŁODOWY (3) RADIOTERAPIA: napromienianie osi mózgowo- rdzeniowej Gy z podwyższeniem dawki na dół tylny czaszki Gy CHEMIOTERAPIA: należy rozważyć w przypadku wystąpienia niekorzystnych czynników rokowniczych: niedostateczna doszczętność zabiegu chirurgicznego i obecność przerzutów Stosuje się schematy wielolekowe zawierające: lomustynę, karmustynę, prokarbazynę, winkrystynę, melfalan, cisplatynę, metotreksat, karboplatynę, etopozyd
79 NOWOTWORY Z 79 PIERWOTNYCH KOMÓREK ROZRODCZYCH I GUZY SZYSZYNKI Rozrodczakowe guzy germinalne Nierozrodczakowe guzy germinalne Szyszyniak Szyszyniak zarodkowy Nowotwory szyszynki mieszane/przejściowe
80 NOWOTWORY Z 80 PIERWOTNYCH KOMÓREK ROZRODCZYCH I GUZY SZYSZYNKI (2) CHIRURGIA: celem jest całkowite usunięcie guza, cytoredukcja lub przynajmniej biopsja w celu uzyskania hist-pat Jeżeli obraz kliniczny i radiologiczny jest zgodny z wynikiem badania markerów biopsja i leczenie operacyjne nie są konieczne
81 NOWOTWORY Z 81 PIERWOTNYCH KOMÓREK ROZRODCZYCH I GUZY RADIOTERAPIA: SZYSZYNKI (3) Wszystkie typy nowotworów z pierwotnych komórek rozrodczych po zabiegu operacyjnym Nieoperacyjne i rosnące szyszyniaki Szyszyniaki zarodkowe Dawki 24 Gy -36 Gy na oś mózgowo rdzeniową, Gy /guz
82 82 NAPROMIENIANIE OSI MÓZGOWO- RDZENIOWEJ WSKAZANIA: 1. Wszystkie nowotwory zarodkowe 2. Szyszyniaki zarodkowe 3. Złośliwe wyściółczaki położone podnamiotowo 4. Nowotwory z pierwotnych komórek rozrodczych 5. Rak splotu naczyniówkowego 6. Podnamiotowo położone złośliwe glejaki
83 NAPROMIENIANIE OSI 83 MÓZGOWO- RDZENIOWEJ (2) Planowanie w 3D na podstawie TK Obszar: mózg, rdzeń kręgowy, przestzreń podpajęczynówkowa do poziomu S2-S3 Dawki: 24 Gy w zarodczakach 30 Gy w niezarodczakach 36 Gy w PNET
84 84 OPONIAKI Nowotwory zbudowane z komórek meningotelialnych, tworzące spektrum rozrostów różniących się szybkością wzrostu oraz złośliwością (G I III) Postępowanie zależne od typu oponiaka
85 85 OPONIAKI NISKIE RYZYKO NAWROTU I AGRESYWNEGO WZROSTU: 1. Oponiak meningotelialny 2. Oponiak włóknisty 3. Oponiak przejściowy 4. Oponiak piaszczakowaty 5. Oponiak naczyniakowaty
86 86 OPONIAKI (2) NISKIE RYZYKO NAWROTU I AGRESYWNEGO WZROSTU: 6. Oponiak drobnotorbielkowy 7. Oponiak wydzielniczy 8. Oponiak limfoplazmocytarny 9. Oponiak metaplastyczny
87 87 OPONIAKI (3) WYŻSZE PRAWDOPODOBIEŃSTWO NAWROTU I AGRESYWNEGO PRZEBIEGU: 1. Oponiak jasnokomórkowy 2. Oponiak atypowy 3. Oponiak struniakowaty 4. Oponiak brodawkowaty 5. Oponiak rabdoidalny 6. Oponiak anaplastyczny
88 88 OPONIAKI (4) LECZENIE OPERACYJNE: jest wskazane, gdy guz powoduje objawy, a u pacjentów z guzami wykrytymi przypadkowo gdy kontrolne badania obrazowe wykazują wzrost guza Celem jest całkowite usunięcie guza oraz dodatkowo wycięcie zajętej opony twardej i kości w okolicy przyczepu opony
89 89 OPONIAKI (5) RADIOTERAPIA pooperacyjna - wskazania: 1. Oponiaki anaplastyczne 2. Oponiaki atypowe 3. Łagodne oponiaki po niedoszczętnej resekcji w okolicy podstawy czaszki 4. Nawroty oponiaków Dawka Gy w łagodnych, 60 Gy w złośliwych
90 90 GRUCZOLAKI PRZYSADKI LECZENIE FARMAKOLOGICZNE: zastosowanie agonistów dopaminy, analogów somatostatyny CHIRURGIA: wskazania wynikające z ucisku guza na skrzyżowanie dróg wzrokowych i mózgu oraz endokrynologiczne (nieskuteczność leczenia farmakologicznego) Zastosowanie metod mikrochirurgicznych pozwala zaoszczędzić prawidłowe utkanie gruczołowe i zmniejszyć ryzyko powikłań
