Założenia do prognozy produkcji roślinnej w Polsce
|
|
- Włodzimierz Piątkowski
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Założenia do prognozy produkcji roślinnej w Polsce do roku 2020 Stanisław Krasowicz Jan Kuś Janusz Igras Puławy, 2009
2 Opracowania przygotowane na konferencję Kierunki zmian w produkcji roślinnej w Polsce do roku 2020, która odbyła się w IUNG-PIB w Puławach w dniach , wzbogacone (uzupełnione) o wybrane informacje z literatury, dają podstawy do sformułowania założeń do prognozy produkcji roślinnej w Polsce do roku Założenia te mogą stanowić materiał do dyskusji i przemyśleń. Przewidujemy, że w przyszłości będą one przedstawione w formie opracowania w serii Studia i Raporty IUNG-PIB. PROGNOZA
3 Prognozowanie zmian stanowi ważne wyzwanie dla nauki, która powinna odegrać istotną rolę w myśleniu o przyszłości. Nie istnieje tylko jedna metoda prognozowania, która jest optymalna w każdej sytuacji prognostycznej. Mimo powszechności stosowania metod ekonometrycznych znaczenie metod niematematycznych (np. scenariuszy) nadal jest duże.
4 Założenia podstawowe: Z uwagi na specyfikę produkcji roślinnej i wielokierunkowość wykorzystania surowców roślinnych prognozowanie kierunków zmian wymaga uwzględnienia m.in.: - stanu aktualnego; - zmian warunków przyrodniczych i organizacyjnoekonomicznych; - przemian w produkcji zwierzęcej; - nowych kierunków wykorzystania surowców roślinnych; - kierunków ewolucji WPR.
5 Zmiany w użytkowaniu gruntów Aktualnie w Polsce tys. ha /GUS/ Prognoza tys. ha /J. Pawlak/ w tym w gosp. rolniczych tys. ha Oparta na modelu prognoza przekształceń gruntów ornych na obszary zurbanizowane wskazuje na potrzebę wyłączenia z użytkowania rolniczego do roku 2030 około 526 tys. ha W niektórych regionach kraju ze względu na małą podaż gleb słabych zachodzi potrzeba przeznaczenia na cele urbanizacyjne gleb dobrych /T. Stuczyński, A. Łopatka/ GO na cele energetyczne/a. Faber/ - w zależności od scenariusza 1,7 3,1 mln ha - konieczny wzrost plonów zbóż 2,2 5,0% rocznie Wniosek: Potrzeba urealnienia zapotrzebowania Ministerstwa Gospodarki na biomasę pochodzenia rolniczego, jeśli rolnictwo ma pogodzić funkcje produkcji żywności i produkcji na cele energetyczne. Warunkiem bezpieczeństwa żywnościowego kraju i ograniczenia niekorzystnego wpływu produkcji na cele energetyczne na wzrost cen żywności jest wzrost plonów. /A. Faber/
6 Wpływ zmian klimatycznych na plony Scenariusze zmian klimatu przewidują, że im większy wzrost temperatury powietrza tym większa liczba anomalii pogodowych, które skutkują stratami w plonach. Zjawiskiem klimatycznym mającym coraz większe znaczenie dla upraw jest susza. 2 scenariusze długookresowych zmian GFDL - znaczny spadek sum opadów w stosunku do wielolecia wzrost średniej temperatury o 5 o C - obniżenie plonów zbóż (pszenica, żyto) o ok. 10% GISS - nieznaczne zmiany sum opadów atmosferycznych - wzrost średniej temperatury o 3,5 o C - nieznaczne zmiany plonów Z analizy prognoz klimatycznych publikowanych w ostatnich latach wynika, że bardzo realne jest spełnienie prognozy zbliżonej do scenariusza GISS. Prognozy plonów różnią się w zależności od scenariusza. /J. Kozyra i inni/
7 Zmiany zasobów cieplnych oraz coraz większa zmienność warunków meteorologicznych spowodują potrzebę wprowadzenia do produkcji nowych roślin uprawnych lub zwiększenia areału obecnie uprawianych roślin.
8 Zmiany klimatyczne Prognoza średnich wartości temp. powietrza dla Sandomierza na lata i średnie wartości temp. powietrza w Miskolcu i St. Poelten w latach Źródło: Stuczyński T. i in., 2007 W Polsce za około 20 lat warunki termiczne mogą być zbliżone do tych, jakie występowały na Węgrzech i w Dolnej Austrii.
9 Wpływ WPR UE /M. Wigier/ 1. Zachowanie możliwości wsparcia rynkowego jest istotne z polskiego punktu widzenia szczególnie w sektorach silnie oddziałujących na środowisko oraz mających duże znaczenie ekonomiczne dla gospodarki regionów. 2. Instrumenty interwencji rynkowej są ważne dla większości średnich gospodarstw, mających mniejsze możliwości radzenia sobie z sytuacjami kryzysowymi. 3. Gospodarstwom towarowym potrzebne jest wsparcie w zakresie nowych instrumentów zarządzania ryzykiem. 4. Jednym z głównych instrumentów WPR powinny pozostać płatności bezpośrednie. 5. Polityka rozwoju obszarów wiejskich powinna odgrywać wiodącą rolę w procesie stymulowania przekształceń strukturalnych, przeciw-działania zmianom klimatycznym, racjonalizacji gospodarowania zasobami wodnymi, ochronie różnorodności biologicznej oraz wykorzystania źródeł energii odnawialnej. Problemy podstawowe: Jaka koncepcja WPR będzie realizowana po roku 2013? Jak głębokie będą skutki kryzysu?
10 Wpływ WPR na rozwój rolnictwa /S. Stańko/ 1. WPR jeden z podstawowych czynników kształtujących warunki rozwoju rolnictwa. 2. Ewolucja WPR zmierza w kierunku dalszego ograniczania interwencji rynkowej. 3. Coraz większy wpływ rynku i jego parametrów na rolnictwo ma spowodować by: rolnictwo było w stanie sprostać wymaganiom rynku poprzez dostosowanie produkcji do jego potrzeb; nie była zakłócana konkurencja w handlu międzynarodowym; wzmocnić konkurencyjność i innowacyjność w sektorze rolnym, aby był on w stanie stawiać czoło wyzwaniom rynku globalnego.
11 Sytuacja demograficzna Polski w roku 2020 /J. Ziemięcki/ Prognozy I wg ONZ (wariant średni) II wg GUS III wg USA IV wg Rajkiewicza Ludność w tys
12 Prognoza zmian obszarowych MRiRW do 2020r. /2004/ Ogólna liczba gospodarstw powyżej 1 ha Udział gospodarstw najmniejszych (1-2 ha) Udział gospodarstw powyżej 20 ha ok tys. ok. 40%; (2002 r. 26%) 12%, (2002 r. 6%)
13 Uwarunkowania organizacyjno-ekonomiczne /W. Ziętara/ 1. Dominować będzie w najbliższej przyszłości model rolnictwa zachodnioeuropejskiego, oparty na gospodarstwach rodzinnych. W Polsce północnej i zachodniej także inne formy prawne np. spółki z o.o. 2. Nasilające się zjawisko polaryzacji gospodarstw. 3. Dominować będzie system tzw. integrowanej produkcji. 4. W Polsce dominować będzie model rolnictwa dualnego: gospodarstwa socjalne i towarowe. 5. Różne formy podmiotów gospodarczych w rolnictwie: gospodarstwa i przedsiębiorstwa. 6. Tendencja spadku udziału rolnictwa w wartości dodanej brutto. 7. Zmniejszenie udziału pracujących w rolnictwie w ogólnej liczbie pracujących.
14 Uwarunkowania organizacyjno-ekonomiczne /W. Ziętara/ 8. Wobec szybszego tempa wzrostu kosztów pracy poza rolnictwem i cen środków produkcji od tempa wzrostu cen produktów rolniczych następował będzie spadek jednostkowej opłacalności produkcji rolniczej. 9. Podstawowy i realny sposób zmniejszenia dystansu między dochodami zatrudnionych w rolnictwie i poza rolnictwem to wzrost ekonomicznej wydajności pracy w rolnictwie, głównie przez wzrost powierzchni gospodarstw. 10. Tempo poprawy struktury obszarowej w drodze dzierżaw i zakupów ziemi jest uzależnione od poziomu gospodarczego rozwoju kraju, który stwarza rolnikom możliwości pracy poza rolnictwem.