91 GRUCZOLAKI PRZYSADKI (2) 91 RADIOTERAPIA - wskazania: 1. Niedoszczętne usunięcie naciekających makrogruczolaków (średnica >10mm) 2. Przetrwałe nadmierne wydzielanie hormonów po operacji hormonalnie czynnych mikrogruczolaków (średnica < 10mm) 3. Nawroty i mikrogruczolaki nieoperacyjne z przyczyn medycznych Dawki Gy
92 92 CZASZKOGARDLAK Łagodny, częściowo torbielowaty nowotwór nabłonkowy rozwijający się w okolicy siodła tureckiego CHIRURGIA: przynajmniej częściowa resekcja guza oraz odbarczenie nerwów wzrokowych i skrzyżowania, a także układu komorowego RADIOTERAPIA wskazania: 1. Operacje nieradykalne 2. Guzy nieoperacyjne Dawki Gy
93 93 GUZY PNIA MÓZGU Heterogenna grupa nowotworów, które łączy lokalizacja Występują częściej u młodszych chorych Dominują złośliwe gwiaździaki i wyściółczaki CHIRURGIA: możliwa jedynie w egzofitycznych, dobrze ograniczonych guzach RADIOTERAPIA ZAWSZE! Dawki Gy Gdy gorsze rokowanie i nieoperacyjne: 30 Gy/10 fr
94 94 NOWOTWORY PRZERZUTOWE MÓZGU Przerzuty są najczęstszymi nowotworami mózgu badania autopsyjne ujawniają takie ogniska u co czwartej osoby zmarłej z powodu nowotworu złośliwego Najczęściej jest to rak płuca, rak nerki, rak piersi i czerniak Diagnostyka: zwykle wystarczające jest KT z dożylnym podaniem kontrastu
95 NOWOTWORY 95 PRZERZUTOWE MÓZGU (2) Wybór metody leczenia zależy od: stanu ogólnego charakteru guza pierwotnego stopnia jego wyleczenia czasu od leczenia pierwotnego obecności innych przerzutów odległych liczby i lokalizacji przerzutów w mózgu spodziewanego czasu przeżycia
96 96 NOWOTWORY PRZERZUTOWE MÓZGU (3) CHIRURGIA: ma zastosowanie w przypadku pojedynczych lub nielicznych ognisk przerzutowych dostępnych operacyjnie bez dużego ryzyka powikłań Jeżeli zmianę usunięto doszczętnie i zapewniona jest możliwość regularnych obrazowych badań kontrolnych, dopuszczalna jest wyłącznie obserwacja
97 NOWOTWORY 97 PRZERZUTOWE MÓZGU (4) RADIOTERAPIA: gdy nowotwór cechuje się szybką dynamiką, a okres od pierwotnego leczenia jest krótki należy rozważyć paliatywne napromieniane całego mózgu dawki 30 Gy/10 fr lub 20 Gy/5 fr SRCH w przypadku pojedynczych lub nielicznych i niezbyt rozległych zmian (< 3cm) szczególnie położonych w głębokich strukturach mózgu dawki jednorazowe do 24 Gy
98 PRZERZUTY DO MÓZGU 98
99 99 PRZERZUTY DO MÓZGU
100 PRZERZUTY DO MÓZGU 100
101 101 PRZERZUTY DO MÓZGU
102 PRZERZUTY DO MÓZGU 102
103 PRZERZUTY DO MÓZGU 103
104 PRZERZUTY DO MÓZGU 104
105 105 PRZERZUTY DO MÓZGU
Nowotwory pierwotne i przerzutowe ośrodkowego układu nerwowego - diagnostyka różnicowa
Nowotwory pierwotne i przerzutowe ośrodkowego układu nerwowego - diagnostyka różnicowa Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego (OUN) rozwijają się w tkankach mózgowia i rdzenia kręgowego. Mogą być pierwotne
Bardziej szczegółowoProgram dotyczy wyłącznie kontynuacji leczenia pacjentów włączonych do programu do dnia 30.03.2008.
załącznik nr 7 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Program dotyczy wyłącznie kontynuacji leczenia pacjentów włączonych do programu do dnia 30.03.2008. 1. Nazwa programu:
Bardziej szczegółowoTerapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Leczenie glejaków mózgu Załącznik nr 6 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 r.
Załącznik nr 6 do Zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 r. Nazwa programu: LECZENIE GLEJAKÓW MÓZGU ICD-10 C71 nowotwór złośliwy mózgu Dziedzina medycyny: Onkologia kliniczna,
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Opinia Rady Przejrzystości nr 181/2012 z dnia 13 sierpnia 2012 r. w sprawie objęcia refundacją produktów leczniczych zawierających temozolomid,
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoNowotwory ośrodkowego układu nerwowego
Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego Redakcja: Jacek Fijuth, Rafał Dziadziuszko Zespół autorski: Jacek Fijuth, Rafał Dziadziuszko, Wojciech Biernat, Barbara Bobek-Billewicz, Wiesław Bonicki, Michał Jarząb,
Bardziej szczegółowoNowotwory ośrodkowego układu nerwowego
Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego Redakcja: Jacek Fijuth, Rafał Dziadziuszko Zespół autorski: Jacek Fijuth, Rafał Dziadziuszko, Wojciech Biernat, Barbara Bobek-Billewicz, Wiesław Bonicki, Michał Jarząb,
Bardziej szczegółowoS T R E S Z C Z E N I E
STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Barbara Czerska... 11 Autorzy... 17 Wykaz skrótów... 19
Przedmowa Barbara Czerska.................................. 11 Autorzy.................................................... 17 Wykaz skrótów.............................................. 19 Rozdział I.
Bardziej szczegółowoWCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych
Bardziej szczegółowoPrzerzuty raka płuca do mózgu - postępowanie multidyscyplinarne.
Przerzuty raka płuca do mózgu - postępowanie multidyscyplinarne. Rak płuca jest najczęściej spotykanym nowotworem złośliwym u mężczyzn, powodującym około 1/3 zachorowań i zgonów z przyczyn nowotworowych.
Bardziej szczegółowoPodstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień
Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu
Nowotwory złośliwe skóry Katedra Onkologii AM w Poznaniu Nowotwory złośliwe skóry Raki: rak podstawnokomórkowy rak kolczystokomórkowy rak płakonabłonkowy Czerniak Nowotwory złośliwe skóryrak podstawnokomórkowy
Bardziej szczegółowoPOLSKA SZKOŁA NEUROCHIRURGII Nowotwory wewnątrzczaszkowe"
POLSKA SZKOŁA NEUROCHIRURGII Nowotwory wewnątrzczaszkowe" Olsztyn 10-15. 05. 2015 Szanowni Państwo Serdecznie zapraszamy do udziału w kolejnej edycji Polskiej Szkoły Neurochirurgii, która odbędzie się
Bardziej szczegółowoLeczenie skojarzone w onkologii. Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego
Leczenie skojarzone w onkologii Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego Zastosowanie leczenia skojarzonego w onkologii Chemioradioterapia sekwencyjna lub jednoczasowa: Nowotwory
Bardziej szczegółowo1. Protezowanie aparatami (przewodnictwo powietrzne i kostne). 2. Ćwiczenia logopedyczne.
2. Implantacje mikroelektrod do ślimaka przekazywanie odpowiednio dobranych sygnałów elektrycznych do receptorów w sposób sterowany komputerem. Rehabilitacja w uszkodzeniach słuchu: 1. Protezowanie aparatami
Bardziej szczegółowoEfektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder
Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Marzena Wełnicka-Jaśkiewicz Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Efektywna kontrola ścisła obserwacja po leczeniu
Bardziej szczegółowoRAK PŁUCA NAJCZĘSTSZY NOWOTWÓR ZWIĄZANY Z NAŁOGIEM PALENIA TYTONIU DR N. MED. M. MATECKA NOWAK 21 KWIETNIA 2007
RAK PŁUCA NAJCZĘSTSZY NOWOTWÓR ZWIĄZANY Z NAŁOGIEM PALENIA TYTONIU DR N. MED. M. MATECKA NOWAK 21 KWIETNIA 2007 PIERWOTNY RAK PŁUCA I MIEJSCE W ZACHOROWALNOŚCI I UMIERALNOŚCI NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE WŚRÓD
Bardziej szczegółowoUrologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki. Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa
Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa Nefrektomia Nefrektomia jest metodą umożliwiającą całkowite wyleczenie
Bardziej szczegółowoOD ROZPOZNANIA DO NAPROMIENIANIA. Edyta Dąbrowska
OD ROZPOZNANIA DO NAPROMIENIANIA Edyta Dąbrowska METODY LECZENIA NOWOTWORÓW - chirurgia - chemioterapia - radioterapia CEL RADIOTERAPII dostarczenie wysokiej dawki promieniowania do objętości tarczowej
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C-34)
Załącznik B.6. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C-34) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH
Bardziej szczegółowoVII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ. LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń
VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń 1. Scyntygrafia i radioizotopowe badanie czynnościowe tarczycy 1) gamma kamera planarna lub scyntygraf;
Bardziej szczegółowoZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych
Bardziej szczegółowotyp 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe
Guz neuroendokrynny żołądka typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Mariusz I.Furmanek CSK MSWiA i CMKP Warszawa Ocena wyjściowa, metody strukturalne WHO 2 (rak wysoko zróżnicowany); Endoskopia i/lub EUS;
Bardziej szczegółowoCzynniki ryzyka przerwania ciągłości torebki
GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Praca na stopień doktora nauk medycznych wykonana w Katedrze i Klinice Otolaryngologii Kierownik: prof. dr hab. med. Czesław Stankiewicz Krzysztof Kiciński Czynniki ryzyka
Bardziej szczegółowoRADIOTERAPIA NOWOTWORÓW UKŁADU MOCZOWO PŁCIOWEGO U MĘŻCZYZN DOSTĘPNOŚĆ W POLSCE
RADIOTERAPIA NOWOTWORÓW UKŁADU MOCZOWO PŁCIOWEGO U MĘŻCZYZN DOSTĘPNOŚĆ W POLSCE Marcin Hetnał Centrum Onkologii Instytut im. MSC; Kraków Ośrodek Radioterapii Amethyst RTCP w Krakowie Radioterapia Radioterapia
Bardziej szczegółowoGamma Knife bezinwazyjna alternatywa dla leczenia operacyjnego guzów wewnątrzczaszkowych oraz innych patologii mózgu
Gamma Knife bezinwazyjna alternatywa dla leczenia operacyjnego guzów wewnątrzczaszkowych oraz innych patologii mózgu Leszek Lombarski Klinika Neurochirurgii i Urazów Układu Nerwowego CMKP, Warszawa Stereotaksja
Bardziej szczegółowoSpiS TreśCi chirurgia narządowa 51. nowotwory układu pokarmowego VII
Spis treści CHIRURGIA NARZĄDOWA... 1005 51. Nowotwory układu pokarmowego... 1007 51.1. Nowotwory przełyku Andrzej W. Szawłowski... 1007 51.1.1. Wstęp... 1007 51.1.2. Patologia... 1008 51.1.3. Rozpoznanie...
Bardziej szczegółowoRak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu?
Rak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu? Wiele czynników na które mamy bezpośredni wpływ, zwiększa ryzyko zachorowania
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C 34)
Załącznik B.6. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C 34) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH
Bardziej szczegółowoLeczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007
Leczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007 Klasyfikacja guzów tarczycy wg WHO Guzy nabłonkowe 1. Łagodne 2. Złośliwe Gruczolak pęcherzykowy Inne gruczolaki 2.1. Rak pęcherzykowy
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych www.aotm.gov.pl Rekomendacja nr 93/2014 z dnia 28 marca 2014 r. Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych w sprawie usunięcia świadczenia opieki zdrowotnej obejmującego
Bardziej szczegółowoRadioterapia radykalna i paliatywna w szpiczaku plazmocytowym. Dr n. med. Katarzyna Pudełek
Radioterapia radykalna i paliatywna w szpiczaku plazmocytowym Dr n. med. Katarzyna Pudełek Rola radioterapii w szpiczaku plazmocytowym Radykalna radioterapia szpiczaka odosobnionego kostnego i pozakostnego
Bardziej szczegółowoNowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne
Ewa Osuch-Wójcikiewicz Nowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne Katedra i Klinika Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik: Prof. dr hab. n. med. K. Niemczyk Konferencja
Bardziej szczegółowoRadioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia
Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego - zalecenia Radioterapia w leczeniu raka pęcherza moczowego może być stosowana łącznie z leczeniem operacyjnym chemioterapią. Na podstawie literatury anglojęzycznej
Bardziej szczegółowoNależą do najczęstszych urazów mózgu Zmiany w badaniach obrazowych z czasem pogarszają się
Złamania kości czaszki U 1/3 chorych po ciężkim urazie głowy nie występuje złamanie kości czaszki Złamanie może być linijne, z wgłobieniem lub z rozerwaniem szwów Zdjęcia rtg nie są wystarczające w diagnostyce
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA Z ZASTOSOWANIEM AFATYNIBU I NINTEDANIBU (ICD- 10 C 34)