15 Postęp w hodowli głównych roślin uprawnych /E. Arseniuk, T. Oleksiak/ 1. Stan polskiej hodowli i jej perspektywy na najbliższe dziesięciolecie, zwłaszcza w zakresie potrzeb krajowych, ocenić trzeba pozytywnie. 2. Coraz większego znaczenia nabierają jakość plonu i wymagania technologiczne odmian zarówno z powodów środowiskowych jak i czysto ekonomicznych. 3. Wzrost zapotrzebowania na odmiany lepiej dostosowane do uprawy w gospodarstwach ekologicznych. 4. Wprowadzanie do uprawy odmian odpornych. 5. Kluczowym warunkiem wykorzystania osiągnięć hodowli roślin jest radykalna poprawa w zakresie zaopatrzenia w nasiona nowych odmian, tak aby stosowanie kwalifikowanego materiału siewnego stało się standardowym elementem technologii produkcji.
16 Zmiany w produkcji zwierzęcej /J. Krupiński/ Działania priorytetowe to m.in.: 1. Efektywna produkcja bezpiecznej i funkcjonalnej żywności pochodzenia zwierzęcego (o wysokich walorach jakościowych i kulinarnych); 2. Podniesienie kwalifikacji zawodowych i poziomu wykształcenia hodowców, producentów rolnych oraz umocnienie działań na rzecz organizacji samorządowych; 3. Poprawa ogólnego stanu zdrowotnego pogłowia zwierząt i warunków sanitarnych; 4. Wyodrębnienie z budżetu państwa puli środków finansowych na działanie związane z ochroną agrobioróżnorodności, a szczególnie wspieranie programów ochrony zasobów genetycznych krajowych ras i odmian zwierząt; 5. Wspieranie poprzez dopłaty do hodowli na terenach o szczególnie trudnych warunkach środowiskowych; 6. Stabilizacja rynku produktów rolnych, a szczególnie produktów pochodzenia zwierzęcego.
17 Zmiany w produkcji zwierzęcej /J. Krupiński/ W ostatnich latach zwierzęta gospodarskie odgrywają coraz większą rolę jako modele doświadczalne w medycynie ludzkiej, a nawet prowadzone są w wielu ośrodkach naukowych świata, w tym również w Instytucie Zootechniki, prace nad zwierzętami transgenicznymi, mogącymi w przyszłości być dawcami narządów dla człowieka.
18 Zmiany w produkcji zwierzęcej /J. Krupiński/ Kierunki zmian 1. Uwarunkowania organizacyjno-strukturalne oraz kierunki prac hodowlanych wyznaczają kierunki zmian produkcji zwierzęcej w Polsce do roku Ważnym wyznacznikiem zmian będzie też dążenie do poprawy konkurencyjności polskiego rolnictwa. 3. Będzie się dokonywała koncentracja stad, uwzględniająca jednak dobrostan zwierząt i realizację koncepcji rozwoju zrównoważonego. 4. Zmiany w produkcji zwierzęcej w Polsce będą zależały od stopnia i tempa rozwoju działań priorytetowych. 5. Występuje konieczność doskonalenia gospodarki paszowej i dostosowania jej do wymogów efektywnej produkcji bezpiecznej i funkcjonalnej żywności pochodzenia zwierzęcego.
19 Zmiany w produkcji zwierzęcej /J. Kopiński/ Pogłowie Bydło ogółem w tym: krowy mleczne Trzoda chlewna w tym: lochy Owce Kozy Drób Konie Obsada DJP/100 ha UR W tys. szt. prognoza ,7 44,5
20 Zmiany w mechanizacji produkcji roślinnej w Polsce do 2020 r. /J. Pawlak/ 1. Zmiany jakościowe polegające na wyposażeniu maszyn rolniczych w aparaturę rejestrującą i gromadzącą informacje o technologii produkcji surowców żywnościowych pochodzenia roślinnego, a także w aparaturę niezbędną dla rolnictwa precyzyjnego pojawiają się w Polsce najpierw w grupie gospodarstw o największej skali produkcji. 2. Stopniowo w strukturze parku ciągnikowo-maszynowego zwiększać się będzie udział sprzętu zapewniającego poszanowanie środowiska naturalnego, wysoką jakość produkcji surowców żywnościowych, przystosowanego do stosowania biopaliw, gwarantującego zwiększony komfort i bezpieczeństwo obsługi. 3. Liczba użytkowanych w rolnictwie środków mechanizacji produkcji roślinnej przejściowo będzie jeszcze rosła, jednak z biegiem czasu zacznie spadać wraz ze zmniejszeniem się liczby gospodarstw rolniczych. Cały czas będzie rosnąćśrednia moc ciągników i wydajność maszyn roboczych.
21 Ochrona roślin /S. Pruszyński/ 1. Metoda chemiczna jest obecnie podstawą ochrony upraw przed organizmami szkodliwymi i nie należy zakładać, że sytuacja ta zmieni się radykalnie w najbliższych 15 latach. 2. Nastąpi dawno oczekiwany dynamiczny wzrost stosowania metody biologicznej w ochronie roślin. 3. Ukierunkowanie hodowli na zwiększenie odporności lub tolerancyjności odmian na organizmy szkodliwe będzie się sukcesywnie zwiększać. Metoda najtańsza i najbardziej zalecana w ochronie roślin. 4. W dążeniu do opracowania i szybkiego wdrażania integrowanej ochrony należy widzieć przyszłość ochrony roślin. 5. Koncepcja integracji zakładająca maksymalne, ograniczenie stosowania chemicznych środków ochrony roślin i oparcie ochrony upraw na wykorzystaniu zjawiska samoregulacji w największym stopniu odpowiada nie tylko przyszłemu zagwarantowaniu produkcji wysokiej jakości żywności a także założeniom rozwoju zrównoważonego.
22 Produkcja zbóż /J. Grabiński, G. Podolska/ Prognozy dotyczące areału uprawy zbóż w Polsce w roku 2020 (w mln ha) Gatunek zboża Prognoza wg trendu Prognoza wg autorów pracy Pszenica 2,08 2,15 Żyto 0,38 1,10 Jęczmień 1,07 1,10 Pszenżyto 1,66 1,70 Owies 0,42 0,45 Kukurydza 0,64 0,80 Mieszanki zbożowe 1,74 0,90 Plony zbóż w roku 2020 Według trendu 3,4 t/ha Wg Grabińskiego i Podolskiej W najbliższych latach postęp technologiczny nabierze pewnego przyspieszenia, czemu będą sprzyjać między innymi przemiany w strukturze gospodarstw. Plony zbóż 3,75 t/ha. Takie plony przy założonym areale 8,2 mln ha dałyby zbiory roczne przekraczające 30 mln t ziarna. Jednocześnie ze zmianami zainteresowanie poszczególnymi gatunkami zbóż postępować będą zmiany w ich plenności, co w efekcie doprowadzi do zwiększenia krajowych zbiorów o około 10%. Powstające nadwyżki produkcji ziarna będą wykorzystywane do produkcji bioenergii
23 Produkcja zbóż /S. Stańko/ Według Stańko S. /SGGW/ prognoza 2020 Areał zbóż 8,4 mln ha W wyniku poprawy plonowania i zmian struktury gatunkowej zbóż produkcja ziarna zbóż w Polsce może się zwiększać rocznie o 1,3% osiągając w roku ,9 mln ton. Plon 3,9 t/ha Zróżnicowanie wzrostu plonów kukurydza 1,6% rocznie do 7,5 t/ha pszenica 1,4% rocznie do 4,9 t/ha jęczmień 1,2 rocznie do 3,8 t/ha żyto 0,7% rocznie do 2,5 t/ha
24 Rzepak /S. Stańko/ W latach powierzchnia uprawy średnio rocznie wzrastała o 31 tys. ha; W latach następnych wzrost powierzchni będzie mniejszy; Produkcja będzie się zwiększać szybciej niż powierzchnia uprawy; Tendencja wzrostowa plonów 1,6% rocznie; Plony w 2020 r. 3,3 t/ha; Zbiory ok. 2 mln t. Czynnikiem ograniczającym rozszerzenie uprawy rzepaku jest jakość gleb /J. Kuś/ Według Kusia i Fabera (2007) Uwzględniając produkcję na cele konsumpcyjne oraz substytucji Paliwowej łączny prognozowany areał uprawy rzepaku w 2020 roku powinien wynosić 950 tys. ha, przy plonie 3 t z ha.
25 Produkcja ziemniaka /W. Nowacki IHAR/ Zbiory około 10 mln t byłyby optymalnymi. Do roku 2020 należy przewidywać niewielki wzrost produkcji nasiennej kwalifikowanego materiału zwiększającego pokrycie potrzeb produkcji towarowej, przy zmniejszającej się jednak powierzchni upraw ziemniaka w kraju. Dynamika zmian pow. uprawy ziemniaka w Polsce i prognoza do 2020 r. Źródło: W. Nowacki Zbiory ziemniaka w Polsce w latach i prognoza do 2020 r. Źródło: W. Nowacki
26 Dwa warianty określające przyszłość uprawy ziemniaka w Polsce. /W. Nowacki IHAR/ 1. Wariant standardowy (typowo europejski). 2. Wariant specjalistyczny (Polska jest krajem specjalizującym się w uprawie ziemniaka z tytułu uwarunkowań przyrodniczych oraz realizacji zrównoważonego rozwoju rolnictwa).