Załącznik B.63. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA Z ZASTOSOWANIEM AFATYNIBU I NINTEDANIBU (ICD- 10 C 34) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji 1) rozpoznanie histologiczne lub cytologiczne
Bardziej szczegółowoLeczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008
Leczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008 W latach 2004-2008 w Dolnośląskim Rejestrze Nowotworów zarejestrowaliśmy 6.125 zachorowań na inwazyjne
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa
DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa 1 PROBLEMY DIAGNOSTYCZNE Wady rozwojowe Wole Guzki tarczycy Nowotwory tarczycy Zaburzenia
Bardziej szczegółowoOPIS PRZEDMIOTU UMOWY Część L - Opis świadczenia POZYTONOWA TOMOGRAFIA EMISYJNA (PET)
Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 88/2013/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 18 grudnia 2013 r. OPIS PRZEDMIOTU UMOWY Część L - Opis świadczenia POZYTONOWA TOMOGRAFIA EMISYJNA (PET) 1. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA Z ZASTOSOWANIEM AFATYNIBU (ICD-10 C 34)
Załącznik B.63. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA Z ZASTOSOWANIEM AFATYNIBU (ICD-10 C 34) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji 1) rozpoznanie histologiczne lub cytologiczne raka gruczołowego
Bardziej szczegółowoLECZENIE NOWOTWORÓW PODŚCIELISKA PRZEWODU POKARMOWEGO (GIST) (ICD-10 C 15, C 16, C 17, C 18, C 20, C 48)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 492 Poz. 66 Załącznik B.3. LECZENIE NOWOTWORÓW PODŚCIELISKA PRZEWODU POKARMOWEGO (GIST) (ICD-10 C 15, C 16, C 17, C 18, C 20, C 48) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie adjuwantowe
Bardziej szczegółowoZałożenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe
Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe zaopatrywanie rozległych ubytków poresekcyjnych praktycznie
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych www.aotm.gov.pl Rekomendacja nr 74/2011 Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych z dnia 17 października 2011 r. w sprawie usunięcia świadczenia opieki zdrowotnej
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA Z ZASTOSOWANIEM AFATYNIBU (ICD-10 C 34)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 825 Poz. 71 Załącznik B.63. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA Z ZASTOSOWANIEM AFATYNIBU (ICD-10 C 34) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji 1) rozpoznanie
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA Z ZASTOSOWANIEM AFATYNIBU (ICD-10 C 34)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 731 Poz. 48 Załącznik B.63. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA Z ZASTOSOWANIEM AFATYNIBU (ICD-10 C 34) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji 1) rozpoznanie
Bardziej szczegółowoRak trzonu macicy. Radioterapia samodzielna lub w skojarzeniu z leczeniem systemowym. Czy są jasne wytyczne?
Rak trzonu macicy. Radioterapia samodzielna lub w skojarzeniu z leczeniem systemowym. Czy są jasne wytyczne? dr n. med. Katarzyna Raczek-Zwierzycka III Klinika Radioterapii i Chemioterapii Centrum Onkologii-Instytut
Bardziej szczegółowoPersonalizacja leczenia rozsianego raka nerki.
RAFAŁ STEC Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki. Warszawa, 13 października 2018 roku Opis przypadku nr 1. Rozpoznanie Data rozpoznania: 07.11.2007 r. Pacjent: 65 lat, K Dane na temat guza: - Stopień
Bardziej szczegółowoza-nowoczesna-terapia,index.html
використано матеріал з сайту (стаття польською мовою). http://www.medonet.pl/zdrowie-na-co-dzien,artykul,1652414,1,guzy-mozgu-8211-objawy-diagno za-nowoczesna-terapia,index.html Według statystyk Międzynarodowej
Bardziej szczegółowoNARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH
Załącznik nr 1 opis programu MINISTERSTWO ZDROWIA DEPARTAMENT POLITYKI ZDROWOTNEJ Nazwa programu: NARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH Nazwa zadania: OGRANICZENIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI U DZIECI
Bardziej szczegółowoProgram. 10.00 10.15 Powitanie 10.15 10.45 Otwarcie Sympozjum Czego dokonaliśmy- dokąd zmierzamy Prof. D.Perek
Czwartek, 05 listopada 2009 Program 10.00 10.15 Powitanie 10.15 10.45 Otwarcie Sympozjum Czego dokonaliśmy- dokąd zmierzamy Prof. D.Perek 10.45 11.00 Przerwa na kawę Sesja I 11.00 14.00 Przewodniczą: E.