27 Bilans zagospodarowania zbiorów ziemniaka w Polsce w 2020 r. (2 warianty prognozy) Wyszczególnienie Pow. uprawy (tys. ha) Plon (t ha -1 ) Zbiory (tys. t) Import (tys. t) Razem przychody Zagospodarowanie (tys. t): Ziemniaki jadalne Reprodukcja Przemysł skrobiowy Gorzelnictwo Przemysł przetwórczy Eksport Pasza Ubytki i straty Wariant standardowy Wariant specjalistyczny
28 Produkcja pasz /J. Księżak, M. Staniak/ Zapotrzebowanie pasz będzie wyznaczone wielkością pogłowia zwierząt i postępem w technologiach produkcji zwierzęcej (systemy żywienia, wydajność) 1. W dalszym ciągu występować może zmniejszanie powierzchni TUZ i uzyskiwanej z nich produkcji, ale tempo zmian zapewne będzie słabsze niż w poprzednich 15 latach. 2. Zbiory z TUZ dotychczas nie wykorzystane mogą być przeznaczane na cele energetyczne. 3. Znacznie więcej biomasy z TUZ będzie konserwowane w postaci kiszonki i sianokiszonki. 4. Kukurydza będzie znaczącym źródłem pasz dla przeżuwaczy, a ziarno istotnym komponentem mieszanek pasz treściwych dla trzody chlewnej i drobiu. 5. Wzrastać będzie zapotrzebowanie na kiszonkę z kukurydzy jako surowiec do produkcji biogazu, a ziarno do produkcji bioetanolu.
29 Produkcja pasz /J. Księżak, M. Staniak/ 6. Rośliny motylkowate wieloletnie i ich mieszanki z trawami (pomimo, że dostarczają paszy zrównoważonej pod względem zawartości białka i energii) będą odgrywały mniejszą rolę w bilansach pasz objętościowych. 7. Nasiona roślin strączkowych i ich mieszanki ze zbożami będą tylko w niewielkim stopniu uzupełniały bilans materiałów paszowych. Nieco większe ich znaczenie, tak jak i roślin motylkowatych, będzie w gospodarstwach ekologicznych. 8. Rola ziemniaka jako surowca paszowego w dalszym ciągu będzie się zmniejszała. 9. Ziarno zbóż i produkty uboczne przemysłu młynarskiego będą głównym surowcem paszowym, jednak udział wysokobiałkowych materiałów w biomasie pasz będzie się zwiększała, a głównym źródłem białka będzie importowana, poekstrakcyjna śruta sojowa.
30 Rośliny strączkowe /J. Podleśny, J. Księżak/ 1. W najbliższych latach powinien nastąpić znaczący wzrost powierzchni uprawy roślin strączkowych, ich udział w strukturze zasiewów oraz podniesieniu poziomu plonowania. 2. Konieczne jest zwiększenie ekonomicznej opłacalności uprawy roślin strączkowych i działania rozwijające rynek roślin strączkowych. 3. Wprowadzenie zakazu stosowania nasion z roślin genetycznie modyfikowanych, zgodnie z Ustawą o paszach spowoduje bardzo duży deficyt tego typu surowców w produkcji pasz. Według wstępnych analiz importowanąśrutę sojową można zastąpić poekstrakcyjnąśrutą rzepakową oraz nasionami rodzimych gatunków roślin strączkowych. Jednak powierzchnia ich uprawy powinna się zwiększyć do ok. 500 tys. ha. 4. Uprawa roślin strączkowych może odgrywać coraz większą rolę w rolnictwie integrowanym, a zwłaszcza ekologicznym, gdzie nie można stosować nawożenia mineralnego i chemicznych środków ochrony roślin.
31 Uprawa roślin na cele energetyczne /M. Matyka/ Produkcja surowców na cele energetyczne przez rolnictwo to nowe wyzwanie, z jakim do tej pory ten dział gospodarki nie miał do czynienia. Wyznacznikiem zainteresowania tym kierunkiem produkcji rolniczej są regulacje prawne na poziomie kraju i UE. Prognoza małorealna Według Europejskiej Agencji Środowiska w oparciu o model CAPSIM w Polsce do roku 2030 można przeznaczyć pod uprawę na cele energetyczne ok. 4,5 mln ha. Prognoza realna i racjonalna /J. Kuś, A. Faber/ W perspektywie najbliższych lat pod uprawy roślin na cele energetyczne można przeznaczyć: maksymalnie 1,7 mln ha gruntów w tym: 0,5 mln ha pod produkcję rzepaku na biodiesel 0,6 mln ha na produkcję ziemiopłodów przeznaczonych na etanol 0,6 mln ha pod plantacje trwałe roślin energetycznych
32 Uprawa roślin na cele energetyczne /M. Matyka/ Jeśli projekt rozwoju biogazowi rolniczych zostanie wprowadzony w fazę realizacji i będzie wykonany w 50% to w skali kraju do produkcji biogazu będziemy musieli przeznaczyć ok. 0,3 mln ha. Należy również pamiętać, że chociaż słoma pozyskiwana na cele energetyki będzie stanowić produkt dodatkowy (plon uboczny) obok ziarna to będzie musiała ona być zebrana z powierzchni 1 1,5 mln ha. Uwzględniając istniejące uwarunkowania można stwierdzić, że w perspektywie roku 2020 w Polsce pod produkcję roślinną przeznaczoną na cele energetyczne potrzeba będzie ok. 2 mln ha. Dodatkowo na 1 1,5 mln ha prowadzona będzie równorzędna produkcja na cele energetyczne i żywnościowe.
33 Gospodarka nawozowa /M. Fotyma, J. Igras, J. Kopiński/ W Polsce, z uwagi na relatywnie niskie plony i stan agrochemiczny gleb potrzebna jest umiarkowana intensyfikacja nawożenia. 1. Dla uzyskania przyrostu plonu ziarna zbóż o 100 kg ha -1 należy dodatkowo zastosować co najmniej 2 kg N ha Dążąc do zwiększenia plonów zbóż do 5 t ziarna z ha należy zwiększyć dawki nawozów pod zboża o około 30 kg N ha -1 tj. o ok. 50% w stosunku do dawek obecnie stosowanych. 3. Dla uzyskania przyrostu plonu zbóż o 100 kg ha -1 należy dodatkowo zastosować co najmniej 0,8 kg P 2 O 5 i 0,6 kg K 2 O ha Dążąc do zwiększenia plonów zbóż do 5 t ha -1 trzeba zwiększyć dawki nawozów pod zboża o około 12 kg P 2 O 5 i 10 kg K 2 O ha -1 tj. o około 40% w stosunku do dawek stosowanych obecnie. 5. Salda bilansów nawozowych wskazują na znaczne rozpraszanie azotu, fosforu i potasu z rolnictwa do środowiska. Jak można temu zapobiegać?
34 Prognoza stanu agrochemicznego gleb Polski na rok 2020 wg trendów /T. Jadczyszyn, K. Filipiak, J. Igras/ Wyszczególnienie ph Zawartość fosforu mg P 2 O g -1 Zawartość potasu mg K 2 O 100 g * 6,2 19,3 17, ,9 14,2 13,3 *opracowano na podstawie monitoringu w średniointensywnych gospodarstwach, prowadzonego w około 700 gospodarstwach przez SCHR, stosujących średnio kg NPK ha -1 W średniointensywnych gospodarstwach kontrolnych prowadzących produkcję towarową stwierdzono poprawę odczynu oraz zasobności gleb w przyswajalny fosfor i potas. Trendy opracowane na podstawie danych z gospodarstw towarowych (średniointensywnych) świadczą o pozytywnych zmianach stanu agrochemicznego gleb.
35 Produkcja ogrodnicza /M. Matyka/ 1. W porównaniu z innymi gałęziami produkcji rolniczej polskie ogrodnictwo najszybciej dostosowuje się do nowych technologii. Szczególnie dotyczy to szeroko rozumianego postępu biologicznego, technicznego i organizacyjnego. Do polskiego ogrodnictwa bardzo szeroko wprowadzane są wylansowane w krajach UE nowe odmiany roślin ogrodniczych i nowoczesne metody produkcji, często oparte na technologii hi-tech. 2. Zagrożenia związanego z konkurencją. 3. Aktualnie i perspektywicznie polskie produkty ogrodnicze mają i będą miały duże znaczenie w handlu zagranicznym. Mimo niewielkiej powierzchni przeznaczonej pod uprawę ich udział w strukturze wymiany handlowej jest znaczny. 4. W przypadku owoców, warzyw i grzybów oraz ich przetworów można uznać, że są to produkty, które decydują o dodatnim bilansie handlu zagranicznego, a wartość salda w handlu tymi produktami stanowi około 40% wartości salda wszystkich produktów rolnospożywczych.