Bardziej szczegółowoNIEDZIELA, Rejestracja uczestników
NIEDZIELA, 7.04.2019 15.00 Rejestracja uczestników 15.30-18.30 Warsztaty prawne: O zapobieganiu błędom medycznym w praktyce Dr Monika Sadowska 19.00-19:15 Otwarcie 20.00 Kolacja Sala Kobielski 3+Łosowicz
Bardziej szczegółowoKURS KWALIFIKACYJNY Pielęgniarstwo onkologiczne. OTWARCIE KURSU KWALIFIKACYJNEGO Kierownik kursu: mgr Anna Kosowska godz.14:30
OTWARCIE KURSU KWALIFIKACYJNEGO Kierownik kursu: godz.14:30 Wywiad, dane biograficzne, sytuacja psychospołeczna i socjoekonomiczna - ważne elementy w badaniu psychoonkologicznym 8 września 2017 r. Wskazania
Bardziej szczegółowoNowotwory ośrodkowego układu nerwowego. Dr n. med. Anna Michałowska-Kaczmarczyk
Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego Dr n. med. Anna Michałowska-Kaczmarczyk Nowotwory oun - epidemiologia 2,3% nowotworów głównie mężczyźni zachorowania 2800/rok zgony 2300/rok MRI/KT PET-CT Nowotwory
Bardziej szczegółowoRak piersi - zagrożenie cywilizacyjne
Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne dr n. med. Marcin Wiszniewski, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi Regionalny Ośrodek Onkologiczny II Ogólnopolska Konferencja Medycyny Pracy
Bardziej szczegółowoTerapeutyczne Programy Zdrowotne 2010 Leczenie raka nerki Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 8/2010/DGL Prezesa NFZ z dnia 20 stycznia 2010 roku
Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 8/2010/DGL Prezesa NFZ z dnia 20 stycznia 2010 roku Nazwa programu: LECZENIE RAKA NERKI ICD-10 C 64 Dziedzina medycyny: Nowotwór złośliwy nerki za wyjątkiem miedniczki
Bardziej szczegółowoGuzy ośrodkowego układu nerwowego u dzieci analiza objawów i propozycje diagnostyczne
Guzy ośrodkowego układu nerwowego u dzieci analiza objawów i propozycje diagnostyczne Anna Szołkiewicz, Elżbieta Adamkiewicz- -Drożyńska, Anna Balcerska Klinika Pediatrii, Hematologii, Onkologii i Endokrynologii
Bardziej szczegółowoPaździernik 2013 Grupa Voxel
Październik 2013 Grupa Voxel GRUPA VOXEL Usługi medyczne Produkcja Usługi komplementarne ie mózgowia - traktografia DTI RTG TK (CT) od 1 do 60 obrazów/badanie do1500 obrazów/badanie TELE PACS Stacje diagnostyczne
Bardziej szczegółowoDziałania niepożądane radioterapii
Działania niepożądane radioterapii Powikłania po radioterapii dzielimy na wczesne i późne. Powikłania wczesne ostre występują w trakcie leczenia i do 3 miesięcy po jego zakończeniu. Ostry odczyn popromienny
Bardziej szczegółowoDokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? Krzysztof Bujko Centrum Onkologii w Warszawie
Dokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? Krzysztof Bujko Centrum Onkologii w Warszawie Dokąd zmierza radioterapia w raku odbytnicy? W kierunku obserwacji bez chirurgii u chorych z kliniczną całkowitą
Bardziej szczegółowoSzpiczak mnogi możliwości leczenia chirurgicznego
Szpiczak mnogi możliwości leczenia chirurgicznego Adam Pala Oddział Schorzeń i Urazów Kręgosłupa Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej Piekary Śląskie MOŻLIWOŚCI TERAPEUTYCZNE W SZPICZAKU MNOGIM - radioterapia,
Bardziej szczegółowoLECZENIE RAKA NERKI (ICD-10 C 64)
Załącznik B.10. LECZENIE RAKA NERKI (ICD-10 C 64) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PROGRAMU 1 2 3 1. Leczenie
Bardziej szczegółowoRak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie
Rak piersi Doniesienia roku 2014 Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Miejscowe leczenie Skrócone napromienianie części piersi (accelerated partial breast irradiation;
Bardziej szczegółowoRak gruczołu krokowego
Rak gruczołu krokowego Rak stercza (PCa - prostatic cancer) należy do najczęściej występujących nowotworów złośliwych u mężczyzn. W Polsce pod względem zapadalności ustępuje jedynie rakowi płuca i wyprzedza
Bardziej szczegółowoNowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia
Nowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe narzadu płciowego u kobiet w Polsce w latach 1987, 1996, 3 i szacunkowe na 1 r. 1987 1996 3 1 Zachorowania
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE OKOŁOOPERACYJNE W NOWOTWORACH JELITA GRUBEGO
Andrzej W. SZAWŁOWSKI POSTĘPOWANIE OKOŁOOPERACYJNE W NOWOTWORACH z -Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Kroki milowe postępu w chirurgii ZNIECZULENIE leczenie bólu ANTYBIOTYKI leczenie zakażeń
Bardziej szczegółowoGrant NCN 2011/03/B/ST7/03649. Model anatomiczno-neurologiczno-radiologiczny: obszar unaczynienia objawy neurologiczne - lokalizacja
Grant NCN 2011/03/B/ST7/03649 Model anatomiczno-neurologiczno-radiologiczny: obszar unaczynienia objawy neurologiczne - lokalizacja obszar unaczynienia objawy lokalizacja TĘTNICA SZYJNA WEWNĘTRZNA (OCZNA
Bardziej szczegółowoRak prostaty męska sprawa. Dr med. Piotr Machoy