36 Perspektywy uprawy chmielu w Polsce /J. Dwornikiewicz/ 1. W najbliższych latach w Polsce powierzchnia uprawy chmielu utrzyma się na poziomie ok ha, z możliwością zwiększenia, nawet o kilkaset ha w przypadku korzystnej koniunktury, drogą powiększania plantacji. 2. Stabilizacja liczby plantatorów ( ) lub nawet jej zmniejszenie. 3. Restrukturyzacja odmianowa. 3 odmiany chmielu: Lubelski, Marynka i Magnum zajmują ponad 90% powierzchni uprawy. Struktura odmianowa i tendencje zmian wychodzą naprzeciw zapotrzebowaniu rynku. 4. Perspektywiczny poziom produkcji chmielu w Polsce w roku 2020 opierał się będzie na wszelkich kontraktach: krajowych i zagranicznych.
37 Perspektywy uprawy tytoniu w Polsce /T. Doroszewska/ 1. Przemysł tytoniowy: generuje 7-7,5% wartości dochodów budżetu państwa i 7% wartości dodanej w gospodarce. 2. Produkcja tytoniu w Polsce powinna w najbliższych latach wzrastać. Jednak utrzymanie produkcji tytoniu na dotychczasowym lub wyższym poziomie będzie uwarunkowane opłacalnością tej uprawy (ceny skupu liści oraz wielkości płatności dla producentów) a także obowiązującymi regulacjami prawnymi. 3. Aktualny systemem płatności obowiązuje do 2009 r. Po ewentualnym ograniczeniu dopłat i obecnych cenach, czy zniesieniu cła dla surowca spoza Wspólnoty nasz surowiec mimo spełnionych wysokich norm jakościowych i środowiskowych nie będzie konkurencyjny względem surowca z innych rejonów świata, gdzie cena pracy jest relatywnie niska. 4. Produkcja tytoniu źródło dochodu i czynnik ograniczający bezrobocie.
38 Struktura agrarna wywiera wpływ na stan aktualny polskiego rolnictwa, ale utrudnia też prognozowanie zmian.
39 Powierzchnia GO pod zasiewami w gospodarstwach o różnej powierzchni UR (2007) Powierzchnia gosp. (ha UR) Do 5 ha powyżej 50 RAZEM Powierzchnia GO (tys. ha) % 14,1 17,3 12,8 8,6 10,3 9,5 27,4 100,0
40 Powierzchnia uprawy zbóż w gospodarstwach o różnej powierzchni UR (2007)* Powierzchnia gosp. (ha UR) Do 5 ha powyżej 50 RAZEM Powierzchnia upr. zbóż (tys. ha) */źródło Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2007 r., GUS 2008 Trend zmian plonów ( ): y = 0,40x + 28,6 (R 2 = 0,08) % 14,4 18,9 13,6 8,8 10,3 9,2 24,6 100,0
41 Powierzchnia uprawy ziemniaka w gospodarstwach o różnej powierzchni UR (2007) Powierzchnia gosp. Powierzchnia upr. ziemniaka (ha UR) (tys. ha) Do 5 ha powyżej RAZEM 550 Trend zmian plonów ( ): y = - 2, ,7 (R 2 = 0,08) % 30,4 23,5 13,7 8,2 8,4 5,8 10,0 100,0
42 Powierzchnia uprawy rzepaku w gospodarstwach o różnej powierzchni UR (2007) Powierzchnia gosp. Powierzchnia upr. rzepaku (ha UR) (tys. ha) Do 5 ha powyżej RAZEM 797 Trend zmian plonów ( ): y = 0,82x + 20,2 (R 2 = 0,31) % 2,8 5,5 4,5 4,1 6,3 9,6 68,2 100,0
43 Powierzchnia uprawy buraka c. w gospodarstwach o różnej powierzchni UR (2007) Powierzchnia gosp. Powierzchnia upr. buraka c. (ha UR) (tys. ha) Do 5 ha powyżej RAZEM 248 Trend zmian plonów ( ): y = 13,7x + 262,5 (R 2 = 0,56) % 1,6 6,9 11,7 9,7 14,1 14,5 41,5 100,0
44 Liczba gospodarstw utrzymujących krowy Wielkość stada (szt.) ponad 50 Razem (tys.) Pogłowie (tys.) 1996 tys. % ,5 1,5 0,1 1,8 0, tys , % , tys. % ,4 0, Udział w pogł. (%)
45 Gospodarstwa prowadzące chów trzody chlewnej Wielkość stada (szt.) powyżej 500 Razem (tys.) Pogłowie (tys.) 1996 tys. % ,3 1,7 0, tys % , tys. % ,3 0, Udział w pogł. (%)
46 Gospodarstwa bezinwentarzowe na podstawie PSR (2002) Wielkość gosp. UR w ha tys. % tys. % ,0 58,8 397,1 76, ,1 38,8 166,6 59, ,5 24,2 148,7 42, ,1 13,1 109,7 25, ,5 7,6 27,7 15, ,6 6,3 9,9 11, ,3 8,4 12,0 12, ,6 29,1 3,4 25,4 Ponad 100 2,2 64,7 3,5 46,7 Razem 575,0 28,1 878,7 44,9
47 Podsumowanie 1. Przygotowane na konferencję opracowania umożliwiają sformułowanie założeń do prognozy zmian w produkcji roślinnej w Polsce do roku Przedstawione założenia uwzględniają tylko ważniejsze kierunki i aspekty zmian, ale mogą być podstawą do prognozowania i dyskusji. 3. Analiza opracowań i próba sformułowania założeń wskazują luki informacyjne i ewentualne płaszczyzny do współpracy oraz tematykę pogłębionych ekspertyz. 4. Czy można zatem uznać, że cele konferencji i warsztatów zostały zrealizowane?
48 Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach Założenia do prognozy produkcji roślinnej w Polsce do roku 2020 Stanisław Krasowicz Jan Kuś Janusz Igras Puławy, 2009 Dziękujemy za uwagę
Regionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce. Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015
Regionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce Stanisław Krasowicz Jan Kuś Warszawa, Puławy, 2015 Hipoteza 1. Zasoby czynników produkcji (ziemi, pracy, kapitału) wyznaczają potencjał produkcyjny
Bardziej szczegółowoInstytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy GŁÓWNE UWARUNKOWANIA KONKURENCYJNOŚCI POLSKIEGO ROLNICTWA Stanisław Krasowicz Puławy, 2008 Polska to kraj: o stosunkowo dużym potencjale
Bardziej szczegółowoZMIANY ORGANIZACYJNE W POLSKIM ROLNICTWIE I ICH SKUTKI ŚRODOWISKOWE. Jan Kuś Mariusz Matyka
ZMIANY ORGANIZACYJNE W POLSKIM ROLNICTWIE I ICH SKUTKI ŚRODOWISKOWE Jan Kuś Mariusz Matyka Warszawa, kwiecień, 2014 Plan prezentacji 1. Specjalizacja w produkcji rolniczej i jej konsekwencje środowiskowe:
Bardziej szczegółowoArtur Łączyński Departament Rolnictwa GUS
Artur Łączyński Departament Rolnictwa GUS Plan wystąpienia Czynniki pływające na rolnictwo polskie od roku 2002 Gospodarstwa rolne Użytkowanie gruntów Powierzchnia zasiewów Zwierzęta gospodarskie Maszyny
Bardziej szczegółowoBiomasa uboczna z produkcji rolniczej
Biomasa uboczna z produkcji rolniczej dr Zuzanna Jarosz Warsztaty Systemy informacji o wpływie zmian klimatu i zasobach biomasy Puławy, 01 grudnia 2015 r. Głównym postulatem Unii Europejskiej, a także
Bardziej szczegółowoPolska Wieś 2014. Raport o stanie wsi. 26 czerwca 2014 r. Prof. dr hab. Walenty Poczta
Polska Wieś 2014. Raport o stanie wsi 26 czerwca 2014 r. Prof. dr hab. Walenty Poczta Wykorzystane rozdziały z Raportu prof. dr hab. Walenty Poczta, dr Agnieszka Baer-Nawrocka, Uniwersytet Przyrodniczy
Bardziej szczegółowoStan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw.
Stan i przewidywanie wykorzystania potencjału produkcyjnego TUZ w kraju dr hab. Jerzy Barszczewski, prof. nadzw. 6. Konferencja Naukowa "WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE" Falenty, 27 28 listopada 2013
Bardziej szczegółowo150 lat tradycji nauk rolniczych w Puławach Instytut Politechniczny i Rolniczo-Leśny Państwowy Instytut Naukowy Gospodarstwa Wiejskiego
IUNG-PIB wspiera produkcję zbóż w Polsce Stanisław Krasowicz Puławy, 2012 150 lat tradycji nauk rolniczych w Puławach 1862 - Instytut Politechniczny i Rolniczo-Leśny 1917 - Państwowy Instytut Naukowy Gospodarstwa
Bardziej szczegółowoOcena potencjału biomasy stałej z rolnictwa
Ocena potencjału biomasy stałej z rolnictwa dr Zuzanna Jarosz Inżynieria rolnicza w ochronie i kształtowaniu środowiska Lublin, 23-24 września 2015 Głównym postulatem Unii Europejskiej, a także Polski,
Bardziej szczegółowoEkonomiczne uwarunkowania rozwoju produkcji, oraz systemu obrotu roślin strączkowych na cele paszowe, jako czynnik bezpieczeństwa żywnościowego kraju
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Zakład Rynków Finansowych i Towarowych w Gospodarce Żywnościowej Ekonomiczne uwarunkowania rozwoju produkcji, oraz systemu obrotu roślin strączkowych na cele paszowe,
Bardziej szczegółowoForum Wiedzy i Innowacji PODSUMOWANIE
Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Forum Wiedzy i Innowacji PODSUMOWANIE Stanisław Krasowicz Brwinów/Puławy, 2016 Wstęp 1. Ocena i podsumowanie 2-dniowego spotkania w ramach Forum Wiedzy i Innowacji
Bardziej szczegółowoDziałania prowadzone w ramach zadania
ZAD. 7.1 ANALIZA FUNKCJONOWANIA RYNKU NASIENNEGO ORAZ TWORZENIE SYSTEMÓW INFORMACJI WSPIERAJĄCYCH PODEJMOWANIE STRATEGICZNYCH DECYZJI W SEKTORZE HODOWLANO NASIENNYM ROŚLIN UPRAWNYCH. PW Ulepszanie Roślin
Bardziej szczegółowoArtykuły KIERUNKI ZMIAN W PRODUKCJI ROLNICZEJ W POLSCE DO ROKU 2020 PRÓBA PROGNOZY. Wstęp
Artykuły StaniSław KraSowicz Jan Kuś Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa PIB Puławy KIERUNKI ZMIAN W PRODUKCJI ROLNICZEJ W POLSCE DO ROKU 2020 PRÓBA PROGNOZY Wstęp Podstawową funkcją obszarów wiejskich
Bardziej szczegółowoRys. 1. Ceny zbóż w Polsce w zł/t (wg IERiGŻ)
Jerzy Grabiński Produkcja zbóż w Polsce-stan obecny i perspektywy Według szacunków GUS produkcja zbóż w Polsce w 29 roku wyniosła 29,8 mln ton i była o 7,8% wyższa niż w roku poprzednim. Taka produkcja
Bardziej szczegółowoRolnictwo integrowane - zarys systemu. Produkcja zielarska. Integrowana produkcja ziół
Rolnictwo integrowane - zarys systemu. Produkcja zielarska. Integrowana produkcja ziół aspekt ekonomiczny i społeczny, wykorzystanie środków produkcji, ujęcie przyrodnicze Wnioski. Fot. 1. Rośliny arniki
Bardziej szczegółowoProwadzenie działalności rolniczej Warunki województwa lubuskiego
Prowadzenie działalności rolniczej Warunki województwa lubuskiego Krystyna Maciejak 04.10.2016 r. Spis rolny z 2010 roku - woj. Lubuskie na tle kraju Rolnictwo lubuskie na tle kraju w 2010 roku. Dane powszechnego
Bardziej szczegółowoDLACZEGO ZBOŻA... Prof. dr hab. Edward Arseniuk Dr Tadeusz Oleksiak Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy POTENCJAŁ
POTENCJAŁ Prof. dr hab. Edward Arseniuk Dr Tadeusz Oleksiak Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin Państwowy Instytut Badawczy DLACZEGO ZBOŻA... Prosta technologia uprawy, względnie niskie koszty produkcji
Bardziej szczegółowoZAPEWNIENIE EKONOMICZNEJ SAMOWYSTARCZALNOŚCI ŻYWNOŚCIOWEJ GŁÓWNYM ZADANIEM POLSKIEGO ROLNICTWA NA CAŁY XXI w.
VI PROF. DR HAB. INŻ. WALDEMAR MICHNA MGRINŻ. DANUTA LIDKĘ DR INŻ. DOMINIK ZALEWSKI ZAPEWNIENIE EKONOMICZNEJ SAMOWYSTARCZALNOŚCI ŻYWNOŚCIOWEJ GŁÓWNYM ZADANIEM POLSKIEGO ROLNICTWA NA CAŁY XXI w. Redakcja
Bardziej szczegółowoRola IUNG-PIB w badaniach nad wykorzystaniem gleb Polski. Stanisław Krasowicz Puławy, 2013
Rola IUNG-PIB w badaniach nad wykorzystaniem gleb Polski Stanisław Krasowicz Puławy, 2013 150 lat tradycji nauk rolniczych w Puławach 1862 - Instytut Politechniczny i Rolniczo-Leśny 1917 - Państwowy Instytut
Bardziej szczegółowoRozwój rolnictwa na Podkarpaciu. Rzeszów, 20 listopada 2015
Rozwój rolnictwa na Podkarpaciu Rzeszów, 20 listopada 2015 Ogólna powierzchnia województwa podkarpackiego wynosi 1784,6 tys. ha i stanowi 5,7% powierzchni kraju. Struktura powierzchni województwa podkarpackiego
Bardziej szczegółowoSkutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji
Zmiany klimatyczne a rolnictwo w Polsce ocena zagrożeń i sposoby adaptacji Warszawa, 30.09.2009 r. Skutki zmian klimatycznych dla rolnictwa w Polsce sposoby adaptacji Katarzyna Mizak Instytut Uprawy Nawożenia
Bardziej szczegółowoOgraniczanie emisji gazów cieplarnianych jako wyznacznik nowych kierunków badań rolniczych i współpracy naukowej
Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych jako wyznacznik nowych kierunków badań rolniczych i współpracy naukowej Stanisław Krasowicz Wiesław Oleszek Wykonano w ramach zad. 2.6 PW IUNG-PIB Puławy, 2017
Bardziej szczegółowoWyniki ekonomiczne uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w systemie Polski FADN w 2009 roku w woj. dolnośląskim.
Wyniki ekonomiczne uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w systemie Polski FADN w 2009 roku w woj. dolnośląskim. Przedstawione wyniki, obliczone na podstawie danych FADN zgromadzonych w komputerowej
Bardziej szczegółowoUrząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Rolnictwo i obszary wiejskie w Wielkopolsce
Urząd Marszałkowski Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu Rolnictwo i obszary wiejskie w Wielkopolsce WIELKOPOLSKA w Europie WIELKOPOLSKA w Polsce Podział Administracyjny Województwa Wielkopolskiego Liczba
Bardziej szczegółowoZAKŁAD NASIENNICTWA I NASIONOZNAWSTWA. Radzików, Błonie RYNEK NASION 2011
INSTYTUT HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY ZAKŁAD NASIENNICTWA I NASIONOZNAWSTWA PRACOWNIA EKONOMIKI NASIENNICTWA I HODOWLI ROŚLIN Radzików, 05-870 Błonie RYNEK NASION 2011 Raport
Bardziej szczegółowo4. Integracja polskiego rolnictwa z rolnictwem UE
4. Integracja polskiego rolnictwa z rolnictwem UE Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej wywarło duży wpływ na całą gospodarkę Polski, szczególnie na rolnictwo. Dzięki członkostwu w strukturach Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoZbiory rzepaku w 2017 rokuperspektywa. producentów
Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych www.kzprirb.pl Zbiory rzepaku w 2017 rokuperspektywa krajowych producentów Juliusz Młodecki- Prezes KZPRiRB Bydgoszcz, 07 listopada 2017 r. Rzepak-
Bardziej szczegółowoHipoteza. Autor prezentacj
Regionalne uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce Stanisław Krasowicz Puławy, 2016 Hipoteza 1. Zasoby czynników produkcji (ziemi, pracy, kapitału) wyznaczają potencjał produkcyjny polskiego rolnictwa.
Bardziej szczegółowoOgólnopolska konferencja Doktorantów i Młodych Naukowców pt. Adaptacja do zmian klimatu w rolnictwie
Ogólnopolska konferencja Doktorantów i Młodych Naukowców pt. Adaptacja do zmian klimatu w rolnictwie Konferencja organizowana w ramach projektu BioEcon, finansowanego z UE w programie Horyzont 2020 Wiesław
Bardziej szczegółowoSzkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Przyrodnicze uwarunkowania do produkcji biomasy na cele energetyczne ze szczególnym uwzględnieniem produkcji biogazu rolniczego Dr inż. Magdalena Szymańska
Bardziej szczegółowoUWAGI ANALITYCZNE... 19
SPIS TREŚCI PRZEDMOWA... 3 UWAGI METODYCZNE... 9 Wprowadzenie... 9 Zakres i tematyka Powszechnego Spisu Rolnego... 10 Ważniejsze definicje, pojęcia spisowe i zasady spisywania... 12 Ważniejsze grupowania
Bardziej szczegółowoJaka będzie cena śruty sojowej?