Rak prostaty męska sprawa Dr med. Piotr Machoy Wstęp Rocznie w Europie ok. 10% zgonów u mężczyzn z powodu chorób nowotworowych spowodowanych jest przez raka prostaty Rak prostaty (RS) jest jednym z trzech
Bardziej szczegółowoBADANIA LABORATORYJNE WYKONYWANE W PRZYPADKU NIEDOKRWIENNEGO UDARU MÓZGU
442 Część II. Neurologia kliniczna BADANIA LABORATORYJNE WYKONYWANE W PRZYPADKU NIEDOKRWIENNEGO UDARU MÓZGU Badania neuroobrazowe Badanie tomografii komputerowej głowy Zasadniczym rozróżnieniem wydaje
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C 34)
Załącznik B.6. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C 34) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W ŚWIADCZENIOBIORCY PROGRAMIE RAMACH
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C 34)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 519 Poz. 42 Załącznik B.6. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C 34) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji 1.1 Pierwsza
Bardziej szczegółowoKlinika Neurologii i Pediatrii WUM
Klinika Neurologii i Pediatrii WUM Ø W obrębie głowy i szyi skupia się wiele narządów i tkanek różnego pochodzenia rozwojowego i o różnej budowie histologicznej - tłumaczy to różnorodność chorób występujących
Bardziej szczegółowoRak pęcherza moczowego - chemioterapia jako element leczenia skojarzonego
Rak pęcherza moczowego - chemioterapia jako element leczenia skojarzonego Elżbieta Senkus-Konefka Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny Kliknij ikonę, aby dodać obraz 888 cystektomii
Bardziej szczegółowoIX Zjazd Polskiego Towarzystwa Radioterapii Onkologicznej
IX Zjazd Polskiego Towarzystwa Radioterapii Onkologicznej PIĄTEK, 18 PAŹDZIERNIKA 2019 ROKU 10.00 Rozpoczęcie zjazdu 10.00 11.10 Brachyterapia Przewodniczący: dr n. med. Wojciech Burchardt, dr n. med.
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C 34)
Załącznik B.6. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C 34) ZAKRES WIADCZENIA GWARANTOWANEGO WIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji 1.1 Pierwsza linia leczenia 1.1.1 Leczenie przy wykorzystaniu
Bardziej szczegółowoWydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości
Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości Pulmonologia 2015, PAP, Warszawa, 26 maja 2015 1 Epidemiologia raka płuca w Polsce Pierwszy nowotwór w Polsce pod względem umieralności. Tendencja
Bardziej szczegółowoPierwotny chłoniak ośrodkowego układu nerwowego PREZENTACJA PRZYPADKU. Michał Osowiecki
Pierwotny chłoniak ośrodkowego układu nerwowego PREZENTACJA PRZYPADKU Michał Osowiecki 12.10.2018 Pierwotny chłoniak ośrodkowego układu nerwowego Wysoce agresywny klinicznie podtyp chłoniaka pozawęzłowego
Bardziej szczegółowoMożliwości diagnostyczne w nowotworach nerki - rola wczesnego wykrywania
Możliwości diagnostyczne w nowotworach nerki - rola wczesnego wykrywania Rak nerki stanowi około 3% wszystkich nowotworów złośliwych u człowieka. Najczęściej rozwija się w starszym wieku, aczkolwiek coraz
Bardziej szczegółowoGuzy tylnej jamy czaszki w materiale Oddziału Neurochirurgii Dziecięcej w Poznaniu
Guzy tylnej jamy czaszki w materiale Oddziału Neurochirurgii Dziecięcej w Poznaniu Tumors of posterior fossa in material of Pediatric Neurologial Surgery in Poznań Krzysztof Jarmusz, Katarzyna Nowakowska,
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C 34)
Załącznik B.6. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C 34) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji 1.1 Pierwsza linia leczenia 1.1.1 Leczenie przy wykorzystaniu
Bardziej szczegółowoKatarzyna Pogoda Warszawa, 23 marca 2017 roku
Chemioterapia doustna i podskórne metody podawania leków w raku piersi. Lepsza jakość życia pacjentek Katarzyna Pogoda Warszawa, 23 marca 2017 roku Rak piersi - heterogenna choroba Stopień zaawansowania
Bardziej szczegółowoLublin, 26 maja, 2015 roku
Lublin, 26 maja, 2015 roku Recenzja pracy doktorskiej lek. Iwony Kubickiej- Mendak pt. Ocena przyczyn niepowodzenia leczenia i ryzyka późnych powikłań brachyterapii LDR i HDR chorych na raka szyjki macicy
Bardziej szczegółowoEpidemiologia. Czynniki ryzyka. Predyspozycje genetyczne. Polipy gruczołowe. Predyspozycje genetyczne. Rak jelita grubego. Zachorowalność w 2003 roku:
Epidemiologia Rak jelita Szkolenie dla lekarzy rodzinnych 2007 Igor Madej Oddział Chirurgii Onkologicznej II Dolnośląskiego Centrum Onkologii Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Onkologicznej Akademii
Bardziej szczegółowoLECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 719 Poz. 27 Załącznik B.68. LECZENIE TĘTNICZEGO NADCIŚNIENIA PŁUCNEGO SILDENAFILEM I EPOPROSTENOLEM (TNP) (ICD-10 I27, I27.0) ŚWIADCZENIOBIORCY I. Terapia sildenafilem
Bardziej szczegółowoProgram nauczania neurochirurgii na Wydziale Lekarskim PAM.