.pl https://www..pl Jaka będzie cena śruty sojowej? Autor: Ewa Ploplis Data: 19 kwietnia 2017 Prawdopodobnie ceny śruty sojowej nie ulegną dużym zmianom. W pierwszej połowie 2017 r. powinny być relatywnie
Bardziej szczegółowoCzynniki determinujące opłacalność produkcji wybranych produktów rolniczych w perspektywie średnioterminowej
Czynniki determinujące opłacalność produkcji wybranych produktów rolniczych w perspektywie średnioterminowej Konferencja nt. WPR a konkurencyjność polskiego i europejskiego sektora żywnościowego 26-28
Bardziej szczegółowoRaport na temat sytuacji w rolnictwie na terenie Miasta i Gminy Krotoszyn
Raport na temat sytuacji w rolnictwie na terenie Miasta i Gminy Krotoszyn Opracował: Sebastian Ludwiczak Wydział Gospodarki Komunalnej, Ochrony Środowiska i Rolnictwa Spis treści 1. Koniunktura w rolnictwie...
Bardziej szczegółowoZachodniopomorskie rolnictwo w latach
Arkadiusz Malkowski Wydział Ekonomiczny Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie Zachodniopomorskie rolnictwo w latach 2007-2017 16.10.2017 ROLNICTWO W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM
Bardziej szczegółowoRolnictwo na terenie województwa zachodniopomorskiego
Rolnictwo na terenie województwa zachodniopomorskiego Marek Kalkowski 21.2.213 VI Polsko Niemiecki Dzień Rolnika Konferencja: Wymiana doświadczeń na temat zintegrowanej uprawy roślin Pasewalk, 21 luty
Bardziej szczegółowoZrównoważony rozwój rolnictwa w aspekcie nowych wyzwań dla przemysłu nawozowego w Polsce. Janusz Igras Instytut Nawozów Sztucznych, Puławy
Zrównoważony rozwój rolnictwa w aspekcie nowych wyzwań dla przemysłu nawozowego w Polsce Janusz Igras Instytut Nawozów Sztucznych, Puławy Strategia rozwoju UE Uwarunkowania WPR Środowiskowe aspekty nawożenia
Bardziej szczegółowoZasoby. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw. Dr inż. Ludwik Wicki. by Ludwik Wicki.
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego Katedra Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstw Zasoby Dr inż. Ludwik Wicki 28 EiOGR przyg. L. Wicki 1 Wykład Funkcje rolnictwa w gospodarce 28 EiOGR przyg. L. Wicki
Bardziej szczegółowoSTAN I KIERUNKI ZMIAN PRODUKCJI ROLNICZEJ W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM
Mariusz Brzeziński *, Mariola Grzybowska-Brzezińska ** STAN I KIERUNKI ZMIAN PRODUKCJI ROLNICZEJ W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM THE CONDITION AND THE DIRECTIONS OF CHANGES IN AGRICULTURAL PRODUCTION IN PODLASKIE
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI BADAWCZO-ROZWOJOWEJ W ROKU Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI BADAWCZO-ROZWOJOWEJ W ROKU 2008 Puławy, marzec 2009 r. Program działalności statutowej (2002-) pn.: Zrównoważony
Bardziej szczegółowoROLA OCENY EKONOMICZNEJ W BADANIACH ROLNICZYCH
ROLA OCENY EKONOMICZNEJ W BADANIACH ROLNICZYCH Stanisław Krasowicz Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy Puławy, 2009 Badania ekonomiczno-rolnicze są traktowane po macoszemu
Bardziej szczegółowoPrzyszłość Wspólnej Polityki Rolnej Budżet WPR
Przyszłość Wspólnej Polityki Rolnej Budżet WPR Przyczyny reformy WPR Wyzwania: Gospodarcze -Bezpieczeństwo żywnościowe (UE i globalnie), zmienność cen, kryzys gospodarczy; FAO Populacja na świecie wzrośnie
Bardziej szczegółowoDobór jednorocznych roślin uprawianych dla produkcji energii odnawialnej.
M o t t o: Jedyną pewną metodą istnienia porażek jest nie mieć żadnych nowych pomysłów A. Einstein Konferencja Naukowa IUNG-PIB Optymalne wykorzystanie ziemi do produkcji bioenergii bez narażania samowystarczalności
Bardziej szczegółowoPolski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji
Polski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji Andrzej Kowalski Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PIB Katedra Rozwoju Obszarów Wiejskich Szkoła Główna Handlowa Warszawa kwiecień 2009 Wzajemne
Bardziej szczegółowoWpływ WPR na rolnictwo w latach
Wpływ WPR na rolnictwo w latach 2004-2012 Wpływ WPR na rolnictwo w latach 2004-2012 Redakcja naukowa mgr inż. Wiesław Łopaciuk Autorzy: mgr Agnieszka Judzińska mgr inż. Wiesław Łopaciuk 2014 Autorzy publikacji
Bardziej szczegółowoW POLSCE POWINNO DOMINOWAĆ ROLNICTWO ZRÓWNOWA
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy W POLSCE POWINNO DOMINOWAĆ ROLNICTWO ZRÓWNOWA WNOWAŻONE ONE Stanisław Krasowicz Puławy, 2009 System rolniczy to sposób zagospodarowania
Bardziej szczegółowoPotencjał biomasy do produkcji biogazu w województwie wielkopolskim
Potencjał biomasy do produkcji biogazu w województwie wielkopolskim Józef Lewandowski Stefan Pawlak Wielkopolska? Substraty pochodzenia rolniczego jaki potencjał? Wielkopolska Podział administracyjny:
Bardziej szczegółowoCzy ekologiczny chów bydła mięsnego jest opłacalny?
.pl https://www..pl Czy ekologiczny chów bydła mięsnego jest opłacalny? Autor: Elżbieta Sulima Data: 3 stycznia 2016 Ekologiczny chów bydła mięsnego korzystnie wpływa nie tylko na środowisko, ale też chroni
Bardziej szczegółowoOcena porównawcza sektora rolno-spożywczego Polski i Ukrainy
Ocena porównawcza sektora rolno-spożywczego Polski i Ukrainy mgr Mirosława Tereszczuk Warszawa, 25 listopada 2016 r. 1 Gospodarka Ukrainy na tle gospodarki Wyszczególnienie Polski Ukraina Polska 2012 2015
Bardziej szczegółowoZmiany agroklimatu w Polsce
Zmiany klimatyczne a rolnictwo w Polsce ocena zagrożeń i sposoby adaptacji Warszawa, 30.09.2009 r. Zmiany agroklimatu w Polsce Jerzy Kozyra Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut
Bardziej szczegółowoWieloletnie trendy w rolnictwie polskim i próba projekcji. Zagadnienia wybrane
Wieloletnie trendy w rolnictwie polskim i próba projekcji. Zagadnienia wybrane Zakład Ekonomiki Gospodarstw Rolnych Prof. dr hab. Wojciech Józwiak Mgr Zofia Mirkowska Warszawa, 23 września 2011 Zakres
Bardziej szczegółowoBranża cukrownicza w Polsce w obliczu zmian w 2017 r.
Marcin Mucha Związek Producentów Cukru w Polsce Konferencja surowcowa "Postęp w uprawie buraków i gospodarce surowcowej", Toruń, 25 czerwca 2015 r. Plan prezentacji 1. Sytuacja w branży UE / świat 2. Branża
Bardziej szczegółowoWydajność pracy jako przesłanka restrukturyzacji zatrudnienia w rolnictwie. prof. Andrzej Czyżewski mgr Jakub Staniszewski
Wydajność pracy jako przesłanka restrukturyzacji zatrudnienia w rolnictwie prof. Andrzej Czyżewski mgr Jakub Staniszewski XIV Międzynarodowa Konferencja Naukowa Globalne problemy rolnictwa i gospodarki
Bardziej szczegółowoZawartość składników pokarmowych w roślinach
Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie
Bardziej szczegółowoRolnictwo i leśnictwo
Rolnictwo i leśnictwo 1.Charakterystyka ogólna ROLNICTWO Powiat Kaliski jest regionem rolniczym. Posiada duże zróżnicowanie pod względem budowy gleb jak i ich wartości użytkowej. Są to gleby różnych typów
Bardziej szczegółowoINFORMACJA O AKTUALNEJ SYTUACJI W ROLNICTWIE NA TERENIE POWIATU PLESZEWSKIEGO. Pleszew, dnia 20.09.2012r.
INFORMACJA O AKTUALNEJ SYTUACJI W ROLNICTWIE NA TERENIE POWIATU PLESZEWSKIEGO Pleszew, dnia 20.09.2012r. STRUKTURA UŻYTKÓW W POWIECIE PLESZEWSKIM grunty zabudowane i zurbanizowane 4,10% wody 0,35% użytki
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa ROLNICTWO W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2015 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, 02-134 Warszawa Informacja sygnalna Data opracowania 13.06.2016 r. Kontakt: e-mail: sekretariatuswaw@stat.gov.pl tel. 22 464 23 15 faks 22 846 76 67 Internet:
Bardziej szczegółowoRolnictwo w gospodarce. Materiały pomocnicze do EiOGR, przyg. L. Wicki 1
212 Wykład 2, cz.2 Znaczenie rolnictwa w gospodarce. Podstawowe tendencje w produkcji. dr hab. inż. Ludwik Wicki Rolnictwo w gospodarce Rolnictwo jako dział gospodarki spełnia wiele funkcji. Wielkość produkcji,
Bardziej szczegółowoKWESTIONARIUSZ OSOBISTY WNIOSKODAWCY
KWESTIONARIUSZ OSOBISTY WNIOSKODAWCY I. INFORMACJE PODSTAWOWE 1. osób pozostających na utrzymaniu Wnioskodawcy. 2. Czy Wnioskodawcami ubezpieczył mienie w gospodarstwie? tak nie 3. Czy między Wnioskodawcami
Bardziej szczegółowoPorównanie wyników produkcyjnych gospodarstw w zależności od klas wielkości ekonomicznej
Porównanie wyników produkcyjnych gospodarstw w zależności od klas wielkości ekonomicznej Krystyna Maciejak Dz. Ekonomiki i zarządzania gospodarstwem rolnym 18.10.2017 r. FADN to europejski system zbierania
Bardziej szczegółowoProdukcja biomasy a GMO
Produkcja biomasy a GMO Adam Koryzna Stowarzyszenie Koalicja Na Rzecz Nowoczesnego Rolnictwa Opole, 22.10.2009 Koalicja Na Rzecz Nowoczesnego Rolnictwa Organizacja zrzeszająca producentów rolnych ZałoŜona
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Informacja o wstępnych wynikach Powszechnego spisu rolnego 2010 Warszawa, 2011-06-30 Powszechny Spis Rolny z 2010 r. (PSR 2010) był pierwszym spisem realizowanym od czasu przystąpienia
Bardziej szczegółowoRolnictwo Dolnego Śląska przygotowane na przyszłość
Rolnictwo Dolnego Śląska przygotowane na przyszłość Tomasz Pilawka Wydział Obszarów Wiejskich Departament Obszarów Wiejskich i Rolnictwa Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego tomasz.pilawka@umwd.pl
Bardziej szczegółowoOpracowanie indeksu gatunkowego i optymalizacja technologii produkcji wybranych roślin energetycznych. Akronim projektu IGRE
Opracowanie indeksu gatunkowego i optymalizacja technologii produkcji wybranych roślin energetycznych. Akronim projektu IGRE Agro-Centrum Innowacyjnych Technologii Unia Europejska zamierza do 2030 roku
Bardziej szczegółowoZjawiska występujące w rolnictwie unijnych krajów Europy Środkowo-Wschodniej po 2004 roku i wnioski na przyszłość
Zjawiska występujące w rolnictwie unijnych krajów Europy Środkowo-Wschodniej po 2004 roku i wnioski na przyszłość Prof. dr hab. Wojciech Józwiak Prof. dr hab. Wojciech Ziętara Suchedniów 10-12 czerwca
Bardziej szczegółowoCena zboża - jakiej można się spodziewać po zbiorach?
.pl https://www..pl Cena zboża - jakiej można się spodziewać po zbiorach? Autor: Ewa Ploplis Data: 17 września 2017 W br. zostało zebrane więcej ziarna niż w roku ubiegłym. Więcej będzie: pszenicy, jęczmienia
Bardziej szczegółowoWNIOSKI WYNIKAJĄCE Z KONFERENCJI NAUKOWEJ. Pasze GMO a produkcyjność i zdrowotność zwierząt. Instytut Zootechniki PIB, Balice 26 czerwca 2012 r.
WNIOSKI WYNIKAJĄCE Z KONFERENCJI NAUKOWEJ Pasze GMO a produkcyjność i zdrowotność zwierząt Instytut Zootechniki PIB, Balice 26 czerwca 2012 r. I. Wobec braku na rynku krajowych pasz wysokobiałkowych, w
Bardziej szczegółowoRozwój rynku rodzimych roślin strączkowych jako czynnik bezpieczeństwa żywnościowego w Polsce
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Ekonomiczno-Społeczny Zakład Rachunkowości, Rynków Finansowych i Towarowych w Gospodarce Żywnościowej Rozwój rynku rodzimych roślin strączkowych jako czynnik
Bardziej szczegółowo3. Technologia uprawy pszenicy ozimej Produkcja i plony Odmiany pszenicy Zmianowanie Termin siewu
SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ I ZBOŻA... 11 1. Biologia zbóż... 11 1.1. Pochodzenie i udomowienie zbóż... 11 1.1.1. Pszenica... 13 1.1.2. Jęczmień... 14 1.1.3. Żyto... 15 1.1.4. Owies... 15 1.1.5. Pszenżyto...
Bardziej szczegółowoKONKURENCYJNOŚĆ PRODUKCJI SEKTORA ROLNEGO UKRAINY. Profesor dr hab. Tatjana Mostenska Państwowy Uniwersytet Przetwórstwa Żywności Ukrainy
KONKURENCYJNOŚĆ PRODUKCJI SEKTORA ROLNEGO UKRAINY Profesor dr hab. Tatjana Mostenska Państwowy Uniwersytet Przetwórstwa Żywności Ukrainy Konkurencyjność produkcji wyznaczają wskaźniki: jakości, właściwości
Bardziej szczegółowoWYNIKI PRODUKCJI ROLNICZEJ W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2004 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE Informacja sygnalna Data opracowania - luty 2005 r. Kontakt: e-mail:sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel. (0-12) 415-38-84 Internet: http://www.stat.gov.pl/urzedy/krak Nr 2 PRODUKCJA
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa ROLNICTWO W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2013 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, 02-134 Warszawa Informacja sygnalna Data opracowania 06.10.2014 r. Kontakt: e-mail: sekretariatuswaw@stat.gov.pl tel. 22 464 23 15 faks 22 846 76 67 Internet:
Bardziej szczegółowoMikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1
Mikołajczak J. 1, Majtkowski W. 2,Topolińska P. 1, Marć- Pieńkowska J. 1 1 Uniwersytet Technologiczno- Przyrodniczy w Bydgoszczy, Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt, Katedra Żywienia i Gospodarki Paszowej
Bardziej szczegółowoPielęgnacja plantacji
PRODUKCJA ROŚLINNA CZĘŚĆ III TECHNOLOGIE PRODUKCJI ROŚLINNEJ Podręcznik dla uczniów szkół kształcących w zawodzie technik rolnik Praca zbiorowa pod redakcją prof. Witolda Grzebisza WYDANIE I HORTPRESS
Bardziej szczegółowoNIEZGODNE Z ZASADAMI OCHRONY PRZYRODY I OCHRONY ŚRODOWISKA UDZIELANIE DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW UE DLA ROLNICTWA W POLSCE
Maria Staniszewska Polski Klub Ekologiczny NIEZGODNE Z ZASADAMI OCHRONY PRZYRODY I OCHRONY ŚRODOWISKA UDZIELANIE DOFINANSOWANIA ZE ŚRODKÓW UE DLA ROLNICTWA W POLSCE BAŁTYCKI PLAN DZIAŁANIA Nasze zobowiązania:
Bardziej szczegółowoBiomasa jednorocznych roślin energetycznych źródłem biogazu
M o t t o: Jedyną pewną metodą istnienia porażek jest nie mieć żadnych nowych pomysłów A. Einstein BAŁTYCKIE FORUM BIOGAZU Gdańsk, 17-18 września 2012 r. Biomasa jednorocznych roślin energetycznych źródłem
Bardziej szczegółowoBANK SPÓŁDZIELCZY w EŁKU
Zał. nr W.8 do Instrukcji kredytowania Klienta Instytucjonalnego Cz. II BANK SPÓŁDZIELCZY w EŁKU BANK SPÓŁDZIELCZY W EŁKU ODDZIAŁ W... KWESTIONARIUSZ OSOBISTY *KREDYTOBIORCY/ PORĘCZYCIELA PROWADZĄCEGO
Bardziej szczegółowoPodstawowy mechanizm Wspólnej Polityki Rolnej UE
Podstawowy mechanizm Wspólnej Polityki Rolnej UE Rozwój obszarów wiejskich Działania rynkowe Płatności bezpośrednie Wieloletnie Ramy Finansowe 2014-2020: WPR stanowi 38,9% wydatków z budżetu UE Wspólna
Bardziej szczegółowoProdukcja roślinna w Polsce
Produkcja roślinna w Polsce Produkcja zbóż Około 75% powierzchni gruntów ornych obejmują zasiewy zbóż (największą powierzchnię zasiewów ma pszenica 20% powierzchni gruntów ornych) Powierzchnia zasiewów
Bardziej szczegółowoJakie będą ceny pasz i sytuacja na rynku w 2017?