Program nauczania neurochirurgii na Wydziale Lekarskim PAM. Zajęcia z neurochirurgii odbywają się na VI roku studiów na Wydziale Lekarskim PAM. Program i obejmuje 18 godzin w tym 10 godzin ćwiczeń i 8
Bardziej szczegółowoOśrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości:
REKOMENDACJE KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ ORAZ POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ W ZAKRESIE DIAGNOSTYKI I LECZENIA CHORYCH NA RAKA JELITA GRUBEGO REKOMENDACJE
Bardziej szczegółowoRak gruczołu krokowego - materiały informacyjne dla pacjentów. Pytania i odpowiedzi które warto znać.
W TROSCE O PACJENTA CHOREGO NA RAKA GRUCZOŁU KROKOWEGO Ogólnopolski program edukacyjny Rak gruczołu krokowego - materiały informacyjne dla pacjentów. Pytania i odpowiedzi które warto znać. Program realizowany
Bardziej szczegółowoLECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 511 Poz. 42 Załącznik B.4. LECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie zaawansowanego
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI Przedmowa Mięsaki kości charakterystyka kliniczna i metody leczenia Objawy radiologiczne zmian nowotworowych kości Guzy z tkanki kostnej
SPIS TREŚCI Przedmowa... 7 1. Mięsaki kości charakterystyka kliniczna i metody leczenia... 9 Zbigniew I. Nowecki, Piotr Rutkowski 1.1. Wstęp... 9 1.2. Epidemiologia i etiologia...... 9 1.3. Objawy kliniczne
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK DYDAKTYCZNY NA ROK AKADEMICKI 2011/2012 NAZWA JEDNOSTKI:
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY NA ROK AKADEMICKI 2011/2012 NAZWA JEDNOSTKI: Katedra i Klinika Neurochirurgii i Neurotraumatologii 1. Adres jednostki: Adres:60-355 Poznań, Przybyszewskiego 49 Tel. /Fax 61-869 14
Bardziej szczegółowoPracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny
POZAGONADALNE I POZACZASZKOWE GUZY GERMINALNE (EXTRAGONADAL GERM CELL TUMOR) Ewa IŜycka-Świeszewska Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny 1.
Bardziej szczegółowoRecenzja pracy doktorskiej lek. Bogumiły Szyszki-Charewicz pt. Analiza skuteczności napromieniania przerzutów do mózgu u chorych na czerniaka
Lublin, 27 lutego, 2015 roku Recenzja pracy doktorskiej lek. Bogumiły Szyszki-Charewicz pt. Analiza skuteczności napromieniania przerzutów do mózgu u chorych na czerniaka Jedyną metodą radykalnego leczenia
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych www.aotm.gov.pl Rekomendacja nr 134/2013 z dnia 30 września 2013 r. Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych w sprawie zakwalifikowania świadczenia opieki zdrowotnej
Bardziej szczegółowoAgata Abramowicz Centrum Badań Translacyjnych i Biologii Molekularnej Nowotworów Seminarium magisterskie 2013
Agata Abramowicz Centrum Badań Translacyjnych i Biologii Molekularnej Nowotworów Seminarium magisterskie 2013 Standaryzowane według wieku współczynniki zachorowalności na nowotwory złośliwe piersi w skali
Bardziej szczegółowoCykl kształcenia 2013-2016
203-206 SYLABUS Nazwa Fizjoterapia kliniczna w chirurgii, onkologii i medycynie paliatywnej. Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii Kod Studia Kierunek studiów Poziom
Bardziej szczegółowoLECZENIE RAKA PIERSI ICD-10 C
załącznik nr 5 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu: LECZENIE RAKA PIERSI ICD-10 C 50 nowotwór złośliwy sutka Dziedzina medycyny: onkologia kliniczna I. Cel
Bardziej szczegółowoPatologia. QZ 1-39 Wydawnictwa informacyjne i ogólne QZ 40-109 Patogeneza. Etiologia QZ 140-190 Objawy choroby QZ 200-380 Nowotwory.
QZ Patologia QZ 1-39 Wydawnictwa informacyjne i ogólne QZ 40-109 Patogeneza. Etiologia QZ 140-190 Objawy choroby QZ 200-380 Nowotwory. Torbiele Wydawnictwa informacyjne i ogólne QZ 1 Organizacje. Towarzystwa,
Bardziej szczegółowoMAM HAKA NA CHŁONIAKA
MAM HAKA NA CHŁONIAKA CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Chłoniaki są to choroby nowotworowe, w których następuje nieprawidłowy wzrost komórek układu limfatycznego (chłonnego). Podobnie jak inne nowotwory, chłoniaki
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C 34)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 610 Poz. 79 Załącznik B.6. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C 34) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji 1.1 Pierwsza
Bardziej szczegółowo