https://www. Jakie będą ceny pasz i sytuacja na rynku w 2017? Autor: Ewa Ploplis Data: 22 marca 2017 Spodziewane jest wysokie tempo wzrostu produkcji pasz w Polsce w 2017. Wzrośnie także zapotrzebowanie
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W GDAŃSKU
URZĄD STATYSTYCZNY W GDAŃSKU OPRACOWANIA SYGNALNE Gdańsk, marzec 2005 r. Pogłowie zwierząt gospodarskich w województwie pomorskim w grudniu 2004 r. Bydło W grudniu 2004 r. pogłowie bydła wyniosło 167,2
Bardziej szczegółowoAnaliza możliwości zmian krajowego budżetu rolnego w kontekście przewidywanego kształtu WPR na lata Barbara Wieliczko
Analiza możliwości zmian krajowego budżetu rolnego w kontekście przewidywanego kształtu WPR na lata 2014-2020 Barbara Wieliczko Plan wystąpienia 1. Skala krajowego wsparcia rolnictwa w Polsce w porównaniu
Bardziej szczegółowoPostęp w hodowli zbóż i jego wykorzystanie w polskim rolnictwie
Postęp w hodowli zbóż i jego wykorzystanie w polskim rolnictwie Tadeusz Oleksiak - IHAR PIB Rosnąca liczba ludności, zmieniające się zwyczaje żywieniowe konsumentów coraz bardziej ograniczane możliwości
Bardziej szczegółowo12/06/2013. Copa europejscy rolnicy Zrzesza 60 europejskich organizacji rolniczych
DIS(13)4473 Utrzymanie rentowności w niepewnych czasach Wiktor Szmulewicz, Wiceprzewodniczący Copa, 6 czerwca 2013 r. Czym są Copa i Cogeca? Copa europejscy rolnicy Zrzesza 60 europejskich organizacji
Bardziej szczegółowoBANK SPÓŁDZIELCZY w EŁKU
Załącznik nr I.2A do Instrukcji kredytowania działalności rolniczej BANK SPÓŁDZIELCZY w EŁKU BANK SPÓŁDZIELCZY W EŁKU ODDZIAŁ W... KWESTIONARIUSZ OSOBISTY *KREDYTOBIORCY/ PORĘCZYCIELA PROWADZĄCEGO GOSPODARSTWO
Bardziej szczegółowoProgram wieloletni. Ulepszanie krajowych źródeł białka roślinnego, ich produkcji, systemu obrotu i wykorzystania w paszach
Program wieloletni Ulepszanie krajowych źródeł białka roślinnego, ich produkcji, systemu obrotu i wykorzystania w paszach ustanowiony został uchwałą Rady Ministrów dnia 9 sierpnia 2011 roku Autorzy programu
Bardziej szczegółowoZAZIELENIENIE WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ - SKUTKI DLA POLSKICH GOSPODARSTW ROLNICZYCH
Warszawa, 12.12.2014 Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy ZAZIELENIENIE WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ - SKUTKI DLA POLSKICH GOSPODARSTW ROLNICZYCH prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoPodstawy polityki energetycznej UE Komisja Europejska 10 stycznia 2008 przyjęła pakiet działań w obszarze energii i zmian klimatu dla UE do 2020 r. Gł
PRODUKCJA ROLNICZA CELE ENERGETYCZNE Jan Kuś Warszawa- 2011 Podstawy polityki energetycznej UE Komisja Europejska 10 stycznia 2008 przyjęła pakiet działań w obszarze energii i zmian klimatu dla UE do 2020
Bardziej szczegółowoHandel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi szansą rozwoju obszarów wiejskich
Iwona Szczepaniak Handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi szansą rozwoju obszarów wiejskich Konferencja nt. Rozwój obszarów wiejskich stan obecny i perspektywy IUNG-PIB, UP w Lublinie, Lublin,
Bardziej szczegółowoWSPARCIE PUBLICZNE ORAZ INWESTYCJE PRYWATNE
WSPARCIE PUBLICZNE ORAZ INWESTYCJE PRYWATNE A SYTUACJA DOCHODOWA GOSPODARSTW ROLNYCH W POLSCE Marta Skrzypczyk Łysomice, 14.11.2018 OD 2002 ROKU WYPŁACONO PRAWIE 14,5 MLD PLN DOTACJI Program SAPARD SPO
Bardziej szczegółowoBADANIA NAUKOWE I INNOWACYJNOŚĆ W ROLNICTWIE
BADANIA NAUKOWE I INNOWACYJNOŚĆ W ROLNICTWIE Stanisław Krasowicz Tamara Jadczyszyn Wiesław Oleszek Puławy, 2011 Rozwój prac naukowych zawsze jest najbardziej produktywny tam, gdzie jest największy nacisk
Bardziej szczegółowoPOGŁOWIE ZWIERZĄT GOSPODARSKICH W WOJEWÓDZTWIE WIELKOPOLSKIM W II POŁOWIE 2012 R. 1
URZĄD STATYSTYCZNY W POZNANIU ul. Jana H. Dąbrowskiego 79, 60-959 Poznań Opracowania sygnalne Data opracowania: luty 2013 Kontakt: e-mail: SekretariatUSPOZ@stat.gov.pl tel. 61 27 98 200, fax 61 27 98 100
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Podstawy teoretyczne agrobiznesu Pojęcie agrobiznesu Inne określenia agrobiznesu... 17
Spis treści Wstęp... 11 Rozdział 1. Podstawy teoretyczne agrobiznesu 13 1.1. Pojęcie agrobiznesu... 13 1.2. Inne określenia agrobiznesu... 17 Rozdział 2. Pierwszy agregat agrobiznesu zaopatrzenie 20 2.1.
Bardziej szczegółowoGospodarstwa ogrodnicze w Polsce i w wybranych krajach Unii Europejskiej
Gospodarstwa ogrodnicze w Polsce i w wybranych krajach Unii Europejskiej Zakład Ekonomiki Gospodarstw Rolnych Prof. dr hab. Wojciech Ziętara Mgr Jolanta Sobierajewska Warszawa, 28 wrzesień 212 r 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoZAKŁAD NASIENNICTWA I NASIONOZNAWSTWA. Radzików, Błonie RYNEK NASION 2010
INSTYTUT HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY ZAKŁAD NASIENNICTWA I NASIONOZNAWSTWA PRACOWNIA EKONOMIKI NASIENNICTWA I HODOWLI ROŚLIN Radzików, 05-870 Błonie RYNEK NASION 2010 Raport
Bardziej szczegółowoKomunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce
Komunikat odnośnie wystąpienia warunków suszy w Polsce Rok: 2015; okres: 09 (21.VI - 20.VIII) Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, zgodnie z wymogami Obwieszczenia
Bardziej szczegółowoZAKŁAD NASIENNICTWA I NASIONOZNAWSTWA. Radzików, Błonie RYNEK NASION 2012
INSTYTUT HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY ZAKŁAD NASIENNICTWA I NASIONOZNAWSTWA PRACOWNIA EKONOMIKI NASIENNICTWA I HODOWLI ROŚLIN Radzików, 05-870 Błonie RYNEK NASION 2012 Raport
Bardziej szczegółowoNowy kształt dopłat bezpośrednich od 2015 roku
Nowy kształt dopłat bezpośrednich od 2015 roku ARiMR przekazał rolnikom ponad 14 mld zł w ramach dopłat bezpośrednich za 2013 rok. Na realizację takich płatności w latach 2014-2020 przewidziano 23,49 mld
Bardziej szczegółowoSTANISŁAW KRASOWICZ Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach MOŻLIWOŚCI ZWIĘKSZENIA PRODUKCJI ZBÓŻ W POLSCE
STANISŁAW KRASOWICZ Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa Państwowy Instytut Badawczy w Puławach MOŻLIWOŚCI ZWIĘKSZENIA PRODUKCJI ZBÓŻ W POLSCE Problemy produkcji zbóż w Polsce są przedmiotem wielu
Bardziej szczegółowoJadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli
Plan rolno-środowiskowy. Jadwiga Dębska Próchniak Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli Plan rolno-środowiskowy Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 sierpnia 2004 roku,
Bardziej szczegółowo